ارزش خالص دارایی یا NAV چیست؟ | به زبان ساده

۷۱۰ بازدید
آخرین به‌روزرسانی: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲
زمان مطالعه: ۶ دقیقه
ارزش خالص دارایی یا NAV چیست؟ | به زبان ساده

در آموزش‌های قبلی مجله فرادرس، مطالبی با عنوان «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست — به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان بورس)» را ارائه کردیم و در آن‌ها، با بازار بورس، فرابورس و بازار پایه و موضوعاتی مانند تابلوخوانی و نوسان‌گیری در بورس آشنا شدیم. در این آموزش، به زبانی ساده به این پرسش پاسخ می‌دهیم که ارزش خالص دارایی یا NAV چیست و چرا دانستن آن مهم است.

ارزش خالص دارایی یا NAV چیست ؟

«ارزش خالص دارایی» (Net Asset Value) یا به اختصار NAV ارزش خالص یک واحد تجاری را نشان می‌دهد و به عنوان ارزش کل دارایی‌های آن واحد منهای ارزش کل بدهی‌های آن محاسبه می‌شود. اما کاربرد NAV چیست و کجا مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ NAV بیشتر در زمینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا صندوق‌های قابل معامله (ETF) مورد استفاده قرار می‌گیرد و قیمت هر سهم این صندوق را در یک تاریخ یا زمان مشخص نشان می‌دهد.

ارزش خالص دارایی معمولاً برای شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری بالقوه در صندوق‌های مشترک، ETF یا شاخص‌ها استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از ارزش خالص دارایی برای بررسی منابع موجود در سبد شخصی خود استفاده کرد.

مفهوم NAV چیست ؟

از لحاظ نظری، هر واحد تجاری یا محصول مالی که با مفاهیم حسابداری دارایی‌ها و بدهی‌ها سر و کار دارد، می‌تواند NAV داشته باشد. در زمینه شرکت‌ها و واحدهای تجاری، تفاوت بین دارایی و بدهی به عنوان دارایی خالص یا ارزش خالص یا سرمایه شرکت شناخته می‌شود. اصطلاح NAV در رابطه با ارزش‌گذاری و قیمت‌گذاری صندوق‌ها محبوبیت بیشتری کسب کرده است که با تقسیم اختلاف بین دارایی‌ها و بدهی‌ها بر تعداد سهام سرمایه‌گذاران حاصل می‌شود. ارزش خالص دارایی صندوق برای «واحد هر سهم» صندوق بیان می‌شود، زیرا استفاده از آن برای ارزیابی و معامله صندوق سهام را آسان‌تر می‌کند.

اغلب، NAV به ارزش دفتری یک کسب‌وکار نزدیک یا برابر با آن است. شرکت‌هایی که پیش‌بینی می‌شود رشد بالایی داشته باشند، به طور سنتی بیشتر از آنچه NAV نشان می‌دهد ارزش دارند. NAV اغلب برای یافتن سرمایه‌گذاری‌های زیر قیمت یا بالاتر از قیمت نسبت به ارزش بازار مقایسه می‌شود. همچنین چندین نسبت مالی وجود دارد که از مضارب NAV یا ارزش شرکت برای تجزیه و تحلیل استفاده می‌کنند.

فرمول محاسبه NAV چیست ؟

اما فرمول NAV چیست و چگونه می‌توان آن را محاسبه کرد؟ فرمول NAV برای یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک به راحتی به شکل زیر است:

تعداد کل سهام منتشر شده / (بدهی‌ها - دارایی‌ها) = NAV

صندوق با جمع‌آوری سرمایه از تعداد زیادی سرمایه‌گذار تشکیل می‌شود. سپس از پول جمع‌آوری شده برای سرمایه‌گذاری در سهامی متنوع و اوراق بهادار مالی متناسب با هدف صندوق استفاده می‌کند. هر سرمایه‌گذار به نسبت مقدار سرمایه‌گذاری، تعداد مشخصی از سهام صندوق را مالک خواهد بود و می‌تواند در آینده سهام صندوق خود را بفروشد و سود یا ضرر آن را کسب کند. به دلیل آنکه که خرید و فروش منظم سهام صندوق پس از راه‌اندازی صندوق شروع می‌شود، فرایندی برای قیمت‌گذاری سهام صندوق ضروری خواهد بود. این ساز و کار قیمت‌گذاری مبتنی بر NAV است. در نتیجه، وقتی ارزش خالص دارایی در واحد سهم یا NAVPS یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک به‌روز می‌شود، قیمت آن هم تغییر خواهد کرد.

