سهام چیست و سهامدار کیست؟ — به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

۲۶۳۷ بازدید
آخرین به‌روزرسانی: ۰۶ شهریور ۱۴۰۲
زمان مطالعه: ۶ دقیقه
سهام چیست و سهامدار کیست؟ — به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

امروزه، بازارهای مختلفی برای داد و ستد و سرمایه‌گذاری وجود دارد که افراد مختلف بسته به علاقه و توانایی‌هایی که دارند، در آن‌ها فعالیت می‌کنند. یکی از این بازارها که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش برای سرمایه‌گذاران و البته شرکت‌ها جذابیت دارد، بازار سهام و بورس است. در این آموزش به این پرسش پاسخ می‌دهیم که سهام چیست و سهامدار کیست. برای آشنایی بیشتر با مفاهیم و اصطلاحات بورس، پیشنهاد می‌کنیم به آموزش‌های جامع «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» مراجعه کنید.

فیلم آموزش رایگان سهام و سهامدار در بورس

فیلم آموزش رایگان سهام و سهامدار در بورس به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص مفهوم سهام و سهامدار، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

سهام چیست ؟

«سهام» (Stock) یک ورق بهادار است که بر مالکیت بخشی از یک شرکت دلالت دارد. این سهام به دارنده‌اش حق می‌دهد که متناسب با تعداد آن سهام در بخشی از دارایی‌های شرکت و سود آن شریک باشد. واحدهای سهام «سهم» (Share) نامیده می‌شوند.

سهام به طور عمده در بورس اوراق بهادار خرید و فروش می‌شود، هرچند می‌توان سهام را به صورت خصوصی نیز معامله کرد و پایه و اساس بسیاری از اوراق بهادار سرمایه‌گذاران شخصی است. این معاملات باید مطابق مقررات دولت باشد که به منظور محافظت از سرمایه‌گذاران در برابر اقدامات مخرب و کلاهبرداری تدوین شده‌اند. از نظر تاریخی، در طولانی مدت، سهام از سایر سرمایه‌گذاری‌ها بهتر بوده است. سهام را می‌توان از اکثر کارگزاری‌ها به صورت آنلاین خرید و فروش کرد. سرمایه‌گذاری سهام تفاوت زیادی با سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات دارد. برای آشنایی بیشتر با کارگزاری‌ها، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «بهترین کارگزاری بورس | بررسی جامع کارگزاری ها» مراجعه کنید.

مفهوم سهام چیست ؟

شرکت‌ها برای جذب سرمایه فعالیت‌های خود سهامشان را عرضه می‌کنند و به فروش می‌رسانند. دارنده سهام (سهامدار) با خرید بخشی از سهام شرکت، بسته به نوع سهامی که خریداری کرده است، می‌تواند نسبت به دارایی و سود خود مطالبه داشته باشد. به عبارت دیگر، سهامدار مالک شرکتی است که سهام آن را خریده است. میزان مالکیت با تعداد سهامی که یک شخص در اختیار دارد تعیین می‌شود. به عنوان مثال، اگر یک شرکت دارای 1000 برگه سهم و یک نفر صاحب 100 سهم باشد، آن شخص مالک 10 درصد سهام و سود شرکت خواهد بود.

دارندگان سهام معمولاً خودشان شرکت ندارند. آن‌ها سهام عرضه شده شرکت‌ها را می‌خرند. اما شرکت‌ها نوع خاصی از سازمان‌ها هستند، زیرا قانون آن‌ها را به عنوان اشخاص حقوقی در نظر می‌گیرد. به عبارت دیگر، شرکت‌ها مالیات می‌دهند، می‌توانند وام بگیرند، می‌توانند اموال خود را داشته باشند، می‌توانند شکایت کنند و غیره. بیان اینکه یک شرکت «شخص» است، به معنای این است که شرکت مالک دارایی‌های خود است. یک دفتر شرکتی شامل میز و صندلی‌ها و ... متعلق به شرکت است و نه به سهامداران.

این تمایز بسیار مهم است، زیرا مالکیت شرکت به طور قانونی از دارایی سهامداران جدا می‌شود و مسئولیت هم شرکت و هم سهامدار را محدود می‌کند. اگر شرکت ورشکسته شود، ممکن است قاضی حکم کند تمام دارایی‌های آن فروخته شود، اما دارایی‌های شخصی سهامدار در معرض خطر نیست. دادگاه حتی نمی‌تواند سهامدار را مجبور به فروش سهام کند، اگرچه ارزش سهام به شدت کاهش یافته است. به همین ترتیب، اگر یک سهامدار عمده ورشکسته شود، نمی‌تواند دارایی‌های شرکت را به منظور بازپرداخت بدهی‌ها به طلبکاران خود بفروشد.

