گرامر Relative Clause – به زبان ساده با مثال، تمرین و تلفظ صوتی

برای این‌که با ساختار کلی گرامر Relative Clause آشنا شوید، به چند مثال زیر و توضیحات آن‌ها دقت کنید تا در ادامه با تعریف «Clause» و شناخت انواع آن بهتر بتوانیم گرامر Relative Clause را یاد بگیریم.

The man who lives next door is a musician.

مردی که در همسایگی زندگی می‌کند، آهنگ‌ساز است.

(ضمیر موصولی: who)

The project which we completed last week received praise.

پروژه‌ای که ما هفته گذشته تمام کردیم، تحسین شد.

(ضمیر موصولی: which)

The student whose phone rang during the lecture was embarrassed.

دانش‌آموزی که تلفنش حین ارائه زنگ خورد، خجالت کشید.

(ضمیر موصولی: whose)

This is the school where I learned to play the piano.

این مدرسه‌ای است که من آنجا پیانو زدن را یاد گرفتم.

(ضمیر موصولی: where)

همان‌طور که از مثال‌های فوق مشخص است، Relative Clause به جمله‌واره‌هایی گفته می‌شود که معمولاً توسط «who» یا «which» یا «that» معرفی می‌شود و اطلاعات بیشتری درباره اسمی می‌دهد که به دنبال آن می‌آید. در جملات فوق، زیر اسم‌ها خط کشیده شده و جمله‌واره‌های موصولی در هر یک از مثال‌ها bold شده است.

در برخی از کتاب‌های آموزش گرامر ممکن است از «Adjective Clause» به‌جای «Relative Clause» استفاده شود که هیچ فرقی با هم ندارند. گرامر Relative Clause شخص یا شیء را توصیف می‌کند. البته برای توصیف مکان یا زمان نیز می‌تواند به کار برود. هر موقع که جمله‌واره موصولی را در جمله می‌بینیم، کلمه‌ای را در ابتدای آن مشاهده می‌کنیم که در مثال‌‌های فوق با رنگ بنفش مشخص شده و به آن «ضمیر موصولی» (Relative Pronoun) می‌گویند. این کلمه نقش رابط جمله‌واره قبلی با جمله‌واره موصولی را دارد.

ضمایر موصولی در انگلیسی به زبان ساده – مثال + تمرین و تلفظ

چرا از Relative Clause‌ استفاده می‌‌کنیم؟

پاسخ این سوال تا حد زیادی به هدف گوینده برمی‌گردد. وقتی گوینده بخواهد اسمی را توصیف کند و با بر شمردن ویژگی‌های آن اطلاعات اضافه‌تر و دقیق‌تری در اختیار مخاطبش قرار دهد، به‌جای این‌که از یک کلمه به عنوان صفت استفاده کند، از یک جمله‌واره توصیفی کمک می‌‌گیرد که همان Relative Clause است. مثال زیر و نحوه تبدیل شدن آن به گرامر Relative Clause را ببینید.

Teachers are people. Teachers help you solve problems.

معلم‌ها از مردم هستند. معلم‌ها به شما در حل مسائل کمک می‌کنند.

***

Teachers are people who help you solve problems.

معلم‌ها افرادی هستند که در حل مسائل به شما کمک می‌کنند.

در مثال دوم، دو جمله را به هم وصل کرده‌ایم و با آوردن کلمه «who» به عنوان رابط بین دو جمله، جمله‌واره دوم را به جمله‌واره موصولی تبدیل کرده‌ایم و به این شکل اطلاعات بیشتری درباره معلم‌ها در اختیار مخاطب قرار دادیم. حالا اگر می‌خواستیم فقط با یک کلمه معلم‌ها را توصیف کنیم، آیا می‌توانستیم از کلمه‌ای استفاده کنیم که منظور ما را کامل منتقل کند؟ بدون شک خیر. پس می‌توانیم به خوبی دلیل استفاده از Relative Clause را متوجه شویم.

برای یادگیری گرامر Relative Clause لازم است قبل از هر چیز با انواع Clause آشنا شویم تا متوجه شویم که در کدام دسته‌بندی قرار دارند. در ادامه این مطلب، «جمله‌واره‌» (Clause) را تعریف می‌کنیم و به کمک مثال انواع آن‌ها را مشخص می‌کنیم تا دسته‌بندی گرامر Relative Clause را معرفی کنیم.

Clause چیست ؟

«جمله‌واره» (Clause) به بخشی از جمله گفته می‌شود که از فاعل و فعل تشکیل شده است. جمله‌واره‌‌ها را در زبان انگلیسی به دو دسته زیر تقسیم‌ می‌کنند:

« جمله‌واره وابسته» (Dependent Clause)
«جمله‌واره مستقل» (Independent Clause)

جمله واره در انگلیسی چیست ؟ — انواع، نحوه ساخت + نکات،‌ مثال و تمرین

فیلم آموزش ضمایر موصولی در انگلیسی + اهمیت و کاربردها (رایگان) در فرادرس

در ادامه ویژگی‌های هر یک را به طور جداگانه شرح می‌‌دهیم تا درک گرامر Relative Clause برای شما آسان‌تر شود.

Independent Clause

«جمله‌واره مستقل» (Independent Clause) به جمله‌واره‌ای گفته می‌شود که به‌تنهایی معنی کاملی می‌دهد و برای انتقال معنا نیازی به جمله یا عبارت دیگری ندارد. برای درک بهتر به جمله زیر دقت کنید.

He went back home when it started to rain.

وقتی باران شروع به باریدن کرد، او به خانه برگشت.

این جمله درواقع از دو جمله‌‌واره مستقل و وابسته تشکیل شده است. در جمله‌واره اول همان‌طور که مشاهده می‌‌کنید، «He» به عنوان فاعل و «went» به عنوان فعل به کار رفته است. این جمله بدون جمله‌واره دوم هم جمله کاملی به شمار می‌رود. به همین دلیل به آن جمله‌واره مستقل می‌گوییم. اما به جمله‌واره دوم نگاه کنید.

جمله‌‌واره دوم با «when» شروع شده که به آن «حرف ربط» (Conjunction) گفته می‌شود، چون دو جمله‌واره را به هم وصل کرده است. بعد از آن هم «it» در نقش فاعل انگلیسی و «started» در نقش فعل انگلیسی ظاهر شده است. اما به نظر شما این جمله به‌تنهایی کامل است؟ بدون شک پاسخ این سوال منفی است. جمله‌واره دوم حتماً باید در کنار یک جمله‌واره مستقل (مانند جمله‌واره اول) قرار بگیرد تا مفهوم کاملی را منتقل کند. پس به جمله‌‌‌واره اول وابسته است و به همین دلیل به آن جمله‌واره وابسته می‌گوییم.

اکنون که با دو جمله‌واره مستقل و وابسته در زبان انگلیسی آشنا شدیم و تفاوت آن‌ها را درک کردیم، می‌توانیم با گرامر Relative Clause بیشتر آشنا شویم. به چند مثال دیگر توجه کنید که در آن‌ها جمله‌واره‌های وابسته به رنگ مشکی و مستقل به رنگ بنفش bold شده‌اند.

What she said surprised everyone.

حرفی که او زد همه را متعجب کرد.

I don't know where he went.

نمی‌دانم کجا رفت.

The problem is that we don't have enough time.

مشکل این است که ما وقت کافی نداریم.

The book that you lent me was fascinating.

کتابی که به من امانت دادی جالب بود.

She’s the one who helped me with my project.

او کسی است که در انجام پروژه به من کمک کرد.

I remember the day when we first met.

روزی که برای اولین بار همدیگر را ملاقات کردیم.

I will call you when I arrive.

وقتی برسم با شما تماس می‌گیرم.

پدری که در حال کمک کردن به دخترش برای انجام تکالیفش است

Dependent Clause

جمله‌واره‌های وابسته در زبان انگلیسی به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

«جمله‌‌واره اسمی» (Noun Clause)
«جمله‌‌واره موصولی» (Adjective Clause)
«جمله‌‌واره قیدی» (Adverbial Clause)

به جمله‌واره‌های وابسته «Subordinate Clause» نیز گفته می‌شود و همان‌طور که مشاهده می‌کنید، در دسته دوم «Adjective Clause»‌ یا «Relative Clause» قرار می‌گیرد. پس تا اینجا اگر بخواهیم نتیجه‌گیری کنیم، می‌توانیم بگوییم که جمله‌واره‌‌ در زبان انگلیسی به دو دسته مستقل و وابسته تقسیم می‌شود و Relative Clause یک جمله‌واره وابسته است. در ادامه هر یک از این سه جمله‌واره را توضیح می‌‌دهیم و به کمک مثال با ویژگی‌‌های آن‌ها آشنا می‌شویم.

به چند مثال زیر نگاه کنید که در آن‌ها جمله‌واره وابسته bold شده است.

What he believes is none of my concern.

چیزی که او به آن اعتقاد دارد، به من ربطی ندارد.

They couldn't understand why the plan failed.

آن‌ها نتوانستند بفهمند که چرا برنامه شکست خورد.

The teacher emphasized that practice makes perfect.

معلم تأکید کرد که کار نیکو کردن از پر کردن است.

The car which he bought last year is now broken.

ماشینی که او سال گذشته خرید، در حال حاضر خراب شده است.

She's the friend who always supports me.

او دوستی است که همیشه از من حمایت می‌کند.

I’ll never forget the moment when I got my first job.

هیچ‌وقت لحظه‌ای را که اولین شغلم را پیدا کردم فراموش نمی‌کنم.

He left early because he had a meeting.

او زود رفت چون جلسه داشت.

As soon as the rain stops, we will go for a walk.

به محض این‌که باران بند بیاید، او می‌رود تا قدم بزند.

Although she was tired, she finished her work.

گرچه او خسته بود، کارش را تمام کرد.

۱. جمله‌واره وابسته: Noun Clause

«جمله‌واره اسمی» (Noun Clause) یکی از جمله‌واره‌های کاربردی و رایج در زبان انگلیسی است که نقش اسم را در جمله دارند. آن‌‌ها می‌توانند در سه نقش «فاعل» (Subject)، «مفعول» (Object) و «مفعول حرف اضافه» (Object of Preposition) در جملات انگلیسی ظاهر شوند. پیش‌تر در مجله فرادرس مبحث «گرامر Noun Clause» منتشر شده است که برای مطالعه بیشتر می‌توانید به لینک مربوطه مراجعه کنید. برای درک بهتر به سه مثال زیر دقت کنید که هر یک از جایگاه‌های جمله‌‌واره‌‌های اسمی را در گرامر Relative Clause نشان می‌دهد.

عبارت های اسمی در انگلیسی – با مثال + تمرین و تلفظ

Subject: What she said surprised me.

فاعل: چیزی که او گفت متعجبم کرد.

Object: I know what she said.

مفعول: می‌دانم او چه گفت.

Object of Preposition: I am not interested in what she does.

مفعول حرف اضافه: من علاقه‌ای ندارم به این‌‌که بدانم او چه کار می‌کند.

۲. جمله‌واره وابسته: Relative Clause

«جمله‌‌واره موصولی» (Relative Clause) که موضوع اصلی این مقاله است، به نوعی از جمله‌واره‌‌ وابسته گفته می‌شود که اسم یا ضمیری را توصیف می‌کنند که درباره آن حرف می‌زنیم. درواقع این جمله‌‌واره‌‌ها اطلاعات بیشتری درباره اسم یا ضمیر در اختیار ما قرار می‌دهند.

جمله‌واره‌های موصولی دقیقاً مانند صفات تک‌کلمه‌ایِ انگلیسی در جمله عمل می‌‌کنند. برای مثال وقتی می‌گوییم «a beautiful girl» صفت که «beautiful» است، اسم جمله، یعنی «girl» را توصیف می‌‌کند و اطلاعات بیشتری درباره دختر به ما می‌دهد. حالا تصور کنید بخواهیم با یک جمله‌واره این دختر را توصیف کنیم، یعنی برای مثال بگوییم که این دختری است که من دیروز ملاقات کردم. در این صورت می‌گوییم «.This is the girl whom I visited yesterday» و درواقع به کمک این جمله‌‌‌واره موصولی توانسته‌ایم دختر را توصیف کنیم.

تصویر خانه‌ای قدیمی و ویلایی

اکنون ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که چه ضرورتی دارد به‌جای یک کلمه از یک جمله‌‌واره استفاده کنیم. پاسخ این سوال واضح است؛ وقتی از جمله‌واره کمک می‌گیریم، اطلاعات بیشتری درباره آن اسم به مخاطب خود منتقل می‌کنیم. پس در شرایطی که می‌خواهیم اسم را بیشتر توصیف کنیم، گرامر Relative Clause نسبت به یک کلمه به عنوان صفت، ارجحیت دارد. به دو مثال زیر دقت کنید تا در بخش‌های بعدی گرامر Relative Clause را کامل‌تر توضیح دهیم و به ساختار و کاربردهای مختلف آن در جمله اشاره بیشتری داشته باشیم.

The book that she is reading is interesting.

کتابی که او دارد برایم می‌‌خواند جالب است.

The house where I grew up is now for sale.

خانه‌ای که در آن بزرگ شدم اکنون برای فروش گذاشته شده است.

عبارات موصولی در انگلیسی — به زبان ساده + مثال و تلفظ

۳. جمله‌واره وابسته: Adverb Clause

«جمله‌واره قیدی» (Adverb Clause) می‌تواند فعل، صفت یا سایر قیدها را توصیف کند. این جمله‌واره‌های وابسته اطلاعاتی درباره زمان، مکان، حالت، دلیل، هدف و... می‌دهند. جمله‌‌واره‌‌های قیدی برای این‌که به یک جمله‌واره مستقل وصل شوند، به حرف ربط نیاز دارند که به آن‌ها «حرف ربط وابسته» (Subordinating Connjunctions) گفته می‌شود. برای درک بهتر به مثال‌های زیر دقت کنید.

Time: He left when the movie ended.

زمان: وقتی فیلم تمام شد او رفت.

Place: She looked wherever she could.

مکان: هر جایی را که می‌‌توانست بررسی کرد.

Reason: I didn't go to the party because I was tired.

دلیل: من به مهمانی نرفتم چون خسته بودم.

Adverb Clause چیست؟ – به زبان ساده با مثال و تمرین

فیلم آموزش ضمایر موصولی در انگلیسی + اهمیت و کاربردها (رایگان) در فرادرس

تقویت مکالمه انگلیسی با فرادرس

بدون شک بسیاری از زبان‌آموزان برای یادگیری و تقویت زبان انگلیسی به سراغ منابعی می‌روند که مناسب سطح آن‌ها باشد و بتواند به مرور باعث پیشرفت و تسلط بر مهارت‌‌هایی مانند شنیدن، خواندن، نوشتن و صحبت کردن شود.

اما همواره کتاب نیست که نیازهای ما را در این رابطه برطرف می‌کند. گاهی لازم است به سراغ منابع دیگری برویم و از آن‌ها برای تقویت زبان انگلیسی کمک بگیریم. برای مثال، تأثیر اپلیکیشن‌های یادگیری زبان انگلیسی و پادکست‌‌های انگلیسی را نمی‌توانیم به عنوان منابع آموزشی و کمک‌آموزشی در راستای تقویت زبان انگلیسی و بهبود مهارت‌های زبانی نادیده بگیریم.

علاوه بر این منابع، بسیاری از زبان‌آموزان ترجیح می‌دهند از فیلم‌‌های آموزشی برای تقویت زبان انگلیسی کمک بگیرند. برای این منظور توصیه می‌کنیم سری به آموزش‌های زبان انگلیسی فرادرس بزنید که به صورت دسته‌بندی‌شده و با در نظر گرفتن سطوح زبان انگلیسی افراد، این فیلم‌ها را در دسترس شما کاربران قرار داده است تا گام به گام با آموزش‌‌‌های آن پیش بروند.

در این فیلم‌های آموزشی علاوه بر دستور زبان انگلیسی، مباحثی مانند اسم، صفت، قید و همچنین راه‌های تقویت مکالمه را یاد می‌گیریم و درباره اصول تلفظ کلمات انگلیسی نکات مهمی را یاد می‌گیریم. برای مشاهده فیلم‌‌هایی برای تقویت مکالمه انگلیسی و اصطلاحات رایج می‌توانید به لینک‌های زیر مراجعه کنید.

تصویر فیلم‌های آموزش مکالمه انگلیسی در فرادرس — برای مشاهده فیلم مجموعه آموزش مکالمه زبان انگلیسی از فرادرس روی تصویر کلیک کنید.

انواع Relative Pronouns

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، جمله‌واره‌های موصولی نوعی جمله‌واره وابسته هستند و برای این‌که آن‌ها را به جمله‌واره اصلی وصل کنیم، به ضمیر موصولی نیاز داریم. «ضمایر موصولی» (Relative Pronouns) به دسته‌ای از ضمایر گفته می‌شود که به عنوان حرف ربط در ابتدای جمله‌واره موصولی می‌آیند و آن‌ها را به جمله‌واره اصلی وصل می‌کنند. در زبان انگلیسی ضمایر موصولی انواع مختلفی دارند و برای شخص، شیء، مکان و... به کار می‌روند. برای این‌که با این ضمایر آشنا شویم، در این بخش از مطلب به کمک مثال تک‌تک آن‌ها را بررسی می‌کنیم. در جدول زیر می‌توانید انواع ضمایر موصولی، کاربرد و دسته‌بندی آن‌ها را مشاهده کنید.

ضمایر موصولی در انگلیسی Relative Pronouns
دسته‌بندی	کاربرد	ضمیر موصولی
در جمله‌واره ضروری و غیرضروری	برای نامیدن افراد و حیوانات خانگی	who
در جمله‌واره ضروری و غیرضروری که به کل جمله اشاره دارد.	برای نامیدن حیوانات و اشیا	which
فقط در جمله‌واره ضروری	برای نامیدن اشخاص، حیوانات و اشیا (غیررسمی)	that
در جمله‌واره ضروری و غیرضروری	برای توصیف مالکیت برای توصیف افراد و حیوانات، گاهی برای اشیا در موقعیت‌‌‌های رسمی	whose
در جمله‌واره ضروری و غیرضروری	برای توصیف افراد در موقعیت‌های رسمی، با حرف اضافه، به‌ندرت در مکالمه، برای استفاده به‌جای «who» در صورتی که مفعول باشد.	whom
فقط در جمله‌واره ضروری		no relative pronoun

برای درک بهتر می‌توانید مثال‌‌های زیر را با ترجمه فارسی مطالعه کنید. در این جمله‌ها، ضمیر مفعولی که داخل پرانتز قرار گرفته نشان می‌دهد که جمله‌واره موصولی غیرضروری است و زیر شخص یا چیزی که به آن اشاره می‌کند، خط کشیده شده است. در برخی از جمله‌واره‌ها می‌توانیم به‌جای ضمایر موصولی از «that» استفاده کنیم.

