شاخص بورس چیست؟ | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

امروزه یکی از بازارهای بزرگ برای جذب سرمایه، بازار بورس و اوراق بهادار (Stock Exchange) است. اغلب کسانی که دستی در بازار بورس دارند، از سرمایه‌گذاری در آن رضایتمند هستند. با توجه به رشد بی‌سابقه بورس اوراق بهادار تهران، نقدینگی زیادی در آن جذب شده است و بازده بورس (Performance) رشد کرده بطوری که نرخ بازگشت سرمایه (Rate of Investment) نیز افزایش یافته است. آشنایی با اصطلاحات و شاخص‌هایی که در بورس اوراق بهادار به کار می‌رود، برای کسانی که به تازگی قصد سرمایه‌گذاری در این بازار را دارند، لازم و ضروری است. به این جهت در مجله فرادرس به بررسی بعضی از خصوصیات اصلی بازار بورس و بخصوص بازار بورس تهران طی سلسله مقالاتی، خواهیم پرداخت. برای آشنایی با بورس اوراق بهادار بهتر است نوشتارهای «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» را مطالعه کنید تا با اصطلاحات رایج در آن آشنا شوید. همچنین به منظور آگاهی از شاخص بورس که به طور عمومی استفاده می‌شود، بهتر است مطلب بازار سهام و آشنایی با پنج شاخص مهم آن را نیز مطالعه فرمایید. در این نوشتار می‌خواهیم بدانیم شاخص بورس چیست و به چه کار می‌آید تا بر اساس آن قادر به پیش‌بینی وضعیت بازار بوده و به موقع سرمایه‌گذاری کنیم و در حقیقت همگام با بازار رشد کرده و در صورت لزوم از آن خارج شویم.

فیلم آموزش رایگان آشنایی با شاخص بورس

شاخص بورس چیست؟

بازار بورس اوراق بهادار، به مانند هر بازار دیگر، دستخوش اصل و قانون عرضه و تقاضا کالا قرار دارد. برای نمایش رونق این بازار باید روش‌ها و شاخص‌های ارزیابی مناسبی ابداع و محاسبه شود. ابتدا بازار یا بورس اوراق بهادار را معرفی کرده سپس به شاخص‌های کارایی چند بورس مطرح خواهیم پرداخت و شیوه محاسبه هر یک را مشخص خواهیم کرد. در انتها نیز با شاخص‌ بورس تهران آشنا شده و نحوه محاسبه آن را تعیین خواهیم کرد. البته به غیر از شاخص کل به شاخص‌های دیگری که در تابلو بورس اوراق بهادار تهران نمایش داده می‌شود نیز خواهیم پرداخت.

فیلم آموزش معرفی انواع شاخص بازار سرمایه در فرادرس

کلیک کنید

بازار اوراق بهادار یا بورس اوراق بهادار

هر چند قدیمی‌ترین بازار بورس را به کشور آلمان و فرانکفورت نسبت می‌دهند ولی آنچه که امروزه به عنوان بازار بورس اوراق بهادار می‌شناسیم، ساختاری است که در آمریکا و در اوایل قرن بیستم ایجاد شد.

بازار بورس از تعداد خریدار و فروشنده اوراق بهادار تشکیل شده است. هر ورق، نمایانگر یک سهم از یک شرکت محسوب می‌شود که از طرف شرکت منتشر شده و خریداران به ازای تملک آن به فروشندگان پول پرداخت می‌کنند. هر چند ابتدا این ورقه‌ها به صورت واقعی بودند اما امروزه با الکترونیکی شدن بازارهای سهام، معمولا سهام‌ها به صورت کاغذی داد و ستد نمی‌شوند. بازار بورس محل انجام این معاملات است به همین علت در انگلیسی به آن Stock Exchange یا تعویض یا جابجایی سهام گفته می‌شود زیرا در آن تعامل بین خریدار و فروشنده بر سر اوراق بهادار صورت می‌گیرد. در فارسی به آن جهت این بازار را بورس می‌نامند که در زبان فرانسه به چنین بازاری boursiers می‌گویند. از آنجایی که بیشتر مفاهیم مالی و حسابداری از زبان فرانسه وارد زبان فارسی شده است، ما نیز بازار تعاملات اوراق بهادار را «بورس اوراق بهادار» می‌نامیم.