برخلاف سهام که قیمت آن در هر ثانیه تغییر می‌کند، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک به صورت آنلاین معامله نمی‌شوند. در عوض، بر اساس روش قیمت‌گذاری پایان روز بعد و مبتنی بر دارایی‌ها و بدهی‌های آن‌ها قیمت‌گذاری می‌شوند.

دارایی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، شامل کل ارزش بازار سرمایه‌های صندوق، وجوه نقد و اوراق بهادار با قابلیت نقدشوندگی بسیار بالا، مطالبات و درآمد حساب شده منهای بدهی‌ها است. ارزش بازار صندوق یک بار در روز و بر اساس قیمت بسته شدن معاملات اوراق بهادار موجود در سبد صندوق محاسبه می‌شود. از آنجا که ممکن است یک صندوق مقدار مشخصی سرمایه در قالب دارایی‌های نقدی و قابل تبدیل به وجه نقد داشته باشد، آن بخش تحت عنوان نقدی و با نقدشوندگی بسیار بالا حساب می‌شود. مطالبات شامل مواردی از قبيل سود يا پرداخت سود است كه در آن روز قابل استفاده است، در حالی كه درآمد حساب شده به وجوهی مربوط می‌شود كه توسط صندوق کسب شده، اما هنوز دريافت نشده است. جمع همه این موارد و هر یک از انواع معتبر آن‌ها دارایی صندوق را تشکیل می‌دهد.

NAV چیست

بدهی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک معمولاً شامل بدهی به بانک‌های وام دهنده، پرداخت‌های معوق و انواع هزینه‌های دیگر است. علاوه بر این، یک صندوق ممکن است بدهی‌های خارجی داشته باشد که احتمال دارد سهام منتشر شده برای اشخاص غیرمقیم، درآمد یا سود سهامی باشد که در آن، پرداخت‌ها برای اشخاص غیرمقیم در نظر گرفته شده است. بسته به نوع پرداخت بهره، ممکن است همه این جریان خروج وجه نقد به عنوان بدهی‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت طبقه‌بندی شوند. بدهی‌های یک صندوق همچنین شامل هزینه‌های انباشته، مانند حقوق کارمندان‌، خدمات، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های مدیریتی، توزیع و بازاریابی، هزینه‌های انتقال نمایندگی، حسابرسی و سایر هزینه‌های عملیاتی است.

محاسبه NAV با در نظر گرفتن تمام موارد مختلف که در ذیل دارایی و بدهی قرار می‌گیرند، در پایان روز کاری بعد انجام می‌شود.

سرمایه‌گذاران صندوق‌ها اغلب عملکرد صندوق را بر اساس تفاوت‌های NAV خود بین دو تاریخ مختلف ارزیابی می‌کنند. به عنوان مثال، ممکن است کسی NAV را در تاریخ اول اردیبهشت با NAV در اول آبان مقایسه کند و تفاوت این دو مقدار را به عنوان یک معیار برای عملکرد صندوق در نظر بگیرد. با این حال، تغییر NAV بین دو تاریخ بهترین شاخص عملکرد صندوق‌های مشترک نیست.

صندوق‌های مشترک معمولاً کل درآمد خود را به سهامداران پرداخت می‌کنند. علاوه بر این، صندوق‌ها موظف هستند سود حاصل از سرمایه انباشته را بین سهامداران توزیع كنند. افزایش سرمایه در مورد هر اوراقی رخ می‌دهد که با قیمتی بالاتر از قیمت خرید به فروش برسد. از آنجا که این دو مؤلفه، یعنی درآمد و سود، به طور منظم پرداخت می‌شود، NAV بر این اساس کاهش می‌یابد. بنابراین، با اینکه سرمایه‌گذار درآمد و بازده متوسط ​​را به دست می‌آورد، اما وقتی بین دو تاریخ مقایسه شود، درآمد و بازده مذکور در مقادیر NAV منعکس نمی‌شوند.