We don’t know the person who donated this money.

ما کسی که این مبلغ را اهدا کرد، نمی‌شناسیم.

We drove past my old school, which is celebrating its 100th anniversary this year.

پشت فرمان بودیم که از جلوی مدرسه قدیمی‌ام رد شدیم، جایی که امسال صدمین سالگرد تأسیسش را جشن می‌گیرد.

He went to the school (that) my father went to.

به مدرسه‌ای رفتیم که پدرم به آنجا می‌رفت.

The Kingfisher group, whose name was changed from Woolworths this year, includes about 720 high-street shops. Superdrug, which last week announced that it is buying Medicare, is also part of the group.

گروه «کینگ‌ فیشر» که نامش امسال از «وول‌ وُرس» تغییر کرده بود، از حدود ۷۲۰ مغازه در خیابان اصلی شهر تشکیل شده است. «سوپردراگ» که هفته گذشته اعلام کرد در حال تهیه برنامه ملی بیمه اجتماعی است، نیز بخشی از گروه است.

The parents (whom/who/that) we interviewed were all involved in education in some way.

والدینی که مصاحبه کردند، به نوعی در جریان آموزش و تحصیل بودند.

تصوبر معلم و دانش‌آموز در کلاس درس

ضمیر موصولی Who

یکی از ضمیر کاربردی در گرامر Relative Clause ضمیر موصولی who است. از این ضمیر برای اشاره به افراد و در برخی مواقع برای اشاره به حیوانات خانگی استفاده می‌کنیم. «who» هم در جمله‌واره‌های موصولی ضروری و هم غیرضروری کاربرد دارد. اگر قصد دارید با گرامر انگلیسی آشنا شوید و کاربرد ضمایر موصولی را یاد بگیرید، فیلم آموزش ضمایر موصولی در انگلیسی از فرادرس را به شما پیشنهاد می‌کنیم. لینک این آموزش در ادامه آورده شده است.

فیلم آموزش گرامر زبان انگلیسی – کتاب Basic Grammar In Use – فصل ۸ تا ۱۰ در فرادرس

برای درک بهتر می‌توانید مثال‌‌های زیر را مرور کنید.

I think there’d be a lot of children who’d love to have a climbing wall in school. (defining)

فکر می‌کنم بچه‌های زیادی هستند که دوست دارند از دیوار مدرسه بالا بروند.

That’s the dog who doesn’t like me. (defining; referring to a pet animal)

این همان سگی است که از من خوشش نمی‌آید.

There’s this guy at work, who’s one of my friends, well he’s never been on a train. (non-defining)

این همان شخصی در محل کار است که یکی از دوستانم است، خب هیچ‌وقت سوار قطار نشده است.

who در نقش فاعل و مفعول

همان‌طور که اشاره شد، «who» هم می‌تواند در نقش فاعل و هم در نقش مفعول ظاهر شود، مانند دو مثال زیر:

She’s going out with a bloke who’s in the army.

او با مردی بیرون می‌رود که در ارتش کار می‌کند.

(«who» به «bloke» اشاره می‌کند و فاعل گرامر Relative Clause است؛ «bloke» هم شکل غیررسمی «man» است.)

The woman who I saw yesterday was Sheila.

زنی که دیروز دیدم نامش شیلا بود.

(«who» به «the woman» اشاره می‌کند و مفعولِ «saw» در جمله‌واره موصولی است.)

Who با حرف اضافه

می‌توانیم از «who» به عنوان ضمیر موصولی در نقش متمم حرف اضافه در گرامر Relative Clause کمک بگیریم، مانند مثال زیر:

It was Kathy who Lara gave the keys to. It wasn’t me.

او «کتی» بود که «لارا» کلیدها را به او داد.

(«who» به «Kathy» اشاره می‌کند و متمم حرف اضافه «to» است.)

حرف اضافه را در انتهای جمله‌واره موصولی قرار می‌‌دهیم و بلافاصله قبل از «who» می‌آید، مانند مثال زیر:

Of all my friends, she’s the one who I know I can rely on.

Not: … ~~the one on who I know I can rely~~.

از بین همه دوستانم، او کسی است که می‌توانم رویش حساب باز کنم.

تصور یک لپ‌تاپ و برگ‌های سبز اطراف آن روی میز سفیدی که نوشته شده: Relative Clauses

Who‌ با اسم‌های جمع برای اشخاص

اغلب از «who» با «اسامی جمع گروهی» (Collective Nouns) استفاده می‌کنیم که برای انسان‌ها به کار می‌رود. برای مثال برای توصیف کلماتی مانند اسامی زیر:

committee
government
group
panel
police
team

مثال زیر را در نظر بگیرید.

Nicola phoned the fire brigade, who then alerted the police and social workers.

«نیکولا» به آتش‌نشانی زنگ زد، کسی که پلیس و مددکار اجتماعی را در جریان قرار داد.

برای اشیا از «who» استفاده نمی‌کنیم. به شکل درست و نادرست جملات زیر دقت کنید.

There are some very good art books which you can get ideas from.

Not: ~~There are some very good art books who you can get ideas from~~.

چند کتاب خیلی خوب درباره هنر هست که می‌توانید از آن‌ها ایده بگیرید.

به چند مثال دیگر با who در جمله‌واره‌های موصولی توجه کنید تا نقش آن در جمله را بهتر درک کنید.

The teacher who explained the lesson was very patient.

معلمی که درس را توضیح داد، خیلی صبور بود.

The artist who painted this piece of art is famous in the city.

هنرمندی که این اثر هنری را نقاشی کرد، در شهر معروف است.

My neighbor, who loves gardening, gave me some flowers.

همسایه‌ای که عاشق باغبانی است به من چند گل داد.

The doctor who treated me was very kind.

پزشکی که درمانم کرد خیلی مهربان بود.

The student who won the award worked very hard.

دانش‌آموزی که برنده جایزه شد، خیلی سخت‌کوش بود.

ضمیر موصولی Whom

این ضمیر موصولی را در موقعیت‌های رسمی و نوشتار انگلیسی به کار می‌بریم و برای توصیف شخص و در حالتی استفاده می‌شود که مفعولِ فعل باشد. در نوشتار انگلیسی در مقایسه با محاوره‌های روزمره کاربرد بیشتری دارد. دو مثال زیر را در نظر بگیرید.

فیلم آموزش گرامر زبان انگلیسی – کتاب Basic Grammar In Use – فصل ۸ تا ۱۰ در فرادرس

The response of those managers whom I have consulted has been very positive and we are looking forward to meeting together.

پاسخ آن مدیرانی که با آن‌ها مشاوره کردم، خیلی خوش‌بینانه بود و ما دنبال این هستیم که همدیگر را ملاقات کنیم.

(«whom» به «those mangers» اشاره می‌کند و مفعولِ فعل «consulted» در جمله‌واره موصولی است.)

She was a celebrated actress whom he had known and loved almost since her first appearance on the stage.

او بازیگر مشهوری است که تقریباً از اولین ظهورش روی صحنه شناخته‌شده و محبوب شد.

Whom با حرف اضافه

رایج‌ترین کاربرد «whom» همراه با حرف اضافه است. از «whom» می‌توانیم به عنوان متمم حرف اضافه استفاده کنیم، مانند مثال زیر:

The first book was a terrible historical novel for children which was turned down by every publisher to whom it was sent.

اولین کتاب یک رمان تاریخی خیلی بد برای کودکان بود و توسط هر انتشاراتی که برای آن ارسال شده بود، رد شد.

(«whom» در این مثال، به ناشر اشاره دارد و به عنوان متمم حرف اضافه «to» به کار رفته است.)

Drama in schools is particularly good for pupils for whom English is a second language.

هنرستان به‌ویژه برای دانش‌آموزانی خوب است که زبان انگلیسی زبان دوم آن‌هاست.

(در این مثال، حرف اضافه «for» را قبل از «whom» می‌آوریم.)

شاید این سوال برایتان پیش بیاید که چه زمانی باید از «who» و چه زمانی از «whom» استفاده کنیم. در بخش‌‌ بعدی این مطلب به بررسی این تفاوت پرداخته‌ایم.

فرق Who و Whom

مهم‌ترین فرق «who» و «whom» در این است که اولی به عنوان فاعل و دومی به عنوان مفعول عمل می‌کند. از «whom» هم زمانی کمک می‌گیریم که دریافت‌‌کننده عمل باشد، مانند دو مثال زیر:

Kim is an athlete who enjoys distance running.

«کیم» ورزشکاری است که از دوی استقامت لذت می‌برد.

Asher wrote a letter to a pen pal whom he had never met.

«آشر» نامه‌‌ای به دوست مکاتبه‌ای خود نوشت که هرگز او را ملاقات نکرده بود.

این قانون را می‌توانیم در دو حالت زیر به کار ببریم:

برای شروع کردن سوال
برای معرفی جمله‌واره وابسته

برای شروع کردن سوال

اگر سوالی را بتوانیم با ضمیر فاعلی «he/she/it/they» پاسخ بدهیم، از «who» یا «whoever» استفاده می‌کنیم. اگر بتوانیم آن را با ضمیر مفعولی «him/her/them» پاسخ بدهیم، از «whom» یا «whomever» کمک می‌گیریم، مانند مثال‌‌های زیر:

Q: Who is at the door?

A: They are.

