وب ۳ چیست و چه نقشی در آینده اینترنت دارد؟ — نسل سوم وب به زبان ساده
اختراع اینترنت زندگی بشر را به کل تغییر داد و امکانات زیادی برای رشد و گسترش مشاغل مختلف فراهم کرد. نسخه اولیه وب، شبیه یک روزنامه بود که کاربران میتوانستند اطلاعات تولید شده توسط سازمانها و شرکتها را در آن مشاهده و مطالعه کنند. با گسترش تکنولوژی، نسل دوم اینترنت به وجود آمد که در آن، کاربران در کنار سازمانها قادر به تولید و انتشار محتوا بودند. در حال حاضر، بسیاری از اپلیکیشنهای حوزه وب از نسل دوم هستند. وب 3 نسل جدید اینترنت و به عبارتی اینترنت آینده است که قرار است در طول زمان پیاده شده و امنیت، سرعت، حریم خصوصی و کیفیت بالای خدمات اینترنتی را برای بشریت فراهم کند. در این مقاله، سوال وب 3 چیست با بررسی نسلهای قبلی اینترنت، تکنولوژیهای تشکیل دهنده وب سه و برخی از اپلیکیشنهای موجود پاسخ داده میشود.
وب 3 چیست ؟
وب 3 به طور خلاصه نسل بعدی اینترنت و یک تغییر پارادایم به سمت اینترنت دموکراتیک و غیرمتمرکز است. وب 3 از طریق فناوریهای جدید مانند «بلاک چین» (Blockchain)، «واقعیت مجازی» (ٰٰVirtual Reality)، «واقعیت افزوده» (Augmented Reality)، «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence) و سایر فناوریهای ایجاد شده در حوزه رمزارزها مانند «متاورس» (Metaverse) و «توکنهای غیرقابل معاوضه» (NFT) تعریف میشود. وب سه با استفاده از این تکنولوژیها، نگاه و ارزشگذاری کاربران را نسبت به اینترنت تغییر میدهد. میتوان گفت موضوع وب 3، ساخت اینترنت مردم است به این معنی که، مردم مالک اینترنت هستند و تمامی ابزارهای آن نیز در راستای خدمت به مردم طراحی میشود.
برای اینکه بدانیم اهمیت وب 3 چیست باید نگاهی کلی به تغییرات ایجاد شده توسط نسلهای قبلی اینترنت در زندگی بشر داشته باشیم. تقریبا هیچ زمینهای نیست که امروزه تحت تاثیر اینترنت و رشد آن قرار نگرفته باشد. در حوزه اقتصاد اینترنت عامل اصلی جهانی شدن اقتصاد و گسترش تجارت الکترونیک است. امروزه بخش فناوری که حاصل گسترش اینترنت است، حدود 25 درصد از شاخص ۵۰۰ شرکت برتر آمریکا را تشکیل میدهد که تاثیر شگرف اینترنت بر اقتصاد دنیا را نشان میدهد.
روابط اجتماعی یکی دیگر از بخشهایی است که تغییرات زیادی تحت تاثیر اینترنت داشته است. پیش از اختراع اینترنت، روابط اجتماعی بسیاری از افراد در دنیا محدود به افراد در نزدیکی محدوده جغرافیایی میشد اما به کمک اینترنت، امروزه افراد از سراسر دنیا میتوانند با هم دوست شوند، پیام مبادله کنند و اطلاعات مختلفی باهم دیگر به اشتراک بگذارند. در ادامه این مقاله، به بررسی دو نسل قبلی اینترنت میپردازیم تا از این طریق بتوانیم پاسخ سوال وب 3 چیست را واضحتر بیان کنیم.
وب 1 چیست ؟
در بخش وب 3 چیست گفتیم که نسلهای قبلی اینترنت تاثیر زیادی در زندگی انسانها داشتهاند. در این بخش میخواهیم نسل اول اینترنت و تاثیرات آن را بررسی کنیم. وب 1 نسل اول اینترنت جهانی است که در آن تولید کنندگان محتوا بسیار کم بودند و معمولا شرکتهای بزرگ این کار را بر عهده داشتند. بیشتر مردم در نسل اول اینترنت مصرفکننده بودند به این معنی که میتوانستند از اطلاعات منتشر شده توسط شرکتها استفاده کنند. در وب 1 صفحات وب شخصی به صورت وبلاگ بسیار رایج بودند. این صفحات عمدتا استاتیک بودند و در سرویسهای میزبان وب رایگان ساخته میشدند.
در نسل اول اینترنت، تعامل بین کاربران وجود نداشت و رابطه به صورت تولیدکننده و مصرفکننده تعریف شده بود. به دلیل عدم وجود ارتباط بین کاربران، سرعت رشد اینترنت در این دوره بسیار کم بود و بهروزرسانی اطلاعات وبسایتها دیر به دیر انجام میشد. به طور کلی ویژگیهای وب 1 را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد.
- صفحات ثابت و استاتیک هستند.
- انتشار اطلاعات تنها از سمت سرور و مالک وبسایت امکانپذیر است.
- بیشتر صفحات تنها قابلیت خواندن دارند و امکان نوشتن نطر یا ایده در آنها وجود ندارد.
- تمرکز بیشتر بر روی شرکتها است.
بازار رمزارزها بازار پرنوسان و پرریسکی است که فعالیت در آن بدون دریافت آموزش ارز دیجیتال منجر به ضررهای جبران ناپذیر میشود. به دلیل اهمیت این موضوع، «فرادرس» فیلم آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال یا رمزارزها را تدوین کرده که لینک آن در ادامه آمده است.
- برای دیدن فیلم آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال یا رمزارزها + اینجا کلیک کنید.
وب 2 چیست ؟
همانطور که در بخش وب 1 چیست گفته شد، نسل اول اینترنت تمرکز خود را بر روی فعالیت شرکتها گذاشته بود و افراد عادی در گسترش و بهبود آن نقشی نداشتند. وب 2 به وبسایتهای جهانی اشاره دارد که در آنها محتوای تولید شده توسط کاربران مطرح است. در این وبسایتها، قابل استفاده بودن اطلاعات توسط کاربران و همچنین امکان ایجاد تعامل و همکاری بین کاربران مختلف اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل، به این نسل از اینترنت وب اجتماعی و مشارکتی نیز گفته میشود.
