فرادرسضمایر فاعلی در ترکی استانبولی — توضیح به زبان ساده + مثال
در همه زبان‌ها برای جلوگیری از تکرار اسم در جمله و برای ساده‌تر کردن مفهوم جمله از ضمیرها استفاده می‌شود. ضمیرها در زبان ترکی استانبولی انواع مختلفی دارند که هریک شرایط استفاده ویژه‌ای دارند. در این مطلب، ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی و جایگاه آن در جمله را با مثال توضیح می‌دهیم. همچنین، ویژگی‌های این ضمایر و پسوندهایی که می‌توان اضافه کرد تا ضمایر مکانی و مفعولی ایجاد شوند را بیان می‌کنیم.
ضمیر چیست؟
به عبارت‌هایی که خودشان اسم نیستند اما جای اسم اشخاص و موجودات استفاده می‌شوند، ضمیر (Zamir) گفته می‌شود. ضمیرها نقش اساسی را در جمله ایفا می‌کنند. معمولا جای اسم‌هایی قرار می‌گیرند که قبلا یک بار از آن‌ها استفاده شده باشد. ضمیرها به تنهایی می‌توانند در جمله استفاده شوند که در این صورت جایگزین هیچ اسمی نشده‌اند. برای این‌که ضمیرها مفهومی پیدا کنند، باید جای اسمی در متن قرار بگیرند. به مثال‌های زیر، توجه کنید که جملهها با و بدون ضمیر نوشته شده‌اند.
Ahmet'te sordum → ona sordum.
از احمد پرسیدم
← از او پرسیدم
Kitabı gördün mü? → bunu gördün mü?
آیا کتاب را دیدی؟
← آیا این را دیدی؟
Öğrenciler dışarı çıktı → hepsi/herkes dışarı çıktı.
دانشآموزان بیرون رفتند.
← همه بیرون رفتند.
در مثال‌های بالا، مشخص است که جای اسم‌ها از ضمیر استفاده شده است. ضمیرها در زبان ترکی استانبولی از دو جنبه تقسیم‌بندی می‌شوند.
- ضمیرها از لحاظ ساختاری
- ضمیرها از لحاظ نوع
ضمیرها از لحاظ ساختاری
از لحاظ ساختار ضمیرها در چهار دسته مختلف وجود دارند.
- ضمیرهای ساده
- ضمیرهای مرکب
- ضمیرهای پسوندی
- ضمیرهای گروهی
انواع ضمیرها در ترکی استانبولی
ضمیرها از لحاظ نوع به شش دسته تقسیم می‌شوند. در ادامه، هر کدام از ضمیرها را به‌طور مختصر توضیح می‌دهیم.
- «ضمیر فاعلی» (ضمیر شخصی در ترکی استانبولی) (Kişi Zamiri)
- «ضمایر اشاره» (İşaret Zamiri)
- «ضمایر نامعین» (Belgisiz Zamir)
- «ضمایر پرسشی» (Soru Zamiri)
- «ضمایر انعکاسی» (Dönüşlülük Zamiri)
- «ضمیر وابستگی» (İlgi Zamiri)
ویژگی ضمیرها در زبان ترکی استانبولی
در زبان ترکی تمامی ضمیرها ویژگی‌های منحصربفرد و ویژگی‌های مشترک دارند که در این قسمت ویژگی مشترک بین ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی و سایر ضمایر نوشته شده است.
- همه ضمیرها ریشه اسمی دارند.
- می‌توانند جای یک یا چند اسم را بگیرند.
- نقش ضمیرها اهمیت بیشتری نسبت به معنی آن‌ها در جمله دارد.
- جایگزین همیشگی اسم‌ها نمی‌شوند و می‌توان گفت که نقش آن‌ها در جمله کوتاه مدت است.
- به‌طور کلی، می‌توانند تمامی پسوندهایی را دریافت کنند که برای اسم‌ها استفاده می‌شوند.
- ضمیرها هم حالت مفرد دارند و هم حالت جمع.
- می‌توانند در جمله به تنهایی هم استفاده شوند.
- تعداد زیادی از صفت‌ها به عنوان ضمیر در جمله استفاده می‌شوند.
ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی
ضمیرهای فاعلی، ضمیرهایی هستند که به‌جای اسامی اشخاص استفاده می‌شوند. این ضمیرها برای جلوگیری از تکرار نام در جمله و پیچیدگی در فهم آن‌ها استفاده می‌شوند. در زبان ترکی استانبولی برای هیچ اسمی جنسیت تعریف نشده است، بنابراین مانند فارسی از ضمیر سوم‌شخص، برای مرد و زن استفاده می‌شود.
نکته: ضمیرهای «O» و «Onlar» اگر برای غیر از انسان استفاده شوند، ضمیر اشاره محسوب می‌شوند. به مثال‌های زیر، دقت کنید.
Onlar yarın Ankara´ya geri dönecek.
آن‌ها فردا به آنکارا برمی‌گردند.
(در این جمله «Onlar» ضمیر شخصی است.)
∗∗∗
Onlar artık eskidi kullanma.
آن‌ها دیگر کهنه شده‌اند، استفاده نکن.
(در این جمله «Onlar» ضمیر اشاره است.)
∗∗∗
O beni doğum gününe davet etti.
او مرا به تولدش دعوت کرد.
(در این جمله «O» ضمیر شخصی است.)
∗∗∗
O mavi, ben kırmızı seviyorum.
آن آبی است، من قرمز دوست دارم.
(در این جمله «Onlar» ضمیر اشاره است.)
در جدول زیر، ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی برای تمامی ضمیرها نوشته شده است. برای بهبود زبان، بهتر است که با ضمیرها جمله‌سازی انجام شود تا در حافظه بلند مدت قرار بگیرد.
| ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی | |
| ضمایر به فارسی | ضمایر به ترکی |
| من | Ben |
| تو | Sen |
| او | O |
| ما | Biz |
| شما | Siz |
| آن‌ها | Onlar |
با اضافه کردن پسوندهایی به ضمایر فاعلی (شخصی) می‌توان ضمایر مفعولی، ملکی و مکانی ایجاد کرد. این ضمیرها جزو دسته‌های اصلی ضمایر نیستند چراکه با گرفتن پسوند به ضمیر تبدیل می‌شوند. به عبارت دیگر، نوعی ضمایر فاعلی محسوب می‌شوند. در ادامه، برای درک بهتر این ضمایر فاعلی، مثال‌هایی نوشته شده است.
Ben bir motorsiklete sahibim.
من صاحب موتورسیکلت هستم.
Sen çok uzunsun.
تو خیلی قد بلند هستی.
O futbol oynuyor.
او فوتبال بازی می‌کند.
O bu gece geliyor.
او امشب می‌آید.
Biz partiye gittik.
ما به جشن رفتیم.
Siz tatile gitmelisiniz.
شما باید به مسافرت بروید.
Onlar kaybolmuş.
آن‌ها گم شده‌اند.
O kalemi masadan düşürdü.
او مداد را از روی میز انداخت.
Sizler yarınların umudusunuz.
شما امید فرداهایمان هستید.
Onlarla geçen yaz Bodrum´da görüştüm.
تابستان گذشته با آن‌ها در بدروم (نام شهری در ترکیه) دیدار کردم.
O kitapları raflara yerleştirdi.
او کتاب‌ها را داخل قفسه‌ها جاگذاری کرد.
Bu şiiri sen okuyacaksın.
این شعر را تو قرار است بخوانی.
Siz temiz kalpli insanlarsınız.
شما انسان‌های پاکی هستید.
Onlar ülkemizi düşmanlardan kurtarmıştır.
آن‌ها کشورمان را از دست دشمنان نجات داده‌اند.
Onlar uzayda yalnız yaşıyorlar.
آن‌ها در فضا تنها زندگی می‌کنند.
O zaman ben bir bardak vişne suyu içeyim.
پس من یک لیوان آب‌آلبالو بنوشم.
İstersen ben sana öğretebilirim.
اگر بخواهی من می‌توانم به تو یاد بدهم.
ویژگی‌های ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی
ضمایر فاعلی مانند سایر ضمیرها چند ویژگی مهم دارند که در این قسمت آن‌ها را به‌طور کامل شرح می‌دهیم.
- وقتی پسوند جهتی «a / e» به ضمیرهای «Ben» و «Sen» متصل می‌شود، حروف صدادار آن‌ها دچار تغییر شده و به «Bana» و «Sana» تبدیل می‌شوند.
- ضمایر فاعلی نمی‌توانند پسوندهای ملکی را دریافت کنند، در حالی‌که پسوندهای مضاف‌الیه را دریافت می‌کنند. هم می‌توان آن‌ها را در جمله استفاده کرد و هم می‌توان آن‌ها را حذف کرد. چراکه کلمه بعد از مضاف‌الیه، مضاف است و دارای پسوند است و مفهوم جمله بدون مضاف‌الیه همچنان صحیح است. بنابراین، با حذف آن‌ها ساختار عوض نمی‌شود.
- اگر بخواهیم روی مضاف‌الیه تاکید داشته باشیم، حتما باید در جمله نوشته شود.
- اگر با حذف مضاف‌الیه از جمله، مفهوم آن تغییر کند، در این صورت نباید حذف شود.
- برای جمله‌سازی مؤدبانه و محترمانه، بهتر است که از ضمیر شخصی «Siz» به‌جای ضمیر «Sen» استفاده کنیم.
- می‌توان برای نشان دادن افتخار و اعتماد به خود در انجام کاری، از ضمیر اول‌شخص جمع «Biz» به‌جای ضمیر اول‌شخص مفرد «Ben» استفاده کنیم.
برای درک بهتر این ویژگی‌های ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی، به مثال‌های زیر، توجه کنید.
Sana yemek getirdi. Sen aç değil miydin?
برای تو غذا آورد. آیا تو گشنه نیستی؟
Bana yemek alır mısın?
آیا برای من غذا می‌خری؟
Benim evim → evim.
«خانه‌ام»
با حذف «Benim»، جمله همچنان صحیح است.
Senin salonun → salonun
سالن تو
با حذف «Senin»، مفهوم عوض نمی‌شود.
Biz bugün onunla konuşmaya geldik.
ما امروز آمده‌ایم تا با او صحبت کنیم.
(تاکید به ضمیر «او»)
Onun kitaplarını bana ver.
کتاب‌‌های او را به من دهید.
(با حذف «Onun»، در تشخیص فاعل جمله دچار سردرگمی می‌شویم.)
Onun hasta olmadığına sevindim.
خیلی خوشحالم که او بیمار نیست.
(با حذف «Onun»، در تشخیص فاعل جمله دچار سردرگمی می‌شویم.)
Ahmet bey siz neden burada bekliyorsunuz, buyurun oturun.
آقا احمد شما چرا اینجا منتظر هستید، بفرمایید بنشینید.
(برای احترام از ضمیر «siz» استفاده شده است.)
Rapor hazırlandığında ben size haber vereceğim.
وقتی‌که گزارش آماده شود، من به شما خبر خواهم داد.
(برای احترام از ضمیر «siz» استفاده شده است.)
Ne sandın, biz her zman cömertiz.
چه فکری کردی؟ ما همیشه دست و دل باز هستیم.
(مغرور به خود)
Biz her işi doğru yaparız.
ما هر کاری را درست انجام می‌دهیم.
(مغرور به خود)
پسوندهایی که به ضمایر فاعلی اضافه می‌شوند
با متصل کردن پسوندهای حروف اضافه در ترکی استانبولی به ضمایر فاعلی، می‌توان آن‌ها را به ضمایر مفعولی و مکانی تبدیل کرد. همه پسوندها متناسب با قانون هماهنگی حروف در ترکی استانبولی انتخاب می‌شوند. در این قسمت، فهرست حروف اضافه‌ای نوشته شده است که می‌توان به ضمایر فاعلی اضافه کرد.
- حرف اضافه «را» (ı/i/u/ü)
- حرف اضافه «از» (dan/den/tan/ten)
- حرف اضافه «به» (a/e)
- حرف اضافه «در» (da/de/ta/te)
- پسوندهای مضاف و مضاف‌الیه (ın/in/un/ün/nın/nin/nün/nun)
- پسوندهای ca/ce
برای تمرین و یادگیری بهتر این موضوع به مثال‌های زیر، توجه کنید.
- حرف اضافه «را» (ı/i/u/ü) به ضمایر فاعلی اضافه شده و ضمایر مفعولی در ترکی استانبولی ایجاد می‌شود. حرف اضافه «را» باعث ایجاد ضمایر مفعولی مستقیم می‌شود.
yaşlılar ve çocuklar için hediye paketleri de hazırlayabilir, onları mutlu edebilirsiniz.
