در این مطلب، به این پرسش پاسخ داده شده است که اتریوم چیست و چه ارتباطی با اتر دارد؟ همچنین، به طور جامع و کامل به بررسی ساختار پلتفرم اتریوم، قیمت، روش استخراج و چگونگی خرید و فروش رمزارز اتر پرداخته شده است. مطلب «اتریوم چیست ؟ | ساختار، قیمت، استخراج و خرید و فروش» کمک میکند تا افراد با پلتفرم اتریوم و کلیه مفاهیم مرتبط با آن به طور کامل، جامع و دقیق آشنا شوند. پس از معرفی کامل و جامع پلتفرم اتریوم، رمزارز بومی بستر اتریوم، یعنی اتر، از از جنبههای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته و به پرسشهای متداول افراد پیرامون پلتفرم اتریوم و رمزارز بومی آن اتر، پاسخ داده شده است.
اتریوم چیست ؟
اتریوم یک پلتفرم بلاکچین است که رمز ارز بومی آن، اتر (ETH) نام دارد. «اتریوم» (Ethereum) یک پلتفرم «بلاکچین» (Blockchain) جهانی، متنباز و «غیرمتمرکز» (Distributed) است که از «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts)، توسعه «نرمافزارهای کاربردی غیرمتمرکز» (Distributed Application | DApp) و امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance | DeFi) پشتیبانی میکند.
روی پلتفرم اتریوم میتوان به توسعه برنامههای کاربردی غیرمتمرکز (توزیع شده) پرداخت. توسعهدهندگان میتوانند روی پلتفرم اتریوم برنامههایی بنویسند که مقادیر دیجیتال را کنترل میکنند، دقیقا به صورتی که برنامهنویسی شدهاند اجرا میشوند و از هر نقطهای در جهان در دسترس هستند. همچون دیگر رمزارزها، از اتریوم نیز میتوان برای ارسال و دریافت جهانی ارزش (چیز ارزشمندی که در اینجا همان ارز رمزنگاری شده و در واقع، پول دیجیتال است) بدون نظارت شخص سوم یا مداخله غیرمنتظره افراد یا سازمانها، استفاده کرد.
اتریوم، دسترسی آزاد به پول دیجیتال و خدمات داده-پسند را برای کلیه افراد، صرفنظر از پیشینه آنها و یا موقعیت جغرافیایی که دارند، فراهم میکند. اتریوم یک فناوری توسعه یافته توسط جامعه کاربری است که بستری برای «رمزارز» (Cryptocurrency) «اِتِر» (Ether | ETh) ارائه کرده است. با توجه به آنچه بیان شد، اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز و بلاکچینی است که رمزارز اتر بر بستر آن شکل گرفته است. این پلتفرم، قابلیتهای دیگری به جز پشتیبانی از رمزارز اتر دارد که از مهمترین آنها میتوان به فراهم آوردن بستری برای نوشتن «برنامههای کاربردی توزیع شده» (Distributed Application | DApp) اشاره کرد.
به بیان فنیتر، اتریوم یک ماشین مجازی تکثیری غیر متمرکز دارد که به آن «ماشین مجازی اتریوم» (Ethereum Virtual Machine | EVM) گفته میشود. این ماشین مجازی میتواند اسکریپتهای تورینگ کامل (Turing-Complete) و برنامههای کاربردی غیر متمرکز را اجرا کند. در ادامه این مطلب، به کلیه این مباحث به طور کامل پرداخته شده است. بنابراین، اگر در این وهله مخاطبان با مفهوم مباحث یاد شده آشنایی ندارند، جای نگرانی نیست. این موارد در ادامه این مطلب تشریح میشوند.
از اتریوم برای بسیاری از «عرضههای اولیه سکه» (Initial Coin Offering | ICO) استفاده میشود و در امور مالی غیرمتمرکز که به اختصار به آن دیفای نیز گفته میشود (Decentralized Finance | DeFi) به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته و میگیرد. باید توجه داشت که امروزه دلیل اصلی استفاده از بلاکچین اتریوم برای بسیاری از افراد، رمزارز بومی آن یعنی اتر است.
البته، این در حالی است که توسعهدهندگان زیادی به دلیل پتانسیل بلند مدت و چشمانداز جاهطلبانه مورد نظر توسعهدهندگان اتریوم برای این پلتفرم، مبنی بر آنکه به کاربران خود کنترل بیشتری روی امور مالیشان بدهند، با این پلتفرم و رمزارز اتر کار میکنند. ایده جاهطلبانه نهفته در پس اتریوم موجب شده است تا از این پلتفرم گاهی با عنوان «کامپیوتر جهانی» (World Computer) نیز یاد شود.
هرچند همین ایده موجب شده است تا به نوبه خود انتقادهایی نیز متوجه اتریوم شود و چنین پنداشته شود که پلتفرمی با این رویکرد و چشمانداز، به درستی کار نخواهد کرد. این در حالی است که با پیادهسازی موفق پلتفرم اتریوم و البته، گسترش همهگیری و استفاده عمومی از آن، همه روزه برنامههای کاربردی جدیدی منتشر میشوند که تفاوت زیادی با فیسبوک، گوگل و دیگر موارد مشابهی دارند که کاربران آنها، آگاهانه یا ناآگاهانه، دادههای خود را در اختیار این برنامهها قرار میدهند.
به طور کلی، هدف توسعهدهندگان اتریوم این بوده و هست که از فناوری بلاکچین که در پس رمزارز «بیتکوین» (Bitcoin) نیز قرار دارد برای حذف واسطهها در فعالیتهای گوناگون از امور مالی گرفته تا تولیدات نرمافزاری، شبکههای اجتماعی و دیگر موارد استفاده کنند. چهار ویژگی بسیار مهم پلتفرم اتریوم در ادامه بیان شدهاند و هر یک، به صورت موجز شرح داده شده است.
بانکداری برای همه
همه افراد در سراسر جهان، به راحتی به خدمات مالی دسترسی ندارند. این در حالی است که تنها چیزی که کلیه افراد برای دسترسی به اتریوم و محصولات بومی بستر آن شامل رمزارز، وام دادن، قرض گرفتن پول و ذخیرهسازی ارزش نیاز دارند، اتصال اینترنت است.
اینترنت خصوصیتر
افراد، ضمن دسترسی به پلتفرم اتریوم، نیازی به آن ندارند که همه اطلاعات شخصی خود را برای استفاده از یک برنامه کاربردی اتریوم، به سرویسدهنده ارائه کنند. اتریوم در حال ساخت اقتصادی بر پایه ارزش و نه بر مبنای نظارت است.
شبکه همتا به همتا
اتریوم به کاربر امکان انتقال پول و انجام توافق با دیگران را به صورت مستقیم میدهد. کاربر برای استفاده از قابلیتهای اتریوم نیازی به آن ندارد که از طریق شرکتهای واسطه اقدام کند و میتواند به طور مستقیم با افراد دیگر از سراسر جهان کار کند.
تضمین تجارت
اتریوم یک زمین بازی برابر برای نقشآفرینان فراهم میکند. مشتریان در پلتفرم اتریوم از تضمین امن و نهادینهشده به صورت داخلی و توکاری برخوردار میشوند که به آنها این اطمینان را میدهد که تغییرات حساب مالی کاربر تنها در صورت موافقت خود او انجام میشود. بر همین اساس، کاربران برای داشتن کسب و کار، نیازی به نفوذ شرکتهای بزرگ ندارند.
سازگاری
در پلتفرم اتریوم، همواره محصولات و تجربههای بهتری در حال ساخته شدن هستند. دلیل این امر آن است که محصولات اتریوم به صورت پیشفرض سازگار هستند. این یعنی شرکتها میتوانند با حضور و بهرهگیری از اینترنت، به موفقیت یکدیگر کمک کنند.
ریشهشناسی نام اتریوم
ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، بنیانگذار پلتفرم اتریوم، نام اتریوم را پس از مطالعه مقالهای در ویکیپدیا پیرامون عناصر و ادبیات داستانی علمی، انتخاب کرد. او درباره انتخاب نام اتریوم چنین میگوید:
«فورا فهمیدم که این نام را از سایر اسامی موجود بیشتر دوست دارم. من فکر میکنم اتریوم حقیقتا تلفظ خوبی دارد و کلمه «اتر» را نیز در دل خود دارد که به یک مدیوم نامرئی فرضی اشاره دارد که به جهان نفوذ میکند و به نور امکان سفر میدهد.»
چرا از اتریوم با عنوان کامپیوتر جهانی یاد میشود؟
بسیاری از طرفداران پلتفرم اتریوم به آن به چشم یک «کامپیوتر جهانی» نگاه میکنند که میتواند اینترنت را غیرمتمرکز کنند. با اتریوم، سرورها با هزاران گره (Node) جایگزین میشوند که توسط داوطلبانی در سراسر جهان اجرا میشوند و بنابراین، این گرهها در کنار هم، یک «کامپیوتر جهانی» را شکل میدهند. انتظار میرود که یک روز، این اتفاق یعنی ظهور یک کامپیوتر جهانی در سراسر جهان به وقوع بپیوندد.
اگر واقعا همه چیز برای پلتفرم اتریوم همانگونه پیش برود که برای آن برنامهریزی شده، اتریوم به جایگزینی برای پلتفرمهایی مانند فیسبوک و گوگل مبدل میشود. اگرچه، این مورد، دستکم در حال حاضر، هزینههایی را در بر دارد. در واقع، هر عملیاتی در برنامههای کاربردی مبتنی بر پلتفرم اتریوم، حتی به کوچکی ارسال یک پیام کوتاه به یک پلتفرم میکروبلاگینگ، هزینهای را در بر دارد که فرد باید آن را با ارز بومی پلتفرم اتریوم یعنی همان اتر پرداخت کند. با در نظر گرفتن هزینههای دیگر کارمزدهای مرتبط با این پرداختها، کاربران میتوانند به راحتی به انواع گوناگونی از برنامههای غیرمتمرکز در پلتفرم اتریوم دسترسی داشته باشند.
تاریخچه اتریوم
ایده اتریوم در اواخر سال ۱۳۹۲ (۲۰۱۳ میلادی) توسط «ویتالیک بوترین» (Vitalik Buterin) ارائه شده است. بوترین، یک پژوهشگر حوزه رمزارزها، برنامهنویس و همبنیانگذار «مجله بیتکوین» (Bitcoin Magazine) است. در واقع، ایده اتریوم ابتدا در سال ۲۰۱۳ میلادی، در یک اوراق سفید (White Paper) توسط ویتالیک بوترین و با هدف ساخت برنامههای کاربردی غیر متمرکز معرفی شد.
ویتالیک بوترین بر این استدلال بود که بیتکوین نیاز به یک زبان اسکریپتنویسی برای توسعه برنامههای کاربردی دارد. پس از تلاشی ناموفق برای ایجاد یک توافق در این راستا، او توسعه یک پلتفرم جدید را با یک زبان اسکریپتنویسی عمومی آغاز کرد.
خبر ساخت اتریوم در ژانویه سال ۲۰۱۴، در کنفرانسی در آمریکای شمالی و در شهر میامی (Miami) اعلام شد. همزمان با این کنفرانس، گروهی از افراد شامل «گوین وود» (Gavin Wood)، «چارلیز هاسکینسون» (Charles Hoskinson) و «آنتونی دی لوریو» (Anthony Di Iorio) از اهالی تورنتو، یک خانه را در میامی اجاره کردند. این افراد تامینکنندگان مالی پروژه بودند. دیلوریو، دوست خود، «جوزف لوبین» (Joseph Lubin) را دعوت کرد و لوبین نیز متعاقبا «مورگان پِک» (Morgen Peck) خبرنگار را برای شاهد بودن بر آنچه در جلسات میگذرد، به آنجا دعوت کرد.
شش ماهد بعد از این جلسه، بنیانگذاران، مجددا در خانهای در زوگ در کشور سوئیس گرد هم آمدند. اینجا همان جایی بود که بوترین به بنیانگذاران اعلام کرد که این پروژه را به صورت ناسودبر ادامه خواهد داد. در این وهله و با شنیدن این خبر، هاسکینسون این پروژه را ترک کرد. اتریوم به طرز عجیبی دارای لیست بسیار بزرگی از بنیانگذاران است. آنتونی دی لوریو در این باره چنین مینویسد:
اتریوم توسط من، چارلز هاسکینسون، میهای آلیسیه (Mihai Alisie) و «امیر چتریت» (Amir Chetrit) در دسامبر سال ۲۰۱۳ بنیان گذارده شد. این پنج نفر، بنیانگذاران اصلی اتریوم هستند. «جوزف لوبین» (Joseph Lubin)، «گوین وود» (Gavin Wood) و «جفری ویلکه» (Jeffrey Wilke) در اوایل سال ۲۰۱۴ به عنوان بنیانگذار به این پروژه اضافه شدند.
توسعه رسمی پروژه نرمافزاری اتریوم در سال ۱۳۹۳ (اوایل ۲۰۱۴) از طریق یک شرکت سوئیسی به نام «Ethereum Switzerland GmbH» آغاز شد که به طور خلاصه به آن EthSuisse گفته میشود. ایده اصلی، یعنی قرار دادن قراردادهای هوشمند قابل اجرا در بلاکچین، باید پیش از پیادهسازی نرمافزار اتریوم به طور کامل مشخصهسازی میشد. این کار توسط گوین وود انجام و در اوراق زرد اتریوم (Ethereum Yellow Paper) ارائه شد. «ماشین مجازی اتریوم» (Ethereum Virtual Machine) نیز در همین اوراق زرد معرفی شده است.
متعاقبا، یک بنیاد سوئیسی غیر انتفاعی با عنوان «بنیاد اتریوم» (Ethereum Foundation) آغاز به کار کرد که به سوئیسی به آن «Stiftung Ethereum» گفته میشود. سرمایه لازم برای توسعه اتریوم طی یک سرمایهگذاری جمعی از تیر تا مرداد سال ۱۳۹۳ (جولای تا آگوست سال ۲۰۱۴) با خرید توکن ارزش اتریوم (اتر | Ether) انجام شد. خرید این توکن با استفاده از یک ارز دیجیتال دیگر (بیتکوین) صورت پذیرفت.
سرمایه لازم برای توسعه بلاکچین اتریوم با «سرمایهگذاری جمعی» (Crowdfunding) گردآوری شد. این سرمایهگذاری جمعی از تیر تا مرداد سال ۱۳۹۳ (جولای تا آگوست سال ۲۰۱۴) اتفاق افتاد و سیستم اتریوم، در مرداد سال ۱۳۹۴ (۳۰ جولای سال ۲۰۱۵) راهاندازی شد. در حالی که اتریوم در ابتدا به دلیل نوآوریهای خلاقانهای که داشت مورد توجه قرار گرفت، اما در گذر زمان پرسشها و انتقاداتی نیز پیرامون امنیت و مقیاسپذیری آن مطرح شد.
در خرداد سال ۱۳۹۵ (۱۷ ژوئن ۲۰۱۶)، در نتیجه بهرهبرداری از یک نقص موجود در نرمافزار قرارداد هوشمند پروژه «سازمان غیرمتمرکز مستقل» (The DAO Organization) و سرقت اتر به میزان ۵۰ میلیون دلار (بر اساس ارزش اتریوم در آن زمان)، پلتفرم اتریوم به دو بلاکچین مجزا مبدل شد. بلاکچین مورد سرقت واقع شده توسط دزدها یا همان بلاکچین اصلی با عنوان «اتریوم کلاسیک» (Ethereum Classic | ETC) و بلاکچین جدید با عنوان «اتریوم» (Ethereum | ETH) به فعالیت پرداختند. در حال حاضر، افراد با هر دو بلاکچین کار میکنند، ولی عموما گرایشها به سمت بلاکچین اتریوم و رمزارز بومی آن یعنی اتر (ETH) است.
اتریوم در حال حاضر در حال توسعه است و طبق برنامهریزیهای موجود، یک مجموعه ارتقا با عنوان «اتریوم ۲.۰» (Ethereum 2.0) از اواخر سال ۲۰۲۰ در آن انجام خواهد شد؛ این به روز رسانیها تا پایان سال ۲۰۲۱ ادامه دارند و طی چند فاز اجرایی میشوند که جزئیات دقیقتر آن در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است. از جمله ویژگیهای اصلی این ارتقا میتوان به بهرهمندی از «اثبات سهم» (Proof of Stake) و افزایش توان معاملات با بهرهگیری از فناوری «خرد کردن» (Sharding) اشاره کرد. شایان توجه است که اتریوم ۲.۰ رسما در تاریخ ۱۱ آذر سال ۱۳۹۹ راهاندازی شد.
از جمله حواشی و رویدادهای پیرامون اتریوم در تاریخ این پلتفرم آن است که در سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۹)، یکی از کارکنان بنیاد اتریوم به نام «ویرجیل گریفیت» (Virgil Griffith)، توسط دولت ایالات متحده آمریکا و به دلیل انجام ارائهای پیرامون بلاکچین در کنفرانسی در کره شمالی، دستگیر شد.
معاهده کسب و کار اتریوم
در اسفند سال ۱۳۹۵ (مارس سال ۲۰۱۷)، استارتاپهای بلاکچینی گوناگون، گروههای پژوهشی و شرکتهای فورچون ۵۰۰ (Fortune 500)، ساخت «معاهده کسب و کار اتریوم» (Enterprise Ethereum Alliance | EEA) را با ۳۰ عضو موسس اعلام کردند. در حدود دو ماه بعد و در ماه اردیبهشت سال ۱۳۹۶ (ماه می سال ۲۰۱۷)، این سازمان ناسودبر ۱۶ عضو کسب و کار داشت.
این اعضا شامل شرکت نرمافزاری «کانسنسیز» (ConsenSys)، «گروه بورس بازرگانی و کالای شیکاگو» (Chicago Mercantile Exchange | CME Group)، «دانشگاه کرنل» (Cornell University)، «گروه تویوتا» (Toyota Group)، «سامسونگ اسدیاس» (Samsung SDS)، مایکروسافت (Microsoft)، «اینتل» (Intel)، «جیپی مورگان» (J.P.Morgan)، «گروه مِرک» (Merck Group)، «دیلویت» (Deloitte)، «اکسنچر» (Accenture)، «گروه سانتاندر» (Banco Santander)، «بانک نیویورک ملون» (BNY Mellon)، «گروه آیانجی» (International Netherlands Group)، «بانک ملی کانادا» (National Bank of Canada) و شرکت سپردهگذاری و پاکسازی (Depository Trust & Clearing Corporation) میشدند.
در ماه تیر سال ۱۳۹۶ (جولای ۲۰۱۷)، بیش از ۱۵۰ عضو در الیانس (Alliance) حضور داشتند که از این جمله میتوان به نقشآفرینان کلیدی دنیای کسب و کار و اقتصاد مانند مسترکارت (MasterCard)، «سیسکو سیستمز» (Cisco Systems)، «اسبربانک» (Sberbank) و «اسکوشیابانک» (Scotiabank) اشاره کرد.
راهاندازی و نقاط عطف اتریوم
برای راهاندازی پلتفرم اتریوم، چندین پیشنمونه از پلتفرم اتریوم با کد نمونههای گوناگون توسط بنیاد اتریوم و به عنوان بخشی از مجموعه اثبات مفهوم (Proof of Concept) این بنیاد ارائه شد. «المپیک» (Olympic) آخرین پیشنمونه و پیشانتشار بتای عمومی اتریوم در ۱۹ اردیبهشت سال ۱۳۹۵ (نهم ماه می سال ۲۰۱۵) بود.
در گام بعدی، شبکه المپیک یک «برنامه باگ باونتی» (Bug Bounty Program) با ۲۵,۰۰۰ بیتکوین برگزار کرد. این کار با هدف تست استرس محدودیتهای بلاکچین اتریوم برگزار شد. در ماه تیر سال ۱۳۹۴ (جولای سال ۲۰۱۵)، «فرانتیر» (Frontier) انتشار نسخه آزمایشی پلتفرم اتریوم را اعلام کرد.
از زمان راهاندازی مقدماتی، طی چند مرحله، پروتکل اتریوم ارتقا پیدا کرده است و ضمن آن، تغییرات مهمی شامل تغییرات کارکردی و ساختار سازگاری (Incentive Compatibility) در این پلتفرم به وقوع پیوسته است. ارتقای پروتکلهای اتریوم با استفاده از «هارد فورک» (Hard Fork) انجام شده است. آخرین ارتقای Ethereum 1.0، اتریوم نسخه یک «Muir Glacier» نام داشت و در ۱۱ دی ۱۳۹۸ (۱ ژانویه ۲۰۲۰) اتفاق افتاد. پس از آن در 11 آذر سال ۱۳۹۹ (۱ دسامبر ۲۰۲۰) اولین فاز ارتقا به اتریوم ۲.۰ انجام شد.
بمب سختی و عصر یخبندان
بمب سختی اتریوم به مکانیزمی اشاره دارد که طی آن، سختی بلاکچین ماینینگ اتریوم در ۱۱ آبان سال ۱۳۹۵ (نوامبر سال ۲۰۱۶) , از بلوک 200,000 به بعد، افزایش یافت. شروع بمب سختی را با عنوان عصر یخبندان اتریوم (Ethereum’s Ice Age) میشناسند. عصر یخبندان اتریوم به عنوان مشوقی در شبکه اتریوم برای انتقال از مکانیزم اثبات کار (Proof of Work | Pow) به مکانیزم «اثبات سهم» (Proof of Stake | PoS) تعبیه شده است. یک بمب سختی دیگر نیز برای فوریه سال ۲۰۱۹ تعبیه شده بود که توسط توسعهدهندگان اتریوم به زمانی دیگر در آینده موکول شد.
رویداد دائو
در سال ۲۰۱۶، یک «سازمان غیرمتمرکز ناشناخته» که به اختصار به آن دائو (DAO) گفته میشود (سرنامی برای عبارت Decentralized Autonomous Organization)، یک مجموعه از قراردادهای هوشمند را در پلتفرم اتریوم توسعه داد. این دائو موفق به آن شد که رکورد جذب ۱۵۰ میلیون دلار سرمایهگذاری جمعی را برای انجام پروژهقراردادهای هوشمند خود، به ثبت برساند.
دائو در ماه ژوئن همان سال مورد رخنه قرار گرفت و به ارزش ۵۰ میلیون دلار آمریکا از توکنهای دائو، توسط یک هکر ناشناخته گرفته شد. این رویداد منجر به شکلگیری بحثی در جامعه رمزنگاری پیرامون آن شد که اتریوم باید یک هارد فورک مستمر برای مناسبسازی مجدد سرمایهگذاریهای آسیب دیده انجام دهد.
