اندیکاتور CCI چیست؟ — به زبان ساده

معامله‌گران از ابزار‌های متنوعی برای تحلیل تکنیکال سهام یا سایر دارایی‌های سرمایه‌ای خود استفاده می‌کنند. اندیکاتور‌ها، دسته‌ای از این ابزارها هستند که به ما سیگنال می‌دهند که در هر زمان، چه سهمی را بفروشیم یا نگهداریم و کدام سهم را خریداری کنیم. در مطالب پیشین «مجله فرادرس» با اندیکاتور‌های تحلیل تکنیکال بورس به زبانی ساده آشنا شدیم. در این نوشتار به معرفی یکی از اندیکاتور‌های شناخته‌شده به نام اندیکاتور CCI می‌پردازیم.

اندیکاتور CCI چیست؟

اندیکاتور CCI یا همان «شاخص کانال کالا» (Commodity Channel Indicator) به وسیله «دانِلد لمبرت» (Donlad Lambert) در حدود ۴۰ سال پیش به وجود آمده است. لمبرت یک معامله‌گر کالا بود و از این اندیکاتور برای تحلیل مبادلات کالایی استفاده می‌کرد. این شاخص یک اندیکاتور نوسان یا همان «اسیلاتور» (Oscillator) است. اسیلاتور یک ابزار تحلیل تکنیکال است که بین دو کران بالا و پایین محدوده‌ای را مشخص می‌کند و پس از آن، یک اندیکاتور روند می‌سازد که بین این دو حد نوسان می‌کند.

فیلم آموزش اسیلاتورها یا نوسانگرنماها در بورس و بازارهای مالی در فرادرس

کلیک کنید

این شاخص هم‌چنین بر پایه «شتاب» یا «تکانه» (Momentum) روند است؛ به این معنی که به شدت قدرت روند اخیر قیمت توجه ‌می‌کند. اندیکاتورهای تکانه به ما شتاب روند را نشان می‌دهند. تکانه نرخ سرعت‌گیری قیمت یا حجم یک دارایی را به ما می‌گوید و در واقع، سرعت تغییر قیمت است. وقتی یک معامله‌گر بر اساس شتاب روند خرید و فروش می‌کند، بر پایه افزایش سرعت تغییر قیمت تصمیم می‌گیرد.

کسانی ‌که با توجه به تکانه خرید و فروش می‌کنند، طبق اصل سنتی خرید در قیمت پایین و فروش در قیمت بالا عمل نمی‌کنند. آن‌ها در پی این هستند که در قیمت پایین بفروشند و در قیمت پایین‌تر بخرند یا در قیمت بالا بخرند و در قیمت بالاتر بفروشند. سرمایه‌گذاران تکانه‌ای به جای اینکه در جستجوی الگو‌های ادامه یا برگشت روند باشند، به روند اخیر شکل گرفته ناشی از شکست قیمت توجه می‌کنند.

اندیکاتور CCI با این هدف به کار می‌رود که فرد را مطلع کند که چه زمانی قیمت یک دارایی سرمایه‌ای بیشتر از ارزش واقعی‌اش و به اصطلاح «بیش‌‌خرید» (Over Bought) می‌شود و با قیمتی بالاتر معامله می‌شود. به طور مشابه، اندیکاتور CCI مشخص می‌کند که چه زمانی ارزش دارایی کمتر از ارزش واقعی‌اش است، یعنی با قیمتی پایین‌تر از قیمت اصلی اش به فروش می‌رسد و به عبارتی «بیش‌فروش» (Over Sold) می‌شود.

فیلم آموزش اندیکاتورهای تحلیل روند برای تحلیل تکنیکال در بورس و بازارهای مالی در فرادرس

کلیک کنید

معمولاً معامله‌گران انتظار دارند که روند قیمتی اصلاح شود و در حالت بیش‌فروش یا بیش‌خرید باقی نماند. شاید زمانی که یک سهم با قیمتی بالاتر از ارزش ذاتی‌اش فروخته می‌شود، معامله‌گر تصمیم به فروش آن بگیرد. بسیاری از سرمایه‌گذاران از نسبت P/E برای بررسی بیش‌فروش یا بیش‌خرید شدن سهم استفاده می‌کنند.

اگرچه تشخیص اینکه آیا سهمی بالاتر از ارزش واقعی‌اش فروخته می‌شود یا خیر، به طرز تفکر فرد تحلیل‌کننده بستگی دارد، زیرا معامله‌گران و تحلیلگران از ابزار‌های متفاوتی برای تحلیل استفاده می‌کنند. ممکن است به نظر عده‌ای سهمی در حال فروخته شدن بیش از ارزش واقعی‌اش باشد، ولی به نظر سایر تحلیل‌کنندگان اینطور نباشد. بیش‌خرید شدن یک سهم می‌تواند به علت اخبار خوب انتشاریافته از آن شرکت باشد.

تشخیص اینکه آیا سهامی در حال فروخته شدن با قیمتی بیشتر یا کمتر از ارزش واقعی‌اش است، توسط اندیکاتور RSI نیز امکان‌پذیر است. از این شاخص همچنین برای ارزیابی جهت و قدرت روند قیمتی استفاده بهره ‌می برند. در ادامه مطلب شاخص RSI بیشتر بررسی شده است.

قدرت روند به قدرت «گاو‌ها» (Bulls) و «خرس‌ها» (Bears) در یک بازار و در یک دوره معین اشاره می‌کند. در یک روند صعودی ضعیف یا کم‌قدرت، روند ممکن است «گاوی» (Bullish) باشد، اما هم‌چنان این امکان وجود دارد که با فشار‌های نزولی قابل توجهی مواجه شود. در یک روند صعودی پرقدرت یا همان گاوی، ریسک کمتر است و معاملات پرسودتری انجام می‌شود.

همین‌طور، در یک روند کم‌قدرت امکان وقوع معاملات پرریسک وجود دارد و خرید و فروش در یک روند ضعیف ممکن است معامله‌گر را به شک بیندازد و اعتمادش را خدشه‌دار کند.

به صورت کلی روند بازار ممکن است صعودی باشد، نزولی باشد و یا در میانه حرکت کند. اندیکاتورها با دادن این اطلاعات به سهام‌داران به آن‌ها قدرت تشخیص این را می‌دهند که تصمیم بگیرند آیا می‌خواهند وارد مبادله‌ای شوند یا خیر.

لمبرت در ابتدا اندیکاتور CCI را به وجود آورد تا تغییرات دوره‌ای در کالاها را تشخیص دهد، ولی این اندیکاتور را می‌توان برای شاخص‌ها و صندوق‌های قابل معامله یا ETFها نیز استفاده کرد. اندیکاتور CCI بر خلاف عنوانش می‌تواند در هر بازاری استفاده شود و محدود به بازار کالا نیست.

اندیکاتور CCI اولین بار برای این ایجاد شده بود که تغییرات بلندمدت روند را بررسی کند، ولی به وسیله سرمایه‌گذاران به صورتی به کار رفته است که برای تمامی بازارها در همه چارچوب‌های زمانی قابل استفاده باشد. معامله کردن با چارچوب‌های زمانی متفاوت، سیگنال‌های خرید و فروش بیشتری برای معامله‌گران فعال به وجود می‌آورد.

شاخص CCI قیمت فعلی را با متوسط قیمت در یک دوره زمانی معین مقایسه می‌کند. این اندیکاتور در مقادیر بالاتر و پایین‌تر از صفر نوسان می‌کند و ممکن است مثبت یا منفی شود. با اینکه بیشتر مقادیر (نزدیک به ۷۵ درصد آن‌ها) در بازه 100- تا 100+ قرار می‌گیرد، ۲۵ درصد مقادیر خارج از این بازه هستند که نشان‌دهنده ضعف یا قدرت زیاد در روند حرکتی قیمت است. در واقع، اندیکاتور CCI مقایسه نسبی بین قیمت فعلی نسبت به حرکت قبلی قیمت انجام می‌دهد.

مثالی ساده از تحلیل با اندیکاتور CCI

همان‌طور که در تصویر زیر می‌بینیم، نمودار تحلیل CCI از بیش از ۳۰ دوره استفاده می‌کند. از آنجا که این نمودار ماهانه است، هر محاسبه جدید طبق داده‌های ۳۰ ماه اخیر پایه‌گذاری شده است.البته در تحلیل تکنیکال از CCI‌های ۲۰ دوره‌ای و ۴۰ دوره‌ای نیز استفاده می‌شود. هر دوره به تعداد نمودار میله‌ای یا شمعی‌ اشاره می‌کند که در محاسبه اندیکاتور مورد توجه قرار می‌گیرد.