برای کودکان و سالمندان می‌توانید هدیه آماده کنید و آن‌ها را خوشحال کنید.
Kıyafetlerinizi düzenlemek sizi epey meşgul edecektir.
مرتب کردن لباس‌هایتان شما را بسیار مشغول خواهد کرد.
İnsanlara yardım etmek sizi de mutlu eder mi?
آیا کمک کردن به انسان‌ها شما را هم خوشحال می‌کند؟
Boş zamanlarınızda günlük tutmak sizi rahatlatır.
در اوقات فراغت، نوشتن خاطره‌ها شما را آسوده خاطر می‌کند.
Çalışkan öğrenciler onu dinliyordu.
دانشآموزان سخت‌کوش به سخنان او گوش می‌دادند.
Yorgi yokuşu sizi yorabilir.
سربالایی «یورگی» شما را خسته می‌کند.
Onu dershanede gördüm.
او را در کلاس تقویتی دیدم.
Beni sınıf birincisi seçtiler.
من را به عنوان شاگرد اول انتخاب کردند.
Cem’in ailesi onu görünce çok sevinirler.
خانواده «جم» با دیدن او خیلی خوشحال خواهند شد.
Onu yolcu etmeye gidiyoruz.
برای بدرقه کردن او می‌رویم.
Şu kedi çok hasta, onu veterinere götürelim.
آن گربه خیلی بیمار است، او را نزد دامپزشک ببریم.
Dersten sonra onu yemeğe çağıralım mı?
بعد از کلاس او را برای غذا خوردن دعوت کنیم.
Zamanım altın gibi değerli onu boşa harcamak istemiyorum.
وقتم مانند طلا با ارزش است، آن را نمی‌خواهم هدر بدهم.
Mustafa geç kaldı. Onu arayalım mı?
مصطفی خیلی دیر کرد. آیا با او تماس بگیریم؟
Seni çok seviyorum. Sensiz hayat çok zor.
تو را خیلی دوست دارم. زندگی بدون تو خیلی سخت است.
seni okulun önünde bekleyeceğim.
در مقابل مدرسه منتظرت خواهم بود.
Bu konu hem seni hem de beni ilgilendirir.
این موضوع به من و تو ربط دارد.
Otobüse yetişmek için acele etme, seni arabamla bırakabilirim.
برای رسیدن به اتوبوس عجله نکن، تو را با ماشین خودم می‌رسانم.
Beni dinlemeden televizyon seyr edemezsin.
بدون این‌که به من گوش بدهی، نمی‌توانی تلویزیون تماشا کنی.
Arkadaşım beni pikniğe çağırmadı.
دوستم مرا به پیک‌نیک دعوت نکرد.
Beni işe alacak mı? çok merak ediyorum.
آیا مرا استخدام خواهد کرد؟ خیلی دلواپس هستم.
Annem bazen beni parka götürür.
مادرم بعضی وقت‌ها مرا به پارک می‌برد.
Annem biraz önce beni araradı.
مادرم کمی قبل به من زنگ زد.
Anne, beni de götür! Öğretmenimiz yarın sınav yapmayacak.
مادر، مرا هم با خودت ببر. فردا معلممان امتحان نخواهد گرفت.
- حرف اضافه «از» (dan/den/tan/ten)
Beş yıldır ondan hiç haber almadım.
۵ سال است از او هیچ خبری ندارم.
Senden ödünç aldığım kalemi bir türlü bulamıyorum.
مدادی که از تو قرض گرفته بودم را پیدا نمی‌کنم.
Oradaki arkadaşlara benden selam söyleyin.
به همه دوستانی که آنجا هستند، سلامم را برسانید.
Zeynep yapdığı hatadan dolayı, ondan özür diledi.
زینب بخاطر اشتباهی که مرتکب شده بود از او عذرخواهی کرد.
Senden sonra hayatıma hiç kimse girmedi.
بعد از تو هیچ شخصی وارد زندگیم نشده است.
Onlardan haber almayalı uzun zaman oldu.
خیلی وقت گذشته است که خبری از آن‌ها ندارم.
Ders notlarımı ondan alırım.
یادداشت‌های درسم را از او می‌گیرم.