در نتیجه این بحث و وقوع اختلاف نظراتی پیرامون این موضوع، شبکه اتریوم به دو بخش تقسیم شد. اتریوم (پلتفرم فورک شده و جدید) روی بلاکچین فورک شده به فعالیت ادامه داد، در حالی که اتریوم کلاسیک یا همان پلتفرم اصلی که مورد رخنه قرار گرفته بود و داراییهای هکرها روی آن بود، روی بلاکچین اصلی باقی ماند. انجام این هارد فورک، منجر به ایجاد یک رقابت بین دو شبکه شد. پس از انجام هارد فورک مربوط به دائو، متعاقبا اتریوم دو بار در پاییز و زمستان سال ۱۳۹۵ (سه ماهه آخر سال ۲۰۱۶) فورک شد تا با دیگر حملات احتمالی نیز مقابله کند.
مشخصههای اتریوم چیست؟
همچون دیگر رمزارزها، اعتبار هر اتر (Ether) که رمز ارز بومی بلاکچین اتریوم است و در ادامه به طور کامل به آن پرداخته شده است، به وسیله یک بلاکچین تامین میشود. این بلاکچین به طور مستمر یک لیست از رکوردها را رشد میدهد که به آنها بلوک (Block) گفته میشود. این بلوکها با استفاده از «توابع هش» (Hash Functions) رمزنگاری امنسازی شدهاند. با توجه به نوع طراحی اتریوم، این بلاکچین به طور موروثی نسبت به ویرایش دادهها مقاوم است. بلاکچین اتریوم در واقع یک دفتر کل باز و توزیع شده است که تراکنشها را بین دو طرف معامله، به طور موثر، قابل اعتبارسنجی و دائمی، ثبت میکند.
برخلاف بیتکوین، اتریوم با استفاده از حسابها و ترازها به روشی با عنوان «انتقال وضعیت» (State Transfer | انتقال حالت) کار میکند. این روش بر خروجی معامله ارسال نشده (Unspent Transaction Output | UTXo) تمرکز ندارد. وضعیت (حالت | State)، تراز فعلی همه حسابها و دادههای اضافی را نمایش میدهد. وضعیت در بلاکچین ذخیره نمیشود، بلکه در یک «درخت درهم پاتریشیا» (Merkle Patricia Tree) ذخیره میشود.
یک «کیف پول رمزارز» (Cryptocurrency Wallet)، «کلیدهای عمومی» (Public Key) و «کلیدهای خصوصی» (Private Keys) یا آدرسها را ذخیره میکند که برای دریافت یا مصرف اتر قابل استفاده هستند. این مورد از طریق «نِمونیکهای استایل BIP 39» (یادیارهای قالب ظاهری | Style Mnemonics) برای «کیف پول اچدی BIP 32» تولید میشوند. در اتریوم، این مورد الزامی است زیرا در شمای UTXO کار نمیکند. با کلید خصوصی، این امکان وجود دارد که در بلاکچین نوشت و به طور موثری یک تراکنش اتر را انجام داد.
برای ارسال توکن ارزش اتریوم به یک حساب، نیاز به هش Keccak-256 از کلید عمومی آن حساب است. حسابهای اتریوم نامها مستعاری هستند که به شخص خاصی متصل نشدهاند، اما به یک یا تعداد بیشتری آدرس مشخص متصل هستند. مشخصههای اتریوم، در بخشهای بعد به طور جداگانه و کامل، مورد بررسی قرار گرفتهاند.
کارایی اتریوم در چه مواردی است؟
در اتریوم، همه «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) به صورت عمومی در هر گره از بلاکچین ذخیره شدهاند؛ این مورد، هزینههایی را در پی دارد. بلاکچین بودن بدین معنا است که پلتفرم با توجه به نوع طراحی آن (یعنی همان ذات بلاکچین بودن و غیرمتمرکز بودن) امنسازی شده است و این پلتفرم، مثالی از یک سیستم کامپیوتری توزیع شده با «تحمل خطای بیزانس» (Byzantine Fault) بالا است.
نقطه ضعف این مورد، مشکلات کارایی است که در آن، هر گره همه قراردادهای هوشمند را در زمان واقعی محاسبه میکند و منجر به سرعت پایینتر میشود. در ۱۱ دی سال ۱۳۹۴ (ژانویه سال ۲۰۱۶)، پروتکل اتریوم میتوانست در حدود ۲۵ تراکنش در ثانیه را پردازش کند. در مقایسه با پلتفرم اتریوم، پلتفرم پرداخت ویزا (Visa) میتوانست ۴۵,۰۰۰ پرداخت در ثانیه را انجام دهد؛ همین اختلاف زیاد در توان پردازش دو پلتفرم و توان پردازشی ناچیز پلتفرم اتریوم، موجب شد تا پرسشهایی پیرامون مقیاسپذیری اتریوم مطرح شود. پس از به روز رسانیهای انجام شده در پلتفرم اتریوم، در ۲۹ آذر ۱۳۹۵ (۱۹ دسامبر سال ۲۰۱۶)، اتریوم برای اولین بار بیش از یک میلیون تراکنش را در یک روز پردازش کرد.
مهندسهای اتریوم روی خرد کردن (Sharding) محاسبات کار کردند و گام بعدی توسعه پلتفرم اتریوم (با عنوان اتریوم ۲) در Devcon 3 اتریوم در نوامبر سال ۲۰۱۷ معرفی شد. بلاکچین اتریوم از درخت مرکل به دلایل امنیتی استفاده میکند تا مقیاسپذیری را بهبود ببخشد و هشهای تراکنش را بهینه کند. همراه با هر پیادهسازی، درخت مرکل امکان صرفهجویی در فضا، تنظیم اثبات عضویت (که با عنوان اثبات مرکل kdc شناخته شده است) و همگام سازی «مخدوم سبک» (Light Client) را فراهم میکند. شبکه اتریوم در گذر زمان با مسئله تراکم مواجه شد. برای مثال، تراکمی که در اواخر سال ۲۰۱۷ به دلیل بازی «کریپتوکیتیز» (Cryptokitties) به وقوع پیوست فراتر از انتظار بود.
انتقادها پیرامون اتریوم
دبیر «افتی آفاویل» (FT Alphaville)، «ایزابل کامینسکا» (Izabella Kaminska) در سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷ میلادی) به این نکته اشاره کرد که کلاهبرداران از اتریوم برای راهاندازی «ترفند پانزی» (Ponzi schemes) و دیگر اشکال سرمایهگذاری کلاهبردارانه استفاده میکنند. مقاله او بر مبنای مقالهای از دانشگاه «دانشگاه کالیاری» (University of Cagliari) نوشته شده بود. در مقاله دانشگاه کالیاری، برخی از قراردادهای هوشمند که چیزی در حدود ٪۱۰ از 1384 قرارداد هوشمند بود را مورد بررسی قرار داده بودند.
این قراردادها کلاهبرداری پانزی را تسهیل میکردند. کامینسکا در مقاله خود تخمین زده بود که آن زمان چیزی در حدود ٪۰٫۰۵ از تراکنشها در شبکه بلاکچین اتریوم مرتبط با چنین قراردادهایی بودند. همین موضوع موجب شد تا انتقادهایی متوجه اتریوم شود. در عین حال، انتقادهایی نیز پیرامون مقیاسپذیری اتریوم مطرح بود که با به روز رسانی اتریوم، عمدتا مرتفع شدند.
توسعه حاکمیت و پیشنهاد بهبود اتریوم
در مهر ۱۳۹۴ (اکتبر سال ۲۰۱۵)، یک طرح بهبود حاکمیت اتریوم با عنوان «پیشنهاد بهبود اتریوم» (Ethereum Improvement Proposal | EIP) ارائه شد که روی EIP-1 استانداردسازی شده بود. گروه توسعه اصلی اتریوم و جامعه مرکزی آن قرار بود تا با بهرهگیری از فرایند رگولاتوری EIP به اجماع برسند. توسعهدهنده اتریوم، «ولاد زمیفیر» (Vlad Zamfir) در این رابطه چنین میگوید:
حاکمیت اتریوم ذاتا اجتماعی است، افرادی که بیشتر به جامعه متصل هستند، قدرت بیشتری دارند؛ چیزی شبیه به قدرت نرم.
کاربردهای اتریوم در چه مواردی است؟
برنامههای پلتفرم اتریوم به یکی از هفت زبان تورینگ کامل نوشته شدهاند. توسعهدهندگان از این زبانها برای ساخت و انتشار برنامههای کاربردی استفاده میکنند که درون اتریوم اجرا خواهند شد. «ارزهای پایدار» (Stablecoin) «تتر» (Tether) و DAI و پلفترم پیشبینی بازار Augur مثالهایی از برنامههای کاربردی هستند که روی اتریوم اجرا میشوند.
پیشنهادهای مورد کاربرد شامل مسائل مالی، اینترنت اشیا (Internet of Things | IoT | اینترنت چیزها | چیزنت)، تولید مزرعه به میز (Farm to Table) و پیشبینی نتایج فوتبال میشوند. برای مثال، شرکت «Breitling SA» گواهینامههای دیجیتالی احراز هویت در پلتفرم اتریوم را به مالکان ساعتهای خود میدهد و با این کار، امکان انتقال مالکیت ساعت از یک فرد به فرد دیگر فراهم میشود و البته، به اثبات سندیت آن کمک میکند. اتریوم تا زمان نگارش این مطلب، با بهرهگیری از ٪۵۰ سهم بازار، پلتفرم بلاکچین پیشرو برای پروژههای عرضه اولیه سکه بوده است. در ادامه، کاربردهای اساسی اتریوم مورد بررسی قرار گرفتهاند.
نرمافزارهای کسب و کار
نرمافزارها و شبکههای مبتنی بر اتریوم، مستقل از زنجیره اتریوم عمومی هستند و به وسیله شرکتهای نرمافزاری آزمایش شدهاند. شرکتهایی که به این حوزه علاقهمند هستند شامل مایکروسافت، IBM، جیپیمورگان چیس (JPMorgan Chase)، دلویته (Deloitte)، آرتری (R3)، اینویت یوکی (Innovate UK)، بارکلیز (Barclays)، یوبیاس (UBS)، کردیت سوئیس (Credit Suisse) و برخی از دیگر شرکتها میشوند که در حال انجام آزمایش با اتریوم نیز هستند.
امور مالی غیر متمرکز (DeFi)
«امور مالی غیرمتمرکز» (Decentralized Finance | DeFi)، یک مورد کاربرد اتریوم است. Defi یک ابزار مالی سنتی را در معماری غیرمتمرکز (توزیع شده)، خارج از کنترل شرکتها و سازمانها، ارائه میدهد. به عنوان مثالی از پلتفرمهای DeFi میتوان به MakerDAO و Compound اشاره کرد. Uniswap، یک صرافی غیر متمرکز برای توکنها در اتریوم است که از ۲۰ میلیون دلار نقدینگی به ۲٫۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
در آبان سال ۱۳۹۹ (اکتبر ۲۰۲۰)، بیش از ۱۱ میلیارد دلار در پروتکلهای مالی غیرمتمرکز (توزیع شده) گوناگون سرمایهگذاری شد. علاوه بر این موارد، از طریق فرایندی که «Wrapping» (پوششدهی) نامیده میشود، پروتکلهای DeFi مشخصی، نسخههای همگذاشت از داراییهای گوناگون (مانند بیتکوین، طلا و نفت) را برای در دسترس و قابل معامله بودن در پلتفرم اتریوم و همچنین، سازگاری با کیفپولهای اصلی و برنامههای کاربردی اتریوم، پذیرفتند.
دفترهای کل مجاز
انواع بلاکچین دارای مجوز مبتنی بر اتریوم، برای پروژههای گوناگون مورد استفاده و بررسی قرار میگیرند. از جمله این پروژهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در سال ۲۰۱۷، «جیپیمورگان چیس» (JPMorgan Chase) یک رمزارز در حال توسعه به نام «جیپیام کوین» (JPM Coin) را معرفی کرد. جیپی مورگان در صدد ساخت این رمزارز روی نوع دارای مجوزی از بلاکچین اتریوم بود که با عنوان Quorum شناخته شده است. این کوین برای ترسیم مرزی بین خصوصی و عمومی بودن پرداختها و مشتقات آنها طراحی شده بود. ایده اصلی نهفته در پس این طرح، راضی کردن رگولاتورهایی که نیاز به دسترسی یکپارچه به امور مالی در جریان دارند، در شرایطی بود که از حریم خصوصی افرادی که تمایل ندارند هویت خود و جزئیات تراکنشهای آنها برای عموم آشکار شود، حفاظت شود.
- بانک رویال اسکاتلند، اعلام کرده بود که یک مکانیزم پاکسازی و توافق (Clearing and Settlement Mechanism | CSM) بر مبنای دفتر کل توزیع شده و پلتفرم قرارداد هوشمند اتریوم دارد.
برنامههای کاربردی غیرمتمرکز اتریوم
محصولات و خدماتی که روی پلتفرم اتریوم اجرا میشوند، «برنامههای کاربردی غیر متمرکز» (Distributed Applications | DApps) اتریوم هستند. این DAppها برای امور مالی، شبکههای اجتماعی و بسیاری از دیگر حوزههایی مورد استفاده قرار میگیرند که زندگی دیجیتال امروزی افراد را تشکیل میدهند. برنامههای کاربردی غیر متمرکز یک جنبش در حال رشد از برنامههای کاربردی هستند که از پلتفرم اتریوم برای متحول کردن مدلهای کسب و کار و ابداع مدلهای جدید استفاده میکنند.
چنانکه پیش از این نیز اشاره شد، برای کار با برنامههای کاربردی غیرمتمرکز اتریوم یا همان DAppها، نیاز به یک کیف پول و مقداری اتر (ETH) است. کیف پول به کاربر امکان اتصال یا ورود به برنامه کاربردی را میدهد. پاسخ دقیقتر پرسش برنامه کاربردی غیر متمرکز چیست، در ادامه این قسمت ارائه شده است.
اتریوم از این جهت منحصر به فرد است که تلاش میکند تا از بلاکچین به عنوان راهی برای تصحیح آنچه طراحان آن فکر میکنند بخش مسئلهساز اینترنت است، استفاده کنند. اتریوم مانند یک «فروشگاه برنامه غیرمتمرکز» است که در آن، هر کسی میتواند برنامههای کاربردی غیرمتمرکز خودش را اجرا کند که برخلاف برنامههای امروزی (مانند جیمیل یا اوبر) نیاز به یک واسطه (Middleman | مردمیانی) برای کار کردن یا مدیریت اطلاعات کابر ندارد. برنامههای کاربردی غیرمتمرکز (DApps)، کاربران و ارائهدهندگان را به صورت مستقیم به یکدیگر متصل میکنند.
یک مثال از این مورد، استفاده از اتریوم برای راهاندازی یک توییتر غیرمتمرکز است که در مقابل تغییر مقاوم خواهد بود. هنگامی که چیزی روی بلاکچین منتشر شد، امکان حذف آن وجود ندارد؛ حتی به واسطه شرکتی که آن سیستم میکروبلاگینگ را تولید کرده است. یک تعریف واحد از DApp وجود ندارد، زیرا که یک مفهوم جدید است. دو مورد از خصیصههای اصلی DApps عبارتند از اینکه متنباز است و یک نقطه شکست مرکزی ندارد.
سه نوع از برنامههای کاربردی غیرمتمرکز اتریوم
با بهرهگیری از فناوری بلاکچین، طرفداران اتریوم ممکن است با فکر کردن به برنامههای کاربردی غیرمتمرکز، هیجانزده شوند و فکر کنند که این همه آن چیزی است که به دنبال آن هستند. اما در حال حاضر انواع از برنامههای کاربردی غیر متمرکزی که کاربران میتوانند در بستر پلتفرم اتریوم بسازند، محدود است. اوراق سفید اتریوم، برنامههای کاربردی غیرمتمرکز برای این پلتفرم را به سه نوع تقسیم میکنند که عبارتند از:
- برنامههایی که پول را مدیریت میکنند.
- برنامههایی که پول در آنها وجود دارد (اما نیازمند بخش دیگری نیز هستند).
- برنامههایی در دسته «دیگر» که شامل رای دادن و سیستمهای دولتی میشوند.
در نوع اول از برنامههای کاربردی، کاربر ممکن است نیاز به تبدیل اتر به عنوان راهکاری برای تنظیم قرارداد با کاربر دیگر و با استفاده از گرههای کامپیوتری توزیع شده شبکه به عنوان راهکاری برای تسهیل توزیع این دادهها داشته باشد. نوع دوم از برنامههای کاربردی، پول را با اطلاعات خارج از بلاکچین ترکیب میکند.
به عنوان مثالی از این مورد میتوان به یک برنامه کاربردی بیمه محصولات کشاورزی اشاره کرد که وابسته به خوراک وضعیت آب و هوای خارجی است. (برای مثال، کشاورز یک اشتقاق میسازد که به طور خودکار در صورتی که خشکسالی محصولات او را تحت تاثیر قرار دهد، پرداخت را انجام میدهد.)
برای اجرا، این قراردادهای هوشمند بر «خطابههایی» (Oracles) تکیه دارند که بر اطلاعات به روز پیرامون جهان خارجی تاکید دارد (شایان ذکر است که برخی از توسعهدهندگان شک دارند که این بررسی موردی به صورت غیرمتمرکز قابل انجام باشد). اگر بیتکوین بتواند مقامات مالی را از بین ببرد، آیا میتواند همین کار را با دیگر انواع سازمانها و شرکتها نیز انجام دهد؟ سازمانهای ناشناس توزیع شده (Decentralized Autonomous Organizations | DAO) رویکرد بلندپروازانهتری نسبت به DAppها محسوب میشوند.
در بخشهای بعدی این مطلب، به طور دقیق به مبحث DAO پرداخته شده است. اما به طور کلی درباره دائو میتوان گفت که هدف در این نوع از سازمانها، شکل دادن یک شرکت بدون رئیس و در واقع، فاقد ساختار هرمی و سلسلهمراتی سازمانی است که در آن، برنامهها قوانین را پیرامون چگونگی رای دادن اعضا و صرف سرمایههای شرکت تعیین میکنند.
قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند اتریوم بر مبنای زبانهای برنامهنویسی متفاوتی نوشته شدهاند. زبانهایی که توسعهدهندگان برای برنامهنویسی کارکردهای خود از آنها استفاده میکنند. قراردادهای هوشمند، انتزاعات برنامهنویسی سطح بالایی هستند که رو به پایین به بایت کد ماشین مجازی اتریوم (EVM) کامپایل و برای اجرا در بلاکچین اتریوم مستقر میشوند. این قراردادهای هوشمند را میتوان در زبان «سولیدیتی» (Solidity) نوشت. سولیدیتی یک کتابخانه زبانی با شباهتهایی به زبانهای برنامهنویسی C و جاوا اسکریپت (Java Script) است.
همچنین، این قراردادهای هوشمند را میتوان به زبانهای «سرپنت» (Serpent) که زبانی مشابه به «زبان برنامهنویسی پایتون» (Python Programming Language) ولی منسوخ شده است، یول (Yul) که یک زبان میانی است که امکان کامپایل آن به بکاندهای گوناگون (EVM 1.5 ،EVM 1.0 و eWASM) وجود دارد، LLL (یک زبان سطح پایین شبیه به لیسپ) و موتان (Mutan) نوشت که یک زبان مبتنی بر Go اما منسوخ شده است. در عین حال، یک زبان پژوهش محور تحت توسعه به نام وایپر (Vyper) (یک زبان بازگشتی مشتق شده از پایتون با نوع قوی) نیز وجود دارد که میتوان قراردادهای هوشمند را با بهرهگیری از آن نوشت.
قراردادهای هوشمند میتوانند به صورت عمومی باشند و این امر امکان آن را فراهم میکند که کارکردها را اثبات کنند. یکی از مشکلات مرتبط با استفاده از قراردادهای هوشمند روی بلاکچین، باگها هستند که شامل حفرههای امنیتی میشوند و گاه برای همه مشهودند ولی امکان اصلاح سریع آنها وجود ندارد. یک مثال از این مورد، حمله انجام شده در ۲۸ خرداد ۱۳۹۵ (۱۷ ژوئن سال ۲۰۱۶) روی دائو است که امکان توقف سریع یا معکوس کردن آن وجود نداشت. در حال حاضر، پژوهشی در جریان است که طی آن به این موضوع پرداخته میشود که چگونه از اعتبارسنجیهای رسمی برای بیان و اثبات خصوصیات غیر بدیهی استفاده شود.
پژوهشی که توسط مایکروسافت انجام شده حاکی از آن است که نوشتن قراردادهای مستحکم در بلاکچین، در مقام عمل کاری بسیار دشوار است. در این پژوهش از هک دائو برای نمایش این مشکل استفاده شده است. این گزارشها ابزارهایی را مورد بررسی قرار دادهاند که مایکروسافت برای اعتبارسنجی قراردادها طراحی کرده است. همچنین، به این موضوع پرداخته است که تحلیل کلان مقیاس قراردادهای تاکنون منتشر شده، از آسیبپذیریهای زیاد این قراردادهای هوشمند پردهبرداری میکند. در عین حال، این گزارش بیان میکند که این امکان وجود دارد که برابری یک برنامه Solidity و کدهای EVM را سنجید و ارزیابی کرد.
قراردادهای هوشمند اتریوم چگونه کار میکنند؟
مانند بسیاری از ایدههای موجود در صنعت اتریوم، یکی از مباحثی که سردرگمی عمومی ایجاد کرده، مبحث قراردادهای هوشمند است. قراردادهای هوشمند یک فناوری جدید محسوب میشوند که توسط بلاکچین عمومی امکانپذیر شدهاند و درک آنها به این دلیل دشوار است که عنوان آن، توصیف مفهوم درونی آن را دچار سردرگمی میکند و به نوعی، ناسازگاری ظریفی میان عنوان و آنچه در عمل به وقوع میپیوندد وجود دارد.
در حالی که یک قرارداد استاندارد قواعد یک رابطه (معمولا قابل اجرا توسط قانون) را مشخص میکند، یک قرارداد هوشمند یک رابطه با کدهای رمزنگاری شده را مشخص میکند. در سال ۱۹۹۳، ایده اصلی توسعه قراردادهای هوشمند توسط دانشمند کامپیوتری و رمزنگار، نیک سابو (Nick Szabo) مطرح شد. در مثال معروف ارائه شده توسط او که طی آن یک قرارداد هوشمند با یک دستگاه فروش خودکار (Vending Machine) مقایسه شده، او به تشریح ساز و کار قرارداد هوشمند و این موضوع پرداخته است که کاربران چگونه میتوانند دادهها یا مقادیر را به عنوان ورودی بدهند و اقلام محدودی را از آن دریافت کنند. در دنیای واقعی و در دستگاه فروش خودکار، این اقلام، ساندویچ فوری یا نوشیدنی هستند.
