پرتفوی چیست؟ | سبد سهام به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های قبلی مجله فرادرس، مطالبی با عنوان «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» را ارائه کردیم و در آن‌ها، با بازار بورس، فرابورس و بازار پایه و موضوعاتی مانند تابلوخوانی و نوسان‌گیری در بورس آشنا شدیم. در این آموزش، با سبد سهام آشنا می‌شویم و انواع آن را معرفی خواهیم کرد.

فیلم آموزش رایگان سبد سهام یا پرتفوی

سبد چیست؟

پرتفو یا پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری، در حالت کلی، مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالا، ارز، وجوه نقدی و اوراق نقد شونده و همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. یک سبد همچنین می‌تواند شامل اوراق غیرقابل معامله، مانند سرمایه‌گذاری‌های عمرانی، خصوصی و... باشد.

فیلم آموزش بهینه سازی سبد سهام با روش های بهینه سازی کلاسیک و هوشمند در متلب در فرادرس

کلیک کنید

سبد سهام نیز مجموعه‌ای از چند سهم مختلف است که سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری آن‌ها را می‌‌خرد. سبد سهام مستقیماً توسط سرمایه‌گذاران و یا توسط متخصصان مالی و مدیران سرمایه اداره می‌شود. سرمایه‌گذاران باید مطابق با تحمل ریسک و اهداف سرمایه‌گذاری یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند چندین سبد برای اهداف مختلف داشته باشند. همه این‌ها به اهداف سرمایه‌گذار بستگی دارد.

یک سبد سرمایه‌گذاری را می‌توان مانند نمودار دایره‌ای تصور کرد که به قطاع‌هایی با اندازه‌های مختلف تقسیم می‌شود و انواع دارایی‌ها و یا سرمایه‌گذاری‌ها را برای دستیابی به هدف مورد نظر در خود جای می‌دهد. انواع مختلفی از اوراق بهادار را می‌توان برای ساخت یک سبد متنوع استفاده کرد، اما سهام، اوراق قرضه و وجه نقد به طور کلی بلوک‌های اصلی ساخت سبدها محسوب می‌شوند. سایر دارایی‌های بالقوه شامل املاک و مستغلات، طلا و ارز را نیز می‌توان در سبد دارایی در نظر گرفت.

عوامل مؤثر بر تشکیل سبد سهام

در این بخش، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر تشکیل سبد سهام را بیان می‌کنیم.

فیلم آموزش بهینه سازی سبد سهام با روش های بهینه سازی کلاسیک و هوشمند در متلب در فرادرس

کلیک کنید

تحمل ریسک و تشکیل سبد

با اینکه یک مشاور مالی می‌تواند یک سبد را برای یک فرد ایجاد کند، تحمل ریسک سرمایه‌گذار تأثیر قابل توجهی در سبد خواهد داشت. به عنوان مثال‌، یک سرمایه‌گذار محافظه‌کار ممکن است از سبد با سهام دارای ارزش بزرگ، صندوق‌های شاخصی، اوراق سرمایه‌گذاری و اوراق با نقدشوندگی بسیار بالا استقبال کند. در مقابل، یک سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر ممکن است سهام شرکت‌های کوچک با قابلیت رشد بالا را به سبد خود اضافه کند، از سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با بازده بالا استقبال کند و به دنبال املاک و مستغلات، فرصتهای سرمایه‌گذاری بین‌المللی و جایگزین برای خود باشد. به طور کلی، یک سرمایه‌گذار باید میزان اوراق بهادار یا دارایی‌هایی را که نوسانات آن‌ها باعث ناراحتی‌اش می‌شود به حداقل برساند.

زمان و تشکیل سبد

سرمایه‌گذاران باید متناسب با تحمل ریسکی که دارند، دقت کنند که وقتی یک سبد را تشکیل می‌دهند، چه مدت می‌خواهند آن را نگه دارند. با نزدیک شدن به تاریخ هدف، سرمایه‌گذاران باید به سمت دارایی‌های محافظه‌کارانه‌تر متمایل شوند تا از سبدی که تا آن زمان ساخته‌اند، حفاظت کنند.

به عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار که برای دوران بازنشستگی پس‌انداز می‌کند، ممکن است قصد داشته باشد در پنج سال آینده کارش را ترک کند. با وجود سطح راحتی سرمایه‌گذار در سرمایه‌گذاری سهام و سایر اوراق بهادار ریسک‌پذیر، او ممکن است بخواهد بخش بیشتری از مانده اوراق بهادار را در دارایی‌های محافظه‌کارانه‌تر مانند اوراق قرضه و پول نقد سرمایه‌گذاری کند تا از آنچه قبلاً ذخیره کرده است حمایت کند. در مقابل، فردی که تازه وارد بازار کار می‌شود، ممکن است بخواهد کل سهام خود را در بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کند، زیرا ممکن است چندین دهه سرمایه‌گذاری داشته باشد و توانایی تحمل برخی از نوسانات کوتاه مدت بازار را داشته باشد.

در ادامه، بر سبد سهام و نکات تشکیل آن تمرکز می‌کنیم.

چگونه سبد سهام خود را تشکیل دهیم؟

در این بخش نکاتی را بیان می‌کنیم که بهتر است هنگام تشکیل سبد آن‌ها را در نظر بگیرید. به طور کلی، قبل از تشکیل سبد باید نکات زیر را در نظر بگیرید و پرسش‌هایی را از خودتان بپرسید.

فیلم آموزش بهینه سازی سبد سهام با روش های بهینه سازی کلاسیک و هوشمند در متلب در فرادرس

کلیک کنید

ابتدا هدف و زمان سرمایه‌گذاری‌تان را مشخص کنید. قبل از شروع سرمایه‌گذاری، باید اهداف خود را مشخص کنید. به طور واضح، پرسش‌های زیر را مطرح کنید و پاسخشان دهید.

• پروفایل ریسک به ریوارد (ریسک به جایزه) من چگونه است؟ مطمئناً مهم‌ترین مرحله در هنگام برنامه‌ریزی استراتژی سرمایه‌گذاری، درک نگرش نسبت به ریسک و پاداش است. ممکن است چشم‌انداز عملکرد عالی برایتان جذاب باشد، اما برای دستیابی به آن چقدر خطرپذیر هستید؟ شکل‌گیری یک ایده روشن از اهداف مالی و میزان ریسک شما برای دستیابی به موفقیت شانس موفقیت شما را بسیار بالا می‌برد.
• چقدر پول می‌خواهم و برای چه می‌خواهم؟ درباره اینکه چرا سرمایه‌گذاری می‌کنید، نظر واضح و روشنی داشته باشید. شاید بخواهید یک سپرده را پس‌انداز کنید تا بتوانید از وام مسکن استفاده کنید. شاید بخواهید برای بازنشستگی پس‌انداز کنید. شاید به سادگی می‌خواهید یک حاشیه امنیت مالی داشته باشید تا در مواقعی که شرایط خوب نیست، به کمک شما بیاید. اهداف خود را در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تقسیم کنید. به عنوان مثال، اگر به مدت یک دهه به پول احتیاج ندارید، معمولاً می‌توانید در استراتژی سرمایه‌گذاری خود تهاجمی باشید و ریسک بیشتری را برای دو سال انجام دهید.

• شرایط مالی من چگونه است؟ واقع‌بین باشید که چقدر می‌توانید سرمایه‌گذاری کنید و چه میزان پول را می‌خواهید در آینده به دست آورید. ممکن است بخواهید در پنج سال آینده حقوق چند ده میلیونی داشته باشید، اما آیا واقعاً این اتفاق خواهد افتاد؟ هیچ دلیلی برای شروع سرمایه‌گذاری بیشتر از آنچه می‌توانید بپردازید وجود ندارد. برعکس، اگر مثلاً مبلغ زیادی را به ارث برده‌اید، می‌توانید با رعایت احتیاط یک سبد سرمایه‌گذاری بزرگ برای رسیدن به آنچه می‌خواهید تشکیل دهید.
• در چه سنی هستیم؟ وقتی می‌خواهید تصمیم بگیرید که سرمایه‌گذاری کنید، مرحله‌ای از زندگی که در آن قرار دارید، عامل بزرگی خواهد بود. به طور کلی، هرچه جوان‌تر باشید، میزان ریسک‌پذیری بیشتری برای سرمایه‌گذاری خواهید داشت. بازارها، گاهی چند سال یک بار، به صورت چرخه‌ای حرکت می‌کنند، پایین می‌آیند و بالا می‌روند. اگر در شرف بازنشسته شدن هستید، نمی‌توانید ریسک کنید و وارد آخرین چرخه اقتصادی شوید. یک جوان حرفه‌ای اما می‌تواند در بلندمدت در بازار باشد و فراز و نشیب‌های بی‌شمار بازار را نظاره کند.
• نقشه شخصی من چیست؟ در مورد اینکه چگونه تغییر شرایط اولویت‌هایتان برای رسیدن به اهداف را تحت تأثیر قرار خواهد داد، تکلیفتان را مشخص کنید. اگر برنامه‌تان این است که صاحب فرزند شوید، ممکن است بخواهید برای آموزش آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید. اما ممکن است متوجه شوید که پول کمتری از آنچه می‌باید دارید، زیرا هزینه‌های خانه و تربیت کودکان، چیزی از درآمدتان باقی نخواهد گذاشت. اگر قصد دارید ازدواج کنید، باید بررسی کنید که آیا هزینه/درآمدتان افزایش می‌یابد یا کم می‌شود.

