آلت کوین چیست؟ — توضیح مفهوم به زبان ساده

آلت کوین یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال بسیار رایج در میان سرمایه‌گذارن و معامله‌گران بازار رمز ارزها است. واژه آلت کوین به تمام ارزهای دیجیتال ساخته شده پس از بیت کوین اطلاق می‌شود که امروزه تعداد آن‌‌ها به بیش از 10 هزار ارز رسیده است. آشنایی با مفهوم آلت کوین به فعالان بازار کریپتو کمک می‌کند تا بتوانند سبد مناسب سرمایه‌گذاری خود را انتخاب کنند و با کمترین ریسک، بیشترین سود ممکن را به دست آورند. در این مقاله علاوه بر پاسخ به سوال آلت کوین چیست به بررسی تفاوت‌های آلت کوین‌ها با یکدیگر و با بیت کوین می‌پردازیم و بهترین زمان ترید و سرمایه‌گذاری بر روی آلت کوین‌ها را مشخص می‌کنیم.

آلت کوین چیست ؟

«آلت کوین» (Altcoin) از ترکیب دو کلمه «Alternative» به معنی (جایگزین) و «Coin» به معنی (سکه) ساخته شده است و به تمامی ارزهای دیجیتال ایجاد شده پس از بیت کوین اطلاق می‌شود. آلت کوین‌ها در اصل ارزهایی هستند که به عنوان جایگزینی برای ارز دیجیتال بیت کوین ارائه شده‌اند اما در عمل، هیچ کدام از آن‌ها نتوانسته‌اند جایگاه بیت کوین را در میان سرمایه‌گذاران و تریدرها بگیرند.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

آلت کوین‌ها در طول زمان تکنولوژی‌های و ایده‌های جدیدی را به بازار ارائه کرده‌اند که هر کدام از آن‌ها توانسته است استفاده از تکنولوژی بلاک چین را گسترش دهند. امروزه به کمک ایده‌های فناورانه آلت کوین‌ها، کاربردهای بلاک چین تقریبا تمامی امور زندگی انسان‌ها را دستخوش تغییر کرده است و اهمیت آلت کوین‌ها نیز بیشتر به جهت این مساله است.

بیشتر آلت کوین‌های اولیه که در سال 2011 و دو سال بعد از پیدایش بیت کوین ساخته شدند، فورک بلاک چین بیت کوین بودند که برخی از ویژگی‌های آن را تغییر داده بودند. به عنوان مثال، «Namecoin» اولین آلت کوین ساخته شده همانند بیت کوین از الگوریتم اثبات کار برای اجماع استفاده می‌کرد و تعداد کل سکه‌های آن نیز محدود به 21 میلیون بود و تنها تفاوت آن با بیت کوین در ویژگی‌های حریم خصوصی بیشتر برای کاربران بود.

لایت کوین دیگر آلت کوین اولیه معروف است که ویژگی‌های مشابه با بیت کوین دارد اما ثبت تراکنش‌ها در آن چهار برابر سریع‌تر از بیت کوین و تعداد کل سکه‌های آن نیز چهار برابر بیت کوین یعنی 84 میلیون است. لایت کوین در گذشته به عنوان نقره ارزهای دیجیتال شناخته و به دلیل سرعت بالا و هزینه پایین، در تراکنش‌های خرد استفاده می‌شد اما امروزه کاربرد آن بیشتر برای تست ایده‌های جدید بیت کوین است.

تفاوت اصلی بیت کوین و آلت کوین چیست ؟

بیت کوین و آلت کوین‌های اولیه تفاوت چندانی باهم ندارند و تقریبا تمام آلت کوین‌ها با انجام تغییرات اندک در سورس کد بیت کوین، به دنبال ارائه ویژگی‌های بهتری نسبت به آن هستند. مهم‌ترین ایده بیت کوین ایجاد سیستم پرداخت همتا به همتا بدون نیاز به نهاد مرکزی است که بیشتر آلت کوین‌‌های اولیه نیز همین ایده را دنبال می‌کردند. همین عدم تغییر در ایده باعث شد که هیچ کدام از آلت کوین‌های اولیه نتوانند جایگاه بیت کوین را به دست بیاورند.

فیلم آموزش مقدماتی بلاک چین Blockchain، عملکرد و کاربردهای آن در فرادرس

کلیک کنید

علاوه بر این، بسیاری از نوآوری‌های انجام شده علی‌رغم بهبود یکی از ویژگی‌های شبکه بیت کوین، باعث بدتر شدن دیگر ویژگی‌های آن می‌شد. به عنوان مثال لایت کوین اگرچه مقیاس‌پذیری بالاتری نسبت به بیت کوین دارد ولی از نظر امنیتی ضعیف‌تر از بیت کوین است. تجربه این مسیر، سبب پیدایش نوآوری‌های جدید در فضای بلاک چین شد که شبکه ارز دیجیتال اتریوم نمود اصلی این نوآوری است.