در یک مثال ساده، کاربران اتریوم میتوانند ۱۰ اتر را به دوست خود در یک تاریخ مشخص با استفاده از یک قرارداد هوشمند ارسال کنند. در این شرایط، کاربر یک قرارداد میسازد و دادهها را در آن قرار میدهد تا قرارداد متناسب با نیاز، اجرایی شود. اتریوم پلتفرمی است که به طور خاص برای ساخت قراردادهای هوشمند ساخته شده است. اما این ابزارهای جدید برای استفاده شدن به صورت ایزوله، در نظر گرفته نشدهاند. باورها بر این است که آنها میتوانند بلوکهای سازنده «برنامههای کاربردی غیرمتمرکز» را تشکیل دهند و حتی، شرکتهای غیرمتمرکز ناشناس یا همان دائو نیز به کمک این قراردادهای هوشمند قابل شکلگیری هستند.
شایان توجه است که بیتکوین اولین رمزارزی بود که از قراردادهای هوشمند پایهای در مفهومی استفاده میکرد که شبکه میتواند ارزش را از یک فرد به فردی دیگر انتقال دهد. شبکه گرهها تنها در صورتی تراکنشها را اعتبارسنجی میکرد که شرایط خاصی به وقوع بپیوندد. اما قراردادهای هوشمند بیتکوین محدود به بحث رمزارز بیتکوین هستند. در مقابل، اتریوم جایگزین زبان محدودتر بیتکوین میشود که یک زبان اسکریپتنویسی از صدها اسکریپت یا چیزی در این حدود است و آن را با زبانی جایگزین میکند که به توسعهدهندگان امکان نوشتن برنامههای خودشان را میدهد.
اتریوم به توسعهدهندگان این امکان را میدهد تا قراردادهای هوشمند خود یا عاملهای هوشمند (از این اصطلاح در اوراق سفید اتریوم استفاده شده است) را بنویسند. این زبان، تورینگ کامل است و این بدان معنا است که از طیف گستردهتری از دستورالعاملهای محاسباتی پشتیبانی میکند. قراردادهای هوشمند میتوانند:
- به عنوان یک حساب کاربری چند امضایی عمل کنند، بناربراین سرمایهها تنها زمانی خرج میشود که بخش مشخصی از افراد با آن موافقت کنند.
- مدیریت توافقات بین کاربرها انجام میشود. مثلا، یک نفر از فرد دیگری بیمه خریداری میکند.
- ابزاری را برای دیگر قراردادها فراهم میکند (مشابه با چگونگی کار کردن یک کتابخانه نرمافزاری).
- اطلاعاتی را پیرامون یک برنامه کاربردی مانند اطلاعات ثبت دامنه یا رکوردهای عضویت، فراهم میکند.
قدرت تعدد قراردادهای هوشمند
با بررسی مورد آخر بیان شده در فهرست بالا، میتوان فهمید که قراردادهای هوشمند نیاز به کمک دیگر قراردادهای هوشمند دارند. هنگامی که کسی روی درجه حرارت هوا در یک روز گرم تابستانی شرطبندی میکند، یک مجموعه از قراردادها میتوانند این شرط را بسته به اطلاعاتی تنظیم کنند که از اولین قرارداد یا شرایط میگیرند.
یک قرارداد ممکن است از دادههای خارجی برای تعیین آب و هوا کمک بگیرد و قرارداد دیگر میتواند شرط را بر اساس اطلاعاتی که از قرارداد اول آمده است، وقتی که شرطها برآورده شد، حل و اجرایی کند. اجرای هر قرارداد نیاز به کارمزد تراکنشهای اتر دارد که بستگی به میزان قدرت محاسباتی مورد نیاز برای پردازش ان تراکنش تعیین میشود.
چنانکه در بخش «روش کار اتریوم» تشریح شده است، اتریوم کد قراردادهای هوشمند را زمانی اجرا میکند که یک کاربر یا قرارداد دیگر، پیامهای خود را با کارمزد تراکنشهای کافی ارسال میکند. سپس، ماشین مجازی اتریوم قراردادهای هوشمند را به صورت بایتکد یا یک مجموعه از صفر و یکها اجرا میکند. این بایتکدها قابل خواندن و تفسیر توسط شبکه هستند.
دائو چیست؟
ماشین بدون رانندهای متصور است که در جستجوی مسافر برای سوار کردن است. پس از پیاده کردن یک مسافر، ماشین از سودی که به دست آورده برای شارژ کردن خود در ایستگاه استفاده میکند. این اتومبیل خودران، به جز برنامهنویسی مقدماتی، نیازی به کمک خارجی برای تعیین این ندارد که چگونه ماموریت خود را انجام دهد. این یک آزمایش فکری است که توسط یکی از مشارکتکنندگان بیتکوین، «مایک هرن» (Mike Hearn)، ارائه شده است. با این مثال، این موضوع تشریح میشود که بیتکوین چگونه میتواند در ۳۰ سال آینده به قدرت گرفتن سازمانهای بدون رئیس کمک کند.
آنچه هِرن توصیف کرده، یک بررسی موردی رویایی برای سازمانهای غیرمتمرکز ناشناس یا DAO است. ایدهای که در این راستا مدتی پس از انتشار بیتکوین در سال ۲۰۰۹، در جامعه کاربری این رمز ارز پیچید آن است که اگر بیتکوین میتواند واسطه (مرد میانی) مبادلات مالی را از میان بردارد، بنابراین شرکتها و دیگر سازمانها نیز روزی میتوانند بدون مدیریت سلسله مراتبی کار کنند. به طور خلاصه، هدف DAO کدنویسی سخت قوانین خاصی است که یک شرکت ممکن است از سرآغاز داشته باشد. این کار ممکن است منجر به آن شود که درصد خاصی ار درآمدهای یک سازمان به یک موضوع خاص یا این امر تخصیص پیدا کند که چگونه میتوان قانون مربوط به آن پرداخت را تغییر داد.
به طور خلاصه، آنچه در دائو به وقوع میپیوندد مشابه با ساز و کاری است که یک شرکت معمولی دارد. تفاوت اصلی دائو با شرکتهای معمولی در آن است که شرکتهای عادی به صورت دیجیتالی طراحی و اجرا نشدهاند. شناخته شدهترین تلاش برای ساخت چنین سازمان غیرمتمرکزی، دائو (DAO) است. دائو در سال ۲۰۱۶ راهاندازی شد، هرچند که پروژه آن پس از چند ماه با شکست مواجه شد، اما دائو مثال خوبی از این است که افراد هنگام سخن گفتن از فناوری بلاکچین، پلتفرم اتریوم و کاربردهای آن، چه چیزی را در ذهن دارند.
طرح اولیه برای دائو این بود که مشارکتکنندگان، توکنهای DAO را دریافت کنند، سپس، رای بدهند که سرمایهگذاری روی چه پروژهای انجام شود. برای انتخاب پروژه به منظور انجام سرمایهگذاری، این روش بر خرد جمعی تکیه دارد. چندین راهکار برای دائو در نظر گرفته شده است تا به واسطه آن و طراحی شرکتهای دیجیتال، حاکمیت شرکتهای امروزی بهبود پیدا کند. برخی از این راهکارها عبارتند از؛
- هر کسی با دسترسی داشتن به اینترنت، میتواند توکنهای دائو را نگهداری کند یا بخرد.
- سازندگان دائو میتوانند قوانینی که روی آن رای دادهاند را برگزینند.
به طور خلاصه، کارکرد دائو نیز مشابه است. آنها بر قراردادهای هوشمند یا قوانین از پیش برنامهنیوسی شدهای تکیه دارند که در سیستم به وقوع میپیوندد. این قراردادهای هوشمند، برای انجام طیف وسیعی از وظایف مانند دلار کردن سرمایهها پس از تاریخ مشخص یا زمانی که جمعیت مشخصی از رایدهندگان موافق بودند، قابل برنامهنویسی هستند.
برخی از طرفداران میگویند که این مورد برای سازمانهایی پاسخگو است که نیاز به انجام تصمیمگیری دارند؛ نه صرفا سازمانهایی که به پول مربوط هستند. اساسا، آنها به دائو به چشم راهکاری برای تضمین رمزنگارانه دموکراسی نگاه میکنند که در آن، ذینفعان میتوانند روی اضافه کردن قوانین جدید رای بدهند، قوانین را تغییر بدهند یا یک عضو را اخراج کنند.
امنیت دائو
دیدن اینکه چرا یک کد غیر قابل توقف دارای مخاطرات امنیتی است، امری ساده محسوب میشود. امروزه، تغییر دادن دائو یا قراردادهای هوشمند زیربنایی آن، هنگامی که در بلاکچین اتریوم مستقر شد، کاری دشوار است. این ویژگی از این جهت خوب است که یک فرد یا موجودیت، نمیتواند قواعد را تغییر دهد. اما در عین حال، پتانسیل آن را دارد که یک عیب بسیار بزرگ باشد. اگر کسی یک عیب را در اجرای دائو کشف کند، توسعهدهندگان الزاما نمیتوانند کد را تغییر دهند.
این مشکل دائو است. مشاهدهکنندگان میدیدند که مهاجمان به آهستگی در حال تخلیه وجوه هستند، اما نمیتوانستند کاری را برای توقف این موضوع انجام دهند. (به بیان فنی، هکر از قوانینی پیروی میکرد که مستقر شده بودند.) توسعهدهندگان ارشد اتریوم تاریخچه تراکنشها را معکوس کردند تا سرمایهها را به مالکان آنها بازگردانند. بهترین راهکار برای مدیریت موقعیتهای مشابه، هنوز در میان توسعهدهندگان پلتفرم اتریوم و مدافعان دائو محل بحث است.
ماشین مجازی اتریوم چیست؟
ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine | EVM) قادر به اجرای قراردادهای هوشمندی است که میتوانند توافقهای هوشمند مالی مانند «قرارداد اختیار معامله» (Option Contract)، «قرداد معاوضه» (Swaps | سوآپ) یا «اوراق قرضه کوپن» (Coupon-Paying Bonds) را نمایش دهند.
همچنین، از ماشین مجازی اتریوم میتوان برای برآورده کردن قراردادهای کاری، به عنوان وجهالضمان برای خرید اقلام بسیار با ارزش و دیگر موارد نیز استفاده کرد. آنچه بیان شد، تنها برخی از کارهایی هستند که امکان انجام آنها با استفاده از قراردادهای هوشمند و به کمک ماشین مجازی اتریوم وجود دارد. قراردادهای هوشمند پتانسیل جایگزینی انواع توافقهای قانونی، مالی و اجتماعی را دارند.
درون اکوسیستم اتریوم، اتر به عنوان یک رمزارز داخلی وجود دارد که برای حل خروجی قراردادهای هوشمند اجرا شده با این پروتکل مورد استفاده قرار میگیرد. اتر را میتوان استخراج (Mine | ماین) و یا در صرافیها خرید و فروش کرد. همچنین، اتر را میتوان در صرافیها با بیتکوین، دلار، ارزهای فیات مانند دلار مبادله کرد.
در ادامه این مطلب و پس از بررسی جامع و کامل پلتفرم اتریوم، مفهوم اتر، چگونگی خریداری و استخراج آن، کیف پول نگهداری اتر، آینده این رمزارز و روند رشد قیمت آن و دیگر مباحث مرتبط با ر مزارز اتر، به طور کامل و جامع مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
ماشین مجازی اتریوم (EVM) یک محیط زمان اجرا برای قراردادهای هوشمند در اتریوم است. در واقع، ماشین مجازی اتریوم یک پشته ثبت ۲۵۶ بیتی است که برای اجرای کد به شیوهای که انتظار میرود، طراحی شده است. این ساز و کار مورد توافق عمومی برای اتریوم است. تعریف رسمی EVM در اوراق زرد اتریوم ارائه شده است شده است.
ماشینهای مجازی اتریوم در زبانهای «سیپلاسپلاس» (++C)، هسکل (Haskell)، گو (Go)، جاوا (Java)، سیشارپ (C#)، پایتون (Python)، روبی (Ruby)، الیکسیر (ٍElixir)، «ارلنگ» (Erlang) پیادهسازی شدهاند و به زودی در وباسمبلی (WebAssembly) نیز پیادهسازی میشود (در حال حاضر در دست توسعه است).
اتریوم ۱.۰ چیست ؟
همانطور که پیشتر اشاره شد، اتریوم فناوری است که به کاربر امکان ارسال رمزارزها به هر فردی را صرفا در ازای پرداخت کامزدی ناچیز میدهد. همچنین، به برنامههای کاربردی غیرمتمرکز قدرت میدهد و بنابراین همه افراد میتوانند از آنها استفاده کنند و امکان از کار انداختن آنها برای گروه خاصی از افراد وجود ندارد. پلتفرم اتریوم، در واقع بلاکچین قابل برنامهنویسی جهان است. اتریوم بر مبنای نوآوری بیتکوین که همان بلاکچین و رمزارز بیتکوین بود ساخته شده است؛ اما تفاوت بسیار مهم و اساسی با آن دارد که در ادامه به آن پرداخته شده است.
هم بلاکچین اتریوم و هم بلاکچین بیتکوین به کاربر امکان استفاده از پول دیجیتال را بدون وجود ارائهدهنده خدمات پرداخت یا بانکها میدهند. در عین حال، بلاکچین اتریوم قابل برنامهنویسی است؛ بنابراین افراد میتوانند از آن برای داراییهای دیجیتال متعدد، از جمله بیتکوین، استفاده کنند. همچنین، میتوانند به توسعه برنامههای کاربردی غیرمتمرکز بر فراز این بستر بپردازند. این یعنی بلاکچین اتریوم چیزی بیش از محلی برای انجام پرداختها است. اتریوم یک بازارگاه برای خدمات مالی، بازیها و برنامههای کاربردی است که نمیتوانند دادههای کاربر را به سرقت ببرند و یا محدودیتی در دسترسی افراد ایجاد کنند.
اتریوم ۱.۰ نسخه اولیه اتریوم و $$1.x$$ عنوان یک مجموعه از ارتقاها برای پروتکل اتریوم ۱.۰ است. هدفی که برای اتریوم ۱.۰ عنوان شده بود آن است که تا زمان توسعه و پیادهسازی اتریوم ۲.۰، ارتقا پیدا کند و به روز رسانی شود. شایان ذکر است که اتریوم ۲.۰ در تاریخ ۱۱ آذر سال ۱۳۹۹ به طور رسمی راهاندازی شد.
اتریوم ۱.۰ چگونه کار میکند؟
بسیاری از برنامههای کاربردی که افراد به صورت روزمره از آن ها استفاده میکنند، شرکتهایی را به صورت واسطه در میان دارند که کمک میکنند تا آن برنامه کار کند. یوتیوب، ویدئوهای افراد را پیش از نمایش دادن، ذخیره میکند. رابینهود (Robinhood) پولهای مردم را برای سرمایهگذاری در بازار بورس، نگه میدارد. فیسبوک، اطلاعات کاربران خود را همراه با جزئیات قابل توجهی ذخیره و تحلیل میکند.
این در حالی است که اتریوم، پلتفرمی محسوب میشود که هدف آن تسهیل ساختن برنامههای کاربردی است که توسط موجودیت دیگری مدیریت و کنترل نمیشوند. بلکه، برنامههای کاربردی غیرمتمرکز موجود در بستر اتریوم به وسیله کدها اداره میشوند. البته باید توجه داشت که زیرساخت جهانی موجود برای اتریوم یا همان کامپیوتر جهانی، به اجرای این برنامههای کاربردی کمک میکند.
اتریوم به طور گستردهای از پروتکل بیتکوین و فناوری بلاکچین آن الهام گرفته شده است؛ اما پلتفرم اتریوم با فناوری نویی تطبیق پیدا کرده تا از برنامههای کاربرد غیرمتمرکز نیز پشتیبانی کند. به زبان ساده، یک بلاکچین یک فهرست در حال رشد و غیرمتمرکز از رکوردهای تراکنشها است.
یک کپی از بلاکچین به وسیله هر کامپیوتر در شبکه و به وسیله داوطلبانی از هر کجای جهان نگهداری میشوند. این دستگاه جهانی، جایگزین واسطهها میشود. در سطح بالا، میتوان گفت که اتریوم ترکیبی از چندین بخش است که هر یک در ادامه عنوان و سپس تشریح شدهاند. آنچه در ادامه بیان میشود، ساز و کار به وقوع پیوسته بین این بخشها، برای شکل دادن آنچه است که در پلتفرم اتریوم به وقوع میپیوندد.
- قراردادهای هوشمند: قوانینی هستند که تعیین میکنند بر چه اساسی پول قابل دست به دست شدن است. مفهوم جامعتر و دقیقتر قراردادهای هوشمند، پیشتر توضیح داده شد.
- ماشین مجازی اتریوم: بخشی از اتریوم که که قوانین اتریوم را اجرا و اطمینان حاصل میکند که یک تراکنش یا قرارداد هوشمند، از قوانین تبعیت میکند.
- بلاکچین اتریوم: تاریخچه کل اتریوم، شامل هر تراکنش و فراخوانی قرارداد هوشمند، در بلاکچین ذخیره میشود.
- اتر: توکن اتریوم است که برای انجام تراکنشها و اجرای قراردادهای هوشمند در اتریوم کاربرد دارد.
- اثبات کار: این مدل اجماع اتریوم و به مثابه چسبی است که کل سیستم را کنار هم نگه میدارد و اطینان حاصل میکند که همه در شبکه از قوانین تبعیت میکنند.
البته، این موضوع را باید در نظر داشت که توسعهدهندگان اتریوم درسالهای اخیر قوانین متعددی را تصویب کردهاند. اتریوم ۲.۰ که در آذر سال ۱۳۹۹ راهاندازی شد، ساز و کار اتریوم و به طور خاص، ستون فقرات اثبات کار آن را دستخوش تغییر کرده است. در ادامه، ابتدا به ساز و کار اتریوم یک پرداخته شده و سپس، مفهوم اتریوم ۲.۰ و چگونگی کار کردن آن تشریح شده است. سپس، تفاوت اصلی اتریوم یک و دو مورد بررسی قرار گرفته است.
قراردادهای هوشمند اتریوم
در ادامه، قراردادهای هوشمند مورد بررسی قرار گرفتهاند؛ زیرا نقطه اساسی در اتریوم محسوب میشوند. قراردادهای هوشمند امکان رمزنگاری شرایطی که تحت آن پول را میتوان با خود پول انتقال داد امکانپذیر میسازند و نیاز به اعتماد به یک واسطه جهت انتقال پول را از میان میبرند. این موارد، بخشی از هر نوع رمزارزی هستند. برای مثال، بیتکوین، امکان پرداخت مستقیم بین الهام و مریم را بدون شخص ثالث، مثلا یک بانک، امکانپذیر و تسهیل میسازد. شایان توجه است که پیش از ظهور فناوری بلاکچین و رمزارزهای بومی موجود در بستر بلاکچین، امکان انجام این کار در تجارت الکترونیک وجود نداشت.
هدف از اتریوم، گسترش قراردادهای هوشمند با انتزاعیسازی طراحی بیتکوین است؛ بنابراین، توسعهدهندگان میتوانند از فناوری برای چیزی بیش از یک تراکنش ساده استفاده کنند و کاربردهای آن را به توافقهایی با گامهای افزوده و قوانین جدید مالکیت گسترش دهند. برای مثال، وامهای فلاش (Flash Loans) از قراردادهای هوشمند برای حصول اطمینان از اجرا کردن یک قانون که پول قابل قرض گرفته شدن نیست مگر اینکه قرض گیرنده آن را پس دهد، استفاده میکنند.
برخی از خدمات اتریوم، مانند Compound در حال آزمایش کردن آن هستند که افراد، کار وام یا قرض دادن پول را به جای شرکتها، مدیریت کنند. در حالی که این انعطافپذیری با قراردادهای هوشمند، نوآوری اصلی اتریوم نسبت به بیتکوین است، برخی از پژوهشگران و توسعهدهندگان این تصمیم طراحی را مورد انتقاد قرار داده اند و این بحث را مطرح کردهاند که این موضوع ممکن است آسیبپذیریهای امنیتی زیادی را در پی داشته باشد.
بلاکچین اتریوم
تاریخچه همه قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم ذخیره میشود. ساختار بلاکچین اتریوم شباهت بسیار زیادی به ساختار بلاکچین بیتکوین دارد. بلاکچین اتریوم یک رکورد به اشتراک گذاشته شده از کل قرارداد هوشمند و تاریخچه تراکنش است. صدها داوطلب از سراسر جهان، یک کپی از کل بلاکچین اتریوم را نزد خود ذخیره میکنند.
این مورد یکی از ویژگیهایی است که پلتفرم اتریوم را توزیع شده میکند. هر یک از این کپیها، یک گره (Node) در شبکه اتریوم نامیده میشوند. هر بار که یک قرارداد هوشمند اتریوم مورد استفاده قرار میگیرد، شبکهای از هزاران کامپیوتر آن را پردازش میکنند و اطمینان حاصل میکنند که کاربر از قوانین مربوطه تبعیت میکند.
همه این گرهها متصل هستند. علاوه بر ذخیرهسازی این دادهها، هر گره اتریوم از مجموعه مشابهی از قواعد برای پذیرش تراکنشها و اجرای قراردادهای هوشمند، پشتیبانی میکند. بر خلاف بیتکوین، گرههای اتریوم چیزی بیش از جزئیات تراکنش را ذخیره میکنند. شبکه نیاز به پیگیری (ردیابی) «وضعیت» (State) – یا اطلاعات کنونی – همه این برنامههای کاربردی شامل تراز هر کاربر و همه کدهای قرارداد هوشمند دارد و همه این موارد و هر تغیری که روی آنها انجام شود را ذخیره میکند. در ادامه، خلاصهای از آنچه در هر گره ذخیره شده است بیان میشود.
- حسابها: هر کاربر میتواند یک حساب داشته باشد که نشان میدهد هر کاربر چه میزان اتر دارد.
- کد قرارداد هوشمند: اتریوم قراردادهای هوشمندی را ذخیره میکند که قوانین مورد نیازی که باید برای قفلگشایی و انتقال پول رعایت شوند را توصیف میکند.
- وضعیت قرارداد هوشمند: وضعیت (State) قرارداد هوشمند را مشخص میکند.
ماشین مجازی اتریوم
هر گره اتریوم دارای یک ماشین مجازی اتریوم (EVM) است که قراردادهای هوشمند را اجرا میکند. همه این گرهها به صورت همگام اجرا میشوند. توسعهدهندگان قرارداد هوشمند، به زبان برنامهنویسی قابل خواندن برای انسان مینویسند که امکان خواندن آن توسط کامپیوتر وجود ندارد.
