کاربرد جاوا اسکریپت چیست؟ – ۱۳ مورد از کاربردهای کلیدی

«جاوا اسکریپت» (Javascript) یکی از پرکاربردترین و بهترین زبان‌های برنامه نویسی در توسعه نرم‌افزارهای مبتنی بر وب به حساب می‌آید. در حال حاضر، اصلی‌ترین کاربرد جاوا اسکریت برنامه نویسی وب فرانت اند و پس از آن بک اند است و کتابخانه‌ها و فریمورک‌هایی هم به منظور ساخت اپلیکیشن موبایل برای آن وجود دارد. اما کاربردهای جاوا اسکریپت تنها به این موارد محدود نمی‌شود و بسیار گسترده‌تر است. همین مسئله، یکی از مهم‌ترین نقاط قوت این زبان برنامه نویسی به شمار می‌رود. طبق نظرسنجی‌هایی که در یکی دو سال اخیر توسط سایت «StackOverflow» صورت گرفته، گزارش شده است که 69٫8 درصد از برنامه‌نویسان بیشتر از هر زبان دیگری، از جاوا اسکریپت استفاده می‌کنند. پاسخ به سوال اینکه کاربرد جاوا اسکریپت چیست را می‌توان در ابعاد مختلفی بررسی کرد که در این مطلب سعی شده است به طور جامع به آن‌ها پرداخته شود.

هم‌اکنون جاوا اسکریپت در کنار پایتون جزء محبوب‌ترین و پرکاربردترین زبان‌های برنامه نویسی دنیا به‌حساب می‌آید. در این مطلب آموزشی از مجله فرادرس، کاربردهای جاوا اسکریپت در حوزه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته‌اند. قبل از اینکه به این کاربردها بپردازیم، ابتدا به صورت مختصر جاوا اسکریپت و رسالت آن در دنیای امروزی بررسی و به این سوال پاسخ داده می‌شود که جاوا اسکریپت چیست.

جاوا اسکریپت چیست؟

جاوا اسکریپت نوعی زبان سطح بالا و نزدیک به زبان انسان است که در اوایل دهه 90 میلادی توسعه یافت. آن زمان «Internet Explorer» و «Netscape Navigator» محبوب‌ترین مرورگرهای موجود بودند. در آن زمان شخصی به نام «برندان ایچ» (Brendan Eich) نوعی زبان برنامه نویسی توسعه داد که به مرورگر این امکان را می‌داد تا به درخواست‌های کاربران پاسخ دهد و او آن زبان را «LiveScript» نامید. بعداً این زبان به جاوا اسکریپت امروزی تغییر نام داد.

جاوا اسکریپت به عنوان نوعی زبان برنامه نویسی سطح بالا هم‌اکنون نقش به سزایی در برنامه نویسی وب، توسعه اپلیکیشن موبایل و سایر حوزه‌های دیگر دارد. این زبان برنامه نویسی توسعه‌دهندگان و برنامه نویسان را قادر می‌سازد تا تعمیر، نگهداری و ارتقاء برنامه‌ها را به راحتی انجام دهند و فرآیند اشکال‌زدایی را ساده می‌کند. جاوا اسکریپت امروزه هم در بخش «بک‌اند» (Backend) و هم در «فرانت‌اند» (Frontend) حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. کاربرد جاوا اسکریپت در بخش‌های مختلف موجب استفاده تعداد بی‌شماری از توسعه‌دهندگان در سراسر دنیا از این زبان برنامه نویسی شده است.

همان‌طور که گفته شد، جاوا اسکریپت نوعی «زبان برنامه نویسی سمت کلاینت» (Client-Side Scripting Language) و یکی از کارآمدترین و رایج‌ترین زبان‌های برنامه نویسی است. اصطلاح زبان برنامه نویسی سمت کلاینت یا سمت کاربر به این معنی است که در سمت کلاینت (روی ماشین کاربر) در داخل مرورگرهای وب اجرا می‌شود، اما نکته مهمی که باید به خاطر داشت این است که مرورگر وب مشتری نیز باید از جاوا اسکریپت پشتیبانی کند و به عبارتی دیگر باید جاوا اسکریپت در آن فعال باشد. امروزه اکثر مرورگرهای وب مدرن از جاوا اسکریپت پشتیبانی می‌کنند و موتورهای جاوا اسکریپت مختص خود را دارند. به‌ عنوان‌ مثال، گوگل کروم موتور جاوا اسکریپت خود را به نام V8 دارد. قبل از اینکه دقیق‌تر به این سوال پاسخ دهیم که کاربرد جاوا اسکریپت چیست، ابتدا بهتر است در رابطه با محبوبیت این زبان برنامه نویسی توضیحاتی ارائه شود. در بخش بعدی این مطلب، عمده دلایلی مورد بررسی قرار گرفته‌اند که جاوا اسکریپت را در دسته محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی قرار داده است.