اتریوم اگرچه از تکنولوژی بلاک چین و الگوریتم اجماع بیت کوین استفاده می‌کند (اتریوم 2 به دنبال تغییر الگوریتم اجماع برای افزایش مقیاس‌پذیری است) اما هدف خود را ایجاد یک سیستم کامپیوتر جهانی غیرمتمرکز برای پردازش انواع تراکنش‌های مالی و غیرمالی عنوان می‌کند. اتریوم با استفاده از مفهوم «قرارداد هوشمند» (Smart Contract) امکان ایجاد قراردادهای خودکار و بدون نیاز به اعتماد را برای بسیاری از کاربردهای روزمره فراهم کرد. اتریوم کاربرد بلاک چین را از انحصار سیستم پرداخت درآورد و به تمام امور زندگی گسترش داد.

مفهوم قرارداد هوشمند، ارائه پروژه‌‌های ارز دیجیتال جدید را تسریع کرد. امروزه بسیاری از پروژه‌ها به جای راه‌اندازی بلاک چین، از قراردادهای هوشمند برای راه‌اندازی ارز دیجیتال خود استفاده می‌کنند که هزینه کمتری دارد و دسترسی‌های بیشتری به توسعه‌دهندگان ارائه می‌کند. به هر حال تا به امروز اتریوم نیز نتوانسته است به جایگاه بیت کوین از نظر ارزش بازار برسد.

چرا بیت کوین اینقدر محبوب است ؟

امروزه شاهد گسترش بیش از پیش آلت کوین‌ها در بازار هستیم. اگرچه بسیاری از پروژه‌های موجود تکراری هستند و در بسیاری از موارد هدف، ایجاد پروژه کلاهبرداری است اما آلت کوین‌های زیادی وجود دارند که نوآوری‌های قابل توجه‌ای در این حوزه داشته‌اند و باعث گسترش استفاده از بلاک چین در کاربردهای مختلف شده‌آند.

ارائه الگوریتم‌های اجماع مختلف، روش‌های افزایش مقیاس‌پذیری، ایده‌های خلاقانه در حوزه‌های «دیفای»، «NFT»، «وب 3»، «متاورس» و «استیبل کوین‌ها» همگی باعث به وجود آمدن آلت کوین‌های ارزشمندی مانند «پولکادات»، «سولانا»، «کاردانو»، «فانتوم» و سایر پروژه‌های مهم شده‌اند. علی‌رغم این نوآوری‌های قابل توجه، همچنان بیت کوین پادشاه بی‌رقیب بازار ارزهای دیجیتال است.

بسیاری از فعالان و تحلیلگران، اولین بودن بیت کوین را دلیل اصلی ارزشمندی آن عنوان می‌‌کنند. اگرچه امروزه بسیاری از آلت کوین‌ها شباهت بسیار کمی به بیت کوین دارند اما در نهایت، سرچشمه ایجاد ایده دفتر کل توزیع شده با مکانیزم اجماع اثبات کار و ایجاد دنیای غیرمتمرکز برای فعالیت‌های انسانی از بیت کوین ریشه می‌گیرد و به همین دلیل ارزش بیت کوین بیشتر از آلت کوین‌ها است.

دلیل دیگری که بیت کوین را به محبوب‌ترین ارز دیجیتال تبدیل کرده است، غیرمتمرکز بودن واقعی آن است. الگوریتم اجماع اثبات کار شبکه بیت کوین با توجه به نوع فعالیت و تعداد کاربرانی که دارد، غیرمتمرکزترین سیستم توزیع شده است که هزینه از بین بردن آن بسیار بالا است. سایر الگوریتم‌های اجماع با جایگزینی پول به جای کار در الگوریتم اجماع خود، راه را برای متمرکز شدن سیستم هموار می‌کنند که مخالف ایده اصلی ارزهای دیجیتال و بیت کوین یعنی ایجاد سیستم همتا به همتا بدون وجود نهاد واسطه است. بنابراین، علی‌رغم مصرف انرژی بالا و با وجود کندی شبکه، بسیاری از فعالان بازار ارزهای دیجیتال بر این باورند که بیت کوین تنها ارز غیرمتمرکز واقعی است و به همین دلیل ارزش آن غیرقابل مقایسه با دیگر ارزهای دیجیتال است.