این قردادها باید به بایتکدها – یک زبان قابل درک برای کامپیوترها – مبدل شوند که البته برای انسانها به سادگی قابل درک و خواندن نیستند. سپس، ماشین مجازی اتریوم (EVM) زمام امور را به دست میگیرد. این ماشین مجازی میتواند دستکم ۱۴۰ کد دستور (آپکد | Opcodes) متفاوت را اجرا کند که هر یک توانایی اجرای وظیفهای مشخص مانند اضافه کردن و ذخیرهسازی دادهها را دارند.
تراکنشهای اتر و اتریوم
کاربر چطور با اتریوم تعامل میکند؟ استفاده از قراردادهای هوشمند و برنامههای کاربردی اتریوم، نیازمند پول به شکل اتر، توکن بومی اتریوم، است. اتر برای انجام هر کاری در اتریوم مناسب است و هنگامی که از آن برای قراردادهای هوشمند در شبکه استفاده میشود، معمولا از واحد پرداخت Gas (گاز) استفاده میشود. از اتر میتوان برای فراخوانی قراردادهای هوشمند استفاده کرد. از Gas نیز میتوان برای فراخوانی قرادادهای هوشمند استفاده کرد.
برای مثال، یک قرارداد میتواند یک پست در توییتر یا شبکه اجتماعی دیگر را منتشر کند و یا میتواند یک حساب کاربری را برای قرض گرفتن سکه در پلتفرم وامگیری مبتنی بر اتریوم راهاندازی کند. اتریوم از حسابهای کاربری برای ذخیرهسازی اتر استفاده میکند که مشابه با حساب بانکی هستند. دو نوع از حسابهای کاربری وجود دارد که در ادامه بیان شدهاند:
- حسابهای کاربری با مالکیت خارجی (EOA): حسابهای کاربری که کاربران نرمال برای برای نگهداری و ارسال اتر استفاده میکند.
- حسابهای قرارداد: این حسابهای کاربری جداگانه، مواردی هستند که قراردادهای هوشمند را نگه میدارند و امکان راهاندازی آنها با تراکنشهایی از حساب های کاربری با مالکیت خارجی (EOA) یا دیگر رویدادها وجود دارد.
فراخوانی قراردادهای هوشمند رایگان نیست. هر تراکنش مقداری اتر هزینه دارد که بستگی به میزان محاسبات مورد نیاز تراکنش دارد. همچنین، هنگامی که اتریوم متراکم میشود، کارمزدها افزایش پیدا میکنند.
اثبات کار اتریوم
باید به خاطر داشت که هر گره در شبکه یک کپی از تاریخچه تراکنش و قرارداد هوشمند شبکه را نگهداری میکند. هر بار که یک کاربر تراکنشهایی را انجام میدهد، همه گرهها در شبکه نیاز به آن دارند که در توافقی بیایند که این تغییر در آن به وقوع پیوسته است. الگوریتم اثبات کار (Proof of Work Algorithm)، برای اولین بار توسط بیتکوین مورد استفاده قرار گرفت.
این الگوریتم در واقع چیزی است که گرهها در شبکه را همگام نگه میدارد. ماینرها بازیگرانی هستند که از رفتار بد در شبکه جلوگیری میکنند؛ برای مثال، استخراجکنندگان از این موضوع اطمینان حاصل میکنند که هیچ کس پول خود را بیش از یکبار صرف تلاش برای بازی در سیستم نمیکند (یعنی یک پول، یک بار مصرف میشود و کلاهبرداری که طی آن فرد یک پول را دو بار خرج کند، اتفاق نمیافتد).
ماینرها هزاران دلار را روی تجهیزات استخراج و برق هزینه میکنند تا در رقابتی که برای به دست آوردن بیتکوین است، برنده شوند. آنها پاداش بیتکوینهای خود را در صورتی از دست میدهند که تراکنشهای دوبل را تسهیل کنند. بنابراین، همه توان خود را به کار میگیرند تا از وقوع چنین کاری در شبکه، جلوگیری کنند.
در پلتفرمهایی مانند اتریوم و بیتکوین، هدف استخراجکنندگان رمزارز در شبکه و گرهها، کسب مسئولیت تبادل تغییرات از یک وضعیت (State) به وضعیت دیگر، به جای واسطه قرار دادن قدرتهایی مانند پیپال (PayPal) یا بانکها است. استخراج کنندگان بیتکوین تغییر مالکیت بیتکوین از یک فرد به دیگری را تایید میکنند. ماشین مجازی اتریوم، یک قرارداد را با قوانینی که از ابتدا برنامهریزی شده است اجرا میکند.
اتریوم در نسخه ۱.۰ از الگوریتم اثبات کار استفاده کرده و در نسخه ۲.۰، از الگوریتم دیگری با عنوان اثبات سهم استفاده شده است که در ادامه این مطلب مورد بررسی قرار گرفته است. توسعهدهندگان اتریوم مدت زمان زیادی به دنبال این هدف بودهاند که به الگوریتم دیگری، یعنی اثبات سهم (Proof-Of-Stake)، جا به جا شوند. توسعهدهندگان اتریوم امید دارند که الگوریتم اثبات سهم از جهت مصرف انرژی بهرهورتر و نسبت به الگوریتم اثبات کار، امنتر باشد.
این الگوریتم از برخی جهات نیز بسیار بحث برانگیز شده است. منتقدان چنین میگویند که هنوز اثبات نشده است که الگوریتم اثبات سهم به درستی کار میکند یا امنیت آن به پای امنیت الگوریتم اثبات کار میرسد. به هر روی، این تغییر در آذر سال ۱۳۹۹ (دسامبر ۲۰۲۰) به وقوع پیوسته و پس از انجام شدن هر سه فاز پیادهسازی اتریوم ۲.۰، میتواند نتیجه گرفت که کدام یک از دو الگوریتم مفیدتر بوده است.
اتریوم ۲.۰ چیست؟
توسعه متنباز اتریوم برای انجام یک ارتقای کلی در پلتفرم اتریوم جریان داشته و دارد و نتیجه آن، اتریوم ۲.۰ یا Eth2 است. هدف اصلی از ارتقای پلتفرم اتریوم افزایش توان عملیاتی تراکنشها است. در ابتدای توسعه شبکه اتریوم ۱.۰ امکان پردازش چیزی در حدود ۱۵ تراکنش در ثانیه وجود داشت. بنابر آمارهای ارائه شده، در پاییز سال ۱۳۹۹ (سه ماهه سوم سال ۲۰۲۰) روزانه به طور میانگین ۱٫۱ میلیون تراکنش در پلتفرم اتریوم انجام شده است که این میزان چیزی در حدود ۳٫۵ برابر بیشتر از تعداد تراکنشهایی است که روزانه در پلتفرم بیتکوین انجام میشود.
در حال حاضر و با راهاندازی اتریوم ۲.۰، تعداد تراکنشهای قابل انجام، به بیش از ۱۰ هزار تراکنش در ثانیه میرسد. افزایش توان عملیاتی شبکه با تقسیم بار کاری روی تعداد زیادی تراکنش اتفاق میافتد که به طور موازی در حال اجرا هستند. این بلاکچینها اجماع مشترکی دارند، بنابراین دستکاری سواستفادهگرانه از شبکه مستلزم آن است که مهاجم به همه اجماع مشترک حمله کند و این برای فرد مهاجم هزینه بسیار زیادی دربر دارد.
این هزینه در مقایسه با هزینه عملیات مشابه در اتریوم نسخه ۱.۰، بسیار زیاد است. ارتقای اتریوم ۲.۰ (که با عنوان Serenity نیز شناخته شده است) به نوعی طراحی شده است تا در سه فاز راهاندازی شود. فاز صفر این طرح، در ۱۱ آذر سال ۱۳۹۹ (۱ دسامبر ۲۰۲۰) راهاندازی شد و تنها دو فاز دیگر برای اجرا باقی ماندهاند. این سه فاز در ادامه بیان و تشریح شدهاند.
- فاز ۰: Beacon Chain ساخته میشود که یک بلاکچین اثبات سهام (Proof of Stake) است و به عنوان مرکز هماهنگی و اجماع ETH2 کار خواهد کرد.
- فاز ۱: زنجیرههای پایگاه داده خُرد (Database Shard) ساخته میشود و آنها را به Beacon Chain متصل میکند.
- فاز ۲: اجرای وضعیت (حالت | States) در زنجیرههای شارد پیادهسازی میشود. زنجیره اتریوم ۱.۰ یکی از خُردهای (Shards) اتریوم ۲.۰ است.
اتریوم ۲.۰ چه زمانی منتشر شد؟
اولین فاز از انتشار اتریوم ۲.۰ با عنوان «زنجیره چراغ دریایی» (Beacon Chain)، در ساعت ۱۲:۰۰ به وقت جهانی در تاریخ ۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ برابر با یکم آذر ۱۳۹۹ راهاندازی شد. «دنی ریان» (Danny Ryan) پژوهشگر هستهای در بنیاد اتریوم در برنامه پخش زندهای که به همین مناسبت برگزار شده بود، در این رابطه چنین میگوید:
نکته کلیدی پیرامون سلامت اتریوم ۲.۰ آن است که در آن شاهد مشارکت بیش از دو سوم افراد (اعضای پلتفرم) خواهیم بود.
پس از آنکه راهاندازی Beacon Chain تایید شد، بیش از ۲۱,۰۰۰ اعتبارسنج فعال در شبکه وجود داشتند و هر دوره دارای نرخ موفقیت ۸۰٪ بوده است. Beacon Chain از ابتدا مستقل از میننت (MainNet) کنونی اتریوم راهاندازی شده است؛ پیش از آنکه میننت به سیستم اثبات سهم متصل شود. اولین بلوک واجد شرایط، Slot 1 بود و اعتبارسنج آن، آن را با یک پیام رمزنگاری شده امضا کرد که محتوای آن «Mr F was Here.» بود.
راهاندازی موفقیتآمیز اتریوم ۲.۰ توسط مفاخر جامعه اتریوم جشن گرفته شد. از جمله افرادی که در این جشن مشارکت داشتند میتوان به ویتالیک بوترین و جوزف لوبین اشاره کرد. راهاندازی فاز اول اتریوم ۲.۰، نیازمند ۱۰ ماه آمادهسازی بود که طی آن، معیارهای خاصی باید برآورده میشدند. در ادامه، پس از انتشار قرارداد سپرده در ۱۴ آبان ۱۳۹۹ (۴ نوامبر سال ۲۰۲۰)، نیاز به ۱۶۳۸۴ اعتبارسنج در شبکه تا ۴ آذر ۱۳۹۹ (۴ نوامبر ۱۳۹۹) وجود داشت که هر یک ۳۲ اتریوم را تسهیم میکردند و در مجموع، ۵۲۴۲۸۸ اتریوم برای این کار وجود داشت.
در ابتدا، سرعت تسهیم کندتر از آنچه بود که انتظار میرفت. با انجام یک نظرسنجی در توییتر توسط «جاستین دراکه» (Justin Drake) پژوهشگر اتریوم، مشخص شد که نیمی از افراد، قصد ندارند که سپردهگذاری ETH 32 را تا ۴ آذر ۱۳۹۹ (۲۴ نوامبر) انجام دهند. تنها ۲۱٪ از افراد بیان کرده بودند که تسهیم را انجام دادهاند و یا قصد تسهیم 32 ETH را دارند. یکی از دلایلی که توسط شرکتکنندگان در نظرسنجی برای این موضوع بیان شده، هزینه بالای آن بود و در واقع، قیمت 32 ETH در زمان نگارش این مطلب برابر با ۱۹۰۰۰ دلار بوده است.
با اهدای ۳۲۰۰ اتر توسط ویتالیک بوترین، که در آن زمان ارزشی برابر با ۱٫۹ میلیون دلار داشت و تخصیص پنجاه میلیون از داراییهای اتریوم DARMA Capital جامعه کاربری تقویت شد و بنابراین، موسسات و افراد میتوانند از اتریوم ۲.۰ با نقدینگی سیال پشتیبانی کنند.
با وجود تاخیری که در راهاندازی فاز اول اتریوم ۲.۰ به وقوع پیوست، در یازدهمین ساعت، جمعیت زیادی از اعتبارسنجها اضافه شدند که در تسهیم مشارکت داشتند. تنها ۲۴ ساعت پیش از ضربالاجلها، ۵۰ درصد از هدف برآورده شد. خوشبختانه برای اتریوم ۲.۰، تا ۴ آذر ۹۹ (۲۴ نوامبر ۲۰۲۰)، تعداد کافی از اعتبارسنجها برای راهاندازی Bacon Chain مشارکت داشتند.
آینده اتریوم 2.0 چگونه است؟
همبنیانگذار اتریوم، ویتالیک بوترین، نقشه راهی را از آینده پنج تا ده ساله اتریوم ۲.۰ ارائه کرده است. او میگوید:
در طول دو سال گذشته، یک تغییر سفت و سخت از پژوهش «BlueSky» اتفاق افتاد و تلاش شد تا درک شود که پژوهش و توسعه چطور میتوانند همافزایی داشته باشند و تلاش شد تا اولویتهای خاصی بهینهسازی شوند که قابل پیادهسازی هستند و آنها را پیادهسازی کنیم.
او درباره حجم عظیمی از تغییرات صحبت میکند که در حال حاضر در حال وقوع در اطراف برنامهنویسهای اتریوم است و این توسعهها همواره در طول زمان ادامه خواهد داشت. در ۱۰ تیر ۱۳۹۹ (ژوئن ۲۰۲۰)، بوترین بیان کرد که اتریوم ۲.۰ نیاز به استفاده از روشهای مقیاسدهی کنونی مانند ZK-rollups دستکم برای دو سال پیش از پیادهسازی زنجیرههای تقسیم (Shar Chains) دارد.
اتریوم ۲.۰ چه تاثیری بر قیمت اتریوم خواهد داشت؟
از برخی جهات میتوان گفت که اتریوم ۲.۰ همه آن چیزی است که دنیای رمزارزها به آن نیاز خواهد داشت. «جیمی انسون» (Jamie Anson)، بنیانگذار «نیفتی اورکاد» (Nifty Orchard) و سازماندهنده «اتریوم لندن» (Ethereum London) در گفتگو با رسانه Decrypt در این باره میگوید:
هنگامی که اتریوم مقیاسپذیری را با استفاده از فناوری لایه ۲ یا ETH 2.0 را داشته باشد، همه پرسشها پاسخ داده خواهد شد.
به عبارت دیگر، مقیاسپذیری بیشتر به معنای استفاده بیشتر است که متعاقبا به معنای تقاضای بیشتر است. این موضوع دستکم در تئوری، موجب افزایش قیمت اتریوم در سطوح جدیدی خواهد شد.
ارتقای اتریوم ۱.۰ به اتریوم ۲.۰ چگونه انجام میشود؟
با دنبال کردن یک مجموعه از تستنتها (Testnet) شامل «توپاز» (Topaz)، «مدالا» (Medalla)، «اسپادینا» (Spadina) و «زینکن» (Zinken)، نسخه نهایی اتریوم ۲ در سه فاز اجرایی خواهد شد. هر یک از این سه فاز، در ادامه بیان شدهاند. فاز ۰ برای پیادهسازی «Beacon Chain» است. این زنجیره، ثبتنام اعتبارسنجها را ذخیرهسازی و مدیریت میکند و مکانیزم اجماع اثبات سهم (Proof of Stake | PoS) برای اتریوم ۲.۰ است. زنجیره اصلی اثبات کار اتریوم (PoW) نیز در کنار این مورد کار میکند، بنابراین هیچ نقصان و شکستی در استمرار داده نخواهد بود.
در سال ۲۰۲۱، فاز ۱ پیادهسازی انجام میشود که یکپارچهسازی زنجیرههای تقسیم (Sharding Chains) اثبات سهم است. انتظار میرود که شبکه با ۶۴ تقسیم (Shard) (توان عملیاتی ۶۴ بار بیشتر از اتریوم ۱.۰ را فراهم میکند) راهاندازی شود؛ هرچند که این مورد در زمان راهاندازی، از حسابهای کاربری یا قراردادهای هوشمند پشتیبانی نخواهد کرد. فاز ۱٫۵، یک به روز رسانی موقت در سال ۲۰۲۱ است و پس از آن، میننت (MainNet) اتریوم به طور رسمی به یک تقسیم (Shard) مبدل میشود و به اثبات سهم انتقال پیدا میکند.
فاز ۲ طی دو مرحله در سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ راهاندازی خواهد شد و در آن هنگام، تقسیمها (Shards) به طور کامل کارکردی و با قراردادهای هوشمند سازگار میشوند. این مورد، همچنین شامل افزودن حساب های اتر و فراهم کردن انتقال و برداشت، پیادهسازی انتقالهای چند تقسیمی (Cross Shard) و فراخوانی قرارداد میشود. در این فاز، یک محیط اجرایی برای برنامههای مقیاسپذیری ساخته میشود که بر فراز اتریوم ۲ ساخته شدهاند.
اتریوم ۲.۰ چگونه کار میکند؟
اتریوم ۲.۰ که به طور خلاصه به آن Eth2 نیز گفته میشود، یک ارتقا در بلاکچین اتریوم است. هدف از اینن ارتقا، بهبود بخشیدن سرعت، کارایی و مقیاسپذیری شبکه اتریوم است تا بتواند تراکنشهای بیشتری را پردازش و کار را تسهیل کند.
اثبات سهم چگونه کار میکند؟
در حالی که اتریوم ۱.۰ از یک مکانیزم اجماع که با عنوان اثبات کار (Proof of Work | PoW) ساخته شده است، اتریوم ۲ از اثبات سهم (Proof of Stake | PoS) استفاده میکند.
اثبات سهم چه تفاوتی با اثبات کار دارد؟
با بلاکچینهایی مانند اتریوم، نیازی به اعتبارسنجی تراکنشها به صورت غیرمتمرکز وجود ندارد. اتریوم، مانند دیگر رمزارزها، در حال حاضر از یک مکانیزم اجماع با عنوان اثبات کار (PoW) استفاده میکند. در این سیستم، استخراجکنندگان از قدرت سختافزارهای کامپیوتری برای حل پازلهای ریاضی و اعتبارسنجی تراکنشهای جدید استفاده میکنند. اولین استخراجکننده برای حل پازل، یک تراکنش جدید را به رکورد همه تراکنشهایی اضافه میکند که بلاکچین را میسازند. سپس، به آنها با رمزارزها پاداش داده میشود. اگرچه، این فرایند میتواند از جهت مصرف انرژی، بسیار پرمصرف باشد.
اثبات سهم (Proof of Stake) از این جهت با اثبات کار تفاوت دارد که به جای استخراجکنندگان، اعتبارسنجهای تراکنشها، به دلیل حق اعتبارسنجی تراکنش، سهم را رمزنگاری میکنند. این اعتبارسنجها برای برای پیشنهاد یک بلوک بر مبنای این انتخاب میشوند که چه میزان ارز را برای چه مدت نگهداری کردهاند. دیگر اعتبارسنجها نیز میتوانند تصدیق کنند که یک بلوک را دیدهاند. هنگامی که به اندازه کافی گواهیها وجود داشته باشند، یک بلوک میتواند به بلاکچین اضافه شود. سپس، به اعتبارسنجها بابت گزاره بلوک موفق، پاداش میدهند. این فرایند را «جعل» (Forging) یا «ضرب» (Minting) میگویند.
مزیت اصلی اثبات سهم آن است که نسبت به روش اثبات کار، در مصرف انرژی به شدت صرفهجویی میکند. دلیل این امر آن است که پردازش کامپیوتری که مصرف انرژی زیادی دارد را از الگوریتم اجماع جدا میکند. همچنین، این بدین معنا است که نیاز به قدرت محاسباتی خیلی زیاد برای امنسازی بلاکچین نیست.
مقایسه اتریوم ۱.۰ و اتریوم ۲.۰
در ادامه، اتریوم ۱.۰ و اتریوم ۲.۰ به صورت کلی با یکدیگر مقایسه میشوند.
چرا گفته میشود که اتریوم ۲.۰ بهتر از اتریوم ۱.۰ مقیاسپذیر است؟
مزیت اصلی برای ارتقای اتریوم ۱.۰ به اتریوم ۲.۰ مقیاسپذیری آن است. با اتریوم ۱.۰، شبکه میتواند در حدود ۳۰ تراکنش در ثانیه را پشتیبانی کند. این امر موجب تاخیر و تراکم در شبکه میشود. اتریوم ۲ میتواند تا ۱۰۰۰۰۰ تراکنش در ثانیه را پردازش کند. این قابلیت با پیادهسازی زنجیرههای تقسیم (Shard Chains) فراهم میشود.
راهاندازی اتریوم ۱.۰ یک بلاکچین شامل یک زنجیره یکتا با بلوکهای پی در پی است. این مورد امن اما بسیار کند و غیر کارآمد است. با مقدمهای بر زنجیرههای شارد، این بلاکچین از هم جدا شده و امکان آن را فراهم میکند که تراکنشهای بلاکچین در زنجیرههای موازی به جای زنجیرههای پی در پی، مدیریت شوند. این امرموجب سرعت گرفتن شبکه میشود و مقیاسپذیری آن افزایش پیدا میکند.
چرا اتریوم ۲.۰ امنتر است؟
اتریوم ۲.۰ با در نظر داشتن امنیت ابداع شده است. اغلب شبکههای اثبات سهم، مجموعه کوچکی از اعتبارسنجها را دارند که برای یک سیستم متمرکز شدهتر طراحی شدهاند و امنیت شبکه را کاهش میدهد. اتریوم ۲.۰ حداقل ۱۶۳۸۴ اعتبارسنج دارد که موجب غیرمتمرکزتر شدن آن میشوند و بنابراین، امن است. اگرچه، نظر «لیور یافه» (Lior Yaffe)، بنیانگدار «Jelurida» و از توسعهدهندگان ارشد بلاکچینهای Ardor و Nxt در این رابطه این است که یک آسیبپذیری بالقوه که مبتنی بر نرخ مشارکت است در این شبکه وجود دارد.
ممیزیهای امنیتی کد اتریوم ۲.۰ توسط سازمانهایی شامل شرکت امنیت بلاکچین به نام « Least Authority» انجام شده است. بنیاد اتریوم یک تیم امنیتی اختصاصی برای اتریوم 2.0 را شکل داده است تا پیرامون نواقص امنیتی احتمالی موجود در این پلتفرم به پژوهش بپردازند. پژوهشگر اتریوم ۲.۰، «جاستیک دراکه» (Justin Drake) اذعان میکند که این پژوهشها شامل «فازی، شکارچی جایزهبگیر، وظیفه پیجر، مدلسازی رمزنگاری اقتصادی، تحلیل رمزارز کاربردی و اعتبارسنجی» رسمی میشود.
اتریوم چگونه مقیاس میپذیرد؟
مانند بلاکچینهای عمومی، اتریوم نیز به پشتیبانی از تعداد زیادی ماینر، تا جای ممکن، گرایش دارد. به دلیل محدودیت کدنویسی سخت در محاسبات به ازای بلوک، بلاکچین اتریوم ۱.۰ تنها از ۱۵ تراکنش در ثانیه پشتیبانی میکرد که این میزان با ۴۵,۰۰۰ تراکنش پردازش شده در روز توسط ویزا در حدود سال ۲۰۱۶، قابل مقایسه است. محدودیت اتریوم ۱.۰ و دیگر سیستمهای بلاکچینی مدتها محل بحث توسعهدهندگان و فعالان آکادمیک بوده است. دراتریوم ۲.۰ تلاش شده است تا محدودیتهای اتریوم ۱.۰ رفع و تعداد تراکنشهای قابل انجام در هر ثانیه به شدت افزایش پیدا کند. اما اکنون مسئله آن است که محدودیت پلتفرم اتریوم ۲.۰ هنوز به طور شفاف مشخص نیست.
چرا مقیاس دادن پلتفرم اتریوم کار دشواری است؟
اتریوم و بیتکوین ترکیبی از ترفندهای فنی و مشوقها را مورد استفاده قرار میدهند تا اطمینان حاصل کنند که به طور اساسی ثبت میکنند که چه کسی مالک چه چیزی است، بدون آنکه از یک مرجع مرکزی بهرهمند شوند. مسئله آن است که حفظ این تراز در حالی که در عین حال، تعداد کاربران نیز گسترش پیدا میکنند، کاری نیازمند هوشمندی است. این امر به طور خاص، با در نظر داشتن این موضوع صدق میکند که میانگین افراد میتوانند از سیستم برای خرید قهوه یا اجرای برنامههای کاربردی استفاده کنند.
به همین دلیل است که اتریوم بستگی به یک شبکه از گرهها دارد که هر یک از آنها، کل تاریخچه تراکنش اتریوم و وضعیت تراز حساب، قراردادها و انبارهها را ذخیره میکنند. این قطعا کار دشواری است، به ویژه از آنجا که تعداد کل تراکنشها هر ۱۰ الی ۱۲ ثانیه با هر بلوک جدید، در حال افزایش است. نگرانی آن است که اگر توسعهدهندگان سایز هر بلوک را برای متناسب شدن برای تعداد بیشتری از تراکنشها افزایش دهند، دادههایی که یک گره باید ذخیره کند بزرگتر شوند و در نتیجه، افراد از شبکه بیرون انداخته شوند. اگر هر گره به اندازه کافی بزرگ شود، تنها برخی از شرکتهای بزرگ میتوانند منابع لازم برای اجرای آنها را داشته باشند.
علارغم سختی موجود، اجرای یک گره کامل، بهترین راه برای کاربران برای استفاده از مزایای حریم خصوصی و امنیت است. پیچیدهتر کردن گرههای کامل برای اجرا، متعاقبا تعداد افرادی که میتوانند خودشان تراکنشها را تایید کنند نیز محدود میکند. به عبارت دیگر، غیرمتمرکزسازی و مقیاسپذیری در حال حاضر در تضاد با یکدیگر هستند، اما توسعهدهندگان اتریوم به دنبال راهکاری هستند تا این موضوع را حل کنند. این راهکار در پلتفرم اتریوم نسخه ۲.۰ تعبیه شده است و عنوان آن «تقسیمسازی» (Sharding) است.
تقسیمسازی
چندین پروژه مقیاسدهی اتریوم در جریان هستند که هر یک، با یک مسئله مقیاسپذیری خاص سر و کله میزنند. چنانکه پیش از این نیز بیان شد، یک مسئله آن است که هر گره نیاز به ذخیرهسازی حالت به روز رسانی شده هر حساب در شبکه دارد. «تقسیمسازی» (Sharding) از یک روش مقیاسدهی سنتی استفاده میکند که به آن، «تقسیم پایگاهداده» (Database Sharding) گفته میشود. این روش به طور موثری یک پایگاهداده را به بخشهای مختلف میشکند و هر بخش را روی سرور متفاوتی قرار میدهد.
هدف از تقسیمسازی حذف نیاز به «گره کامل» (Full Node) است. گرههای کامل گرههایی هستند که وضعیت کل شبکه و هر تراکنشی که در آن به وقوع میپیوندد را ذخیرهسازی میکنند. در عوض، هر گره یک زیرمجموعه از این دادهها را ذخیره میکند و تنها آن تراکنشها را اعتبارسنجی میکند. اگر یک گره نیاز به دانستن پیرامون تراکنشها یا بلوکهایی داشته باشد که ذخیره نمیکند، گره دیگری را با اطلاعاتی که به آن نیاز دارد ذخیره میکند. در عوض، هر گره یک زیر مجموعه از این دادهها است و تنها آن تراکنشها را اعتبارسنجی میکند. اگر یک گره نیاز به کسب آگاهی پیرامون تراکنشها یا بلوکهایی داشته باشد که ذخیره نشدهاند، گره دیگری را با اطلاعاتی که نیاز دارد پیدا میکند.
مسئله در اینجا این است که فرایند مشخصا قابل اعتماد نیست؛ زیرا در این مدل، گرهها نیاز به تکیه کردن به گرهای دیگر دارند. اتریوم میخواهد این مسئله را با استفاده از «مشوقهای اقتصادی رمزنگاری» (Cryptoeconomic Incentives) استفاده کند که بازیگران شبکه را به شکل خاصی هدایت میکند. در این شرایط، اطمینان حاصل میشود که گرهها در حال پاس داده شدن روی اطلاعات معتبر در دیگر گرهها هستند.
تراکنشهای خارج از زنجیره
یک فناوری احتمالا جاهطلبانهتر برای گسترش ظرفیت، از شبکه لایتنینگ بیتکوین (Bitcoin’s Lightning Network) الهام گرفته شده است. این فناوری، در واقع یک لایه بالایی پیشنهادی برای بلاکچین است که شبکه اینترنت چند لایه را آینه میکند. تراکنشهای در قالب لایتنینگ خارج از زنجیره میتوانند قابلیتهای فناوری را به طور مشهودتری در اختیار کاربر قرار دهند. این فناوری سریع است و میتوان گفت که تقریبا محدودیتی در تامین آن وجود ندارد؛ این در حالی است که با وجود این توانمندیها، همچنان نیازی به آن ندارد که کاربران به هیچ شخص میانی اعتماد کنند.
مطابق با این چشمانداز، اغلب تراکنشها خارج از زنجیره کانالهای پرداختهای خرد (Micropayment) اتفاق میافتد که باری اساسی را از دوش بلاکچین برمیدارد. دلیل این که این مورد به درسی کار میکند، در حالت نظری، آن است که طرفین میتوانند هر زمان که تمایل داشتند، تراکنش را به بلاکچین بازگردانند؛ این مورد به طرفین این مورد توانایی پایان دادن تعاملات را میدهد. با داشتن این افزونه، محدودیت محاسباتی اتریوم نیاز به افزایش خیلی زیاد ندارد و امید آن است که برای علاقهمندان اتریوم، اجرای یک گره کامل، همچنان مقرون به صرفه باشد.
مقیاس بخشیدن به اتریوم چه میزان زمان میبرد؟
این پرسش که مقیاس بخشیدن به اتریوم ۱.۰ چقدر زمان میبرد از زمانی که این پلتفرم به طور رسمی وارد بهرهبرداری شد مطرح بوده است. پاسخگویی به این پرسش در آن زمان کمی پیچیده به نظر میرسید؛ زیرا که آزمایشات زیادی برای مقیاس بخشیدن به آن در جریان بود. به بیان ویتالیک بوترین، سازنده اتریوم، توسعه بخشیدن به پلتفرم اتریوم یک هدف بلند مدت است و هدف آن است که پلتفرم اتریوم (منظور اتریوم ۱.۰ است، زیرا در آن هنگام هنوز بحث اتریوم ۲.۰ مطرح نشده بود) قادر به آن باشد که تراکنشها را در مقیاس ویزاکارت یا حتی بیشتر انجام دهد. پس از طرحریزی اتریوم ۲.۰، فرایند توسعه اتریوم شکل بسیار جدیتری به خود گرفت و اکنون با بهرهبرداری از فاز اول اتریوم ۲.۰، فرایند پیشرفت رسمی اتریوم و رسیدن به اهدافی که بوترین برای آن تعریف کرده، رسما در جریان است.
اتریوم به چه زبان برنامه نویسی نوشته شده است ؟
در سال ۱۳۹۴ (و ۱۳۹۵ مصادف با سال ۲۰۱۶ میلادی)، چهار انتشار رسمی از اتریوم موجود بود. همه این انتشارهای رسمی، مستقل از یکدیگر بودند و آنچه در اوراق زرد اتریوم آمده است را به طور کامل پیادهسازی کرده بودند. تعداد انتشارهای اتریوم در گذر زمان افزایش پیدا کرد و نسخه های غیررسمی زیادی نیز برای آن نوشته شد. در حال حاضر، برخی از این انتشارها فعال و سایر موارد غیر فعال هستند. معمولا، استفاده از انتشارهای رسمی اتریوم توصیه میشود، مگر در شرایطی که انتشارهای غیررسمی توسط توسعهدهندگان شناخته شده و معتبری عرضه شود. در ادامه، برخی از پیادهسازیهای فعال و غیرفعال اتریوم که برخی رسمی و برخی دیگر غیر رسمی هستند، معرفی شدهاند.
پیادهسازیهای فعال
Go-Ethereum: این پیادهسازی، در واقع پیادهسازی اتریوم با زبان برنامهنویسی Go است. پیادهسازی Go-Ethereum، از پیادهسازیهای رسمی اتریوم است که در حال حاضر نیز «فعال» است.
Py-EVM: پیادهسازی غیر رسمی از ماشین مجازی اتریوم است که به زبان برنامهنویسی پایتون نوشته شده است. اهداف این پروژه به صورت زیر بیان شده است:
- پشتیبانی از اتریوم ۱.۰ و اتریوم ۲.۰
- مستندسازی قوی
- درک آسان
- داشتن API واضح
- اجرای سریع و کاربرپسند
- انعطافپذیری بالا برای پشتیبانی از:
- بلاکچینهای عمومی (Public Chains)
- زنجیرههای خصوصی (Private Chains)
- زنحیرههای کنسرسیوم (Consortium Chains)
- پژوهشهای پیشرفته
پیادهسازیهای غیر فعال
CPP-Ethereum: این نسخه، پیادهسازی اتریوم با زبان برنامهنویسی C++ بود. مخزن این پیادهسازی، در واقع یک مخزن «چتری» بود که محلی برای پروژههای گوناگون C++ اکتبر سال ۲۰۱۵ (مهر و آبان ۱۳۹۴) و آگوست ۲۰۱۶ (مرداد ۱۳۹۵) محسوب میشود. در آن زمان، همه پیادهسازیها در یک مخزن واحد (مخزن گیت CPP-Ethereum) انجام میشدند و بعدها، Solidity به عنوان مخزن مستقل در این راستا، به فعالیت پراخت. در ادامه، سرنوشت مخزن CPP-Ethereum به طور خلاصه بررسی شده است.
- AlethOne ،AlethZero و AlethFive در حال حاضر بازنشسته شدهاند.
- Mix در حال حاضر بازنشسته شده است.
- Solidity اکنون مستقل شده است و توسعه آن در مخزن مستقل ادامه دارد.
- مخزن CPP-Ethereum ترمیم شده، خط اصلی برای مخدوم زمان اجرای C++ است.
- این مورد، ادغامگر مخزنهای webthree ،libweb3core ،libethereum و webthree-helpers است.
شایان توجه است که مخزن CPP-Ethereum دیگر مورد استفاده نیست و در صفحه آن، به طور رسمی اعلام شده است که دیگر pull-request برای آن انجام نشود.
pyethapp: این پیادهسازی، در واقع پیادهسازی اتریوم با زبان برنامهنویسی پایتون بود. این پیادهسازی منسوخ شده و در صفحه رسمی آن، به کاربران توصیه شده است که در صورت اجرای یک Mainnet، از Geth یا Parity استفاده کنند. به کاربرانی که تمایل به استفاده از پایتون برای توسعه ابزارها یا تعامل با اکوسیستم اتریوم دارند، توصیه شده است که توجه خود را به «ترینتی» (Trinty) معطوف کنند که بر مبنای Py-EVM است. Pyethapp دیگر به روز رسانی نمیشود.
PyEthereum: پیادهسازی غیر رسمی اتریوم با زبان برنامهنویسی پایتون است که در حدود سال ۲۰۱۷ راهاندازی شد و آخرین به روز رسانی صفحه گیت آن مربوط به سال ۲۰۱۸ است. در صفحه گیتهاب این پروژه، منسوخ شدن آن به طور رسمی اعلام شده است.
ethereumj: این نسخه، پیادهسازی اتریوم با زبان برنامهنویسی جاوا در مخزن گیت بود که در حال حاضر منسوخ شده است. پیادهسازی فعال اتریوم با جاوا در حاضر حاضر در GITTER وجود دارد و دنبال میشود.
پیادهسازیهای غیررسمی
چندین انتشار غیررسمی از اتریوم نیز در سال ۲۰۱۶ وجود داشت که هر یک از این پیادهسازیها و وضعیت فعلی آنها، در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است.
Parity: این پیادهسازی غیر رسمی، در واقع پیادهسازی اتریوم با زبان برنامهنویسی Rust بود که بعدها با عنوان Parity-Ethereum به فعالیت ادامه داد. پیادهسازی parity-ethereum در حال حاضر فعال است و امکان استفاده از آن وجود دارد. هر چند نباید فراموش کرد که این پیادهسازی، یک پیادهسازی غیررسمی از اتریوم است.
Ruby-Ethereum: پیادهسازی اتریوم در زبان برنامهنویسی روبی است که از سال ۲۰۱۶ تاکنون هیچ به روز رسانی دریافت نکرده است. این پیادهسازی غیر رسمی است و به نظر میرسد در حال حاضر نیز غیرفعال است. هر چند که در صفحه رسمی پروژه، فعال نبودن آن به طور رسمی اعلام نشده است.
node-blockchain-server: پیادهسازی غیر رسمی از اتریوم با زبان برنامهنویسی جاوا بود که در حال حاضر غیر فعال است و انقضای آن به صورت رسمی، در صفحه گیتهاب پروژه اعلام شده است.
EthereumH: یک پیادهسازی غیر رسمی از از اتریوم با زبان برنامهنویسی هسکل (Haskell) است. در مخزن گیت این پروژه اعلام شده بود که یک مخزن چتری برای بررسی و ساخت کلاینت اتریوم هسکل است. این مخزن از سال ۲۰۱۵ تاکنون هیچ به روز رسانی دریافت نکرده و غیر فعال است.
Ethereum-Haskell: یک بازپیادهسازی مستقل و غیروابسته از اتریوم در هسکل است. این پروژه از سال ۲۰۱۵ تاکنون هیچ به روز رسانی دریافت نکرده و به نظر منسوخ شده است. هر چند که عدم فعالیت آن به طور رسمی اعلام نشده است.
Ethereumjs-vm: پیادهسازی اتریوم در جاوااسکریپت است. این پیادهسازی غیررسمی در حال حاضر فعال است و به روز رسانیهایی را دریافت میکند.
Nethereum: پیادهسازی غیر رسمی اتریوم با فناوری Net. است. بنابر آنچه در صفحه رسمی این پروژه آمده است، این پروژه دسترسی و تعاملات قراردادهای هوشمند را با گرههای عمومی یا مجاز مانند Geth، Parity یا Quorum تسهیل میکند. این پروژه در حال حاضر فعال است و به روز رسانیهایی را دریافت میکند.
زبان برنامهنویسی Solidity و ارتباط آن با اتریوم
Solidity یک زبان برنامهنویسی شیگرا برای نوشتن «قراردادهای هوشمند» است. از این زبان برای پیادهسازی قراردادهای هوشمند در پلتفرمهای بلاکچین گوناگون و به طور خاص اتریوم استفاده شده است. این زبان برنامهنویسی شیگرا توسط «کریستین ریتویزنر» (Christian Reitwiessner)، «الکس برگساسازی» (Alex Beregszaszi) و چندین نفر از دیگر مشارکتکنندگان سابق در توسعه هسته اتریوم برای نوشتن قراردادهای هوشمند در پلتفرمهای بلاکچین مانند اتریوم توسعه پیدا کرده است.
تاریخچه زبان Solidity
Solidity ابتدا در ماه آگوست سال ۲۰۱۴ توسط «گوین وود» (Gavin Wood) ارائه شد. این زبان بعدها توسط تیم Solidity اتریوم که توسط کریستین ریتویزنر هدایت میشد، توسعه پیدا کرد. در حال حاضر، Solidity زبان اولیه در اتریوم و دیگر بلاکچینهای خصوصی است که روی پلتفرمهای گوناگون برای رقابت با اتریوم اجرا میشوند.
از جمله این موارد میتوان به بلاکچینهای «موناکس» (Monax) و «هایپبرلجر بارو» (Hyperledger Burrow) اشاره کرد که از «تندرمینت» (Tendermint) برای اجماع استفاده میکنند. «جامعهٔ جهانی ارتباطات مالی بین بانکی» یا به اختصار سوئیفت (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication | SWIFT) اثبات مفهوم را با استفاده از Solidity که در Burrow اجرا میشود، مستقر کرد. یک پژوهشگر دانشگاه کرونل (Cornell University)، زبان برنامهنویسی Solidity را در حمله هک دائو که در سال ۲۰۱۶ به وقوع پیوست مقصر میداند. او در این رابطه چنین میگوید:
این یک نقص یا رخنه در خود قرارداد دائو نیست. به طور فنی، ماشین مجازی اتریوم (EVM) همانطور که انتظار میرفت کار کرد، اما Solidity نقصهای امنیتی را در قراردادها داشت که نه تنها توسط جامعه کاربری کشف نشدند، بلکه از چشمهای طراحان خود این زبان نیز دور ماندند.
معرفی زبان Solidity
Solidity یک زبان برنامهنویسی با «نوع ایستا» (Statistically Typed) است که برای توسعه قراردادهای هوشمندی که روی ماشین مجازی اتریوم اجرا میشوند طراحی شده است. توسعهدهندگان Solidity قادر به نوشتن برنامههایی هستند که منطق کسب و کارها را در قراردادهای هوشمند را پیادهسازی میکنند و رکوردهای تراکنش غیرقابل استناد و معتبر را برای معاملات ثبت میکنند. گفته میشود که نوشتن قراردادهای هوشمند به زبانهای اختصاصی مانند Solidity آسان است (البته ظاهرا برای افرادی که از پیش مهارتهای برنامهنویسی را دارند و با Solidity آشنا هستند آسان است).
چنانکه توسط Wood بیان شده است، این زبان حول محور محور «اکما اسکریپت» (ECMAScript) نوشته شده است تا این زبان را به زبانی آشنا برای توسعهدهندگان وب مبدل کنند. البته، برخلاف اکما اسکریپت، این زبان دارای تایپ ایستا و انواع بازگشتی متغیر است. در مقایسه با دیگر زبانهای هدفگذاری ماشین مجازی اتریوم مانند «سرپنت» (Serpent) و «موتان» (Mutan)، زبان برنامهنویسی Solidity دارای تفاوتهای بسیار مهمی هستند. در زبان Solidity متغیرهای عضو پیچیده برای قراردادها شامل نگاشت سلسلهمراتبی خودسرانه و ساختارها (Structs) پشتیبانی میشوند.
قراردادها از ارثبری، شامل ارثبری چندگانه با خطیسازی C3، پشتیبانی میکنند. یک «رابط دودویی برنامه کاربردی» (Application Binary Interface | ABI) که کارکردهای «ایمنی نوع» (Type-Face) چندگانه را در یک قرارداد تسهیل میکند نیز معرفی شد و سپس، توسط سرپنت از آن پشتیبانی شد. یک سیستم مستندسازی برای تعیین توصیفات کاربر محور از انشعابات از یک فراخوانی متد (Method Call) نیز در این پیشنهاد وجود دارد که با عنوان «مشخصهسازی زبان طبیعی» (Natural Language Specification) از آن یاد میشود. مثالی از برنامه Solidity در ادامه آمده است.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 |
pragma solidity >=0.5.0 <0.7.0; contract Coin { // The keyword "public" makes variables // accessible from other contracts address public minter; mapping (address => uint) public balances; // Events allow clients to react to specific // contract changes you declare event Sent (address from, address to, uint amount); // Constructor code is only run when the contract // is created constructor() public { minter = msg.sender; } // Sends an amount of newly created coins to an address // Can only be called by the contract creator function mint(address receiver, uint amount) public { require(msg.sender == minter); require(amount < 1e60); balances[receiver] += amount; } // Sends an amount of existing coins // from any caller to an address function send(address receiver, uint amount) public { require(amount <= balances[msg.sender], "Insufficient balance."); balances[msg.sender] -= amount; balances[receiver] += amount; emit Sent (msg.sender, receiver, amount); } } |
آدرسهای اتریوم
آدرسهای اتریوم از پیشوند «0x»، یک شناساگر متداول برای دستگاه پایه اعداد ۱۶، که با ۲۰ بایت سمت راست هش اساچای-۳ (SHA-3) (بیگ اندین) از کلید عمومی ECDSA الحاق شده است (منحنی با عنوان secp256k1 شناخته شده است، به مثابه بیتکوین). در سیستم اعداد شانزده شانزدهی، دو رقم یک بایت را نشان میدهند. این یعنی آدرسها حاوی ۴۰ عدد هگزادسیمال هستند. مثالی از آدرس اتریوم در ادامه آمده است.
0xb794f5ea0ba39494ce839613fffba74279579268
آدرسهای قرارداد در قالب مشابهی هستند؛ هرچند که بر اساس ارسال کننده و مقصد خاص تراکنش تعیین میشوند. حسابهای کاربری از حسابهای قرارداد غیر قابل تمایز هستند و تنها یک آدرس برای هر مورد وجود دارد و هیچ داده بلاکچینی وجود ندارد. هر هش اساچای ۲۵۶ که در قالب توصیف شده قرار بگیرد معتبر است، حتی اگر با یک حساب با کلید خصوصی یا قرارداد مطابقت نداشته باشد. این بالعکس بیت کوین است، زیرا بیتکوین از base58check برای حصول اطمینان از اینکه آدرس به درستی نوشته شده استفاده میکند.