فیلم آموزش اسیلاتورها یا نوسانگرنماها در بورس و بازارهای مالی در فرادرس

کلیک کنید

چارت‌ها می‌توانند ۱ دقیقه‌ای، ۵ دقیقه‌ای،‌ روزانه، هفتگی و ماهانه یا هر چارچوب زمانی قابل دسترس دیگری نیز باشند. هرچه دوره انتخابی بزرگ‌تر باشد، کمتر پیش خواهد آمد که اندیکاتور خارج از بازه 100- و 100+ حرکت کند. سهام‌دارانی که بازه کوتاه‌مدت را برای تحلیل مدنظر قرار می‌دهند، باید توجه داشته باشند که در دوره‌های زمانی کوتاه‌تر (وقتی نمودار میله‌ای کمتری داریم) سیگنال‌های بیشتری وجود دارد.

محاسبات اندیکاتوری به صورت خودکار توسط نرم‌افزار چارتینگ یا پلتفرم معامله‌ای صورت می‌گیرد. در ابتدا باید اندیکاتور CCI را روی پلتفرم معاملاتی خود داشته باشید. تنها کافی است تعداد دوره‌های دلخواهتان را وارد و یک «چارچوب زمانی» (Time Frame) برای نمودار خود انتخاب کنید.

وقتی CCI بیشتر از 100+ است، یعنی قیمتی بالاتر از میانگین قیمتی ثبت شده است. وقتی اندیکاتور عددی کمتر از 100- را نشان می‌دهد، یعنی  قیمت کمتر از میانگین قیمتی اندازه‌گیری شده توسط اندیکاتور است.معامله‌گرانی که چارچوب زمانی بلندمدت را در نظر می‌گیرند، به مدت زمان طولانی‌تری شامل ۳۰ یا ۴۰ دوره توجه می‌کنند. استفاده از چارت روزانه یا هفتگی برای سرمایه‌گذاران بلندمدت توصیه می‌شود. سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت نیز می‌توانند این اندیکاتور را برای چارت یک‌ساعته یا حتی یک‌دقیقه‌ای به کار ببرند.

چگونه CCI را محاسبه کنیم؟

با اینکه امروزه پلتفرم‌های مختلف به راحتی CCI را محاسبه می‌کنند، اما آشنایی با روش نظام‌مند محاسبه CCI برای درک بهتر آن امری مفید است. برای محاسبه CCI، ابتدا باید تعیین کنیم که می‌خواهیم چه تعداد دوره را با این شاخص تحلیل کنیم. معمولاً از 20 دوره برای محاسبه CCI استفاده می‌شود. دوره‌های کمتر سبب می‌ٰشوند که شاخص ناپایدارتر باشد و بیشتر نوسان کند. در حالی که اگر معامله‌گر دوره‌های بیشتری را در نظر بگیرد، خطای تحلیل کمتر خواهد شد.

فیلم آموزش اندیکاتورهای تحلیل روند برای تحلیل تکنیکال در بورس و بازارهای مالی در فرادرس

کلیک کنید

فرض کنید می‌خواهیم شاخص کانال کالا را برای ۲۰ دوره اخیر محاسبه کنیم. اگر قصد استفاده از تعداد دوره‌های متفاوتی داشته باشید، باید فرمول محاسبه CCI را تغییر دهید. ابتدا «قیمت بالا» (High Price)، «قیمت پایین» (Low Price) و «قیمت بسته شدن» (Closing Price) را برای 20 دوره محاسبه کنید و قیمت نمونه را به دست آورید. سپس، 20 دوره میانگین متحرک قیمت نمونه را با جمع کردن 20 قیمت نمونه آخر و تقسیم آن بر 20 محاسبه کنید و انحراف از میانگین را با کم کردن میانگین متحرک از قیمت نمونه برای ۲۰ دوره آخر به دست آورید.

دقت کنید که باید قدرمطلق‌ها را با یکدیگر جمع کنید (منفی‌ها را مثبت در نظر بگیرید) و سپس مجموع اختلاف از میانگین‌ها را بر تعداد دوره که در اینجا برابر ۲۰ است، تقسیم کنید. باید به‌روزترین قیمت نمونه میانگین متحرک و میانگین انحراف را در فرمول وارد کنید تا CCI جاری به دست آید. این فرایند باید به ازای هر دوره جدید تکرار شود.

CCI مطابق فرمول زیر محاسبه می‌شود:

$$CCI=\frac{TP-MA}{0.015\times MD}$$

که در آن:

$$ TP=\sum_\left(i=1\right)^P\left(\left(H+L+C\right)\div3\right)$$

در فرمول اخیر، $$P$$ تعداد دوره‌ها، $$H$$ بالاترین قیمت، $$L$$ پایین‌ترین قیمت و $$C$$ قیمت بسته‌ شدن سهم در پایان دوره است. همچنین، $$MA$$ «میانگین متحرک» (Moving Average) است که به صورت زیر به دست می آید:

   $$MA=\left(\sum_\left(i=1\right)^P TP\right)\div P$$

و $$MD$$ همان انحراف میانگین مطلق است که این‌گونه محاسبه می‌شود:

$$MD=(\sum_\left(i=1\right)^P|TP-MA|)\div P $$

همان‌طور که می‌بینیم، در فرمول محاسبه CCI یک ضریب $$1/0.015$$ وجود دارد. این عدد همان ثابت لمبرت است. لمبرت بقیه فرمول را در این عدد ضرب می‌کرد تا بیشتر مقادیری که از CCI به دست می‌آید بین 100- و 100+ قرار بگیرد. در نتیجه، ۷۰ تا ۸۰ درصد مقادیر بین این بازه قرار می‌گیرند. اینکه چه درصدی از مقادیر CCI در بازه  ۱۰۰- تا ۱۰۰+ قرار بگیرد، تحت تأثیر تعداد دوره‌هاست.

اگر تعداد دوره‌های انتخاب شده کم و مدت زمان هر دوره محدود باشد، درصد اندکی از مقادیر به دست آمده اندیکاتور CCI بین ۱۰۰- تا ۱۰۰+ خواهد بود. در مقابل، اگر تعداد دوره‌ها بیشتر باشد، درصد قابل توجهی از مقادیر محاسبه شده در بازه ۱۰۰- تا ۱۰۰+ قرار خواهد گرفت.

اندیکاتور CCI به ما چه می‌گوید؟

الویت استفاده از CCI برای کشف روند‌های جدیدِ در حال شکل‌گیری است. همان‌طور قبلا بیان کردیم، اندیکاتور CCI برای تشخیص سطوح بیش‌خرید و بیش‌فروش نیز به کار برده می‌شود. هم‌چنین، زمانی که اندیکاتور و روند قیمتی واگرا شده‌اند و به جهتی متفاوت حرکت می‌کنند، CCI برای کشف نقاط چالشی روند استفاده می‌شود.

فیلم آموزش اسیلاتورها یا نوسانگرنماها در بورس و بازارهای مالی در فرادرس

کلیک کنید

وقتی اندیکاتور CCI از ناحیه منفی یا نزدیک به صفر به بالای ۱۰۰ می‌رود، ممکن است حاکی از این باشد که قیمت در حال شروع یک روند صعودی جدید است. زمانی که این اتفاق بیفتد، معامله‌گران می‌توانند یک پولبک و در ادامه، دوباره اوج‌گرفتن را در قیمت و اندیکاتور مشاهده کنند که می‌تواند سیگنال خرید تعبیر شود. پولبک همان معکوس شدن روند قیمت برای کوتاه‌مدت است.

همین تفسیر را می‌توانیم از یک روند نزولی در حال بروز داشته باشیم. وقتی یک اندیکاتور از سطح مثبت یا نزدیک به صفر به زیر ۱۰۰- می‌رسد، امکان دارد که یک روند نزولی در حال ایجاد شدن باشد. این یک سیگنال است که از نگهداری سهام یا کالا خودداری کنیم یا اینکه مراقب باشیم چه زمانی سهام را بفروشیم که در صورت کاهش قیمت احتمالی متحمل ضرر نشویم.

نواحی بیش‌خرید و بیش‌فروش ثابت نیستند و به همین علت CCI را یک اندیکاتور «بدون کران» (Unbounded) به شمار می‌آورند. در نتیجه، معامله‌گران به مشاهدات قبلی خود رجوع می‌کنند تا معکوس شدن احتمالی روند قیمت را بررسی کنند. برای مثال، امکان دارد، این معکوس شدن برای یک سهم در کران‌های 200+ و 150- رخ داده باشد.

برای سهم کالایی دیگر ممکن است قیمت در کران‌های 325+ و 350- معکوس شود. اگر بزرگنمایی را کاهش دهیم، در تصویر کلی‌تر چارت قادر خواهیم بود تعداد زیادی نقطه معکوس شدن قیمت و قرائت CCI را در آن زمان‌ها مشاهده کنیم.

امکان دارد که هنگام کار با اندیکاتور CCI با واگرایی نیز مواجه شوید. این اتفاق هنگامی رخ می‌دهد که قیمت و اندیکاتور در دو جهت متفاوت حرکت کنند. اگر قیمت در حال افزایش و CCI در حال کاهش باشد، نشان دهنده یک ضعف در خط روند است. با اینکه دوگانگی یا همان واگرایی بین CCI و قیمت، یک سیگنال معاملاتی ضعیف است، اما چون امکان دارد در مدت زمان طولانی این وضعیت برقرار باشد، می‌تواند به معامله‌گر هشدار بدهد که معکوس شدن قیمت محتمل است.

با این‌وجود، مشاهده واگرایی بین شاخص CCI و قیمت الزاماً همیشه نشان‌دهنده معکوس شدن قیمت نیست.

بدین صورت سرمایه‌گذاران می‌توانند بازه حد ضرر خود را کوچک‌تر کنند. برای مثال، اگر معامله‌گری بازه حد ضرر خود را ۱۰ درصد تعیین کرده باشد، وقتی قیمت سهام به ۱۰ درصد کمتر از قیمت خرید شخص برسد، به فروش اقدام می‌کند.

CCI در تحلیل سهام و ارز‌ها نیز به کار می‌رود. در اندیکاتور سی سی آی داده‌های مثبت بزرگ این سیگنال را می‌دهند که این دارایی در مقایسه با پیش‌بینی مبتنی بر روند‌های گذشته، قوی‌تر از قبل معامله می‌شود. همچنین، مقادیر منفی کوچک می‌گویند که معاملات این سهام ضعیف است.

تفاوت بین اندیکاتور CCI و اسیلاتور استوکاستیک

«اسیلاتور استوکستیک» (Stochastic Oscillator) یک اندیکاتور تکانه است که قیمت بسته شدن سهام مورد نظر را با بازه‌ای از قیمت‌های همان سهام در طی یک دوره معین از زمان مقایسه می‌کند. اندیکاتور اسیلاتور استوکاستیک نیز مانند CCI به شناسایی نقاط بیش‌فروش و بیش‌خرید می‌پردازد و قدمت استفاده آن نسبت به CCI بیشتر است. اسیلاتور استوکاستیک بین ۰ و ۱۰۰ نوسان می‌کند. در ‌نقاطی از چارت که این اندیکاتور به بالای ۸۰ می‌رسد، سیگنال بیش‌خرید و در مقادیر کمتر از ۲۰ بیش‌فروش خواهیم داشت. البته این‌ها همیشه نشانگر معکوس شدن در آینده‌ای نزدیک نیست.

فیلم آموزش اندیکاتورهای تحلیل روند برای تحلیل تکنیکال در بورس و بازارهای مالی در فرادرس

کلیک کنید

روند‌های قوی می‌توانند در مدت طولانی‌تری در شرایط بیش‌فروش یا بیش‌خرید باقی بمانند. بنابراین، معامله‌گران باید تغییرات اسیلاتور استوکاستیک را مدنظر قرار دهند تا از تغییرات روند در آینده اطلاع کسب کنند. هر دوی این شاخص‌ها اسیلاتور هستند، اما به روش‌های متفاوتی محاسبه می‌شوند. یکی از تفاوت‌های اساسی این است که اسیلاتور استوکاستیک محدود به صفر و ۱۰۰ است، در حالی که همان‌طور که اشاره‌ کرده‌ایم، CCI کران ندارد. با توجه به تفاوت‌های موجود در نحوه محاسبه این دو شاخص، آن‌ها در زمان‌های گوناگون سیگنال‌های متفاوتی‌ می‌دهند.

تفاوت بین اندیکاتور CCI و اندیکاتور RSI

«شاخص قدرت نسبی» (Relative Strength Index)  یا همان RSI یک اسیلاتور شناخته شده تحلیل تکنیکال است که همانند CCI برای تشخیص رفتار افراطی قیمت استفاده می‌شود. با این تفاوت که CCI روی انحراف از میانگین متحرک قیمت یک دارایی تمرکز می‌کند تا واگرایی از خط روند‌ را تشخیص دهد.

فیلم آموزش تحلیل تکنیکال معاملات Technical Analysis براساس نمودارهای شاخص و قیمت برای سرمایه گذاری در فرادرس

کلیک کنید

RSI به مقایسه رابطه بین میانگین قیمت بسته شدن بالا و میانگین قیمت بسته شدن پایین در طول دوره زمانی معین (به طور معمول ۱۴ روز) می‌پردازد. مقادیر محاسبه شده توسط RSI، سپس روی خط متحرکی زیر چارت قیمتی قرار می‌گیرند. تمام مقادیر بین صفر و صد نوسان می‌کنند و نقطه میانی ۵۰ است. استفاده از اندیکاتور RSI امکان تشخیص بیش‌خرید احتمالی (بالای ۷۰) و بیش‌فروش (پایین ۳۰) را برای معامله‌گر فراهم می‌کند.

RSI برخلاف CCI بدون کران نیست و احتمالاً دریافت اطلاعات از آن ساده‌تر است. از آنجا که هر دوی شاخص‌های قدرت نسبی و کانال کالا اندیکاتور‌های شتاب روند هستند، می‌توانند سیگنال واگرایی صعودی یا نزولی را بدهند. این اتفاق زمانی می‌افتد که قیمت جدید به قله می‌رسد و دره‌ها به وسیله قله‌ها و دره‌های اندیکاتور انعکاس پیدا نکرده‌اند. این دوگانگی‌ها نشانی از معکوس شدن احتمالی روندها هستند. به صورت کلی، در بیشتر بازارها، RSI ابزار قابل اعتمادتری نسبت به CCI است و بسیاری از معامله‌گران سادگی نسبی آن را ترجیح می‌دهند.

اگر اطمینان ندارید که برای تشخیص سطوح بیش‌خرید یا بیش‌فروش از کدام‌یک از این اندیکاتور‌ها استفاده کنید، می‌توانید هر دو شاخص را همزمان با توجه به مدل معامله‌تان در نظر بگیرید. این اسیلاتور‌ها داده‌های یکسانی را نمایش می‌دهند.

باید در نظر داشته باشیم که RSI سرعت تغییرات قیمت را در نظر می‌گیرد، حال آنکه هدف اولیه CCI این است که انحراف‌های دوره‌ای را پیگیری کند. از هر دوی این شاخص‌ها می‌توانید برای استراتژی‌های معاملاتی مختلف استفاده کنید. همچنین، این امکان وجود دارد که این دو را با هم ترکیب کنید و یک استراتژی معاملاتی به وجود آورید که نتایج حیرت‌انگیزی به دنبال داشته باشد.

استراتژی‌های استفاده از اندیکاتور CCI

استراتژی‌ها و اندیکاتور‌ها بدون ریسک نیستند و فرد ممکن است با تنظیم استراتژی‌های معاملاتی و دوره یا چارچوب زمانی اندیکاتور به عملکرد بهتری در معامله سهام برسد. اگرچه همه سیستم‌ها مستعد زیان هستند، داشتن یک حد ضرر می‌تواند کمک کند که محدوده‌ای برای میزان ریسک خود تعیین کنیم.

فیلم آموزش اسیلاتورها یا نوسانگرنماها در بورس و بازارهای مالی در فرادرس

کلیک کنید

همچنین آزمایش استراتژی CCI برای سودبخشی در بازار و چارچوب زمانی یک قدم اولیه ارزشمند قبل از شروع خرید و فروش است. در ادامه، دو استراتژی را معرفی می‌کنیم که می‌توان از آن‌ها برای تحلیل تکنیکال با استفاده از اندیکاتور CCI بهره گرفت.

استراتژی ابتدایی اندیکاتور CCI

یک استراتژی ساده این است که مسیر CCI را برای حرکت‌های ۱۰۰+ که نشان‌دهنده سیگنال خرید است، پیگیری کنیم. همچنین می‌توانیم به حرکت‌های کمتر از ۱۰۰- توجه کنیم که سیگنال فروش می‌دهند. سرمایه‌گذاران ممکن است فقط بخواهند به سیگنال‌های خرید توجه کنند و هنگام رخ دادن سیگنال‌های فروش خارج شوند و دوباره زمانی که سیگنال خرید صادر می‌شود، مجدداً سرمایه‌گذاری کنند.

نمودار زیر تغییرات قیمت یک سهم را از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ میلادی نشان می‌دهد. همان‌طور که در نمودار هفتگی زیر می‌بینیم، هنگامی که CCI مقادیر کمتر از ۱۰۰- را نشان می‌دهد، یک سیگنال فروش صادر می‌شود. در نمودار زیر سیگنال‌ فروش با رنگ نارنجی مشخص شده است.
این مورد می‌توانست به سرمایه‌گذاران بلندمدت بگوید که یک روند نزولی احتمالی در مسیر شکل‌گیری بوده است. سرمایه‌گذاران می‌توانستند از این مشاهده به عنوان یک سیگنال فروش استقراضی استفاده کنند. این چارت نشان می‌دهد که چگونه در اوایل سال ۲۰۱۲ یک سیگنال خرید صادر شده بود و معامله‌گران سهامی را خریده بودند با این امید که قیمتش افزایش پیدا کند تا CCI به زیر ۱۰۰- برسد.

استراتژی اندیکاتور CCI با چند چارچوب زمانی

اندیکاتور CCI می‌تواند در چندین چارچوب زمانی استفاده شود. در این تحلیل‌  نمودار‌های کوتاه‌مدت و بلند‌مدت به صورت هم‌زمان بکار برده می‌شود. معامله‌گران فعال‌تر اغلب از یک استراتژی با چندین چارچوب زمانی بهره می‌گیرند. وقتی CCI در چارت بلندمدت به بالای ۱۰۰+ می‌رسد، نشان‌دهنده یک روند صعودی است و در چارت کوتاه‌مدت باید انتظار دریافت سیگنال خرید را داشته باشیم. روند تا زمانی صعودی در نظر گرفته می‌شود که CCI بلندمدت تا ۱۰۰- برود.

نمودار بالا یک روند صعودی هفتگی را از ابتدای سال ۲۰۱۲میلادی نشان می‌دهد. اگر این چارت بلند‌مدت ما باشد، تنها سیگنال خرید را روی چارت کوتاه‌مدت دریافت خواهیم کرد. هنگامی که معامله‌گران با استفاده از چارت روزانه (به عنوان چارچوب زمانی کوتاه‌تر) تحلیل می‌کنند، وقتی CCI از ۱۰۰- کمتر می‌شود و سپس به بالاتر از آن بر می‌گردد، آن را به عنوان سیگنال خرید در نظر می‌گیرند.

در طرف مقابل، زمانی که CCI به مقداری بیشتر از ۱۰۰+ می‌رسد و دوباره به آن برگشت می‌کند، می‌تواند نشانی از زمان خروج از سهم باشد. به علاوه، اگر روند روی CCI بلندمدت نزولی شود، یک سیگنال فروش است که می‌گوید دیگر سهام را به امید افزایش قیمت آن نگهداری نکنید.

نمودار بالا سه سیگنال خرید را با رنگ بنفش و دو سیگنال فروش را با رنگ نارنجی در چارت روزانه نشان می‌دهد. فروش استقراضی‌ شروع نشده است، زیرا CCI در چارت بلندمدت روند صعودی نشان می‌دهد.

هنگامی که CCI در چارت بلندمدت زیر ۱۰۰- است، فقط سیگنال‌های فروش استقراضی را در چارت کوتاه‌مدت در نظر بگیرید. تا زمانی روند نزولی را خواهیم داشت که CCI بلندمدت زیاد شود و از ۱۰۰+ عبور کند. این چارت نشان‌ می‌دهد که معامله‌گر باید تا زمانی که اندیکاتور سی سی آی در چارت کوتاه‌مدت به بالای ۱۰۰+ می‌رسد و بعد به زیر ۱۰۰+ برمی‌گردد، فروش استقراضی کند.

زمانی که اندیکاتور CCI در نمودار کوتاه‌مدت به زیر ۱۰۰- برود و سپس صعود کند و به بالای ۱۰۰- برسد، معامله‌گران از سهم خارج می‌شوند. به صورت تناوبی، اگر روند CCI بلندمدت افزایش پیدا کند فرد باید فروش استقراضی را منتفی کند.

تغییرات استراتژی‌های CCI

می‌توانیم از CCI برای تنظیم قوانین استراتژی بهره بگیریم، یعنی استراتژی معاملاتی‌ را که برای خود در نظر گرفته‌ایم، تغییر دهیم. برای مثال، هنگامی که از چندین چارچوب زمانی استفاده می‌کنیم، می‌توانیم استراتژی را سختگیرانه‌تر کنیم، یعنی زمانی که CCI بلندمدت بالای ۱۰۰+ است، در چارچوب زمانی ‌کوتاه‌مدتمان، به سیگنال‌هایی توجه کنیم که به ما می‌گویند سهام را نگه‌داریم، زیرا قیمت آن افزایش خواهد یافت. این استراتژی، تعداد سیگنال‌ها را کاهش می‌دهد، اما این اطمینان خاطر را به ما می‌دهد که روند کلی قوی است.

قوانین ورود و خروج در چارچوب زمانی کوتاه‌مدت نیز قابل تنظیم است. برای مثال، اگر روند قیمتی در چارچوب زمانی بلندمدت صعودی باشد، ممکن است فرد اجازه دهد که پیش از فروش، CCI چارت کوتاه‌مدت زیر ۱۰۰- برود و بعد از آن دوباره به بالای صفر (به جای ۱۰۰-) برگردد. در این صورت، فرد قیمت بالاتری را پرداخت می‌کند، اما اطمینان بیشتری دارد که پولبک کوتاه‌مدت به پایان رسیده و روند بلندمدت در حال از نو آغاز شدن است.

در مورد خروج از سهم نیز، می‌توان صبر کرد تا قیمت بالاتر از ۱۰۰+ برود و پس از آن، به زیر صفر (به جای ۱۰۰+) نزول کند، سپس از سهم خارج شد. این گفته بدین معنی است که تحمل چند پولبک خفیف، می‌تواند سود را در طی یک روند قوی افزایش دهد.

کاستی‌های اندیکاتور CCI

علی‌رغم کاربردها و نکات مثبتی که درباره اندیکاتور CCI گفتیم، این شاخص کاستی‌هایی نیز دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• با اینکه این شاخص برای تعیین موقعیت‌های بیش‌فروش و بیش‌خرید است، این امکان وجود دارد که این تشخیص به شدت وابسته به تحلیل و تصور خود شخص معامله‌کننده باشد.
• این شاخص تاخیر دارد، به این معنی که بعضی اوقات این امکان وجود دارد که سیگنال‌ ضعیفی ارا‌ئه دهد. ممکن است که یک افزایش قیمت در شرف وقوع باشد، اما سیگنال آن را دیر دریافت کنیم و زمانی که بخواهیم اقدامی انجام دهیم، قیمت در حال اصلاح باشد و موقعیت خود را برای معامله از دست بدهیم.

در نتیجه، بهتر است در کنار اندیکاتور CCI، از تحلیل قیمتی و دیگر ابزار‌ها و شاخص‌های تحلیل تکنیکال نیز استفاده کنیم تا ببینیم آیا باید سیگنال‌های دریافتی از شاخص CCI را جدی بگیریم یا نه.

معرفی فیلم آموزش تحلیل جریان سفارش ها و نقدینگی در بورس 

برای آشنایی بیشتر با تحلیل معاملات در بورس، پیشنهاد می‌کنیم به آموزش ویدئویی تحلیل جریان سفارش ها و نقدینگی در بورس مراجعه کنید که توسط «فرادرس» تهیه شده است. طول مدت این دوره آموزشی ۵ ساعت و ۵۷ دقیقه بوده و در هشت درس تدوین شده است. در آموزش حاضر، درس اول به مقدمات می‌پردازد و درس دوم نسبت خریدار به فروشنده را بررسی می‌کند. درس سوم و چهارم به ترتیب مباحث پیرامون نسبت سرانه خرید و میزان ورود و خروج نقدینگی و پول هوشمند را شرح می‌دهند. درس پنجم نسبت قدرت خریدار به فروشنده را بررسی می‌کند. حجم‌های غیرعادی و داده‌های تفصیلی معاملات به ترتیب در دروس ششم و هفتم تشریح می‌شوند. در نهایت، درس هشتم حاوی مباحث مربوط به تغییر در نوع مالکیت سهام است.

• برای مشاهده فیلم آموزش تحلیل جریان سفارش ها و نقدینگی در بورسی + اینجا کلیک کنید.

سخن پایانی

اندیکاتور CCI یکی از شناخته شده‌ترین شاخص‌ها در میان معامله‌گرانی است که از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند. شاخص کانال کالا اندیکاتوری با چندین کاربرد است. با کمک CCI می‌توان به شناسایی سطوح بیش‌خرید و بیش‌فروش پرداخت و واگرایی‌ها را تشخیص داد. باید توجه داشت که بسیاری از جنبه‌های تاثیرگذار روی قیمت وجود دارند که ممکن است به وسیله CCI شناسایی نشوند. در نتیجه، با احتیاط از CCI استفاده کنید و تصمیمات معاملاتی خود را تنها بر پایه CCI انجام ندهید.