سهام چیست

برای آشنایی بیشتر با بورس و مفاهیم مربوط به آن، می‌توانید به فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی مراجعه کنید. لینک مربوط به این آموزش در ادامه آورده شده است.

برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی + اینجا کلیک کنید.

در درس اول این آموزش، مقدمات و آشنایی اولیه با بازار بورس و سهام مورد بحث قرار گرفته است. موضوع درس دوم، شناخت کلی و نکات مهم در ورود به بازار بورس است. ورود به سایت‌های مربوط به سازمان بورس و ثبت نام در سجام موضوع درس سوم این فیلم آموزشی است. در درس چهارم راهنمایی‌های کاربردی درباره آشنایی با اصطلاحات و انواع قرارداد و صندوق ارائه شده است. آشنایی با مفاهیم سرمایه‌گذاری، انواع بورس و عرضه اولیه از دیگر موضوعاتی است در درس پنجم بیان شده است. درس ششم نیز، مروری بر ابزارهای تحلیل تکنیکال را پوشش می‌دهد. در نهایت، موضوع درس هفتم این فیلم آموزشی، آشنایی با سامانه کدال و کارگزاری‌ها است.

حقوق صاحبان سهام چیست ؟

سهامداران در واقع سهام عرضه شده شرکت را دارند و خود شرکت صاحب دارایی‌هایی است که مالک آن‌ها است. بنابراین اگر مالک 33 درصد سهام یک شرکت باشید و ادعا کنید که مالک یک سوم آن شرکت هستید، اشتباه است. در عوض، اگر بگویید 100 درصد از یک سوم سهام شرکت را در اختیار دارید، صحیح است. سهامداران نمی‌توانند هر کاری دلشان خواست با یک شرکت یا دارایی‌های آن انجام دهند. سهامدار نمی‌تواند با این استدلال که سهام شرکت را دارد، یکی از صندلی‌های آن را بردارد؛ زیرا آن صندلی متعلق به شرکت است، نه سهامدار. این امر به عنوان «جدایی مالکیت و کنترل» شناخته می‌شود.

شاید این سؤال پیش بیاید که حق سهامدار نسبت به سهام چیست ؟ مالکیت سهام به سهامدار حق رأی در جلسات مجمع را می‌دهد و در صورت توزیع سود سهام (که سود شرکت است) می‌تواند آن را دریافت کند. همچنین شرکت این حق را به سهامدار می‌دهد که سهام خود را به شخص دیگری بفروشد.

اگر شما صاحب اکثریت سهام باشید، قدرت رأی شما افزایش می‌یابد، به گونه‌ای که می‌توانید با تعیین هیئت مدیره، مستقیماً جهت حرکت شرکت را کنترل کنید. این امر هنگامی آشکار می‌شود که یک شرکت به خرید شرکت دیگری اقدام کند؛ شرکت خریدار به دنبال خرید ساختمان، میز و صندلی‌ها و کارمندان نیست، بلکه همه سهام را خریداری می‌کند. هیئت مدیره مسئولیت افزایش ارزش شرکت را بر عهده دارد و غالباً با استخدام مدیران حرفه‌ای یا افرادی مانند مدیرعامل این کار را انجام می‌دهد.

البته برای اکثر سهامداران معمولی، عدم توانایی در مدیریت شرکت چیز عجیبی نیست. اهمیت سهامدار بودن در این است که شما حق دارید بخشی از سود شرکت را دریافت کنید و آنچه مهم است، بنیاد ارزش سهام خواهد بود. هرچه سهام بیشتری داشته باشید، سهم سود شما بیشتر می‌شود. با وجود این، بسیاری از شرکت‌ها سود سهام را پرداخت نمی‌کنند و در عوض سود را در جهت رشد شرکت صرف می‌کنند. البته این درآمدهای حفظ شده هنوز هم در ارزش سهام وجود دارند.