وب 2 اینترنتی است که در حال حاضر با آن روبهرو هستیم. در وب 2 اینترنت تحت سلطه شرکتهای بزرگ است. این شرکتها امکان ارتباط افراد با یکدیگر و به اشتراکگذاری اطلاعات مختلف را برای کاربران فراهم میکنند اما در عوض اطلاعات شخصی آنها را در اختیار دارند که میتوانند از آنها برای مقاصد مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی استفاده کنند. استفاده از امکانات نسل دوم وب، منوط به پذیرفتن قوانین شرکتها است و این شرکتها میتوانند با هر دلیل درست و اشتباهی، فعالیت کاربران را محدود کنند. ویژگیهای وب 2 را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد.
- صفحات دینامیک (پویا) هستند.
- انتشار اطلاعات هم از سمت سرور و هم از سمت کاربران وجود دارد.
- امکان خواندن و نوشتن همزمان در صفحات وجود دارد.
- تمرکز بیشتر بر روی کاربران است.
- بیشتر تغییرات در ظاهر وب رخ داده و تغییرات زیادی در پس زمینه ساخت وبسایتها و برنامهها صورت نگرفته است.
وب 2 شامل تعداد زیادی ابزار و پلتفرم آنلاین است که در آنها، افراد دیدگاهها، نظرات، افکار و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک میگذارند. این برنامهها، تمایل بیشتری به تعامل با کاربران دارند و به همین دلیل اشخاص در این وبسایتها تنها کاربر نیستند بلکه مشارکتکننده محسوب میشوند. کاربران میتوانند با ایجاد وبسایت یا پیج کاربری خود در پلتفرمهای مختلف، اطلاعات متنوع متنی، تصویری و ویدیویی منتشر کنند، با دیگران ارتباط بگیرند، نظر خود را در مورد اتفاقات مختلف بیان کنند و در نهایت، تجارت خود را گسترش دهند. در ادامه مقاله وب 3 چیست معایب این دو نسل اینترنت را بررسی میکنیم.
معایب وب 1 و وب 2 چیست ؟
برای پاسخ به سوالِ ضرورت و اهمیت ایجاد وب 3 چیست ابتدا باید معایب و نسلهای قبلی اینترنت را بررسی کنیم. همانطور که در بخشهای قبلی گفته شد، وب 2 برای حل مشکلات وب 1 ایجاد شد. با ظهور وب 2 امکان فعالیت در فضای وب برای بسیاری از کاربران فراهم شد. در وب 1 و 2 افراد و کسبوکارها برای ارتباط و کار با طرفهای مختلفی که نمیشناسند، از طریق واسطهها اقدام میکنند. وجود واسطهها، هزینه و زمان انجام فعالیتها را به طور چشمگیری کاهش میدهد.
وب 2 امکان ایجاد کسبوکارهای بینالمللی را فراهم کرده است. امروزه میلیاردها کاربر در برخی از پلتفرمهای وب 2 با همدیگر فعالیت میکنند که نشاندهنده اهمیت آن است. در حال حاضر، بسیاری از کاربران به شدت به این پلتفرمها وابسته هستند و این ریسک بزرگی برای بسیاری از شرکتها و افراد به حساب میآید چرا که پلتفرم، قدرت تخریب هر کسبوکاری را در بستر خود دارد. در حالی که تعاملات امروزی در مقیاس جهانی به راحتی و سریع اتفاق میافتد و این یک مزیت بزرگ است، تبلیغات دیجیتال در پلتفرمهای مذکور ارزش 200 میلیارد دلاری دارد که در آن اطلاعات کاربران به عنوان محصول مورد استفاده قرار میگیرد.
با این توضیحات، بزرگترین عیب اینترنت نسل دوم، تجمع قدرت در دست شرکتهای واسطه است. نقش این شرکتها به عنوان واسطه برقرای اعتماد بین افراد است، اما امروزه خود این شرکتها تبدیل به یک عامل خطرناک برای کاربران شدهاند. به طور کلی موارد زیر را میتوان به عنوان معایب و نقصانهای اینترنت نسل 1 و 2 مطرح کرد.
- مالکیت شرکتها بر اطلاعات کاربران
- امکان سانسور و حذف اطلاعات کاربران
- امکان منع کاربران از فعالیت در پلتفرم مورد نظر
- عدم وجود سیستم پرداخت کارا
- فروش اطلاعات کاربران و نقض حریم خصوصی افراد
- تغییر ذائقه افراد با کانالیزهکردن محتواها در بستر وب
وب 3 به منظور رفع این مشکلات و ارئه نسل جدیدی از اینترنت که در آن قانونگذاری و مالکیت کار در اینترنت باهمه است، ایجاد شده است. اما ویژگیهای وب 3 چیست و چه تکنولوژیهایی در پدید آمدن آن موثر هستند. در ادامه به بررسی پاسخ این سوال میپردازیم.
ویژگیهای وب 3 چیست ؟
در حالی که همچنان موج وب 2 در حال رشد است و بسیاری از فعالیتهای انسانی در این بستر انجام میشود اما اولین نشانههای رشد وب 3 نیز در برنامههای کاربردی اینترنتی قابل مشاهده است. وب 3 برای اولین بار توسط «تیم برنرز-لی» (Tim Berners-Lee) مخترع اینترنت به معنای «اینترنت معنایی» (Semantic Web) معرفی شده است. منظور برنرز از این نامگذاری، اینترنتی است که در آن استفاده از کاراکترهای مختلف برای وب معنادار است و با استفاده از آن، تعامل کاربران و ماشینها در اینترنت بهتر از قبل میشود. اگرچه این ویژگی میتواند به عنوان یکی از ویژگیهای وب سه عنوان شود ولی مشخصه اصلی آن نیست. ویژگیهای اصلی وب 3 شامل موارد زیر است.
