طراحی وب سایت چیست؟ – از صفر تا ورود به بازار کار

وب‌ سایت چیست؟

وب‌سایت‌ها در هسته خود، مجموعه‌ای از فایل‌های دیجیتال هستند که به طور ایمن بر روی سرورها ذخیره می‌شوند. این سرورها کامپیوترهای تخصصی محسوب می‌شوند که برای میزبانی و دسترسی به این فایل‌ها از طریق اینترنت که نوعی شبکه گسترده به هم پیوسته است طراحی شده‌اند.

نمایش وبسایتی جذاب و کاربرپسند در انواع دستگاه ها

هنگامی که کاربران می‌خواهند این وب‌سایت‌ها را مشاهده کنند، به مرورگرهای وب مانند «Google Chrome» یا «Internet Explorer» متکی هستند که محتوا را به کمک اتصالات اینترنتی خود واکشی کرده و آن را نمایش می‌دهند. دستگاه‌هایی که مردم برای دسترسی به این وب‌سایت‌ها استفاده می‌کنند معمولاً دستگاه‌های سمت کلاینت یا مشتری نامیده می‌شوند. یادگیری این مفاهیم در امور توسعه و طراحی وب‌ سایت لازم است.

آشنایی با آدرس‌ های IP

برای دسترسی به وب‌سایتی خاص، وجود «آدرس پروتکل اینترنت» (IP) منحصربه‌فردی برای آن ضروری است. آدرس IP مجموعه‌ای متمایز از اعداد به‌حساب می‌آید که به هر دستگاه متصل به اینترنت اختصاص داده می‌شود. این آدرس عددی برای تشخیص دستگاه‌ها و وب‌سایت‌ها در قلمرو وسیع آنلاین است. به عنوان مثال، آدرس 104.16.249.5 نوعی آدرس IP محسوب می‌شود.

می‌توان آدرس IP هر وب‌سایتی را به وسیله دستورات سیستمی مانند «Command Prompt» در ویندوز یا «Network Utility > Traceroute» در کامپیوترهای مک به دست آورد. علاوه بر این، می‌توان به راحتی آدرس IP دستگاه خود را با جستجوی عبارت «what is my ip» در اینترنت یافت. با وجود در دسترس بودن آدرس‌های IP، اکثر کاربران اینترنت ترجیح می‌دهند با استفاده از نام دامنه کاربر پسند خود یا جستجوی آن‌ها به وسیله موتورهای جستجوی محبوب به وب‌سایت‌ها دسترسی داشته باشند.

معنی HTTP چیست؟

HTTP یا پروتکل انتقال ابرمتن «HyperText» به عنوان عنصری حیاتی در دنیای وب عمل خواهد کرد. این پروتکل فعالیت‌های مرور وب کاربر را به سرورهای راه دور که داده‌های وب‌سایت را در خود جای می‌دهد، متصل می‌کند. پروتکل HTTP در اصل به عنوان مجموعه‌ای ساختاریافته از قوانین یا پروتکل عمل کرده که بر انتقال پیام‌ها به وسیله اینترنت نظارت می‌کند. HTTP در دنیای طراحی وب سایت مکانیزمی است که به کاربر امکان می‌دهد به طور یکپارچه بین صفحات وب و وب‌سایت‌های مختلف گردش داشته باشد.

هنگامی که کاربری آدرس وب‌سایتی را در مرورگر وب خود وارد یا جستجو را در موتور جستجو آغاز می‌کند، HTTP نقش اساسی در تسهیل ارتباط بین کامپیوتر کاربر (کلاینت) و سرور راه دور ایفا می‌کند. HTTP در اصل تضمین خواهد کرد که هر دو طرف به زبانی واحد صحبت می‌کنند و آن‌ها را قادر می‌سازد تا درخواست‌ها و پاسخ‌ها را به طور مؤثر در سراسر اینترنت مبادله کنند. در واقع، HTTP به عنوان نوعی واسطه عمل می‌کند، درخواست‌های وب‌سایت کاربر را تفسیر کرده، کد ارسال شده از سرور را رمزگشایی خواهد کرد و آن را در قالب وب‌سایتی کاملاً کاربردی به کاربر ارائه می‌دهد.

همه چیز در مورد HTTP 3 — از صفر تا صد

فیلم آموزش طراحی سایت با HTML و CSS ویژه کودکان و نوجوانان در فرادرس

کدنویسی سایت چیست؟

برنامه نویسی و کدنویسی در دنیای طراحی وب‌ سایت در اصل شامل ایجاد دستورالعمل‌هایی برای سرورها و برنامه‌های نرم‌افزاری با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی است. این زبان‌ها شامل فهرست جامعی از واژگان و مجموعه‌ای از قوانین گرامری مختص به خود هستند که به‌طور خاص برای برقراری ارتباط با کامپیوتر طراحی شده‌اند. آن‌ها همچنین شامل دستورات، اختصارات و نمادهای منحصربه‌فردی هستند که فقط به وسیله دستگاه‌ها و برنامه‌های کامپیوتری قابل درک است.

همه نرم‌افزارها، به اشکالی مختلف با حداقل یک زبان برنامه نویسی ساخته می‌شوند. با این حال، این زبان‌ها بر اساس پلتفرم، سیستم‌ عامل و سبک کدنویسی در حال استفاده، تغییراتی را از خود در خروجی نهایی نشان می‌دهند. زبان‌های برنامه نویسی در دنیای توسعه وب معمولاً به یکی از دو دسته زبان‌های سمت بک‌اند و زبان‌های سمت فرانت‌اند تقسیم می‌شوند.