سهام چیست

تفاوت سهام ممتاز و سهام عادی

در حالت کلی، دو نوع اصلی سهام وجود دارد: «ممتاز» (Preferred) و «عادی» (Common). سهام عادی معمولاً به صاحب آن این حق را می‌دهد كه در جلسات سهامداران رأی دهد و سود سهام خود را كه توسط شركت پرداخت می‌شود دریافت كند. سهامداران ممتاز عموماً از حق رأی برخوردار نیستند، اگرچه ادعای بالاتری نسبت به دارایی و درآمد نسبت به سهامداران عادی دارند. به عنوان مثال، صاحبان سهام ممتاز (مانند لری پیج، مؤسس و مدیر گوگل) سود سهام خود را قبل از سهامداران عادی دریافت می‌کنند.

شرکت‌ها می‌توانند هر زمان که نیاز به جذب پول داشته باشند، سهام جدیدی را عرضه کنند. این موضوع روند مالکیت و حقوق سهامداران موجود را کمرنگ می‌کند (مشروط بر اینکه آن‌ها هیچ سهم جدیدی خریداری نکنند). شرکت‌ها همچنین می‌توانند در خرید سهام مشارکت داشته باشند تا سهامداران موجود ارزش و نقش خود را حفظ کنند.

جالب است بدانید که ٰاولین سهام عادی که تاکنون صادر شده توسط «شرکت هند شرقی هلند» (Dutch East India Company) در سال 1602 بوده است.

تفاوت سهام و اوراق قرضه

اما تفاوت اوراق قرضه و سهام چیست ؟ سهام‌ توسط شرکت‌ها برای افزایش سرمایه، عرضه و تقسیم می‌شود تا شرکت‌ها بتوانند کسب‌وکار خود را توسعه داده و یا پروژه‌های جدید را پیش ببرند. تفاوت‌های مهمی بین کسی در هنگام عرضه سهام (در بازار اولیه) خرید می‌کند نسبت به کسی که از سهامدار دیگری (در بازار ثانویه) سهام شرکت را می‌خرد وجود دارد. وقتی شرکت سهامی عرضه می‌کند، در ازای پول این کار را انجام می‌دهد.

اوراق قرضه اساساً از چند جهت با سهام متفاوت است. اول اینکه صاحبان اوراق قرضه طلبکار شرکت هستند و حق دریافت سرمایه اصلی خود را دارند. در صورت ورشکستگی، طلبکاران نسبت به سایر ذینفعان اولویت قانونی دارند و در صورتی که شرکتی مجبور به فروش دارایی به منظور پرداخت باشد، آن‌ها در اولویت اول هستند. از طرف دیگر، سهامداران در ردیف آخر قرار دارند و غالباً در صورت ورشکستگی چیزی یا پولی دریافت نمی‌کنند. این بدان معنی است که سرمایه‌گذاری سهام پرریسک‌تر از اوراق قرضه است.

جمع‌بندی

خلاصه مهم‌ترین مطالبی که در این آموزش برای پرسش به این پاسخ که سهام چیست بیان کردیم، به شرح زیر است:

  • سهام نوعی تضمین است که نشان دهنده مالکیت نسبی سهامدار نسبت به شرکت است.
  • شرکت‌ها برای جذب سرمایه سهام خود را عرضه می‌کنند.
  • دو نوع اصلی سهام وجود دارد: عادی و ممتاز.
  • سهام به طور عمده در بورس اوراق بهادار خریداری و فروخته می‌شود، گرچه می‌توان فروش خصوصی نیز داشت.
  • از نظر تاریخی، سهام بیش از سایر سرمایه‌گذاری‌ها در طولانی مدت عملکرد مناسبی داشته است.
  • ریسک سهام نسبت به اوراق قرضه بیشتر است.

در این مطلب، سعی کردیم تا به مهم‌ترین پرسش‌های سهام چیست و سها‌م‌دار کیست، پاسخ دهیم. همچنین انواع سهام و محدوده اختیاراتی که مالکیت سهام در اختیار یک فرد می‌گذارند را مرور کردیم. اکنون از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا از طریق بخش نظرات دیدگاه‌های خود را در این رابطه با ما در میان بگذارید؛ پرسش‌هایی که فکر می‌کنید هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند را مطرح کنید، یا اگر سخنی دارید که تصور می‌کنید به غنای این مطلب خواهد افزود، آن را حتماً با سایر مخاطبین به اشتراک بگذارید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.
بر اساس رای ۲۱ نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
منابع:
Investopedia
نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *