چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم؟

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که برنامه‌ریزی واقع‌بینانه یکی از مهارت‌های مشترک در میان افراد موفق در دنیا است. به‌یقین، اولین آموزشی که برای سال نو باید یاد بگیریم این است که چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم. مهارت برنامه ریزی مؤثر با ۹ مرحله همراه است که برخی از آن‌ها شامل ارزیابی سال گذشته، نوشتن چشم‌انداز یک ساله، هدف‌گذاری واقع‌بینانه و جامع، اولویت‌بندی اهداف و برنامه‌ریزی مبتنی بر اهداف می‌شود. در این مطلب از مجله فرادرس، به‌طور کامل با این مراحل و نکات عملی برای پیاده‌سازی آن‌ها آشنا می‌شویم.

مسیر آموزشی برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری حرفه‌ای چیست؟

برنامه‌ریزی منطقی و مؤثر یک مهارت است و نیاز به یادگیری دارد. برای این‌که با جزئیات کامل، یاد بگیریم که چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم و به برنامه‌های خود پایبند باشیم، می‌توانیم در کنار مطالعه مطلب موجود، از فیلم‌های آموزشی فرادرس نیز استفاده کنیم. در این صورت، احتمال موفقیت ما در برنامه ریزی کاربردی و پایبندی به آن برنامه به‌صورت چشمگیری افزایش می‌یابد. در ادامه، به این فیلم‌های آموزشی فرادرس اشاره می‌کنیم.

• فیلم آموزش هدف گذاری حرفه ای فرادرس
• فیلم آموزش هدف گذاری و انتخاب مسیر در زندگی فرادرس – بخش یکم
• فیلم آموزش هدف گذاری و انتخاب مسیر در زندگی فرادرس – بخش دوم

با کمک این فیلم‌های آموزشی از فرادرس، می‌دانیم که چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم و مقدمات شروع سالی درخشان را برای خودمان می‌چینیم.

چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم؟

مهارت برنامه‌ریزی مؤثر و عملیاتی شامل ۸ مرحله است که از ارزیابی سال گذشته و نوشتن چشم‌انداز یک ساله آغاز می‌شود و بعد از تعیین اهداف بلندمدت و میان‌مدت، به اولویت‌بندی اهداف و برنامه‌ریزی زمانی می‌رسد. در نهایت نیز با پیش‌بینی چالش‌ها، ایجاد انگیزه و سازگار کردن برنامه زمانی با رویدادهای جدید تمام می‌شود. در ادامه، این ۸ مرحله را نام می‌بریم.

1. ارزیابی سال گذشته
2. نوشتن چشم‌انداز یک ساله
3. هدف‌گذاری واقع‌بینانه و جامع
4. اولویت‌بندی اهداف
5. برنامه‌ریزی مبتنی بر اهداف
6. ارزیابی چالش‌های احتمالی
7. ایجاد انگیزه برای پایبندی به برنامه
8. سازگار کردن برنامه با اتفاقات جدید

حال که با این ۸ مرحله آشنا شده‌ایم، تمام این مراحل را به‌طور کامل توضیح می‌دهیم.

۱. ارزیابی سال گذشته

اگر نوروز سال پیش نیز برای فعالیت‌های طول سال خود برنامه‌ریزی داشته‌ایم، کوله‌باری از تجربیات ارزشمندی داریم که می‌توانیم از آن‌ها برای هدف‌گذاری سال جدید استفاده کنیم. در نتیجه، قبل از این‌که برای سال جدید برنامه‌ریزی کنیم، بهتر است که نگاهی به برنامه‌ریزی سال گذشته و میزان موفقیتی که در رسیدن به اهداف داشته‌ایم بیندازیم. برای این کار، با توجه به تجربیات سالی که گذشت، به سؤالات زیر پاسخ دهیم.

• تا چند درصد از اهداف سال گذشته محقق شد؟
• تا چه میزان توانستید انگیزه و انرژی خود را در طول سال حفظ کنید؟
• چه موانع پیش‌بینی نشده‌ای در طول سال گذشته اتفاق افتاد؟
• برنامه‌ریزی سال گذشته تا چه میزان واقع‌بینانه بود؟

شناخت موانع پیش‌بینی نشده به ما کمک می‌کند تا آمادگی ما برای سال جدید، از سال گذشته بیشتر باشد. همچنین، تلاشی که در سال گذشته داشتیم به ما کمک می‌کند تا انرژی و انگیزه خود را تخمین بزنیم و برای سال جدید، برنامه‌ریزی واقع‌بینانه‌تری داشته باشیم. در نهایت، اگر در طول سال گذشته، برخی از اهداف را به‌کلی فراموش کرده‌ایم یا کنار گذاشتیم، می‌توانیم در آن‌ها بازنگری کنیم تا مطمئن شویم که در راستای ارزش‌های ما بوده‌اند یا خیر.

۲. نوشتن چشم‌انداز یک ساله

چشم‌انداز یک ساله هر آن چیزی است که قصد داریم تا در پایان سال به آن برسیم یا در آن مسیر حرکت کنیم. این چشم‌انداز مبهم‌تر از هدف‌گذاری‌های بلندمدت یا کوتاه‌مدت است. نکته بسیار مهم برای چشم‌انداز یک ساله، تطبیق دقیق آن با سایر اهداف موجود در زندگی است. برای مثال، این چشم‌انداز می‌تواند استقلال مالی از خانواده، یادگیری مهارت تندخوانی، تجربه سفر به مکان‌های جدید یا افزایش تعداد دوستان مثبت‌اندیش و حمایت‌گر در زندگی باشد. قرار دادن چشم‌انداز به ما کمک می‌کند تا هدف‌گذاری‌ یکپارچه‌ای داشته باشیم که هر کدام از اهداف متناسب با سایر اهداف باشد. به عبارت دیگر، نوشتن چشم‌انداز یکی از ضروریات این است که بدانیم چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم در حالی‌‌که افراد به‌طور معمول این گام را فراموش می‌کنند.

۳. هدف‌گذاری واقع‌بینانه و جامع

بعد از ارزیابی سال گذشته، می‌توانیم اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت خود را برای سال جدید تعیین کنیم. اهدافی که تعیین می‌کنیم باید قابل اندازه‌گیری، روشن و واقع‌‌بینانه باشند. همچنین، هر چهار حوزه اصلی زندگی از جمله «کار و تحصیل»، «روابط اجتماعی و عاطفی»، «تفریح» و «توسعه فردی» را پوشش دهند. ما تنها در صورتی می‌توانیم به دستاوردهای بزرگ برسیم که پیشرفت‌های کوچک و در عین حال پیوسته‌ای به‌صورت روزمره داشته باشیم. در نتیجه، در برابر افکار کمال‌گرایانه و استانداردهای سختگیرانه با تمام قدرت مقاومت کنیم.

چگونه می‌‌توانیم واقع‌بینانه هدف‌گذاری کنیم؟

برای هدف‌گذاری دقیق و واقع‌بینانه می‌توانیم از مدل SMART استفاده کنیم. این عبارت مخفف پنج ویژگی مورد نیاز برای هدف‌گذاری‌های دقیق است. در ادامه، هر کدام از این مؤلفه‌ها را مشخص می‌کنیم.

• «مشخص و ملموس» (Specific)
• «قابل اندازه‌گیری» (Measurable)
• «قابل دستیابی» (Achievable)
• «متناسب با سایر اهداف» (Relevant)
• «محدود در یک بازه زمانی» (Time bound)

برای مثال، کسب استقلال مالی از خانواده هدفی مبهم است و همچنین، قابلیت اندازه‌گیری دقیقی ندارد. اما رسیدن به درآمد ۱۰۰۰ دلار در ماه هم مشخص است و هم قابلیت اندازه‌گیری را دارد. اگر اهداف ما قابل اندازه‌گیری باشند، با دیدن روند پیشرفت، انگیزه و انرژی ما برای رسیدن به اهداف حفظ می‌شود. مثلاً اگر هدف ما یادگیری زبان برنامه‌نویسی «پایتون» باشد، هیچ معیاری برای اندازه‌گیری میزان پیشرفت نداریم اما اگر هدف ما «گذراندن دوره ۱۳ ساعته آموزش زبان برنامه‌نویسی پایتون» در فرادرس باشد، به‌خوبی می‌توانیم میزان پیشرفت خود را اندازه‌گیری کنیم.

همچنین، هر کدام از اهداف باید متناسب با سایر اهداف و در راستای چشم‌انداز باشد. برای مثال، اگر در چشم‌انداز امسال، قصد داریم تا مسیر زندگی حرفه‌ای خود را تغییر دهیم و وارد «حوزه کاری برنامه‌نویسی» شویم، هدفی مثل «کنکور ارشد مدیریت» تناسبی با سایر اهداف ندارد. در نهایت برای هر کدام از اهداف محدودیت زمانی مشخص کنیم. به‌طوری که در فلان ماه آغاز و در فلان ماه تمام می‌شود یا یک روز از هفته را به خودش اختصاص می‌دهد. این مدل از هدف‌گذاری، مسیر را برای برنامه‌ریزی‌های دقیق باز می‌کند.

چگونه هدف‌گذاری بلندمدت داشته باشیم؟

اهداف بلندمدت به‌طور دقیق مبتنی بر چشم‌اندازه یک‌ساله تعیین می‌شود. برای مثال، اگر در چشم‌انداز یک ساله شما، «افزایش درآمد با یادگیری تولید محصولی تزئینی» آمده است، هدف بلندمدت شما می‌تواند دیدن «فیلم یادگیری آموزش شمع‌سازی در فرادرس»، «تولید ۳۰ محصول اولیه»، «ساخت پیج اینستاگرام» و «قرار دادن یک پست در هفته» باشد. این اهداف، تمام ویژگی‌های مورد نیاز برای هدف‌گذاری را دارند. نوشتن اهداف بلندمدت، مسیر را برای هدف‌گذاری‌های کوتاه‌مدت باز می‌کند. واقع‌بینانه و عملیاتی بودن اهداف بلندمدت، به تخمین درست شما از انرژی و توانمندی‌های خودتان برمی‌گردد. اگر اهداف بلندمدت ما دقیق باشند، مقدمات نظری مورد نیاز برای این‌که بدانیم چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم را پایه‌ریزی کرده‌ایم.

چگونه هدف‌گذاری کوتاه‌مدت داشته باشیم؟

بعد از نوشتن چشم‌انداز و اهداف بلندمدت، نوبت به اهداف کوتاه‌مدت می‌رسد. اهداف کوتاه‌مدت بسیار دقیق‌تر و روشن‌تر از اهداف بلندمدت هستند و بازه‌های زمانی دقیق‌تری را برای آن‌ها مشخص می‌کنیم. برای مثال، اگر هدف بلندمدت کسی گذراندن «فیلم آموزش بازاریابی B2B در لینکدین» در دوره سه ماهه باشد. این برنامه را می‌تواند به‌صورت جزئی‌تر بنویسد و مشخص کند که هر کدام از فصول را در کدام یک از ماه‌های سال شروع کرده و تمام می‌کند و همچنین، هر هفته چند ساعت از آموزش را می‌بیند. در یک کاغذ جداگانه، اهداف بلندمدت را بالای صفحه نوشته و اهداف کوتاه‌مدت را با رعایت تمام ویژگی‌های SMART در ادامه نام ببریم. در ادامه، مثالی را برای شکستن اهداف بلندمدت به اهداف کوتاه‌مدت بیان می‌کنیم.

هر کدام از اهداف کوتاه‌مدت نیز می‌تواند به اهداف کوتاه‌مدتی تقسیم شود تا مدیریت آن‌ها ساده‌تر باشد. این روند تا جایی ادامه پیدا می‌کند که مسیر رسیدن به هدف بلندمدت به‌طور کامل روشن شود.

چگونه هدف‌گذاری جامعی داشته باشیم؟

زمانی می‌توانیم رضایت بیشتری از زندگی داشته باشیم که تمام جنبه‌های آن از جمله روابط بین فردی، کار و تحصیل، توسعه فردی و تفریح را به‌صورت متعادل پیش ببریم و به تمام نیازهای خود پاسخ مناسبی داده باشیم. چشم‌پوشی از این جنبه‌ها به نارضایتی اطرافیان و مواجهه با چالش‌های بزرگی در زندگی منجر می‌شود. در ادامه، مثال‌هایی را برای هر کدام از این جنبه‌ها می‌آوریم.

1. کار و تحصیل: یافتن فعالیت حرفه‌ای همراستا با توانمندی‌ها، یافتن بهترین شرکت‌ها در حوزه کاری مورد علاقه،
2. روابط اجتماعی و عاطفی: مدیریت ارتباط با افراد منفی‌گرا، افزایش قاطعیت در روابط، ایجاد روابط صمیمانه، ارتباط مجدد با برخی دوستان قدیمی
3. توسعه فردی: افزایش عزت‌نفس و احساس ارزشمندی، یادگیری مدیریت زمان، تقویت مهارت مذاکره، یادگیری زبان بدن یا فن بیان
4. تفریح: یافتن بهترین تفریحی که در کمترین زمان، بیشترین انرژی را به افراد بدهد، برنامه‌ریزی هفتگی برای تفریح کردن

هر چقدر اهداف ما جامع‌تر باشد، نیاز کمتری به تغییر آن‌ها در طول سال خواهیم داشت و همچنین، به‌خوبی متوجه می‌شویم که چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم.

۴. اولویت‌بندی اهداف

هر کدام از اهداف سالیانه ارزش و اهمیت خاص خود را دارند و با توجه به محدودیت زمانی و انواع چالش‌های پیشرو، افراد نیاز دارند تا مهم‌ترین اهداف را در اولویت‌  قرار دهند. هر چقدر آینده غیرقابل پیش‌بینی و مسیر زندگی پر فراز و نشیب‌تر باشد، اولویت‌بندی اهداف اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. ملاک اولویت‌بندی اهداف، ارزش‌های بنیادین هستند. ارزش‌های بنیادین (Personal Valiue)، تمام مفاهیمی است که برای ما ارزشمند بوده و در تلاش هستیم تا به آن‌ها برسیم. برخی از این ارزش‌ها شامل داشتن آرامش، کسب قدرت و تسلط بر موقعیت یا کمک به دیگران است.