Q: چه کسی پشت در است؟

A: آن‌ها هستند.

[این جمله را فقط می‌توانیم با ضمیر فاعلی، مانند «they» جواب دهیم.]

Q: Whom did he tell?

A: He told her.

Q: او به چه کسی زنگ زد؟

A: او (مذکر) به او (مؤنث) گفت.

[پاسخ در مفعول جمله است. «her» مفعول فعل «told» است.]

برای معرفی جمله‌واره وابسته

با جمله‌واره مستقل، اگر ضمیر فاعلی باشد، از «who» استفاده می‌کنیم. اما اگر ضمیر مفعولی باشد، «whom» گزینه بهتری است. مثال‌‌های زیر را در نظر بگیرید.

Many people dislike the new chairman whom we have elected.

بسیاری از افراد از مدیر جدیدی که انتخاب شده بدشان می‌آید.

[در جمله‌واره «whom we have selected»، ضمیر «whom» در نقش مفعول فعل مرکب ظاهر شده است.]

I am scared of the old woman who lives on Main Street.

من از آن زن مسنی که در خیابان «مِین» زندگی می‌کند، می‌ترسم.

[در جمله‌واره «who lives on Main Street»، ضمیر «who» نقش فاعل را دارد، یعنی جمله اصلی «She lives on Main Street» بوده است.]

همچنین به این نکته اشاره کردیم که «who» در مقایسه با «whom» برای موقعیت‌های رسمی‌تر کاربرد دارد. در جدول زیر می‌توانید این تفاوت را با مقایسه کردن جمله‌‌واره موصولی با «who» و «whom» مشاهده کنید که درک شما را از گرامر Relative Clause آسان‌تر خواهد کرد.

فرق Who با Whom
غیررسمی‌تر	رسمی‌تر
There was only one person who the old man spoke to.	There was only one person to whom the old man spoke.
She smiled as she remembered the quiet scholar who she had shared a love of books with.	She smiled as she remembered the quiet scholar with whom she had shared a love of books.

به چند مثال دیگر با whom در جمله‌واره‌های موصولی توجه کنید تا نقش آن در جمله را بهتر درک کنید.

نکته: در انگلیسی محاوره به وفور شاهد این هستیم که حتی در شرایطی که «whom» به عنوان مفعولِ فعل به کار می‌رود و نباید از «who» استفاده کنیم، ضمیر موصولی «who» را به «whom» ترجیح می‌دهیم. پس در انگلیسی محاوره به ندرت از «whom» استفاده می‌شود. برای مثال، دو جمله زیر را اگر از نظر دستوری بخواهیم بررسی کنیم، بدون شک جمله اول درست‌تر است، چون «whom» مفعولِ فعل است. اما جمله دوم در حالت محاوره کاربرد بیشتری دارد.

She is the girl whom I have always counted on.

She is the girl who I have always counted on.

او دختری است که من همیشه رویش حساب کرده‌ام.

The woman whom I met at the conference gave an inspiring speech.

زنی که من در همایش ملاقاتش کردم، سخنرانی الهام‌بخشی ارائه کرد.

The friend whom I invited to the party couldn't make it.

دوستی که من به مهمانی دعوتش کردم، نتوانست به آن بیاید.

The professor whom they consulted for advice is an expert in the field.

استادی که برای مشورت کردن با او صحبت کردند، متخصص در این زمینه است.

The colleague with whom I worked on the project has moved to a new city.

همکاری که من روی پروژه با او کار کردم، به شهر جدیدی نقل‌مکان کرده است.

The man whom she hired for the job is highly qualified.

مردی که برای کار استخدام کرد، خیلی ماهر است.

تصویر مردی که مشغول کار کردن با لپ‌تاپش است

ضمیر موصولی Whose

یکی دیگر از ضمایر موصولی در گرامر Relative Clause ضمیر «whose» من است. معمولاً از «whose» به عنوان ضمیر موصولی برای بیان مالکیت استفاده می‌‌کنیم و این مالکیت برای انسان و حیوانات صدق می‌کند. در حالت‌های رسمی‌تر می‌توانیم آن را برای اشیا نیز به کار ببریم. همچنین از «whose» برخلاف سایر ضمایر موصولی، قبل از اسم و در جمله‌واره‌های ضروری و غیرضروری کمک می‌گیریم، مانند مثال‌های زیر:

He’s marrying a girl whose family don’t seem to like him.

او دارد با دختری ازدواج می‌کند که انگار خانواده‌‌اش دوستش ندارند.

(خانواده دختر از پسر خوششان نمی‌آید.)

There was me and there was Kate, whose party it was, and then there were two other people.

من بودم و «کیت» که مهمانی برای او بود، و دو نفر دیگر هم بودند.

It is an old house whose sitting room looks out over a wonderful garden.

این یک خانه قدیمی است که به باغ زیبایی مشرف است.

(اتاق نشیمنِ خانه به باغ زیبایی مشرف است.)

Whose با حرف اضافه

از whose همراه با حرف اضافه به عنوان متمم حرف اضافه می‌توانیم استفاده کنیم، مانند مثال زیر:

Kate, whose sister I used to share a house with, has gone to work in Australia.

«کیت»، که یک زمانی من خانه‌ام را با او شریک شده بودم، برای کار کردن به استرالیا رفته است.

(«whose sister» به «Kate» اشاره دارد و متمم «with» است.)

همچنین می‌توانیم حرف اضافه را بلافاصله قبل از ضمیر موصولی قرار دهیم (در حالت رسمی‌تر و نوشتار انگلیسی). علاوه بر این، می‌توانیم آن را در انتهای جمله‌واره موصولی بیاوریم (غیررسمی‌تر). دو جمله زیر را با هم مقایسه کنید.

Thomas Goldney III, in whose house and garden several generations of Bristol students have now lived, was described in the late 18th century as ‘a very curious gentleman’. (More formal)

«توماس گلدنی سوم» که در خانه و باغش چند نسل از دانش‌آموزان بریستول تا به امروز زندگی کرده‌اند، در اواخر قرن هجدهم به عنوان «مرد خیلی کنجکاو» توصیف شد. (رسمی‌تر)

Thomas Goldney III, whose house and garden several generations of Bristol students have now lived in, was described in the late 18th century as ‘a very curious gentleman’. (More informal)

«توماس گلدنی سوم» که در خانه و باغش چند نسل از دانش‌آموزان بریستول تا به امروز زندگی کرده‌اند، در اواخر قرن هجدهم به عنوان «مرد خیلی کنجکاو» توصیف شد. (غیررسمی‌تر)

به چند مثال دیگر با whose در جمله‌واره‌های موصولی توجه کنید تا نقش آن در جمله را بهتر درک کنید. برای تقویت گرامر انگلیسی نیز مشاهده فیلم آموزش کتاب Basic Grammar In Use را از فرادرس پیشنهاد می‌‌کنیم که لینک آن در ادامه آورده شده است.

The woman whose car was stolen reported it to the police.

زنی که ماشینش به سرقت رفته بود، آن را به پلیس گزارش داد.

The teacher whose students always succeed is retiring this year.

معلمی که دانش‌آموزانش همیشه موفق هستند، امسال بازنشست می‌شود.

She adopted a dog whose leg was injured.

او سگی را به حضانت گرفت که پایش زخمی شده بود.

The author whose books have sold millions of copies will be speaking tonight.

نویسنده‌ای که کتاب‌هایش چندین میلیون نسخه به فروش رفته است، امشب سخنرانی می‌کند.

تصویر بیرون یک کافه و تخته سیاهی که روی آن نوشته شده: Relative Clauses

ضمیر موصولی Which

از «which» به عنوان ضمیر موصولی برای اشاره به اشیا و حیوانات استفاده می‌کنیم که هم در جمله‌واره‌های ضروری و هم غیرضروری کاربرد دارد. همواره از «which» برای معرفی گرامر Relative Clause استفاده می‌کنیم، وقتی که به کل جمله یا جمله‌واره اشاره می‌کنیم. به مثال‌های زیر دقت کنید.

You need to tick the box which says yes. (defining)

باید گزینه‌‌‌ «بله» را تیک بزنی. (ضروری)

He won’t have much time to prepare for the meeting, which is this afternoon. (non-defining)

او وقت زیادی برای آماده شدن در جلسه‌ای که امروز عصر بود، نداشت. (غیرضروری)

She had to get up and walk all the way to the other side of the room, which isn’t easy with a bad back.

او باید تمام راه را تا آن طرف اتاق می‌رفت، که با کمردرد شدید کار راحتی نبود.

(«which» به کل جمله‌ای اشاره می‌کند که قبل از آن آمده است.)

از «that» هم می‌توانیم به‌جای «which» استفاده کنیم، اما «what» کاربردی ندارد. به شکل درست و نادرست جملات زیر توجه کنید.

Another activity which/that I have chosen is photography.

Not: ~~Another activity what I have chosen is photography~~.

فعالیت دیگری که من انتخاب کرده‌ام، عکاسی است.

which به عنوان فاعل و مفعول

«which» می‌تواند به عنوان فاعل یا مفعول جمله‌واره موصولی به کار برود، مانند مثال‌های زیر:

The new sports complex, which will be built on the site of the old power station, will provide facilities for cricket, soccer, bowls and badminton.

باشگاه ورزشی جدید، که به‌جای ایستگاه برق قبلی ساخته می‌شود، امکاناتی برای بازی کریکت، فوتبال و بدمینتون فراهم می‌کند.

(«which» به «new sports complex» اشاره می‌کند و فاعل «be built» در جمله‌واره موصولی است.)