فیلم آموزش جاوا اسکریپت JavaScript در فرادرس

کلیک کنید

چرا جاوا اسکریپت اینقدر محبوب است؟

دلایل زیادی برای محبوبیت جاوا اسکریپت وجود دارد که این دلایل را می‌توان در ابعاد مختلفی مورد بررسی قرار داد. با این وجود، کاربردهای گوناگون آن، مهم‌ترین عامل برای محبوبیت این زبان هستند. به صورت کلی محبوبیت جاوا اسکریپت را در موارد زیر می‌توان خلاصه کرد:

• سطح بالا بودن JS: جاوا اسکریپت نوعی زبان سطح بالا به حساب می‌آید و بسیار شبیه زبان پایتون و زبان C است. این یعنی درک آن برای انسان‌ها آسان خواهد بود و برنامه نویسی با آن راحت‌تر است.
• همه‌کاره بودن: جاوا اسکریپت تقریباً زبانی همه‌کاره است و می‌توان کاربرد جاوا اسکریپت را در ابعاد مختلفی مورد استفاده قرار داد. این دلیل بیش از هر دلیلی به محبوبیت جاوا اسکریپت افزوده است.
• سرعت بالای این زبان: کدهای جاوا اسکریپت را می‌توان به محض نوشتن و بدون نیاز به کامپایل، اجرا کرد. این ویژگی اجازه می‌دهد تا نمونه‌سازی بسیار سریع‌تر انجام شود.
• تطبیق‌پذیری: در طول سال‌ها، در جاوا اسکریپت طیف وسیعی از ویژگی‌های افزوده به لطف کتابخانه‌های آن گردآوری شده است که می‌توان آن‌ها را در صورت لزوم به برنامه خود اضافه کرد. به این ترتیب، تقریباً برای همه‌چیز می‌توان از جاوا اسکریپت استفاده کرد.
• سربار کمتر: جاوا اسکریپت به‌صورت ذاتی نوعی زبان بهینه است و سربار کمی دارد. همچنین جاوا اسکریپت قابلیت اجرا بر روی طیف وسیعی از ماشین‌ها را داشته و این ویژگی به محبوبیت آن بسیار افزوده است.
• قابلیت همکاری و تعامل‌پذیری: جاوا اسکریپت قابلیت همکاری و سازگاری زیادی را با طیف وسیعی از زبان‌های برنامه نویسی دارد.
• و سایر موارد

نحوه استفاده از جاو اسکریپت در وب چگونه است؟

جاوا اسکریپت در وب اغلب همراه HTML و CSS استفاده می‌شود. این سه عنصر در وب تکمیل کننده همدیگر هستند. به‌صورت کلی می‌توان گفت که اگر صفحه وب را به انسان تشبیه کنیم، HTML نقش استخوان‌بندی آن انسان را بر عهده دارد. CSS جسم و پوشش آن و جاوا اسکریپت نقش تحرکات آن را بر عهده خواهد داشت. در واقع جاوا اسکریپت صفحات وب را زنده، فعال و پویا نگه می‌دارد. این زبان موجب تعامل دو طرفه میان کاربر و صفحات وب می‌شود و برای ایجاد تجربه کاربری مطلوب، مهم‌ترین عنصر در برنامه نویسی وب به‌حساب می‌آید. نمونه‌ای از تعامل بین کاربر و صفحات وب با جاوا اسکریپت را می‌توان به‌صورت زیر بیان کرد.

زمانی که کاربر، فرمی را در صفحات وب، اعم از فرم ثبت‌نام، فرم خرید و غیره را پر می‌کند، در آخر پیامی تحت عنوان «پیام شما ارسال شد»، «ثبت ‌نام با موفقیت انجام شده» و و مواردی از این دست برای او نشان داده می‌شود و در پشت پرده اتفاقاتی رخ خواهد داد. این در واقع همان کاری است که جاوا اسکریپت انجام می‌دهد.

تا به اینجا، جاوا اسکریپت را معرفی کردیم و دلایل محبوبیت آن بیان شدند. بخش بعدی در رابطه با موضوع اصلی این مطلب، یعنی کاربرد جاوا اسکریپت چیست و جنبه‌های مختلف این کاربردهای جاوا اسکریپت خواهد بود.

کاربرد جاوا اسکریپت چیست؟

جاوا اسکریپت دارای فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌های زیادی است که این زبان را قادر می‌سازد برای اهداف مختلف قابل استفاده باشد. از توسعه وب گرفته تا طراحی وب اپلیکیشن، برنامه‌های موبایل، توسعه بازی و غیره، همگی امکان توسعه با جاوا اسکریپت را دارند، بنابراین پاسخ به این پرسش که کاربرد جاوا اسکریپت چیست را می‌توان در ابعاد و حوزه‌های مختلفی بررسی کرد. بنابراین برخی از رایج‌ترین کاربردهای جاوا اسکریپت در ادامه فهرست و سپس در زیربخش هایی جداگانه مورد بررسی قرار گرفته‌اند:

فیلم آموزش JavaScript ES6 جاوا اسکریپت

کلیک کنید

• تعاملی کردن وب‌سایت‌ها
• توسعه وب اپلیکیشن
• ساخت وب سرور با جاوا اسکریپت
• توسعه بازی
• توسعه برنامه‌ موبایل با جاوا اسکریپت
• توسعه اپلیکیشن دسکتاپ
• ساخت انیمیشن با جاوا اسکریپت
• بصری‌سازی داده‌ها

کاربرد جاوا اسکریپت در تعاملی کردن وب سایت

نزدیک‌ترین پاسخ در رابطه با پرسش اینکه کاربرد جاوا اسکریپت چیست، می‌تواند این باشد که جاوا اسکریپت برای تعاملی کردن وب‌سایت‌ها در برنامه نویسی فرانت‌اند به کار می‌رود. شاید نزدیک به ٣٠ سال از توسعه جاوا اسکریپت می‌گذرد و در ابتدا هدف از ایجاد آن، تعاملی کردن وب‌سایت‌های مختلف بود. این هدف هنوز هم مهم‌ترین کاربرد جاوا اسکریپت به‌حساب می‌آید و امروزه درصد بالایی از وب‌سایت‌ها از آن استفاده می‌کنند.

جاوا اسکریپت در واقع ستون اصلی اینترنت امروزی به حساب می‌آید و نقش بسزایی در فضای دیجیتال حال حاضر بر عهده دارد. بدون جاوا اسکریپت تعامل به معنای واقعی با وب‌سایت‌های مختلف چندان مناسب نخواهد بود. به صورت کلی می‌توان گفت که هدف از به کارگیری جاوا اسکریپت در طراحی وب‌سایت‌های مختلف، بهبود «تجربه کاربری» (User Experience)، ایجاد تعامل دوطرفه بین کاربر و وب‌سایت، افزودن عناصر گرافیکی، زیباتر کردن طراحی و بسیاری از موارد دیگر است. جاوا اسکریپت علاوه بر انجام تعاملات با صفحه وب، می‌تواند فایل‌های PDF را باز کند، ویجت‌ها را اجرا و محتوای صفحه وب را بدون تازه‌سازی صفحه بارگیری کند.

به‌صورت کلی جاوا اسکریپت در کنار عناصری مانند HTML و CSS، امروزه نقش به سزایی در طرحی و توسعه وب‌سایت‌ها به خصوص در بخش فرانت‌اند دارد که این شامل طیف وسیعی از انواع وب‌سایت‌های فروشگاهی، شخصی، مجله‌ای، پورتال سازمانی و غیره می‌شود. به صورت کلی، در درجه اول، پاسخ تعاملی کردن و توسعه بخش فرانت‌اند بهترین و مهم‌ترین پاسخ به سوال کاربرد جاوا اسکریپت چیست محسوب می‌شود.