- متنباز بودن (Open Source): پروژههای وب 3 بر بسترهای «متن باز» (Open Source) و توسط مجموعهای از توسعهدهندگان ساخته میشوند و به همین دلیل استفاده از آنها رایگان است و توسعه آن توسط همه افراد در جهان قابل انجام است.
- بدون نیاز به اعتماد (Trustless): در وب 2 اعتماد بین افراد و سازمانهای مختلف به وسیله نهادهای واسط امکان پذیر شده است. در وب 3، خود سیستم شرایطی را فراهم میکند که افراد بدون نیاز به نهاد واسطه بتوانند فعالیتهای خود را بدون نیاز به اعتماد به طرف مقابل انجام دهند.
- بدون نیاز به اجازه (Permissionless): برای حضور و فعالیت در پروژههای وب 3 نیازی به اجازه گرفتن از شخص یا سازمان خاصی نیست. نحوه حضور و استفاده از امکانات در این پروژهها کدنویسی شده و افراد با پیروی از این قوانین به راحتی میتوانند در بستر شبکه فعالیت کنند.
- سیستم مالی مجزا: در پروژههای وب 2 انجام فعالیتهای اقتصادی مستقیم ممکن نیست و برای این منظور، اشخاص باید از نهادهای واسط مالی مثل بانکها و موسسات مالی کمک بگیرند. در پروژههای وب 3، اپلیکیشنها توکن مخصوص درون شبکهای دارند که میتوان از آنها برای پرداخت درون برنامهای استفاده کرد.
- حاکمیت مردم: در پروژههای وب سه حاکمیت شبکه با مردم است. با استفاده از «سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز» (Decentralized Automated Organization) افرادی که توکنهای هر شبکه را در اختیار دارند میتوانند پروپوزال خود را برای پیشرفت طرح ارائه کنند یا به پروپوزالهای ارائه شده توسط دیگران رای مثبت یا منفی بدهد. اجرا یا عدم اجرای یک طرح در گرو کسب رای اکثریت خواهد بود.
- حفظ حریم خصوصی : در وب 3 افراد مالک دادههای خود هستند و میتوانند در صورت لزوم آنها را عمومی منتشر کنند. در این فضا هیچ شخص یا سازمانی نمیتواند بدون اجازه شما به اطلاعات شخصی دست پیدا کند.
نتیجه نهایی ایجاد چنین بستری برای اینترنت، هماهنگی بین فعالیتها و ایجاد مشوقهای مالی در بسیاری از بخشها مانند تولید، خدمات، داده و محتوا است که میتواند بسیاری از مشکلات را در حوزه سلامت، غذا، امور مالی و سایر حوزهها حل و فصل کند.
تکنولوژیهای اصلی وب سه
وب 2 با پیشرفتهای تکنولوژی در حوزه موبایل به وقوع پیوست. دسترسی مستمر به اینترنت در هر لحظه و هر مکانی با استفاده از گوشی، امکان اجرای بسیاری از فعالیتهای انسانی در بستر اینترنت را فراهم کرد. اگر چه گسترش فناوریهای زیر ساختی اینترنت و موبایل در پیدایش وب 3 نیز موثر هستند اما تکنولوژیهای اصلی وب 3 شامل موارد زیر است.
- رایانش مرزی
- شبکههای غیرمتمرکز بلاک چین برای ذخیره و انتقال داده
- هوش مصنوعی
نقش رایانش مرزی در وب 3 چیست ؟
منظور از «رایانش مرزی» (Edge Computing) این است که بخشی از اطلاعات تولید شده در دستگاههای مختلف مانند گوشی و ماشین، به جای انتقال به مراکز داده برای بررسی و پردازش، در همان محل و در گوشی یا ماشین کاربران تجزیه و تحلیل شوند و تنها دادهها و اطلاعاتی که نیازمند محاسبات قوی هستند به مراکز منتقل شوند. این تکنولوژی، باعث کاهش استفاده از سرورهای مرکزی، حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربران و افزایش سرعت ارتباط بین افراد و دستگاهها میشود.
با استفاده از این تکنولوژی، بسیار از محاسبات در سختافزارهای محاسباتی تلفنها، رایانهها، لوازم خانگی، حسگرها و وسایل نقلیه انجام میشود و همین مساله، امکان ایجاد و انتقال حجم بیشتری داده را فراهم میکند. کاربرد عمده این تکنولوژی در «اینترنت اشیا» (IoT) است. جایی که در آن ماشینهای مختلف داده تولید میکنند و از این طریق امکان ارتباط«انسان با اشیا» و «اشیا با اشیا» ایجاد میشود. این تکنولوژی، امکان مکانیزه شدن بسیاری از فعالیتها را فراهم میکند. در دنیای وب 3 بدون وجود این تکنولوژی مدیریت و کنترل حجم عظیم اطلاعات غیرممکن است.
نقش بلاک چین و ارز دیجیتال در وب 3 چیست ؟
شبکه داده غیرمتمرکز یا بلاک چین، امکان حفظ مالکیت دادهها برای کاربران را فراهم میکند. کاربران از طریق این شبکهها میتوانند حریم خصوصی خود را حفظ و برای دادههای تولید شده خود قیمت و ارزش تعریف کنند. در دنیای بلاک چین با استفاده از رمزارزها سیستم اقتصادی غیرمتمرکز ایجاد میشود که از دستکاری بانکهای مرکزی مصون است. بلاک چین از تجمع اطلاعات در دست شرکتها و سازمان ها جلوگیری میکند و امنیت و کارایی شبکه را با استفاده از ساختار منحصر به فرد خود تامین میکند.
بلاک چینها بستری برای پیادهسازی «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) و «اپلیکیشنهای غیرمتمرکز» (Decentralized Apps) هستند. این اپلیکیشنها تمامی ویژگیهای وب 3 را در خود دارند و امکان دسترسی افراد به امکانات مختلف وب را به صورت غیرمتمرکز فراهم میکنند. تقریبا تمامی کاربردهای روزمره اینترنت مانند پلتفرمهای مالی، شبکههای اجتماعی، مرورگرها، پلتفرمهای پخش موسیقی و بازیها در اپلیکیشنهای غیرمتمرکز قابل اجرا است با این تفاوت که با استفاده از این اپلیکیشنها، امنیت اطلاعات کاربران حفط میشود و آنها میتوانند به صورت مستقیم به کسب درآمد از ارزهای دیجیتال بپردازند.
