آزادسازی توکن چیست؟ – توضیح Token Unlock به زبان ساده


برای مدیریت میزان عرضه توکن در بازار، برخی از پروژههای رمزارزی اقدام به قفل کردن توکنهای تخصیص داده شده میکنند. با این کار افرادی که این توکنها به آنها تخصیص داده شده است، نمیتوانند برای مدتی توکنها را بفروشند. پروژههای رمزارزی برای جلوگیری از افت ارزش توکن مربوطه این کار را انجام میدهند. آزادسازی توکن پروژههای ارز دیجیتال طبق برنامه زمانبندیشدهای انجام میشود. در این حالت پروژهها معمولا با استفاده از پلتفرمهایی که برای این منظور طراحی شدهاند، نسبت به آزادسازی توکنهای قفل شده اقدام میکنند. آزادسازی توکنها با توجه به عواملی همانند شرایط بازار و میزان تقاضا و کاربرد توکن پروژه ممکن است باعث ایجاد تغییرات محسوسی در قیمت توکن مربوطه شود. در این مطلب از مجله فرادرس آزادسازی توکن و موارد مربوط به آن را توضیح میدهیم.
آزادسازی توکن چیست؟
«آزادسازی توکن» (Token Unlock) به فرآیندی اشاره میکند که در طی آن توکنهایی که در شبکه قفل یا از گردش خارج شدهاند را دوباره به چرخه باز میگرداند. این توکنها معمولا در اختیار توسعهدهندگان پروژه یا برخی از سرمایهگذاران اولیه قرار دارند و زمانی که وارد چرخه بازار میشوند با افزایش مقدار عرضه میتوانند باعث ایجاد شوک در بازار کریپتو شوند.
تحقیقات انجام شده نشان میدهد عرضه توکنهای قفلشده به بازار میتواند باعث افزایش نقدینگی در رمزارز مربوطه شود. قفل کردن توکن باعث پایداری در قیمت ارز دیجیتال مربوطه میشود و از فروشهای گسترده در رمزارز موردنظر جلوگیری میکند. علاوه بر این باعث میشود تا تیم پروژه و سرمایهگذاران اولیه نسبت به پروژه وفادار بمانند.
انواع آزادسازی توکن
پروژههای ارز دیجیتال برای اینکه بتوانند توکنهای اختصاص یافته به اعضای تیم و سرمایهگذاران اولیه را آزاد کنند میتوانند از روشهای مختلفی برای آزادسازی استفاده کنند. آزادسازی توکنها به انواع زیر تقسیمبندی میشوند که در ادامه این مطلب شرح میدهیم.
- آزادسازی خطی
- آزادسازی غیرخطی
آزادسازی خطی توکن چیست؟
در این روش آزادسازی توکنها بهصورت خطی انجام میشود. در آزادسازی خطی توکنها با نسبتی یکسان در بازه زمانی مشخصی توزیع میشوند. برای مثال ممکن است برنامه آزادسازی توکنهای پروژهای به این ترتیب باشد که هر چهارماه یکبار به میزان ۲۵ درصد از کل توکنهای قفل شده آزاد شود و این آزادسازی در دورهای به طول ۱۶ ماه انجام شود.
بنابراین آزادسازی توکنها در بازه زمانی مشخصی تعریف میشود که در این بازه توکنها در فواصل زمانی تعیین شده آزاد میشوند. آزادسازی خطی توکن این مزیت را دارد که باعث پایداری در توکن میشود و از فروش بیرویه توکن موردنظر جلوگیری میکند. علاوه بر این آزادسازی خطی توکن باعث میشود تا با توجه به پایداری توکن، میزان اعتبار توکن در میان سرمایهگذاران افزایش پیدا کند.
آزادسازی غیرخطی
در این نوع از فرآیند آزادسازی، پروژه ارز دیجیتال آزادسازی و توزیع توکنها را در فواصل زمانی متفاوت و بهطور تدریجی انجام میدهد. برای مثال پروژهای ممکن است ۱۰ درصد از توکنها را در ۶ ماهه اول، ۲۵ درصد را در سال دوم، ۴۰ درصد را در سال سوم و ۲۵ درصد باقیمانده را در سال چهارم آزاد کند. این روش توزیعی باعث میشود تا ارزهای دیجیتال مربوطه بهصورت تدریجی به بازار وارد شوند و ریسک ایجاد نوسانات قیمتی را کاهش دهند.

تأثیر آزادسازی توکن بر قیمت چیست؟
آزادسازی توکنها بر روی قیمت تأثیری مستقیم دارد و با افزایش میزان عرضه رمزارز مربوطه باعث کاهش قیمت آن میشود. قیمت ارزهای دیجیتال همانند دیگر داراییهایی که در بازارهای مالی خرید و فروش میشوند، بهطور مستقیم با میزان عرضه و تقاضای توکن مربوطه ارتباط دارد. بنابراین هرگونه عاملی که باعث تغییراتی در میزان عرضه یا تقاضا در ارز دیجیتال میشود، بر روی قیمت آن تأثیرگذار است.
البته لازم به ذکر است که این کاهش قیمت برای همه توکنها صادق نیست. برای مثال درصورتی که پروژهای رمزارزی بتواند با پیشرفتهای مستمر خود سرمایهگذاران قابل توجهی را جذب کند، آزادسازی توکن میتواند بهعنوان سیگنالی مثبت تلقی شود که نشاندهنده میزان اطمینان پروژه به جذب سرمایه بیشتر است. در این صورت ارز دیجیتال موردنظر سرمایهگذاران بیشتری را جذب میکند و قیمت آن بالاتر میرود.