کاربرد جاوا اسکریپت در توسعه وب اپلیکیشن چیست؟

یکی دیگر از کاربردهای جاوا اسکریپت که هر روزه کاربران اینترنت از آن بهره می‌برند، توسعه برنامه‌های کاربردی وب یا وب اپلیکیشن است. وب اپلیکیشن‌های امروزی نقش بسیار زیادی را در خدمات‌رسانی به کاربران اینترنت بر عهده دارند و در ساخت بیشتر آن‌ها از جاوا اسکریپت استفاده‌ شده است. جاوا اسکریپت به‌جای ارسال پیام از طریق سرورها، به صورت مستقیم با مرورگر تعامل می‌کند و این ویژگی به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا وب اپلیکیشن‌های بسیار سریعی بسازند.

از طرفی، جاوا اسکریپت از «رابط برنامه نویسی کاربردی» (Application Programming Interface) استفاده می‌کند که عملکردهای اضافی را برای دستیابی به عملکرد بهتر ارائه می‌دهد. با استفاده از API برنامه‌ها می‌توانند از تجزیه و ذخیره فیلدهای غیر ضروری جلوگیری کنند و این باعث می‌شود از منابع به‌طور مؤثرتری استفاده شود. آنگولار و Vue.js، فریم‌ورک‌های محبوب جاوا اسکریپت هستند که توسعه‌دهندگان از آن‌ها در توسعه وب اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند. «Netflix» و «Paypal» با AngularJS و API توسعه داده شده‌اند. همچنین اپلیکیشنی مانند «نقشه گوگل» (Google Maps) نیز نمونه‌ای از کاربرد جاوا اسکریپت در توسعه وب اپلیکیشن به حساب می‌آید.

ساخت وب سرور با جاوا اسکریپت

جنبه دیگری از اینکه کاربرد جاوا اسکریپت چیست را می‌توان در توسعه برنامه‌های سرور یا حتی ساخت خود وب سرور بررسی کرد. با توسعه فریم‌ورک NodeJS در دهه گذشته، جاوا اسکریپت راه خود را در توسعه برنامه‌های سرور و به صورت کلی در حوزه برنامه نویسی سمت سرور باز کرده است و هم‌اکنون توسعه این نوع برنامه‌ها هم جزء کاربردهای جاوا اسکریپت به‌حساب می‌آید. فریم‌ورک NodeJS در واقع مربوط به کاربرد جاوا اسکریپت در بخش بک‌اند می‌شود. از زمانی که NodeJS توسعه یافته است، بسیاری از شرکت‌های معروف مانند «لینکدین» (LinkedIn)، «اوبر» (Uber) و غیره آن را به‌عنوان بخشی از زیرساخت‌های بک‌اند خود پذیرفته‌اند.

با ترکیب جاوا اسکریپت و NodeJS می‌توان برنامه‌های کاربردی سرور بسیار سریعی ساخت. از آن جهت که NodeJS نوعی فریم‌ورک رویداد محور است، نیازی به انتقال حجم زیادی از داده‌ها ندارد. این باعث می‌شود که وب سرورهای کاربردی بسیار سریعی با ترکیب جاوا اسکریپت و NodeJS ساخته شود. همچنین باید به این نکته توجه داشت که سرورهای Node JS از فرآیندهای تک‌رشته‌ای استفاده می‌کنند، به این معنی که دستورات یک به یک اجرا می‌شوند و این ویژگی نیز خود به‌ خود موجب افزایش سرعت برنامه‌ها خواهد شد.

نمونه‌ای از برنامه‌های کاربردی دارای سمت سرور جاوا اسکریپت، قابلیت «Opera Unite» در مرورگر اُپرا است. Opera Unite به کاربران اجازه می‌دهد تا برنامه‌های سمت سرور مانند اشتراک‌گذاری فایل و پخش مستقیم را از مرورگر وب اجرا کنند.