به عبارت دیگر، اگر ارزش‌های زندگی خود را بشناسیم و اهداف خود را بر اساس آن ارزش‌ها اولویت‌بندی کنیم، می‌توانیم میزان انگیزه خود را در طول سال حفظ کنیم. همچنین، به مهم‌ترین اهداف سال رسیده‌ایم و رضایت بیشتری در انتهای سال خواهیم داشت. برای مثال، اگر ارزش ما رسیدن به رفاه پایدار باشد و قصد جدی برای مهاجرت باشد، انگیزه پایدار بیشتری برای «گرفتن نمره ۸ آیلتس» نسبت به «گرفتن گواهی‌نامه برای موتور» داریم. زیرا رویایی که فکر کردن به آن باعث ایجاد امیدواری و انگیزه برای ما می‌شود، رفاه ناشی از مهاجرت است. در ادامه، برخی از ارزش‌های بنیادین را بیان می‌کنیم.

• آرامش پایدار
• رفاه پایدار
• کمک به دیگران
• استقلال کامل از دیگران
• افزایش آگاهی و سطح علمی
• رهبری و مدیریت دیگران

برای اولویت‌بندی دقیق اهداف، کاغذ و خودکاری برداریم و ابتدا ارزش‌های بنیادین خود را بنویسم و در ادامه، بر اساس این ارزش‌ها، اهداف خود را اولویت‌بندی کنیم. بیشترین اولویت‌ مربوط به اهدافی است که بیشترین انطباق را با ارزش‌ها داشته و بیشترین نقش را در رسیدن به چشم‌انداز یک‌ساله ایفا می‌کنند.

۵. برنامه‌ریزی مبتنی بر اهداف

ابتدا نگاهی کلی به تقویم سالانه می‌اندازیم و تمام تعطیلات، تولدها و رویدادهای مهمی که نیاز به برنامه‌ریزی دارند را شناسایی می‌کنیم. با این کار، متوجه می‌شویم که هر کدام از اهداف خود را به کدام بخش سال اختصاص دهیم و همچنین، می‌توانیم واقع‌‌نگرانه بودن اهداف خود را مورد ارزیابی قرار دهیم. همچنین، برای برنامه‌ریزی‌های بلندمدت می‌توانیم از انواع اپلیکیشن‌های مخصوص برنامه‌ریزی استفاده کنیم. در ادامه، بهترین آن‌ها را مشخص می‌کنیم. با کمک این اپلیکیشن‌ها می‌توانیم اهداف کوتاه‌مدت خود را در برنامه‌های هفتگی خود قرار دهیم و روند پیشرفت را در طول سال، ارزیابی کنیم.

بهترین اپلیکیشن برنامه ریزی چیست؟

اپلیکیشن‌های متعددی مانند گوگل‌کلندر، نوشن، پلنکی یا کلاکلی‌فای برای برنامه‌ریزی وجود دارد. در ادامه، مهم‌ترین اپلیکیشن‌ها و سایت‌های برنامه‌ریزی با امکان استفاده رایگان را بیان می‌کنیم.

• «گوگل کلندر» (Google Calendar): برنامه‌ریزی زمانی برای وظایف کاری و رویدادهای طول سال
• «پلنکی» (Plaky): برنامه‌ریزی روزانه برای پروژه‌ها
• «نوشن» (Notion): برنامه‌ای تمام و کمال برای برنامه‌ریزی ساختارمند
• «کلاکلی‌فای» (Clockify): ارزیابی فعالیت روزمره و روند پیشرفت
• «اپل ریمایندرز» (Apple Reminders): هشدارهای روزانه برای یادآوری فعالیت‌ها
• «تودویست» (Todoist): طرح‌ریزی‌ برنامه‌های عملیاتی برای انجام فعالیت‌ها
• «انی.دو» (Any.do): اولویت‌بندی روزانه برای انجام فعالیت‌ها
• «ترلو» (Trello): برنامه‌ریزی روزانه
• «کلیک‌آپ» (ClickUp): ارزیابی مسیر پیشرفت برای دستیابی به اهداف
• «تیک‌تیک» (TickTick): ارزیابی میزان پایبندی به اهداف روزانه
• «اِوِرنوت» (Evernote): برنامه‌ریزی روزانه
• «روتین» (Routine): تقویم مدیریت زمان حرفه‌ای
• «اِلی پلنر» (Ellie Planner): برنامه‌ریزی زمانی دقیق به‌صورت روزانه
• «استراکچرد» (Structured): انجام دقیق فعالیت‌های جزئی بدون جا انداختن هیچ‌کدام از آن‌ها
• «مِموریگی» (Memorigi): برنامه‌های عملیاتی روزانه

با کمک این اپلیکیشن‌ها، به‌خوبی می‌دانیم که چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم و به آن پایبند باشیم.

چگونه برنامه‌ریزی زمانی داشته باشم؟

اگر اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت ما روشن شده باشد، برنامه‌ریزی زمانی بسیار ساده‌تر می‌شود. برای برنامه‌ریزی زمانی، کافی‌ست که بتوانیم برآورد زمانی خوبی از اهداف میان‌مدت داشته باشیم و آن‌ها را در هفته‌های مختلف سال بگنجانیم. همچنین، ضروری است که زمانی را برای اتفاقات غیرقابل کنترل یا فعالیت‌های پیش‌بینی نشده اختصاص دهیم. همین‌طور، اهداف با اولویت بیشتر را در هفته‌هایی قرار دهیم که احتمال وجود این چالش‌ها کمتر است، بعد از برنامه‌ریزی و تنظیم «بازه‌های زمانی» (deadlines)، مقید بودن به این بازه‌ها از کلیدی‌ترین اصول برنامه‌ریزی است. توجه داشته باشیم که تا جای ممکن نباید برنامه خود را تغییر دهیم، در این مرحله نیز مقابله با کمال گرایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

توجه به تیپ شخصیتی در هنگام برنامه‌ریزی

در هنگام برنامه‌ریزی حتماً به تیپ شخصیتی خود توجه داشته باشیم. اگر به‌‌طور ذاتی چارچوب‌مدار و منظم هستیم، می‌توانیم برنامه‌ریزی دقیق‌تر و منسجم‌تری داشته باشیم، اما اگر چندان منظم نیستیم یا در لحظه تصمیم‌گیری می‌کنیم، تیپ شخصیتی ما برای برنامه‌ریزی‌های روزانه یا زمان‌بندی‌های بسیار دقیق مناسب نیست. افرادی که در تست MBTI دارای تیپ‌های شخصیتی ISTJ، ESTJ، ISFJ و ESFJ هستند، می‌توانند برنامه‌ریزی‌های بسیار دقیقی داشته باشند. اما اگر دارای تیپ‌ شخصیتی INFP یا ENFP هستیم، هدف‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ خود را با انعطاف‌پذیری بسیار بیشتری انجام دهیم و زمان خالی بیشتری را برای فعالیت‌های خارج از برنامه در نظر بگیریم. برای یادگیری تست MBTI، می‌توانیم به فیلم آموزش شخصیت شناسی به روش ام بی تی آی MBTI مایرز بریگز از فرادرس مراجعه کنیم.

۶. ارزیابی چالش‌های احتمالی

هیچ‌ زمانی مسیر زندگی با پیش‌بینی‌های ما تطابق کامل ندارد. اگر برنامه‌ریزی‌های بسیار دقیق و انعطاف‌ناپذیری داشته باشیم، در مواجهه با اولین مانع به‌طور کامل از برنامه خود عقب می‌مانیم. در نتیجه، در کنار یک برنامه انعطاف‌پذیر و قرار دادن زمانی برای پیش‌بینی چالش‌های احتمالی، نیاز داریم تا به شیوه‌های مختلف این چالش‌ها را پیش‌بینی کنیم. برای این کار، می‌توانیم به تجربه خود در سال‌های گذشته رجوع کنیم. برای مثال، اگر همواره در فصل پاییز با سرماخوردگی مواجه هستیم، زمانی را برای کاهش سطح عملکرد ناشی از بیماری کنار بگذاریم، یا اگر می‌دانیم که همیشه در فصل زمستان با کوتاه شدن روز، انرژی ما نیز افت می‌کند، فعالیت‌های کمتری را به‌صورت روزانه برای فصل زمستان در نظر بگیریم.

البته با وجود تمام این پیش‌بینی‌ها، باز هم چالش‌های پیش‌بینی نشده سد راه ما خواهند شد. در چنین مواقعی در نظر داشته باشیم که این مسئله کاملاً طبیعی است و تنها برای ما اتفاق نمی‌افتد. در نتیجه، تغییر احتمالی در برنامه‌ها را به‌عنوان یک شکست برآورد نکنیم و همواره سعی کنیم این تغییرات را به اهدافی معطوف کنیم که با اولویت کمتر هستند. همچنین، اهداف با اولویت بیشتر را در بازه‌های زمانی قرار دهیم که احتمال مواجهه با چالش‌های مختلف کمتر باشد.

۷. ایجاد انگیزه برای پایبندی به برنامه

اگر بهترین برنامه‌ریزی ممکن را هم داشته باشیم، زمانی این برنامه‌ریزی ارزشمند است که در طول سال به آن عمل کنیم. به‌طوری که پایبندی به برنامه‌های ساده، بسیار مؤثرتر از انجام بی‌نظم و ناپیوسته برنامه‌های بلندپروازانه است. همچنین برای پایبندی به برنامه‌ها نیاز داریم تا سطح انگیزه و انرژی خود را در طول سال حفظ کنیم. در ادامه، راهکارهایی را برای حفظ این سطح انرژی بیان می‌کنیم.

