ارز دیجیتال چیست؟ — به زبان ساده

ارز دیجیتال واژه‌ای قدیمی است که به ارزهایی که در بستر رایانه‌ها ایجاد می‌شوند، اطلاق می‌شود. استفاده از این واژه با پیدایش بیت کوین رشد چشمگیری پیدا کرد و امروزه کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که در مورد این واژه چیزی نشنیده باشد. بسیاری از کاربران به دنبال خرید و سرمایه‌گذاری بر روی ارزهای دیجیتال و کسب سود از آن‌ها هستند اما لازمه این کار، آشنایی با مفهوم این واژه و سایر مفاهیم مرتبط با آن است. در این مقاله سوال ارز دیجیتال چیست را به زبان ساده آموزش می‌دهیم و در کنار آن به بررسی کاربردهای آن، تفاوت‌های آن با ارزهای فیات موجود، انواع ارز دیجیتال، تکنولوژی‌های استفاده شده و نحوه خرید و فروش آن‌ها می‌پردازیم.

ارز دیجیتال چیست ؟

اما ارز دیجیتال چیست؟ ارز دیجیتال یا همان پول دیجیتال، به ابزاری گفته می‌شود که می‌توان از آن برای پرداخت و تراکنش‌های مالی استفاده کرد، ولی بر خلاف پول فیزیکی بر بستر دیجیتال، سیستم‌های کامپیوتری و خصوصاً شبکه اینترنت تولید، ذخیره‌سازی و تبادل می‌شود. ارزهای دیجیتال بر خلاف پول‌های فیزکی مثل اسکانس، سکه و غیره، قابل لمس نیستند.

به بیان کمی ساده‌تر و عمیق‌تر همانطور که از نام‌گذاری آن پیداست، «ارز دیجیتال» (Digital Currency) به ارزی گفته می‌شود که در فضای الکترونیک و دیجیتال تولید و استفاده می‌شود. ارزهای دیجیتال مشابه پول‌های معمولی مانند «دلار» و «یورو» که با نام ارز فیات شناخته می‌شوند هستند و برای خرید و فروش کالاها و خدمات استفاده می‌شوند. تفاوت اصلی آن‌ها در بستر ایجاد آن‌ها است. ارزهای دیجیتال با توجه به اینکه به صورت الکترونیکی موجود هستند، قابلیت انتقال سریع از هر نقطه دنیا به نقطه دیگر را دارند.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

پپیدایش ارزهای دیجیتال به قبل از پیدایش «بیت کوین» در سال 2009 برمی‌گردد. در واقع حساب‌های بانکی معمولی که به سرورهای بانک‌های مرکزی وصل هستند و کاربران تنها با استفاده از کارت‌های بانکی و اطلاعات مربوط به آن می‌توانند به خرید وفروش کالاها و خدمات بپردازند نیز ارز دیجیتال محسوب می‌شوند. رمز ارزهایی مانند «بیت کوین» و «اتریوم» نوع خاصی از ارزهای دیجیتال هستند که به دلیل تکنولوژی‌های استفاده شده در آن‌ها، قابلیت ایجاد یک سیستم مالی بدون حضور واسطه‌هایی نظیر بانک‌ها را دارند. در ادامه و پس از پاسخ به سوال ویژگی‌های ارز دیجیتال چیست به بررسی انواع ارز دیجیتال خواهیم پرداخت.

ویژگی‌های ارز دیجیتال چیست ؟

ارز دیجیتال همانند ارز فیات در کاربردهای مختلف روزمره استفاده می‌شود اما برخلاف پول که به صورت کاغذی یا سکه‌های فلزی در اختیار عموم مردم است، به صورت الکترونیکی و در بستر دیجیتال در حساب افراد قرار دارد. تفاوت‌های عمده‌ای بین این دو نوع وسیله مبادله وجود دارد که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• اولین تفاوت این دو ارز در شکل وجودی آن‌ها است. ارز دیجیتال تنها به صورت دیجیتال تولید و استفاده می‌شود در حالی که پول معمولی توسط دولت‌ها به صورت اسکناس و سکه تولید می‌شود.
• ارزش ارزهای دیجیتال متفاوت از پول معمولی است. پول معمولی به عنوان یک شی دارای ارزش اقتصادی با پشتوانه دولت‌ها، می‌تواند برای خرید و فروش کالا و خدمات استفاده شود. ارزهای دیجیتال علاوه بر اینکه می‌توانند همانند پول معمولی در چارت مورد استفاده قرار گیرند، می‌توانند نشان‌دهنده ارزش‌های دیگری نیز باشند. به عنوان مثال، بسیاری از توکن‌های ارز دیجیتال در بازی‌های رایانه‌ای نشان‌دهنده قدرت یا طول عمر یک بازیگر هستند یا در پروژه‌های ارز دیجیتال متاورس، توکن‌ها نشان‌دهنده مالکیت کاربران بر اقلام مختلف مانند زمین هستند.
• ارزهای دیجیتال می‌توانند به صورت متمرکز یا غیرمتمرکز ایجاد شوند. این درحالی است که پول فیات تنها توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی هر کشور تولید و توزیع می‌شوند. ارزهای دیجیتال متمرکز همان پول‌های فیات هستند که توسط کارت‌های بانکی جابجا می‌شوند. ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز با استفاده از تکنولوژی بلاک چین ایجاد می‌شوند و هیچ دولت، سازمان یا شخصی بر تراکنش‌های آن‌ها نظارت ندارد.

انواع ارز دیجیتال چیست ؟

با توجه به گسترش استفاده از ارزهای دیجیتال غیر متمرکز، بسیاری از افراد رمزارزها یا همان کریپتوکارنسی‌ها را معادل ارز دیجیتال در نظر می‌گیرند. اما کریپتو تنها یکی از انواع ارزهای دیجیتال است. در حقیقت هر ارزی که در بستر الکترونیک و دیجیتال ایجاد شود به عنوان ارز دیجیتال شناخته می‌شود که به طور کلی می‌توان آن‌ها را در سه دسته رمزارزها، ارزهای مجازی و ارزهای بانک مرکزی دسته‌بندی کرد.

فیلم آموزش رایگان مبانی رمزارز یا کریپتو در ۲۵ دقیقه در فرادرس

کلیک کنید

در این میان انواع تراکنش‌های بانکی که توسط کارت‌های الکترونیکی و وب‌سایت‌ها انجام می‌شود را می‌توان به‌عنوان پول دیجیتال در نظر گرفت که در ادامه هر کدام را به‌طور جداگانه شرح می‌دهیم. در تصویر زیر انواع ارز دیجیتال را مشاهده می‌کنید.

رمز ارز دیجیتال چیست ؟

«رمز ارز» (Cryptocurrency) نوعی از ارزهای دیجیتال است که از تکنیک‌های رمزنگاری و فناوری بلاک چین استفاده می‌کند تا یک سیستم پرداخت «همتا-به-همتا» (peer-to-peer) به صورت توزیع شده، غیرمتمرکز و بدون حضور نهاد واسطه ایجاد کند. در این نوع از ارزهای دیجیتال، اطلاعات تراکنش‌ها توسط نودهای شبکه بررسی، تایید و به پایگاه داده توزیع شده یا همان بلاک چین اضافه می‌شود و امنیت اطلاعات و تراکنش‌ها توسط تکنولوژی‌های گفته شده و مشوق‌های اقتصادی تامین می‌شود.

کریپتوکارنسی‌ها از سایر انواع ارزهای دیجیتال متفاوت‌تر هستند و دامنه کاربرد وسیع‌تری نیز دارند. ارزهای مختلفی مانند «اتریوم»، «لایت‌کوین»، «کاردانو»، «بیت تورنت» و «سندباکس» همگی جزو گروه رمزارها حساب هستند که هرکدام برای کاربرد خاصی استفاده می‌شوند. مهم‌ترین ویژگی این رمزارزها این است که در مدیریت آن‌ها، هیچ شخص یا نهادی دخیل نیست و افراد از سرتاسر دنیا می‌توانند در مدیریت آن‌ها نقش داشه باشند و آزادانه از آن‌ها استفاده کنند.

ارز مجازی چیست ؟

«ارز مجازی» (Virtual Currency) به ارزهای دیجیتال قانون‌گذاری نشده گفته می‌شود که توسط توسعه‌دهندگان یک برنامه یا مجموعه‌ای از ذینفعان یک موسسه ایجاد و کنترل می‌شود. ارز مجازی از مدل بلاک چینی استفاده نمی‌کند و به همین دلیل غیرمتمرکز نیست و امنیت آن نیز در مقایسه با رمزارزها پایین است. ارزهای مجازی بیشتر در بازی‌های رایانه‌ای غیربلاک چینی استفاده می‌شوند. با توجه به اینکه همه کاره این ارزها شرکت سازنده است، هر لحظه امکان تولید توکن جدید و کاهش قیمت آن‌ها وجود دارد. با گسترش رمزارزها امروزه ایجاد و استفاده از این نوع ارزهای دیجیتال به کمترین مقدار خود رسیده است.

ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست ؟

«ارز دیجیتال بانک مرکزی» (Central bank digital currencies | CBDC) ارز دیجیتال قانونی است که توسط بانک‌های مرکزی کشورها ایجاد و اداره می‌شود. CBDC می‌تواند مکمل یا جایگزین پول فیات باشد و همچینین می‌تواند از تکنولوژی بلاک چین برای افزایش امنیت و کارایی خود استفاده کند. در هر صورت بانک مرکزی مسئول این ارزها است و مدیریت آن کاملا به صورت متمرکز صورت می‌گیرد و به همین دلیل همواره امکان تغییر در عرضه و تقاضای این ارزها نیز وجود دارد.

کشورهای مختلفی از جمله انگلیس، سوئد و چین سعی در ایجاد ارز دیجیتال بانک مرکزی خود دارند. در ایران نیز بانک مرکزی به دنبال ارائه رمزریال به کاربران است. همانطور که در بخش ارز دیجیتال چیست گفته شد، رمز ارزها یکی از سه دسته اصلی ارزهای دیجیتال را تشکیل می‌دهند اما در بین عموم این دو مفهوم به جای هم استفاده می‌شوند. در ادامه مقاله به بررسی ویژگی مختلف رمزارزها می‌پردازیم و از واژه ارز دیجیتال به جای واژه رمز ارز استفاده می‌کنیم.

پول دیجیتال چیست؟

پول دیجیتال به تمامی تراکنش‌های مالی گفته می‌شود که با استفاده از وب‌سایت‌های بانکی یا از طریق کارت‌های اعتباری انجام می‌شود. امروزه بیشتر افراد از کارت‌های اعتباری برای انجام تراکنش‌های مالی و خریدهای مختلف استفاده می‌کنند. کارت‌های اعتباری این امکان را به افراد می‌‌دهد تا بتوانند با شارژ حساب بانکی مربوطه، عملیات‌های متنوعی از قبیل ارسال و دریافت پول و خرید مایحتاج زندگی را انجام دهند.

از سویی دیگر درگاه‌های اینترنتی بانک‌ها این امکان را برای صاحبان حساب‌های خود فراهم کرده‌اند تا بتوانند بدون مراجعه حضوری به بانک مربوطه، تراکنش‌های متنوعی را انجام دهند. تمامی این تراکنش‌ها در واقع نوعی جابجایی پول دیجیتال است که بدون نیاز به پول‌های فیزیکی انجام تراکنش‌های متنوعی را برای افراد میسر می‌کند. امکاناتی که تکنولوژی با استفاده از پول دیجیتال در اختیار کاربران قرار می‌دهد تنها به این موارد خلاصه نمی‌شود.

انواع دستگاه‌های کارت‌خوان که فروشندگان کالا و خدمات از آن استفاده می‌کنند، این امکان را به فروشندگان می‌‌دهد تا بتوانند مبالغ مربوطه را از طریق کارت‌های بانکی خریداران به حساب خود منتقل کنند. تمامی این موارد در حالی انجام می‌شود که طرفین معامله نیازی به حضور فیزیکی در بانک ندارند و هیچ پول کاغذی نیز بین آن‌ها جابجا نمی‌شود.

دلیل پیدایش ارز دیجیتال چیست ؟

برای بررسی دلیل پیدایش ارزهای دیجیتال باید معایب و مشکلات سیستم مالی مبتنی بر ارز فیات را بررسی کرد. در سیستم مالی سنتی، پول به صورت اسکناس‌های کاغذی یا سکه‌های فلزی ایجاد می‌شود. ایجاد این اسکناس‌ها برای دولت‌ها هزینه‌ساز است. علاوه بر این، پول‌های کاغذی در معرض آسیب‌هایی فیزیکی هستند و همین مساله باعث از بین رفتن آن‌ها در طی زمان می‌شود. دولت‌ها با ایجاد نسخه دیجیتال پول فیات که از طریق کارت‌های بانکی قابل دسترسی هستند این مشکلات را حل کردند و امروزه استفاده از هر دو نوع پول کاغذی و دیجیتال رایج است.

فیلم آموزش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال و رمزارزها در فرادرس

کلیک کنید

به هر حال مشکل اصلی سیستم مالی سنتی مربوط به چاپ و استفاده از پول نیست. در سیستم‌های سنتی، بانک‌ها مسئول تولید و توزیع پول هستند. علاه بر این، تایید و ثبت تراکنش‌ها نیز توسط بانک‌ها صورت می‌گیرد و معمولا انجام این کار با پرداخت کارمزدهایی از طرف کاربران همراه است. در این سیستم تمامی فعالیت‌ها توسط نهاد مرکزی بررسی و کنترل می‌شود. این نهاد می‌تواند پول بدون پشتوانه چاپ کند، افراد را از انجام تراکنش‌های مالی محروم کند و از اطلاعات کاربران برای مقاصد دیگر استفاده کند.

به طور کلی می‌توان گفت سیستم مالی سنتی مبتنی بر اعتماد مردم به دولت است. در این سیستم بدون وجود نهاد ناظر، تایید و ثبت تراکنش‌ها به درستی انجام نمی‌شود و ممکن است بسیاری از کاربران پول‌های خود را چندین بار خرج کنند که این مساله در عمل ارزش پول را به شدت کاهش می‌دهد. بنابراین ما به دنبال سیستمی هستیم که در آن بتوانیم بدون حضور نهاد واسطه و بدون این که به سایر کاربران اعتماد داشته باشیم، تراکنش‌های خود را در دفتر کل ثبت کنیم. این سیستم با حذف نهاد واسط هزینه‌های انتقال را کاهش داده و از چاپ پول بدون پشتوانه توسط دولت‌ها جلوگیری می‌کند و از طرفی با استفاده از تکنولوژی‌های رمزنگاری مشکلات امنیتی شبکه را حل می‌کند.

ارزهای دیجیتال چگونه کار می‌کنند؟

ارزهای دیجیتال برای اینکه بتوانند یک سیستم بدون نیاز به اعتماد و غیرمتمرکز ایجاد کنند، از تکنیک‌های رمزنگاری، تکنولوژی بلاک چین و مشوق‌های اقتصادی استفاده می‌کنند. مجموعه این تکنولوژی‌ها باعث می‌شود که افراد از سراسر دنیا بتوانند به عنوان عضوی از این شبکه فعالیت کرده و به ثبت و تایید تراکنش‌ها بپردازند. این افراد نیازی به اعتماد به یکدیگر ندارند و همه فعالیت‌های آن‌ها طبق پروتکل‌های از پیش تعیین شده انجام می‌شود. در صورتی که کاربری بخواهد خلاف این پروتکل عمل کند، جریمه می‌شود و برای فعالیت صادقانه نیز پاداش شبکه به کاربر داده می‌شود. در ادامه بخش‌های مختلف این سیستم را بررسی می‌کنیم.

فیلم آموزش رایگان مبانی رمزارز یا کریپتو در ۲۵ دقیقه در فرادرس

کلیک کنید

بلاک چین در ارز دیجیتال چیست ؟

«بلاک چین» (Blockchain) را می‌توان به عنوان پایگاه داده‌ در نظر گرفت که اطلاعات تراکنش‌ها در آن ثبت می‌شود. بلاک چین به صورت لغوی به معنی زنجیره‌ای از بلاک‌ها است که با استفاده از پارامتری به نام «هش» به همدیگر وصل شده‌اند و تغییر در اطلاعات هر بلاک، باعث تغییر هش و غیرمعتبر شدن بلاک‌های بعدی می‌شود. هر بلاک در بلاک چین شامل اطلاعات تراکنش‌ها و سایر اطلاعات مرتبط به شبکه مانند هش است. بلاک چین با سایر پایگاه داده‌های متداول تفاوت‌هایی دارد که مهم‌ترین آن‌ها به صورت زیر است.

فیلم آموزش مقدماتی بلاک چین Blockchain، عملکرد و کاربردهای آن در فرادرس

کلیک کنید

• بلاک چین به صورت یک دفتر کل توزیع شده عمل می‌کند. در سیستم مالی سنتی، اطلاعات حساب‌ها در یک پایگاه داده قرار دارد که مدیریت آن پایگاه داده بر عهده نهاد مرکزی است. در سیستم غیرمتمرکز ارز دیجیتال برای این که امنیت حفظ و نگهداری اطلاعات بالا باشد، یک نسخه از اطلاعات در اختیار همه کاربران شبکه قرار می‌گیرد. کاربران با استفاده از این اطلاعات می‌توانند صحت تراکنش‌ها را تایید کنند و بر سر انجام آن‌ها به اجماع برسند.
• برای دستکاری اطلاعات و اضافه کردن اطلاعات جدید به شبکه باید بیش از نصفی از کاربران شبکه صحت اطلاعات را تایید کنند. برای انجام این کار از الگوریتم‌هایی استفاده می‌شود که کاربران در آن مجبور به صرف انرژی و هزینه هستند. در صورتی که پنجاه درصد کاربران پس از اجرای پروتکل شبکه به اجماع برسند در این صورت اطلاعات جدید به شبکه اضافه می‌شود و دفتر کل همه اعضا با اطلاعات جدید به روز می‌شود. توجه داشته باشید که اجماع توسط همه صورت می‌گیرد اما در نهایت تنها یک کاربر در هر زمان توانایی ایجاد تغییر در بلاک چین را دارد که آن کاربر نیز به صورت رندم انتخاب می‌شود.
• در بلاک چین امکان برگشت به عقب و حذف یا ویرایش یک تراکنش وجود ندارد. در سیستم‌های سنتی کاربران می‌توانند با مراجعه به بانک و ارائه مدارکی تراکنش‌های انجام شده را ویرایش کنند اما در بلاک چین چون نهاد مرکزی وجود ندارد امکان انجام این کار نیست.
• بلاک چین یک پایگاه داده شفاف است و همه کاربران و غیرکاربران می‌توانند اطلاعات تراکنش‌ها را مشاهده کنند. در سیستم سنتی اطلاعات تراکنش‌ها به صورت محرمانه است و تنها نهاد مرکزی به آن دسترسی دارد.

باتوجه به ویژگی‌های ذکر شده، می‌توان گفت که بلاک چین بستری امن و غیرمتمرکز برای ثبت داده‌ها ایجاد کرده است. سوالی که ممکن است برای شما هم پیش بیاید این است که اجماع کاربران برای اضافه کردن اطلاعات جدید به شبکه چگونه انجام می‌شود. در ادامه به بررسی این سوال می‌پردازیم.

الگوریتم اجماع

«الگوریتم اجماع» (Consensus) به الگوریتمی گفته می‌شود که کاربران ناشناس می‌توانند با استفاده از آن به اجماع رسیده و اطلاعات تراکنش‌ها را در بلاک چین ذخیره کنند. انواع مختلفی از الگوریتم‌های اجماع وجود دارد که در این جا برای درک بهتر موضوع به بررسی الگوریتم اجماع «اثبات کار» (Proof of Work | PoW) استفاده شده در بیت کوین می‌پردازیم. اثبات کار الگوریتم اجماعی است که در آن کاربران برای اثبات درستکاری خود در ثبت تراکنش‌ها باید با استفاده از دستگاه‌های محاسباتی خود، معادلات طراحی شده در شبکه را حل کنند.

به عبارت ساده‌تر می‌توان گفت در این حالت از کاربران خواسته می‌شود که معادلات طراحی شده توسط شبکه را با استفاده از سخت‌افزارهای محاسباتی خود حل کنند. این کار به صرف انرژی و زمان نیاز دارد. بنابراین، در صورتی که کاربران با صداقت رفتار نکنند، هزینه‌ای که برای انجام کار مصرف کرده‌اند از بین می‌رود. حل معادلات در اثبات کار به صورت رقابتی انجام می‌شود و فرآیندی کاملا تصادفی است. در نهایت کاربری که زودتر از دیگران معادله را حل کند، جواب را به شبکه اعلان می‌کند تا بقیه کاربرها صحت آن را ارزیابی کنند. پس از تایید صحت اطلاعات، اطلاعات توسط کاربر مذکور به شبکه اضافه می‌شود و همه کاربران دفتر کل خود را با اطلاعات جدید به‌روز‌رسانی می‌کنند.

هر کس که بلاک شبکه را زودتر از دیگران حل کند، پاداش شبکه را دریافت می‌کند که می‌تواند شامل توکن‌های ارز دیجیتال جدید ایجاد شده و کارمزد تراکنش‌های ثبت شده باشد. این پاداش باعث می‌شود که کاربران زیادی به دنبال فعالیت درستکارانه در شبکه باشند. معادلات شبکه با نام «توابع هش» (Hash Functions) شناخته می‌شوند که توابعی یک طرفه هستند که برای هر ورودی با هر اندازه دلخواه، یک خروجی منحصر به فرد با اندازه ثابت تولید می‌کنند. خروجی این توابع، هش نامیده می‌شود که برای اتصال بلاک‌ها به یکدیگر استفاده می‌شود. تغییر اطلاعات هر بلاک منجر به تغییر در هش خروجی می‌شود و بدین ترتیب تمامی بلاک‌های بعدی نامعتبر می‌شوند.

در الگوریتم اجماع، ورودی تابع هش شامل اطلاعات تراکنش‌ها و هش بلاک قبلی و تعدادی اطلاعات مشخص دیگر است. تنها داده نامشخص، عددی به نام «نانس» (Nonce) است که کاربران با جایگذاری مقادیر مختلف به جای آن در صدد پیدا کردن خروجی مشخص شده توسط شبکه هستند. شبکه، خروجی هر بلاک را بر اساس میزان توان پردازشی موجود در شبکه که با نام «سختی شبکه» (Network Difficulty) شناخته می‌شود تعیین می‌کند تا در نهایت به طور میانگین، حل هر بلاک بیت کوین در زمان ده دقیقه انجام شود.

کاربرد تکنیک‌های رمزنگاری در ارز دیجیتال

یکی از کاربردهای تکنیک‌های رمزنگاری در فرآیند الگوریتم اجماع است. توابع هش، نوعی از تکنیک‌های رمزنگاری هستند که برای اتصال بلاک‌ها به یکدیگر و ایجاد رقابت بین ماینرها استفاده می‌شود. علاوه بر این، تراکنش‌های موجود در یک بلاک نیز به وسیله توابع هش به یکدیگر متصل می‌شوند تا از این طریق امنیت اطلاعات تراکنش‌ها نیز بالا رفته و امکان تغییر آن‌ها وجود نداشته باشد. اما کاربرد اصلی تکنیک‌های رمزنگاری در ارز دیجیتال مربوط به ایجاد حساب‌های کاربری در بلاک چین است.

کیف پول ارز دیجیتال که امروزه برای اتصال به بلاک چین و نگهداری رمز ارزها استفاده می‌شود در واقع همانند کیف پول معمولی نیست که ارزهای دیجیتال داخل آن قرار گرفته باشد. هر کیف پول ارز دیجیتال از یک «کلید خصوصی» (Private Key) و یک «کلید عمومی» (Public Key) رمزنگاری شده تشکیل شده است که اطلاعات آن در بلاک چین ذخیره شده و دارایی‌های دیجیتال به آن نسبت داده می‌شود. کلید خصوصی همانند رمز کارت بانکی، تنها برای استفاده خود کاربر است و کلید عمومی همانند شماره حساب است که کاربران دیگر می‌توانند با داشتن آن به حساب کاربر، ارز دیجیتال واریز کنند.

کلید عمومی از روی کلید خصوصی ساخته می‌شود و امکان دسترسی به کلید خصوصی از طریق کلید عمومی تقریبا صفر است. در فرآیند ارسال تراکنش‌ها، کاربر با استفاده از کلید خصوصی کیف پول خود اطلاعات یک تراکنش را امضا می‌کند (با تایید یک تراکنش در کیف پول این کار به صورت خودکار انجام می‌شود) تا ماینرها با داشتن کلید عمومی کاربر بتوانند صحت ارسال کننده تراکنش را تایید کنند. صحت اطلاعات نیز با مراجعه به بلاک چین و مشاهده اطلاعات گذشته تایید می‌شود. کلید خصوصی به شکل‌های مختلف در اختیار کاربران قرار می‌گیرد که امروزه عمومی‌ترین روش، استفاده از 12، 18 و 24 کلمه انگلیسی است.

دسته بندی‌های مختلف ارز دیجیتال چیست ؟

در بخش انواع ارز دیجیتال چیست سه نوع مختلف ارزهای دیجیتال را بررسی کردیم و گفتیم که منظور عموم مردم از ارزهای دیجیتال همان رمزارزها هستند. در این بخش می‌خواهیم انواع رمزارزها را بررسی کنیم. در یک نگاه کلی، رمزارزها به دو دسته کلی «بیت کوین» و «آلتکوین» (Altcoin) تقسیم می‌شوند. بیت کوین به عنوان اولین رمز ارز ایجاد شده از مزایای اولین بودن بهره می‌برد. علاوه بر این، مدل ضدتورمی بیت کوین، امنیت بالا و غیرمتمرکزی آن از جمله ویژگی‌هایی است که منجر به تمایل مردم به سرمایه‌گذاری در آن شده است.

فیلم آموزش رایگان مبانی رمزارز یا کریپتو در ۲۵ دقیقه در فرادرس

کلیک کنید

منظور از آلتکوین سایر رمزارزهای موجود در بازار است. این واژه در سال‌های اولیه ایجاد رمزارزها ایجاد شده و به رمزارزهایی مانند «لایت کوین»، «بیت کوین کش» و «دوج کوین» که از روش مشابه بیت کوین برای اجماع استفاده می‌کنند، اطلاق می‌شده است. امروزه می‌توان این واژه را برای تمام ارزهای دیجیتال دیگر غیر از بیت کوین نیز استفاده کرد اما افزایش شدید تعداد پروژه‌های ارز دیجیتال و گسترش حوزه فعالیت صنعت بلاک چین، ارزش این مدل تقسیم‌بندی را کمرنگ کرده است. امروزه ارزهای دیجیتال را بر اساس کاربرد آن‌ها در دسته‌های مختلف قرار می‌دهند.

به عنوان مثال، ارزهایی مانند «اتریوم»، «کاردانو»، «سولانا»، «ترون» و «هارمونی وان» که از ایجاد «اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز» (Decentralized Applications | DApps) پشتیبانی می‌کنند، به عنوان «پلتفرم‌های قرارداد هوشمند» (Smart Contract) شناخته می‌شوند. پروژه‌های ارز دیجیتال مانند «بیت تورنت»، «آئودیوس» و «پولکادات» در حوزه وب 3 فعال هستند.

بسیاری از بازی‌های غیرمتمرکز مانند «سندباکس» و «دیسنترالند» در حوزه متاورس فعال هستند. دسته «استیبل کوین‌ها» (Stablecoins) مانند «تتر» و «دای» به ارزهای با ارزش ثابت گفته می‌شود و «توکن‌های هواداری» (Fan Tokens) دسته‌ای از توکن‌ها هستند که برای حمایت از تیم‌های ورزشی و تولید کنندگان محتوا ساخته شده‌اند. حوزه «دیفای» (Decentralized Finance | DeFi) نیز یکی از کاربردی‌ترین دسته‌های ارز دیجیتال است و شامل پروژ‌ه‌های مختلفی در حوزه صرافی‌های غیرمتمرکز، پلتفرم‌های وام‌دهی و کشت سود است.

گستره کاربرد ارزهای دیجیتال روز به روز در حال افزایش است و همین مساله باعث شده است که تعداد دسته‌های ارز دیجیتال نیز روز به روز افزایش یابد. شما می‌توانید با مراجعه به سایت‌های مرجعی مانند «کوین‌مارکت‌کپ» و «کوین‌جکو» دسته‌های مختلف ارز دیجیتال را مشاهده کنید و با کلیک بر روی هر دسته، تمامی پروژه‌هایی که در آن بخش فعال هستند را مشاهده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دسته‌بندی‌های مهم ارز دیجیتال مطالعه مطلب زیر پیشنهاد می‌شود.

• انواع ارز دیجیتال چیست؟ — راهنمایی برای سرمایه گذاری آگاهانه

توکن و کوین در ارز دیجیتال چیست؟

با ایجاد قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم، امکان ایجاد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در این شبکه فراهم شد. امروزه این کار در بسیاری از پلتفرم‌های قرارداد هوشمند انجام می‌شود. پروژه‌های ساخته شده بر بستر شبکه یک بلاک چین می‌توانند از ارز دیجیتال آن شبکه برای فعالیت‌های خود استفاده کنند یا اینکه یک ارز دیجیتال جدید در قرارداد هوشمند برای خود بسازند. به ارز دیجیتال یک شبکه مادر که بلاک چین مخصوص به خود را دارد و به عنوان سوخت شبکه استفاده می‌‌شود، «کوین» (Coin) یا سکه گفته می‌شود. «بیت کوین»، «اتریوم» و «رمز ارز ریپل» همگی کوین هستند.

فیلم آموزش رایگان مبانی رمزارز یا کریپتو در ۲۵ دقیقه در فرادرس

کلیک کنید

در مقابل، توکن به ارز دیجیتالی گفته می‌شود که پروژه آن به صورت یک قرارداد هوشمند در پلتفرم اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ایجاد شده است. توکن‌ها بلاک چین مخصوص به خود را ندارند و برای پرداخت‌های درون برنامه‌ای استفاده می‌شوند. توکن‌ها بر اساس ماهیت آن‌ها به دو دسته توکن قابل معاوضه و توکن غیر قابل معاوضه (NFT) تقسیم می‌شوند اما توکن‌ها را بر اساس کاربردی که پروژه دارد می‌توان به انواع مختلفی مانند توکن با ارزش ثابت، توکن کاربردی و توکن حاکمیتی تقسیم کرد. ارزهای «سلر»، «لینک» و «تتر» جزو توکن‌های معروف بازار هستند. برای یافتن پاسخ دقیق به سوال توکن ارز دیجیتال چیست و کسب اطلاعات بیشتر در مورد توکن‌ها، مطالعه مطالب زیر پیشنهاد می‌شود.

• توکن چیست ؟ — کاربرد و اهمیت به زبان ساده
• ساخت NFT — آموزش کامل و به زبان ساده

توکن سوزی چیست ؟

توکن سوزی در بازار ارزهای دیجیتال به معنی ارسال توکن‌های ارز دیجیتال به آدرس یک کیف پول است که کلید خصوصی آن مشخص نیست و هیچ کس قادر به خرج کردن آن‌ها نیست. معمولا کلید عمومی این کیف پول‌ها مشخص است تا کاربران قادر به بررسی موجودی آن‌ها و مقدار توکن سوزی باشند. با انجام توکن سوزی، بخش از توکن‌های ایجاد شده یک پروژه ارز دیجیتال از بین ‌می‌رود و این مساله باعث کاهش ارزهای در گردش و کاهش عرصه ارز می‌شود. توکن سوزی به دلیل کنترل عرضه ارز دیجیتال، نکته مثبتی برای قیمت توکن شبکه است.

توکن سوزی ارزهای دیجیتال با اهداف مختلفی انجام می‌شود. یکی از این اهداف کنترل میزان عرضه ارز دیجیتال است که معمولا از سوزاندن بخش از کارمزدهای تراکنش دریافت شده انجام می‌شود. در برخی موارد تیم مدیریتی شبکه بخشی از سکه‌های در اختیار خود را برای این منظور استفاده می‌کند. هدف دیگر توکن سوزی استفاده از آن به عنوان الگوریتم اجماع است که در آن کاربران برای توافق در مورد بلاک جدید، بخشی از توکن‌های خود را برای سوزانده شدن در اختیار شبکه قرار می‌دهند. کاربرانی که کلید خصوصی کیف پول خود را فراموش می‌کنند و یا ارزهای خود را به آدرس اشتباه می‌فرستند نیز ناخواسته درگیر فرآیند توکن سوزی می‌شوند.