اتر چیست ؟
«اِتِر» (Ether | ETH)، رمزارز بومی پلتفرم اتریوم و همتای بیتکوین است. در واقع، رابطه دو رمزارز اتریوم و بیتکوین، مانند ارتباط ارزهایی مانند دلار و ین است. اتریوم تحت نماد شرکتی ETH کار میکند و در صرافیهای رمزارزها معامله میشود. کاراکتر حرف بزرگ Xi (به یونانی Ξ) عموما برای نماد این پول مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، برای پرداخت کارمزد تراکنشها و خدمات محاسباتی در شبکه اتریوم مورد استفاده قرار میگیرد. برای اشاره به اتر معمولا از نماد شرکتی آن یعنی ETH استفاده میشود، میتوان در برنامههای کاربری اتریوم برای پرداختهای مربوط به برنامه و یا برای ارسال ارزش (Value | در اینجا منظور چیزی است که ارزش مالی دارد و در واقع همان پول با حذف موجودیت فیزیکی) به دیگر افراد شامل دوستان، اعضای خانواده یا دیگر افراد، استفاده کرد.
به بیان تخصصیتر، «اتر» (Ether | ETH)، توکن یک «رمزارز» (CryptoCurrency) بومی از پلتفرم اتریوم است. اتر دومین بزرگترین رمزارز بر اساس «ارزش بازار» (Market Capitalization) محسوب میشود. اولین بزرگترین رمزارز بر اساس ارزش بازار، بیتکوین است. در حال حاضر، اتریوم پراستفادهترین بلاکچین مورد استفاده در جهان است. اتر یک توکن اساسی برای عملیات اتریوم است که یک دفتر کل توزیع شده عمومی را برای تراکنشها فراهم میکند. اتر برای پرداخت هزینه تراکنشها و یا اجرای یک قرارداد هوشمند در پلتفرم اتریوم، مورد استفاده قرار میگیرد.
عرضه اتر
عرضه کلی از اتر تا ۲۸ فروردین ۱۳۹۹ (۱۶ آوریل ۲۰۲۰) در حدود Ξ110.5 میلیون بوده است. در سال ۲۰۱۷، استخراج اتر منجر به تولید ۹٫۲ میلیون دلار اتر جدید شده است که متناظر با ۱۰٪ افزایش در عرضه کلی آن است. Casper the Friendly Finality Gadget یا FFG، که یک شمای اثبات کار و اثبات سهم است و Casper Correct-By-Construction یا CBC یک طراحی اثبات سهم از Casper است؛ انتظار میرود تا این مورد نرخ تورم را بین 0.5% تا 2% کاهش میدهد. هیچ ظرفیت سخت پیادهسازی شدهای روی زنجیره تامین ETH ندارد.
گاز در پلتفرم اتریوم (Gas) به چه معنا است ؟
در خلاصهترین تعریف از گاز (Gas) میتوان این چنین گفت: «گاز به واحد قیمتی اشاره دارد که برای انجام موفق یک تراکنش در اتریوم مورد نیاز است و بر اساس ارز بومی اتریوم یعنی اتر (ETH) پرداخت میشود. واحد قیمت گاز به Gwei نشان داده میشود. هر Gwei برابر با 0.000000001 اتر است. این مکانیزم قیمت برای کاهش اسپم تراکنش و تخصیص منابع روی شبکه مورد استفاده قرار میگیرد». در ادامه، به طور کامل و جامع به مفهوم Gas در اتریوم پرداخته میشود. گاز (Gas) به کارمزد یا هزینه مورد نیاز برای انجام یک تراکنش یا اجرای یک قرارداد در پلتفرم بلاکچین اتریوم اشاره دارد.
قیمتهایی که در کسر کوچکی از رمزارز اتریوم هستند را معمولا gwei و گاهی نانوات (NanoETH) میگویند. گاز برای تخصیص منابع ماشین مجازی اتریوم (EVM) مورد استفاده قرار میگیرد. بدین شکل، برنامههای کاربردی غیرمتمرکز مانند قراردادهای هوشمند میتوانند به طور خودکار در حالتی امن اجرا شوند. قیمت دقیق گاز به وسیله استخراجکنندگان (Miners) شبکه تعیین میشود. در واقع، استخراجکنندگان میتوانند در صورتی که قیمت Gas متناسب با آستانه مورد نظر آنها نباشد، میتوانند پردازش تراکنش را نپذیرند. نکات کلیدی پیرامون Gas در اتریوم، در ادامه بیان شده است.
- در بلاکچین اتریوم، Gas به هزینه لازم برای انجام یک تراکنش در شبکه اشاره دارد.
- ماینرها قیمت گاز را تنظیم میکنند و میتوانند در صورتی که مبلغ Gas به آستانه مورد نظر آنها نرسید، انجام تراکنش را نپذیرند.
- قیمتهای گاز در قسمتهای کوچکی نمایش داده میشوند که به آنها gwei گفته میشود.
- داشتن یک واحد جدا، امکان حفظ تمایز بین ارزشگذاری واقعی رمزارز و هزینه محاسباتی آن را فراهم میکند.
گاز (Gas) با این هدف معرفی شده است که یک مقدار متمایز حفظ شود که منحصرا مصرف را در ازای هزینه محاسباتی در شبکه اتریوم نشان میدهد. داشتن یک واحد جدا امکان حفظ تمایز را بین مقدار کنونی رمزارز و هزینه محاسباتی آن فراهم میکند. در اینجا، گاز به کارمزدهای تراکنشهای شبکه اتریوم اشاره دارد و نباید آن را با گاز طبیعی که برای اشتعال استفاده میشود اشتباه گرفت.
کارمزدهای گاز پرداختهایی هستند که توسط کاربر برای جبران انرژی محاسباتی مورد نیاز برای پردازش و اعبتارسنجی تراکنشها در بلاکچین اتریوم مورد استفاده قرار میگیرند. محدودیت گاز به بیشینه گاز یا انرژی اشاره دارد که فرد حاضر است برای یک تراکنش تخصیص دهد. محدودیت گاز بیشتر بدان معنا است که فرد برای اجرای یک تراکنش با استفاده از اتر یا قراردادهای هوشمند، باید کار بیشتری انجام دهد.
برای درک بهتر موضوع، در ادامه مثالی در این رابطه ارائه شده است. در دنیای واقعی، یک اتومبیل برای آنکه X کیلومتر حرکت کند، نیاز به Y لیتر سوخت دارد. یا مثلا، برای انتقال X ریال از حسابی به حساب دیگر، باید Y ریال کارمزد تراکنش به بانک پرداخته شود. در هر دو حالت، X مقدار سودمندی را نشان میدهد؛ در حالی که Y، هزینه انجام فرایند حرکت خودرو یا تراکنش است.
به طور مشابه، یک قرارداد هوشمند یا تراکنش در اتریوم نیز ممکن است ۵۰ اتر (X) ارزش داشته باشد و قیمت گاز برای پردازش این تراکنش در یک زمان خاص، ممکن است چیزی در حدود ۱/۱۰۰۰۰۰ اتر (Y) باشد. استخراجکنندگان اتریوم کسانی هستند که وظایف مهم اعتبارسنجی و پردازش تراکنشها را انجام میدهند و با دریافت این کارمزدها، در ازای ارائه خدمات محاسباتی، پاداش میگیرند. در صورتی که هزینه Gas خیلی کم باشد، استخراج کنندگان (ماینرها) میتوانند تراکنش را نادیده بگیرند.
Gwei چیست؟
Gwei همانطور که پیشتر بیان شد، نماد واحد گاز برای رمزارز اتر (ETH) است که در شبکه اتریوم مورد استفاده قرار میگیرد. Gwei که به آن نانواتر یا به طور خلاصه نانو نیز گفته میشود، برای مشخص کردن توان نهم از کسر اتریوم است. داشتن تصوری فیزیکی از اندازه gwei – به شکلی که با سکههای فیات انجام میشود – امکانپذیر نیست؛ زیرا اندازهگیریها در اتر معمولا نامحسوس هستند، مانند غبارهای دیجیتال.
پرکاربردترین واحد اتر، Gwei است. زیرا قیمتهای گاز به راحتی با Gwei قابل مشخص کردن هستند. برای مثال، به جای گفتن آنکه هزینه گاز فرد برابر با 0.000000001 است، میتوان گفت که هزینه گاز برابر با یک gwei است. gwei در واقع شکل کوتاه gigawei و برابر با 1,000,000,000 wei هست. wei کوچکترین واحد (پایه) برای اتر است؛ این مورد درست مانند واحد سنت برای دلار و ساتوشی برای بیتکوین است. درست مانند ارزهای فیاتی مانند دلار آمریکا و یورو، اتر نیز به واحدهایی شکسته شده است.
همانطور که یک سنت (یک پنی) برابر با یک صدم دلار آمریکا است و در واقع، ۱۰۰ سنت (پنی) برابر با یک دلار است، $$10^{8}$$ Wei برابر با یک اتریوم است. این در حالی است که هر gwei خود برابر با $$10^{9}$$ است. بنابراین، چنانکه که مشهود است، هر اتریوم برابر با $$10^{9}$$ Gwei است. آنچه بیان شد؛ به طور خلاصه در ادامه آمده است.
1 ether = 1,000,000,000 gwei ($$10^{9}$$)
1 gwei = 0.000000001 ether
با افزایش ارزشگذاری اتریوم در سالهای اخیر، سایز تراکنشها کوچکتر شده است. برای مثال، $$1 ETH = $800$$ است، بنابراین، تنها نیاز به کسری از یک اتریوم (0.0025 ETH) برای پرداخت به اندازه دو دلار آمریکا ($2) است. دیگر هزینههای کسر، مانند کارمزد استخراج، ممکن است حتی به لحاظ قیمتی کوچکتر باشد. این امر موجب میشود تا انتقال مقادیر (برای مثال 0.000034243 ETH) به کاری دشوار مبدل شود.
واحدهای جدید ارز برای مشخص کردن تراکنشهای کوچکتر، در حال حاضر در حال محبوبتر شدن هستند. این امر ممکن است موجب کسرهای طولانیتری از اتر شود که البته، ارزش آن به دلار آمریکا یا دیگر ارزهای فیات، بالا است. جدول زیر، واحدهای متداول اتر (از جمله Gwei که در جدول به رنگ زرد نمایش داده شده است) را نشان میدهد. معمولا کاربران از همه این واحدها استفاده نمیکنند، زیرا در حال حاضر اغلب تراکنشها در پلتفرم اتریوم به اتر یا Wei است.
شایان توجه است که عنوانی که در جدول در داخل پرانتز و کنار واحدها آورده شده است، عنوان عامیانه هر واحد محسوب میشود. این عنوانها بر اساس اسامی شخصیتهای تاثیرگذار در دنیای رمزارزها انتخاب شدهاند. برای مثال، عنوان shannon برای واحد Gwei به افتخار «کلود شانون» (Claude Shannon)، ریاضیدان و رمزنگاری که به عنوان پدر نظریه اطلاعات شناخته میشود، نامگذاری شده است.
این نامهای مستعار قراردادی برای اشاره به واحدهای مختلف اتر است که میتوان آنها را مشابه با انتخاب تصویر چهرههای شاخص روی ارزهای فیاتی مانند دلار دانست. مثلا، روی صد دلاری تصویر بنجامین فراکلین است و روی ۵ دلاری، تصویر آبراهام لینکلن است. معمولا، هواداران و افراد جامعه کاربری اتریوم از این عناوین مستعار برای اشاره به واحدهای مختلف اتریوم استفاده میکنند.
اما جالب توجه است که اتریوم نیز مانند بیتکوین، از زبان رمزی و قراردادهای نامگذاری استفاده میکند. برخی از افراد بر این باور هستند که استفاده از این زبان رمزی و اسامی قراردادی نشانی از کیفیت یک رمزارز است، در حالی که این موضوع ممکن است از نظر عده ای عجیب و غریب به نظر برسد. در ادامه، توضیحات کوتاهی پیرامون هر یک از اسامی مستعار موجود در جدول واحدهای اتر ارائه شده است.
- نام مستعار Wei برای واحد Wei: این نام مستعار به افتخار Wei Dai دانشمند کامپیوتری انتخاب شده است که مفاهیم همه رمزارزهای مدرن را فرموله کرده است. Wei Dai به دلیل ساخت جد بیتکوین یعنی B-Money شناخته شده است.
- نام مستعار Babbage برای واحد Kwei: این نام به افتخار همهچیزدان، ریاضیدان، فیلسوف، مخترع و مهندس مکانیکی به نام «چارلز ببیج» (Charles Babbage) انتخاب شده است. ببیج، اولین فردی بود که ایده ماشین محاسبهگر برنامهپذیر را مطرح کرد. او اولین موتور محاسباتی خودکار را نیز ساخت.
- نام مستعار lovelace برای واحد Mwei: این نام مستعار به افتخار «ایدا لاولیس» (Ada Lovelace) انتخاب شده است. لاولیس یک ریاضیدان و نویسنده است که بیشتر به خاطر کارهای خود شناخته شده است که بر مبنای آنها «موتور تحلیل» (Analytical Engine) توسط چارلز ببیج ساخته شد. بسیاری از افراد بر این باور هستند که او فردی بوده که اولین الگوریتم را ابداع کرده است و به توانایی ماشینها برای انجام کارهایی فراتر از محاسبات محض پی برده است. از همین رو است که او را به عنوان فردی میدانند که پتانسیل کامل کامپیوترها را تشخیص داده و همچنین، او را یکی از اولین برنامهنویسهای کامپیوتری میدانند.
- نام مستعار Shanon برای واحد Gwei: این نام به افتخار «کلود شانون» (Claude Shannon)، ریاضیدان، مهندس برق و رمزنگاری است که لقب «پدر نظریه اطلاعات» را به او دادهاند.
- نام مستعار Sxabo برای واحد Twei: این نام به افتخار «نیک سابو» (Nick Szabo) انتخاب شده است که یک دانشمند کامپیوتر، پژوهشگر حقوقی و رمزنگار است که به دلیل پژوهشهای خود در حوزه قراردادهای دیجیتال و ارز دیجیتال شناخته شده است.
- نام مستعار Finney برای واحد Pwei: این نام مستعاد به افتخار «هال فینی» (Hal Finney)، دانشمند کامپیوتر و رمزنگاری گذاشته شده که از توسعهدهندگان اولیه رمزارز بیتکوین بوده و همچنین، اولین فردی بوده است که از ساتوشی ناکاموتو (بینیانگذار بیتکوین) بیتکوین دریافت کرده است.
- نام مستعار Buterin برای واحد اتر: این نام برای «ویتالیک بوترین» (Vitalik Buterin) خالق اتریوم انتخاب شده است.
کیف پول اتریوم چیست و چه انواعی دارد؟
پیش از آنکه فرد اقدام به تهیه اتر (ETH) کند، که همان رمزارز بومی پلتفرم اتریوم است، نیاز به محلی برای نگهداری آن دارد. این امر موجب میشود تا ایده «کیف پول» اتریوم مطرح شود. این دقیقا مانند داشتن کیف پول در دنیای واقعی برای نگهداری پولهای کاغذی و سکهها است. کیف پول اتریوم نیز درست برای ذخیرهسازی مقادیر است.
کیف پول (Wallet) اتریوم، روشی برای مدیریت رمزارزهای اتر و حساب کاربری اتریوم فرد است. فرد برای شروع به کار با اتر، نیاز به یک کیف پول دارد. کیف پولهای اتریوم به افراد این امکان را می دهد تا با حساب کاربری خود در اتریوم تعامل داشته باشند. میتوان به کیف پول اتریوم به چشم یک برنامه بانکداری اینترنتی، مشابه آنچه افراد برای بانکهای گوناگون در گوشی هوشمند خود دارند، نگریست؛ با این تفاوت که بانکی در کار نیست. کیف پول اتریوم به فرد این امکان را میدهد که تراز حساب خود را بداند، تراکنشهایی را انجام دهد و به برنامههای کاربردی موجود در پلتفرم اتریوم متصل شود.
به بیان ساده، افراد برای مدیریت اترهای خود و ارسال و دریافت اتر، نیاز به یک کیف پول اتریوم دارند. کیف پول کاربر، تنها یک ابزار برای مدیریت حساب کاربری اتریوم است. این یعنی فرد میتواند هر زمان که تمایل داشت، کیف پول اتریوم خود را تغییر دهد و الزامی برای آن وجود ندارد که همیشه از یک کیف پول استفاده کند. بسیاری از کیف پولها این امکان را به کاربر میدهند که چندین حساب اتریوم را از یک کیف پول مدیریت کنند. آنچه بیان شد به این معنا است که کیف پول، از دارایی فرد حضانت نمیکند. بلکه صرفا ابزاری برای آنچه است که فرد واقعا مالک آن محسوب میشود؛ یعنی رمزارز اتر. به طور کلی، در پاسخ به پرسش «کیف پول اتریوم چیست؟» باید گفت:
کیف پول اتریوم یک برنامه کاربردی برای مدیریت منابع مالی فرد است: کیف پول اتریوم، تراز حساب فرد، تاریخچه تراکنشها و راهکاری برای ارسال/دریافت منابع مالی را در اختیار او قرار میدهد. برخی از کیف پولها، از قابلیتهای بیشتری بهره میبرند.
کیف پول اتریوم چند کارکرد اساسی دارد که در ادامه بیان شدهاند.
- مدیریت منابع مالی و انجام تراکنشها: شامل نمایش تراز حساب کاربر به او میشود و به کاربر امکان انجام برداشت و واریز را میدهد.
- حساب کاربری اتریوم: کیف پول اتریوم پنجرهای به سوی حساب کاربری اتریوم، تراز حساب، تاریخچه تراکنشها و دیگر موارد فرد است. اما این کیف پول صرفا نقش ابزار را دارد و فرد میتواند هر زمان که تمایل داشت کیف پول خود را تغییر دهد.
- راهکار ورود به برنامههای کاربردی اتریوم: کیف پول اتریوم به فرد این امکان را میدهد تا به هر برنامه کاربردی غیر متمرکزی با استفاده از حساب کاربری اتریوم خود متصل شود. در واقع، کیف پول اتریوم مانند یک ورود به سیستم (Login) است که میتوان از آن برای ورود به بسیاری از برنامههای کاربردی غیرمتمرکز استفاده کرد.
کیف پولها، حسابهای کاربری و آدرسها
اغلب کیف پولها به کاربر امکان ساخت یک حساب اتریوم را میدهند. بنابراین، کاربر نیازی به آن ندارد که پیش از دانلود کیف پول، حساب کاربری اتریوم بسازد. در ادامه، به طور دقیقتر به مفهوم و رابطه کیف پول، حساب کاربری و آدرس اتریوم پرداخته شده است.
- یک حساب کاربری اتریوم، موجودیتی است که میتواند تراکنشها را ارسال کند و یک تراز دارد.
- یک حساب کاربری اتریوم دارای یک آدرس اتریوم است؛ مانند اینکه یک صندوق ورودی ایمیل، یک آدرس ایمیل دارد. از این آدرس اتریوم میتوان برای ارسال منابع مالی به حسابهای گوناگون استفاده کرد.
- یک کیف پول، محصولی است که به فرد امکان مدیریت حساب اتریوم شامل مشاهده تراز حساب، انجام تراکنشها و دیگر موارد را میدهد.
انواع کیف پولها
انواع گوناگونی از کیف پولها وجود دارند که در ادامه، به آنها پرداخته شده است.
- کیف پولهای سختافزاری به کاربر امکان نگهداری آفلاین رمزارزها را میدهند. این نوع کیف پولها، راهکارهای بسیار امنی محسوب میشوند.
- کیف پولهای به صورت برنامههای کاربردی موبایل، دسترسی به منابع مالی فرد را برای او از هر نقطهای امکانپذیر میکنند.
- کیف پولهای وب به کارب امکان تعامل با حساب کاربری او را از طریق مرورگر وب میدهند.
- کیف پولهای به صورت برنامههای کاربردی دسکتاپ به فرد امکان مدیریت منابع مالی خود را در سیستم عاملهای لینوکس، ویندوز و مکاواس میدهند.
کیف پول اتریوم، کلید خصوصی کاربر را ذخیره میکند، که کلیدهای رمزی است که برای دسترسی به اتر قابل استفاده است. هر کلید یک رشته یکتا و درهمسازی شده است که کلیدهای خصوصی هستند که برای دسترسی به اتر مورد استفاده قرار میگیرند. انواع گوناگونی از کیف پولهای اتریوم وجود دارد که به طور خاص برای ذخیرهسازی این کلیدهای خصوصی مورد استفاده قرار میگیرند.
073d9dbee8875e7c91422d80413c85ba5e8e9fe7cad5dc001871dac882d07f2f
تنها، دارندگان کلید خصوصی میتوانند از آنها برای صرف پولهای خودشان استفاده کنند. چنانکه پیش از این نیاز بیان شد، انواع گوناگونی از کیف پولهای اتریوم به طور خاص برای ذخیرهسازی کلیدهای خصوصی طراحی شدهاند. این کیف پولها عبارتند از:
- کیف پولهای دسکتاپ
- کیف پولهای موبایل
- کیف پولهای سختافزاری
- کیف پولهای کاغذی
انتخاب کیف پول، بستگی به تنظیمات برای راحتی و امنیت مورد نظر کاربر دارد. معمولا، این دو ویژگی مهم با یکدیگر در تضاد هستند. در واقع، هر چه یک کیف پول راحتتر باشد، امنیت آن کمتر است و بالعکس. هنگامی که صحبت از کیف پول رمزارزها میشود، یک هشدار مهم که باید در ذهن داشت این است که فرد در صورت از دست دادن کلید خصوصی خود، اترهای خود را نیز برای همیشه از دست میدهد. این موضوع، به مراتب از اینکه فرد رمز عبور خود را به اشتباه در یک سرویس برخط قرار دهد نیز بدتر است. در اینجا است که غیاب شخص ثالثهای مطمئن به یک شمشیر دو لبه مبدل میشود. در حالی که واسطهها دیگر برای اعتبارسنجی تراکنشها مورد نیاز نیستند، هیچ میز کمکی هم برای کمک به بازیابی کلید رمزی (خصوصی) وجود ندارد.