شخصی در حال کدنویسی و طراحی وب سایت

فرانت‌ اند در طراحی سایت چیست؟

«فرانت‌اند» (Front-end) که به عنوان سمت کلاینت یا سمت مشتری نیز شناخته می‌شود، نمایانگر جنبه قابل مشاهده و تعاملی وب‌سایت‌ها یا نرم‌افزارهایی است که کاربران اینترنت با آن مواجه می‌شوند. زبان‌های برنامه‌نویسی فرانت‌اند، وب‌سایت‌ها را قادر می‌سازند تا بدون نیاز به «ارتباط» مستمر با اینترنت، به راحتی کار کنند. برنامه نویسی سمت فرانت‌اند به کاربران امکان می‌دهد تا با وب‌سایت تعامل داشته باشند و اقداماتی مانند پخش ویدیو، اسکرول صفحات، بزرگنمایی متن و موارد دیگر را تسهیل می‌کند. توسعه‌دهندگان وب متخصص در برنامه نویسی فرانت‌اند بر توسعه سمت مشتری تمرکز می‌کنند.

برنامه نویسی Front End چیست؟ – از صفر تا بازار کار فرانت اند

فیلم آموزش پروژه محور وردپرس WordPress – طراحی سایت فروشگاهی با قالب آسترا در فرادرس

بک‌ اند در طراحی سایت چیست؟

«بک‌اند» (Back-End) که اغلب به آن سمت سرور گفته می‌شود، در پشت صحنه عمل می‌کند و از دید کاربران عادی اینترنت پنهان می‌ماند. برنامه نویسی بک‌اند در توسعه و طراحی وب‌ سایت زیرساخت دیجیتالی را تشکیل می‌دهد که به‌عنوان مجموعه‌ای از اعداد، حروف و نمادها برای کسانی که در توسعه مهارت کافی ندارند ظاهر می‌شود. زبان‌های برنامه نویسی بک‌اند در مقایسه با زبان‌های سمت فرانت‌اند متنوع‌تر هستند. این تنوع به این دلیل به وجود می‌آید که مرورگرهای وب که در قسمت فرانت‌اند کار می‌کنند، عمدتاً HTML، CSS و جاوا اسکریپت را پردازش کرده و می‌فهمند، در حالی که سرورهای سمت بک‌اند را می‌توان برای درک طیف گسترده‌ای از زبان‌های برنامه‌نویسی پیکربندی کرد.

سیستم مدیریت محتوا چیست؟

سیستم مدیریت محتوا (CMS) نوعی برنامه کاربردی مبتنی بر وب یا مجموعه‌ای از برنامه‌های نرم‌افزاری است که به طور خاص برای ایجاد و مدیریت محتوای وب طراحی شده است. سیستم‌های مدیریت محتوا با برنامه‌های سایت ساز متفاوت هستند و نباید آن‌ها را یکی پنداشت. اگرچه سیستم‌های مدیریت محتوا ابزاری ضروری و اجباری برای طراحی وب‌ سایت نیستند اما استفاده از آن‌ها فرآیند ساخت و راه‌اندازی وب‌سایت‌ها را بسیار ساده می‌کند. CMS‌ها کاربرد گسترده‌ای در برنامه‌های مختلف ازجمله ساخت فروشگاه‌های اینترنتی، ساخت وبلاگ‌های شخصی، سایت‌های تجاری و غیره دارند. از مهم‌ترین سیستم‌های مدیریت محتوا می‌توان مواردی مانند وردپرس، دروپال، جوملا و غیره را نام برد.

امنیت سایبری چیست؟

یکی دیگر از مسائلی که پیرامون مفاهیم طراحی وب‌ سایت باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم، مفهوم امنیت سایبری (Cyber Security) است. امنیت سایبری در اصل به معنای حفاظت فعال از داده‌ها، شبکه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای در برابر عوامل مخربی است که به دنبال سوءاستفاده از آسیب‌پذیری‌ها برای اهدافی مانند افشای اطلاعات خصوصی، سرقت داده‌ها یا ایجاد اختلال در سرور هستند.

لوگوی امنیت سایبری و اهمیت آن در طراحی سایت

هکرها به طور مداوم برای به سرانجام رساندن اهداف خراب کارانه خود تکنیک‌های خود را برای نفوذ به برنامه‌ها و وب‌سایت‌ها اصلاح و آزمایش می‌کنند و این اتفاق نیاز به تکامل مداوم اقدامات امنیتی برای مقابله با تهدیدات را به امری لازم و ضروری تبدیل کرده است. عدم درک اینکه چگونه وب‌سایت ممکن است هدف حمله سایبری قرار گیرد می‌تواند منجر به عواقب بدی شود. بنابراین، داشتن درک اساسی از بهترین شیوه‌های امنیت سایبری در حوزه توسعه و طراحی وب اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این، انجام ارزیابی‌های امنیتی منظم برای تقویت سیستم دفاعی برنامه و سایت مدنظر بسیار ضروری است.

آموزش امنیت شبکه — راهنمای شروع و یادگیری

فیلم آموزش پروژه محور پی اچ پی PHP و MySQL – ساخت وبسایت شعر در فرادرس

انواع توسعه وب

در حوزه توسعه وب زمینه‌های شغلی متفاوتی وجود دارند که این زمینه‌ها هرکدام به بخشی از توسعه وب مربوط می‌شوند و با همدیگر تفاوت‌هایی دارند. در کل انواع زمینه‌های توسعه وب شامل فهرست موارد زیر است:

توسعه فرانت‌اند
توسعه بک‌اند
توسعه «فول استک» (Full Stack)
توسعه وب‌سایت
توسعه دسکتاپ
توسعه موبایل
توسعه بازی
«توسعه برنامه‌های جاسازی شده» (Embedded Development)
توسعه امنیت

در ادامه هر یک از موارد فوق به صورت جداگانه بررسی خواهند شد.