یکی از بهترین اقدامات ممکن برای بررسی عملکرد صندوق‌های مشترک، بازده کل سالانه است که نرخ واقعی بازده سرمایه‌گذاری یا مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌ها در طی یک دوره ارزیابی معین است. سرمایه‌گذاران و تحلیلگران همچنین نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) را بررسی می‌کنند که نشان دهنده میانگین نرخ رشد سالانه یک سرمایه‌گذاری در بازه زمانی مشخص بیشتر از یک سال است.

از آنجا که ETFها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری محدود یا بسته مانند سهام در بورس معامله می‌شوند، سهام آن‌ها با ارزش بازار معامله می‌شود که می‌تواند بالاتر یا پایین‌تر از NAV باشد. این موضوع این امکان را برای معامله‌گران ETF فراهم می‌کند که بتوانند به موقع چنین فرصت‌های خوبی را بیابند. ETFها مشابه با صندوق‌های مشترک، روزانه NAV خود را نیز در پایان بازار برای گزارش‌دهی محاسبه می‌کنند. علاوه بر این‌، آن‌ها همچنین NAV روزانه چند بار در دقیقه را آنلاین محاسبه و منتشر می‌کنند.

NAV صدور به هزینه‌ای اطلاق می‌شود که سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای صندوق پرداخت می‌کنند. کارمزد معامله نیز در این مبلغ محاسبه می‌شود و به همین دلیل، NAV صدور اندکی بیشتر از NAV هر واحد است. NAV صدور بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست خرید محاسبه می‌شود.

NAV ابطال به مبلغی گفته می‌شود که دارنده واحد صندوق در ازای فروش کسب می‌کند. با توجه به کسر شدن کارمزد معامله، قیمت NAV ابطال از NAV هر واحد کمتر خواهد بود. NAV ابطال بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست فروش محاسبه می‌شود.

مثالی از محاسبه NAV

فرض کنید کل ارزش سرمایه‌گذاری‌های اوراق بهادار مختلف یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک ۱۰۰ میلیارد تومان باشد که براساس قیمت‌های بسته شدن در پایان روز برای هر دارایی جداگانه محاسبه شده است. این صندوق همچنین ۷ میلیارد تومان وجه نقد و اوراق بهادار با قابلیت نقدشوندگی بسیار بالا دارد و کل مطالبات آن ۴ میلیارد تومان است. درآمد تحقق یافته روز ۷۵ میلیون تومان است. این صندوق 13 میلیارد تومان بدهی کوتاه مدت و ۲ میلیاردر تومان بدهی بلند مدت دارد. هزینه‌های تحقق یافته روز آن نیز ۱۰ میلیون تومان است. این صندوق ۵ میلیون سهم منتشر شده دارد. می‌خواهیم با استفاده از فرمول فوق، بدانیم که مقدار NAV چیست و چه عددی به دست می‌آید.

مجموع دارایی‌ها برابر است با:

$$\large 111,075,000,000=100,000,000,000+7,000,000,000+4,000,000,000+75,000,000  $$

مجموع بدهی‌ها نیز به شکل زیر به دست می‌آید:

$$ \large 13,000,000,000+2,000,000,000+10,000,000=15,010,000,000$$

بنابراین، NAV برابر خواهد بود با:

$$ \large \frac {111,075,000,000 - 15,010,000,000}{5,000,000}= \frac {96,065,000,000}{5,000,000}=19,213$$

برای آشنایی با بررسی NAV صندوق‌های سرمایه‌گذاری، پیشنهاد می‌کنیم به آموزش ویدیویی «آموزش بورس - اطلاعیه‌های سامانه کدال (Codal)» مراجعه کنید.

در این مطلب، سعی کردیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که ارزش خالص دارایی یا NAV چیست و چگونه محاسبه می‌شود. اکنون از شما دعوت می‌کنیم تا از طریق بخش نظرات دیدگاه‌های خود را در این رابطه با ما در میان بگذارید؛ پرسش‌هایی که فکر می‌کنید هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند را مطرح کنید، یا اگر سخنی دارید که تصور می‌کنید به غنای این مطلب خواهد افزود، آن را با سایر مخاطبین به اشتراک بگذارید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.
بر اساس رای ۱۹ نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
منابع:
Investopedia
نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *