تفاوت های بلاک چین های عمومی و خصوصی – به زبان ساده


بلاک چینهای خصوصی (که به صورت بلاک چینهای نیازمند مجوز نیز نامیده میشوند) ممکن است چندان مورد علاقه عموم نباشند؛ اما مزایایی نیز دارند. در این نوشته این بلاک چینها را با بلاک چینهای عمومی مقایسه کردهایم.
همان طور که قبلاً در نوشته «بلاک چین چیست» توضیح دادیم، بلاک چینهای عمومی کاملاً باز هستند، یعنی هر کسی میتواند به آن ملحق شود، به یک گره تبدیل شود یا به دنبال سوابق تراکنشها بگردد. فرایند تأیید اعتبار پیش از پذیرش وجود ندارد و اگر دیگر علاقهمند به تأیید تراکنشها نباشید، میتوانید بدون هیچ گونه جریمهای از شبکه خارج شوید. اگر نظرتان عوض شد، میتوانید دوباره به شبکه بازگردید و کل سوابق هر تراکنشی که در زمان نبود شما رخ داده است را دریافت کنید.
بلاک چینهای خصوصی در این زمینه محدودیتهایی دارند. البته این محدودیتها در بلاک چینهای مختلف متفاوت هستند؛ اما در اغلب موارد شامل قیودی هستند که افرادی که میتوانند به شبکه ملحق شوند، میزان توان پردازشی که باید عرضه کنند یا حجمی از اطلاعات تراکنش که میتوانند ببینند، را تعیین میکنند. اینها موارد ابتدایی هستند که در ادامه بیشتر توضیح میدهیم.
مزایای بلاک چینهای خصوصی
انواع بسیار مختلفی از بلاک چینها وجود دارند که همه آنها زیر عنوان بلاک چین خصوصی تعریف میشوند. محدودیتهایی که این بلاک چینها دارند، ممکن است کاملاً متفاوت باشند؛ اما نکته مهم این است که این محدودیتها وجود دارند و این بلاک چینها برای همه افراد در دسترس نیستند. با اعمال این محدودیتها، بلاک چینهای خصوصی چند مزیت نسبت به بلاک چینهای عمومی یافتهاند:
اعتماد
در بلاک چینهای خصوصی با تأیید اعتبار گرهها تنها به افراد قابل اعتماد اجازه اجرای گره داده میشود و نیازی به تأیید تراکنشها برای بیش از یک بار وجود ندارد. یک گره منفرد میتواند تراکنش را تأیید کند و گرههای دیگر صرفاً اقدام به آپدیت کردن سوابقشان میکنند.
سرعت
اگر تنها کاربران خاصی اجازه اجرای گرهها را داشته باشند، بدین ترتیب میتوان الزاماتی در خصوص توان پردازشی و مشخصات سختافزاری که هر گره ارائه میدهد تعیین کرد. بدین ترتیب دیگر نیازی به صرف زمان طولانی برای پردازش تراکنش وجود ندارد. بلاک چینهای خصوصی در طی زمانهای شلوغی شبکه مشکل مواجهه با تقاضای بالا را نیز ندارند. توسعهدهندگان بلاک چینهای خصوصی در اغلب موارد قادر هستند برای دورههای زمانی با تقاضای بالا برنامهریزی کنند و از این رو احتمال قطعی یا تأخیر در شبکه به دلیل زمانهای اوج تقاضا منتفی است.
امنیت
با این که بلاک چینهای عمومی امنیت بیشتری دارند؛ اما در بلاک چینهای خصوصی نیز امکان ردگیری تراکنشها همانند مدل عمومی وجود دارد. هر چند با اجرای یک بلاک چین خصوصی امکان پنهان کردن برخی از دادهها در هر تراکنش وجود دارد. برای مثال مقدار تراکنش یا جزییات قرارداد محرمانه دارندگان حساب.
هزینه
بلاک چینهای خصوصی با کنترل گرهها نیازی به پرداخت هزینه به ماینرها (استخراجکنندگان) ندارند. اگر برخی کسب و کارها مالک سختافزار خود باشند در این صوت نیازی به پرداخت هزینه برای تأیید تراکنش نیست. با این که بلاک چینهای عمومی به توان پردازشی بالایی نیاز دارند؛ اما بلاک چینهای خصوصی با نیاز کمتری که به تأیید اعتبار تراکنشها دارند، توان پردازشی کمتری میخواهند.
پایداری
بلاک چینهای خصوصی با تعیین قوانین برای اجرای گرهها میتوانند زمان قطعی شبکه را کاهش دهند. بدیهی است که بک بلاک چین خصوصی با هزاران گره هرگز نمیتواند متوقف شود؛ اما بروز زمانهای اوج تقاضا برای تراکنش یا از دست دادن برخی گرهها میتواند موجب کاهش توان شبکه شود. کنترل شدید بلاک چینهای خصوصی میتواند به بیشینه شدن زمان آپتایم شبکه کمک کند.
معایب بلاک چینهای خصوصی
با این که مزایای زیادی را برای بلاک چینهای خصوصی شمردیم، شاید فکر کنید که این بلاک چینها بهترین نوع هستند؛ اما این نتیجهگیری همواره صحیح نیست.
رشد کُند
بلاک چین خصوصی در غیاب گرههای خصوصی منابع لازم برای برانگیزش علاقهمندی عموم را از دست میدهد. زمانی که فردی برای نخستین بار در مورد بیتکوین مطالبی میشنود میتواند در صورت علاقهمندی، بیدرنگ اقدام به راهاندازی یک گره کند. بدین ترتیب کاربران به سرعت به بلاک چینهای عمومی ملحق میشوند و شبکه به سرعت رشد میکند. در بلاک چینهای خصوصی برای آنلاین شدن یک گره جدید ممکن است به صرف زمان و هزینه زیادی نیاز باشد.
کنترل و دستکاری
اگر کاربران عمومی یا کاربران پولی از یک بلاک چین خصوصی استفاده کنند، تحت کنترل توسعهدهندگان یا مالکان این شبکه قرار میگیرند. توسعهدهندگان چنین شبکهای در غیاب نظارت عمومی آزاد هستند که از سیستم سوءاستفاده کنند. این امر میتواند منجر به دستکاری تراکنشها، مسدودسازی کاربران یا تاکتیکهای مخرب دیگر شود.
به دلایل فوق بسیاری از علاقهمندان بلاک چین، ایده بلاک چینهای خصوصی را رد میکنند. اگر امکان امنسازی دادهها روی بلاک چینهای عمومی وجود داشته باشد، چرا باید آنها را درون یک صندوق خصوصی مخفی قرار دهیم؟ بسیاری بر این عقیده هستند که بلاک چینهای خصوصی میتوانند مفید باشند و این طور نیست که کلاً بیارزش باشند.
چه کسانی از بلاک چینهای خصوصی یا عمومی استفاده میکنند؟
بیتکوین و اتریوم دو مورد از بلاک چینهای عمومی کاملاً شناخته شده هستند؛ اما صدها مورد دیگر نیز وجود دارند. اگر خواستار یک شبکه امن و باز هستید یا در مورد دخالتهای بدکارانه در گرهها نگران هستید، در این صورت بلاک چینهای عمومی مناسب شما هستند. با این که این بلاک چینها نیز در معرض حملههای 51 درصد (مقاله «فرهنگ واژگان بلاک چین» را ببینید) هستند؛ اما وقتی شبکهای به قدر کافی بزرگ باشد، نباید مشکلی در این خصوص مشاهده شود.
بلاک چینهای خصوصی غالباً از سوی کسب و کارها و بانکها مورد استفاده قرار میگیرند، چون سازمانهای پولساز بزرگ راهی برای ذخیرهسازی دادههایشان روی بلاک چینهای عمومی که همه اطلاعات قابل رؤیت است ندارند. در بلاک چینهای عمومی یک گره نمیتواند روی همه گرهها کنترل داشته باشد و از این رو بلاک چینهای خصوصی برای این سازمانها و بانکها مناسبتر هستند.
مالکان بلاک چینهای خصوصی ممکن است به طور مداوم کاربران دیگر را دعوت به راهاندازی گرهها بکنند. این کاربران میتوانند موارد محرمانه کسب و کار یا جزییات مشتری را روی چنین شبکهای ذخیره کنند. برای نمونه یک فروشگاه بینالمللی زنجیرهای از بازیهای رایانهای را تصور کنید. چنین شرکتی میتواند از یک بلاک چین خصوصی برای ذخیرهسازی امتیازهای مشتریان در شبکه استفاده کند و سپس از شرکتهای رقیب دعوت کند که امتیازهای کاربرانشان را روی این شبکه به اشتراک بگذارند. این بلاک چین میتواند بسیار سریع باشد و کاربران میتوانند امتیازهای خود را در هر فروشگاه بازیهای رایانهای، صرف نظر از برندش خرج کنند.
سخن پایانی
در مثال فوق هیچ کدام از شرکتهای بازی رایانهای نمیخواهند که هیچ کدام از شرکتهای رقیب کنترل کاملی روی شبکه داشته باشد و همچنین نمیخواهند شرکتی به صورت تصادفی به این شبکه ملحق شود. با اشتراک یک بلاک چین خصوصی، هر کسب و کاری میتواند تراکنشها را تأیید کند و مطمئن باشد که شرکتهای دیگر در حال تقلب نیستند و یا اقدامهای فریبکارانه مرتکب نمیشوند.
برخی بلاک چینهای مجوزدار مانند Ripple نیمهخصوصی هستند. هرکسی میتواند از ریپل استفاده کند و توکنهای XRP را به افراد دیگر بفرستد؛ اما همه افراد نمیتوانند یک گره باشند. در عوض ریپل از سازمانهای بزرگ و موسسههای مالی آنها دعوت میکند تا گرههای خودشان را اجرا کنند. این سازمانها باید با قواعد و الزامات ریپل موافق باشند؛ اما بر روی درصدی از شبکه کنترل دارند. به همین دلیل افراد زیادی از بلاک چینهایی شبیه ریپل خوششان نمیآید.
در این نوشته به بررسی بلاک چینهای عمومی و خصوصی پرداختیم. بلاک چینهای خصوصی به بیان ساده برای کسب و کارها مناسب هستند؛ در حالی که بلاک چینهای عمومی برای همه افراد مناسب هستند. شما نیز میتوانید دیدگاههای خود را در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان فرادرس در میان بگذارید.
اگر این نوشته مورد توجه شما قرار گرفته است، پیشنهاد میکنیم موارد زیر را نیز ملاحظه کنید:
- بلاک چین چیست و چه کاربردهایی در زندگی آینده ما دارد؟
- تفاوت میان بیتکوین، بیتکوین کش، بیتکوین گلد و رمزپولهای دیگر چیست؟
- آموزش مهارتهای پایه کامپیوتر
- همهچیز درباره ارز دیجیتال آیوتا — تفاوتهای آیوتا با بیتکوین
- اتریوم (Ethereum) چیست؟ — به زبان ساده
- مجموعه آموزشهای علاقهمندان به کامپیوتر
==