توسعه سمت فرانت‌ اند

توسعه‌دهندگان فرانت‌اند در ایجاد جنبه‌هایی از سایت، برنامه و نرم‌افزار تخصص دارند که این جنبه‌ها با کاربر نهایی در ارتباط خواهند بود و به نوعی کاربر نهایی آن‌ها را حس می‌کند. آن‌ها مسئول طراحی و اجرای عناصر بصری، شامل چیدمان، ناوبری، گرافیک و سایر اجزای مربوط به ظاهر برنامه یا وب‌سایت هستند. فراتر از کارهای زیبایی‌شناسی و ظاهری، نقش آن‌ها به افزایش تجربیات کاربر گسترش می‌یابد و با کار آن‌ها اطمینان حاصل می‌شود که رابط‌های ساخته‌شده برای برنامه اهداف کاربر را به طور مؤثر تسهیل می‌کند.

توسعه سمت بک‌ اند

برخلاف توسعه سمت فرانت‌اند، توسعه‌دهندگان بک‌اند پشت‌صحنه کار کرده و روی سرورها، زیرساخت‌ها و عملکردهای برنامه تمرکز می‌کنند و در واقع کار آن‌ها از دید کاربران نهایی، پنهان است. آن‌ها اجزای حیاتی مانند سرورها، سیستم‌عامل‌ها، API‌ها و پایگاه‌های داده را مدیریت می‌کنند و بر کدهایی که امنیت، مدیریت محتوا و معماری سایت را تضمین می‌کند، نظارت خواهند کرد. آن‌ها همکاری بسیار نزدیکی با توسعه‌دهندگان فرانت‌اند دارند که این همکاری آن‌ها به ارائه تجربیات یکپارچه کاربر کمک می‌کند.

توسعه فول استک

توسعه‌دهندگان فول استک یا به اصطلاحی دیگر توسعه‌دهندگان تمام پشته در امور توسعه و طراحی وب‌ سایت در هر دو جنبه فرانت‌اند و بک‌اند توسعه وب دارای تخصص هستند. آن‌ها توانایی طراحی وب‌ سایت، برنامه‌های کاربردی یا نرم‌افزار را از مراحل ابتدایی تا مراحل تکمیل محصول دارند. اصطلاح «پشته» (Stack) به مجموعه‌ای از فناوری‌های مورد استفاده برای رسیدگی به عملکردهای متنوع در پروژه ازجمله سرورها و رابط‌ها اشاره دارد. توسعه‌دهندگان فول استک به دلیل دانش جامعی که دارند، برای تسلط بر این نقش به سال‌ها تجربه نیاز دارند.

یک برنامه نویس فول استک در حال ساخت سایت

تسلط کامل آن‌ها به انواع فناروی‌های توسعه وب اجازه می‌دهد تا عملکرد را بهینه کنند، مشکلات را از پیش بگیرند و درک عمیق‌تری را در بین اعضای تیم در مورد جنبه‌های مختلف یک سرویس وب ایجاد کنند. به طور معمول، مجموعه مهارت‌های جامعی در امور توسعه وب به وسیله دوره‌های توسعه‌دهنده فول است به دست می‌آید.

10 اشتباه مهندسان فول استک که باید از آن ها اجتناب کنید | راهنمای کاربردی

فیلم مجموعه آموزش طراحی سایت با HTML و CSS – مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

طراحی وب‌ سایت

توسعه‌دهندگان وب‌سایت می‌توانند در توسعه فول استک، فرانت‌اند و بک‌اند تخصص داشته باشند اما تمرکز اصلی آن‌ها در ایجاد و طراحی وب‌ سایت است. کار آن‌ها در اصل از کار کسانی که روی برنامه‌های موبایل، نرم‌افزارهای دسکتاپ یا بازی‌های ویدیویی کار می‌کنند متمایز است.

توسعه دسکتاپ

توسعه‌دهندگان دسکتاپ در ساخت برنامه‌های نرم‌افزاری طراحی شده برای اجرا مستقیم بر روی دستگاه‌های محلی، به‌جای مرورگرهای وب به وسیله اینترنت، تخصص دارند. گاهی اوقات، مجموعه مهارت‌های توسعه‌دهندگان دسکتاپ ممکن است با توسعه‌دهندگان وب همپوشانی داشته باشد، به خصوص زمانی که برنامه کاربردی ساخته‌شده به وسیله آن‌ها هم به صورت آنلاین و هم آفلاین کار می‌کند.

توسعه موبایل

توسعه‌دهندگان موبایل بر روی طراحی و ساخت برنامه‌های کاربردی متناسب با دستگاه‌های تلفن همراه، مانند گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها تمرکز می‌کنند. ماهیت منحصربه‌فرد اپلیکیشن‌های موبایل، مهارت‌ها و تخصص‌های متمایزی را می‌طلبد.

توسعه بازی

توسعه‌دهندگان بازی در کدنویسی برای بازی‌های ویدیویی که پلتفرم‌های مختلف را در برمی‌گیرند، ازجمله بازی‌های کنسول (مانند ایکس‌باکس، پلی‌استیشن)، بازی‌های رایانه‌ای و بازی‌های موبایل، خبره هستند. برخی از تخصص‌های زمینه توسعه بازی و برنامه نویسی موبایل اشتراکاتی دارند.

توسعه برنامه‌ های جاسازی شده

توسعه‌دهندگان برنامه‌های جاسازی شده در اصل با سخت‌افزاری کار می‌کنند و وظایف آن‌ها شامل کار رابط‌های الکترونیکی، دستگاه‌های مصرف‌کننده، دستگاه‌های IoT (اینترنت اشیا)، سیستم‌های بی‌درنگ و غیره است. امروزه تقاضا برای توسعه‌دهندگان برنامه‌های جاسازی شده به لطف تکثیر دستگاه‌های متصل‌به‌هم مانند لوازم هوشمند، فناوری‌های بلوتوث و دستیارهای مجازی افزایش یافته است.

