توکنومیک چیست؟ – توضیح به زبان ساده

تصور کنید که نوعی پول وجود دارد که تنها با کمک کامپیوترها و پردازش‌گرهای الکترونیکی قابل استفاده است. به این نوع پول توکن می‌گویند و توکنومیک توکن به مجموعه قوانین و برنامه‌های اقتصادی مرتبط با این توکن اشاره می‌کند. برای این‌که بدانیم قوانین و برنامه‌های اقتصادی مربوط به توکنومیک چیست باید به این نکته توجه کنیم که این برنامه‌ها تمامی مواردی که مربوط به استفاده و ارزش‌مندی توکن هستند را می‌توانند شامل شوند. بنابراین توکنومیک اطلاعاتی درباره نحوه ساخت توکن، نحوه توزیع توکن، کاربردهای توکن و دیگر مسایل مربوط به توکن را در اختیار ما قرار می‌دهد. توکن‌ها کاربردهای متفاوتی دارند. برای مثال با استفاده از برخی از آن‌ها می‌توان در رای‌‌گیری‌ها شرکت کرد و برخی از آن‌ها بابت انجام اموری خاص به کاربران پاداش داده می‌شوند. در این مطلب از مجله فرادرس با توکنومیک آشنا می‌شوید.

توکنومیک چیست ؟

«توکنومیک» (Tokenomics) از ترکیب دو کلمه «توکن» (Token) و ‌«اقتصاد» (Economics) تشکیل شده است. بنابراین به موارد مربوط به اقتصاد توکن اشاره می‌کند. برای مثال پرو‌ژه‌های رمزارزی با ایجاد قوانینی کاربران این ارزهای دیجیتال را به انجام دادن یا انجام ندادن برخی کارهای مربوط به توکن تشویق می‌کنند. این اقدامات همانند سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی است و بر میزان و نحوه خرج کردن، وام گرفتن، پس‌انداز کردن و به‌طور کلی نحوه گردش توکن در بازار تأثیرگذار است.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

هدف از توکنومیک چیست ؟

هدف از توکنومیک توضیح قوانین و اصول مربوط به ساخت، توزیع و مدیریت توکن‌های دیجیتال است. با توجه به این‌که توکن‌ها در بسترهای غیرمتمرکز می‌توانند نقش‌هایی به‌عنوان وسیله انتقال دارایی، ذخیره ارزش یا نشان‌دهنده حق مالکیت برای دارایی خاص باشند، بنابراین توکنومیک موارد مرتبط با اقتصاد توکن را در کاربردهای ذکر شده بیان می‌کند.

توکن چیست؟

توکن‌ها واحد‌هایی دارای ارزش هستند که در بستر بلاک چین یا دفتر‌ کل توزیع شده‌ای توسعه یافته‌اند. توکن در واژه توکنومیک شامل کوین و توکن می‌شود. به ارزهای دیجیتالی کوین گفته می‌شود که دارای بستر بلاک‌چینی یا غیرمتمرکز مخصوص به خود هستند. همانند بیت کوین و اتریوم. اما توکن‌ها ارزهای دیجیتالی هستند که از بسترهای بلاک‌چینی مربوط به دیگر کوین‌ها استفاده می‌کنند. اما هنگامی که از واژه توکن در توکنومیک استفاده می‌شود منظور ارز دیجیتال یا رمزارز است.

ارزهای دیجیتال که آن‌ها را با کوین و توکن می‌شناسیم همانند پول‌های رایج در کشور می‌توانند وسیله‌ای برای انتقال دارایی یا انجام معامله باشند. در صورت ایجاد زیرساخت‌های لازم برای انجام تراکنش‌ها به کمک ارزهای دیجیتال، افراد می‌توانند همانند پول از ارزهای دیجیتال در زندگی روزمره استفاده کنند.

نقش توکنومیک در تحلیل بنیادی

توکنومیک ارزهای دیجیتال نقشی مهم در تحلیل بنیادی رمزارز مربوطه دارد. تحلیل بنیادی به بررسی وضعیت پروژه ارزهای دیجیتال برای پیدا کردن ارزش ذاتی یا واقعی توکن مربوطه می‌پردازد. در این میان توکنومیک اقتصاد توکن و عوامل تأثیرگذار در ارزشمندی رمزارز موردنظر را شرح می‌دهد.

بررسی عرضه و تقاضا از طریق توکنومیک ارز دیجیتال

توکنومیک ارز دیجیتال اطلاعات ارزشمندی را در ارتباط با عرضه در گردش، عرضه کل، میزان و نحوه توزیع در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. سرمایه‌گذار با بررسی این موارد درک مطلوبی از میزان عرضه و نحوه توزیع توکن‌ها به‌دست می‌آورد. از طرفی دیگر کاربرد توکن در توکنومیک رمزارز موردنظر بیان می‌شود. هر اندازه توکن پروژه دارای کاربرد بیشتری در پروژه باشد، میزان تقاضا نیز برای آن افزایش پیدا می‌کند.

برای مثال توکنی که می‌تواند به‌عنوان وثیقه در پلتفرم‌های وام‌دهی ارز دیجیتال استفاده شود، نسبت به ارز دیجیتال دیگری که این قابلیت را ندارد از میزان تقاضای بیشتری برای خرید برخوردار است. در مثالی دیگر برخی از توکن‌ها این قابلیت را دارند تا در پلتفرم‌هایی به‌صورت استیک قرار داده شوند.

سرمایه‌گذاران از طریق این قابلیت و با استیک ارزهای دیجیتال از سود حاصل از استیکینگ بهره‌مند می‌شوند. در این مثال بدیهی است که این توکن‌ها نسبت به توکن‌هایی که این قابلیت را ندارند ولی شرایط مشابهی را با توکن موردنظر دارند، از طرف کاربران بیشتر استقبال می‌شوند.

بخش‌های اصلی توکنومیک

برای این‌که از اقتصاد توکن مطلع شویم و با قوانین و برنامه‌های توکن موردنظر آشنایی پیدا کنیم باید موارد مربوط به توکنومیک ارز دیجیتال موردنظر را بررسی کنیم. فهرست زیر بخش‌های اصلی توکنومیک را تشکیل می‌دهند که در ادامه این مطلب از مجله فرادرس با این موارد آشنا می‌شوید.

فیلم آموزش مقدماتی بلاک چین Blockchain، عملکرد و کاربردهای آن در فرادرس

کلیک کنید

میزان عرضه توکن

میزان عرضه توکن تعداد توکن‌های عرضه شده توسط پروتکل را بررسی می‌کند که یکی از عوامل تأثیرگذار بر ارزشمندی توکن است. میزان عرضه توکن یکی از مهم‌ترین مواردی است که در توکنومیک ارز دیجیتال موردنظر بررسی می‌شود. میزان عرضه عاملی است که تأثیر زیادی در تعیین قیمت دارایی مربوطه دارد. در مورد ارزهای دیجیتال عواملی که میزان عرضه رمزارزها را تعیین‌ می‌کنند در توکنومیک ارز دیجیتال موردنظر بررسی می‌شوند. در توکنومیک سه نوع عرضه وجود دارد که عبارتند از عرضه در گردش، عرضه کل و حداکثر عرضه که در ادامه این مطلب این موارد را بررسی می‌کنیم.

توزیع توکن

علاوه بر نحوه عرضه توکن‌ها، مورد دیگری که در توکنومیک ارزهای دیجیتال بررسی می‌شود نحوه توزیع توکن‌های موردنظر است. در این بخش نحوه تولید توکن‌ها و اختصاص آن‌ها به گروه‌ها بررسی می‌شود. اطلاع از نحوه توزیع توکن‌ها این امکان را به دارندگان توکن می‌دهد تا بتوانند از میزان توکن‌های در اختیار موسسات و سرمایه‌گذاران خرد به‌صورت درصد اختصاص یافته، آگاهی پیدا کنند.

با توجه به این‌که موسسات و افراد سرمایه‌گذار خرد در شرایط مشابه ممکن است به‌طور متفاوتی عمل کنند، بنابراین آگاهی از این‌که چه مقدار از توکن‌ها در میان هر گروه قرار دارد می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذار نسبت به خرید یا فروش توکن تأثیرگذار باشد.

کاربرد توکن

کاربرد توکن به میزان کاربرد و نحوه استفاده توکن موردنظر در اکوسیستم مربوطه می‌پردازد. توجه به کاربرد توکن در ارزش‌گذاری و پتانسیل رشد آن موثر است. هراندازه میزان کاربرد توکن در اکوسیستم شبکه بیشتر باشد، میزان تقاضا برای آن توکن بالاتر می‌رود. در این حالت اگر میزان عرضه توکن نیز به‌طور منطقی و حساب‌شده‌ای انجام شود می‌تواند بر روی رشد قیمت و ارزشمندی توکن مربوطه تأثیرگذار باشد. توکن‌هایی که کاربردی ندارند و مشکلی را حل نمی‌کنند، ارزشمندی خود را در بازار ارزهای دیجیتال نمی‌توانند حفظ کنند. بنابراین توسعه‌دهندگان پروژه‌های رمزارزی همواره سعی می‌کنند تا از طریق توکن پروژه نیاز یا مشکلی را برطرف کنند.