Ben de fevri davrandığım için sizden özür diliyorum.
من هم برای رفتار تندم با شما، عذرخواهی می‌کنم.
- حرف اضافه «به» (a/e) به ضمایر فاعلی اضافه می‌شود و باعث ایجاد ضمایر مفعولی غیر مستقیم می‌شود.
Bana tüm olanları anlatacaksınız.
همه اتفاق‌ها را باید به من توضیح دهید.
Tatilde sana gelebilirim.
در تعطیلات شاید به خانه تو بیایم.
Bana pasta ikram etti ama yemedim.
به من کیک تعارف کرد اما من نخوردم.
Zavallı kadıncağız, ona yardım edeyim.
به آن زن بیچاره، کمک کنم.
Ahmet, Metin’e çok sert bakıyor, sanırım ona çok kızdı.
احمد به متین خیلی خشن نگاه می‌کند، فکر کنم از دستش خیلی عصبانی است.
Aslı, çok hassastır. Ona böyle şakalar yapma!
«آسلی» خیلی حساس است. با او به این شکل شوخی نکن.
Arkadaşım bana telefon edip hemen geldi.
دوستم به من زنگ زد و خیلی زود آمد.
Babam her akşam bana masal okur.
پدرم هر شب برای من داستان می‌خواند.
Bana yardım edebilir misin?
آیا می‌توانی به من کمک کنی؟
Bugün sana uğrayabilmiş mi?
آیا او امروز توانسته است که به تو سر بزند.
Sana haber verebildim.
به تو توانستم خبر بدهم.
sana zahmet olacak ama benim notuma da bakar mısın?
برای تو زحمت خواهد شد اما به نمره من هم می‌توانی نگاه کنی؟
Sana işten sonra bir çay ısmarlayayım mı?
آیا بعد از کار تو را به چای مهمان کنم؟
O bize hiçbir zaman gelmek istemedi.
او هیچ‌وقت نخواست که به خانه ما بیاید.
Anne, amcam bize de hediye almış mıdır?
مادر، به نظرت عمویم برای ما هم هدیه خریده است؟
Bize bunun doğru olduğunu kendisi ıspatladı.
او خودش اثبات کرد که این درست است.
Oğlumu kurtardınız, size bunun karşılığında ne verebilirim.
پسرم را نجات دادید، در مقابل این کارتان چه چیزی می‌توانم به شما بدهم؟
Şimdi size Türk kahvesinin tarifini anlatacağım.
الآن به شما نحوه درست کردن قهوه ترک را شرح می‌دهم.
Sayın seyirciler, şimdi size İstanbul için 6 günlük hava tahminini aktarıyorum.
بینندگان عزیز، الآن برای شما شرایط جوی ۶ روز آینده را توضیح می‌دهم.
Size göre Ali nasıl bir çocuktur?
از نظر شما علی چطور بچه‌ای است؟
çocuklar çok acıktılar, onlara eşimle beraber hemen sucuk pişirdik.
بچه‌ها خیلی گرسنه بودند، برایشان به همراه همسرم سوسیس درست کردیم.
Onlara Türk kahvesi ikram ettim.
به آن‌ها قهوه ترک تعارف کردم.
Onlara mesaj gönderiyoruz.
به آن‌ها پیام می‌فرستیم.
Bu işi yalnış yaptığımızı bize kendisi söyledi.
او خودش به ما گفت که اشتباه کرده‌ایم.
- حرف اضافه «در» (da/de/ta/te)
Senin ilacın bende değildi.
داروی تو دست (نزد) من نبود.
Kuşum bir haftalığına sende kalabilir mi?
پرنده‌ام می‌تواند به مدت یک هفته در خانه تو بماند؟
Geçen akşam kitabım onda kalmış.
شب گذشته کتابم نزد (دست) او مانده است.
Akşam bizde kalırsan güzel bir yemek yer sonra da film izleriz.
اگر شب در خانه ما بمانی، شام می‌خوریم و فیلم خوبی تماشا می‌کنیم.
- پسوندهای مضاف و مضاف‌الیه در ترکی استانبولی (ın/in/un/ün/nın/nin/nün/nun)
Çocuklar sizin arabanızda otursun.
بچه‌ها در ماشین شما بنشینند.
Benim defterim evde masanın üzerinde.