تکنولوژی بلاک چین علاوه بر اینکه امکان انجام فعالیتهای تعریف شده در وب 2 را به صورت امنتر و سریعتر فراهم میکند، امکان ایجاد پروژههای جدید را نیز فراهم میکند. دنیای متاورس یکی از این ایدهها است که با تلفیق تکنولوژی بلاک چین با تکنولوژیهای واقعیت مجازی و افزوده هر روز کمی به واقعی شدن نزدیکتر میشود. پروژههای ارز دیجیتال متاورس مختلفی در تلاشاند تا بتوانند دنیای مجازی با احساسات و شرایط بسیار مشابه با دنیای واقعی ایجاد کنند تا افراد با استفاده از سختافزارهای مختلف بتوانند به آنها وصل شوند و بسیاری از کارهای خود را از راه دور انجام دهند.
نقش هوش مصنوعی در وب 3 چیست ؟
یکی دیگر از تکنولوژیهای پایهای وب سه «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence) است. الگوریتمهای هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، الگوریتمهایی هستند که میتوانند نحوهی فعالیت انسانها را یاد بگیرند و از این طریق به پیشبینی و انجام اقدامات مفید در مواقع لزوم بپردازند. استفاده از هوش مصنوعی در بستر دادههای غیرمتمرکز موجود در وب 3 میتواند انبوهی از دادهها را بدون نیاز به دخالت شخص یا سازمان خاصی مدیریت و تحلیل کند.
با استفاده از این تکنولوژی، برنامههای کاربردی در بستر وب اهداف بسیار بیشتری نسبت به تبلیغات هدفمند موجود در وب 2 دنبال میکنند. هوش مصنوعی و بلاک چین میتوانند در کنار هم در حوزههایی مانند مدلسازی و پیشبینی آب و هوا، طراحی دارو، بررسی جنس مواد و قراردادهای رسمی نیاز به یک سیستم متمرکز واسطه را به حداقل برسانند.
با این سه تکنولوژی و دیگر تکنولوژیهای مکمل مثل اینترنت اشیا، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، وب 3 آیندهای را فراهم میکند که در آن، کاربران و ماشینهای توزیع شده قادر به تعامل با دادههای مختلف، یکدیگر، ارزشها و طرفهای مقابل هستند. این ارتباط از طریق بستری از شبکههای بلاک چینی همتا به همتا و بدون نیاز به شخص ثالث صورت میگیرد. در نتیجه یک سیستم یکپارچه اینترنتی از شبکههای مختلف با محوریت انسان و حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات به وجود میآید.
مزایای وب 3 چیست ؟
همانطور که در بخش ویژگیهای وب 3 چیست اشاره شد، نسل سوم اینترنت مزایای مختلفی دارد که از جمله آنها میتوان به موراد زیر اشاره کرد.
- هر شخصی در شبکه اجازه استفاده از خدمات شبکه را دارد و برای این کار نیاز به دریافت اجازه از شخص یا سازمان خاصی نیست.
- هیچ کس نمیتواند دسترسی کاربران به شبکه را محدود کند.
- پرداختها با استفاده از توکنهای شبکه بلاک چین و بدون استفاده از سیستم مالی متمرکز انجام میشود.
- امکان ایجاد «اپلیکیشنهای غیرمتمرکز» (Decentralized Apps | DApps) در هر حوزهای بر روی شبکههای بلاکچینی وجود دارد.
این ویژگیها باعث میشوند که وب 3 نسبت به نسلهای قبلی اینترنت غیرمتمرکزتر و امنتر باشد و به همین دلیل کاربران زیادی به آن جذب شوند. با این حال، همچنان مشکلات زیادی بر سر راه پروژههای وب سه وجود دارد. در ادامه به سوال معایب و مشکلات وب 3 چیست پرداخته میشود.
معایب وب 3 چیست ؟
وب 3 علیغم تمام مزایایی که دارد همچنان با معایب و مشکلات زیادی روبهرو است. بیشتر این مشکلات را میتوان مشابه با مشکلات کلی ارزهای دیجیتال و فضای بلاک چین در نظر گرفت. وب سه برای اینکه بتواند به عنوان جایگزین وب 2 مورد استفاده قرار بگیرد باید بتواند این مشکلات را حل کند. از جمله مهمترین معایب نسل سوم وب میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- مقیاسپذیری: سرعت تایید و ثبت تراکنشها در بلاک چین به دلیل ماهیت غیرمتمرکز آنها پایین است. در بلاک چین برای اینکه اطلاعات تراکنش تایید و ثبت شود اطلاعات توسط تمامی کاربرها یا بخشی از آنها باید بررسی شده و در صورت تایید در دفتر کل نودها ثبت شود. مقیاسپذیری بلاک چینها با توجه به الگوریتم اجماع استفاده شده با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال، بیتکوین با الگوریتم اجماع اثبات کار بین 5 تا 7 تراکنش در ثانیه را ثبت و تایید میکند در حالی که ارز دیجیتال سولانا با الگوریتم اجماع اثبات سهام میتواند بیش از 50 هزار تراکنش را در ثانیه پردازش کند.
- تجربه کاربری: تعامل با برنامههای بلاک چینی به طور عام و اپلیکیشنهای حوزه وب سه به طور خاص سخت است چرا که بسیاری از این پلتفرمها شامل مراحل مختلفی هستند که برای کار با آنها نیاز به اپلیکیشنهای دیگر مثل کیف پول است. بنابراین، کار با این پلتفرمها نیاز به آموزش تخصصی دارد و این مساله میتواند مانعی برای پذیرش عمومی وب 3 باشد.
- دسترسی: در حال حاضر بسیاری از کاربران به اپلیکیشنهای وب 3 دسترسی ندارند چرا که این پروژهها در مرورگرهای مدرن وب ادغام نشدهاند. بسیاری از مالکان شرکتهای بزرگ فعال در حوزه وب 2 تمایلی به گسترش وب 3 ندارند، مگر اینکه خودشان بتوانند در این زمینه منافع خود را تامین کنند. این مساله ممکن است دسترسی به اپلیکیشنهای وب 3 را با مشکلات بیشتری نیز روبهرو کند.
- نبود پروژه قدرتمند بلاک چینی: برای راهاندازی وب 3 نیاز به فعالیت پروژههای مختلف است اما در نهایت، چند پروژه بسیار قوی باید بتوانند از بیشتر اپلیکیشنهای غیرمتمرکز پشتیبانی کنند تا اولا کاربران بتوانند راحتتر با این برنامهها تعامل کنند ثانیا هزینه کمتری برای جابجایی بین پروژههای مختلف پرداخت شود. جابجایی بین پروژههای مختلف علاوه بر مشکلات مالی و زمانی، مشکلات تکنولوژیک نیز دارد. در حال حاضر، پروژههایی مانند «اتریوم» و «پولکادات» با استفاده از امکانات خود قابلیت تبدیل شدن به بستر اصلی وب 3 را دارند اما هنوز سرعت ثبت تراکنش در آنها در سطح وب نیست. بسیاری از پروژههای مقیاسپذیر مانند سولانا نیز تا حدود زیادی متمرکز هستند.
- مشکلات قانونگذاری: اجرای وب 3 بر بستر بلاک چین و به صورت غیرمتمرکز، دست دولتها را از دخالت در امور جاری اپلیکیشنها کوتاه میکند. این مساله اگرچه در برخی موارد به نفع کاربران است اما در موارد دیگر به ضرر آنها خواهد بود. شناسایی فعالیتهای خلافکارانه در وب 3 و دریافت مالیات از افراد دو مساله عمومی مهم برای اداره جامعه و کشور است که در حال حاضر، راهحلی برای آنها در وب 3 و پروژههای بلاک چینی ارائه نشده است. طبیعی است که در چنین حالتی دولتها اجازه رشد به این پروژهها را نمیدهند. به طور کلی میتوان گفت فضای کاملا آزاد بلاک چین در بلند مدت ممکن است به نفع مردم نباشد. و به همین دلیل پیدا کردن راهحلی برای این مشکلات ضروری است.
نمونههایی از پروژههای وب 3
وب 3 نوپاتر از سایر انواع ارز دیجیتال مانند دیفای است و به همین دلیل، نمونههای عینی کمتری از آن وجود دارد. در بستر وب زمینههای مختلفی برای فعالیت وجود دارد که وب 3 باید بتواند پروژههایی برای هریک از آنها داشته باشد. در ادامه، سه شاخه کلی زمینههای فعالیت در وب و چند مورد از پروژههای وب 3 مرتبط با آنها بررسی میشود. برای مطالعه تخصصیتر در مورد پروژههای ارز دیجیتال برتر در حوزه وب 3 مطالعه مطلب زیر پیشنهاد میشود.
معماری و خدمات اینترنت
مشکل اتصال به اینترنت در بسیاری از کشورها وجود دارد. شرکتهای بزرگ ارائهدهنده خدمات اینترنت برخلاف شعارهای تبلیغاتی و پس از دریافت پول هنگفت از کاربران، خدمات مناسبی به آنها ارائه نمیکنند. پروژههای جدیدی مانند «Andrena» و «Althea» شبکههای اجتماعی هستند که در آن، افراد شرایط اتصال به اینترنت را برای سایرین فراهم کرده و در قبال آن هزینه دریافت میکنند. این پروژهها به نوعی شرکتهای ارائهدهنده اینترنت را دور میزنند. به عنوان مثال، مالک یک خانه میتواند بر روی یکی از نقاط اتصال شرکت «Andrena» سرمایهگذاری کند و از طریق آن، امکان اتصال همسایهها به اینترنت را فراهم آورد. همسایگان نیز در قبال اینترنت فراهم شده، هزینهای به مالک میپردازند.
یک بخش مهم دیگر از خدمات اینترنت، مربوط به نام دامنه است. شبکههای بلاکچین مانند «Handshake» و شرکتهایی مانند «Unstoppable Domains» به دنبال دموکراتیک کردن «سیستم نام دامنه» (DNS) هستند که یک آدرس آیپی را به یک آدرس اینترنتی قابل درک برای انسان تبدیل میکنند. در حال حاضر، رجیستری نام دامنه توسط سازمانهایی مانند «Verisign» و «ICANN» انجام میشود.
کنترل یکجانبه در بخش حقوق آیپی، دستکاری مطالب سایتهای مختلف و توقیف نام دامنه از جمله مشکلات این سیستم متمرکز است. تصمیمگیران DNS اغلب بالاترین سطوح شرکتهای بزرگ چندملیتی هستند. اگرچه برخی از تصمیمات آنها به نفع مردم است اما مواردی غیر از این هم ممکن است وجود داشته باشد.
ذخیرهسازی داده، توزیع اطلاعات و کسب درآمد
توییتر به کاربران اجازه دانلود دادهها را میدهد. کاربران میتوانند با دانلود دادههای مختلف و تجزیه و تحلیل آنها، به اطلاعات مفید دست پیدا کرده و از آنها کسب درآمد کنند. مشکلی که وجود دارد این است که معمولا کسب درآمد از آنالیز داده در سطح فردی دشوار است اما کسبوکارها میتوانند به راحتی از این دادهها برای کسب درآمد استفاده کنند. به عنوان مثال، صرافی ارز دیجیتال «رابینهود» در نیمه اول سال 2020 از فروش دادههای جریان سفارش مشتری، نزدیک به 300 میلیون دلار درآمد کسب کرده است. شرکتهای بزرگ معمولا به اهمیت داده واقف هستند و به همین دلیل بیشتر آنها ترجیح میدهند دادههای جمعآوری شده در سیستم خود را در اختیار کاربران قرار ندهند.
سازمانهایی مانند «Ocean Protocol»، «Streamr» و «Numerai» به دنبال ایجاد پروتکلهایی برای ساخت بازار دادههای منبع باز هستند که در آن، کاربران میتوانند دادههای خود را به اشتراک بگذارند یا از آن کسب درآمد کنند. کالاییکردن دادهها هنوز به طور کامل محقق نشده است چرا که بیشتر دادهها اختصاصی هستند و حساسیت زیادی بر روی آنها وجود دارد.