• قرار دادن تفریحات مناسب در برنامه: اگر بدانیم چه تفریحاتی بیشترین انرژی را در کمترین زمان برای ما فراهم می‌کند، می‌توانیم انگیزه و انرژی خود در طول سال حفظ کنیم، به این صورت که در طول هفته یا ماه به‌امید تفریحات بعدی، با نشاط و سرزندگی فعالیت کنیم.
• جلوگیری از هر گونه کمال‌گرایی: تدوین اهداف بلندپروازانه از همان ابتدا شکست قطعی را به‌همراه دارد. افراد کمال‌گرا نیز به‌صورت ناخودآگاه می‌دانند که در اجرای برنامه خود شکست خواهند خورد و این شکست‌ها انگیزه مورد نیاز برای پایبندی به برنامه کاری را از بین می‌برد.
• اهداف روشن و قابل اندازه‌گیری: هر چقدر اهداف ما روشن‌تر و قابل اندازه‌گیری باشند، روند پیشرفت ما نیز روشن‌تر خواهد بود و مشاهده این روند، با احساس موفقیت و افزایش انگیزه همراه می‌شود.
• پاداش دادن به خود در هنگام کسب موفقیت: یکی از مهم‌ترین راه‌های کسب انگیزه، شناخت پاداش‌هایی است که ما را خوشحال می‌کند و به ما انرژی می‌دهد. این پاداش‌ها می‌تواند از رفتن به رستوران تا سفر طبیعت‌گردی باشد. اگر ذهن ما یاد بگیرد که بعد از هر موفقیت، پاداش خواهد گرفت. انگیزه بیشتری برای دستیابی به موفقیت‌های آتی خواهد داشت.
• در دیدرس قرار دادن فهرست اهداف: داشتن هدف به معنادار شدن زندگی کمک می‌کند و با احساس خوشایندی همراه است. با مشاهده مداوم فهرست اهداف، می‌توانیم دلیل تلاش‌های خود را ببینیم و مسیر پیشرفت خود را مشاهده کنیم. برای این کار، فهرست اهداف خود را بر روی میز تحریر یا کتابخانه بچسبانیم.
• ارتباط با افراد هدفمند: روابط اجتماعی اصلی‌ترین منبع کسب انگیزه و انرژی هستند. اگر مسیر زندگی افرادی که با آن‌ها ارتباط داریم مبهم باشد و هدف خاصی برای سال خود نداشته باشند، ما نیز به‌مرور اهداف خود را فراموش می‌کنیم.
• ارزیابی میزان پیشرفت: همواره دفترچه‌ای داشته باشیم و اهدافی که در هر لحظه از سال به آن‌ها رسیده‌ایم یا پیشرفتی که در رسیدن به اهداف کوتاه‌مدت یا بلندمدت داشته‌ایم را در آن ثبت کنیم. ارزیابی میزان پیشرفت در طول سال، یکی از بهترین شیوه‌های حفظ انگیزه و پایبندی به برنامه است.

۸. سازگار کردن برنامه با اتفاقات جدید

هر چقدر هم برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم، باز هم با حوادث پیش‌بینی نشده‌ای در طول سال مواجه می‌شویم. این مسئله در شرایط بی‌ثباتی‌های اقتصادی یا اجتماعی بسیار گسترده‌تر می‌شود. برای مواجهه بهتر با این چالش‌ها، نیاز داریم تا اهداف با اولویت بیشتر خود را در بازه‌های زمانی امن‌تر قرار دهیم و در عین حال، اگر برنامه زمانی ما در یک هفته به‌کلی تغییر کرد، فعالیت‌های مهم‌تر را با فعالیت‌های با اولویت پایین‌تر در هفته‌های آتی جایگزین کنیم. با این کار، به‌راحتی می‌توانیم با برنامه‌های خود پیش برویم و کمترین آسیب به برنامه‌ها وارد شود.

چگونه در زندگی نظم و ساختار ایجاد کنیم؟

داشتن نظم اصلی‌ترین مؤلفه برای پیشرفت در زندگی و رسیدن به اهداف است و مهم‌ترین راهکار برای داشتن زندگی ساختارمند و منظم، ایجاد عادت‌های کارآمد است. همچنین، سه اصل دیگر برای زندگی ساختارمند وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• داشتن برنامه‌ریزی‌های واقع‌بینانه به‌همراه اوقات فراغت
• در نظر گرفتن تمام جنبه‌های زندگی مثل زمانی برای تفریح، ارتباط با دوستان و خلوت‌های دو نفره با شریک زندگی
• جلوگیری از سختگیری‌های کمال‌گرایانه مثل ۱۲ ساعت در روز کار کردن یا هر روز پنج صبح بیدار شدن

چگونه کیفیت زندگی خود را ارتقا دهیم؟

اصلی‌ترین راهکار ارتقا کیفیت و رضایت از زندگی، داشتن هدفی مبتنی بر ارزش‌های شخصی و برنامه‌ریزی برای تمام بخش‌های زندگی است. در ادامه، مفیدترین عاداتی که می‌توانیم در برنامه‌ریزی‌‌های خود داشته باشیم را پیشنهاد می‌دهیم.