It was the same picture which I saw at the National Gallery.

آن همان عکسی بود که در نمایشگاه ملی دیدم.

(«which» به «same picture» اشاره می‌کند و مفعول «saw» در گرامر Relative Clause است.)

Which با حرف اضافه

از «which» می‌توانیم به عنوان متمم حرف اضافه استفاده کنیم. به مثال‌های زیر و ترجمه آن‌ها دقت کنید.

Early in the Autumn Term there is a reception at which you can meet current staff and students.

اوایل فصل بهار، جشنی برگزار می‌شود که در آن می‌توانید کارکنان و دانشجویان فعلی را ملاقات کنید.

(«which» به جشن اشاره می‌کند و متمم «at» است.)

Close by, in the churchyard, is the famous Rudston stone, from which the village takes its name.

نزدیک حیاط کلیسا، کارخانه سنگ‌بری «رادستونِ» معروف است که نامش برگرفته از نام روستا است.

(«which» به «Rudston stone» اشاره می‌کند و متمم «from» است.)

می‌توانیم از حرف اضافه بلافاصله قبل از ضمیر موصولی استفاده کنیم (رسمی‌تر) یا در انتهای جمله‌واره موصولی آن را به کار ببریم. دو جمله زیر را با هم مقایسه کنید که یکی برای موقعیت‌های رسمی‌تر و دیگری برای موقعیت‌های غیررسمی‌تر است.

The title of the poem indicates that the poet knows himself to be separated from the community in which he grew up.

عنوان شعر نشان می‌دهد که شاعر خودش را از جامعه‌ای که در آن بزرگ شده جدا می‌داند.

I’ve never felt close to the community which I grew up in.

من هیچ‌وقت به جامعه‌ای که در آن بزرگ شدم احساس نزدیکی نکرده‌ام.

گرامر Which در زبان انگلیسی – به زبان ساده + مثال و تمرین

فیلم آموزش گرامر زبان انگلیسی سطح مقدماتی A2 – به زبان انگلیسی در فرادرس

به چند مثال دیگر با which در جمله‌واره‌های موصولی توجه کنید تا نقش آن در جمله را بهتر درک کنید.

The movie which we watched last night was amazing.

فیلمی که ما دیشب تماشا کردیم، جالب بود.

She showed me the book which she borrowed from the library.

او به من کتابی را نشان داد که از کتابخانه به امانت گرفته بود.

The house which they bought needs some renovations.

خانه‌ای که آن‌ها خریدند، به بازسازی نیاز دارد.

The cake which he baked turned out perfectly.

کیکی که او پخت خیلی خوب از آب در آمد.

I found a solution which solves all our problems.

من را‌ه‌حلی پیدا کردم که تمام مشکلاتمان را حل می‌‌کند.

تصویر چند کاغذ رنگی که از طناب آویزان است و روی آن‌ها سه ضمیر موصولی نوشته شده است

ضمیر موصولی Where

از «where» به عنوان ضمیر موصولی در گرامر Relative Clause برای معرفی جمله‌واره‌‌ای استفاده می‌کنیم که اطلاعات بیشتری درباره مکان می‌دهد. کاربردهای «where» را در ادامه مشاهده می‌‌کنید.

فیلم آموزش گرامر زبان انگلیسی سطح پایه A1 – به زبان انگلیسی در فرادرس

یکی از کاربردهای «where» به عنوان ضمیر موصولی برای توصیف مکان یا موقعیتی است که به جمله‌واره اصلی اشاره دارد، مانند مثال زیر:

This is the house where I grew up.

این خانه‌ای است که من در آن بزرگ شدم.

برای نشان دادن محیطی که در آن رویدادی رخ داده است:

We visited the park where the festival was held.

ما از پارکی دیدن کردیم که جشنواره برگزار شد.

برای ایجاد ارتباط بین جمله‌واره‌‌هایی که جا یا مکان بخصوص را توصیف می‌کنند و درواقع جزئیات بیشتری درباره آن موقعیت خاص به ما می‌دهند:

The café where we met has closed down.

کافه‌ای که ما همدیگر را آنجا ملاقات کردیم، بسته شده است.

Where به‌جای In/At/To which

«where» می‌تواند به‌جای عبارت‌هایی مانند «in which» یا «at which» و «to which» بیاید که همگی برای توصیف مکان به کار می‌روند، مانند مثال زیر:

This is the school where I studied.

این مدرسه‌ای است که من در آنجا درس خواندم.

(به‌جای «in which I studied»)

The meeting where the decision was made lasted for three hours.

جلسه‌ای که در آن تصمیم گرفته شد، سه ساعت طول کشید.

(به‌‌جای «at which the decision was made»)

The event where we were invited will take place next Saturday.

رویدادی که ما به آن دعوت شدیم شنبه هفته آینده برگزار خواهد شد.

(به‌‌جای «to which we were invited»)

به چند مثال دیگر با where در جمله‌واره‌های موصولی توجه کنید تا نقش آن در جمله را بهتر درک کنید.

This is the place where we first met.

این جایی است که ما برای اولین بار ملاقات کردیم.

The café where they serve the best coffee is just around the corner.

کافه‌ای که آن‌ها بهترین قهوه را در آن سرو می‌کنند درست سر نبش است.

I know a park where you can relax and read.

پارکی را که آنجا استراحت و مطالعه می‌کنی می‌شناسم.

We visited the city where my parents were born.

ما از شهر بازدید کردیم، جایی که زادگاه والدین‌مان بود.

The store where I bought this shirt is having a sale.

فروشگاهی که من این پیراهن را از آنجا خریدم، حراج کرده است.

ضمیر موصولی When

از «when» به عنوان ضمیر موصولی برای توصیف زمان استفاده می‌کنیم. درواقع، برای وصل کردن جمله‌واره اصلی به جمله‌واره وابسته که اطلاعات بیشتری درباره رویداد یا زمان می‌دهد، از «when» به عنوان ضمیر موصولی کمک می‌گیریم، مانند مثال زیر:

The years when the "Flower Children" thrived were the 1960s.

سال‌هایی که «Flower Children» رونق گرفت، دهه شصت بود.

The day when the concert takes place is Sunday.

روزی که کنسرت برگزار می‌شود یکشنبه است.

The hour when the parade begins is 12:30 p.m.

ساعت شروع راه‌پیمایی ۱۲:۳۰ است.

When به‌جای In/At/To which

از «when» می‌توانیم به‌‌جای «In/At/To which» در جمله‌واره‌های موصولی استفاده کنیم که زمان را نشان می‌دهد. مثال‌های زیر را در نظر بگیرید که در آن‌ها «when» به‌‌جای «in which» و «at which» و «on which» به کار رفته است.

فیلم آموزش ضمایر موصولی در انگلیسی + اهمیت و کاربردها (رایگان) در فرادرس

This was the moment when she realized the truth.

این روزی بود که او حقیقت را فهمید.

(به‌‌جای «at which she realized the truth»)

There was a year when everything changed.

یک سالی بود که همه‌چیز تغییر کرد.

(به‌‌جای «in which everything changed»)

The day when we celebrated was sunny.

روزی که جشن گرفتیم هوا آفتابی بود.

(به‌‌جای «on which we celebrated»)

به چند مثال دیگر با when در جمله‌واره‌های موصولی توجه کنید تا نقش آن در جمله را بهتر درک کنید.

I remember the day when we went to the beach.

روزی که به کنار دریا رفتیم را به یاد می‌آورم.

She still talks about the moment when she won the award.

او هنوز درباره لحظه‌ای صحبت می‌کند که برنده جایزه شد.

There was a time when I didn't believe in myself.

زمانی بود که من خودم را باور نداشتم.

He forgot the year when he graduated from college.

او سالی را یادش رفت که از کالج فارغ‌التحصیل شده بود.

I'll never forget the night when we saw the stars together.

من هیچ‌وقت شبی را فراموش نمی‌کنم که با هم ستاره‌ها را دیدیم.

ضمیر موصولی That

از ضمیر موصولی «that» به‌‌جای «who» و «whom» و «which» استفاده می‌‌کنیم. بنابراین «that» تنها ضمیر موصولی است که برای افراد، حیوانات و اشیا به کار می‌رود. از این ضمیر موصولی فقط برای معرفی جمله‌واره‌های ضروری استفاده می‌کنیم. «that» در مقایسه با سه ضمیر دیگری که نام بردیم، غیررسمی‌تر است. برای درک بهتر مثال‌‌های زیر را بخوانید. برای یادگیری ضمایر موصولی در مبحث گرامر Relative Clause مشاهده فیلم آموزش ضمایر موصولی را از فرادرس توصیه می‌کنیم. لینک آن هم در ادامه آورده شده است.

فیلم آموزش گرامر زبان انگلیسی – سطح متوسط تا پیشرفته B2 تا C2 در فرادرس

We met somebody last night that did the speech therapy course two years after you. (refers to a person)

ما دیشب کسی را ملاقات کردیم که دو سال بعد از شما گفتاردرمانی کرد.

(به شخص اشاره دارد.)

The 8:30 is the train that you need to get. (refers to a thing)

ساعت ۸:۳۰ زمانی است که باید سوار قطار شوی.

(به اشیا اشاره می‌کند.)

She blamed herself for everything that had happened.

او خودش را بابت هر چیزی که اتفاق افتاده بود سرزنش کرد.

تصویر دختری در کتابخانه در خال مطالعه کردن

به چند مثال دیگر با that در جمله‌واره‌های موصولی توجه کنید تا نقش آن در جمله را بهتر درک کنید.