انواع سبد سهام از نظر ریسک

ریسک یک عامل بسیار مهم در سرمایه‌گذاری است. ریسک به احتمال از دست دادن بخشی از سرمایه اصلی یا کل آن بستگی دارد و بسته به نوع دارایی، سهم، اندازه شرکت و شرایط بازار متفاوت خواهد بود. سهام بسیار ناپایدار که خطر ریزش بالایی دارند، معمولاً احتمال افزایش قیمت آن‌ها نیز بالاتر از متوسط است. سهام بسیار پایدار که خطر پایین‌تری از نظر کاهش ارزش یا ریزش دارند، رشد احتمالی خیلی جذابی نیز نخواهند داشت. در ادامه، انواع سبد سهام را از نظر ریسک معرفی می‌کنیم.

فیلم آموزش بهینه سازی سبد سهام در پایتون با روش های هوشمند – پورتفولیو مالی در فرادرس

کلیک کنید

سبد سهام مستعد رشد

اگر می‌خواهید ارزش سرمایه‌تان به سرعت رشد کند و در ازای آن حاضر به پذیرش ریسک هستید، «سبد مستعد رشد» (Growth Portfolio) تشکیل دهید. این نوع سبد شامل سهام پرریسک خواهد بود که احتمال رشد بیشتری دارند.

سبد سهام درآمدی

در عوض، یک «سبد درآمدی» (Income Portfolio) از نوع سبدهایی است که سهامی با ریسک بسیار کم را شامل می‌شود. اگر بیشتر علاقه‌مند به دریافت درآمد ثابت از سرمایه‌گذاری خود در مقابل رشد آن هستید و ریسک کاهش قیمت آن را نمی‌پذیرید، این سبد بهترین گزینه است. اغلب سهام این سبد از شرکت‌های بسیار پایداری تشکیل می‌شود که قیمت سهام آن‌ها ممکن است بسیار کند رشد کند، اما بعید به نظر می‌رسد که از ارزششان پایین بیاید. همچنین این شرکت‌ها سودهای منظم و خوبی را پرداخت می‌کنند.

سبد سهام محافظه‌کارانه

یک «سبد محافظه‌کارانه» (Conservative Portfolio) روی رشد متمرکز است، در عین حال ریسک بیشتری نسبت به سبد مستعد درآمدی دارد.

انواع سهام

انواع مختلفی از سهام وجود دارد که می‌توان از آن‌‌ها را در سبد سهام بهره برد. این سهام‌ها معمولاً بر اساس ریسک، بازده سرمایه‌گذاری و نوسانات قیمت دسته‌بندی می‌شوند. سهامی که انتخاب می‌کنید بستگی به میزان تحمل ریسک، سبک سرمایه‌گذاری و کیفیت تحقیق شما دارد.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

سهام مستعد رشد

«سهام مستعد رشد» (Growth Stocks) آن‌ دسته از سهامی است که انتظار می‌رود با توجه به عملکرد تاریخی خود، سریع‌تر از سایر سهام‌ها افزایش قیمت داشته باشند. این سهم‌ها با گذشت زمان را در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند، اما معمولاً در پایان سود بیشتری دارند.

سهام درآمدی

«سهام درآمدی» (Income Stocks)‌ یا ارزشی سهام شرکت‌هایی هستند که سود بهتری نسبت به سایر شرکت‌های موجود در بورس پرداخت می‌کنند.