پروتکلهای جدید وب 3 ابزارهایی طراحی میکنند که با استفاده از آنها میتوان دادههای حساس را به اشتراک گذاشت و همچنین دادههای اختصاصی را به طور دقیق قیمتگذاری کرد و به فروش رساند. تبدیل دادهها به توکنهای دارایی، ارزشگذاری داده را برای مالک داده امکان پذیر میکند و این مساله منجر به ایجاد یک اکوسیستم داده قوی میشود.
یکی دیگر از اجزای مهم در بخش داده، ذخیره آنها در سرورهای مرکزی است. در برنامههای وب 2، عمده اطلاعات در سرورهای مربوط به چند شرکت بزرگ ذخیره میشود که از نظر امنیتی و حفظ حریم خصوصی مناسب نیست. سرویسهای ذخیرهسازی غیرمتمرکز دادهها و سرویسهای میزبانی از وب مانند «Sia»، «Arweave» و «Filecoin» از ایجاد برنامههای غیرمتمرکز و ذخیر هسازی غیرمتمرکز و امن اطلاعات آنها پشتیبانی میکنند.
برنامههای کاربردی و سایر خدمات زیرساخت اینترنتی
کاربران در بستر اینترنت از خدمات بسیار گستردهای استفاده میکنند که احتمالا متوجه بسیاری از آنها نیستند. «وایفای»، «جیپیاس»، «اتصال بلوتوث»، «خدمات پیامرسانی» و سرویسهای پخش ویدیو و صدا مانند «یوتیوب» و «اسپاتیفای» از جمله این خدمات هستند. تقریبا همه این برنامهها توسط چند ذینفع کنترل میشود. مهمتر از این، بیشتر برنامههای کاربردی در بسترهایی اجرا میشوند که توسط چند شرکت بزرگ مانند گوگل و مایکروسافت ساخته شده است. حاکمیت متمرکز بر تمامی این اپلیکیشنها توسط چند شرکت، میتواند مشکلات امنیتی و حریم خصوصی برای کاربران و شرکتها ایجاد کند.
پروتکلها و شرکتهای جدید مانند «Helium» (هلیوم - شبکه بیسیم و متن باز)، «Foam» (فوم - خدمات مکانیب متن باز)، «Livepeer» (لایوپییر - کدگذاری ویدیو و پخش آنلاین)، «Orchid» (ارکید - ویپیانهای توزیع شده و خصوصی) و سایر شرکتها همگی در حال ساخت سرویسهای توزیع شده و اداره شده توسط جامعه هستند. این خدمات متعلق به جامعه کاربران هستند و توسط آنها اداره میشوند و به همین دلیل میتوانند از قدرت گرفتن واسطهها جلوگیری کنند.
«یوتیوب» و «توییچ» فقط موتور توزیع محتوا نیستند بلکه این غولهای استریم ویدیو، پلتفرمی برای ذخیرهسازی رایگان ویدیوهای تولیدکنندگان محتوا هستند. این دو پلتفرم، با رمزگذاری ویدیوها اطمینان حاصل می کنند که کاربران میتوانند یک ویدیوی خاص را در قالب مشخص شده مشاهده کنند. ارائه این خدمات به صورت یکپارچه به تولیدکنندگان محتوا در هر پلتفرمی کمک میکند. پروتکلهای وب 3 میتوانند قدرت این شرکتها را با جداسازی خدماتی که شرکتها به کاربران ارائه میکنند، توزیع کنند.
پروژههای «Audius» (پلتفرم پخش موسیقی)، «OurZora» (بازار رسانهای متنباز) و «Mirror» (پلتفرم انتشار داده غیرمتمرکز) همگی پلتفرمهایی هستند که در آن، کاربران مالک محتوای تولید شده توسط خودشان هستند و اداره این پلتفرمها نیز توسط توکنهای حاکمیتی صورت میگیرد. در آینده، تولیدکنندگان محتوا میتوانند دادههای خود را خارج از محیطی که مصرف میشود به صورت عمومی ذخیره کنند و از انتشار آنها به صورت مستقیم درآمدزایی کنند.
اهمیت وب 3 چیست ؟
در وب 1 و 2، مالکیت اطلاعات کاربران و محتوای تولید شده توسط آنها با شرکتهای بزرگ است. کاربران هیچ نقشی در توسعه پلتفرم ندارند و شرکتها با فروش دادههای تولید شده توسط کاربران، حریم خصوصی آنها را در خطر قرار میدهند. در وب 2 توسعهدهندگان پلتفرمها میتوانند اطلاعات مختلف را سانسور کنند یا جلوی فعالیت کاربران را به دلایل مختلف بگیرند. اهمیت وب سه در این است که میخواهد پلتفرمهای وب غیرمتمرکز، امن، تحت حاکمیت کاربران و بدون سانسو و اجازه را برای کاربران به ارمغان بیاورد.
آیا وب 3 همان بلاک چین است ؟
بلاک چین یکی از تکنولوژیهای پایهای وب 3 است که برای ایجاد بستری غیرمتمرکز، امن و با قابلیت سیستم پرداخت اقتصادی در وب سه استفاده میشود. علاوه بر این، بلاک چین با استفاده از توکنهای غیرقابل معاوضه میتواند هویت اشخاص یا ماشینها و همچنین مالکیت کاربران به داراییها را در فضای وب سه تعریف کند. به هر حال، بلاک چین یکی از فناوریهای اصلی وب 3 است و تکنولوژیهای دیگری مانند هوش مصنوعی، رایانش مرزی و اینترنت اشیا نیز در آن سهیم هستند.
رابطه متاورس و وب 3 چیست ؟
متاورس، دنیای مجازی است که در آن کاربران میتوانند بسیاری از فعالیتهای دنیای واقعی را از راه دور، با هزینه کمتر و با همان حس واقعی تجربه کنند. متاورس برای جلوگیری از تمرکز قدرت، ایجاد سیستم مالی و تعریف هویت از بلاک چین استفاده میکند. با این توضیح، میتوان گفت متاورس میتواند بخشی از وب 3 باشد چرا که تمامی ویژگیهای مهم برای نسل سوم وب را در خود دارد.