The book that she recommended was a bestseller.

کتابی که او پیشنهاد کرد، جزو کتاب‌های پرفروش بود.

The idea that he proposed was brilliant.

ایده‌ای که پیشنهاد داد، فو‌ق‌العاده بود.

The dress that she wore was stunning.

لباسی که او پوشید خیلی قشنگ بود.

The song that we heard is stuck in my head.

آهنگی که شنیدیم، در ذهنم مدام تکرار می‌شود.

گرامر Relative Clause بدون ضمیر موصولی

در ساختارهای غیررسمی، اغلب ضمیر موصولی را حذف می‌کنیم. این اتفاق فقط در جمله‌واره‌های ضروری می‌افتد، و زمانی که ضمیر موصولی به عنوان مفعولِ فعل به کار می‌رود. اما اگر ۱) ضمیر موصولی نقش فاعلِ فعل را داشته باشد یا ۲) در جمله‌واره‌های موصولی غیرضروری بیاید، دیگر نمی‌توانیم ضمیر موصولی را از جمله حذف کنیم. برای درک بهتر مثال‌های زیر و توضیحات آن‌ها را بخوانید.

فیلم آموزش زبان انگلیسی – اشتباهات رایج در گرامر در فرادرس

German is a language which I’ve found hard to learn.

German is a language I’ve found hard to learn.

آلمانی، زبانی است که به نظرم یاد گرفتنش کار سختی است.

(جمله‌واره ضروری است و « which» به عنوان مفعول به کار رفته است.)

She’s the singer who I heard on the radio.

She’s the singer I heard on the radio.

او خواننده‌ای است که من [صدایش را] در رادیو شنیدم.

(جمله‌واره‌ ضروری است و «who» به عنوان مفعول به کار رفته است.)

There’s a hill which begins three miles after the start of the race.

Not: ~~There’s a hill begins three miles after the start of the race~~.

تپه‌ای هست که سه مایل بعد از شروع مسابقه آن را می‌بینیم.

جمله‌واره ضروری است و «which» به عنوان فاعل در جمله به کار رفته است. پس نمی‌توانیم ضمیر موصولی را حذف کنیم.)

Sir James, whose birthday is on February 26, plans to lay on a big party.

آقای «جیمز» که تولدش ۲۶ فوریه است، برنامه دارد که مهمانی بزرگی را تدارک ببیند.

(جمله‌واره غیرضروری است و «whose» را نمی‌توانیم از جمله حذف کنیم.)

چند کودک در جشن تولد

پس اگر بخواهیم یک نتیجه‌‌گیری کلی بکنیم، خواهیم داشت:

در حالت زیر می‌توانیم ضمیر موصولی را حذف کنیم:
- در جمله‌واره‌های ضروری: اگر ضمیر موصولی در نقش مفعولِ فعل باشد.
و در دو حالت زیر نمی‌توانیم ضمیر موصولی را حذف کنیم:
- در جمله‌واره‌های ضروری: اگر در نقش فاعلِ فعل باشد.
- در جمله‌واره‌های غیرضروری

اشتباهات رایج در استفاده از Relative Pronouns

بیشترین اشتباهاتی که زبان‌آموزان در رابطه با گرامر Relative Clause به کار می‌برند، استفاده نادرست از ضمایر موصولی است. به همین دلیل در ادامه این مطلب سعی کرده‌ایم به برخی از اشتباهات رایج گرامری در زبان انگلیسی هنگام استفاده از ضمایر موصولی اشاره کنیم. همچنین، برای مشاهده فیلم آموزش اشتباهات گرامری رایج از فرادرس می‌توانید روی لینک زیر کلیک کنید.

در جمله‌واره‌های غیرضروری، نمی‌توانیم «that» را به‌جای «who» یا «whom» و «which» به کار ببریم:

It gives me a good chance to improve my Italian, which has become a little bit rusty.

Not: ~~It gives me a good chance to improve my Italian, that has become a little bit rusty~~.

آن به من فرصت خوبی می‌دهد که زبان ایتالیایی‌ام را تقویت کنم، که کمی از یادم رفته است.

از «what» نمی‌توانیم به عنوان ضمیر موصولی استفاده کنیم:

So, he can make himself easily understood in the two languages, which helps a lot.

Not: ~~So, he can make himself easily understood in the two languages, what helps a lot~~.

پس او می‌تواند به راحتی دو زبان را بفهمد، که خیلی کمک می‌کند.

از «who» فقط برای توصیف انسان یا حیوان خانگی استفاده می‌کنیم و نباید آن را برای توصیف اشیا به کار ببریم:

She’s written some great cookery books which have got pictures of delicious-looking recipes.

Not: ~~She’s written some great cookery books who have got pictures of delicious-looking recipes~~.

او چند کتاب آشپزی خوب تألیف کرده است که تصاویری از دستور غذاهای خوشمزه‌ای دارند.

در رابطه با املای «which» نیز توجه داشته باشید که به صورت «wich» نوشته نمی‌شود:

The is the bike which I bought last month.

Not: This is the bike ~~wich~~ I bought last month.

این دوچرخه‌ای است که من ماه گذشته خریدم.

مثال با گرامر Relative Clause

تا به اینجای مطلب درباره گرامر Relative Clause صحبت کردیم و کاربردهای مختلف آن را بررسی کردیم. در ادامه این مطلب مثال‌های بیشتری را در این رابطه مشاهده می‌کنید که با ترجمه فارسی و تلفظ صوتی در اختیار شما قرار گرفته است.

In the future, I would like to work with children, which I’m quite good at.

در آینده، من می‌خواهم با بچه‌ها کار کنم، که در این کار تقریباً خوبم.

The reason why I stopped taking lessons is I was struggling to make the school payments on time.

دلیلی کهدیگر به کلاس نرفتم این بود که تلاش می‌کردم قسط‌های دانشگاه را به‌موقع پرداخت کنم.

The place we liked the most was Santa Teresa Beach, where nature is still pretty much untouched.

جایی که از همه بیشتر دوست داشتیم ساحل «سانتا ترِسا» بود که طبیعت هنوز تا حد زیادی بکر است.

I was initially employed to be a data entry clerk, whose job was to input data into a computer from forms.

من اول به عنوان کارمند ثبت‌ داده‌ها استخدام شدم، که شغلش این بود که داده‌های ورودی را از فرم‌ها وارد کامپیوتر کند.

I’ll never forget the day when/that I lost my suitcase at the airport.

من هیچ‌وقت روزی را فراموش نمی‌کنم که چمدانم را در فرودگاه گم کردم.

When she got to the building, there were at least 10 other people who/that were also applying for the job.

وقتی او به ساختمان رسید، دست‌کم ۱۰ نفر دیگر آنجا بودند که متقاضی آن شغل بودند.

The teacher who inspired me the most is retiring this year.

معلمی که بیشتر از همه الهام‌بخش من بود امسال بازنشست می‌شود.

I bought a laptop which has a long battery life.

من لپ‌تاپی خریدم که باتری آن طول عمر زیادی دارد.

The musician whose song won the award is performing tonight.

موزیکی که آهنگش برنده جایزه شد، امشب اجرا می‌شود.

The town where I grew up is very small.

شهری که در آن بزرگ شدم خیلی کوچک است.

I remember the time when we used to play in the park every day.

زمانی را یادم می‌آید که هر روز در پارک بازی می‌کردیم.

تصویر حبابی سفید که داخل آن نوشته شده: reduced adjective clause

گرامر Reduced Relative Clause

در آموزش‌های قبلی مجله فرادرس درباره «گرامر Reduced Relative Clause» به طور کامل توضیح دادیم. برای مطالعه بیشتر می‌توانید به لینک مربوطه مراجعه کنید. اما چون این نوع جمله‌واره‌های کوتاه موصولی زیرمجموعه‌ای از گرامر Relative Clause به شمار می‌روند، بهتر است در این بخش از مطلب نیز اشاره‌ای به نحوه ساختن و کاربرد آن در جملات انگلیسی داشته باشیم.

به جمله‌واره‌های موصولی در زبان انگلیسی «Shortened Relative Clause» نیز می‌گویند. در حالت عادی، از این نوع جمله‌واره‌‌ها استفاده می‌‌کنیم تا اطلاعات بیشتری درباره فاعل جمله به دست بیاوریم. هرچند جمله‌واره‌های موصولی که به مفعول نیز اشاره می‌کنند نیز در برخی موارد لازم است کوتاه شوند.

گرامر Reduced Adjective Clause – به زبان ساده + تمرین و تلفظ صوتی

فیلم آموزش گرامر زبان انگلیسی سطح پایه A1 – به زبان انگلیسی در فرادرس

اولین روشی که به واسطه آن می‌توانیم جمله‌واره‌‌های موصولی را کوتاه کنیم این است که ضمایر موصولی «who» و «which» و «that» را از جمله‌واره‌ موصولی حذف کنیم. بیایید مراحل تشکیل جمله‌واره موصولی و سپس تبدیل آن به جمله‌واره موصولی کوتاه‌شده را در نظر بگیریم. دو مثال زیر را ببینید.

Teachers help you solve problems.

معلم‌ها به شما در حل مسئله کمک می‌کنند.

You could never solve the problems without teachers.

شما بدون معلم‌ها هیچ‌وقت نمی‌توانستید مسائل را حل کنید.

اکنون می‌خواهیم این دو جمله را به هم وصل کنیم و یک جمله‌واره موصولی بسازیم. برای این کار به ضمیر موصولی نیاز داریم که در این مثال چون مفعول «problems»‌ است، از «which» استفاده کرده‌ایم. بنابراین، خواهیم داشت:

Teachers help you solve the problems (which/that) you could never do without them.

معلم‌ها به شما در حل مسائلی کمک می‌کنند که بدون آن‌ها نمی‌توانستید.

دلیل این‌که ضمایر موصولی را داخل پرانتز گذشته‌ایم این است که می‌توانیم آن‌ها را از جمله حذف کنیم. پس حضورشان در جمله اختیاری است. به دو مثال دیگر توجه کنید. در هر دو مثال امکان حذف ضمایر موصولی وجود دارد.

Mondays are usually the days (when) I feel the most stressed out.

دوشنبه‌ معمولاً روزی است که بیشترین استرس را دارم.

They were the only locals (who/that) I talked to during my trip.

تنها بومی‌هایی بودند که من در طول سفرم با آن‌ها هم‌صحبت شدم.

در تمام مثال‌های فوق می‌توانیم ضمیر موصولی را برداریم. اما همچنان به آن‌ها جمله‌واره موصولی گفته می‌شود. یعنی هنوز کوتاه نشده است. برای ساختن Reduced Relative Clauses، فقط ضمیر موصولی را حذف نمی‌کنیم. بلکه باید اجزای دیگری را نیز از جمله برداریم.

تصویر کتابخانه‌ای که چند کتاب رنگی در آن هست

به چند مثال بیشتر توجه کنید که با گرامر Reduced Adjective Clause نوشته شده است. در این مثال‌ها، جمله‌واره کوتاه‌شده را Bold کرده‌ایم.

The man standing by the door is my uncle.

مردی که کنار در ایستاده دایی/عموی من است.

Books placed on the top shelf are difficult to reach.

دسترسی به کتاب‌های روی قفسه سخت است.

Students completing the assignment on time will receive extra credit.

دانش‌آموزانی که به‌موقع تکالیفشان را انجام می‌دهند، اعتبار اضافه دریافت می‌کنند.

The car parked outside belongs to Sarah.

ماشینی که بیرون پارک شده است به سارا تعلق دارد.

People living in the city often experience traffic congestion.

مردمی که در شهر زندگی می‌کنند، اغلب ترافیک سنگین را تجربه می‌کنند.

The painting displayed in the gallery was created by a local artist.

نقاشی‌ای که در نمایشگاه به نمایش درآمد، توسط هنرمندی بومی خلق شده بود.

The letter sent yesterday has not yet been received.

نامه‌ای که دیروز ارسال شد هنوز دریافت نشده است.

The woman wearing a red blouse is standing by the red car.

زنی که لباس قرمز بر تن دارد کنار ماشین است.

Plants grown in this garden need a lot of sunlight.

گیاهانی که در این باغ رشد می‌کنند به نور زیادی احتیاج دارند.

The report submitted last week was received by the manager.

گزارشی که هفته گذشته تحویل داده شد، توسط مدیر دریافت شد.

قوانین کوتاه کردن جمله واره موصولی

با توجه به قوانینی که برای کوتاه کردن گرامر Relative Clause تعریف شده است، با در نظر گرفتن نوع جمله‌واره، روند کوتاه کردن را در پیش می‌گیریم. نوع جملات به شش دسته زیر تقسیم می‌شود:

Participle phrases
Perfect participle phrases
Past participle phrases
Prepositional Phrases
Adjectives and adjective phrases
To-infinitive clauses

۱. قانون کوتاه کردن Participle Phrases

از «Present Participle Phrases» با ساختار (verb + ing) برای کوتاه کردن آن دسته از جمله‌واره‌های موصولی استفاده می‌کنیم که در حالت معلوم (Active Voice)، مانند «حال ساده» (Present Simple)، «گذشته ساده» (Past Simple)، «حال استمراری» (Present Continuous)، «گذشته استمراری» (Past Continuous) و... به کار می‌رود. همچنین برای جملات استمراری مجهول نیز کاربرد دارد.

برای کوتاه کردن این عبارت‌ها، ضمیر موصولی را حذف می‌کنیم. سپس به فعل اصلی «ing» اضافه می‌کنیم و جمله‌واره موصولی کوتاه‌شده می‌سازیم. این حالت اغلب در رابطه با زمان‌های ساده مشاهده می‌‌شود، مانند مثال‌‌ زیر:

The girl who danced at the party was very talented.

The girl dancing at the party was very talented.

دختری که در مهمانی می‌رقصید خیلی بااستعداد بود.

در صورتی که فعل کمکی داشته باشیم، بعد از مرحله اول، مرحله دومی داریم که شامل حذف فعل کمکی است. در این مواقع، فعل خودش «ing» دارد و دیگر نیازی نیست مرحله سوم را پیاده کنیم. مثال زیر را بخوانید و آن را با مثال قبل مقایسه کنید.

The girl who was dancing at the party was very talented.

The girl dancing at the party was very talented.

دختری که در مهمانی داشت می‌رقصید، خیلی بااستعداد بود.

قانون ساختن جمله‌واره‌های موصولی کوتاه شده را در Present Particile Phrases، با مثالی توضیح می‌دهیم. جمله‌واره زیر را در نظر بگیرید.

The students who practice grammar every day will improve their writing.

دانش‌آموزانی که هر روز دستور زبان را تمرین می‌کنند، مهارت نوشتاری خود را تقویت می‌‌کنند.

برای کوتاه کردن جمله‌واره موصولی فوق، مراحل فوق را به شکل زیر روی آن پیاده می‌کنیم:

حذف ضمیر موصولی «who»
اضافه کردن «ing» به فعل حال ساده «practice»

پس خواهیم داشت:

The students practicing grammar every day will improve their writing.

دانش‌آموزانی که هر روز دستور زبان را تمرین می‌کنند، مهارت نوشتاری خود را تقویت می‌‌کنند.

در جمله‌‌واره‌‌های منفی، از «not» در ابتدای participle phrase استفاده می‌کنیم. به مثال زیر و شکل کوتاه‌شده آن توجه کنید.

The people who did not apply missed their chance. (Relative Clause)

The people not applying missed their chance. (Reduced Relative Clause)

افرادی که درخواست نکردند، فرصت را از دست دادند.

اگر فعل جمله‌واره موصولی خودش «ing» داشته باشد، برای تبدیل آن به Reduced Adjective Clause روند پیش بردن مراحل راحت‌تر خواهد بود. فقط لازم است ضمیر موصولی و فعل کمکی را حذف کنید. مثال زیر را بخوانید.

All the children who are cleaning the school yard will receive an award.

All the children cleaning the school yard will receive an award.

همه بچه‌هایی که مشغول تمیز کردن حیاط مدرسه هستند، جایزه دریافت خواهند کرد.

قانون آخر درباره جملات مجهول نیز صدق می‌کند. در این حالت، ضمیر موصولی را از جمله حذف می‌کنیم و در ادامه فعل to be را برمی‌داریم. در نهایت، جمله‌ای کوتاه‌شده به شکل زیر را خواهیم داشت:

The school yard, which is being cleaned by the children, will look splendid.

The school yard, being cleaned by the children, will look splendid.

حیاط مدرسه، که توسط دانش‌آموزان در حال تمیز شدن است، فوق‌العاده خواهد شد.

۲. قانون کوتاه کردن Perfect Participle Phrases

این نوع از جملات ممکن است هنگام کوتاه شدن کمی چالش‌برانگیز باشند. با یک مثال شروع می‌کنیم.

The students who have studied grammar regularly won’t have any problems on the test.

دانش‌آموزانی که به طور مرتب دستور زبان انگلیسی را مطالعه کرده‌اند، هیچ مشکلی در روز آزمون نخواهند داشت.

جمله‌واره موصولی فوق «حال کامل» (Present Perfect Tense) با ساختار (have/has + p.p) است. وقتی با این نوع جمله‌واره‌ها سروکار داریم، دو گزینه خواهیم داشت که با در نظر گرفتن متن می‌توانیم انتخاب کنیم.

کوتاه کردن جمله‌واره به Present Participle:

The students studying grammar regularly won’t have any problems on the test.

دانش‌آموزانی که به طور مرتب دستور زبان انگلیسی را مطالعه کرده‌اند، هیچ مشکلی در روز آزمون نخواهند داشت.

کوتاه کردن جمله‌واره به Perfect Participle:

The students having studied grammar regularly won’t have any problems on the test.

دانش‌آموزانی که مرتب دستور زبان انگلیسی را مطالعه می‌کنند، هیچ مشکلی در روز آزمون نخواهند داشت.

اگر جمله‌واره موصولی کوتاه‌شده به فاعل جمله اصلی اشاره کند، می‌توانید آن را در ابتدای جمله قرار دهید، مانند مثال زیر:

Having studied grammar regularly, the students won’t have any problems on the test.

(در این مثال، «the students» فاعل جمله اصلی است و می‌توانیم جمله‌واره کوتاه‌شده را در ابتدا بیاوریم.)

از ساختار «having + p.p» نیز می‌توانیم در جملات مجهول حال کامل استفاده کنیم. دو جمله زیر را با هم مقایسه کنید.

The notice, which has been read to all the students, will be placed on the notice board.

The notice, having been read to all the students, will be placed on the notice board.

نامه اطلاع‌رسانی، که برای همه دانش‌آموزان خوانده شده است، روی تابلوی اعلانات زده می‌شود.