معرفی فیلم های آموزش جاوا اسکریپت

نزدیک به ٣٠ سال است که جاوا اسکریپت توسعه یافته است و از آن زمان تاکنون روز به روز به محبوبیت این زبان افزوده می‌شود. تنوع در گستردگی کاربرد، یکی از مهم‌ترین دلایلی به‌حساب می‌آید که جاوا اسکریپت را در جایگاه فعلی قرار داده است و امروزه می‌توان کاربرد جاوا اسکریپت را در زمینه‌های مختلف مشاهده کرد. پلتفرم فرادرس به عنوان یکی از پیشروهای آموزش دیجیتال در ایران، برای این زبان محبوب دوره‌های آموزشی بسیاری را ترتیب داده است که آموزش ابعاد مختلفی از این زبان را شامل می‌شود.

هم‌اکنون در پلتفرم آموزشی فرادرس بیش از ٢٠ دوره آموزشی برای جاوا اسکریپت در دسترس قرار دارد که این آموزش‌ها طیف گسترده‌ای از دوره‌های آموزشی را برای جنبه‌های مختلف این زبان در بر می‌گیرند. دوره‌های پلتفرم فرادرس، آموزش‌هایی مانند آموزش مقدماتی جاوا اسکریپت، آموزش انواع فریمورک جاوا اسکریپت، دوره‌های کاربردی و پروژه‌محور جاوا اسکریپت، آموزش‌های سطح حرفه‌ای جاوا اسکریپت و سایر موارد را شامل می‌شود. در تصویر بالا، تنها تعداد کمی از دوره‌های آموزش جاوا اسکریپت قابل‌ مشاهده هستند.

• برای مشاهده همه فیلم‌های آموزش جاوا اسکریپت فرادرس و شروع یادگیری + اینجا کلیک کنید.

توسعه بازی با جاوا اسکریپت

توسعه بازی‌های مبتنی بر وب نوعی دیگر از انواع کاربرد جاوا اسکریپت به حساب می‌آید. با ترکیب جاوا اسکریپت و HTML5 می‌توان بازی‌های بسیار جذابی ساخت. بازی‌هایی مانند Angry Birds ،Polycraft و Bejewelled تنها چند نمونه از این بازی‌ها هستند. جاوا اسکریپت و HTML5 ترکیبی محبوب برای ایجاد بازی در وب محسوب می‌شوند.

جاوا اسکریپت از کتابخانه EaselJS برای توسعه بازی استفاده می‌کند. این کتابخانه، به خاطر گرافیک غنی و امکانات فراوان ارائه شده به کاربران بسیار محبوب است. همچنین این کتابخانه با ادغام تصاویر در همدیگر، موجب کاهش درخواست‌ها به سرور می‌شود و این خود باعث افزایش سرعت بازی خواهد شد. جاوا اسکریپت همچنین دارای موتورهای بازی زیادی است که می‌توانند به کاربر در ساخت بازی، به‌خصوص بازی‌های مبنی بر وب، کمک کنند. از جمله محبوب‌ترین کتابخانه‌ها برای این هدف می‌توان Three.js و PixiJS را نام برد.

فیلم آموزش مقدماتی نود جی اس Node.js در فرادرس

کلیک کنید

توسعه برنامه‌ موبایل با جاوا اسکریپت

یکی دیگر از کاربردهای جاوا اسکریپت، توسعه برنامه‌های موبایل است. از جاوا اسکریپت می‌توان برای توسعه برنامه‌های اندروید، iOS و ویندوز استفاده کرد. برخی از پرکاربردترین فریم‌ورک‌های جاوا اسکریپت برای برنامه‌های تلفن همراه به صورت فهرست زیر است:

• jQuery Mobile
• React Native
• «آپاچی کوردوا» (Apache Cordova)
• Titanium
• ReactJS
• Ionic
• PWA

بیشتر این چارچوب‌ها رایگان و منبع آزاد هستند و از انجمن‌های پشتیبانی اختصاصی بهره می‌برند. برخی از برنامه‌های موبایلی که با جاوا اسکریپت ساخته شده‌اند، مستقل از وب به‌حساب می‌آیند.

توسعه‌دهندگان جاوا اسکریپت برای توسعه این برنامه‌ها بیشتر به React Native و ReactJS وابسته هستند، زیرا به‌طور خاص از پیاده‌سازی ویژگی‌های بومی در برنامه‌های ترکیبی پشتیبانی می‌کنند. اگرچه برنامه‌های ترکیبی از فناوری‌های وب در توسعه استفاده خواهند کرد، اما می‌توان آن‌ها را از یک پلتفرم اپلیکیشن موبایل بدون باز کردن مرورگر وب نیز راه‌اندازی کرد.