توسعه امنیت

توسعه‌دهندگان امنیتی مسئول اجرای اقدامات و پروتکل‌ها برای تقویت امنیت برنامه‌های نرم‌افزاری یا وب‌سایت‌ها هستند. اغلب، آن‌ها نقش هکرهای اخلاقی را بر عهده می‌گیرند و وب‌سایت‌ها را برای کشف آسیب‌پذیری‌ها بدون قصد مخرب بررسی می‌کنند. آن‌ها همچنین سیستم‌هایی را برای شناسایی و حذف خطرات امنیتی و باگ‌ها طراحی خواهند کرد.

فرآیند طراحی وب‌ سایت

طراحی وب‌ سایت کاری ساده یکی دو روزه نیست و در اصل باید آن را نوعی فرایند در نظر گرفت. مسیر توسعه و طراحی وب‌ سایت بسته به عواملی مانند نوع وب‌سایت، زبان‌های برنامه نویسی انتخابی و منابع موجود متفاوت است. در این بخش از مطلب مرور مختصری بر روند توسعه وب، همراه با معرفی مختصری از زبان‌های رایج و گزینه‌های سیستم مدیریت محتوا (CMS) خواهیم داشت تا کاربران درک بهتری از این فرایند به دست آورند.

١. ایجاد طرح

قبل از ورود به کارهای کدنویسی یا طراحی، برنامه‌ریزی و ایجاد طرحی استاندارد بسیار مهم است. این کار مستلزم همکاری با تیم‌ها و سهامداران در سازمان و شرکت برای تدوین نوعی برنامه استراتژیک برای وب‌سایت است. در برنامه‌ریزی و طرح باید به سؤالات زیر به صورت تمام و کمال پاسخ شود.

هدف اولیه وب‌سایتی که قرار است طراحی شود چیست؟
مخاطبان هدف وب‌سایت چه کسانی هستند و کاربران باید چه اقداماتی در سایت انجام دهند؟
چه نوع وب‌سایتی باید ساخته شود؟ (به عنوان مثال، وبلاگی، شرکتی، فروشگاهی و غیره)
چه محتوایی و به چه میزان در سایت منتشر می‌شود؟
هدف از این محتواها چیست؟
چگونه وب‌سایت را باید از لحاظ «تجربه کاربری» (UX) باید بهینه کرد؟
بودجه موردنیاز برای ساخت چنین وب‌سایتی چقدر است؟

دختری در حال ایجاد طرح اولیه یک سایت کاربردی

پرداختن به این سؤالات و بسیاری از سؤالات دیگر مستلزم هماهنگی نزدیک با تیم‌های توسعه وب، بازاریابی و مالی برای تعیین اولویت‌ها و تصمیم‌گیری آگاهانه است. در اصل، ترسیم مسیر به درستی از همان ابتدای کار بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از اصلاح اشتباهاتی است که امکان دارد در آینده پیش بیایند.

٢. ایجاد Wireframe

اغلب توسعه و طراحی وب‌ سایتی موفق با طرحی به نام «وایرفریم» (Wireframe) شروع می‌شود. این طرح نوعی نمایش بصری است که هم برای کاربران و هم برای توسعه‌دهندگان جهت و نقطه شروع را فراهم می‌کند. می‌توان این طرح را دستی روی کاغذ رسم کرد یا از ابزارهایی مانند «Invision» ،«Slickplan» یا «Mindnode» برای رسم آن در کامپیوتر استفاده کرد. در دنیای توسعه وب در اصل وایرفریم‌ها کمک‌های بصری هستند که به کاربر کمک می‌کنند نحوه قرارگیری عناصری مانند متن، تصویر و غیره را در وب‌سایت مشخص کند. آن‌ها از محتوا و متون پیش‌فرض و ساختگی استفاده می‌کنند تا نشان دهند که محتوای چگونه در قسمت فرانت‌اند ظاهر می‌شود.

٣. ساخت نقشه سایت

مرحله سوم از فرایند طراحی وب‌ سایت، ساخت نقشه سایت است. فقط باید به این نکته توجه کرد اینجا منظور از نقشه سایت فایل «Sitemap.XML» نیست. «Sitemap.XML» در اصل فایلی است که در دایرکتوری اصلی سایت قرار می‌گیرد و به موتورهای جستجو کمک می‌کند که کار «کراول و ایندکس» (Crawling و Indexing) صفحات را بهتر انجام دهند. در اینجا منظور از نقشه سایت ارائه بینش و طرحی استاندارد حاوی اطلاعات ضروری وب‌سایت است و در اصل نحوه کار سایت و عمل کردن آن را ترسیم می‌کند. برای مثال سایت حاوی چه صفحاتی است، منوها کجا قرار می‌گیرند و غیره. در ساخت نقشه سایت باید پاسخ کاملی به سؤالات زیر ارائه داد.

سایت دارای چه صفحاتی است؟
چه محتوایی در این صفحات نمایش داده خواهد شد؟
چگونه می‌توان این صفحات را به صورت منطقی دسته‌بندی و سازمان‌دهی کرد؟ساختار سلسله مراتبی صفحات در سایت چگونه خواهد بود؟
صفحات چگونه به هم متصل و مرتبط خواهند شد؟
کدام صفحات یا دسته‌بندی‌ها برای تجربه کاربری سایت ضروری هستند؟
آیا صفحات یا دسته‌بندی‌هایی وجود دارد که بتوان آن‌ها را ادغام یا حذف کرد؟

آموزش کامل ساخت Sitemap — رایگان و به زبان ساده

فیلم آموزش اچ تی ام ال – طراحی وب با HTML – مقدماتی در فرادرس

۳. کدنویسی سایت

مرحله بعدی در فرآیند توسعه و طراحی وب‌ سایت حول محور نوشتن کدهایی است که وب‌سایت را می‌سازد و آن را به برنامه‌ای عمل‌گرا تبدیل می‌کند. توسعه‌دهندگان از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلفی برای پیاده‌سازی عملکردهای فرانت‌اند و بک‌اند استفاده می‌کنند که در ادامه برخی از مهم‌ترین این زبان‌های برنامه نویسی را موردبررسی قرار خواهیم داد.