توکنها در کجا قفل میشوند؟
سوال پرتکرار دیگری که بعد از آزادسازی توکن چیست مطرح میشود، این است که توکنها در کجا قفل میشوند. در جواب این سوال میتوان گفت که این توکنها در قراردادهای هوشمند ذخیره میشوند و تنها زمانی آزاد میشوند که شرایط معینی ایجاد شود.
برای مثال پروژهای رمزارزی تصمیم میگیرد تا ۲۰ درصد از مقدار حداکثر عرضه خود را برای فروش عرضه کند و مقدار ۸۰ درصد باقیمانده را طی مدت دو سال بهتدریج آزاد کند. پروژهای دیگر میتواند آزادسازی درصدی از ارز دیجیتال مربوطه را در هنگام رسیدن به برخی از اهداف پروژه همانند راهاندازی شبکه اصلی انجام دهد.
در تمامی این موارد قراردادهای هوشمند توکنهای موردنظر را بهصورت قفل شده در آدرسهایی مشخص نگهداری میکنند. در زمان آزادسازی توکنها، قراردادهای هوشمند این ارزهای دیجیتال را به کیف پول سرمایهگذاران توزیع میکنند.
تفاوت فروش توکن و آزادسازی توکن چیست؟
فروش توکن فرآیندی است که در زمان عرضه توکن برای فروش در بازار توسط تیم توسعه دهنده پروژه انجام میشود. در این حالت با توجه به توکنومیک پروژه مربوطه درصدی از توکنهای موردنظر برای فروش به عموم عرضه میشوند. در حالیکه در آزادسازی توکن مقداری از توکنهایی که از قبل به افرادی اختصاص دارند پس از طی مدت زمانی مشخص آزاد میشوند و افراد میتوانند آنها را خرید و فروش کنند.
نحوه کسب سود از آزادسازی توکن چیست؟
در صورتی که پروژه رمزارزی اقدامی برای افزایش تقاضا برای توکن مربوطه انجام ندهد و این آزادسازی در بازار خرسی انجام شود، با افزایش عرضه با توجه به آزادسازی توکن موردنظر، قیمت توکن کاهش پیدا میکند. در این حالت تریدرها میتوانند با اطلاع از زمان آزادسازی توکنها نسبت به باز کردن پوزیشن شورت اقدام کنند. پوزیشن شورت این امکان را به تریدرها میدهد تا بتوانند از روند نزولی بازار کسب سود کنند. به عبارت دیگر باز کردن پوزیشن شورت قبل از آزادسازی توکن و برای کسب سود از ریزش قیمت، نوعی از استراتژی معاملاتی است که برای کسب سود از آزادسازی توکنها استفاده میشود. تریدرها میتوانند با مطالعه سپیدنامه ارز دیجیتال از زمان آزادسازی رمزارزها اطلاع پیدا کنند و در موقعیت مناسبی نسبت به باز کردن پوزیشن معاملاتی اقدام کنند.
ترکیب تحلیل تکنیکال با رویداد آزادسازی توکن
برای اینکه تریدرها بتوانند از آزادسازی توکنها کسب سود کنند میبایست علاوه بر اطلاع از زمان آزادسازی توکنها، نمودار قیمت ارز دیجیتال مربوطه را نیز بررسی و تحلیل کنند. به عبارت دیگر استفاده از تحلیل تکنیکال و پرایس اکشن برای پیدا کردن موقعیتهای مناسب ترید و پیدا کردن تارگت مناسب برای رمزارز مربوطه در کنار اطلاع از زمان آزادسازی توکنها دارای اهیمت است.
برای این منظور تریدرها نمودار قیمت ارز دیجیتال موردنظر را بررسی میکنند. با توجه به نمودار قیمت رمزارز موردنظر و با توجه به احتمال افت قیمت، میتوانند محدوده حمایتی را برای تیک پروفیت در پوزیشن شورت مشخص کنند. برای مثال در تصویر زیر محدوده ورود به معامله و باز کردن پوزیشن شورت و محدوده تیک پروفیت را مشاهده میکنید.

ارتباط مارکت کپ با آزادسازی توکن چیست؟
یکی از مفاهیم مهم در بازار ارزهای دیجیتال «ارزش بازار» (Market Cap) است. ارزش بازار از ضرب مقدار عرضه در گردش توکنها در قیمت آن بهدست میآید. با توجه به اینکه آزادسازی توکن با افزایش عرضه در گردش توکن همراه است میتواند تأثیرات قابل توجهی را در ارزش بازار توکن مربوطه داشته باشد. این تأثیر را میتوان در دو حالت بررسی کرد که در ادامه آنها را شرح میدهیم.
افزایش مارکت کپ با آزادسازی توکن
اگر توسعهدهندگان پروژه ارز دیجیتال با فراهم آوردن زیرساختهایی برای افزایش کاربری باعث بالا رفتن میزان تقاضا در توکن مربوطه شوند، در این حالت با وجود افزایش میزان عرضه در گردش با آزادسازی توکنها، قیمت ارز دیجیتال موردنظر افت قابل توجهی نمیکند. در مواردی نیز ممکن است با توجه به روند صعودی موجود در کل بازار، قیمت رمزارز موردنظر پس از مدتی افزایش پیدا کند. در این حالت با آزادسازی توکنها هم عرضه در گردش افزایش پیدا میکند و هم قیمت ارز دیجیتال مربوطه وارد روندی صعودی میشود. این تغییرات باعث میشود تا مارکت کپ رمزارز مربوطه افزایش پیدا کند.
کاهش مارکت کپ با آزادسازی توکن
در مواردی نیز با توجه به نبود تقاضای کافی برای ارز دیجیتال موردنظر با آزادسازی توکن مربوطه میزان عرضه بهگونهای افزایش پیدا میکند که تأثیر زیادی در روند نزولی قیمت ارز دیجیتال میگذارد. این موضوع باعث میشود تا با وجود افزایش میزان عرضه در گردش، مارکت کپ رمزارز موردنظر با توجه به افت شدید قیمت کاهش قابل توجهی پیدا کند.
ارتباط توکنومیک و آزادسازی توکن چیست؟
توکنومیک به تمام موارد گفته میشود که اقتصاد توکن را تحت تاثیر قرار میدهد. این موارد عبارتند از میزان تقاضا، عرضه و نحوه و مقدار توزیع توکن. با توجه به اینکه آزادسازی توکن میزان عرضه توکن مربوطه را افزایش میدهد بنابراین یکی از موضوعاتی است که در توکنومیک توکن مطرح میشود.
توسعهدهندگان پروژههای ارز دیجیتال همواره سعی دارند تا توزیع توکنها را در بازار بهگونهای انجام دهند که قیمت ارز دیجیتال موردنظر از پایداری مطلوبی برخوردار شود. برای این منظور یکی از مواردی که در توکنومیک پروژههای رمزارزی مطرح میشود، نحوه و میزان آزادسازی توکنهای پروژه بهگونهای است که افزایش میزان عرضه آن در بازار تعادل و پایداری قیمت را در بازار دچار مشکل نکند.
برای مثال ممکن است توسعهدهندگان پروژههای رمزارزی با افزایش کاربری توکن مربوطه باعث افزایش تقاضا در توکن شوند. به این ترتیب در زمان آزادسازی توکن و افزایش میزان عرضه، قیمت توکن از پایداری مناسبی برخوردار خواهد بود.

تأثیر آزادسازی توکن بر سرمایهگذاران
سرمایهگذارانی که قصد دارند برای کسب سود از ارزهای دیجیتال در بازار کریپتو سرمایهگذاری کنند میبایست علاوه بر بررسی نمودار قیمت رمزارزها و در نظر گرفتن شرایط کلی بازار، اخبار و رویدادهای توکن موردمعامله را نیز درنظر داشته باشند. یکی از رویدادهایی که میتواند تأثیر مهمی در نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال داشته باشد، فرآیند آزادسازی توکن است. بنابراین سرمایهگذارانی که قصد نوسانگیری از ارزهای دیجیتال را دارند با درنظر گرفتن تأثیراتی که آزادسازی توکن بر روی قیمت توکن مربوطه ایجاد میکند، میتوانند استراتژی معاملاتی بهینهای را بر اساس آن طراحی کنند.
تأثیر آزادسازی توکن بر اعضای تیم پروژه
آزادسازی توکن به معنای این است که توکن وارد بازار میشود و افراد میتوانند آن را معامله کنند. آزادسازی توکن برای اعضای تیم پروژه میتواند بهمعنای دریافت قسمت یا تمامی پاداش زحمات آنها باشد. پروژههای ارز دیجیتال که بر روی اهداف خود تمرکز میکنند با ارائه وایت پیپر، علاقهمندان به حوزه ارزهای دیجیتال را از اهداف و نحوه فعالیتهای خود آگاه میکنند.
این افراد معمولا برای پروژه هزینه میکنند تا محصولی را ارائه کنند که نیازی را از حوزه کریپتو برطرف کند. در کنار این محصول برخی از این پروژهها با تعریف توکن بومی مجموعه سعی میکنند سرمایهگذارانی را به سمت خرید این توکنها جذب کنند. جذب سرمایهگذاران باعث تزریق سرمایه به پروژه و در نتیجه ادامه فعالیتهای آن میشود.
با توجه به اینکه رسیدن به مرحله درآمدزایی از اهداف موردنظر، ممکن است زمانبر باشد، بنابراین افراد تیم پروژه سعی میکنند از طریق فروش توکن مربوطه هزینههای لازم برای ادامه فعالیتهای پروژه را تامین کنند. این موضوع باعث میشود تا همواره سعی کنند ارزش توکن پروژه را حفظ کنند و از افت قیمت آن جلوگیری کنند.
برای اینکار با قفل کردن توکنهای اختصاص داده شده به سرمایهگذاران اولیه و افراد تیم پروژه، از عرضه این توکنها در بازار برای مدتی جلوگیری میکنند. این موضوع باعث پایداری قیمت پروژه رمزارزی میشود. از طرفی دیگر افراد تیم پروژه سعی میکنند با ارائه راهکارهایی که میزان تقاضا را برای توکن مربوطه بالا میبرد، از کاهش ارزش رمزارز موردنظر در زمان آزادسازی آن جلوگیری کنند. بنابراین با به تأخیر انداختن پاداشدهی به تیم و سرمایهگذاران اولیه، ارزش توکن مربوطه حفظ میشود و پاداش اعضای تیم و سرمایهگذاران اولیه نیز پرداخت میشود.

توکن وستینگ چیست؟
«تخصیص توکن» (Token Vesting) فرآیندی است که توکن را به پلتفرمی واسط برای نگهداری و توزیع با برنامه زمانبندی خاص میدهد. توکنهایی که تخصیص داده میشوند در اصل متعلق به اعضای تیم پروژه، شرکا، مشاوران، سرمایهگذاران و تمامی افرادی است که به نحوی به پیشبرد اهداف پروژه کمک کردهاند و در مقابل توکن مربوطه به آنها داده شده است. این توکنها مطابق با برنامه تخصیص توکن در زمان تعیین شده بین این افراد توزیع میشوند. توکنهای تخصیص داده شده مطابق با قرارداد تخصیص توکن میتواند در طول «دوره زمانی تخصیص توکن» (Token Vesting Period) و بهصورت هر ماه، هفته یا هر روز آزاد شوند.
Vesting Period چیست؟
هنگامی که پروژهای رمزارزی توکنهای خود را به بازار عرضه میکند میتواند درصدی از حداکثر عرضه توکن را به افراد تیم پروژه یا سرمایهگذاران خود اختصاص دهد. این توکنها در قرارداهای هوشمند برای بازه زمانی معینی قفل میشوند که به آن «دوره زمانی تخصیص توکن» (Token Vesting Period) میگویند. لازم به ذکر است در این بازه زمانی که توکنها در قرارداد هوشمند قفل شدهاند، افراد نمیتوانند آنها را خرید و فروش یا منتقل کنند. پس از اینکه آزادسازی توکنها انجام شد و دوره قفل شدن خاتمه پیدا کرد، افرادی که در ابتدا این توکنهای قفل شده به آنها اختصاص یافته بود میتوانند آنها را بفروشند یا به کیف پول دیگری انتقال دهند.
تأثیر وستینگ بر عرضه و تقاضا
در صورتی که برنامه وستینگ به نحوه درستی طراحی و اجرا شود میتواند ارتباط مستقیمی با میزان عرضه و تقاضا داشته باشد. فرآیند وستینگ با آزادسازی تدریجی توکنها این اطمینان را به بازار مربوطه میدهد تا میزان عرضه در گردش با افزایش ناگهانی عرضه توکنها دچار شوک نشود. بنابراین با عرضه تدریجی توکنها در بازار از افت قیمت ناشی از شوک عرضه جلوگیری میشود.

دلیل اهمیت تخصیص توکن
بعد از عرضه توکن در صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز و با افزایش فشار فروش توکنها، میزان عرضه در گردش توکن موردنظر افزایش پیدا میکند. این موضوع باعث میشود تا قیمت ارز دیجیتال موردنظر کاهش یابد. یکی از راههای جذب سرمایه برای پروژههای ارز دیجیتال عرضه اولیههایی است که در صرافیها انجام میشود. در این هنگام در صورت عدم وجود برنامه وستینگ مناسب برای توکنهای اختصاص داده شده، سرمایهگذاران اولیه که توکنهای زیادی را در اختیار دارند میتوانند با فروش این توکنها باعث کاهش قیمت توکن در بازار و از دست رفتن ارزش توکنها شوند.
کلیف وستینگ چیست؟
«کلیف» (Cliff) مدت زمانی است که باید سپری شود تا فرآیند آزادسازی توکنها شروع شود. در روش آزادسازی کلیف، ارزهای دیجیتال قفل شده برای مدتی مثلا ۶ ماه یا یک سال بهصورت قفلشده باقی میمانند. پس از این مدت آزادسازی مطابق با زمانبندی تعیین شده انجام میشود.
این مدت با توجه به سیاستگذاریهایی که توسعهدهندگان پروژه رمزارزی در توکنومیک آن درنظر گرفتهاند میتواند در بازههای زمانی متفاوتی تعریف شود. از سویی دیگر وستینگ نیز روشی برای قفل کردن دارایی و آزادسازی تدریجی آن در بازه زمانی مشخصی است. آزادسازی تدریجی توکنها از ایجاد شوک قیمتی به بازار به دلیل عرضه حجم زیادی از ارزهای دیجیتال جلوگیری میکند.
راهاندازی توکن یکی از اقداماتی متداولی است که پروژههای ارز دیجیتال برای جمعآوری سرمایه انجام میدهند. ارزش توکن عرضه شده به عوامل گوناگونی از قبیل زمان عرضه و میزان عرضه و تقاضا بستگی دارد. در صورتی که سرمایهگذاران اولیه برای فروش توکنهای خود به بازار هجوم بیاورند، ارزش توکن موردنظر کاهش پیدا میکند. برای جلوگیری از کاهش ارزش توکن،پروژههای رمزارزی از مکانیزمی برای قفل کردن توکنها در بازه زمانی معینی اقدام میکنند. یکی از این مکانیزمها روش کلیف وستینگ است.
آیا دوره وستینگ استانداردی وجود دارد؟
برنامه وستینگ که در آن توکنهای پروژه برای بازه معینی قفل میشوند، با توجه به استراتژیها و اهداف تیم پروژه تعیین میشود و استاندارد مشخصی ندارد. هر پروژه ارز دیجیتال با توجه به شرایط و سیاستهای کاری خود از برنامه وستینگ معینی استفاده میکند. وستینگ برای تمامی افرادی که توکنهای پروژه را بهعنوان پاداش دریافت میکنند، مطابق با برنامه مشخصی اجرا میشود.
بنابراین ممکن است افراد زیادی بهعناوین مختلفی همانند مشاور، حامی یا شریک با پروژه ارز دیجیتال مربوطه همکاری کنند. در این صورت معمولا به این افراد توکنهایی اختصاص پیدا میکند که جزو برنامه وستینگ میشود. به این معنا که این افراد تا زمانی مشخص قادر به فروش یا انتقال این توکنها نیستند. با توجه به اینکه هر پروژه رمزارزی ممکن است برنامه وستینگ متفاوتی داشته باشد، بنابراین برای آگاهی از نحوه و شرایط وستینگ میتوان از تیم پروژه کسب اطلاع کرد.