انواع آلت کوین چیست ؟

در بخش قبل فهمیدیم که آلت کویت چیست و چرا جایگزینی برای بیت کوین به شمار می‌آید. بنابراین، بررسی انواع آلت کوین‌ها به معنی بررسی انواع ارزهای دیجیتال به جز بیت کوین است. تقسیم‌بندی آلت کوین‌ها را می‌توان از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار داد.

فیلم آموزش ساخت توکن BEP-20 در شبکه بایننس اسمارت چین برای قراردادهای هوشمند در فرادرس

کلیک کنید

یکی از اولین تقسیم‌بندی‌های آلت کوین‌ها را می‌توان بر اساس داشتن یا نداشتن بلاک چین اختصاصی انجام داد. آلت کوین‌‌هایی که بلاک چین اختصاصی خود را دارند برای تامین امنیت خود به نودها و اعتبارسنج‌های خود وابسته هستند و به ارز اصلی آن‌ها «کوین» (Coin) گفته می‌شود. آلت کوین‌هایی که بلاک چین اختصاصی خود را ندارند توسط قراردادهای هوشمند و بر بستر یک بلاک چین ساخته می‌شوند و تراکنش‌های آن‌ها توسط نودها و ماینرهای بلاک چین مورد نظر تایید می‌شود. به ارزهای این آلت کوین‌ها «توکن» (Token) گفته می‌شود.

دسته‌بندی دیگر آلت کوین‌ها از منظر الگوریتم اجماع آن‌ها است. در یک دسته‌بندی کلی الگوریتم اجماع اثبات کار و الگوریتم اجماع اثبات سهام به عنوان اصلی‌ترین الگوریتم‌های ارائه شده شناخته می‌شوند که هر کدام نسخه‌های مختلفی دارند. الگوریتم اثبات کار برای رسیدن به اجماع از کار انجام شده توسط دستگاه‌های ماینر استفاده می‌‌کند. در مقابل، الگوریتم اثبات سهام از قفل کردن توکن‌های شبکه برای اعتبارسنجی بهره می‌گیرد. اثبات سهام انرژی زیادی مصرف نمی‌کند و معمولا سرعت بالاتری در ثبت تراکنش‌ها دارد اما در عوض متمرکز‌تر از اثبات کار است.

دسته بندی سوم آلت کوین‌ها را می‌توان بر اساس کاربرد آن‌ها انجام داد. دسته‌ای از آلت کوین‌ها مانند «اتریوم»، «هارمونی وان»، «کاردانو» و «ترون» به عنوان پلتفرم‌های ایجاد قرارداد هوشمند استفاده می‌شوند. برخی از آلت کوین‌ها مانند «تتر» در دسته استیبل کوین‌ها و ارزهای با ارزش ثابت قرار می‌گیرند حال آن‌که برخی از پروژه‌های ارز دیجیتال مانند «مونرو» و «زی‌کش» متعلق به دسته پرایوسی کوین‌ها هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع ارزهای دیجیتال به خصوص از منظر کاربردی می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید.

• انواع ارز دیجیتال چیست؟ — راهنمایی برای سرمایه گذاری آگاهانه

سرمایه‌گذاری بر روی بیت کوین بهتر  است یا آلت کوین‌ها ؟

تجربه سال‌های اخیر نشان داده است که بازار ارزهای دیجیتال به طور کلی دنباله رو بیت کوین است. در زمان‌‌های ریزش بیت کوین، قیمت آلت کوین‌ها کاهش می‌یابد و در زمان صعودی بودن قیمت بیت کوین، قیمت باقی ارزها نیز افزایش می‌یابد. تفاوت اصلی این است که نوسان قیمت در آلت کوین‌ها نسبت به بیت کوین بیشتر است و معمولا تغییر 10 درصدی قیمت بیت کوین، سبب تغییر 20 درصدی و حتی بیشتر در آلت کوین‌ها می‌شود.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

این مساله نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری بر روی بیت کوین نسبت به آلت کوین‌ها ریسک بسیار کمتری دارد اما در مقابل بازده آن نیز کمتر است. توصیه بیشتر فعالان بازار این است که حتما بخش عمده‌ای از سبد سرمایه‌گذاری بیت کوین باشد تا ریسک‌های سرمایه‌گذاری در آلت کوین‌ها کاهش پیدا کند. باقی‌مانده سرمایه را می‌توان در انواع آلت کوین‌ها و بر روی پروژه‌های بنیادی و آینده‌دار سرمایه‌گذاری کرد.