دفتر من در خانه روی میز است.
Senin çantanda kalem var mı?
آیا در کیف تو مداد وجود دارد؟
Onun arabası beyaz renk.
رنگ ماشین او سفید است.
- پسوندهای ca/ce
Bence seneye herşey düzelecek.
به نظر من تا سال آینده همه چیز درست خواهد شد.
Sence bu elbise bana yakışıyor mu?
به نظر تو این لباس در تن من زیبا است؟
Bizce öğretmen bugün sınav yapmayacak.
به نظر ما معلم امروز امتحان نخواهد گرفت.
Sizce onunla konuşursam beni affeder mi?
به نظر شما اگر با او صحبت کنم، من را می‌بخشد؟
ضمایر اشاره
ضمایر اشاره در ترکی استانبولی برای مشخص کردن مکان اسم استفاده می‌شوند. این ضمایر به دلیل داشتن ریشه اسمی، می‌توانند پسوندهای حالت اسمی را بگیرند. ضمایر اشاره متنوعی در زبان ترکی استانبولی وجود دارد اما بیشتر آن‌ها برگرفته سه ضمیر اصلی «این» (Bu)، «آن» (Şu) و «آن» (O) هستند. ضمایر اشاره می‌توانند به‌‌تنهایی در داخل جمله استفاده شوند، زیرا جای اسم و فاعل جمله می‌نشینند. از ضمایر اشاره می‌توان به صورت مفرد و جمع در جمله استفاده کرد. ویژگی مهم این ضمیر، پسوندهای ملکی به آن‌ها اضافه نمی‌شود. به همین دلیل، در جمله‌های شامل مضاف و مضاف‌الیه نقش مضاف‌الیه را دارند.
ضمایر نامعین
ضمایر نامعین که به ضمایر مبهم نیز معروف است، در جمله مشخص نیست که جایگزین چه اسم یا اسم‌هایی شده است. همچنین این ضمایر هیچ اطلاعاتی درباره شمار اسم و ویژگی‌های آن به مخاطب انتقال نمی‌دهد. ضمایر نامعین در دو دسته وجود دارند؛ ضمایر نامعین و ضمایر نامعینی که از صفت‌های نامعین ساخته می‌شوند. برای ایجاد ضمایر نامعین با استفاده از صفت نامعین، کافی است که به صفت‌های نامعین پسوندهای ملکی سوم‌شخص مفرد و جمع اضافه شود. از ویژگی‌های اصلی این ضمیرها، در جملهها می‌توانند در نقش مضاف یا مضاف‌الیه ظاهر شوند. دو کلمه «همه افراد» (Herkes) و «هیچ‌کس» (Kimse) همیشه ضمیر نامعین هستند. همچنین در کلمه‌های مرکب اتباعی، کلمه دوم معنی ندارد که ضمیر نامعین است.
ضمایر پرسشی
ضمایر در جمله می‌توانند تمامی خصوصیات اسمی که جایگزین آن می‌شوند را بگیرند. ضمایر پرسشی در ترکی استانبولی برای سوالی کردن جمله استفاده می‌شوند. اگر جمله خبری شامل ضمیر داشته باشیم، زمانی که جمله را سوالی می‌کنیم ضمیر را از جمله حذف می‌کنیم و به‌جای آن از کلمه‌های پرسشی استفاده می‌کنیم. به همین دلیل، به کلمه‌های پرسشی در جملهها ضمایر پرسشی گفته می‌شود. ضمایر پرسشی انواع مختلفی دارند که با توجه به مفهوم و نیاز جمله یکی از آن‌ها انتخاب و استفاده می‌شود. ضمایر پرسشی همیشه باعث ایجاد جمله پرسشی نمی‌شوند و گاهی فقط مفهوم پرسشی اضافه می‌کنند. به‌طور مثال «نمی‌دانم که مادرم چه‌چیزی برای شام درست کرده است.» با وجود کلمه پرسشی «چه‌چیزی»، جمله سوالی نیست.