اعمال کلیف در آزادسازی خطی و غیرخطی
آزادسازی خطی در فواصل زمانی معین و در حجمهای مساوی انجام میشود اما در آزادسازی تدریجی غیرخطی فواصل زمانی و حجمهای توکن متفاوتی میتوانند برای آزادسازی درنظر گرفته شوند. برای مثال فرض کنید تعداد ۶۰۰ هزار از توکن الف را میخواهیم به مشاوران پروژه از طریق فرآیند وستینگ اختصاص دهیم.
در صورتی که از فرآیند وستینگ خطی استفاده کنیم میتوانیم ۵۰ هزار از توکن الف را در هر ماه آزاد کنیم که کل این فرآیند در مدت زمان یک سال پایان مییابد. در این حالت اگر دوره کلیف ۶ ماههای را هم به آن اضافه کنیم. آزادسازی توکنها در وستینگ خطی بعد از این دوره ۶ ماهه انجام میشود.
اما در آزادسازی غیرخطی برای توزیع توکنها ساختاری خطی طراحی نشدهاند. برای مثال همان ۶۰۰ هزار توکن الف در مثال قبل ممکن است به این صورت توزیع شوند که ۲۵درصد از ۶۰۰هزار توکن الف در طی سه ماه آزاد شوند و ۷۵درصد باقیمانده از توکنها هم میتوانند بعد از دوره کلیف ۶ماهه توزیع شوند.
انواع تخصیص توکن
برای اینکه پروژههای ارز دیجیتال بتوانند توکنهای تخصیص داده شده را مطابق با برنامه وستینگ در زمان تعیین شده آزاد کنند نیاز دارند تا از یکی از روشهای دستی و خودکار برای اینمنظور استفاده کنند. اما با توجه به مشکلاتی که در روش اختصاص توکن بهطور دستی وجود دارد پروژهها از روش اختصاص توکن بهصورت خودکار در برنامه وستینگ استفاده میکنند.
تخصیص توکن به روش غیرخودکار چیست؟
در این روش فرآیند وستینگ بهصورت دستی انجام میشود. بهعبارتی دیگر عاملی انسانی در اجرای آزادسازی و توزیع توکن نقش داد. این موضوع میتواند مشکلاتی را بهوجود آورد. برای مثال با دخالت عامل انسانی بروز خطاهای انسانی در آزادسازی توکنها محتمل است. تخصیص توکن به روش غیرخودکار به معنای نگهداری توکنهای قفل شده توسط بنیانگذاران پروژه است که در ادامه مطلب شرح میدهیم.
نگهداری توکنهای قفل شده توسط بنیانگذاران پروژه
در این روش بنیانگذاران پروژه رمزارزی حضانت توکنهای قفل شده را برعهده میگیرند. در این حالت برنامهای که برای آزادسازی توکنها تنظیم شده است در اختیار بنیانگذاران پروژه قرار دارد و آنها در تاریخهای مشخص آزادسازی توکنها را انجام میدهند. بنابراین در زمانی که مطابق با برنامه وستینگ میبایست آزادسازی توکنها انجام شود، توکنهای آزاد شده به سرمایهگذاران ایردراپ میشود. این روش آزادسازی توکنها زمانبر است و به دلیل اینکه نهادی واسط کنترلی در اجرای درست فرآیند ندارد، ممکن است مورد پسند و اعتماد سرمایهگذاران قرار نگیرد. برای درک بهتر مشکلات آزادسازی دستی، در ادامه معایب این روش را توضیح میدهیم.
معایب آزادسازی غیرخودکار توکن
یکی از روشهای آزادسازی توکن، آزادسازی غیرخودکار است که معایبی به شرح زیر دارد.
هزینه بالای کامزد تراکنشها
همانطور که در انجام تراکنشهای بانکی، افراد میبایست هزینه تراکنشها را به بانک و نهاد متمرکز مربوطه پرداخت کنند، در «امور مالی غیرمتمرکز» (DeFi) نیز کاربران میبایست هزینههای انجام تراکنشها را پرداخت کنند. با توجه به اینکه در آزادسازی دستی توکنها، تراکنشها به ترتیب و یکی پس از دیگری انجام میشوند، بنابراین هزینههای مربوط به کارمزد تراکنشها روی هم انباشته و مقادیر قابل توجهی میشوند.

زمانبر بودن آزادسازی دستی توکن
مشکل مهم دیگری که آزادسازی توکن بهصورت دستی ایجاد میکند، زمانبر بودن فرآیند آزادسازی با دخالت عامل انسانی است. افراد زیادی در پروژه ارز دیجیتال موردنظر فعال هستند. افراد تیم پروژه، شرکای پروژه، مشاوران و سرمایهگذاران اولیه برخی از این افراد را تشکیل میدهند. با توجه به تعداد زیاد این افراد اگر بخواهیم آزادسازی و انتقال توکن را به تک تک این افراد بهطور دستی انجام دهیم، به زمان زیادی نیاز داریم.
عدم امنیت در آزادسازی دستی
یکی از مهمترین اشکالاتی که به آزادسازی توکن بهصورت غیرخودکار یا دستی وارد است، موضوع دسترسی مدیران پروژه به کیف پولهای رمزارزی است. فرایندهای وستینگ که بهطور دستی انجام میشوند، معمولا بهگونهای هستند که تعدادی از افراد مهم در پروژه که معمولا بنیانگذاران آن هستند به کیف پول توکنها دسترسی دارند.
این موضوع نقطه ضعفی برای اینگونه فرآیند تخصیص محسوب میشود. در وستینگ غیرخودکار توکنهای بنیانگذاران پروژه نیز در این فرایند قفل میشود و با توجه به اینکه آنها میتوانند توکنهای قفل شده را بدون توجه به برنامه وستینگ آزاد کنند، این احتمال وجود دارند که تمامی این توکنها را از کیف پول مربوطه به نفع خود به بیرون انتقال دهند.
علاوه بر این افرادی که به کیف پول ارز دیجیتال حاوی توکنهای قفل شده دسترسی دارند میتوانند در شرایطی که قیمت توکن موردنظر بالاست با فروش توکنها باعث کاهش قیمت ارز دیجیتال شده و با دستکاریهایی که در میزان عرضه و تقاضای توکن بهطور دستی انجام میدهند، موجب ناامنی در این نوع از وستینگ شوند.
امنیت یکی از مواردی است که در زیرساختهای پروژههای رمزارزی باید درنظر گرفته شود. وجود امنیت در پروژههای ارز دیجیتال باعث بقای آنها میشود. بنابراین با توجه به اینکه آزادسازی غیرخودکار با دخالت عامل انسانی موجب عدم امنیت لازم در فرآیند وستینگ میشود، استفاده از راهکارها و فرآیندهای وستینگ خودکار بیشتر مورد توجه قرار دارند.
راهکار وستینگ خودکار چیست؟
در راهکار وستینگ خودکار آزادسازی توکنها با استفاده از قراردادهای هوشمند انجام میشوند. قراردادهای هوشمند برنامههایی در بستر بلاک چین هستند که در شرایط تعریف شدهای اجرا میشوند. با استفاده از قراردادهای هوشمند فرایند وستینگ میتواند بهصورت خودکار و بدون دخالت عامل انسانی انجام شود.
ابزاری برای تخصیص توکن
با توجه به مشکلاتی که تخصیص توکن بهصورت دستی ایجاد میکند، راهکاری که برای انجام فرآیند آزادسازی توکن به افراد واجد شرایط بهکار برده میشود، استفاده از قراردادهای هوشمند برای آزادسازی توکن و اجرای فرآیند وستینگ است. با استفاده از این قراردادهای هوشمند که توسط نهادهای معتبری بررسی و از لحاظ صحت عملکرد تأیید شدهاند، فرآیند آزادسازی توکنها مطابق با برنامه وستینگ انجام میشود و در زمانهایی مشخص مقدار معینی از توکنها به فهرستی از کیف پولهای ارز دیجیتال افراد واجد شرایط ارسال میشود.