به صورت کلی، جاوا اسکریپت دارای فناوری‌های بسیار محبوبی در زمینه توسعه اپلیکیشن موبایل است که React Native ،ReactJS و همچنین Ionic معروف‌ترین آن‌ها هستند. یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌هایی که از جاوا اسکریپت برای ایجاد اپلیکیشن موبایل خود استفاده می‌کند، فیس‌بوک است. فیس‌بوک خالق فریمورک React Native بوده و این فناوری در دسته‌های گسترده‌ای از برنامه‌های فیس‌بوک استفاده می‌شود.

اما React Native و Ionic تنها فناوری‌هایی نیستند که می‌توان برای ایجاد برنامه‌های تلفن همراه با استفاده از جاوا اسکریپت استفاده کرد. یکی دیگر از فناوری‌های بسیار محبوبی که به‌طور گسترده برای این هدف استفاده می‌شود، «وب اپلیکیشن پیش‌رونده» (Progressive Web Applications) یا به اختصار PWA است. PWA فناوری معرفی شده توسط گوگل است که می‌تواند به کاربر کمک کند وب‌سایت خود را در چند مرحله به یک اپلیکیشن موبایل کارامد تبدیل کند.

فیلم آموزش مقدماتی ری اکت نیتیو – طراحی نرم افزارهای اندروید و iOS در React Native در فرادرس

کلیک کنید

کاربرد جاوا اسکریپت در توسعه اپلیکیشن دسکتاپ چیست؟

یکی دیگر از کاربردهای جاوا اسکریپت، توسعه اپلیکیشن دسکتاپ است که برای این هدف از «فناوری الکترون» (Electron) استفاده می‌کند. Electron که بیشتر به عنوان Electronjs شناخته می‌شود در واقع نوعی چارچوب است که در مرورگر با عناصر HTML ،CSS و JavaScript برای ایجاد برنامه دسکتاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد و به همین دلیل Electron در بین توسعه‌دهندگان فرانت‌اند محبوبیت بالایی دارد. با وجود توسعه آسان اپلیکیشن دسکتاپ با این فناوری، اما اشکالاتی نیز مانند کارایی پایین وجود دارد. برخی از محبوب‌ترین برنامه‌هایی که با استفاده از الکترون ساخته‌ شده‌اند به صورت فهرست زیر است:

•  Visual Studio Code
•  WhatsApp
•  InVission
•  Figma
•  Discord

باید به این نکته توجه داشت که الکترون تنها فناوری نیست که برای ایجاد یک برنامه دسکتاپ با استفاده از جاوا اسکریپت استفاده می‌شود. همچنین، می‌توان برنامه‌های دسکتاپ را با استفاده از React Native و «Ionic» ایجاد کرد. می‌توان از React Native فقط برای ایجاد برنامه‌های ویندوز استفاده کرد، اما Ionic می‌تواند برای لینوکس و macOS نیز برنامه ایجاد کند.

ساخت انیمیشن با جاوا اسکریپت

ساخت انیمیشن در وب نیز یکی از کاربردهای جاوا اسکریپت به حساب می‌آید و برای ساخت عناصر بصری در صفحات وب توسعه‌دهندگان باید از جاوا اسکریپت استفاده کنند. انیمیشن‌هایی که با جاوا اسکریپت ساخته می‌شوند معمولاً کم‌حجم هستند و توسعه‌دهندگان هم‌زمان می‌توانند از واکنش‌گرایی انیمیشن‌ها در جاوا اسکریپت بهره ببرند. این یعنی اندازه انیمیشن‌هایی که با جاوا اسکریپت ساخته می‌شوند به راحتی نسبت به اندازه نمایشگر دستگاه تغییر خواهند کرد.