ضمایر انعکاسی
ضمایر انعکاسی برای تاکید بیشتر روی فاعل جمله و نشان دادن یکسان بودن ضمیر فاعل و فعل استفاده می‌شوند. ضمایر انعکاسی نوعی ضمیر شخصی محسوب می‌شوند چراکه این ضمیرها می‌توانند جایگزین فاعل جمله شوند. ضمایر انعکاسی در ترکی استانبولی با کلمه «خود» (Kendi) ساخته می‌شوند. همچنین کلمه «Kendi» در جمله هم می‌تواند با دریافت پسوندهای ملکی و هم به صورت تنها در جمله ظاهر شود. این ضمیر هم مانند سایر ضمایر در ترکی، می‌تواند پسوندهای حالت اسمی را دریافت کند. در برخی از جملهها هم ضمایر انعکاسی وجود دارد و هم فاعل که برای تاکیدی کردن جمله است.
ضمایر وابستگی
ضمایر وابستگی «Ki» برخلاف سایر ضمیرها به‌صورت پسوند هستند و به کلمه قبل از خود متصل می‌شوند. ضمیر وابستگی در ترکی استانبولی که به ضمیر «توجه» نیز معروف است، جایگزین اسمی می‌شود که یک بار قبلا در متن استفاده شده است. زمانی که این ضمیر به کلمه قبل از خود متصل می‌شود، حرف صدادار آن مطابق قانون هماهنگی حروف تغییر نمی‌کند. حرف صدادار ضمیر وابستگی فقط به هنگام اضافه شدن به سه کلمه «دیروز» (Dün)، «روز» (Gün) و «امروز» (Bugün) به «ü» تغییر می‌کند و به شکل «Kü» استفاده می‌شود.
تمرین‌های ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی
برای درک بهتر ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی، در تمرین‌های زیر، ضمیرهای مناسب را انتخاب و در جای خالی قرار دهید.
Soru1: _____ (Ben, Sen) de tam seni arayacaktım.
Cevap: Ben de tam seni arayacaktım.
Soru2: _____ (Sen, Siz) son zamanlarda bir hayli değiştin ve içine Kapandın.
Cevap: Sen son zamanlarda bir hayli değiştin ve içine Kapandın.
Soru3: Akşam _____ (O, Siz) da partiye gelecekmiş.
Cevap: Akşam O da partiye gelecekmiş.
Soru4: _____ (Sen, Biz) onunla çocukluktan beri arkadaşız.
Cevap: Biz onunla çocukluktan beri arkadaşız.
Soru5: İnanın _____ (Biz, Onlar) de sizi çok özledik.
Cevap: İnanın biz de sizi çok özledik.
تمرین۲. در جمله‌های زیر، شکل مناسب از ضمیرهای فاعلی را در جای خالی قرار دهید.
Soru1: Vaktiniz varsa _____ (size, sizden) birkaç soru sorabilir miyim?
Cevap: Vaktiniz varsa size birkaç soru sorabilir miyim?
Soru2: İngiltere'ye gider gitmez _____ (Bana, Beni) unuttun.
Cevap: İngiltere'ye gider gitmez beni unuttun.
Soru3: _____ (Sana, Sene) olan borcumu halen ödeyemediğim için çok mahcubum.
Cevap: Sana olan borcumu halen ödeyemediğim için çok mahcubum.
Soru4: Biz de akşam _____ (Onlara, Onları) uğramayı planlıyorduk.
Cevap: Biz de akşam onlara uğramayı planlıyorduk.
Soru5: Akşam _____ (Bize, Bizi) çay içmeye gelin.
Cevap: Akşam bize çay içmeye gelin.
معرفی فیلم‌های آموزش زبان خارجی فرادرس
مجموعه فرادرس، همواره به دنبال ایجاد محیطی برای یادگیری بهتر و با هزینه کمتر، برای دانشجویان، دانشآموزان و زبان‌آموزان است. در وب‌سایت فرادرس، مجموعه آموزش‌ها با توجه به موضوع دسته بندی شده‌اند. یکی از این مجموعه فیلم‌های آموزش، آموزش زبان خارجی است که علاقمندان به یادگیری زبان‌های مختلف می‌توانند دوره مورد نظر خود را انتخاب و شروع کنند. در ادامه، برخی از این دوره‌ها را به صورت خلاصه توضیح می‌دهیم.