اجرای برنامه وستینگ با کمک پلتفرمهای واسط
در این حالت برنامه وستینگ به کمک پلتفرمهای واسط انجام میشود. قراردادهای هوشمند در این پلتفرمها توسط نهادهای بازرسی کیفی آدیت و بررسی شدهاند و بهگونهای طراحی شدهاند که بتوانند از فرآیندهای وستینگ قابل تنظیم پشتیبانی کنند. برخی دیگر از این قبیل قراردادهای هوشمند توسط اعضای تیم پروژه برای اداره فرآیند وستینگ طراحی میشوند. این قراردادهای هوشمند درصورتی که توسط نهادهای معتبری از لحاظ رفع نواقص بازبینی شوند، میتوانند در برنامه وستینگ و فرآیند آزادسازی توکنها استفاده شوند.
دلایل استفاده از ابزارهای وستینگ ارز دیجیتال
با استفاده از ابزارهایی که میتوانند آزادسازی توکنها را مطابق با برنامه وستینگ موردنظر انجام دهند، پروژههای رمزارزی میتوانند شرایط ایمن و قابل اطمینانی را برای انجام فرآیند وستینگ ایجاد کنند. برخی از مهمترین دلایل استفاده از وستینگ خودکار را در ادامه شرح میدهیم.
خودکار بودن فرایند وستینگ
اولین دلیل استفاده از قراردادهای هوشمند برای فرآیند وستینگ، خودکار شدن آزادسازی و توزیع توکن است. بنابراین با استفاده از ابزارهای هوشمند تخصیص توکن، دیگر خبری از اشتباهات متداول در آزادسازی توکنها نیست. با استفاده از این ابزارها کاربران میتوانند در زمانهای تعیین شده به پلتفرمهای مربوطه مراجعه و توکن خود را درخواست کنند.
انجام سریعتر آزادسازی توکن
هنگامی که برای آزادسازی توکنها از قراردادهای هوشمند استفاده میشود، آزادسازی توکنها سریعتر انجام میشوند. در این حالت پس از درخواست کاربر، توکن مربوطه فورا آزاد میشود. بنابراین با انجام سریع آزادسازی توکنها سرمایهگذاران احساس رضایت و اعتماد بیشتری نسبت پروژه پیدا میکنند.
زمانی که کاربران توکن قفل شده خود را درخواست میکنند، قرارداد هوشمند پس از انجام بررسیهای لازم و مطمئن شدن از صحت اطلاعات درخواست کننده، توکن مربوطه را ظرف مدت کوتاهی به کیف پول کاربر ارسال میکند.
کاهش کارمزد تراکنشها
از دیگر دلایلی که پروژههای ارز دیجیتال تمایل دارند تا از قراردادهای هوشمند در فرآیند وستینگ و آزادسازی توکنها استفاده کنند، کاهش هزینههای اضافی مربوط به کارمزدها است. استفاده از قراردادهای هوشمند این امکان را برای پروژههای رمزارزی فراهم میکنند تا در هزینههای کارمزدهای تراکنشها صرفهجویی بیشتری کنند.

شرایط وستینگ برای سرمایهگذاران کلان
ارگانها، شرکتها یا افرادی که در مراحل اولیه شروع به کار پروژه ارز دیجیتال طبق قراردادی حمایت خود را از پروژه مربوطه اعلام میکنند، میتوانند با قراردادی که برای خرید توکن منعقد میکنند، توکنهای خریداری شده را با قیمتی کمتر از قیمت فروش عمومی خریداری کنند.
با توجه به اینکه تا قبل از زمان آزادسازی توکنهای قفل شده، آنها در عرضه در گردش حساب نمیشوند، بنابراین پس از این که آزادسازی توکنها انجام گرفت با فشار فروشی که از طرف سرمایهگذاران به بازار وارد میشود، میزان عرضه افزایش پیدا میکند و با افزایش میزان عرضه، قیمت توکن موردنظر کاهش مییابد.
اهمیت وستینگ برای سرمایهگذاران خرد
یکی از دلایل استفاده از برنامه وستینگ در توزیع ارزهای دیجیتال، حفظ ارزش توکن برای سرمایهگذاران خرد است. افرادی که حجمهای زیادی از توکن را دارند در هنگام فهرست شدن توکن در صرافیهای ارز دیجیتال میتوانند با فروشهای گستردهای که انجام میدهند، ارزش توکن را پایین بیاورند. اما با اجرای برنامه وستینگ برای ارزهای دیجیتال، مقداری از ترس ناشی از افت قیمت توکن خریداری شده توسط سرمایهگذاران خرد از میان میرود.
در صورتی که فرآیند وستینگ اجرا نشود، سرمایهگذاران کلان میتوانند با فشار فروشی که به بازار وارد میکنند باعث نوسانات و افت شدید قیمت در ارز دیجیتال مربوطه شوند و به اکوسیستم پروژه مربوطه آسیب بزنند. بنابراین برنامه وستینگ یکی از اصلیترین بخشهای توکنومیک ارز دیجیتال محسوب میشود که سرمایهگذاران تصمیمهای مربوط به سرمایهگذاری در رمزارز مربوطه را بر اساس آن میگیرند.
اهمیت وستینگ در پیشرفت پروژه
با توجه به اینکه تکنولوژیهای بهکار رفته در ارزهای دیجیتال جزو تکنولوژیهای جدید هستند، بنابراین برای اینکه بتوانند به اهداف خود برسند و خدمات خود را ارائه کنند، به زمان کافی نیاز دارند. بنابراین پروژههایی که توکنهای خود را در عرضههای اولیه در اختیار کاربران قرار میدهند برای کسب محبوبیت و بالا بردن ارزش توکن مربوطه تلاش زیادی میکنند. برای این منظور فرایند وستینگ با قفل کردن توکنها و جلوگیری از عرضه آنها در بازار باعث میشود تا ارزش کسب شده برای توکن مربوطه حفظ شود.
امنیت در فرآیند قفل کردن توکن
با توجه به اینکه فرآیند وستینگ شامل تعداد زیادی از توکنها میشود و این توکنها برای مدتی قفل میشوند، بنابراین مسأله امنیت توکنهای قفل شده از اهمیت بالایی برخوردار میشود. برای قفل کردن توکنها و اجرای برنامه وستینگ دو روش دستی و خودکار وجود دارد که با توجه به اینکه در روش خودکار از قراردادهای هوشمند معتبر و آدیت شدهای برای اینکار استفاده میشود، بنابراین فرآیند قفل کردن توکن به روش خودکار از امنیت بیشتری برخوردار است.