۳. قانون کوتاه کردن Past Participle Phrases

وقتی «Relative Clause» به شکل «مجهول گذشته ساده» (was/were + p.p) یا «مجهول حال ساده» (am/is/are + p.p) به کار می‌رود، با حذف ضمیر موصولی و فعل to be می‌توانیم آن را به Reduced Adjective Clause تبدیل کنیم و بگذاریم Past Participle به همان شکل باقی بماند. یعنی نیازی نیست که به فعل ing اضافه کنیم.

چه زمانی از ing استفاده می کنیم ؟ – راهنمای کامل + مثال، تمرین و تلفظ صوتی

برای درک بهتر مثال زیر را بخوانید و آن را با جمله بعدی مقایسه کنید.

The airport, which was built by a famous architect, is one of the most famous buildings in the city.

The airport, built by a famous architect, is one of the most famous buildings in the city.

فرودگاهی که توسط آرشیتکت مشهوری ساخته شده است، یکی از معروف‌ترین ساختمان‌های شهر است.

۴. قانون کوتاه کردن Prepositional Phrases

اگر جمله‌واره موصولی حرف اضافه‌ای بعد از ضمیر موصولی داشته باشد و با فعل کمکی همراه شود، می‌توانیم آن را به «عبارت‌ حرف‌اضافه‌ای» (Prepositional Phrases) کوتاه کنیم که خودش نوعی جمله‌واره موصولی کوتاه‌شده به حساب می‌آید. به مثال زیر دقت کنید.

The book which is on the desk is my favorite.

کتابی که روی میز است، [کتاب] محبوب من است.

حالا اگر ضمیر موصولی و فعل to be را حذف کنیم، یک جمله‌واره موصولی کوتاه‌شده خواهیم داشت، مانند مثال زیر:

The book on the desk is my favorite.

کتابِ روی میز [کتاب] محبوب من است.

۵. قانون کوتاه کردن Adjectives and Adjective Phrases

گرامر Relative Clause توصیف دقیق‌تری از شخص یا یک مفهوم خاص است، پس اغلب به صفت احتیاج دارد. اگر صفت بعد از فعل «to be» بیاید، می‌توانید آن را Adjective Phrase تبدیل کنید. مثال زیر را بخوانید و آن را با جمله بعدی که کوتاه شده است مقایسه کنید.

The book, which is available online, has had a lot of success.

The book, available online, has had a lot of success.

کتابی که به صورت آنلاین در دسترس است، موفقیت‌ زیادی به دست آورده است.

در برخی موارد، کل جمله‌واره می‌تواند به صفت تک‌کلمه‌ای هم کوتاه شود، مانند مثال زیر:

The boy, who was the oldest, was voted class president.

پسری که از همه بزرگ‌تر بود، به عنوان نماینده کلاس رأی آورد.

***

The oldest boy was voted class president.

بزرگ‌ترین پسر به عنوان نماینده کلاس رأی آورد.

(در این مثال، جمله‌واره به «The oldest»‌ کوتاه شده است که مانند همه صفات تک‌کلمه‌ای قبل از اسم قرار گرفته است.)

۶. قانون کوتاه کردن To-infinitive Clauses

«To-clauses» یا «To-infinitive» نوعی از جمله‌واره هستند که با Infinitive با ساختار (to + verb) شروع می‌شوند. یک جمله‌واره Infinitive می‌تواند جایگزین یک ‌جمله‌واره ضروری شود که بعد از «اعداد ترتیبی انگلیسی» (Ordinal Numbers) مانند ,the first/the second»، بعد از «صفات برتر» (Superlatives) مانند «the best/the most beautiful»، و بعد از «next» و «last» و «only» بیاید. مثال‌‌های زیر را با دقت بخوانید و ساختار آن‌ها را با هم مقایسه ‌کنید.

Sally is always the first person who remembers my birthday.

Sally is always the first person to remember my birthday.

«سالی» همیشه اولین نفری است که تولدم را یادش می‌ماند.

The program, which is to be implemented straight away, will improve the company’s success.

The program, to be implemented straight away, will improve the company’s success.

برنامه‌ای که در اسرع وقت قرار است اجرا شود، به موفقیت شرکت کمک می‌کند.

تصویر لپ‌تاپی روی میز و یک فنجان قهوه و دفترچه کنار آن

چه زمانی از Reduced Adjective Clause استفاده می‌کنیم؟

وقتی صحبت از گرامر Relative Clause می‌شود، همه‌چیز درباره ترکیبات وصفی است. این‌که باید از جمله‌واره موصولی استفاده کنید یا از نوع کوتاه آن، به «متن» (Context) بستگی دارد. قوانین مختلفی هنگام صحبت کردن یا نوشتن در این رابطه وجود دارد.

در انگلیسی محاوره، از «Reduced Adjective Clause» معمولاً بیشتر استفاده می‌کنیم. گرامر Relative Clause در حالت نوشتاری رایج‌تر است و در مکالمات روزمره انگلیسی کاربرد چندانی ندارد. برای مثال، جمله زیر در زبان محاوره کاربردی ندارد.

Jim Carrey, who is a successful actor from Canada, starred in a new movie.

«جیم کری»، هنرپیشه موفق اهل کانادا، در فیلم جدیدی بازی کرده است.

در نوشتار انگلیسی، جمله‌واره‌های موصولی طبیعی‌تر به نظر می‌رسند تا جمله‌واره موصولی کوتاه‌شده. بدون شک جمله‌واره فوق را که درباره «جیم کری» است، در روزنامه‌ها و مجلات می‌بینیم. اما شکل کوتاه آن را از زبان افراد می‌شنویم که در ادامه مشاهده می‌کنید.

Jim Carrey, a successful actor from Canada, starred in a new movie.

«جیم کری»، هنرپیشه موفق اهل کانادا، در فیلم جدیدی بازی کرده است.

رایتینگ چیست و چگونه مهارت Writing زبان انگلیسی را تقویت کنیم؟

پس یکی از دلایلی که باعث می‌شود از Reduced Adjective Clause استفاده کنیم، کوتاه کردن جمله و حذف کلمات غیرضروری برای مکالمه‌های روزمره است. در این حالت هم جمله کوتاه‌تر می‌شود، هم منظور گوینده سریع‌تر به مخاطب منتقل می‌شود. البته در نظر داشته باشید که همه جمله‌واره‌های موصولی را نمی‌توانیم کوتاه کنیم. پیش‌تر به انواع Reduced Adjective Clause اشاره کردیم و به کمک مثال‌‌ها و دسته‌بندی‌های مختلف یاد گرفتیم که چه زمانی می‌توانیم جمله‌واره‌های موصولی را کوتاه کنیم و از چه قوانینی باید برای این منظور کمک بگیریم.

یادگیری گرامر با فیلم های فرادرس

تصویر مجموعه آموزس زبان انگلیسی در فرادرس — برای مشاهده فیلم آموزش زبان انگلیسی فرادرس روی تصویر کلیک کنید.

یادگیری دستور زبان انگلیسی کار سختی نیست، هرچند بسیاری از زبان‌آموزان آن را چالش‌برانگیز می‌دانند. برای یادگیری گرامر، باید مرحله به مرحله پیش برویم، چون مباحث گرامری تنوع زیادی دارند و سطح آن‌ها با هم فرق دارد. در سطوح مقدماتی معمولاً یادگیری زمان‌های انگلیسی با حال ساده، حال استمراری و گذشته ساده شروع می‌شود. همچنین آشنایی با انواع ضمایر، صفت و قیدهای انگلیسی نیز در اولویت قرار دارد.

اما در سطوح پیشرفته‌تر، مباحث پیچیده‌تری مانند جملات شرطی، جملات مجهول و مانند این‌ها را یاد می‌گیریم. پس برای این‌که دستور زبان انگلیسی را به طور کامل یاد بگیریم و تسلط کافی بر تمام نکات مهم آن پیدا کنیم، لازم است گام به گام پیش برویم. به کمک فیلم‌های آموزش گرامر زبان انگلیسی در فرادرس می‌توانید به این مهم دست پیدا کنید.

در این فیلم‌‌‌های آموزشی، مباحث گرامری در دسته‌بندی‌های مختلف در دسترس شما قرار گرفته است و تمام سطوح را از مقدماتی تا پیشرفته پوشش می‌دهد. برای مثال، در گرامر سطوح متوسط تا پیشرفته می‌توانید مواردی مانند زمان‌ها، Perfect Infinitives، جملات شرطی میکس، «انواع جملات شرطی» (Conditionals)، «افعال مُدال» (Modal Verbs) و انواع صفت و قید را یاد بگیرید. برای مشاهده فیلم مجموعه گرامر زبان انگلیسی فرادرس به لینک زیر مراجعه کنید.

فیلم آموزش گرامر زبان انگلیسی از مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

متن انگلیسی با گرامر Relative Clause

یکی از راه‌های یادگیری زبان انگلیسی این است که بعد از آموختن هر مبحث گرامری یا لغات انگلیسی، سعی کنید آن‌ها را در قالب جملات انگلیسی کاربردی به کار ببرید تا به مرور با نحوه استفاده درست از آن‌ها آشنا شوید. برای مثال، اگر لغاتی را در درس جدیدی یاد گرفته‌اید، لازم است بدانید که این واژه‌ها با چه کالوکیشن‌هایی همراه می‌شوند تا به درستی از آن‌ها در جملات خود استفاده کنید.

برای یادگیری زبان انگلیسی از کجا شروع کنیم ؟ — بهترین راهنمای رایگان