- آموزش رایتینگ تسک ۱ آیلتس آکادمیک IELTS - به زبان فارسی: این دوره آموزشی برای افرادی کمک کننده است که برای آزمون بین‌المللی آیلتس آکادمیک آماده می‌شوند. در این دوره، با کلمات و اصطلاحات مربوط به تحلیل داده‌ها، شیوه ساده‌سازی ساختارهای کلی و جزئی و همچنین تحلیل داده‌های گرافیکی آشنا خواهید شد. برای دیدن آموزش رایتینگ تسک ۱ آیلتس آکادمیک IELTS - به زبان فارسی + اینجا کلیک کنید.
- آموزش گرامر زبان انگلیسی سطح پایه A1 - به زبان انگلیسی: افرادی که همواره اشتیاق به یادگیری زبان انگلیسی دارند ولی نمی‌دانند از کجا و با چه دوره آموزشی یادگیری را شروع کنند، این دوره برای آن‌ها کمک‌کننده است. زیرا این دوره، دستور زبان از پایه و با توجه به نیاز‌های اولیه در یادگیری تدوین شده است. در این آموزش، دوره‌ها بر اساس استاندارد‌های CEFR طراحی شده‌اند. زبان تدریس این دوره فارسی است. برای دیدن فیلم آموزش گرامر زبان انگلیسی سطح پایه A1 - به زبان انگلیسی + اینجا کلیک کنید.
- آموزش آشنایی با زبان دانمارکی: اگر شما هم از علاقمندان به زبان دانمارکی هستید، قصد سفر به این کشور یا تحصیل در ایدانمارک را دارید، این دوره آموزشی مناسب خواهد بود. با کمک این دوره، با افراد بومی کشور دانمارک می‌توانید به‌راحتی ارتباط برقرار کنید. این زبان در یادگیری زبان‌های نروژی، سوئدی، و ایسلندی هم به شما کمک خواهد کرد. برای دیدن فیلم آموزش آشنایی با زبان دانمارکی + اینجا کلیک کنید.
سوالات متداول در رابطه با ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی
در این قسمت از مطلب، تعدادی از سوالات پر تکرار زبان‌آموزان در رابطه با ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی نوشته شده است.
چه تعداد ضمیر فاعلی در ترکی استانبولی وجود دارد؟
در زبان ترکی استانبولی شش ضمیر فاعلی وجود دارد؛ «من» (Ben)، «تو» (Sen)، «او» (O)، «ما» (Biz)، «شما» (Siz) و «آن‌ها» (Onlar).
آیا ضمیر «kendi» جزو ضمایر فاعلی است؟
ضمیر «kendi»، ضمیر انعکاسی است، اما اگر در جمله به عنوان فاعل استفاده شوند، ضمیر فاعلی هم محسوب می‌شود.
آیا کلمه «Benim» ضمیر فاعلی است؟
کلمه «Benim» ضمیر ملکی است که از اضافه شدن پسوندهای ملکی به ضمیرهای شخصی ایجاد می‌شود.
جمع‌بندی ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی
در زبان ترکی استانبولی شش نوع ضمیر وجود دارد که یکی از آن‌ها ضمایر فاعلی یا ضمایر شخصی است. زبان ترکی استانبولی مانند سایر زبان‌ها شش شخص دارد که باید به خاطر سپرده شوند. از آنجایی که در این زبان جنسیت برای اسم‌ها تعریف نشده است، بنابراین ضمیر سوم‌شخص مفرد و جمع برای مرد و زن یکسان است. در این قسمت، جدول مربوط به ضمایر فاعلی تمامی اشخاص آورده شده است.
| ضمایر فاعلی در ترکی استانبولی | |
| ضمایر به فارسی | ضمایر به ترکی |
| من | Ben |
| تو | Sen |
| او | O |
| ما | Biz |
| شما | Siz |
| آن‌ها | Onlar |
ضمایر فاعلی با گرفتن پسوندهای حروف اضافه زیر، به ضمیرهای مفعولی مستقیم، غیر مستقیم و ضمایر مکانی تبدیل می‌شوند.
- حروف اضافه از (DAn)
- حروف اضافه در (DA)
- حروف اضافه به (A)
- حروف اضافه را (I)
- حروف ca/ce
- پسوندهای مضاف و مضاف الیه (nIn/In)
واقعا بینهایت از شما خانم شلاله حسن نیاری
بینهایت سپاسگزارم واقعا صادقانه کار میکنید یک استاد تمام عیار و دانا ،
مانا و پایدار باشید.