ناگفته نماند قبلاً در مجله فرادرس، به صورت مفصل توضیح داده‌ایم که توکن سوزی چیست و چرا انجام می‌شود، اگر تمایل به مطالعه بیشتر در این رابطه دارید، توصیه می‌کنیم به مطلب مرتبط در اینباره مراجعه کرده و آن را مطالعه کنید.

استخراج ارز دیجیتال چیست ؟

منظور از «استخراج ارز دیجیتال» (Cryptocurrency Mining) تولید کوین‌های جدید شبکه است که در طی مکانیزم اجماع صورت می‌گیرد. استخراج ارز دیجیتال برای تمامی پروژه‌ها وجود ندارد و معمولا ارزهای با الگوریتم اثبات کار از این روش استفاده می‌کنند. استخراج ارز دیجیتال به صورت همزمان برای برقراری دو ویژگی مهم در بلاک چین وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

فیلم آموزش آشنایی با راه اندازی ریگ ماینینگ رمزارزها و ارزهای دیجیتال در فرادرس

کلیک کنید

• ماینینگ ارز دیجیتال به عنوان مکانیزم پاداش‌دهی در فرآیند الگوریتم اجماع اثبات کار استفاده می‌شود. نودهای شبکه‌های بلاک چینی با الگوریتم اثبات کار، با استفاده از دستگاه‌های محاسباتی خود به حل معادلات هر بلاک و تایید و ثبت تراکنش‌ها می‌پردازند. این کار به مصرف انرژی زیادی نیاز دارد و به همین دلیل کاربران بدون وجود پاداش متناسب در این فعالیت شرکت نمی‌کنند. بخش بزرگی از پاداش ماینرها توسط ارزهای جدید استخراج شده پرداخت می‌شود و بخش دیگر از کارمزدهای تراکنش‌ها به دست می‌آید. در شبکه بیت کوین هر چهار سال یکبار پاداش استخراج شبکه نصف می‌شود و در حال حاضر مقدار آن برابر با 6/25 بیت کوین است.
• دومین مزیت وجود فرآیند استخراج ارز دیجیتال، کنترل عرضه و تقاضای ارزهای شبکه است. در شبکه بیت کوین ماکزیمم تعداد توکن‌های موجود 21 میلیون سکه است. این تعداد سکه در طول زمان بین ماینرها توزیع می‌شوند تا در نهایت همه این سکه‌ها ایجاد و توزیع شوند. این مساله از کاهش قیمتی شدید (Dump) به دلیل عرضه زیاد جلوگیری می‌کند. پس از اتمام استخراج، پاداش استخراج ارز دیجیتال تنها شامل کارمزد تراکنش‌ها خواهد بود. توجه داشته باشید که هر ارزی مدل اقتصادی خاص خود را دارد. به عنوان مثال سقفی برای توکن‌های پروژه دوجکوین وجود ندارد.

استخراج ارزهای دیجیتال با استفاده از سخت‌افزارهای مختلفی مانند CPU، کارت گرافیک، FPGA و دستگاه‌های مخصوص ماینینگ (ASIC) انجام می‌شود. هر چقدر توان پردازشی یک دستگاه بیشتر باشد احتمال پیدا کردن جواب معادله بیشتر خواهد بود. الگوریتم‌های مورد استفاده در ارزهای دیجیتال مختلف متفاوت است و به همین دلیل ممکن است استخراج یک ارز دیجیتال تنها با استفاده از یک دستگاه خاص قابل انجام باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استخراج ارزهای دیجیتال، مطالعه مطالب زیر پیشنهاد می‌شود.

• استخراج ارز دیجیتال چیست ؟ — راهنمای ماینینگ به زبان ساده
• استخراج بیت کوین چیست ؟ — راهنمای گام به گام ماینینگ
• آموزش استخراج بیت کوین با کارت گرافیک — از صفر تا صد
• آموزش استخراج بیت کوین با کامپیوتر خانگی — از نحوه انجام تا صرفه
• استخراج بیت کوین با گوشی چقدر امکان پذیر است و درآمد دارد؟
• استخراج اتریوم چیست و چگونه اتریوم استخراج کنیم؟ — از صفر تا صد

استیکینگ ارز دیجیتال چیست ؟

در بخش الگوریتم اجماع ارز دیجیتال چیست گفته شد که انواع الگوریتم‌ها برای رسیدن به اجماع در بلاک چین‌ها وجود دارد. یکی از معروف‌ترین الگوریتم‌های اجماع مورد استفاده در ارزهای دیجیتال الگوریتم اجماع «اثبات سهام» (Proof of Stake | PoS) است که در آن کاربران برای اینکه به اجماع برسند مقداری از دارایی‌های دیجیتال خود را در شبکه قفل می‌کنند و به پشتوانه آن به بلاک‌های ایجاد شده در شبکه رای می‌دهند. به این کار «استیکینگ» (Staking) ارز دیجیتال گفته می‌شود. در این روش کاربران به صورت رندوم به عنوان مسئول ثبت بلاک در شبکه انتخاب می‌شوند و سایر فعالان صحت اطلاعات مورد نظر را تایید می‌‌کنند.

فیلم آموزش پروژه محور برنامه نویسی سالیدیتی Solidity – نوشتن قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم در فرادرس

کلیک کنید

در صورت تایید بلاک توسط درصد مشخصی از کاربران، بلاک در شبکه ذخیره می‌شود و پاداش بلاک به کاربر مسئول داده می‌شود. در صورتی که فعالیت یکی از کاربران مخرب شناخته شود در این صورت بخش از دارایی‌های قفل شده او توسط شبکه به عنوان جریمه برداشته می‌شود. مکانیزم پاداش و جریمه موجود باعث می‌شود که کاربران به دنبال فعالیت درستکارانه در شبکه باشند. این مکانیزم از طرف دیگر امکان اجماع و تبانی بر علیه شبکه را از بین می‌برد چرا که کاربران برای از بین بردن شبکه باید بیش از 50 درصد قدرت استیکینگ را در اختیار داشته باشند که در این صورت بزرگترین ذینفع شبکه می‌شوند و از بین رفتن شبکه به معنی ضرر بزرگ برای آن‌ها خواهد بود.

هر ارز دیجیتال با الگوریتم اثبات سهام از مکانیزم خاصی برای استیکینگ استفاده می‌کند. معمولا برای انجام این کار از توکن‌های بومی شبکه استفاده می‌شود. به عنوان مثال در بلاک چین هارمونی وان از توکن «ONE» برای استیکینگ استفاده می‌شود. مکانیزم سوددهی استیکینگ نیز برای ارزهای دیجیتال متفاوت است. معمولا سعی شبکه‌ها بر این است که میزان استیکینگ شبکه نسب به تعداد کل توکن‌های شبکه حول مقدار ثابتی باشد. افزایش یا کاهش میزان استیکینگ از این درصد، باعث کاهش یا افزایش سود استیکینگ می‌شود تا شرایط مورد نظر حفط شود.

سود استیکینگ ارزهای معتبر به جز در شرایط خاص از سود 30 درصد سالیانه فراتر نمی‌رود به همین دلیل، پروژه‌هایی که اعداد نجومی برای کسب درآمد از استیکینگ پیشنهاد می‌کنند به احتمال زیاد پروژه‌های اسکم و کلاهبرداری هستند. استیک ارزهای دیجیتال معمولا در کیف پول اصلی هر شبکه انجام می‌شود اما برخی از کیف پول‌ها و صرافی‌های ارز دیجیتال از استیکینگ تعداد زیادی ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کنند. کیف پول «تراست‌ولت» و صرافی «بایننس» از جمله ابزارهای مناسب برای استیکینگ ارزهای دیجیتالی مانند «ATOM»، «BNB» و «LUNA» هستند.

کیف پول ارز دیجیتال چیست ؟

همانطور که در بخش کاربرد رمزنگاری در ارز دیجیتال چیست گفته شد، کیف پول ارز دیجیتال برای تعریف هویت کاربران در شبکه و نسبت دادن دارایی‌ها به کاربران استفاده می‌شود. کیف پول ارز دیجیتال شامل یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی است که به ترتیب به عنوان آدرس و رمز عبور استفاده می‌شود. کیف پول‌های دیجیتال اولیه تنها مختص یک ارز دیجیتال بودند اما امروزه بسیاری از کیف پول‌ها از تعداد زیادی شبکه بلاک چینی و توکن‌های آن‌ها پشتیانی می‌کنند. برای راه‌اندازی کیف پول نیاز به احراز هویت نیست و هر کاربر در شبکه بلاک چینی تنها به وسیله کلید عمومی و کلید خصوصی خود شناخته می‌شود.

در حالت کلی کیف پول دیجیتال را می‌توان به دو دسته کیف پول «گرم» (Hot) و کیف پول «سرد» (Cold) تقسیم کرد. کیف پول‌های گرم به اینترنت متصل هستند و به همین دلیل از امنیت بالایی برخوردار نیستند در مقابل، کیف پول‌های سرد به اینترنت متصل نیستند و کلید خصوصی کاربر را به صورت فیزیکی ذخیره می‌کنند. کیف پول‌های دسکتاپ، موبایل و تحت وب از نوع گرم و کیف پول‌های کاغذی و سخت‌افزاری از نوع سرد هستند. کیف پول‌های کاغذی خطرات گم شدن و از بین رفتن دارند و به همین دلیل کیف پول سخت‌افزاری امن‌ترین نوع کیف پول است.

به دلیل هزینه بالای تامین کیف پول سخت‌افزاری، بسیاری از سرمایه‌گذاران و تریدرهای خرد از کیف پول‌های موبایل و تحت وب برای نگهداری ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. کیف پول‌ها لزوما از نگهداری تمامی ارزها پشتیبانی نمی‌کنند. به همین دلیل ممکن است کاربران مجبور به استفاده از چندین کیف پول باشند. علاوه بر این، برخی از امکانات خاص در برخی از کیف پول‌ها وجود دارد. به عنوان مثال، استیک یکی ارز دیجیتال خاص ممکن است تنها با داشتن یک کیف پول خاص امکان‌پذیر باشد. در ادامه، فهرستی از چند کیف پول معروف و معتبر آورده شده است.

• کیف پول سخت‌افزاری: «Ledger» و «Trezor»
• کیف پول موبایل: «Metamask»، «TrustWallet» و «Coinomi»
• کیف پول دسکتاپ: «Exodus» و «Atomic Wallet»
• کیف پول تحت وب: «Metamask» و «Blockchain»

کیف پول‌های دیجیتال هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند که برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویژگی‌ها و نحوه کار با آن‌ها مطالعه مطالب زیر پیشنهاد می‌شود.

• کیف پول دیجیتال چیست و کدام کیف پول ارز دیجیتال بهتر است؟
• بهترین کیف پول ارز دیجیتال کدام است ؟ | راهنمای استفاده تصویری گام به گام
• کیف پول بیت کوین چیست ؟ | نحوه ساخت کیف پول بیت کوین — به زبان ساده

صرافی ارز دیجیتال چیست ؟

صرافی ارز دیجیتال محلی است که در آن خرید و فروش ارز دیجیتال انجام می‌شود. صرافی‌های ارز دیجیتال را از نظر ماهیت می‌توان به دو دسته «صرافی متمرکز» (Centralized Exchange) و «صرافی غیرمتمرکز» (Decentralized Exchange) تقسیم کرد. صرافی‌ متمرکز به صرافی گفته می‌شود که توسط یک شرکت یا چند نفر اداره می‌شود. در این صرافی‌ها کاربران می‌توانند با پرداخت ارز فیات مثل دلار و یورو، ارز دیجیتال خریداری کنند و در مواقع لزوم ارز دیجیتال خود را فروخته و آن را تبدیل به ارز فیات کنند. صرافی متمرکز در کنار خرید و فروش اسپات رمزارزها، از سایر انواع معامله مثل معاملات آتی، مشتقات و اهرم دار نیز پشتیبانی می‌کند.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

صرافی متمرکز در کنار مزایای زیاد خود، معایبی نیز دارد. ماهیت متمرکز این نوع صرافی با ماهیت غیرمتمرکز بازار ارزهای دیجیتال سازگار نیست و مشکلاتی مانند نیاز به اعتماد به سیستم، امنیت پایین، نیاز به احراز هویت و امکان استفاده از اطلاعات کاربران و معاملات برای دستکاری در آن وجود دارد. بسیاری از این صرافی‌ها مجبور به تبعیت از قانون دولت‌ها هستند و به همین دلیل ممکن است به درخواست آن‌ها سرمایه کاربران در این صرافی‌ها قفل شود. مهم‌ترین کارکرد این صرافی‌ها را می‌توان در اتصال اقتصاد دنیای واقعی به دنیای کریپتو عنوان کرد. موارد زیر از جمله معروف‌ترین صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال هستند.

• Binance
• Coinbase
• Houbi
• Kucoin

صرافی غیرمتمرکز

صرافی‌های غیرمتمرکز، صرافی‌هایی هستند که خود به عنوان پروژه‌های بلاکچینی غیرمتمرکز ساخته شده‌اند و مدیریت آن‌ها دست شخص یا سازمان خاصی نیست. امنیت و کارایی این صرافی‌ها توسط سیستم بلاک چین و کاربران شبکه تامین می‌شود. برای تامین نقدینگی در این صرافی‌ها از «استخرهای نقدینگی» (Liquidity Pool) استفاده می‌شود که در آن کاربران دارایی‌های خود را برای استفاده در صرافی قرار می‌دهند و در ازای آن سود دریافت می‌کنند. تامین نقدینگی برای استخرها یکی از روش‌های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال است.

صرافی‌های غیرمتمرکز از نظر امکانات هنوز در سطح پایین‌تری نسبت به صرافی‌های متمرکز قرار دارند. بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز تنها از معاملات توکن‌های ارز دیجیتال یک شبکه پشتیبانی می‌کنند. بسیاری از انواع معاملات مانند آتی و مشتقات در این صرافی‌ها فعال نیست و تامین نقدینگی برای بسیاری از جفت ارزهای دیجیتال امکان‌پذیر نیست. در سال‌های اخیر قدم‌های محکمی برای توسعه این صرافی‌ها برداشته شده است که این نوید را می‌دهد که به زودی این صرافی‌ها بخش بزرگی از معاملات بازار را در اختیار خود خواهند داشت. با ظهور استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکزی مانند «DAI» و «UST» گسترش این حوزه نیز ناگزیر خواهد بود. از جمله معروف‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• Uniswap
• Sushiswap
• Pancakeswap
• Curve
• dYdX

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد صرافی‌های ارز دیجیتال، مطالعه مطلب زیر پیشنهاد می‌شود.

• صرافی ارز دیجیتال — کدام صرافی آنلاین ارز دیجیتال برای ایرانیان بهتر است؟

صرافی داخلی و بین‌المللی

صرافی‌های غیرمتمرکز برای استفاده عموم فعالان بازار از سراسر دنیا هستند. کاربران می‌توانند با اتصال کیف پول خود به اپلیکیشن این صرافی‌ها از امکانات آن‌ها استفاده کنند. صرافی‌های متمرکز به دو نوع صرافی داخلی و صرافی بین‌‌المللی تقسیم می‌شوند. صرافی‌های داخلی در داخل هر کشور و طبق مقررات آن، برای کاربران داخلی خدمات ارائه می‌کنند. وجود صرافی‌های داخلی مزایایی دارد که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• در صرافی‌های بین‌المللی امکان استفاده از تمام ارزهای فیات برای خرید ارز دیجیتال وجود ندارد. به عنوان مثال، شما نمی‌توانید با استفاده از ریال در صرافی بایننس، ارز دیجیتال بخرید. بنابراین وجود صرافی‌های داخلی، خرید و فروش ارزهای دیجیتال را برای کاربران داخلی راحت‌تر می‌کند.
• صرافی‌های داخلی از سمت نهادهای قانونی مورد بررسی قرار می‌گیرند و به همین دلیل امکان نظارت قانونی بر فعالیت آن‌ها در صورت بروز مشکلات قانونی وجود دارد.
• صرافی‌های بین‌الملللی تحت تاثیر قوانین بین‌المللی و قوانین برخی از کشورهای قدرتمند، امکان فعالیت در صرافی را از کاربران برخی کشورها سلب می‌کنند. به عنوان مثال، کاربران ایرانی قادر به استفاده از صرافی بایننس برای انجام معاملات خود نیستند. این صرافی‌ها نیاز به احراز هویت دارند و در صورتی که تشخیص دهند اطلاعات شما نادرست است می‌توانند حساب و سرمایه شما را در صرافی ببندند. با وجود صرافی داخلی این ریسک‌ها نیز برای کاربران خرد از بین می‌رود.

در حال حاضر در ایران نیز تعداد زیادی صرافی داخلی فعالیت می‌کنند. برخی از این صرافی‌ها پلتفرم معاملاتی مخصوص به خود را دارند و کاربران می‌توانند در آن به معامله ارزهای دیجیتال بپردازند. برخی دیگر نیز تنها بستری برای خرید یا فروش به صورت مستقیم هستند. در استفاده از این صرافی‌ها حتما باید به امنیت آن‌ها، تعداد کاربران فعال و کارمزد معاملاتی آن‌ها توجه کرد. برای فعالیت در صرافی‌های بین‌المللی در کنار موارد ذکر شده باید بررسی کنید که فعالیت در آن صرافی برای ایرانیان مشکلی نداشته باشد. در هر صورت استفاده از فیلترشکن با آی‌پی ثابت برای فعالیت در صرافی بین‌المللی کار عاقلانه‌ای خواهد بود.

چگونه ارز دیجیتال بخریم ؟

ساده‌ترین راه خرید ارز دیجیتال استفاده از صرافی‌های داخلی است. برای انجام این کار ابتدا باید با استفاده از معیارهای گفته شده در بخش صرافی‌ها، صرافی مناسب را انتخاب کنید و حساب کاربری خود را در آن ایجاد کنید. برای این کار شما نیاز به ارسال مدارک و احراز هویت دارید. در بیشتر صرافی‌ها تمایم مراحل مربوط به احراز هویت به صورت غیرحضوری انجام می‌شود و شما مدارک مورد نیاز را به همراه فیلم معرفی خواسته شده در سامانه صرافی بارگذاری می‌کنید. توجه داشته باشید که حساب بانکی استفاده شده و شماره تماس حتما باید به نام خود شما ثبت شده باشد، در غیر انصورت احراز هویت انجام نخواهد شد.

فیلم آموزش رایگان مبانی رمزارز یا کریپتو در ۲۵ دقیقه در فرادرس

کلیک کنید

پس از ثبت نام و بارگذاری مدارک، صرافی حساب کاربری شما را ایجاد می‌کند و پس از آن شما با واریز ریال از شماره حساب ثبت شده در صرافی قادر به خرید و فروش ارزهای دیجیتال خواهید بود. توجه داشته باشید که در صرافی‌های معاملاتی، خود صرافی کیف پول مجزا برای هر کاربر دارد که کاربران می‌توانند از آن برای نگهداری ارزهای دیجیتال استفاده کنند که البته بنابه دلایل امنیتی توصیه نمی‌شود اما در صرافی‌های غیرمعاملاتی شما برای خرید هر ارز دیجیتال باید آدرس کیف پول خود را هنگام خرید ارز دیجیتال در محل مورد نظر در سایت وارد کنید تا پس از انجام معامله، ارزهای دیجیتال به کیف پول شما واریز شوند.

در صورتی که به دنبال خرید ارز دیجیتال در صرافی بین‌المللی هستید باید ابتدا از طریق صرافی داخلی ریال خود را به ارز دیجیتال تبدیل کنید. امکان خرید مستقیم با ریال در صرافی‌های بین‌المللی وجود ندارد و با توجه به عدم دسترسی به کارت‌های پرداخت بین‌المللی در ایران،‌ تنها روش معامله و خرید و فروش ارز دیجیتال در صرافی بین‌المللی تبدیل ریال به ارز دیجیتال و انتقال آن به صرافی بین‌المللی است. معمولا برای این کار از استیبل‌کوین‌های مانند «تتر» و «دای» استفاده می‌شود تا در حین انتقال ارز دیجیتال، ارزش آن دچار نوسان نشود.

بنابراین شما ابتدا با واریز ریال در صرافی داخلی، استیبل کوین مورد نیاز خود را خریداری و به کیف پول خود ارسال می‌‌کنید. سپس استیبل کوین مورد نظر را به آدرس خود در صرافی بین‌المللی انتقال می‌دهید. پس از انجام این کار، شما می‌توانید با استفاده از استیبل کوین خود به انجام معاملات مورد نظر بپردازید. توجه داشته باشید که امکان انتقال مستقیم استیبل کوین از صرافی داخلی به صرافی بین‌المللی نیز وجود دارد که به دلایل امنیتی توصیه می‌شود این کار به صورت غیرمستقیم و با استفاده از کیف پول انجام شود.

در انتقال ارز دیجیتال از صرافی به کیف پول و برعکس دقت کنید که آدرس ارز مورد نظر در صرافی و کیف پول یکسان باشد و ترجیحا از شبکه‌ای که هزینه انتقال پایین‌تری دارد استفاده کنید. به عنوان مثال، ارز دیجیتال تتر در شبکه اتریوم با استاندارد «ERC-20»، در شبکه ترون با استاندارد‌ «TRC-20» و در شبکه زنجیره هوشمند بایننس با استاندارد «BEP20» و در شبکه‌های دیگر نیز با استانداردهای متفاوت قابل انتقال است. بنابراین، حتما باید دقت کنید که در هنگام انتقال ارز دیجیتال، در مبدا از هر شبکه‌ای که استفاده می‌کنید آدرس گیرنده نیز در همان شبکه باشد. معمولا انتقال در شبکه اتریوم از شبکه‌های دیگر هزینه‌ای بیشتری دارد بنابراین تا حد امکان بهتر است از سایر شبکه‌های برای انتقال استفاده کنید.

فیلم آموزش ساخت توکن BEP-20 در شبکه بایننس اسمارت چین برای قراردادهای هوشمند در فرادرس

کلیک کنید

چگونه ارز دیجیتال بفروشیم ؟

اگر دارایی شما در داخل صرافی نگهداری می‌شود در این صورت فروش ارز دیجیتال به راحتی با انتخاب ارز مورد نظر و با استفاده از گزینه فروش (Sell) انجام می‌شود. در صرافی‌های داخلی با فروش ارز دیجیتال پول شما ممکن است مستقیم به تتر یا ریال تبدیل شود. در صورتی که به ریال تبدیل شد مستقیم می‌توانید آن را برداشت کنید در غیر اینصورت می‌توانید تترهای خود را به ریال تبدیل کنید و سپس برداشت نمایید. در صرافی خارجی مشابه همین فرآیند طی می‌شود با این تفاوت که در این صرافی‌ها پس از فروش ارز دیجیتال، دارایی شما به صورت استیبل کوین تتر موجود است. بنابراین شما باید ابتدا استیبل کوین خود را به صرافی داخلی انتقال دهید و پس از آن به ریال تبدیل کنید.

برای فروش ارز دیجیتال در صرافی غیرمتمرکز شما باید ابتدا کیف پول خود را به بستر صرافی وصل کنید. پس از اتصال، می‌توانید ارز خود را در مقابل استیبل‌کوین‌ها مختلف به فروش برسانید. با این کار دارایی دیجیتال شما تبدیل به استیبل کوین می‌شود. اگر مایل به تبدیل آن به ریال هستید، همانند کار با صرافی‌های بین‌المللی باید ارزهای خود را به صرافی ایرانی انتقال دهید و سپس تبدیل به ریال کنید. بهتر است در هنگام کار با صرافی‌های غیرمتمرکز نیز از فیلترشکن استفاده کنید.

در صورتی که شما می‌خواهید از پول خود دوباره برای ورود به معاملات استفاده کنید و خروج شما از بازار موقتی است، بهتر است ارزهای خود را به ریال تبدیل نکنید تا کارمزد تبدیل ریال به دلار و برعکس را هر دفعه پرداخت نکنید. در این حالت، بهتر است پس از فروش ارزهای دیجیتال، استیبل کوین‌های خود را به کیف پول انتقال دهید تا در زمان مناسب دوباره آن را به صرافی انتقال داده و به معامله بپردازید. توجه داشته باشید که کلید خصوصی کیف پول صرافی در اختیار کاربر نیست و از طرفی صرافی‌ها در معرض انواع حمله‌های سایبری قرار دارند. بنابراین، نگهداری ارز دیجیتال در صرافی، چه ایرانی و چه خارجی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

ترید ارز دیجیتال

واژه «ترید» (Trade) به معنی تجارت و خرید و فروش است. در بازار کریپتو ترید به معنی معامله ارزهای دیجیتال است. تریدرها با خرید و فروش متوالی ارزهای مختلف به دنبال کسب سود از تغییرات قیمت آن‌ها هستند. بنابراین، ترید مستلزم شناخت بازار و پیش‌بینی روند آن است. روش‌های مختلفی برای پیش‌بینی روند قیمت در بازارهای مالی وجود دارد که عمده‌ترین آن‌ها «تحلیل تکنیکال»، «تحلیل بنیادی»، «تحلیل سنتیمنتال» و «تحلیل داده‌های آنچین» است.

فیلم آموزش تحلیل آنچین On-Chain در بازار ارزهای دیجیتال در فرادرس

کلیک کنید

اصل اساسی در تحلیل تکنیکال، توجه به نمودار تغییرات قیمت است. تحلیلگران تکنیکال بر این عقیده هستند که تاثیر متغیرهای مختلف در بازار بر روی قیمت لحاظ شده است و تغییرات قیمتی با توجه به الگوهای خاصی شکل می‌گیرد. این اصول باعث ایجاد روش‌های مختلفی برای تحلیل بازار در تحلیل تکنیکال مانند اندیکاتورها، فیبوناچی، الگوهای هارمونیک، امواج الیوت و پرایس اکشن شده است. مزیت تحلیل تکنیکال این است که در همه بازارهای مالی مثل بازار بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال و برای انواع معامله‌گران قابل استفاده است. عیب این روش این است که قطعیتی در آن وجود ندارد و هر تحلیلی با یک درصد احتمالی شانس پیروز شدن دارد.

فیلم آموزش مدیریت حرفه ای ترید در بازار سرمایه در فرادرس

کلیک کنید

تحلیل بنیادی ارز دیجیتال به معنی بررسی عوامل و متغیرهای اقتصادی و فنی موثر بر قیمت یک دارایی‌ است. در بازار بورس، تحلیل بنیادی با بررسی صورت‌های مالی شرکت و پیش‌بینی متغیرهای موثر بر سوددهی آن انجام می‌شود. در بازار فارکس، نقش متغیرهای اقتصادی کشورها و اخبار اقتصادی و سیاسی پررنگ است. در بازار ارزهای دیجیتال علاوه بر متغیرهای اقتصاد کلان، ویژگی‌های فنی و اقتصادی هر پروژه، استقبال کاربران از شبکه و سرمایه گذاران نیز نقش اساسی دارند.

تحلیل سنتیمنتال کمتر از سایر انواع تحلیل استفاده می‌شود و هدف آن بررسی شرایط بازار با توجه به رفتار و احساسات کاربران است. اندیکاتورهای مختلفی نیز برای این نوع از تحلیل ایجاد شده است که شاخص ترس و طمع یکی از کاربردی‌ترین آن‌ها است. چهارمین نوع تحلیل با نام تحلیل آنچین، مخصوص ارزهای دیجیتال است. در این روش، کاربران با بررسی اطلاعات موجود در شبکه ارزهای دیجیتال مانند خرید و فروش‌های صورت گرفته، تعداد آدرس‌های ایجاد شده و سایر اندیکاتورهای ساخته شده، به بررسی شرایط بازار می‌پردازند.

توجه داشته باشید که ترید با تحلیل متفاوت است و ممکن است یک نفر که تحلیلگر خوبی است تریدر خوبی نباشد و برعکس. تحلیلگر اگرچه بر اساس روش‌های مختلف می‌تواند بازار را بررسی کند اما معامله‌گر باید با استفاده از یک سیستم معاملاتی ثابت و آزمایش شده و با رعایت مدیریت سرمایه و ریسک وارد معامله شود. روش‌های مختلفی برای ترید وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به ترید روزانه، ترید روند و اسکالپینگ اشاره کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، مطالعه مطالب زیر پیشنهاد می‌شود.

• ترید چیست و چگونه آن را یاد بگیریم ؟ — بهترین راهنمای شروع
• تریدر کیست و چگونه یک تریدر موفق شویم ؟ — راهنمای کامل

معرفی فیلم آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال یا رمزارزها

بازار ارزهای دیجیتال بازار نوپایی است که مبتنی بر ایده‌های جدید در حوزه فناوری است. پروژه‌های زیادی در این حوزه فعال هستند که برخی از آن‌ها خدمات و کاربردهای ارزشمندی به بشریت ارائه می‌کنند در حالی که برخی دیگر بدون هیچ ایده و هدف خاصی ایجاد شده‌اند و قیمت آن‌ها با موج‌سواری افراد مختلف بر روی آن‌ها جابجا می‌شود. به دلیل نوسانات شدید قیمتی، فعالیت در این بازار بدون دریافت آموزش ارز دیجیتال بسیار خطرناک است. به دلیل اهمیت این موضوع، «فرادرس» فیلم 6 ساعت و 50 دقیقه‌ای آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال یا رمزارزهارا تدوین کرده است.

این دوره آموزشی در 8 فصل طراحی شده است که سه فصل اول آن مربوط به مقدمات، مفاهیم، اصطلاحات تخصصی و ویژگی‌های اساسی هر رمز ارز مانند قیمت و عرضه کل است. در فصل چهارم دوره، وب‌سایت‌ها و منابع اطلاعاتی مهم رمزارزها مانند «کوین‌مارکت‌کپ» و «تریدینگ ویو» آموزش داده می‌شود. رویکردهای مختلف فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال مانند «هودل و سرمایه‌گذاری» یا «ترید و معامله‌گری» در فصل پنج دوره مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

فصل ششم این دوره به الزامات فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال مانند نحوه کار با کیف پول و صرافی ارز دیجیتال اختصاص دارد. در فصل هفتم دوره، سکه‌های اصلی بازار مانند بیت‌کوین، لایت کوین و اتریوم از منظر رشد و بازدهی و ریسک مورد بررسی قرار می‌گیرند. در نهایت و در فصل هشتم اشتباهات رایج تریدرها در بازار کریپتو بررسی می‌شود. این دوره برای تمامی فعالان و علاقه‌مندان به بازار ارزهای دیجیتال مفید است.

• برای دیدن فیلم آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال یا رمزارزها + اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی

امروزه ارز دیجیتال به عنوان یک بازار مالی در بیشتر کشورهای جهان مطرح شده است و بسیاری از سرمایه‌گذاران به فعالیت در آن علاقه‌مند شده‌اند. ارزهای دیجیتال انواع مختلفی دارند که مهم‌ترین آن‌ها رمزارزها هستند. رمزارزها با استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری و تکنولوژی بلاک چین به دنبال حذف واسطه از فعالیت‌های انسانی و اجرای آن‌ها بدون نیاز به اعتماد کاربران به یکدیگر هستند. در حال حاضر ارزهای دیجیتال فعالیت خود را به حوزه‌های مختلفی گسترش داده‌اند و این مساله همچنان نیز ادامه دارد. در این مقاله به سوالات مختلفی مانند ارز دیجیتال چیست و چه کاربردهایی دارد، کیف پول و صرافی ارز دیجیتال چیست ، چگونه ارز دیجیتال بخریم، استیکینگ ارز دیجیتال چیست ، بلاک چین و الگوریتم اجماع در ارز دیجیتال چیست و استخراج ارز دیجیتال چیست به زبان ساده پاسخ داده شد.