زبان HTML

«HTML» که به عنوان زبان نشانه‌گذاری فرامتن از آن یاد می‌شود در دهه 1990 (دهه ۷۰ شمسی) توسعه یافت و از پایه‌ای‌ترین فناوری‌های توسعه وب محسوب می‌شود و در اصل ساختار و ریشه همه وب‌سایت‌ها را این زبان می‌سازد. در واقع HTML ساختار و محتوای ضروری صفحات وب را فراهم می‌کند.

اگرچه طراحی وب‌ سایتی کاربردی فقط با استفاده از HTML امکان‌پذیر است اما معمولاً چنین سایتی فاقد جذابیت بصری و تعاملی بوده چندان کاربرپسند نیست. در زیر مثال از کد HTML برای ساخت دکمه‌ای فرضی آورده شده است:

1<button type="button" class"btn">Click Me</button>

زبان‌هایی مانند «CSS» و جاوا اسکریپت با بهبود و سفارشی کردن ظاهر و عملکرد سایت، کارهای HTML را تکمیل می‌کنند. «HTML5» به عنوان آخرین نسخه این فناوری توسعه وب، سازگاری بین مرورگرها را ارائه می‌دهد و این ویژگی حتی آن را برای توسعه برنامه‌های تلفن همراه نیز محبوب کرده است.

زبان استایل بندی CSS

CSS هم که مخفف «Cascading Style Sheets» است در اواخر دهه 1990 (دهه ۷۰ شمسی) به وجود آمد و در اصل برای بهبود طراحی بصری وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود. این زبان شیوه‌نامه یا استایل بندی توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا استایل‌هایی ازجمله تایپوگرافی، رنگ‌ها و طرح‌بندی‌ها را برای بهبود زیبایی‌شناسی کلی وب‌سایت اعمال کنند. CSS به کاربر این امکان را می‌دهد که با تغییر ظاهر سایت خود، آن را جذاب و کاربرپسند کند. قطعه کد زیر نحوه سفارشی کردن عنصر jumbotron در CSS را نشان می‌دهد:

1.jumbotron {
2background: #27a967;
3color: white;
4text-align: center;
5}
6
7.jumbotron p {
8color: white;
9font-size: 26px;
10}

جاوا اسکریپت در طراحی وب‌ سایت

جاوا اسکریپت که در اواسط دهه 90 میلادی (دهه ۷۰ شمسی) معرفی شد، نوعی زبان قدرتمند برای افزودن قابلیت به وب‌سایت‌ها است و در واقع این زبان سایت‌ها را عمل‌گرا می‌کند. این زبان برنامه نویسی محبوب به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که انیمیشن‌ها را در سایت خود درج کنند، وظایف را خودکار کرده و ویژگی‌های تعاملی ایجاد کنند که تجربیات کاربر را بهبود می‌بخشد. تطبیق‌پذیری و قابلیت‌های در حال تکامل جاوا اسکریپت آن را به پرکاربردترین زبان برنامه نویسی در سطح جهانی تبدیل کرده است.

امروزه، کاربردهای جاوا اسکریپت بسیار فراتر از کاربرد سنتی آن پیش رفته و حتی به عنوان نوعی زبان برای برنامه نویسی سمت سرور با فناوری‌هایی مانند «نود جی اس» (Node.js) کاربرد دارد. در کل جاوا اسکریپت زبانی است که به وسیله مرورگرهای وب قابل درک بوده و بیشتر کاربرد آن به توسعه سمت فرانت‌اند بازمی‌گردد. در اینجا قطعه کدی فرضی از جاوا اسکریپت آورده شده است که این قطعه کد به طور خودکار لینک‌ها را یک پنجره جدید در وردپرس باز می‌کند:

1window.onload = function() {
2  var links = document.getElementsByTagName('a');
3  for (var i = 0; i < links.length; i++) {
4    links[i].target = '_blank';
5  }
6}

HTML، CSS و جاوا اسکریپت سه ستون اصلی توسعه وب را تشکیل می‌دهند. تقریباً هر وب‌سایتی آن‌ها را به درجاتی مختلف در خود جای داده است. در حالی که زبان‌های دیگری مانند جاوا، پایتون و «SQL» برای توسعه سمت سرور استفاده می‌شود، تسلط بر این سه زبان برای درک کامل طراحی وب‌ سایت بسیار مهم است.

تصویری برای نشان دادن نقش جاوا اسکریپت در طراحی وب‌ سایت

۴. توسعه قسمت بک‌ اند در طراحی وب سایت

در حالت کلی برنامه نویسی پیچیده‌ترین بخش از توسعه و طراحی وب‌ سایت است ولی در همان حال ساختن ساختارها و نوع طراحی بک‌اند و فرانت‌اند به همان اندازه مهم هستند زیرا همه این‌ها دست به دست هم محصول نهایی را شکل می‌دهند. بک‌اند سایت مسئول رسیدگی به داده‌ها است و عملکرد اصلی سایت را در قسمت فرانت‌اند تقویت می‌کند. برای مثال، بک‌اند برنامه فیس‌بوک (متای فعلی) را در نظر بگیرید که عکس‌های کاربران را ذخیره می‌کند و قسمت فرانت را قادر می‌سازد تا آن‌ها را به دیگران نمایش دهد. قسمت بک‌اند در اصل شامل دو جزء ضروری است:

پایگاه‌های داده: این سیستم‌ها وظیفه ذخیره، سازمان‌دهی و پردازش داده‌ها را به‌گونه‌ای بر عهده دارند که از طریق درخواست‌های سرور قابل بازیابی باشند.
سرورها: سرورها اجزای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را در برمی‌گیرند و به عنوان قلب برنامه نهایی عمل می‌کنند. آن‌ها مسئول ارسال، پردازش و دریافت درخواست‌های داده هستند و به عنوان واسطه بین پایگاه داده و مشتری یا مرورگر عمل خواهند کرد. وقتی مرورگر اطلاعاتی را درخواست می‌کند، سرور می‌داند چگونه آن داده‌ها را از پایگاه داده واکشی کرده و به مشتری منتقل کند.