از بازارهای مهم و بزرگ مالی دنیا می‌توان به بازار بورس نیویورک، بازار بورس لندن، بازار بورس توکیو، بازار بورس هنگ کنگ و البته بازار بورس تهران اشاره کرد. ارزیابی بازدهی هر یک از این بازارها بر اساس شاخص‌های خاصی صورت می‌گیرد که در ادامه به معرفی هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت. هر چند این شاخص‌ها برحسب دارایی شرکت‌ها با واحد ارزی آن کشور مشخص می‌شود، ولی رشد شاخص می‌تواند عاملی برای مقایسه بازارهای مالی مختلف در سطح جهان باشد.

برای آشنایی با اصول اصلی و اولیه در بازار بورس، «فرادرس» اقدام به انتشار فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی در قالب یک آموزش با زمان ۳ ساعت و ۲۸ دقیقه کرده که در ادامه متن به آن اشاره شده است.

• برای دیدن فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی + اینجا کلیک کنید.

انواع شاخص بورس

هر چند روش‌های مختلفی برای دسته‌بندی و تفکیک شاخص‌های بازارهای مالی وجود دارد، ولی شاید بهترین روش تفکیک آن‌ها بر اساس محل یا ناحیه‌ای باشد که محاسبه شاخص بازار در آن صورت می‌گیرد.

شاخص‌های ملی و شاخص‌های جهانی

بر اساس ناحیه یا محلی که شاخص بازار در آن اندازه‌گیری می‌شود، می‌توان شاخص‌ها را به معیارهای محلی (Local) یا ملی (National) و جهانی (Global) طبقه‌بندی کرد. این امر از این جهت مناسب است که اگر بخواهیم دو یا چند بازار مالی را در بین دو یا چند کشور مقایسه و مشخص کنیم که کدام کشور‌، محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری خارجی است، از شاخص‌های جهانی کمک می‌گیریم. ولی اگر واحد ارزی یا پولی کشورها مهم نباشد، بهترین شرایط برای سرمایه‌گذاری توسط شاخص‌های مالی محلی صورت می‌گیرد. شاخص بازار در ناحیه یورو یا شاخص‌های بازار آمریکا لاتین از جمله شاخص‌های ناحیه‌ای هستند. نوع محاسبه این شاخص‌ها در ادامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

برای مثال شاخص‌هایی نظیر MSCI-World یا S&P 100 بر اساس چند کشور و ناحیه می‌تواند یک شاخص جهانی باشند و در مقابل شاخص‌های مربوط به بازارهای مشخص مانند شاخص آمریکایی S&P 500 یا Nikkei 225 در ژاپن به عنوان شاخص‌های ملی شناسایی می‌شوند زیرا شرکت‌های چند ملیتی در محاسبه این شاخص‌ها نقش کمرنگ‌تری دارند.

شاخص‌های وزنی

از نظر نحوه محاسبه شاخص بازار مالی می‌توان آن‌ها را به شاخص‌های وزنی و بدون وزن نیز تقسیم‌بندی کرد. معمولا در شاخص‌های وزنی، حجم شرکت‌ها و سرمایه اولیه آن‌ها و همچنین تعداد سهام شناور در تعیین شاخص بورس به کار گرفته می‌شوند. بنابراین هر چه شرکت بزرگ‌تر و یا سرمایه بیشتری باشد، دارای سهم بیشتری در تعیین شاخص بورس خواهد بود. به این ترتیب وزن‌ها نشان دهنده سهم یا اهمیت بیشتر یک شرکت در تعیین شاخص بورس است. در نتیجه با افزایش یا افول سهام این گونه شرکت‌ها، شاخص رشد یا نزول بیشتری را نشان خواهد داد.

در عوض نوع دیگری از شاخص‌ها بدون در نظر گرفتن وزن، محاسبه می‌شوند. به این ترتیب همه شرکت‌ها (چه بزرگ و چه کوچک) در شیوه محاسبه شاخص بورس یا بازار مالی، نقش یکسانی دارند و به این ترتیب رشد یا رکود شرکت‌های کوچک نیز در تغییرات شاخص بورس تاثیر گذار است. به این ترتیب با توجه به اختلاف در شاخص وزنی و بدون وزن پی می‌بریم که بازار به سمت صنایع بزرگ تمایل دارد یا صنایع کوچک بازده و کارایی بهتری دارند.

در ادامه به معرفی بعضی از شاخص‌های معروف بازارهای مالی می‌پردازیم و خصوصیت هر یک را بیان خواهیم کرد. ابتدا شاخص‌های جهانی مورد بررسی قرار گرفته سپس به شاخص‌های محلی یا بازارهای مالی در کشورها خواهیم پرداخت. شاخص بازار اوراق بهادار تهران نیز در آخر به طور مفصل‌تر مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

شاخص MSCI جهانی

این شاخص بر اساس ارزش سهام 1655 شرکت در بین ۲۳ کشور جهان محاسبه می‌شود که البته یک شاخص وزنی به حساب می‌آید. کشورهای مطرح در این شاخص مطابق با جدول زیر هستند.

این شاخص اولین بار در سال 1970 توسط موسسه سرمایه‌گذاری جهانی «مورگان استانلی» (Morgan Stanley Capital International) ابداع شد به همین دلیل نیز به صورت MSCI نام‌گذاری شده است. در این شاخص، خالص نرخ بازده سالانه (Gross Annul Return) یا GAR به صورت وزنی بر اساس ارزش سهام شرکت‌ها معرفی شده است و ملاک ارزیابی بازار جهانی محسوب می‌شود. تغییرات شاخص MSCI مبنایی برای نمایش رشد اقتصاد جهانی نیز محسوب می‌شود. تغییرات این شاخص در بین سال‌های مختلف در جدول زیر مشاهده می‌شود. مشخص است زمانی که شاخص منفی است، بازارهای مالی دچار رکود شده‌اند.

شاخص جهانی S&P 100 چیست؟

شاخص S&P بر اساس کارایی ۱۰۰ شرکت چند ملیتی محاسبه می‌شود. این شاخص بورس بر اساس ۱۰۰ شرکت و ۲۹ بازار مالی جهانی محاسبه می‌شود که بزرگی شرکت‌ها نیز به صورت وزنی در محاسبات دخیل هستند. میانگین وزنی ارزش سهام این ۱۰۰ شرکت، شاخص جهانی S&P 100 را ایجاد می‌کند. برای مثال شرکت‌های بزرگی مانند گوگل، تویوتا، اپل، وال‌مارت، ودافن سامسونگ، مایکروسافت و حتی مک‌دونالد که به صورت چند ملیتی فعالیت دارند، از شرکت‌های مورد نظر برای محاسبه این شاخص هستند.

شاخص داو جونز (Dow Jones) مربوط به بازار بورس آمریکا

شاخص داو-جونز که با نماد DJ نشان داده می‌شود، معمولا برای سه نوع بازار محاسبه می‌شود. شاخص بورس داو جونز صنعت (DJIA)، میانگین کارایی ۳۰ شرکت برتر آمریکایی است. این شاخص بدون در نظر گرفتن وزن محاسبه می‌شود.

فیلم آموزش معرفی انواع شاخص بازار سرمایه در فرادرس

کلیک کنید

شیوه محاسبه این شاخص بر اساس نسبت مجموع ارزش سهام هر یک از شرکت‌ها بر متغیر عامل (Factor) است. مقدار عامل بستگی به تعداد افزایش سهام شرکت‌ها دارد. این مقدار در حال حاضر حدود 0.1471 است به این ترتیب شاخص داو جنز حدود 6.782 برابر مجموع ارزش سهام شرکت‌ها است.

شاخص‌های دیگر مانند شاخص بورس «داو جونر حمل و نقل» (Dow Jones Transportation Average) و «شاخص داو جونز  خدمات» (Dow Jones Utility Average) از اقسام دیگر این نوع شاخص محسوب می‌شوند.

در آمریکا بیش از یک بازار مالی وجود دارد که یکی از مشهورترین آن‌ها بازار سهام نیویورک (New York Stock Exchange) یا به اختصار NYSE است که در خیابان وال (Wall Street) در محله منهتن (Manhattan) فعالیت دارد. البته بازارهای مالی دیگر نظیر نزدک (NASDAQ) به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی الکترونیکی نیز حضور دارند که بعد از NYSE بزرگترین بازار مالی آمریکا است.

هر یک از این مراکز معاملات اوراق بهادار، از شاخص‌های مختلفی برای نمایش کارایی بازار و معاملات انجام شده استفاده می‌کنند به همین دلیل گاهی در اخبار با شاخص بازار نزدک یا بازار نیویورک برخورد می‌کنیم که بیانگر رونق یا رکورد در هر یک از بازارهای ذکر شده است.

شاخص بورس لندن (FOOTSIE)

یکی از شاخص‌های معروف در بازار بورس لندن، شاخص FTSE 100 است که به شاخص فوتسی Footsie یا (FTSE (Financial Times Stock Exchange نیز معروف است. این شاخص بر اساس عملکرد ۱۰۰ شرکت برتر انگلستان محاسبه می‌شود. شاخص فوتسی برابر است با مجموع حاصل‌ضرب تعداد سهام منتشره در ارزش سهام این شرکت‌ها.

فیلم آموزش تحلیل بنیادی بورس اوراق بهادار تهران در فرادرس

کلیک کنید

متأسفانه بیشتر شرکت‌هایی که در محاسبه شاخص بورس لندن  FTSE 100 مورد نظر هستند، فعالیت اقتصادی در خارج از انگلستان نیز دارند به همین دلیل شاید این شاخص نتواند وضعیت بازار انگلستان را به خوبی نشان دهد. به همین دلیل شاخص FTSE 250 که در آن درصد شرکت‌های چند ملیتی کمتر است، بهتر می‌تواند ملاکی برای سنجش بازار انگلستان محسوب شود.

شاخص FTSE یک شاخص وزنی است که بر اساس سهام شناور شرکت‌ها، وزن‌دهی می‌شود. نحوه محاسبه آن در رابطه 1 دیده می‌شود.

$$\large {\text{Index level}}={\frac {\sum _{i}{\text{P}}_{i}\times {\text{S}}_{i}\times {\text{F}}_{i}}{\text{Index divisor}}}$$

رابطه ۱

در این رابطه $$p_i$$ ارزش سهام شرکت $$i$$ام است. همچنین $$S_i$$‌ تعداد سهام و $$F_i$$ نیز تعداد سهام شناور شرکت $$i$$ام است. مخرج کسر نیز نشان دهنده مقدار شاخص در سال مبنا است.

شاخص بورس ژاپن (Nikkei)

شاخص نیکی مربوط به بازار بورس و اوراق بهادار توکیو است. این شاخص هر ۱۵ ثانیه یک بار به روز رسانی می‌شود. نسخه خاصی از آن که به Nikkei 225 معروف است بر اساس تأثیرات ۲۲۵ شرکت بزرگ ژاپنی در بازار سهام توکیو محاسبه می‌گردد. این شاخص اولین بار توسط روزنامه Nihon Keizai Shinbun که به Nikkei معروف است، ایجاد و برای سنجش بازار بورس ژاپن به کار رفت.

این شاخص، بر اساس ارزش سهام، وزن‌دار می‌شود در نتیجه شرکت‌های بزرگ، سهم بیشتری در تعیین مقدار شاخص دارند.

شاخص بورس هنگ کنگ (HSI)

شاخص به کار رفته در بازار بورس هنگ کنگ به HSI یا Hang Seng Index معروف است. این شاخص به صورت وزنی بوده و بر اساس سهام شناور و سرمایه در گردش شرکت‌ها وزن‌دهی می‌شود. شاخص HSI در سال 1969 توسط بانک Hang Seng معرفی و برای سنجش کارایی بازار هنگ کنگ به کار رفت به همین دلیل نام آن را از مخفف نام این بانک گرفته‌اند. نحوه محاسبه آن طبق رابطه ۲ است.

$$\large {\textrm {Current~Index}}={\frac {\sum {\textrm {[}}{\textrm {P(t)}}\times {\textrm {IS}}\times {\textrm {FAF}}\times {\textrm {CF}}{\textrm {]}}}{\sum {\textrm {[}}{\textrm {P(t-1)}}\times {\textrm {IS}}\times {\textrm {FAF}}\times {\textrm {CF}}{\textrm {]}}}}\times {\textrm {Yesterday's~Closing~Index}}.$$

رابطه ۲

که در آن $$p(t)$$ ارزش جاری سهام در روز $$t$$ است. همچنین $$p(t-1)$$‌ ارزش سهام در زمان بسته شدن بازار در روز قبل یعنی $$t-1$$ است. شاخص $$IS$$ نیز تعداد سهام منتشر شده را مشخص می‌کند. از طرفی FAF فاکتور سهام شناور تعدیل شده است که مقداری در بازه صفر تا یک دارد. همینطور پارامتر $$CF$$ فاکتور سرمایه است که معمولا به صورت معکوس نرخ بازده سرمایه (Rate of Investmen) یا ROI در نظر گرفته می‌شود که بوسیله تعدیل‌سازی مقداری در بازه صفر و یک پیدا کرده است. در انتها نیز شاخص HSI روز گذشته در محاسبات صورت گرفته ضرب می‌شود تا نشان دهد که از لحاظ درصدی چه مقدار شاخص، رشد یا کاهش داشته است.

شاخص بورس اوراق بهادار تهران چیست؟

در بورس اوراق بهادار تهران که با نماد (TSE (Tehran Stock Exchange شناخته می‌شود، شاخص‌های مختلفی برای ارزیابی بازار مالی به کار گرفته می‌شوند. برای مثال شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص قیمت صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال‌ وجود دارند. هدف از تولید و محاسبه این شاخص‌ها نمایش بازدهی بازار سرمایه است. هر یک از این شاخص‌ها به نوعی قسمتی از فعالیت بازار را مشخص کرده و کارایی آن را نشان می‌دهد؛ توجه به همه این شاخص‌ها می‌تواند برآیندی از فعالیت بازار سرمایه و کارکرد آن باشد.

فیلم آموزش معرفی انواع شاخص بازار سرمایه در فرادرس

کلیک کنید

برای مثال شاخص کل، بر اساس تمامی شرکت‌های بورسی محاسبه می‌شود در حالی که شاخص صنعت فقط بر اساس شرکت‌های تولیدی بدست می‌آید و کارایی بخش صنعت در بازار بورس و سرمایه را نشان می‌دهد. از طرفی هر یک از بخش‌های صنایع نیز برای خود شاخص‌های جداگانه‌ای دارند. شاخص استخراج کانه‌های فلزی یا غیرفلزی، شاخص سیمان و ... از این دست محسوب می‌شوند. معمولا در بورس اوراق بهادار تهران یک تقسیم‌بندی کلی وجود دارد که شاخص را به دو بخش تابلو اصلی و فرعی نیز تقسیم می‌کند.

شاخص کل (TEPIX)

ابتدا نحوه محاسبه شاخص کل در بازار بورس اوراق بهادار تهران را که با نماد TEPIX‌ نشان داده می‌شود، مورد بررسی قرار می‌دهیم. شاخص کل میانگین ارزش سهام کل شرکت‌ها را نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) نشان می‌دهد. نحوه محاسبه آن به صورت زیر است.

$$\large TEPIX_t=\dfrac{\sum_{i=1}^n Q_{it}\times P_{it}}{\sum_{i=1}^n Q_{i0}\times P_{i0}}\times 100$$

رابطه ۳

هر یک از پارامترهای این فرمول در جدول زیر معرفی شده‌اند.

نکته: بزرگی یا وزن هر شرکت در این شاخص در نظر گرفته می‌شود. در حقیقت شرکت‌های بزرگ‌تر وزن بیشتری در تغییر شاخص کل دارند. شاخص کل هم‌وزن، بدون در نظر گرفتن اهمیت شرکت‌ها، بر اساس وزن یکسان محاسبه می‌شود.

اگر مجموع ارزش بازار در تاریخ $$t$$ را به صورت ضرب صورت کسر رابطه ۳ در نظر بگیریم، به نظر می‌رسد که محاسبه TEPIX، میزان رشد بازار نسبت به تاریخ مبدا را مشخص می‌کند. به این ترتیب به نظر می‌رسد بازده سرمایه‌گذاری نسبت به سال مبنا محاسبه می‌شود.  این شاخص در هنگام باز بودن بازار به صورت لحظه‌ای و Online محاسبه شده و در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران قابل مشاهده است.

نکته: اگر نماد شرکتی در زمان محاسبه شاخص، بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص کل مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

در تابلو شاخص‌های منتخب بورس تهران، زمان انتشار شاخص، مقدار شاخص، میزان تغییرات نسبت به روز قبل و همچنین درصد تغییرات نشان داده می‌شود. در طول روز معاملاتی نیز بیشترین و کمترین میزان شاخص در جدول گزارش‌های بازار بورس تهران نیز قابل مشاهده است.

شاخص قیمت (وزنی-ارزشی) یا TEDPIX

اگر شاخص قیمت کل بدون در نظر گرفتن سود ناشی از سرمایه‌گذاری سهام داران لحاظ شود، شاخص قیمت بدست می‌آید. بنابراین شیوه محاسبه این شاخص درست به مانند شاخص کل است ولی سود سهام در آن در نظر گرفته نشده است. البته واضح است که بزرگی شرکت‌ها در انجام این محاسبه دخیل است پس یک شاخص وزنی محسوب می‌شود. در تصویر بالا دیده می‌شود که شاخص کل از شاخص قیمت کوچک‌تر است. از طرفی شاخص کل هم وزن و شاخص قیمت هم وزن نیز از شاخص‌های متناظر خود همیشه کوچک‌تر خواهند بود زیرا صورت کسر در رابطه ۳ کوچکتر شده است.

شاخص آزاد شناور (TEFIX)

سهام شرکت‌های بورسی توسط دو گروه از خریداران یا فروشندگان، مورد معامله قرار می‌گیرد. گروه اول سهامداران حقیقی یا افرادی هستند که در بازار سرمایه فعالیت دارند و گروه دوم افراد حقوقی یا شرکت‌هایی هستند که در این بازار معامله انجام می‌دهند. برای مثال ممکن است سهام یک شرکت توسط شرکت دیگری (فرد حقوقی) خریداری شود.

معمولا شرکت‌‌های یا افراد حقوقی، با سرمایه زیادی که دارند، هم از لحاظ ارزشی و هم تعداد، دارای سهام بیشتری نسبت به افراد حقیقی هستند. در نتیجه تاثیر آن‌ها در تغییرات بازار بیشتر خواهد بود. با توجه به این موضوع، به تعداد سهامی که در بازار سرمایه، در اختیار سهامداران حقیقی است و مرتباً در بازار خرید و فروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. ارزش میانگین این سهام به عنوان شاخص سهام آزاد شناور به کار گرفته می‌شود.

به این ترتیب هر چه میزان یا درصد سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، برای سرمایه‌گذاران، جذابیت بیشتری برای شرکت در بازار مالی وجود دارد. با توجه به این موضوع، شاخص آزاد شناور درست به مانند شاخص کل محاسبه شده ولی به جای تعداد کل سهام در رابطه ۳، از سهام آزاد شناور استفاده می‌شود.

شاخص بازار اول و دوم

شرکت‌های عضو بورس اوراق بهادار تهران به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند. این گروه‌ها هر یک بازار سهام خاصی را تشکیل می‌دهند. معیار تفکیک شرکت‌های بورسی معمولا میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش می‌شود و … است. این تفکیک در بازار نمایانگر بازار شرکت‌های بزرگ و بازار شرکت‌های کوچک است. شرکتی‌هایی که از لحاظ معیارهای گفته شده در شرایط بهتری نسبت به دیگران قرار داشته باشند، در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم قرار می‌گیرند.

در این بین اگر شاخص کل برای بازار اول محاسبه شود، شاخص بازار اول و در صورتی که شاخص در بازار دوم محاسبه شاخص کل شرکت‌های عضو در این بازار بدست می‌آید. اگر شاخص کل بازار دوم سرعت افزایش بیشتری داشته باشد، نشان می‌دهد که رشد در بازار دوم به نسبت بازار اول بهتر است و بازده سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک، جذابیت بیشتری دارد.

برای آشنایی با نحوه عملکرد بورس اوراق بهادار تهران و مفاهیم اولیه معاملات در تالار بورس می‌توانید به آموزش ویدئویی «آموزش مقدماتی بازار بورس – از ورود تا شروع معاملات سهام» مراجعه کنید. در این آموزش با کلیاتی از بورس تهران و سامانه سِجام آشنا می‌شوید. طول این آموزش حدود ۳ ساعت است.

• در درس اول، با نحوه ثبت‌نام اینترنتی و مدارک لازم در سامانه سجام، آشنا خواهید شد. همچنین انتخاب کارگزار و کد بورسی را فرا خواهید گرفت.
• در درس دوم نیز نحوه فعالیت به عنوان خریدار و فروشنده سهام را در محیط برخط (Online) می‌آموزید. در این بین با اصطلاحاتی نظیر انجام معاملات، پرتفوی و سابقه معاملات بیشتر آشنا خواهید شد.
• در درس سوم، مزیت‌های نسبی شما در انجام معاملات مورد بررسی قرار می‌گیرد
• در درس چهارم هم بحث در مورد نحوه انجام معاملات بر اساس عرضه اولیه صورت می‌گیرد و در انتها نیز تابلو خوانی و تحلیل اطلاعات سایت TSETMC در درس پنجم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در درس‌های بعدی نیز اشاره‌هایی به نحوه دریافت سود نقدی و سالیانه سهام شرکت‌ها شده است.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی

برای آشنایی بیشتر با بورس و مفاهیم مربوط به آن و پاسخ به این سؤال که بورس چیست و چگونه می‌توان در آن سرمایه‌گذاری کرد، می‌توانید به فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی مراجعه کنید. در این آموزشِ ۳ ساعت و ۲۸ دقیقه‌ای، تمام امور اجرایی برای فعالیت در بورس و انجام معاملات سهام، شاملِ دریافت کد بورسی، کار با سامانه معاملاتی آنلاین، شناسایی موقعیت‌های موجود در بورس، شرکت در عرضه اولیه‌ها، دریافت سود نقدی سالیانه شرکت‌ها و مشارکت در افزایش سرمایه‌ها بیان شده است.

• برای دیدن فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی + اینجا کلیک کنید.

در درس اول این آموزش، مقدمات و آشنایی اولیه با بازار بورس و سهام مورد بحث قرار گرفته است. موضوع درس دوم، شناخت کلی و نکات مهم در ورود به بازار بورس است. ورود به سایت‌های مربوط به سازمان بورس و ثبت نام در سجام موضوع درس سوم این فیلم آموزشی است. در درس چهارم راهنمایی‌های کاربردی درباره آشنایی با اصطلاحات و انواع قرارداد و صندوق ارائه شده است. آشنایی با مفاهیم سرمایه‌گذاری، انواع بورس و عرضه اولیه از دیگر موضوعاتی است در درس پنجم بیان شده است. درس ششم نیز، مروری بر ابزارهای تحلیل تکنیکال را پوشش می‌دهد. در نهایت، موضوع درس هفتم این فیلم آموزشی، آشنایی با سامانه کدال و کارگزاری‌ها است.

سخن پایانی

در این مطلب به شاخص بورس و کاربرد آن در بازار سرمایه پرداختیم، همچنین انواع مختلف این شاخص را مورد بررسی قرار  دادیم. در گام آخر نیز به سراغ شاخص بورس اوراق بهادار تهران رفتیم و جزئیاتی را نیز در رابطه با آن بیان کردیم.

حال و در پایان، از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا دیدگاه‌های خود در رابطه با این مبحث را از طریق بخش نظرات با ما و سایر خوانندگان مجله فرادرس در میان بگذارید، یا اگر پرسشی برایتان بی‌پاسخ مانده است آن را از این طریق مطرح کنید.