آیا وب 3 وجود دارد ؟
اگرچه پروژههای مختلف بلاک چینی در حوزههای مختلف وب سه فعال هستند و در حال حاضر نیز امکان استفاده از آنها وجود دارد، اما هنوز سیستم کاملی که بتوان به آن وب 3 گفت، وجود خارجی ندارد. این ایده بسیار تازه است و برای این که بتواند رشد کند به زمان بیشتری نیاز دارد. با ظهور پروژههای بلاک چین مقیاسپذیر، روز به روز این ایده نیز گسترش خواهد یافت. توجه داشته باشید که گسترش این حوزه، منوط به حل مشکلات فعالیت غیرقانونی در آن است و در غیر اینصورت گسترش آن با موانع دولتی مواجه خواهد شد.
معرفی فیلم آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال یا رمزارزها
بازار ارزهای دیجیتال،بازار مالی نوپا در دنیا است که با تکیه بر تکنولوژی بلاکچین ایجاد شده است. کریپتوکارنسیها پولهای مجازی هستند که در بسترهای مختلف ساخته شده و برای کاربردهای گوناگون استفاده میشوند. ارزهای دیجیتال نوسانات قیمتی شدید را تجربه میکنند و به همین دلیل، فعالیت در این بازار و کسب درآمد از ارزهای دیجیتال بدون به دست آوردن مهارتهای لازم امکان پذیر نیست. به دلیل اهمیت این موضوع، «فرادرس» فیلم 6 ساعت و 51 دقیقهای آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال یا رمزارزها را تدوین کرده است.
این دوره آموزشی در هشت درس طراحی شده و هدف آن آشنا کردن کاربران با نحوه کار و فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال است. در دو درس ابتدایی مجموعه به مقدمات، مفاهیم و اصطلاحات تخصصی بازار پرداخته میشود. در درس سوم، ویژگیهای اساسی و عمومی ارزهای دیجیتال آموزش داده میشود. درس چهارم مربوط به وبسایتها و منابع اطلاعاتی مورد نیاز برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال است. نحوه کار در سایتهای «کوینمارکتکپ» و «تریدینگویو» به طور کامل در این درس آموزش داده میشود.
رویکردهای مختلف فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال مانند نوسانگیری و سرمایهگذاری در درس پنجم مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. در درس ششم، الزامات فعالیت در بازار رمزارزها مانند کار با کیف پول ارزهای دیجیتال و صرافی رمزارزها آموزش داده میشود. درس هفتم به بررسی سکههای اصلی بازار از منظر رشد قیمتی و ریسک و بازده اختصاص دارد. در نهایت و در درس هشتم، باورهای نادرست و اشتباهات زیانآور برای در ترید و سرمایهگذاری آموزش داده میشود. این دوره برای تمامی فعالان بازارهای مالی به خصوص علاقمندان به بازار ارزهای دیجیتال مفید است.
- برای دیدن فیلم آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال یا رمزارزها + اینجا کلیک کنید.
جمعبندی
در وب 3 انسانها، ماشینها و کسبکارها میتوانند بدون واسطه ارزش، کار و اطلاعات را با طرفهای مقابل در هر نقطه از دنیا بدون شناخت کامل یا اعتماد به آنها مبادله کنند. در پاسخ به سوال مهمترین ویژگی وب 3 چیست میتوان گفت، به حداقل رساندن نیاز به اعتماد برای هماهنگی فعالیتها در مقیاس جهانی، اصلیترین ویژگی وب 3 است. وب 3، دامنه و مقیاس تعاملات انسان و ماشین را بسیار فراتر از آنچه امروزه تصور میشود گسترش میدهد. این تعاملات شامل پرداختهای یکپارچه، انتقال دادههای مطمئن و جریان اطلاعات ارزشمند با طیف وسیعی از کاربران بالقوه در سراسر دنیا خواهد بود.
وب 3 به ما امکان تعامل با افراد یا ماشینهای مختلف در جهان را بدون استفاده از سیستمهای واسطه که معمولا هزینهبر هستند فراهم میکند. این تغییر پاردایم، موج جدیدی از کسب و کارها را که قبلا غیرقابل تصور بودند ممکن میسازد. تعاونیهای جهانی، سازمانهای مستقل غیرمتمرکز و بازارهای مستقل داده از جمله این طرحها میتوانند باشند. این اتفاق مهم است چرا که مزایای زیر را به همراه دارد.
- جوامع میتوانند با از بین بردن واسطهها، کاهش هزینههای رانتجویی و بازگرداندن این ارزش به طور مستقیم به کاربران و تامین کنندگان شبکه، کارآمدتر از گذشته باشند.
- انسانها، شرکتها و ماشینها میتوانند اطلاعات بیشتری را با امنیت بیشتر و حفظ حریم خصوصی با دیگران به اشتراک بگذارند.
- شرکتها و افراد ریسکهای حذف از پلتفرمهای مختلف را ندارند و میتوانند از این نظر اطمینان خاطر داشته باشند.
- در وب 3 با استفاده از توکنهای غیرقابل معاوضه افراد میتوانند هویت، دادهها و خط سیر خود را ایجاد کرده مالک آنها باشند.
دامنه تاثیر وب 3 چیزی فراتر از پروژههای ارز دیجیتالی است و در صورت تحقق، جهانی جدید با امکانات جدید را میتواند به روی انسانها باز کند. در این مقاله، وب 3 چیست با اشاره به تکنولوژیهای مختلف آن به طور کامل بررسی شد.
مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش ارزهای دیجیتال — راهنمای مفاهیم و اصطلاحات رمزارزها» است. در ادامه، میتوانید فهرست این مطالب را ببینید:
- دفتر کل توزیع شده چیست ؟ — توضیح DLT به زبان ساده
- بلاک چین چیست و چگونه کار می کند؟ — به زبان ساده
- کاربرد بلاک چین چیست ؟ — هر آنچه باید بدانید
- هش در بلاک چین چیست ؟ – به زبان ساده
- آموزش ارز دیجیتال به زبان ساده — بهترین راهنما برای شروع مبتدی ها
- آموزش بلاک چین ، رمزارزها و بیت کوین جادی — رایگان + دانلود همه بخشها
- اصطلاحات ارز دیجیتال که باید بدانید + توضیح به زبان ساده
- رمز ارز چیست ؟ — آموزش کامل به زبان ساده
- استخر نقدینگی چیست ؟ – توضیح Liquidity Pool به زبان ساده
- انواع بلاک چین چیست ؟ — به زبان ساده
- تفاوت های بلاک چین های عمومی و خصوصی — به زبان ساده
- کریپتو چیست ؟ — به زبان بسیار ساده
- راه های کسب درآمد از ارز دیجیتال – ۱۰ روش کلیدی که باید بدانید
- آموزش رمزنگاری رایگان + مفاهیم پایه و منابع یادگیری — به زبان ساده
- ارز دیجیتال چیست ؟ — به زبان ساده
- صرافی ارز دیجیتال — کدام صرافی آنلاین ارز دیجیتال برای ایرانیان بهتر است؟
- بهترین کیف پول ارز دیجیتال کدام است ؟ | راهنمای استفاده تصویری گام به گام
- کیف پول دیجیتال چیست و کدام کیف پول ارز دیجیتال بهتر است؟
- فورک چیست ؟ — انواع و تاثیر روی قیمت به زبان ساده
- وایت پیپر چیست ؟ — اهمیت و کاربرد به زبان ساده
- استخراج ارز دیجیتال چیست ؟ — راهنمای ماینینگ به زبان ساده
- الگوریتم اثبات کار چیست ؟ — Proof of Work به زبان ساده
- اثبات سهام چیست ؟ — Proof of Stake به زبان ساده
- استخراج اتریوم چیست و چگونه اتریوم استخراج کنیم؟ — از صفر تا صد
- انواع ارز دیجیتال چیست؟ — راهنمایی برای سرمایه گذاری آگاهانه
- توکن سوزی چیست ؟ — مفهوم، علت و تاثیر به زبان ساده
- آلت کوین چیست ؟ — توضیح مفهوم به زبان ساده
- شت کوین چیست ؟ — از مفهوم تا ویژگی ها و تشخیص به زبان ساده
- قرارداد هوشمند چیست ؟ — Smart Contract به زبان ساده
- توکن چیست ؟ — کاربرد و اهمیت به زبان ساده
- تفاوت کوین و توکن در ارز دیجیتال چیست ؟ — به زبان ساده
- دیفای چیست ؟ — توضیح مفهوم DeFi به زبان ساده
- فارمینگ ارز دیجیتال چیست ؟ — کشت سود به زبان ساده
- NFT چیست و چطور کار می کند ؟ | همه چیز درباره توکن غیر قابل معاوضه ان اف تی
- ساخت NFT — آموزش کامل و به زبان ساده
- فروش NFT — آموزش از صفر تا صد و کامل
- متاورس چیست ؟ — به زبان ساده
- خرید زمین در متاورس چیست و چگونه است؟ — راهنمایی برای همه
- چگونه وارد متاورس شویم ؟ — راهنمای صفر تا صد
- وب 3 چیست و چه نقشی در آینده اینترنت دارد؟ — نسل سوم وب به زبان ساده(همین مطلب)
- بیتکوین چیست و چگونه عمل میکند؟
- بهترین روش کسب درآمد از بیت کوین و ارز دیجیتال — راهنمای جامع
- بازار کریپتو چیست ؟ – به زبان ساده + مزایا و معایب
- هودل چیست و HODL کردن به چه معناست؟ — به زبان ساده
- ایردراپ چیست ؟ — آموزش دریافت ارز دیجیتال رایگان
- عرضه اولیه ارز دیجیتال چیست ؟ — هر آنچه باید در مورد ICO بدانید
- بهترین ارزهای دیجیتال در سال 1401 یا 2022 کدام هستند؟
- توکنومیک چیست ؟ – توضیح به زبان ساده
- اصطلاحات ترید ارز دیجیتال که باید بدانید – توضیح 83 اصطلاح کلیدی
- استیکینگ چیست ؟ – استیکینگ در ارز دیجیتال به زبان ساده
- بازار خرسی چیست ؟ – در ارز دیجیتال و بورس
- ماینینگ چیست ؟ – توضیح در ارز دیجیتال و به زبان ساده
- بلاک چین چگونه کار میکند؟ — به زبان ساده
- بازار گاوی چیست ؟ – در ارز دیجیتال و بورس
- ساخت کیف پول بیت کوین بلاک چین — راهنمای تصویری
- الگوریتم اجماع چیست ؟ – به زبان ساده + انواع و کاربردها
- گره در بلاک چین چیست ؟ – توضیح نود Node به زبان ساده
- شاردینگ در بلاک چین چیست ؟ – به زبان ساده
- مقیاس پذیری در بلاک چین چیست ؟ – توضیح به زبان ساده
- نانس چیست ؟ – توضیح عدد nonce در بلاک چین به زبان ساده
- ولیدیتور چیست ؟ – توضیح اعتبار سنج در ارز دیجیتال
- آزادسازی توکن چیست ؟ – توضیح Token Unlock به زبان ساده
- درخت مرکل در بلاک چین چیست ؟ – Merkle Tree به زبان ساده
- TXID چیست ؟ – پیگیری تراکنش ارز دیجیتال با شناسه تراکنش
- مارت در ارز دیجیتال چیست ؟ – توضیح روش پله ای به زبان ساده
- چگونه از ارز دیجیتال سود بگیریم؟ – راهنمای صفر تا صد
مطلب نسبتاً جامع و کامل بود
از تلاش دوستان برای تولید این محتوا قدردانی میکنم و آرزوی پیروزی برایتان دارم
خدا قوت
دست مریزاد
با سلام؛
خوشحالیم که مطالعه مطلب رای شما مفید بوده است.
با تشکر از همراهی شما با مجله فرادرس