• ارتباط با افراد مثبت‌اندیش
• برنامه‌ریزی برای انجام کارهای عقب‌افتاده
• گرفتن بازخورد افراد متخصص
• برنامه‌ریزی برای مسافرت
• ورود نکردن به انواع شایعات و حواشی
• تمرین مهارت «نه» گفتن و تقویت قاطعیت

چه آموزش‌هایی را در برنامه ریزی سال جدید بگُنجانیم؟

سال جدید را می‌توانیم به آموزش‌هایی اختصاص دهیم که به پیشرفت ما در تمام بخش‌های زندگی کمک کند. در حوزه فعالیت‌های تحصیلی و حرفه‌ای، می‌توانیم تا تمرکز و بازدهی بیشتری برای انجام فعالیت‌های تخصصی یا مطالعه مطالب داشته باشیم تا به درآمد بیشتری برسیم و پیشرفت کاری خود را تضمین کنیم. همچنین، می‌توانیم با تقویت مهارت‌های خودآگاهی، توانمندی‌ها و تیپ شخصیتی خود را بشناسیم و زندگی خود را بر محوری قرار دهیم که به آن علاقه داریم. در نهایت، با یادگیری مهارت‌های ارتباطی مانند فن بیان یا سخنرانی، توانایی تأثیرگذاری خود را بر دیگران افزایش دهیم.

• فیلم آموزش روش مطالعه موثر فرادرس
• فیلم آموزش افزایش تمرکز و تقویت حافظه فرادرس
• فیلم آموزش مهارت خودآگاهی فرادرس
• فیلم آموزش مقدماتی فن بیان و اصول سخنوری و سخنرانی فرادرس
• فیلم مدیریت استرس و افزایش اعتمادبه‌نفس در سخنرانی فرادرس

همچنین، در ادامه آموزش‌های رایگانی که در سال جدید می‌توانیم وارد برنامه ریزی خود کنیم را در ادامه نام می‌‌بریم.

• فیلم آموزش طراحی بدنه سخنرانی
• فیلم تقویت مهارت سخنرانی
• فیلم روش های افزایش تمرکز
• فیلم آموزش فن بیان با تکنیک های کاربردی

چگونه جدول برنامه ریزی سالانه درست کنیم؟

برای طراحی جدول برنامه‌ریزی سالانه، ضروری است که ابتدا داده‌های مورد نیاز برای برنامه‌ریزی را جمع‌آوری کنیم. این داده‌ها شامل اهداف سالیانه، تقویم سالیانه، تقویم ماهیانه، فعالیت‌های هفتگی، فهرست کارهای روزانه و عادات‌ مثبتی است که قصد داریم تا به برنامه خود اضافه کنیم. همواره به یاد داشته باشیم که بهترین برنامه‌های زمانی، به‌مرور کامل می‌شوند، در نتیجه، انتظار برنامه‌ریزی دقیق و ثابت را نداشته باشیم. در ادامه، هر کدام از مؤلفه‌های مورد نیاز برای جدول برنامه‌ریزی سالانه را توضیح می‌دهیم.

۱. نوشتن اهداف سالانه

تمام اهداف واقع‌بینانه‌ای که برای سال جدید داریم را در صفحه اول دفترچه برنامه‌ریزی می‌نویسیم. برای مثال، در سال جدید، دوست داریم تا به چه مقاصد گردشگری سفر کنیم؟ چه کتاب‌هایی را بخوانیم؟ برنامه‌ای برای خرید وسایل اساسی برای منزل داریم؟ تا چه میزان قصد پس‌انداز داریم؟

۲. تدوین تقویم سالیانه

تقویم سالیانه را با هدف ارزیابی مهم‌ترین اتفاقات سال در یک نگاه طراحی می‌کنیم. دو صفحه بعدی را به تقویم کاری اختصاص می‌دهیم، به این صورت که در هر کدام از صفحات، جدولی با ۶ ستون و ۳۳ ردیف طراحی می‌کنیم. صفحه اول را به ۶ ماه ابتدایی سال و صفحه دوم را به ۶ ماه دوم سال اختصاص می‌دهیم. در این جدول‌ها، مهم‌ترین اتفاقات سال، تولد افراد مهم زندگی و تعطیلات مناسب برای مسافرت را ارزیابی می‌کنیم.

۳. تدوین تقویم کاری ماهیانه

تقویم کاری ماهیانه شامل ۱۲ صفحه از دفترچه برنامه‌ریزی است و هر کدام از صفحات، به چهار بخش تقسیم می‌شوند. هر کدام از بخش‌ها، برای یکی از هفته‌های ماه است، افراد در این بخش‌ها، مهم‌ترین فعالیت‌هایی که در آن هفته باید انجام شود را می‌نویسند. تقویم کاری ماهیانه ابتدای هر ماه پر می‌شود و در طول ماه، آن را کامل می‌کنیم. برای نوشتن تقویم کاری ماهیانه، تمام فعالیت‌هایی را می‌نویسیم که بیشترین اولویت را دارند و مطمئن هستیم در آن هفته باید انجام شود.  در نتیجه، مقابله با کمال‌گرایی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. برای آشنایی با مفهوم کمال‌گرایی و شیوه‌های مقابله با آن، می‌توانیم به فیلم آموزش مقابله با کمال‌گرایی فرادرس مراجعه کنیم. همچنین، به تمام جنبه‌های زندگی توجه داشته باشیم و فقط بخش کاری یا تحصیلی را در نظر نگیریم. برای مثال، فعالیت‌های ورزشی، تولدها، مسافرت‌ها یا دورهمی‌های طول ماه را نیز اضافه کنیم تا تعادل زندگی حفظ شود.