سهام چرخه‌ای

«سهام چرخه‌ای» (Cyclical Stocks) کیفیت کلی بازار سهام را ردیابی می‌کند. وقتی بازار خوب پیش می‌رود، سهام چرخه‌ای نیز همان‌گونه خواهد بود. همچنین، وقتی بازار ضعیف عمل کند، سهام چرخه‌ای نیز مشابه آن عمل خواهد کرد. مثال‌های از این نوع سهام شامل شرکت‌های هواپیمایی، بانک‌ها و شرکت‌های ساختمانی است. خرید سهام این شرکت‌ها یک سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر است،زیرا بازار مستعد نوسانات کوتاه مدت است، اما اگر آن‌ها را در زمان مناسب خریداری کنید، بازدهی مطلوبی خواهند داشت.

شرکت‌های تدافعی یا مقاومتی آن‌هایی هستند که محصولات و خدماتشان چه با توسعه اقتصاد و چه با انقباض آن تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. این‌ها شامل شرکت‌های داروسازی، شرکت‌های عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم و بسیاری از شرکت‌های غذایی و آشامیدنی است. سهام این شرکت‌ها یک سرمایه‌گذاری مطمئن و با ثبات در نظر گرفته شده‌اند.

سهام سوداگرانه

«سهام سوداگرانه» (Speculative Stocks) سهام شرکت‌های جوانی است که آینده آن‌ها ناشناخته است، اما اگر همه چیز خوب پیش برود، ارزش آن افزایش خواهد یافت. سهام این شرکت‌ها بسیار پرخطر است، اما در صورت موفقیت، سود بسیار زیادی خواهند داشت.

نکات مربوط به تشکیل سبد سهام

• استراتژی خود را از نظر ریسک و مدت سرمایه‌گذاری مشخص کنید.
• صرف‌نظر از نوع سبدی که اعم از مستعد رشد، درآمدی و یا سوداگرانه انتخاب می‌کنید، همیشه باید تعداد مناسبی از سهام شرکت‌های مختلف را در سبد خود داشته باشید، ترجیحاً بیش از ۵ سهم و کمتر از ۱۵ سهم. دقت کنید که تعداد کم سهام ریسک را زیاد می‌کند و افزایش بیش از حد تعداد آن‌ها، مدیریت سهام را دشوار خواهد کرد.
• هیچگاه تک‌سهم نشوید. این کار سبب افزایش بسیار زیاد ریسک می‌شود.
• سعی کنید از صنایع مختلف یک سهم خوب داشته باشید.
• در خرید و فروش، تحت تأثیر قیمت‌های روزانه سهام قرار نگیرید و تحلیل‌های خود را بر اساس ویژگی‌های شرکت، صنعت و… انجام دهید.
• در جریان تغییرات قیمت‌ها باشید و اصطلاحاً بازار را پیگیری کنید.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی

برای آشنایی بیشتر با سبد سهام و نکات مربوط به آن، می‌توانید به فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی مراجعه کنید. در این آموزشِ ۳ ساعت و ۲۸ دقیقه‌ای، تمام امور اجرایی برای فعالیت در بورس و انجام معاملات سهام، شاملِ دریافت کد بورسی، کار با سامانه معاملاتی آنلاین، شناسایی موقعیت‌های موجود در بورس، شرکت در عرضه اولیه‌ها، دریافت سود نقدی سالیانه شرکت‌ها و مشارکت در افزایش سرمایه‌ها بیان شده است. از موضوعات مهم دیگر در این آموزش، تابلوخوانی و تحلیل اطلاعات سایت TSETMC است که همه سهامداران باید با آن آشنا باشند.

• برای دیدن فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی + اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی

در این مطلب، سعی کردیم تا به مهم‌ترین پرسش‌هایی که پیرامون مفهوم سبد سهام وجود دارند، پاسخ دهیم. همچنین انواع سبد سهام و نکات قبل از تشکیل آن را مرور کردیم. اکنون از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا از طریق بخش نظرات دیدگاه‌های خود را در این رابطه با ما در میان بگذارید؛ پرسش‌هایی که فکر می‌کنید هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند را مطرح کنید، یا اگر سخنی دارید که تصور می‌کنید به غنای این مطلب خواهد افزود، آن را حتماً با سایر مخاطبین به اشتراک بگذارید.