برنامه نویسی در حال کدنویسی سمت بک اند سایت

این مؤلفه‌ها با یکدیگر همکاری می‌کنند تا پایه و اساس هر وب‌سایت را تشکیل دهند. در اصل هنگام طراحی وب‌ سایت خود، توسعه‌دهندگان بک‌اند به سه عنصر حیاتی می‌پردازند:

کد منطقی: این مستلزم ایجاد قوانینی برای نحوه پاسخگویی وب‌سایت به درخواست‌های خاص و نحوه تعامل عناصر مختلف در وب‌سایت است.
مدیریت پایگاه داده: این شامل نحوه سازمان‌دهی، مدیریت و بازیابی اطلاعات وب‌سایت می‌شود.
زیرساخت: انتخاب میزبانی و راه‌اندازی سرور تعیین می‌کند که سایت چگونه میزبانی شود. در کل سه نوع میزبانی به صورت اختصاصی، اشتراکی و استفاده از سرورهای مجازی وجود دارد.

آیا برنامه نویسی سمت بک اند برای هر وبسایتی نیاز است؟

جزئیات و نیاز به کدنویسی سمت بک‌اند تا حدودی زیادی به نیازهای وب‌سایت بستگی دارد. برای مثال اگر وب‌سایت شامل ذخیره‌سازی داده‌های وارد شده به وسیله کاربران نیست، ممکن است نیازی به جنبه بک‌اند نداشته باشد. اصطلاح «داده» در اینجا به هرگونه اطلاعات ارائه شده به وسیله کاربر که نیاز به ذخیره و نگهداری دارد اشاره دارد.

به عنوان مثال، بخش اطلاعات ورود و تنظیمات پروفایل وب‌سایتی را اگر در نظر بگیریم، بدون بخش بک‌اند، چگونه این اطلاعات ذخیره می‌شود؟ برای وب‌سایت‌هایی مانند فیس‌بوک (متای فعلی)، ذخیره داده‌هایی مانند فهرست دوستان کاربر در پایگاه داده ضروری است. از سوی دیگر، وب‌سایت‌هایی که صرفاً اطلاعاتی که نیازی به وارد کردن داده‌های کاربر ندارند، امکان دارد نیازی به بک‌اند نداشته باشند.

به طور خلاصه، اگر وب‌سایت فاقد کارهایی مانند ذخیره‌سازی داده باشد، توسعه سمت بک‌اند ممکن است ضروری نباشد. با این وجود، یادگیری اصول اولیه توسعه بک‌اند برای کاربرانی که می‌خواهند وارد مشاغل توسعه وب شوند ضروری است زیرا امکان دارد سناریوهایی پیش بیاد که به توسعه سمت بک‌اند نیاز باشد.

برنامه نویس فرانت اند ، بک اند و فول استک دولوپر — وظایف، مهارت ها و درآمد

فیلم آموزش کاربردی HTML5، CSS3 و jQuery در طراحی وب – بخش یکم در فرادرس

۵. توسعه سمت فرانت‌ اند در طراحی وب‌ سایت

توسعه سمت فرانت‌اند از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا کاربران نهایی بازدیدکنندگان و مشتریان به صورت مستقیم با آن سروکار دارند و نحوه تعامل آن‌ها با سایت را در برمی‌گیرد. فرانت‌اند که به عنوان توسعه سمت مشتری یا کابر نیز شناخته می‌شود، تلفیقی از جاوا اسکریپت، HTML و CSS است. این بخش از طراحی وب‌ سایت بر عناصری مانند تایپوگرافی، فونت‌ها، ناوبری، طرح‌بندی و غیره نظارت می‌کند و سازگاری و پاسخگویی مرورگر را تضمین خواهد کرد. این مرحله ظاهر اولیه سایت را شکل می‌دهد و در اصل پیاده‌سازی وایرفریمی است که در بالا به آن اشاره شد.

شایان‌ذکر است که کدنویسی سمت مشتری، تحت تأثیر فناوری‌های در حال تحول و تغییر ترجیحات مصرف‌کننده، در مقایسه با توسعه بک‌اند، با سرعت بیشتری منسوخ می‌شود. در نتیجه، دسترسی به منابع کدنویسی مختلف برای به‌روز ماندن در این زمینه پویا بسیار ارزشمند است.

فیلم آموزش طراحی سایت وردپرسی بدون کدنویسی در فرادرس

استفاده از سیستم مدیریت محتوا برای طراحی وب‌ سایت

ممکن است شخصی به‌جای کدنویسی وب‌سایتی به صورت دستی از ابتدا ترجیح دهد از نوعی سیستم مدیریت محتوا استفاده کند. CMS انعطاف‌پذیری کمتری را ارائه می‌دهد و در نتیجه کاربر توسعه‌دهنده کنترل کمتری روی قسمت فرانت‌اند خواهد داشت اما نمی‌توان مزایای آن را نادیده گرفت. CMS فرآیند توسعه را با کدنویسی دستی کمتر ساده می‌کند. علاوه بر این، این سیستم‌های مدیریت محتوا اغلب شامل ابزارهایی برای میزبانی، ذخیره‌سازی داده‌های کاربر، ایجاد وبلاگ، انتشار صفحه فرود، مدیریت فهرست ایمیل و غیره است. در نتیجه، می‌توان با تلاش بسیار کمتر، وب‌سایت خود را کارآمدتر کرد.