کیف پولهای دسکتاپ و موبایل
کیف پولهای دسکتاپ روی یک کامپیوتر شخصی یا لپتاپ اجرا میشوند، در حالی که برخی از کیف پولها قابل حملتر هستند و میتوانند روی گوشیهای هوشمند نصب شوند. برخی از کیف پولها نیز قابل نصب روی هر دو سختافزار دسکتاپ و گوشی هوشند هستند. همچنین، کیف پولهای دسکتاپ، موبایل و وب میتوانند به صورت زیر باشند:
حضانتی: کیف پولهای حضانتی میتوانند از کلید خصوصی نگهداری کنند که شبیه به رمز عبوری برای پول فرد است. این گزینه آسان برای کاربرانی است که در دنیای اتریوم تازهوارد یا نگران از دست دادن کلید خصوصی خود هستند. اگرچه، با این نوع از کیف پولها، کاربران همچنان بر گزینههای شخص ثالث تکیه دارند که مخاطبات خودش را در پی دارد. برای مثال، این موجودیتها قابل هک شدن هستند.
غیر حضانتی: با کیف پولهای غیر حضانتی، تنها و تنها خود فرد کنترل کلید خصوصی خود را دارد.
به دلیل آنکه کیف پولهای دسکتاپ و موبایل روی یک لپتاپ یا گوشی هوشمندی اجرا میشوند که به اینترنت متصل است، طبعا از امنیت کمتری برخوردار هستند. از همین رو، کارشناسان پیشنهاد میدهند که افراد، تنها بخش کوچکی از پول خود را در آنها نگهداری کنند. برای ذخیرهسازی مقدار زیادی پول نقد، پای کیف پولهای سختافزاری و کاغذی به میان میآید.
کیف پولهای سختافزاری
کیف پولهای سختافزاری، تجهیزات الکترونیکی و معمولا به کوچکی انگشت شست هستند و امنیت بیشتری را به کاربر ارائه میکنند. این تجهیزات برای امنیت ساخته شدهاند و به اینترنت متصل نیستند؛ این کیف پولها امکان امضا و ارسال تراکنشها را بدون آنکه آنلاین باشند دارند. این نوع از کیف پولها امنتر هستند زیرا هک کردن آنها دشوارتر است و گزینههای بسیار خوبی برای نگهداری حجم بالای داراییهای رمزارزها محسوب می شوند. «لجر» (Ledger) و «ترزور» (Trezor) دو مورد از کیف پولهای سختافزاری محبوب هستند که میتوان از آنها برای نگهداری اتر استفاده کرد.
کیف پول کاغذی
دیگر گزینه برای ذخیرهسازی سرد رمز عبور، چاپ کردن یا با دقت نوشتن یک کلید خصوصی روی تکهای کاغذ است که به آن «کیف پول کاغذی» (Paper Wallet) گفته میشود. سپس، باید این کیف پول کاغذی را در جایی مانند صندوق امانات نگهداری کرد. «مای اتریم والت» (MyEthereumWallet) که به اختصار به آن MEW گفته میشود، یکی از سرویسهای محبوب برای تولید جفت کلیدها به طور مستقیم روی کامپیوتر فرد و نه روی سرور یک وب سایت، است. ذخیرهسازی کلیدهای خصوصی روی سرور به معنای اعتماد به شرکت با دسترسی به کلیدهای خصوصی و به طور خاص یک کیف پول حضانتی است (که پیشتر توضیح داده شد). در این حالت، در صورت هک شدن وبسایت، کلیدهای خصوصی کاربر در معرض خطر قرار میگیرند.
کاربران Tech-Savy میتوانند کلیدها را با استفاده از یک رابط خط فرمان روی یک کامپیووتر معمولی تولید کنند که برای دادن ورودیها با متن به صورت مستقیم مورد استفاده قرار میگیرد، البته این امکان در صورت نصب بودن بستههای رمزنگاری لازم، امکانپذیر است. احتمالا نیاز به تکرار مجدد نباشد که اگر افراد کلید خصوصی خود را از دست بدهند، هر اتری که مرتبط با آن است نیز از دست میرود. بهترین اقدام در این راستا، تخصیص زمان بیشتر برای حفاظت و نگهداری از کلیدهای خصوصی و نگهداری کردن از آنها در محلهای امن متفاوت است تا در صورت تخریب شدن یا گم شدن یکی، دیگر موارد در دسترس باشند.
معرفی برخی از کیف پولهای اتریوم
برای افرادی که تازه وارد دنیای رمزارزها شدهاند و تنها قصد دارند از نزدیک آن را لمس و با آن کار کنند، پینشهاد میشود که از طریق کیف پول اتریوم به طور مستقیم اقدام به خرید اولین اتریوم خود کنند و یا با برنامههای کاربردی اتریوم کار کنند. برخی از کیف پولهایی که میتوان به این افراد پیشنهاد داد در ادامه بیان شدهاند.
- Argent
- Rainbow
- Dharma
- Portis
برای افرادی که در دنیای رمزارزها به طور جدی مشغول به فعالیت هستند و مقادیر قابل توجهی پول را نگهداری و مبادله میکنند، استفاده از کیف پولهای سختافزاری توصیه میشود. دلیل این امر، امنیت بالاتر کیف پولهای سختافزاری نسبت به کیف پولهای نرمافزاری است. همچنین، استفاده از کیف پولهای نرمافزاری که هشدار کلاهبرداری ارسال میکنند و محدودیت برداشت از حساب را دارند به جای استفاده از کیف پولهای نرمافزاری معمولی توصیه میشود. در ادامه، برخی از کیف پولهای دیجیتالی بسیار امن و محبوب همچنین، کیف پولهای سختافزاری شناخته شده، بیان شدهاند.
- imToken (نرمافزاری)
- Ledger (سختافزاری)
- Trezor (سختافزاری)
- Status (نرمافزاری)
روش خرید و فروش اتر
اتریوم از طریق صرافیهای عادی، صرافیهای حوزه رمز ارزها، پیپال و بسیاری از والتهای رمزارز آنلاین قابل خرید و فروش است. سادهترین راهکار، خرید اتریوم بر اساس موقعیت جغرافیایی است. به طور کلی، راهکارهای متعددی برای خرید اتر وجود دارد که عبارتند از:
- یک صرافی مرکزی
- یک ATM سازگار
- خرید از فرد یا با استفاده از بازارهای همتا به همتا (Peer-to-Peer) که کاربران را به طور مستقیم به یکدیگر متصل میکند.
پیدا کردن یک صرافی آنلاین اتر
خرید اتر از یک صرافی آنلاین، معمولا سادهترین راهکار است. صرافیهای مشهور مانند Coinbase و Kraken به کاربران خود امکان خرید مستقیم اتر با استفاده از دلار یا بیتکوین را میدهند. عموما، یک فرایند ثبتنام در سایت برای این کار وجود دارد. این صرافیها معمولا مطابق قوانین «مشتریان خود را بشناس» (Know Your Customer | KYC) فعالیت دارند، بدین معنا که باید پیش از انجام معاملات، کاربر هویت خود را تایید کند تا امکان انجام خرید و فروش اتر (و دیگر رمز ارزها) برای او وجود داشته باشد.
خرید اتر با یک ارز غیر از دلار، ممکن است مراحل اضافهتری نیز داشته باشد. بیتکوین پراستفادهترین رمز ارز است و افراد در سراسر جهان تمایل به استفاده از آن برای تجارت دارند و بنابراین، معمولا امکان تبادل بیتکوین با ارزهای فیات بیشتری وجود دارد. از این رو، افرادی که قصد خرید اتریوم با ارزهای فیات را دارند، یک راهکار ساده برای آنها این است که بیتکوین را در یک صرافی خریداری کنند و سپس، با استفاده از بیتکوین به معامله و خرید و فروش بپردازند.
خودپرداز اتر
صدها خودپرداز اتر (ATM) در سراسر جهان وجود دارد. در نقشه زیر می توان محلهای قرارگیری این خودپردازها را مشاهده کرد. کار با دستگاههای خودپرداز دارای سادگی کمتری است، زیرا فرد باید حتما شخصا اقدام کند. اما این دستگاهها نیز مزایای خود را به دنبال دارند. در حالی که صرافیها صرفا شکل دیجیتال پرداختها را میپذیرند (مانند کارتهای اعتباری)، دستگاههای خودپرداز، پول نقد را نیز میپذیرند. گاهی اوقات، چندین روز به طول میانجامد تا صرافیها اتر کاربر را برای او ارسال کنند، این در حالی است که خودپردازها به صورت بیدرنگ و فوری اتر کاربر را برای او ارسال میکنند.
خرید اتر از فرد
برخی از کابران نگران حریم خصوصی خود هستند و بنابراین، تمایلی به استفاده از صرافیهای متمرکز ندارند. زیرا اغلب صرافیهای متمرکز، نوعی از اطلاعات هویتی را از کاربر دریافت میکنند. برای چنین کاربرانی، یک گزینه بسیار خوب وجود دارد و آن خرید اتر (یا دیگر رمزارزها) از فردی دیگر، بدون هرگونه واسطه و به طور مستقیم و البته به صورت حضوری (به منظور کسب اطمینان از انجام تراکنش به صورت در لحظه) است.
در برخی از شهرها در سراسر جهان، رویدادهایی برای گردهمایی علاقهمندان و فعالان اتریوم وجود دارد که از این جمله میتوان به رویدادهای مرتبط در شهرهای نیویورک و تورنتو اشاره کرد. اگرچه، این راهکار در شهرهای کم جمعیت، معمولا به راحتی و به طور مناسب در دسترس نیستند. وبسایتهایی مانند Local Cryptos کاربرانی که میخواهند با استفاده از یک روش همتا به همتا به تجارت بپردازند را به یکدیگر مرتبط میسازد و معمولا شامل راهکاری برای مبادله بانکی مستقیم نیز میشوند.
روش استخراج اتریوم
امروزه، ماینرها نقش اساسی در حصول اطمینان از این موضوع دارند که شبکه اتریوم به درستی کار میکند. اهمیت نقش ماینرها در این راستا شاید در وهله اول به خوبی مشخص نباشد، اما ضمن آشنایی با ساز و کار استخراج، میتوان به خوبی متوجه شد که ماینرها در شبکه بلاکچین رمزارزها چه نقش کلیدی ایفا میکنند. برای درک بهتر مبحث، ابتدا ساز و کار استخراج رمزارز اتریوم تشریح میشود که مشابه با بیتکوین است. سپس، به روش استخراج اتریوم به طور کاربردی پرداخته میشود.
استخراج اتریوم (و بیتکوین) در حال حاضر به وسیله کامپیوترهای مخصوصی صورت میپذیرد که به آنها سختافزار استخراج (Mining Hardware) گفته میشود. به بیان فنی، استخراج رمزارزهای اتریوم و بیتکوین توسط کامپیوترهایی با قدرت پردازشی بالا انجام میشود که مسائل ریاضی پیچیده را حل میکنند. این مسائل، پیچیدهتر از آن هستند که به وسیله انسان حل شوند.
در عین حال، توان پردازش کامپیوتری مورد نیاز برای حل این مسائل نیز به وسیله یک یا تعداد محدودی کامپیوتر قابل تامین نیست و توسط یک مجموعه از کامپیوترها که همراه با یکدیگر کار میکنند قابل فراهم شدن است. با حل هر مسئله و در واقع استخراج هر بلوک اتریوم یا بیتکوین، استخراجکنندگان، مقداری اتریوم/بیتکوین را به عنوان پاداش دریافت میکنند.
نکته قابل توجه آن است که تراکنشهای شامل برداشت و واریز، مبتنی بر بلاکچین و صرفا با تایید استخراجکنندگان قابل انجام هستند. این کار به حفظ امنیت شبکه کمک میکند. بسته به میزان بلوکهای بلاکچین بیتکوینی که تراکنش روی آنها انجام میشود، تعداد استخراجکنندگانی که باید تایید را انجام دهند متفاوت است. به بیان بهتر، برای برداشتها و واریزهای بیشتر، تاییدهای بیشتری نیز نیاز است. استخراجکنندگان، برای مشارکت در انجام این تراکنشها نیز مبلغی را به عنوان کارمزد دریافت میکنند.
کاربرهای جدید زیادی بر این باور هستند که تنها هدف از استخراج، تولید کردن اترها به روشی است که نیاز به یک صادر کننده مرکزی نباشد. این موضوع درست است. توکنهای اتریوم از طریق فرایند استخراج در نرخ ۵ اتر به ازای هر بلوک استخراج شده، ساخته میشوند. اما استخراج دستکم یک نقش مهم دیگر نیز دارد که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است. معمولا، بانکها مسئول نگهداری رکورهای صحیح تراکنشها هستند. آنها، اطمینان حاصل میکنند که پولها تقلبی نباشند، کاربر تقلب نمیکند و پول خود را بیش از یک بار خرج نمیکند.
اگرچه، بلاکچین یک راه کاملا جدید برای حفظ سوابق معرفی میکند؛ راهی که بر اساس آن کل شبکه به جای واسطهها تراکنشها را تایید و آنها را به دفترکل عمومی اضافه میکنند. هرچند که هدف، یک سیستم پولی «فاقد اعتماد» یا «کمینه کردن اعتماد» (Trust-Minimizing) است، کسی ممکن است نیاز به امنسازی رکوردهای مالی و حصول اطمینان از این داشته باشد که هیچ کس تقلب نمیکند.
استخراج، نوآوری است که امکان نگهداری رکوردهای غیرمتمرکز را فراهم میکند. استخراجکنندگان، پیرامون تاریخچه تراکنشها به اجماع میرسند، در حالی که پیشگیری از کلاهبرداری (به طور قابل توجه، مصرف دوباره اتر)، یک مسئله جذاب است که در رمزارزهای غیرمتمرکز، پیش از بلاکچینهای اثبات کار، حل نشده بوده است.
اگرچه، اتریوم به دنبال راهکار دیگری برای به اجماع رسیدن پیرامون اعتبار تراکنشها است، استخراج در حال حاضر پلتفرم را در کنار هم نگه میدارد. نظر به مزایای متعددی که استخراج رمزارزها دارد، مراکز بزرگ استخراج رمزارزها با عنوان «مزرعه استخراج» (Mining Farm) یا به بیان دقیقتر، «مزرعه کاوش رمزارزها» (Cryptocurrency Mining Farm) شکل گرفتند.
تعداد و مقیاس مزرعههای استخراج رمزارزها همه روزه رو به افزایش است و بر اساس آمارهای ارائه شده در سال ۱۳۹۹ شمسی (۲۰۲۰ میلادی)، نزدیک به ۷۰ درصد از مزارع کاوش رمزارزهای جهان در کشور چین قرار دارند. این در حالی است که ایالات متحده آمریکا با اجرای طرحهای عظیم و پیشرفته، درصدد به دست آوردن بخش بزرگ بازار این صنعت و توسعه مزارع استخراج رمزارزهای خود است.
استخراج رمزارزها چگونه کار میکند؟
امروزه فرایند استخراج اتریوم تقریبا به طور کامل شبیه به بیتکوین است. برای هر بلوک از تراکنشها، استخراجکنندگان از کامپیوترها برای داشتن حدسهای مکرر و سریع برای پاسخ دادن به یک پازل تا هنگامی که موفق شوند، استفاده میکنند. به طور خاص، ماینرها متادیتای هدر یکتای بلوک (شامل برچسب زمان و نسخه نرمافزار) را از طریق یک تابع هش (که یک رشته درهمآمیخته از اعداد و حروف که تصادفی به نظر میرسند را باز میگرداند) اجرا میکنند و تنها مقادیر غیر را تغییر میدهد که مقدار هش منتج شده را تحت تاثیر قرار میدهد.
در صورتی که یک استخراج کننده هشی را پیدا کند که با هدف کنونی تطابق دارد، به استخراج کننده با دادن اتر پاداش داده میشود و بلوک را در سرتاسر شبکه برای هر گره به منظور اعتبارسنجی و اضافه کردن آن به نسخه خودشان از دفترکل، پخش میکنند. اگر ماینر «B» هش را پیدا کند، ماینر «A» کار کردن روی بلوک فعلی را متوقف می کند و فرایند را برای بلوک بعدی تکرار میکند. برای استخراجکنندگان، تقلب کردن در این بازی بسیار دشوار است. راهکاری برای جعل کردن این کار و دادن پاسخ صحیح پازل وجود ندارد. از سوی دیگر، تقریبا هیچ زمانی برای دیگران نمیبرد تا اعتبارسنجی کنند که مقدار هش صحیح است که این دقیقا همان کاری است که هر گرهای انجام میدهد.
تقریبا، هر ۱۲-۱۵ ثانیه، یک ماینر یک بلوک را پیدا میکند. اگر ماینر تلاش کند تا پازل را سریعتر یا کندتر از این حل کند، الگوریتم به صورت خودکار سختی مسئله را مجددا تنظیم میکند تا ماینرها به زمان راه حل ۱۲ ثانیهای برسند. ماینرها به صورت تصادفی، این اترها را کسب میکنند و سودمندی آنها بستگی به توان و میزان قدرت محاسباتی تخصیص داده شده به کار ماینینگ دارد. الگوریتم خاص اثبات کاری که اتریوم استفاده میکند را «ethash» میگویند.
این الگوریتم طراحی شده تا حافظه بیشتری را بطلبد تا کار ماین کردن با استفاده دستگاههای ایسیک گران قیمت را دشوارتر کند. برای آشنایی بیشتر با دستگاههای ماینر و در واقع دستگاههای استخراج رمزارزها، مطالعه مطلب «دستگاه ماینر بیت کوین چیست و چگونه کار می کند؟ | گام به گام و به زبان ساده» پیشنهاد میشود.
نکته قابل توجه آن است که در حال حاضر سختافزارهای اختصاصی موجود برای کار استخراج رمزارزها، معمولا برای بیت کوین ساخته میشوند، حال آنکه توان ماین کردن رمزارزهای محبوب دیگر مانند اتریوم را نیز دارند. البته بر اساس گمانهزنیهای برخی از افراد، ممکن است بعد از پیادهسازی کامل اتریوم ۲.۰ که پیشتر به طور کامل به آن پرداخته شد سخت افزارهای ایسیک دیگر گزینه مناسبی برای استخراج رمزارز اتر (رمزارز بومی پلتفرم اتریوم) نباشند و نیاز به راهکارهای سختافزاری دیگری باشد. این موضوع در ادامه بهتر تشریح شده است.
جا به جایی به اثبات سهم
ممکن است رمزارز اتریوم الزاما برای همیشه به ماینرها احتیاجی نداشته باشد. توسعهدهندگان پلتفرم اتریوم چنین برنامهریزی کردهاند که الگوریتم اثبات کار (PoW) که در حال حاضر برای تعیین اینکه کدام تراکنشها معتبر است و به منظور محافظت از تراکنشها در مقابل دستکاری مورد استفاده قرار میگیرد، به الگوریتم اثبات سهم تغییر کند و البته فاز اول این مورد نیز ضمن پیادهسازی پلتفرم اتریوم ۲.۰ پیادهسازی شده است. چنانکه پیشتر به طور مشروح به آن پرداخته شد، در الگوریتم اثبات سهم، شبکه با استفاده از توکنهای مالکان امن میشود. هنگامی که الگوریتم اثبات سهم گسترش داده شد، از آن میتوان به عنوان وسیلهای برای کسب اجماع توزیع شده استفاده کرد که از منابع کمتری استفاده میکند.
مراحل استخراج اتریوم چیست؟
اکنون که چیستی و ساز و کار پلتفرم اتریوم به طور دقیق تشریح شده است، ممکن است کاربرها بخواهند از این موضوع آگاه شوند که در رقابت برای استخراج اتریوم به صورت شخصی، چه کار باید بکنند؟ ماینرها از کامپیوترهایی استفاده میکنند که پازلهای رمزنگاری را در تلاش برای بردن اتر حل میکنند و نیاز به آزمودن حجم انبوهی از مسائل کامپیوتری تا زمانی دارند که یک دسته از داراییهای جدید را قفلگشایی کنند.
یکی از نکات جذاب پیرامون بلاکچینهای باز آن است که در تئوری، هر کسی میتواند کامپیوتر خود را برای تمرکز بر این پازلهای رمزنگاری شده به عنوان راهکاری برای بردن پاداش، متمرکز کند. اما نکته قابل توجه آن است که استخراج رمزارز در بلاکچینهای عمومی اصلی به طور مداوم نیازمند توان محاسباتی بیشتر و بیشتری نسبت به قبل است. از همین رو است که همه روزه افراد بیشتر و بیشتری روی سختافزارهای قدرتمندتر سرمایهگذاری میکنند.
ماینر اتریوم چیست و چطور باید سختافزار استخراج اتریوم را انتخاب کرد؟
پیش از آغاز کار استخراج، فرد باید سختافزار استخراج مورد نظر خود را برای استخراج تمام وقت، انتخاب کند. برای آشنایی دقیق و کامل با سختافزارهای استخراج، مطالعه مطلب «دستگاه ماینر بیت کوین چیست و چگونه کار می کند؟ | گام به گام و به زبان ساده» پیشنهاد میشود.
نصب نرمافزار استخراج
پس از انتخاب سختافزار استخراج، گام بعدی نصب نرمافزار استخراج است. ماینرها نیاز به نصب یک کلاینت برای اتصال به شبکه دارند. برنامهنویسانی که با خط فرمان آشنایی دارند میتواند Geth را نصب کنند؛ این دستور یک گره اتریوم نوشته شده به زبان برنامهنویسی Go یا هر تعدادی از مخدومها را اجرا میکند.
استخراج تستی چیست؟
این امکان برای علاقهمندان به استخراج وجود دارد که کاربر روی شبکه خصوصی خودش یک اتر «تست» را استخراج کند تا با مفهوم قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز (DApps) (فعالیتهایی که نیاز به استفاده از توکنها دارد) نیز بهتر و از نزدیکتر آشنا شود. استخراج روی یک شبکه تست نیازی به هیچ سختافزاری ندارد و تنها میتوان با استفاده از یک کامپیوتر خانگی یا دیگر کلاینتهای نصب شده اقدام کرد. البته استخراج اتر تستی خیلی پرمنقعت نخواهد بود. برای دانلود و نصب یک شبکه تست، میتوان از این لینک [+] استفاده کرد.
نصب ETHminer
افرادی که تمایلی به استخراج «اتر» واقعی دارند، باید یک نرمافزار استخراج را نصب کنند. زمانی که کاربر یک کلاینت ماینینگ را دانلود کرد میتواند به کار استخراج بپردازد. ETHminer از جمله نرمافزارهایی است که در این راستا مورد استفاده قرار میگیرد.
پیوستن به یک استخر استخراج
«استخر استخراج» (Mining Pool)، سکویی برای تجمیع توان پردازشی استخراجکنندگان است تا به آنها در پردازش سریعتر هر بلوک و دریافت پاداش آن، کمک کند. در واقع، در صورتی که توان پردازشی یک مرکز استخراج، نسبت به سختی یک بلوک مورد استخراج کمتر باشد، حاصل پردازشها یک بلوک معیوب و یا هیچ است. در حالی که با بهرهگیری از استخرهای استخراج، میتوان توان پردازشی استخراجکنندگان گوناگون را متمرکز کرد و سرعت استخراج بلوک و دریافت پاداش را افزایش داد.