۴. نوشتن فعالیت‌های هفتگی

فعالیت‌های هفتگی، برنامه‌هایی هستند که در ابتدای هفته انجام می‌شوند، ما تمام فعالیت‌هایی که در هر روز از هفته نیاز داریم تا انجام دهیم را در آن صفحات مشخص می‌کنیم. صفحات مربوط به فعالیت‌های هفتگی، به تعداد هفته‌های موجود در سال است. در نتیجه، ۵۲ صفحه از دفترچه برنامه‌ریزی مربوط به فعالیت‌های هفتگی است. نوشتن فعالیت‌های هفتگی پویاترین بخش جدول برنامه‌ریزی سالیانه است.

۵. نوشتن فهرست کارهای روزانه

این بخش از دفترچه مربوط به فهرست فعالیت‌هایی است که در طول روز انجام می‌دهیم و در دفترچه تیک می‌زنیم. برای این بخش، می‌توانیم تقویم جداگانه‌ای را انتخاب کنیم یا تمام این فعالیت‌ها را به‌طور کلی در اپلیکیشن‌های اینترنتی انجام دهیم که با چالش کمبود فضا یا تعداد کاغذ مواجه نشویم. در فهرست کاری، همواره تلاش کنیم که مهم‌ترین اولویت را به‌صورت فعالیت مرکزی انتخاب کنیم و اولویت‌های بعدی را به‌عنوان فعالیت‌های حاشیه‌ای انجام دهیم تا تنوع مورد نیاز ایجاد شود. در ادامه، این روند را توضیح می‌دهیم.

• یک ساعت کار با اولویت اول
• فعالیت کاری با اولویت دوم
• فعالیت با اولویت اول
• فعالیت با اولویت سوم
• ادامه این روند...

استفاده از فهرست کاری روزانه یکی از بهترین شیوه‌های تقویت تمرکز و احساس کارآمدی در طول روز است و به‌طور دقیق، ما یاد می‌گیریم که چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم تا به دستاوردهای این چینین برسیم.

۶. جایگذاری عادات‌ مثبت

اصلی‌ترین مزیت زندگی ساختارمند، ایجاد عادات مثبت و مفید است و بهترین زمان برای شروع چنین عاداتی، شروع سال جدید و تدوین جدول برنامه‌ریزی سالیانه است. زمانی که فعالیتی به‌ عادت تبدیل می‌شود، به‌صورت خودکار انجام می‌شود و ذهن افراد برای انجام آن کار نیازی به صرف انرژی اضافه ندارد. به همین دلیل، اگر عادت‌های مفیدی مانند مطالعه کتاب در زمانی خاص، ورزش صبحگاهی یا مطالعه روزانه زبان را در زندگی خود ایجاد کنیم، زندگی پربارتر و مفیدتری خواهیم داشت. در ادامه، برخی از عادات سالم را معرفی می‌کنیم.

• ۱۵ دقیقه پیاده‌روی سریع صبحگاهی
• ۵ دقیقه تمرین ذهن‌آگاهی قبل از خواب
• ۲۰ دقیقه مطالعه کتاب
• خوردن شام سبک و سالم
• ۵ دقیقه نوشتن دفترچه سپاس‌گزاری انتهای روز

همواره عادت‌هایی پایدار می‌مانند که به زمان و انرژی کمی برای انجام آن‌ها نیاز باشد. همچنین، باید توجه داشته باشیم که عادت‌های ناسالم گذشته، مسیرهای عصبی خاصی را در مغز ایجاد کرده‌اند و نمی‌توانیم آن‌ها را به‌طور کامل از بین ببریم، بلکه می‌توانیم این عادت‌ها را با عادت‌های سالم جایگزین کنیم. در نتیجه، از همین ابتدای سال، عادت‌های مورد نظر خود را انتخاب کنیم و در برنامه خود بگنجانیم. تنها توجه داشته باشیم که انجام مرتب یک کار، چندان آسان نیست و نباید درگیر کمال گرایی شویم، ایجاد یک یا دو عادت پایدار، موفقیتی بزرگ برای امسال ما است و نیازی به بمباران برنامه خود با عادات متعدد نیست. جایگذاری عادات مثبت، در آخرین مرحله اتفاق می‌افتد و در این مرحله، به‌خوبی یاد گرفته‌ایم که چگونه برای سال جدید برنامه ریزی کنیم.