از طرفی دیگر سیستم‌های مدیریت محتوا اغلب مجهز به پلاگین‌هایی هستند که نیاز به نوشتن کد پشتیبان سفارشی را از بین می‌برند. به عنوان مثال، در مورد وردپرس، افزونه‌هایی برای فروشگاه‌های اینترنتی موجود هستند که نیاز به توسعه سمت بک‌اند برای رسیدگی به تراکنش‌های صورت گرفته را از بین می‌برند. با استفاده از افزونه‌های موجود، می‌توان پیچیدگی‌های پایگاه داده و کدهای سمت سرور را دور زد. سیستم‌های مدیریت محتوای محبوب شامل پلتفرم‌هایی مانند «Magento» ،«WordPress»، «HubSpot» و «Joomla» هستند که بیش از ۶۵ درصد از سهم بازار را به خود اختصاص می‌دهند.

۶. انتخاب نام دامنه برای سایت

در این مرحله از فرایند طراحی وب‌ سایت، وب‌سایت باید به یک آدرس IP مرتبط شود که برای این هدف به نام دامنه نیاز است. نام دامنه در اصل نوعی آدرس وب به یاد ماندنی است که بازدیدکنندگان می‌توانند برای یافتن وب‌سایت می‌تواند از آن استفاده کنند. برای انتخاب نام دامنه می‌توان از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات دامنه استفاده کرد. همچنین بسیاری از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات میزبانی وب، در کنار ارائه خدمات میزبانی یا هاستینگ، خدمات دامنه هم ارائه می‌دهند.

برنامه نویسی در حال راه اندازی سایت

۷. راه اندازی وب سایت

هنگامی که نام دامنه انتخاب و به سرویس میزبانی متصل شد، فرایند نهایی طراحی وب‌ سایت آغاز می‌شود ولی قبل از برداشتن گام نهایی، چندین کار اساسی وجود دارند که باید مورد توجه قرار بگیرند. اینها شامل تعین مسئولیت‌ها در تیم، انجام آزمایش‌های دقیق برای شناسایی و رفع اشکالات و باگ‌ها، «بهینه‌سازی وب‌سایت برای موتورهای جستجو» (سئو | SEO) و انجام بررسی نهایی دقیق است. فقط پس از این آماده سازی کامل می‌توان با اطمینان وب‌سایت خود را در بستر اینترنت منتشر کرد.

سئو چگونه کار می کند؟ – از صفر تا صد

فیلم مجموعه آموزش طراحی و برنامه ‌نویسی سایت – مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

بهترین منابع طراحی وب سایت

برای کاربرانی که مشتاق به گسترش دانش خود در زمینه توسعه و برنامه نویسی وب هستند، خوشبختانه منابع آموزشی بسیار زیادی موجود هستند که در ادامه این بخش مهم‌ترین این منابع معرفی خواهند شد.

دوره‌ های آموزش طراحی وب‌ سایت فرادرس

فرادرس به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های آموزشی در وب فارسی توانسته است تا حدود زیادی پاسخگوی نیاز کاربران ایرانی در توسعه وب باشد. در فرادرس انواع دوره آموزش طراحی سایت از توسعه سمت بک‌اند و توسعه سمت فرانت‌اند گرفته تا آموزش‌های طراحی رابط، استفاده از سیستم‌های مدیریت محتوا و آموزش زبان‌های برنامه نویسی وب و غیره موجود است. دوره‌های آموزش طراحی وب‌ سایت فرادرس یکی از بهتری منابع آموزشی به زبان فارسی برای کاربران ایرانی هستند.

فیلم آموزش افزونه المنتور – طراحی سایت وردپرسی با Elementor در فرادرس

در ادامه برخی از منابع خارجی برای یادگیری اصول طراحی سایت و برنامه نویسی وب فهرست شده‌اند که به نوبه خود می‌توانند مهم باشند. این فهرست به صورت موارد زیر هستند:

سایت «HubSpot» [+]: در سایت HubSpot کاربران علاقه‌مند به برنامه نویسی فرانت‌اند، بک‌اند و فول‌استک می‌توانند دوره‌های آموزشی کاربردی زیادی بیابند.
سایت «TutorialsPoint» [+]: سایت نام برده به عنوان نوعی پلتفرم آموزشی گنجینه‌ای از محتوا و منابع رایگان ارائه می‌دهد. از آموزش‌ها و کتاب‌های الکترونیکی گرفته تا ویدیوها آموزشی گزینه‌های متنوعی برای یادگیری برنامه نویسی وب در این پلتفرم ارائه می‌شود.
سایت «Egghead» [+]: این سایت که به عنوان شبکه‌ای از متخصصان فعال توسعه وب و مشارکت‌کنندگان «منبع آزاد» (اوپن سورس | Open Source) عمل می‌کند، دوره‌های ویدئویی مختصر و پر از اطلاعات را در مورد ابزارهای پیشرو در زمینه توسعه وب ارائه می‌دهد. کاربران می‌توانند در دوره‌ها ثبت‌نام کنند، به پادکست‌ها گوش دهند یا مطالبی کاملاً تخصصی را در مورد طیف وسیعی از موضوعات مرتبط با توسعه وب بخوانند.
پلتفرم «Khan Academy» [+]: آکادمی خان هم یک منبع آموزشی رایگان است. اگر چه در این پلتفرم انواع حوزه‌ها آموزش داده می‌شود ولی این پلتفرم در زمینه آموزش توسعه وب بسیار خوب عمل کرده و دوره‌های رایگان و خوبی را ارائه می‌دهد.
«SiteSaga» [+]: سایت SiteSaga هم منبع آنلاین و رایگانی محسوب می‌شود که برای مبتدیانی که به دنبال یادگیری ایجاد وب‌سایت هستند، طراحی شده است. این پلتفرم راهنماهای جامعی در مورد طراحی وب‌ سایت ارائه می‌دهد. SiteSaga در درجه اول افراد غیر متخصص و مشاغل کوچک را هدف قرار می‌دهد و راه‌های آسانی برای ایجاد وب‌سایت با استفاده از CMS هایی مانند وردپرس و HubSpot ارائه خواهد داد.
«freeCodeCamp» [+]: این سایت ههم به عنوان نوعی سازمان غیرانتفاعی مانند«Khan Academy فعالیت می‌کند. این پلتفرم آموزش‌های برنامه نویسی رایگان را به افراد ارائه می‌دهد. FreeCodeCamp با کتابخانه وسیعی از مقالات، ویدیوها، درس‌های تعاملی و گروه‌های مطالعاتی جهانی، از هزاران توسعه‌دهنده در برنامه‌نویسی و فعالیت‌های شغلی آن‌ها پشتیبانی می‌کند.
«Team Treehouse» [+]: این سایت هم هم نوعی پلت‌فرم آموزش آنلاین مبتنی بر اشتراک ارائه می‌دهد. مشترکین این پلتفرم برای دسترسی به صدها دوره که بیش از ۲۰ موضوع مختلف را پوشش می‌دهند، ماهیانه هزینه‌ای پرداخت می‌کنند. از جاوا اسکریپت و پایتون گرفته تا PHP و غیره، این پلتفرم آموزش‌های جامعی در مورد جنبه‌های مختلف توسعه وب ارائه می‌دهد.