از سوی دیگر، استخرهای استخراج به انجام سریعتر تراکنشهای افرادی که عضو استخر هستند و استخراج را از طریق استخر انجام میدهند نیز کمک میکند. زیرا، تایید تراکنشها را به کاربران استخر ارجاع میدهند. این کار علاوه بر تسریع انجام تراکنشها، کمک میکند که کارمزدهای مربوط به انجام تراکنش نیز به اعضای استخر برسد.
در حال حاضر، در نقاط گوناگون دنیا استخرهای استخراج رمزارز مختلف وجود دارند که استخراجکنندگان رمزارز از سراسر جهان و از جمله ایران، به آنها متصل میشوند. این استخرها میتوانند اطلاعات گوناگونی را پیرامون استخراجکنندگان گردآوری کنند که برخی از آنها در ادامه بیان شدهاند.
- میزان درآمد روزانه، ماهانه و سالانه و تعداد بلوک پردازش شده
- نوع و تعداد دستگاههای فعال و غیرفعال
- میزان هشریت و یا توان پردازشی
- آیپی و یا در واقع، موقعیت مکانی استخراجکنندگان
- میزان برق مصرفی
- میزان اینترنت مصرفی
علاقهمندان به استخراج اتریوم نیز میتوانند با پیوستن به یک استخر استخراج، به سود بیشتری دست پیدا کنند.
پاسخ به پرسشهای متداول پیرامون اتریوم
پرسشهای گوناگونی پیرامون رمزارزها و به طور خاص رمز ارز اتریوم ذهن بسیاری از افراد را درگیر کرده است. در این بخش به این پرسش ها پاسخ داده خواهد شد.
اتریوم ۲.۰ چگونه ساز و کار اتریوم را تغییر میدهد؟
هنگامی که اتریوم به صورت کامل پیادهسازی شود (تخمین زده شده که تا پایان سال ۲۰۲۲ این مورد به طور کامل انجام میشود)، اتریوم ۲.۰ به تدریج ساز و کار اتریوم را تغییر میدهد. یک محدودیت اولیه از اتریوم آن است که نمیتواند از چندین کاربر به طور همزمان پشتیبانی کند؛ مانند بسیاری از دیگر رمزارزها. حتی با وجود اتریوم ۲.۰ نیز باید منتظر ماند تا مشخص شود که آیا اتریوم ۲.۰ میتواند بر این موانع فائق بیاید و استفاده را در حد میناستریمهایی مانند اینستاگرام یا یوتیوب مدیریت کند؟
چرا هزینه Gas اتریوم اخیرا افزایش یافته است؟
این بخش انتگرالی اتریوم است. هر چه افراد بیشتری به صورت همزمان از این پلتفرم استفاده کنند، میانگین کارمزدها یا هزینه Gas افزایش پیدا میکند. این موضوع، به آن دلیل است که هرچه افراد بیشتری در شبکه باشند، گرههای بیشتری در شبکه وجود دارد و هزاران گره موجود کد مشابهی را کامپایل و اجرا میکنند. اما ممکن است این پرسش به ذهن افراد خطور کند که آیا این کار از انجام محاسبات معمولی بسیار ارزانتر نیست؟ بله؛ توسعهدهندگان در تلاش هستند تا آن را ارزانتر کنند. راهنمای رسمی توسعه اتریوم، با قبول این عدم کارایی، چنین میگوید: شما قادر به انجام هیچ کاری روی EVM نیستید، همانطور که با یک گوشی هوشمند متعلق به سال ۱۹۹۹ نمیتوانید کاری کنید.
با استفاده از اتر چه کارهایی میتوان انجام داد؟
هنگامی که فرد اتر را خریداری کرد، میتواند از آن برای پرداخت و استفاده از برنامههای غیرمتمرکز (DApp) استفاده کند. این برنامهها معمولا شبیه به سایر برنامههایی هستند که افراد امروزه از آنها استفاده میکنند، با این تفاوت که هدف آنها حذف کردن واسطهها از فرایند استفاده یا خرید برنامههای کاربردی است.
این برنامههای کاربردی غیرمتمرکز از قراردادهای هوشمند اتریوم پشتیبانی میکنند که چنانچه پیش از این شرح داده شد، کدی است که بندهای یک توافق را اجرایی میکند و بنابراین کاربران نیازی به آن ندارند که به شخص ثالث و واسطهای برای اجرای قوانین تکیه کنند. مثالهایی از برنامههای کاربردی غیر متمرکز عبارتند از:
- کریپتوکیتیز (CryptoKitties):یک برنامه برای گردآوری و پرورش گربههای دیجیتال بامزه است. نوآوری اتریوم آن است که به کاربران امکان کنترل بیشتری را روی موارد قابل گرداوری دیجیتال آنها می دهد. برای مثال، یک گربه دیجیتال را نمیتوان حذف کرد، هرچند در برخی از دیگر بازیها گربههای دیجیتالی تولید شده تا زمانی دوام دارند که شرکت سازنده آنها زنده باشد.
- پیپات (PeepEth): یک جایگزین غیرمتمرکز برای توییتر است. توییتر توانایی حذف کردن حسابهای کاربری و توییتها را در صورتی دارد که شرکت آنها نامناسب بداند. PeepEth متفاوت است؛ اگرچه مجریان خوراک اصلی این شبکه را خایل از اسپم و پست های نامناسب نگه میدارند، اما «پیپهای» (Peep) منتشر شده در PeepEth قابل حذف شدن نیستند.
- DeFi: امور مالی توزیع شده (DeFi) اصطلاحی برای آرایهای از کاربردهای مالی ساخته شده بر فراز اتریوم است.
برخی از برنامههای کاربردی اتریوم دارای توکنهای خودشان هستند که از اتر مشتق شده است. برای مشارکت در اینها، کاربر نیاز به معامله اتر با آن توکن که برنامه از آن قدرت گرفته است دارد. برای مثال، Decentraland یک جهان مجازی است که کاربران در آن میتوانند تکه زمینهای جازی را بخرند. این برنامه از بازیهایی که از بلاکچین استفاده نمیکنند متفاوت است، زیرا کاربران بازی را کنترل میکنند، نه یک موجودیت مرکزی. تجمیعگر State of the DApps لیست نزدیک به ۳۰۰۰ برنامه کاربردی DApp را گردآوری کرده است. در حالی که خدمات و پروژههایی ارزشمندی بر بستر اتریوم عرضه میشوند، انجام پرداخت در هر برنامه ناشناسی هم الزاما کار منطقی نیست.
آیا اتریوم گزینه خوبی برای سرمایهگذاری است؟
افرادی که در دنیای رمزارزها و به طور خاص اتریوم تازه وارد هستند، ممکن است با این پرسش مواجه باشند که آیا اتریوم گزینه خوبی برای سرمایه گذاری است یا خیر؟ خب؛ برای پاسخ به این پرسش باید نکاتی ار پیرامون اتریوم در نظر داشت. اول آنکه اتریوم یکی از محبوبترین پلتفرمهای متنباز است که از فناوری بلاکچین استفاده میکند. در واقع باید گفت که اتریوم در حال حاضر، بعد از بیتکوین، دومین پلتفرم رمزارز مبتنی بر بلاکچین بر اساس اندازه بازار محسوب میشود.
اولین پلتفرم از این منظر، بیت کوین است. اتریوم برای اتر استفاده میشود که رمزارز اختصاصی خودش است و گزینه خوبی برای سرمایهگذاری محسوب میشود. اتریوم نه فقط از رمزارز خودش پشتیبانی میکند، بلکه از توکنهای گوناگونی مانند ERC-20 نیز پشتیبانی میکند.
چنانکه پیش از این نیز بیان شد، اتریوم کاربردهای بسیاری زیادی را فراتر از تجارت رمزارزها، دارد. اتریوم فقط یک پلتفرم غیرمتمرکز (توزیع شده) نیست، بلکه یک زبان برنامهنویسی نیز محسوب میشود. اتریوم میتواند برنامههای کاربردی غیرمتمرکز یا dApps را بسازد که به کاربران در ایجاد توافق وو پرداخت مستقیم با یکدیگر بدون شخص ثالث و واسطه، کمک میکند. در حقیقت، اتریوم پادشاه قراردادهای هوشمند است.
آغاز به کار با سرمایهگذاری در اتریوم چگونه است؟
برای آغاز سرمایهگذاری در اتریوم یا دیگر رمزارزها، فرد نیاز به آن دارد که ابتدا مراحل ثبتنام آنلاین خود را در یک صرافی آنلاین انجام دهد. این صرافیهای آنلاین امکان خرید و فروش اتریوم را برای فرد فراهم میکنند. یک صرافی آنلاین یک پلتفرم آنلاین است که نه فقط امکان خرید و فروش اتریوم را فراهم میکند، بله برای دیگر رمزارزها نیز این شرایط را فراهم میکند. البته، فهرست رمزارزهایی که صرافیهای گوناگون از آن پشتیبانی میکنند از یک صرافی به صرافی دیگر متفاوت است.
آیا اتریوم سرمایهگذاری خوبی است؟
از آنجا که اتریوم دومین پلتفرم بلاکچینی بزرگ است، بسیاری از تحلیلگران بر این باور هستند که اتریوم در مقایسه با دیگر رمزارزها، یک سرمایهگذاری خوب است. علارغم همه بالا و پایینها در تاریخ اتریوم، کارشناسان بر این باور هستند که قیمت اتریوم در بلند مدت میتواند شاهد افزایش قابل توجهی باشد. یکی از عواملی که سرمایهگذاری روی اتریوم را تحت تاثیر قرار میدهد، اتریوم ۲.۰، دومین تکرار از اتریوم، است. اتریوم ۲.۰ روی کارایی انرژی و staking به جای استخراج کردن متمرکز است.
شایان ذکر است که اثبات سهم شامل اعتبارسنجی فعال تراکنش و پشتیبانی شبکه با نگهداری سرمایهها در یک کیف پول رمزارز به منظور حصول اطمینان از امنیت آن رمزارز است. دلیل دیگری که برای سرمایهگذاری در اتریوم باید در نظر داشت، افزایش استفاده از فناوری بلاکچین است که تجارتکنندگان موفق بیشتر و بیشتری را جذب خود میکند. چنین فناوری میتواند پرداختهای آنلاین، توزیع وام و تجارت کالا را تسهیل کند.
چرا باید سرمایه گذاری روی اتریوم را مد نظر قرار داد؟
اتریوم یک فناوری نوآورانه است که میتواند کل دنیا را دستخوش تغییرات قابل توجهی کند. برای دقیقتر بودن باید گفت که اتریوم برنامههای کاربردی توزیع شده یا Distributed Apps که به طور خلاصه dApps به آن گفته میشود و قراردادهای هوشمندی را معرفی کرد که به کاربران امکان انجام تراکنش بدون وجود یک واسطه را میدهند. به لطف معرفی قراردادهای هوشمند، اتریوم، برنامهنویسی کامپیوتری و مالکیت دیجیتال را به طور یکباره دستخوش تغییر کرده است.
افراد قادر به خرید انواع گوناگون داراییها از سراسر جهان بدون سر و کار داشتن با بانکها و بروکراسی هستند. اتریوم میتواند به افراد امکان توکنسازی کارهای هنری، حق ثبت اختراع، وامهای رهنی، تراکنشهای فرد به فرد و حتی رای دادن را بدهد. تعجبی ندارد که مطابق با دادههای فراهم شده توسط فروم اقتصاد جهانی (World Economic Forum)، بالغ بر ۱۰ درصد تولدی ناخالص جهانی از طریق فناوری بلاکچین در سالهای ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ تسهیل میشود.
اتریوم نه فقط از افراد پشتیبانی میکند، بلکه از کسب و کارهای سراسر جهان نیز با فراهم آوردن ارتباطات متقابل بهبود یافته، پشتیبانی میکند. این فناوری میتواند نوآوریهایی مانند مجموعههای رمزنگاری شده، سوابق بهداشت و درمان، به اشتراکگذاری انرژی پایدار و دیگر موارد را پرورش دهد.
علاوه بر آنچه بیان شد، رمزارز اتریوم با نام اتر یکی از رمزارزهایی است که محبوبیت آن همواره در حال افزایش است. خبر خوب در این رابطه آن است که برخلاف بیتکوین، اتریوم محدود (Capped) نشده است. در حدود ۱۰۷۷۱۵۵۷۹ اتر در گردش وجود دارد و این تعداد همواره در حال افزایش است.
در اینجا باید متذکر شد که برنامهنویسان compensated روی رمزارز اتر تا پروتکلهای را روی کامپویترهای خود اجرا کنند و به امن و موثر ماندن شبکه یاری رسانند. دیگر موضوع مهمی که باید در نظر داشت این است که به طور کلی در سرمایهگذاری، فرد باید از چیدن همه تخممرغهایش در یک سبد اجتناب کند. در بحث رمزارزها نیز این اصل وجود دارد و تنوعبخشی باید رعایت شود. این مورد خود دلیل خوبی برای سرمایهگذاری روی اتریوم در کنار دیگر رمزارزهایی مانند بیتکوین است. علاوه بر آنچه گفته شد، اتریوم صرفا یک رمزارز نیست، بلکه یک سکوی نوآورانه برای قراردادهای هوشمند، توکنها و برنامههای کاربردی غیرمتمرکز است.
اتریوم ممکن است تا چقدر ارزش داشته باشد؟
نظر به اینکه هدف اصلی اتریوم این نیست که جایگزینی برای ارزهای جهانی شود، بلکه در صدد آن است که قراردادهای هوشمند و برنامههای کاربردی غیرمتمرکز (توزیع شده) را تسهیل کند، بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که اتریوم پتانسیل بسیاری زیادی دارد. با وجود آنکه انجام پیشبینی در زمینه رمزارزها دشوار است، تقاضا برای امور مالی غیرمتمرکز موجب شده است که کارشناسان بر این باور باشند که قیمت اتریوم ممکن است مجددا بالا برود.
نظر به طرحهای قیمت و افزونه فیبوناچی، کارشناسان اتریوم ادعا میکنند که این رمزارز در پنج سال آینده افزایش قیمت فوقالعادهای را تجربه خواهد کرد. برای مثال، برخی از پیشبینیها بر این باور هستند که قیمت اتریوم بین سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ ممکن است به ۵۰۰۰۰ دلار برسد، در حالی که حداقل قیمت آن ممکن است ۳۵۰۰ دلار باشد. در نتیجه، بسیاری از سرمایهگذاران ممکن است از مزایای اینم نوسان قیمت استفاده کنند.
چه کسانی باید اتریوم را در پرتفولیوی خود داشته باشند؟
به چند دسته از افراد توصیه میشود که اتریوم را در سبد خرید خود داشته باشند.
- معاملهگران روز: اتریوم به دلیل داشتن نوسانهای چند درصدی در یک روز شناخته شده است و همین امر آن را به گزینه خوبی برای معاملهگرانی مبدل میکند که بر این باور هستند که میتوانند تحرکات روزانه این رمز ارز را تشخیص بدهند.
- معاملهگران رمزارز: اتریوم دومین رمزارز به خوبی شناخته شده است و بنابراین، بسیاری از معاملهگران رمزارز، اتریوم را در سبد خرید رمزارزهای خود قرار میدهند.
- علاقهمندان به بلاکچین: نظر به آنکه اتریوم دومین کاربرد مهم فناوری بلاکچین است، افرادی که به این فناوری و اثر بالقوه آن روی فناوری و صنایع مالی باور دارند، خرید اتریوم را مد نظر قرار میدهند.
- معاملهگران فارکس: بازار رمزارزها امروزه توسط عدهای به عنوان پناهگاهی برای ارزها در شرایطی در نظر گرفته میشود که ارزهای فیات بسیار بیثبات و دارای نوسان میشوند. از آنجا که اتریوم نسبت به برخی از دیگر رمزارزها از بازارهای اصلی جدا است، میتواند به طلای جدیدی مبدل شود که برای معاملهگران دارای حاشیه امن است.
آیا سرمایهگذاری روی اتریوم پر ریسک است؟
علارغم وعدههای داده شده مبنی بر اینکه پشتیبانی و توسعه از دنیای رمزارزها در حال انجام است، اما بر کسی پوشیده نیست که برخی از نهادهای قانونگذاری و بانکها به دلایل گوناگون مخالفتهایی را با رمزرزها دارند. در حقیقت، فشار مستقیم وارده از نهادهای قانونی و عرضه اولیه رمزارزهای دولتی میتواند موجب شکست یک رمزارز یا کاهش چشمگیر قیمت آن شود.
دیگر مانعی که در مسیر فناوری بلاکچین وجود دارد، آن است که درک رمزارزها و کار با آنها ممکن است برای افرادی که معاملهگر یا توسعهدهنده نیستند، دشوار باشد. به همین دلیل است که افراد برای انجام معاملهگری نیاز به دریافت آموزشهای مناسبی دارند که به فرد کمک میکند که بداند اتریوم چیست و چطور میتوان به طور موفق روی آن سرمایهگذاری کرد.
آیا با همه اوصاف، سرمایهگذاری روی اتریوم خوب است و افزایش قیمت این ارز در سالهای آتی چگونه خواهد بود؟
سرمایهگذاری روی اتریوم یا هر نوع دیگری از سرمایهگذاری میتواند در صورت عدم آشنایی فرد با آن حوزه و روشهای تحلیل آن، کار بسیار پرخطری باشد زیرا فرد عملا نمیداند که در حال انجام چه کاری است. فرد ممکن است از خودش بپرسد، چرا در حال حاضر باید اتریوم بخرم؟
با در نظر داشتن این موضوع که هیچگونه سرمایهگذاری بدون ریسک نیست، سرمایهگذاری روی اتریوم نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که سرمایهگذاران در دو سال گذشته ٪۴۰ بازگشت سرمایه داشتهاند. پیشبینی زیر پیرامون قیمت اتریوم از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ توسط تحلیلگران تکنیکال ارائه شده است. شایان توجه است که آنچه در ادامه آمده حداقل پیشبینی است و بسیاری تحلیلگران بر این باورند که قیمت اتریوم در سال ۲۰۲۱ به بیش از هزار دلار خواهد رسید.
سال | بیشینه (دلار) | کمینه (دلار) |
۲۰۲۰ | ۷۵۰ | ۴۰ |
۲۰۲۱ | ۹۰۰ | ۴۰۰ |
۲۰۲۲ | ۱۳۰۰ | ۶۵۰ |
۲۰۲۳ | ۲۲۰۰ | ۱۱۰۰ |
۲۰۲۵+ | ۳۵۰۰۰ | ۱۷۰۰ |
نمودار اتریوم برای قیمت
در تصویر زیر نمودار اتریوم برای قیمت از سال ۲۰۱۰ تا ۲۶ دسامبر ۲۰۲۰ (۶ دی ۱۳۹۹) ارائه شده است. چنانکه مشهود است، یک رشد قابل توجه در نرخ اتریوم طی سال ۲۰۱۸ به وقوع پیوسته است. از سوی دیگر، در سال ۲۰۲۰ و با معرفی پلتفرم اتریوم ۲.۰، قیمت اتریوم در حال افزایش است و مشخص نیست این منحنی صعودی در کدام نقطه متوقف شود. هر چند که گمانهها بر این است که اگر همه چیز به خوبی پیش برود، قیمت اتریم به بیش از هزار دلار خواهد رسید. آنچه تحلیلگران گوناگون بر سر آن توافق دارند این است که قیمت اتریوم در سال ۲۰۲۵ تا ۳۵۰۰۰ دلار رشد خواهد کرد.
قیمت ارز دیجیتال اتریوم چقدر است؟
قیمت ارزهای دیجیتالی مانند اتریوم و بیتکوین ثابت نیستند. نرخ این موارد به صورت لحظهای تغییر میکند و بنابراین، افراد برای آگاهی از قیمت اتریوم باید وبسایتهای تخصصی رمزارزها و معاملهگری در این حوزهها و یا صرافیها را دنبال کنند.
قیمت اتریوم را از کجا چک کنیم؟
یکی از سادهترین راهکارها برای مشاهده قیمت رمزارز اتریوم، گوگل کردن عبارت «Ethereum Price» است. در صفحه نتایج و بالاتر از نتایج جستجو، قیمت لحظه ای اتریوم نمایش داده میشود. در این قسمت، کاربران میتوانند قیمت اتریوم را به دلار، یورو یا ارز بومی کشور خود مشاهده کنند.
از جمله معروفترین و محبوبترین صرافی ها برای مشاهده قیمت ارزهای دیجیتال، Binance است. البته در حال حاضر این صرافی برای ایرانیان خدماتدهی انجام نمیدهد و نباید به هیچ عنوان بدون داشتن IP یک کشور مشخص خارجی، وارد آن شد؛ زیرا امکان بلوکه شدن داراییهای احتمالی فرد که رد حساب این صرافی است، وجود دارد. از دیگر وبسایتهایی که امکان مشاهده لحظه ای قیمت رمزارزها و از جمله، قیمت اتریوم وجود دارد، میتوان به coinbase اشاره کرد.
آیا استخراج اتریوم با کامپیوتر خانگی امکانپذیر است؟
خیر؛ در حال حاضر به دلیل افزایش سختی شبکه اتریوم، دیگر امکان استخراج اتریوم با کامپیوتر خانگی وجود ندارد. در واقع مدت زمانی که استخراج اتریوم با یک کامپیوتر خانگی معمولی میبرد بسیار زیاد (حتی به اندازه طول عمر فرد یا بیشتر) و هزینه برق و استهلاک دستگاه برای استخراج، بیشتر از سودی است که فرد به دست میاورد.
آیا امکان استخراج اتریوم با موبایل وجود دارد؟
خیر؛ هر چند نرمافزارهایی برای این کار وجود دارند، ولی با توجه به افزایش سختی شبکه اتریوم، امکان استخراج با موبایل وجود ندارد و در واقع، این کار سودبخش نیست. نباید به تبلیغاتی که در راستای استخراج اتریوم با موبایل یا کامپیوتر خانگی میشود، توجه داشت؛ دستکم در حال حاضر.
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزشها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند:
- مجموعه آموزش پیش بینی و تحلیل سری های زمانی
- آموزش الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال
- مجموعه آموزش بورس و تحلیل تکنیکال | مقدماتی تا پیشرفته
- دستگاه ماینر بیت کوین چیست و چگونه کار می کند؟ | گام به گام و به زبان ساده
- پیش بینی قیمت بیت کوین با شبکه عصبی — راهنمای کاربردی
- بیت کوین چیست — به زبان ساده | رایگان و تصویری