بسیاری از ارزهای دیجیتال بزرگ و شناخته شده که سرمایه‌گذاران بزرگ زیادی بر روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند و محصول آن‌ها مورد استفاده عمومی است می‌توانند گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری باشند. بنابراین، بهتر است بخش زیادی از باقی‌مانده سرمایه صرف خرید آلت کوین‌های با ارزش بازار بالا شود و تنها بخش کوچکی از سرمایه برای خرید آلت کوین‌های جدید و گمنام صرف شود.

مزایا و معایب آلت کوین چیست ؟

در بخش قبل فهمیدیم که انواع آلت کویت چیست و چرا سرمایه‌گذاری بر روی آلت کوین‌ها می‌ةواند سودده باشد. آلت کوین‌ها دارای ویژگی‌هایی هستند که بیت کوین آن‌ها را ندارد و به همین دلیل مورد توجه سرمایه‌گذاران هستند. به طور کلی مزایای آلت کوین‌ها را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

فیلم آموزش مقدماتی بلاک چین Blockchain، عملکرد و کاربردهای آن در فرادرس

کلیک کنید

• افزایش مقیاس‌پذیری شبکه‌های بلاک چینی
• تعریف کاربردهای جدید برای فناوری بلاک چین
• کاهش هزینه‌های ثبت تراکنش
• کاهش زمان نهایی شدن تراکنش‌ها
• کاهش مصرف انرژی

در کنار مزایای ذکر شده، آلت کوین‌ها معایبی نیز دارند. بزرگترین عیب آلت کوین‌ها ایجاد پروژه‌های کلاهبرداری و اسکم است. با ارائه قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم، بسیاری از آلت کوین‌ها با صرف کمترین هزینه پروژه خود را راه‌اندازی می‌کنند و توکن‌های خود را با استفاده از روش‌های عرضه اولیه ارز دیجیتال به سرمایه‌گذاران می‌فروشند. افزایش تعداد آلت کوین‌ها، بررسی آن‌ها را به کار سخت و زمان‌بری تبدیل کرده است و همین مساله باعث گیرکردن بسیاری از افراد در پروژه‌های کلاهبرداری و از بین رفتن سرمایه آن‌ها می‌شود.

دومین عیب آلت کوین‌ها این است که بسیاری از آن‌ها ایده اصلی ایجاد بیت کوین یعنی، فراهم‌کردن بستری غیرمتمرکز برای فعالیت‌ها بدون حضور و نظارت نهادهای واسطه را فراموش کرده‌اند. راه‌حل‌های سریع و قدرتمند ارائه شده توسط بسیاری از پروژ‌ه‌های ارز دیجیتال نشان می‌دهد که بسیاری از این پروژه‌‌ها تنها مدل ثبت داده خود را تغییر داده‌اند و از نظر مدیریتی تفاوتی با سیستم‌های متمرکز ندارند.

در نهایت سومین عیب بزرگ آلت کوین‌ها نوسان بالای قیمت آن‌ها است. نوسان بالای قیمت مانع حضور بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ سنتی در فضای کریپتوکارنسی می‌شود. با بلوغ ابزارهای ساخته شده در فضای بلاک چین انتظار می‌رود نوسان قیمتی آلت کوین‌ها نیز کاهش پیدا کند.

چه زمانی برای سرمایه‌گذاری بر روی آلت کوین‌ها مناسب است ؟

سرمایه‌گذاری بر روی آلت کوین‌ها متاثر از سه متغیر شرایط کلی بازار، شرایط خود پروژه و تمایلات سرمایه‌گذارن و تریدرها است. متغیر اول که شرایط کلی بازار است به طور عمده وابسته به شرایط بنیادی بیت کوین است. بیت کوین هر چهار سال یکبار طی فرآیند «هاوینگ» (Halving) پاداش ماینینگ خود را به نصف کاهش می‌دهد. کاهش پاداش ماینرها با ثابت ماندن هزینه ماینینگ سوددهی ماینرها را کاهش می‌دهد که برای جبران این موضوع، قیمت بیت کوین‌ها افزایش می‌یابد. این مساله باعث ایجاد چرخه‌های رونق و رکود در بیت کوین می‌شود.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

بنابراین از منظر متغیر شرایط کلی بازار، بهتر است در زمان‌های افزایش قیمت بیت کوین که پس از هاوینگ اتفاق می‌افتد سرمایه خود را وارد بازار ارزهای دیجیتال و آلت کوین‌ها کنید. در روند‌های نزولی بازار معمولا کاهش قیمت بیت کوین با کاهش قیمت شدیدتری در آلت کوین‌ها همراه است و  داشتن بیت کوین بهتر از داشتن آلت کوین است. متغیر دوم مربوط به شرایط بنیادی خود پروژه ارز دیجیتال است.