آزادسازی بر اساس پیشرفت پروژه
آزادسازی توکنهای پروژه میتواند بر اساس رسیدن به اهداف برنامهریزی شدهای در فرآیند پیشرفت پروژه نیز انجام شود. زمانی که پروژههای رمزارزی به هدفهای تعیین شده خود میرسند، از قراردادهای هوشمند برای آزادسازی توکنهای پروژه استفاده میکنند. رسیدن به مراحلی که پروژههای رمزارزی در نقشه راه خود تعیین میکنند میتواند مبنایی برای آزادسازی توکن پروژههای ارز دیجیتال باشد. بنابراین آزادسازی توکن میتواند علاوه بر اینکه بر اساس برنامههای زمانبندی انجام شود، با توجه به میزان پیشرفت پروژه رمزارزی نیز انجام شود.
دلیل قفل کردن توکنها چیست؟
اگر بخواهیم بهطور خلاصه به دلیل قفل کردن توکنها اشاره کنیم، میتوانیم بگوییم دلیل اصلی این کار ایجاد پایداری قیمت ارز دیجیتال مربوطه است. سرمایهگذاران اولیه و افراد تیم توسعهدهنده پروژه ممکن است در صورت قفل نبودن ارز دیجیتال موردنظر با فروشهای گسترده باعث کاهش قیمت ارز دیجیتال مربوطه شوند. اما در صورت قفل بودن رمزارز موردنظر این افراد نمیتوانند با فروش این توکنها و افزایش میزان عرضه باعث افت قیمت توکن مربوطه شوند. علاوه بر این مزایای دیگری را برای قفل کردن توکنها در ادامه این مطلب شرح میدهیم.
کاهش نوسانات قیمت در بازار
در صورتی که مقادیر قابل توجهی از ارزهای دیجیتال یک پروژه در اختیار افراد خاصی باشد، آنها میتوانند بهراحتی با فروشهای گستردهای که انجام میدهند، نوسانات زیادی را در قیمت ارزهای دیجیتال ایجاد کنند. بنابراین قفل کردن ارزهای دیجیتال برای بازههای زمانی مشخصی میتواند از عرضه نامتعارف توکن در بازار و کاهش شدید قیمت آن جلوگیری کند. در صورتی که فرآیند قفل کردن توکنها در قراردادهای هوشمند انجام نشود، نوسانات ایجاد شده در بازار ارزهای دیجیتال باعث زیان سرمایهگذاران خرد به دلیل کاهش قیمت رمزارز مربوطه میشود.
تشویق تیم پروژه به ادامه همکاری
قفل کردن توکنها این مزیت را دارد که توسعهدهندگان پروژه را برای ادامه همکاری برای مدتی طولانیتر تشویق میکند. این افراد با توجه به قفل بودن توکنها در قراردادهای هوشمند برای رسیدن به اهداف بلندمدتتری در پروژه به همکاری خود ادامه میدهند. علاوه بر سرمایهگذاران، این توکنها معمولا به افراد تیم پروژه نیز اختصاص مییابد. این افراد با توجه به اینکه قادر به فروش توکنهای خود تا زمان آزادسازی نیستند، بنابراین با احتمال بیشتری به همکاری با پروژه مربوطه ادامه میدهند.
اهداف سرمایهگذاری
یکی از مهمترین مزیتهایی که وستینگ دارد، ایجاد امکانی برای نگهداری توکن برای کسب سود در هنگام افزایش قیمت و با هدف سرمایهگذاری است. برای مثال افرادی که در عرضه اولیههای توکن موردنظر شرکت میکنند، با توجه به تحقیقاتی که انجام دادهاند، توکن مربوطه را برای سرمایهگذاری انتخاب میکنند. با توجه به وستینگ، فروش توکن مربوطه تا مدتی مشخص وجود ندارد و این سرمایهگذاران از ریسک مرتبط با کاهش قیمت توکن به دلیل عرضه بیرویه ایمن هستند. بنابراین در زمانی که آزادسازی توکنهای مربوطه انجام میشود، سرمایهگذاران میتوانند با فروش آنها سود قابل توجهی را کسب کنند.

نحوه تغییر ارزش توکن در زمان آزادسازی
توکنهای قفل شده جزو مقدار حداکثر عرضه محسوب میشوند اما جزو عرضه در گردش به حساب نمیآیند. بنابراین زمانی که آزادسازی انجام میشود، مقدار عرضه در گردش ارز دیجیتال مربوطه را افزایش میدهند. هنگامی که آزادسازی توکنها اتفاق میافتد ممکن است با توجه به افزایش میزان عرضه توکن مربوطه در بازار اینگونه پیشبینی شود که ارزش توکن موردنظر کاهش مییابد. اما همیشه اینطور نیست. برای اینکه درک بهتری از این موضوع پیدا کنید در ادامه نحوه تغییر ارزش توکن در زمان آزادسازی را در بازارهای گاوی و خرسی توضیح میدهیم.
آزادسازی توکن در بازار گاوی
در برخی اوقات میزان تقاضا برای توکن مربوطه بهقدری زیاد است که در زمان آزادسازی ارز دیجیتال این رمزارزهای آزاد شده بهسرعت توسط سرمایهگذاران خریداری میشوند. این حالت معمولا زمانی روی میدهد که بازار کریپتو در حالت بازار گاوی قرار دارد. در بازار گاوی احساسات مثبت در بازار ارزهای دیجیتال موج میزند و قیمتها روندی صعودی دارند. در این حالت تقاضای دائمی در بازار ارزهای دیجیتال باعث میشود که توکنهای آزاد شده خریداری شوند و آزادسازی توکنها بر روی قیمت آنها تأثیری نکند.
آزادسازی توکن در بازار خرسی
در بازار خرسی که روندی نزولی در بازار حاکم است و احساسات ترس و ناامیدی در بازار وجود دارد، آزادسازی توکنها باعث میشود تا قیمت ارز دیجیتال مربوطه کاهش پیدا کند. در این حالت تریدرهای باتجربه میتوانند از این فرصت استفاده کنند و با باز کردن پوزیشنهای شورت از روند نزولی ارز دیجیتال موردنظر کسب سود کنند. در این حالت با توجه به افزایش مقدار عرضه توکن آزاد شده در بازار و مقدار تقاضای کم ناشی از بازار خرسی، قیمت ارز دیجیتال مربوطه در روندی نزولی قرار میگیرد.
تأثیر اعتبار پروژه بر ثبات قیمت رمزارز
تحقیقاتی که توسط «موسسه تحقیقاتی بلاک چین» (Blockchain Research Institute) انجام شده است، این موضوع را نشان میدهد که ارتباطی مستقیم میان اعتبار و مقبولیت پروژه رمزارزی و ثبات قیمت در زمان آزادسازی توکن مربوطه وجود دارد. در این حالت مقدار آزادسازی از یک طرف و میزان اعتبار و محبوبیت پروژه از سویی دیگر نحوه واکنش بازار را تعیین میکند.
در مواردی آزادسازی توکن ممکن است با ایجاد وحشت از افت قیمت باعث شود تا فروشندگان بیشتری از روی ترس توکنهای خود را بفروشند. این موضوع باعث فروش و افت قیمت بیشتر برای ارز دیجیتال مربوطه میشود. اما در صورتی که آزادسازی مربوط به پروژهای معتبر در حوزه کریپتو باشد و طرفداران آن از قبل خود را برای این آزادسازی آماده کرده باشند، در این صورت آزادسازی توکن باعث افزایش استقبال سرمایهگذاران میشود.

تاثیرات آزادسازی توکن بر بازار مربوطه
برای اینکه درک بهتری نسبت به تأثیر آزادسازی توکن موردنظر بر روی بازار مربوطه بهدست بیاوریم، در ادامه این مطلب از مجله فرادرس چند نمونه از آزادسازی در توکنها و نحوه تأثیر بازار از این آزادسازیها را شرح میدهیم.
آزادسازی بیت کوین کش
در دسامبر سال ۲۰۲۰ آزادسازی قابل توجه ارز دیجیتال «بیت کوین کش» (Bitcoin Cash) باعث شد تا در ابتدا قیمت این ارز دیجیتال کاهش پیدا کند. اما محبوبیت این ارز دیجیتال در میان طرفداران باعث شد تا این رمزارز دوباره با جذب سرمایه نشان دهد تا به میزان رشد و بلوغ مطلوبی رسیده است.
آزادسازی رمزارز ایاس
در نمونهای دیگر از آزادسازی توکن میتوان به آزادسازی رمزارز «ایاس» (EOS) اشاره کرد. این آزادسازی که در سال ۲۰۱۸ روی داد باعث شد تا قیمت این ارز دیجیتال افت زیادی را تجربه کند. حجم زیاد آزاد شده از توکنها باعث شد تا افراد زیادی دچار وحشت شوند و از ترس از دست رفتن سرمایههای خود توکنهای ایاس را بفروشند. این موضوع نشاندهنده پتانسیل بالای آزادسازی توکنها در ایجاد وحشت و افت قیمت ارز دیجیتال مربوطه است.
آمادهسازی پورتفوی ارز دیجیتال برای آزادسازی توکن
برای اینکه سرمایهگذارها بتوانند مدیریت سرمایه مناسبی بر روی پورتفوی ارزهای دیجیتال خود داشته باشند، میبایست همواره از اخبار و رویدادهای توکنهای سبد سرمایهگذاری خود آگاه باشند. در این صورت میتوانند در مواقعی که با آزادسازی توکن احتمال افت قیمت ارز دیجیتال مربوطه وجود دارد با مدیریت ریسک و سرمایه مناسب از سرمایه خود محافظت کنند. در ادامه استراتژی معاملاتی مورد استفاده برای حفظ سرمایه از زیان در زمان آزادسازی توکن را در دو مرحله شرح میدهیم.
اطلاع از آزادسازی توکن
اولین گام برای اینکه سرمایهگذارها بتوانند سرمایه خود را از نوسانات قیمت مربوط به آزادسازی توکن حفظ کنند، آگاهی از زمان و مقدار آزادسازی توکن موردنظر از طریق مطالعه و بررسی نقشه راه پروژه و شبکههای اجتماعی مربوطه است. با آگاهی از زمان و نحوه آزادسازی برای ارز دیجیتال موردنظر تریدرها و سرمایهگذارها میتوانند استراتژی معاملاتی مناسبی را اتخاذ کنند.
چگونه از زمان آزادسازی توکنها مطلع شویم؟
برای کسب اطلاع از زمان آزادسازی توکنها میتوانیم به وبسایت پروژه رمزارزی موردنظر مراجعه کنیم و در آنجا نقشه راه پروژه مربوطه را بررسی کنیم. در حالتی دیگر میتوانیم سپیدنامه مربوطه را مطالعه کنیم و اطلاعات مربوط به توکنومیک ارز دیجیتال مربوطه را بررسی کنیم. در این صورت با مطالعه وایت پیپر پروژه میتوانیم اطلاعات موردنیاز خود را درباره زمان آزادسازی توکنها و مقدار آن بهدست آوریم.