فیلم آموزش رایگان جاوا اسکریپت JavaScript – سریع و آسان در ۱۵۰ دقیقه در فرادرس

کلیک کنید

کاربرد جاوا اسکریپت در مصورسازی داده‌ چیست؟

یکی دیگر از انواع کاربردهای جاوا اسکریپت، «مصورسازی داده‌ها» (Data visualization) است. مصورسازی یا همان بصری‌سازی به‌ خصوص برای ارائه نتایج آماری به‌ صورت نموداری بسیار اهمیت دارد. اگرچه جاوا اسکریپت زبان محبوبی برای این کار نیست و جایگزینی مانند پایتون در این زمینه بهتر عمل می‌کند، اما همچنان در برخی از کاربردهای خاص و مخصوصاً کاربردهای مبتنی بر وب، از جاوا اسکریپت استفاده می‌شود.

ساخت ارائه و اسلاید با جاوا اسکریپت

یکی دیگر از کاربردهای جاوا اسکریپت، استفاده از آن برای ساخت ارائه و اسلاید است. جاوا اسکریپت از کتابخانه‌های Reveal JS و Bespoke JS برای ایجاد نمایش اسلایدهای تعاملی و ارائه در وب‌سایت‌ها استفاده می‌کند.

فریمورک RevealJS نوعی چارچوب ارائه براساس HTML است که قابلیت لمس را در برنامه‌نویسی پیاده‌سازی می‌کند. از این رو، افرادی که از دستگاه‌های تلفن همراه مانند موبایل و تبلت استفاده می‌کنند، می‌توانند به ارائه‌های آنلاین ساخته شده با این فریم‌ورک به راحتی دسترسی داشته باشند. فریم‌ورک BespokeJS نیز چارچوبی برای این هدف است که ویژگی‌های زیادی را برای ساخت اسلاید و ارائه‌ها را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

این کتابخانه‌های جاوا اسکریپت به کاربران کمک می‌کنند تا اسلایدها و عناصر تعاملی را بدون نیاز به کد نویسی پیچیده‌ای پیاده‌سازی کنند. اگرچه برای ارائه معمولی، نرم‌افزارهای معمولی‌تری مثل پاورپوینت و سایر نرم‌افزارهای دیگر هم وجود دارند، اما با این حال از جاوا اسکریپت هم استفاده می‌شود.

کاربرد جاوا اسکریپت در هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علم داده

اگر تا چند سال قبل در جواب این سؤال که کاربرد جاوا اسکریپت چیست، به هوش مصنوعی و یادگیری ماشین اشاره می‌شد، اصلاً منطقی نبود. اما امروزه توسعه مدل‌های «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence) و «یادگیری ماشین» (Machine Learning) یکی از کاربردهای جاوا اسکریپت به‌حساب می‌آید. با وجود اینکه اکثر برنامه‌های «ماشین لرنینگ» (Machine Learning) از زبان R یا پایتون استفاده می‌کنند، اما این روزها چندین کتابخانه یادگیری ماشین برای جاوا اسکریپت در حال ظهور هستند. کتابخانه‌های جاوا اسکریپت امکان اجرای وظایف یادگیری ماشین را در مرورگر فراهم می‌کنند.

این روزها به لطف کتابخانه‌های جدید، توسعه‌دهندگان جاوا اسکریپت اکنون می‌توانند برنامه‌های ML را بدون وابستگی به پایتون یا R بسازند. به این ترتیب، جاوا اسکریپت می‌تواند به توسعه‌دهندگان کمک کند تا یادگیری ماشین را به مرورگر و وب بیاورند. با کتابخانه‌های یادگیری ماشین موجود، توسعه‌دهندگان جاوا اسکریپت می‌توانند هوش مصنوعی را به وب‌اپلیکیشن‌ها اضافه کنند. یکی از مهم‌ترین کتابخانه‌هایی که برای اهداف تلفیق یادگیری ماشین و هوش مصنوعی با جاوا اسکریپت به کار می‌رود، کتابخانه TensorFlow است.

هم‌ اکنون جاوا اسکریپت روز به روز در بخش هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علم داده محبوب‌تر می‌شود، زیرا نیاز به روشی برای استفاده از علم داده و هوش مصنوعی در بخش فرانت‌اند، بیش‌ از پیش احساس می‌شود. در حال حاضر کار با نمودارها در قسمت فرانت‌اند و ایجاد هوش مصنوعی که به کار با داده‌ها در قسمت بک‌اند کمک کند، نیاز بسیاری از شرکت‌های امروزی است. برخی از بهترین کتابخانه‌ها در بخش علم داده، D3.js ،Chart.js و Plotly.js هستند و TensorFlow.js ،Brain.js و Ma.js نیز برخی از محبوب‌ترین کتابخانه‌های هوش مصنوعی در جاوا اسکریپت به حساب می‌آیند.

فیلم آموزش تعریف توابع در جاوا اسکریپت (JavaScript) (رایگان) در فرادرس

کلیک کنید

کاربرد جاوا اسکریپت در سیستم رزرو

نوعی دیگری از کاربرد جاوا اسکریپت که کمتر به چشم می‌آید، ساخت و توسعه سیستم‌های رزرو است که هم‌ اکنون در مکان‌هایی مانند رستوران‌ها، پارک‌ها، سینما و سایر موارد از آن به منظور رزرو غذا، نوبت گرفتن و دیگر موارد استفاده می‌شود.

کاربرد JS در برنامه ریزی پهپاد

ممکن است کمی عجیب به نظر برسد، اما از جاوا اسکریپت برای برنامه‌ریزی پهپاد هم استفاده شده است. هم‌ اکنون چندین پهپاد تجاری در بازار موجود هستند و به نوعی سیستم‌عامل ساده مجهز شده‌اند که از NodeJS بهره می‌برند. این یعنی هم‌اکنون می‌توان با جاوا اسکریپت برای پهپادها برنامه‌ریزی کرد.

توسعه اپلیکیشن ساعت هوشمند با JS

کاربردهای جاوا اسکریپت فقط به ساخت برنامه‌های موبایل و دسکتاپ محدود نمی‌شود. همچنین می‌توان از جاوا اسکریپت برای توسعه برنامه‌های «ساعت هوشمند» (Smart Watch) استفاده کرد. Bangle.js یکی از محبوب‌ترین چارچوب‌ها به منظور ایجاد برنامه‌های ساعت‌های هوشمند با استفاده از جاوا اسکریپت است.

چرا باید جاوا اسکریپت را یاد بگیریم؟

پس از آنکه پاسخ سوال کاربرد جاوا اسکریپت چیست را در می‌یابیم، تا حد زیادی مشخص می‌شود که چقدر جاوا اسکریپت مهم است و چرا باید آن را یاد بگیریم. علاوه بر نقاط قوت و همچنین محبوبیت گسترده جاوا اسکریپت، دلایل دیگری نیز برای یادگیری آن وجود دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به بازار کار و مشاغل گسترده مربوط به آن اشاره کرد. به علت کاربرد جاوا اسکریپت در سطح گسترده در حوزه‌های مختلف برنامه نویسی و اینترنت، هم‌اکنون تقاضای بازار کار برای متخصصین این زبان بسیار زیاد است.

به‌صورت کلی می‌توان دلایل یادگیری جاوا اسکریپت را در موارد زیر خلاصه کرد:

• تقاضای زیاد در بازار کار
• کاربرد گسترده
• یادگیری آسان
• چشم‌انداز روشن
• تنوع در چارچوب
• انجمن پشتیبانی فعال
• و سایر موارد

فیلم آموزش مقدماتی کتابخانه ReactJS در جاوا اسکریپت در فرادرس

کلیک کنید

سخن پایانی

جاوا اسکریپت به عنوان نوعی زبان سطح بالا، سهم چشم‌گیری در دنیای دیجیتال و اینترنت امروزی دارد. در این مطلب آموزشی از مجله فرادرس در رابطه با انواع کاربرد جاوا اسکریپت توضیحاتی ارائه شد. در حال حاضر جاوا اسکریپت در زمینه‌هایی مانند برنامه نویسی وب، توسعه وب اپلیکیشن، ساخت بازی، ساخت انیمیشن، ساخت وب سرور و بسیاری از موارد دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. تنوع کاربردهای جاوا اسکریپت مهم‌ترین دلیل محبوبیت جاوا اسکریپت در میان توسعه‌دهندگان به‌حساب می‌آید و پاسخ به این سؤال که کاربرد جاوا اسکریپت چیست را در ابعاد مختلفی می‌توان بررسی کرد.