انجمن های آنلاین توسعه وب

مانند سایر زمینه‌های عملی و فناوری دیگر، برای توسعه وب هم جوامع و انجمن‌های آنلاینی وجود دارد که به کاربران کمک می‌کنند که مشکلات، سوالات و ایده‌های خود را در زمینه توسعه وب مطرح کنند.

فیلم مجموعه آموزش طراحی سایت با HTML و CSS – مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

مهم‌ترین خدماتی که این انجمن‌ها ارائه می‌دهند به صورت موارد زیر هستند:

دسترسی به اطلاعات به روز و منابع حل مسئله.
ارائه بینش هایی که دیدگاه ها و راه‌حل‌های تازه ای را ارائه می‌دهند.
ارائه نکات و ترفندهایی به برنامه نویسان در تمام سطوح.
پیشنهاد منابع ارزشمند و مقالات تحقیقاتی به کاربران تازه وارد.
ایجاد فرصت‌هایی برای دوست یابی و حتی یافتن مشاغل جدید.

دسته ای از افارد در حال طراحی سایت به کمک همدیگر

در این بخش مهمترین انجمن‌ها به کاربران مشتاق حوزه طراحی وب سایت معرفی خواهد شد تا در صورت مشکل و نیاز به مشاوره به آن ها سر بزنند.

انجمن آنلاین Stack Overflow

«Stack Overflow» که تقریباً ۱۵ سال پیش تأسیس شد، به یکی از برجسته‌ترین جوامع برنامه نویسی جهان تبدیل شده است. یکی از بنیان‌گذاران آن یعنی «جف اتوود» (Jeff Atwood) آن را به عنوان پلتفرمی با شعار «از برنامه نویسان، برای برنامه نویسان» با هدف کلی افزایش جمعی دانش جهانی برنامه نویسی توصیف می‌کند.

Stack Overflow منبعی عالی برای طرح سؤالات است زیرا اغلب توسعه‌دهندگان دیگر قبلاً سؤالات مشابهی را پرسیده و به آن‌ها پاسخ داده‌اند. انجمن‌های آن ارتباط با توسعه‌دهندگان دیگر را تسهیل کرده و به دانش کاربر می‌افزاید.

شبکه توسعه‌ دهندگان موزیلا (MDN)

«شبکه توسعه‌دهندگان موزیلا» (MDN) به دلیل دقیق بودن و دقت خود در مقایسه با سایر منابع آنلاین مشهور است. اگرچه در نگاه اول شاید اینطور به نظر برسد که این شبکه اساساً به عنوان نوعی انجمن عمل نکند اما به عنوان منبع جامع اسناد برای زبان‌های برنامه نویسی عمل کرده است. زمانی که به دنبال درک نحوه عملکرد توابع خاص و به‌روز ماندن از اخبار دنیای برنامه نویسی و توسعه وب هستید، MDN منبع بسیار ارزشمندی برای شما خواهد بود.

انجمن آنلاین Reddit

«Reddit» هم نوعی پلتفرم مبتنی بر انجمن‌هایی است که در آن توسعه‌دهندگان با تمام سطوح مهارت گرد هم می‌آیند تا سؤالات خود را مطرح کنند و پاسخ‌هایی ارائه دهند. این پلتفرم نوعی محیط بسیار تعاملی ارائه می‌دهد و شرکت‌کنندگان را از سراسر جهان جذب می‌کند. Reddit همچنین دارای زیر بخش‌های اختصاص داده شده به موضوعات خاص است که به کاربران امکان می‌دهد در بحث‌های مربوط به طراحی وب، جاوا اسکریپت، فریلنسینگ و موارد دیگر شرکت کنند.

سخن پایانی

اینترنت کاملاً خود را به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما تثبیت کرده و همچنان در حال تکامل است تا خواسته‌های کاربران را برآورده کند. توسعه‌دهندگان وب در خط مقدم این نوآوری‌ها و پیشرفت‌های مداوم ایستاده‌اند. توسعه وب و طراحی وب‌ سایت فرایندی متشکل از وظایف و کارهای خاصی است که دست به دست هم می‌دهند و محصول نهایی را برای پاسخگویی به جامعه کاربران هدف می‌سازند.