تنظیم استراتژی سرمایهگذاری
برای اینکه بتوانید تغییری در استراتژی سرمایهگذاری خود ایجاد کنید، میبایست دو عامل مربوط به قدرت پروژه رمزارزی موردنظر و میزان احساسات بازار را ارزیابی کنید. با توجه به این عوامل سرمایهگذار میتواند درباره نحوه ایجاد تغییرات یا عدم تغییر در پورتفوی رمزارزی خود اقدام کند. برای این منظور ممکن است سرمایهگذار ترجیح دهد پورتفوی خود را تغییر ندهد. در مواردی هم مقداری از ارزهای دیجیتال موجود در آن را میفروشد. در حالتی هم ممکن است با توجه به شرایط بازار و پروژه رمزارزی مربوطه، مقدار ارز دیجیتال موردنظر را در سبد سرمایهگذاری خود اضافه کند.
جمعبندی
در ابتدای این مطلب آزادسازی توکن را شرح دادیم و تاثیر آزادسازی توکن را بر قیمت رمزارز مربوطه توضیح دادیم. سپس ارتباط توکنومیک و آزادسازی توکن را بیان کردیم و تاثیر آزادسازی توکن بر سرمایهگذاران و اعضای تیم پروژه را بررسی کردیم. در ادامه توکن وستینگ و تأثیر آن بر روی عرضه و تقاضا را شرح دادیم و دلیل اهمیت تخصیص توکن را بیان کردیم. کلیف وستینگ را توضیح دادیم و انواع آزادسازی توکن را شرح دادیم. انواع تخصیص توکن به روش خودکار و دستی را بیان کردیم.
برای این منظور تخصیص توکن به روش غیرخودکار و راهکار وستینگ خودکار را شرح دادیم. سپس دلایل استفاده از ابزارهای وستینگ ارز دیجیتال را بیان کردیم. شرایط وستینگ برای سرمایهگذاران کلان و اهمیت وستینگ برای سرمایهگذاران خرد را شرح دادیم. در ادامه اهمیت وستینگ در پیشرفت پروژه و آزادسازی بر اساس پیشرفت پروژه را توضیح دادیم.
سپس دلیل قفل کردن توکنها را بررسی کردیم و نحوه کسب سود از آزادسازی توکنها را شرح دادیم. ارتباط مارکت کپ با آزادسازی توکن را توضیح دادیم و نحوه تغییر ارزش توکن در زمان آزادسازی را بیان کردیم. تأثیرات آزادسازی توکن بر بازار مربوطه را توضیح دادیم. در پایان نیز نحوه آمادهسازی پورتفوی ارز دیجیتال برای آزادسازی توکن را شرح دادیم.
مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش ارزهای دیجیتال — راهنمای مفاهیم و اصطلاحات رمزارزها» است. در ادامه، میتوانید فهرست این مطالب را ببینید:
- دفتر کل توزیع شده چیست ؟ — توضیح DLT به زبان ساده
- بلاک چین چیست و چگونه کار می کند؟ — به زبان ساده
- کاربرد بلاک چین چیست ؟ — هر آنچه باید بدانید
- هش در بلاک چین چیست ؟ – به زبان ساده
- آموزش ارز دیجیتال به زبان ساده — بهترین راهنما برای شروع مبتدی ها
- آموزش بلاک چین ، رمزارزها و بیت کوین جادی — رایگان + دانلود همه بخشها
- اصطلاحات ارز دیجیتال که باید بدانید + توضیح به زبان ساده
- رمز ارز چیست ؟ — آموزش کامل به زبان ساده
- استخر نقدینگی چیست ؟ – توضیح Liquidity Pool به زبان ساده
- انواع بلاک چین چیست ؟ — به زبان ساده
- تفاوت های بلاک چین های عمومی و خصوصی — به زبان ساده
- کریپتو چیست ؟ — به زبان بسیار ساده
- راه های کسب درآمد از ارز دیجیتال – ۱۰ روش کلیدی که باید بدانید
- آموزش رمزنگاری رایگان + مفاهیم پایه و منابع یادگیری — به زبان ساده
- ارز دیجیتال چیست ؟ — به زبان ساده
- صرافی ارز دیجیتال — کدام صرافی آنلاین ارز دیجیتال برای ایرانیان بهتر است؟
- بهترین کیف پول ارز دیجیتال کدام است ؟ | راهنمای استفاده تصویری گام به گام
- کیف پول دیجیتال چیست و کدام کیف پول ارز دیجیتال بهتر است؟
- فورک چیست ؟ — انواع و تاثیر روی قیمت به زبان ساده
- وایت پیپر چیست ؟ — اهمیت و کاربرد به زبان ساده
- استخراج ارز دیجیتال چیست ؟ — راهنمای ماینینگ به زبان ساده
- الگوریتم اثبات کار چیست ؟ — Proof of Work به زبان ساده
- اثبات سهام چیست ؟ — Proof of Stake به زبان ساده
- استخراج اتریوم چیست و چگونه اتریوم استخراج کنیم؟ — از صفر تا صد
- انواع ارز دیجیتال چیست؟ — راهنمایی برای سرمایه گذاری آگاهانه
- توکن سوزی چیست ؟ — مفهوم، علت و تاثیر به زبان ساده
- آلت کوین چیست ؟ — توضیح مفهوم به زبان ساده
- شت کوین چیست ؟ — از مفهوم تا ویژگی ها و تشخیص به زبان ساده
- قرارداد هوشمند چیست ؟ — Smart Contract به زبان ساده
- توکن چیست ؟ — کاربرد و اهمیت به زبان ساده
- تفاوت کوین و توکن در ارز دیجیتال چیست ؟ — به زبان ساده
- دیفای چیست ؟ — توضیح مفهوم DeFi به زبان ساده
- فارمینگ ارز دیجیتال چیست ؟ — کشت سود به زبان ساده
- NFT چیست و چطور کار می کند ؟ | همه چیز درباره توکن غیر قابل معاوضه ان اف تی
- ساخت NFT — آموزش کامل و به زبان ساده
- فروش NFT — آموزش از صفر تا صد و کامل
- متاورس چیست ؟ — به زبان ساده
- خرید زمین در متاورس چیست و چگونه است؟ — راهنمایی برای همه
- چگونه وارد متاورس شویم ؟ — راهنمای صفر تا صد
- وب 3 چیست و چه نقشی در آینده اینترنت دارد؟ — نسل سوم وب به زبان ساده
- بیتکوین چیست و چگونه عمل میکند؟
- بهترین روش کسب درآمد از بیت کوین و ارز دیجیتال — راهنمای جامع
- بازار کریپتو چیست ؟ – به زبان ساده + مزایا و معایب
- هودل چیست و HODL کردن به چه معناست؟ — به زبان ساده
- ایردراپ چیست ؟ — آموزش دریافت ارز دیجیتال رایگان
- عرضه اولیه ارز دیجیتال چیست ؟ — هر آنچه باید در مورد ICO بدانید
- بهترین ارزهای دیجیتال در سال 1401 یا 2022 کدام هستند؟
- توکنومیک چیست ؟ – توضیح به زبان ساده
- اصطلاحات ترید ارز دیجیتال که باید بدانید – توضیح 83 اصطلاح کلیدی
- استیکینگ چیست ؟ – استیکینگ در ارز دیجیتال به زبان ساده
- بازار خرسی چیست ؟ – در ارز دیجیتال و بورس
- ماینینگ چیست ؟ – توضیح در ارز دیجیتال و به زبان ساده
- بلاک چین چگونه کار میکند؟ — به زبان ساده
- بازار گاوی چیست ؟ – در ارز دیجیتال و بورس
- ساخت کیف پول بیت کوین بلاک چین — راهنمای تصویری
- الگوریتم اجماع چیست ؟ – به زبان ساده + انواع و کاربردها
- گره در بلاک چین چیست ؟ – توضیح نود Node به زبان ساده
- شاردینگ در بلاک چین چیست ؟ – به زبان ساده
- مقیاس پذیری در بلاک چین چیست ؟ – توضیح به زبان ساده
- نانس چیست ؟ – توضیح عدد nonce در بلاک چین به زبان ساده
- ولیدیتور چیست ؟ – توضیح اعتبار سنج در ارز دیجیتال
- آزادسازی توکن چیست ؟ – توضیح Token Unlock به زبان ساده(همین مطلب)
- درخت مرکل در بلاک چین چیست ؟ – Merkle Tree به زبان ساده
- TXID چیست ؟ – پیگیری تراکنش ارز دیجیتال با شناسه تراکنش
- مارت در ارز دیجیتال چیست ؟ – توضیح روش پله ای به زبان ساده
- چگونه از ارز دیجیتال سود بگیریم؟ – راهنمای صفر تا صد