عرضه در گردش

به تعداد توکن‌هایی که به‌طور عموم در دسترس هستند و در بازار گردش می‌کنند، «عرضه در گردش» (Circulating Supply) می‌گویند. عرضه در گردش توکن‌ها به مرور زمان می‌تواند افزایش یا کاهش پیدا کند. برای مثال عرضه در گردش بیت کوین به مرور زمان بیشتر می‌شود. سیستم پاداش‌دهی شبکه بیت کوین ‌به‌گونه‌ای طراحی شده است تا حدودا هر ده دقیقه پاداش‌دهی بیت کوین انجام می‌شود. بیت‌کوین‌هایی که به‌عنوان پاداش به ماینرها داده می‌شوند درواقع وارد گردش در شبکه می‌شوند. بنابراین عرضه در گردش شبکه بیت کوین تا رسیدن به حداکثر عرضه آن در حال افزایش است.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

از طرفی دیگر عرضه در گردش می‌تواند کاهش پیدا کند. برخی از پروژه‌های رمزارزی با سوزاندن توکن‌های درگردش خود این رمزارزها را برای همیشه از شبکه خارج می‌کنند و باعث می‌شوند تا عرضه در گردش این توکن‌ها کاهش پیدا کند. برای مثال شبکه «بایننس» (Binance) با سوزاندن توکن‌های خود میزان عرضه در گردش توکن‌های شبکه را کاهش می‌دهد.

اهمیت عرضه در گردش چیست؟

اهمیت عرضه در گردش را می‌توان با تأثیر آن بر روی میزان عرضه و تقاضای ارز دیجیتال مربوطه متوجه شد. اصل مهم اقتصادی که برای تمامی دارایی‌ها صادق است، به‌صورت خلاصه این‌گونه بیان می‌شود که با ثابت ماندن میزان تقاضا، با افزایش عرضه یک دارایی از میزان ارزش آن کاسته می‌شود و برعکس با کاهش عرضه یک دارایی به ارزش آن افزوده می‌شود. این اصل مهم اقتصادی برای ارزهای دیجیتال نیز صادق است. بنابراین با توجه به این‌که میزان عرضه در گردش به تعداد ارزهای دیجیتال موجود در بازار اشاره می‌کند، تغییراتی که در میزان عرضه رمزارز موردنظر حاصل می‌شود، بر روی قیمت آن تأثیرگذار است.

عرضه در گردش به‌عنوان عاملی برای کنترل میزان عرضه و تقاضا برای توکن مربوطه در شبکه‌های بلاکچینی کاربرد دارد. پروژه‌های رمزارزی می‌توانند با اقداماتی مانند توکن‌سوزی ارزش رمزارز مربوطه را افزایش دهند. این اقدامات پروژه‌های ارز دیجیتال اگر با گسترش اکوسیستم رمزارز مربوطه نیز همراه شود، می‌تواند تأثیرات مطلوبی در افزایش ارزش توکن مربوطه داشته باشد.

مارکت کپ چیست؟

«ارزش بازار» (Market Capitalization) که به آن مارکت کپ می‌گویند، بیان‌گر میزان بزرگی یک ارز دیجیتال در بازار کریپتو است. برای پیدا کردن ارزش بازار رمزارز موردنظر می‌توانید قیمت ارز دیجیتال مربوطه را در عرضه در گردش آن ضرب کنید. فرض کنید که قیمت رمزارزی برابر با ۱۰۰ دلار است و عرضه در گردشی برابر با ۲۵ میلیون دارد. در این حالت با ضرب این دو عدد می‌توانیم مقدار ارزش بازار رمزارز موردنظر را پیدا کنیم.

مارکت کپ مقدار سرمایه‌ای که در رمزارز موردنظر وجود دارد را به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد. بنابراین می‌توان از مارکت کپ برای مقایسه ارزهای دیجیتال با یکدیگر استفاده کرد. مارکت کپ به تریدرها و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بتوانند مقدار ارزشمندی ارز دیجیتال موردنظر را نسبت به رمزارزهای دیگر مقایسه کنند و پتانسیل رشد آن را در آینده تخمین بزنند.

عوامل تأثیرگذار بر روی عرضه در گردش

عرضه در گردش ارزهای دیجیتال در مرور زمان می‌تواند تغییر کند. این تغییر با توجه به عوامل تأثیرگذار بر روی عرضه در گردش ایجاد می‌شود که در ادامه برخی از این عوامل را شرح می‌دهیم.

نحوه توزیع اولیه توکن

نحوه توزیع اولیه توکن بر روی میزان عرضه در گردش آن تأثیرگذار است. با توجه به این‌که در برنامه توزیع اولیه توکن این امکان وجود دارد که مقداری از توکن به سرمایه‌گذاران اولیه، موسسان پروژه، تیم فنی پروژه و غیره اختصاص پیدا کند. این موضوع می‌تواند تأثیر مهمی در عرضه در گردش ارز دیجیتال داشته باشد و باعث تغییراتی در آن شود.