فرادرسگوش دادن فعال چیست و چطور این مهارت را یاد بگیریم؟
ما می‌توانیم شریک عاطفی حمایتگر یا رهبری جذاب و کاریزماتیک باشیم اگر بدانیم گوش دادن فعال چیست. مهارت گوش دادن فعال فرایندی پویا برای فهم و تحلیل جملات مخاطب و واکنش مناسب به گفته‌ها برای نشان دادن همراهی، پیش‌بردن گفتگو و کسب اطلاعات دقیق‌تر است. این مهارت شامل عناصری مانند ارتباط چشمی مؤثر، جمع‌بندی نکات مهم و پرسیدن سؤالات با پایان باز میشود. در این مطلب از مجله فرادرس، یاد می‌گیریم که مهم‌ترین خصوصیات گوش دادن فعال چیست و با تکنیک‌های مختلف چگونه می‌توانیم این مهارت را تقویت کنیم. همچنین، فواید، اهمیت و موانع گوش دادن فعال را نیز یاد می‌گیریم.
مهارت گوش دادن فعال چیست؟
گوش دادن فعال به‌معنای تمرکز بر گفته‌های مخاطب، درک کامل احساسات و افکار پشت جملات و واکنش به صحبت‌های او با هدف رسیدن به فهم مشترک است. مهارت گوش دادن فعال، شیوه‌‌ای مؤثر برای جلب اعتماد مخاطب و پیدا کردن راه‌حل در چالش‌های بین‌فردی است. این مهارت، از عناصر مختلفی مانند تماس چشمی، تکان دادن سر، بکار بردن اصوات و کلمات تأییدی و پرسیدن سؤالات با پایان باز تشکیل شده است و با کمک آن‌ها، افراد می‌توانند به‌طور کامل متوجه صحبت‌های مخاطب شوند و بهترین واکنش‌ها را به آن نشان دهند.
هنگامی که از گوش دادن فعال در تعاملات استفاده می‌کنیم، مخاطب احساس درک شدن و ارزشمند بودن می‌کند. برای این‌که بتوانیم مهارت گوش دادن فعال را به‌کار ببریم، باید بتوانیم به تمام جزئیات سخنان مخاطب توجه کنیم تا به‌طور دقیق متوجه شویم که چه می‌گوید و در ادامه، نسبت به بخش‌های مختلف صحبت‌ها واکنش نشان دهیم و در نهایت، به افکار پشت صحبت‌ها به‌طور عمیق فکر کنیم. اگر بدانیم گوش دادن فعال چیست، بسیاری از مفاهیم را تا مدت‌ها به یاد می‌آوریم.
مسیر آموزشی یادگیری مهارت گوش دادن فعال چیست؟
مهارت گوش دادن فعال در تمام روابط بین‌فردی کاربرد دارد و در نتیجه، یادگیری آن بسته به موقعیت اجتماعی مربوط به آن می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه، مسیر آموزشی گوش دادن فعال را در حوزه‌های مختلفی مانند فضای کاری، روابط عاطفی، روابط والد‌فرزندی یا ارتباط‌های اجتماعی دوستانه بیان می‌کنیم.
- فیلم آموزش آشنایی با مهارت های نرم و مهارت های اجتماعی فرادرس
- فیلم آموزش اصول و تکنیک های متقاعد سازی افراد فرادرس
- فیلم آموزش بهبود کیفیت رابطه والدین و فرزندان فرادرس
- فیلم آموزش مهارت های برقراری ارتباط موثر در سازمان ها فرادرس
- فیلم آموزش سواد عاطفی فرادرس
ما می‌توانیم بسته به نیازی که داریم و آشنایی که با مهارت گوش دادن فعال پیدا کرده‌ایم، کارآمدترین آموزش را انتخاب کنیم. برای مثال، اگر به دنبال تقویت مهارت مذاکره هستیم، می‌توانیم گوش دادن فعال را در اصول و تکنیک‌های متقاعدسازی بیاموزیم و اگر به دنبال داشتن رابطه عاطفی پایدار و شاد هستیم، می‌توانیم سواد عاطفی خود را تقویت کنیم و مهارت گوش دادن فعال را در این بستر یاد بگیریم.
مهم‌ترین خصوصیات گوش دادن فعال چیست؟
واژه «فعال» در مهارت گوش دادن فعال، به این معناست که در هنگام صحبت کردن مخاطب، ما نیز به‌صورت موازی و فعالانه در حال رعایت اصول مختلفی مانند ارتباط چشمی پایدار یا تکان دادن سر هستیم تا فهم دقیق‌تری از گفتگو پیدا کنیم و همراهی خود را با گفتگو نشان دهیم. در ادامه، این اصول یا خصوصیات گوش دادن فعال را نام می‌بریم.
- ارتباط چشمی پایدار
- تکرار نکات مهم در انتهای صحبت
- استفاده از اصوات و کلمات تأییدی
- پرسیدن سؤالات با پایان باز
- جنب‌وجوش نداشتن
- تکان دادن سر
- جنب‌وجوش نداشتن
- اندکی متمایل شدن به سمت مخاطب
- زمان دادن به مخاطب برای تفکر
- واکنش نشان دادن به احساسات مخاطب
حال که به‌صورت کلی می‌دانیم گوش دادن فعال چیست و چه کاربردی دارد، می‌توانیم هر کدام از این اصول را به‌صورت کامل توضیح دهیم.
ارتباط چشمی پایدار
ارتباط چشمی مهم‌ترین مؤلفه در گفتگوهای بین‌فردی است. تماس چشمی پایدار در بازه‌های زمانی ۴ تا ۵ ثانیه‌ای اتفاق می‌افتد و بین هر کدام از بازه‌های زمانی می‌توانیم به آرامی ارتباط چشمی را قطع کرده و به محیط اطراف یا دست‌های مخاطب نگاه کنیم تا ارتباط چشمی حالت زُل زدن به خود نگیرد. با انجام این کار، در حدود ۵۰٪ تا ۷۰٪ از زمان گفتگو، با مخاطب ارتباط چشمی خواهیم داشت.
تکرار نکات مهم
به‌طور معمول، صحبت‌های افراد دارای چند نکته مهم‌تر است که قصد بیان آن را دارند. اگر بتوانیم بعد از پایان صحبت، این موارد را به‌صورت خلاصه و در یک یا دو جمله بیان کنیم، او مطمئن میشود که در حال گوش دادن به صحبت‌ها هستیم. در ادامه، مثال‌هایی را برای تکرار نکات مهم بیان می‌کنیم.
- «پس در نهایت پدر شما با خرید ماشین موافقت نکرد»
- «امکان ندارد... یعنی در نهایت با این همه تلاش نتوانستی سفر خود را شروع کنید»
- «این‌طور که متوجه شدم، آخر هم نتوانستید او را قانع کنید که با شما همسفر شود.»
- «پس بر این اساس، شما از انجام این کار پشیمان شده‌اید»
با این جملات، آنچه که می‌شنویم را خلاصه کرده‌ایم و فرصتی به مخاطب می‌دهیم تا میزان فهم ما را از گفته‌های خود بسنجد. هر چقدر بتوانیم هدف مخاطب را از گفتگو بهتر در این جملات بگنجانیم، همراهی بهتری با او داشته‌ایم و به‌خوبی یاد گرفته‌ایم که گوش دادن فعال چیست و چه کاربردی دارد.
استفاده از اصوات و کلمات تأییدی
همراهی کلامی از مؤثرترین واکنش‌ها به گفته‌های مخاطب است. این همراهی شامل دو بخش اصوات و کلمات تأییدی است. در ادامه، مواردی را از هر کدام بیان می‌کنیم.
- اصوات تأییدی: اوهوم، آهان، وای، وو
- کلمات تأییدی: درسته، بله، متوجهم، آره، خب
استفاده متعادل از واژه‌ها و کلمات تأییدی به مخاطب نشان می‌دهد که دوست داریم ادامه گفته‌ها را بدانیم. در نتیجه، انگیزه بیشتری برای ادامه گفتگو پیدا می‌کند. با انجام این تمرین به‌مرور یاد می‌گیریم که تأثیر اصوات تأییدی در گوش دادن فعال چیست و دلیل رواج این تکنیک میان مردم را متوجه می‌شویم.
پرسیدن سؤالات با پایان باز
برخی سؤالات مانند «حالت خوب هست؟» را می‌توان با یک کلمه «بله» یا «خیر» پاسخ داد. این سؤلات با «پایان بسته» (Dead-End) هستند و برای پیش‌بردن گفتگو و گوش دادن فعال کارکرد چندانی ندارند. پرسش‌های با پایان بسته را نمی‌توان ادامه داد و اطلاعاتی از مخاطب به‌دست نمی‌آوریم. از آن‌سو، «سؤالات با پایان باز» (Open-Ended) مانند «نظرت در مورد فلان موضوع چیست؟»، مخاطب را به این سمت هدایت می‌کند که با جملات متعددی جواب دهد و علاقه ما را برای ادامه گفتگو نشان می‌دهد. در ادامه، برخی از سؤالات با پایان باز را بیان می‌کنیم.
- می‌توانی توضیح بیشتری در این مورد بدهی؟
- منظورت از فلان چیز چیست؟
- نظر شما در مورد فلان موضوع چیست؟
- ایده تو برای رسیدن به این هدف چیست؟
- به‌نظر شما چرا این اتفاق رخ داد؟
پرسیدن سؤالات باز، مخاطب را به صحبت کردن دعوت می‌کند و به ما فرصت می‌دهد تا گوش دادن فعال را ادامه دهیم، در این صورت، مخاطب احساس می‌کند که فردی ارزشمند است و اطلاعات بیشتری به ما می‌دهد تا او را درک کنیم و همراهی بهتری داشته باشیم.
جنب‌وجوش نداشتن
جنب‌وجوش بدن در هنگام گفتگو مانند حرکات پیاپی پاها، بازی با انگشتان یا ضرب گرفتن انگشتان بر روی میز نشانه خسته شدن، کلافگی، استرس یا بی‌صبری است و این پیام پنهانی را در بیشتر مواقع مخاطب متوجه میشود. در نتیجه، تلاش کنیم تا جای ممکن بدن خود را در حالت ثابت نگه داریم.
تکان دادن سر
تکان دادن سر در هنگام بیان نکات مهم نیز یکی از مؤلفه‌های «فعال بودن» در مهارت گوش دادن فعال است. با تکان دادن سر، به‌صورت فعالانه به مخاطب نشان می‌دهیم که به گفته‌های او توجه می‌کنیم و می‌توانیم نکات مهم یا جذاب صحبت‌های او را تشخیص دهیم. تنها باید توجه داشته باشیم که بیش از اندازه تکان دادن سر، این تکنیک را از حالت طبیعی خارج می‌کند و حتی می‌تواند نشانه استرس باشد.
اندکی متمایل شدن به‌سمت مخاطب
برای این‌که انگیزه و تمایل خود را برای گوش دادن به مخاطب نشان دهیم، می‌توانیم در هنگام گفتگو اندکی به‌سمت مخاطب خم شویم و جهت بدن خود را هم‌سو با بدن مخاطب کنیم. جوری که به‌طور کامل روبروی مخاطب قرار بگیریم. این تکنیک ظریف زبان بدن، احترام ما به مخاطب را نشان می‌دهد و مخاطب متوجه میشود که برای ما ارزشمند است.
زمان دادن به مخاطب برای تفکر
در فرایند گوش دادن فعال، اگر مخاطب برای یادآوری موضوعی خاص نیاز به زمان داشت یا برای پاسخ به سؤال ما در فکر فرو رفت، به او اجازه دهیم تا به‌خوبی فکر کند. اگر مخاطب بداند که کلافه نمی‌شویم و به او اجازه می‌دهیم تا تفکر کند، احساس آرامش بیشتری می‌کند و همچنین، متوجه حالت حمایتی ما میشود و می‌فهمد که برای ما فرد ارزشمندی است که حاضر شده‌ایم به او زمان بدهیم تا هر آنچه که می‌خواهد را به‌طور کامل بیان کند. به‌طور کلی، متخصصان روابط انسانی به‌خوبی می‌دانند اهمیت صبور بودن و فرصت دادن به مخاطب در گوش دادن فعال چیست و چه تأثیر مطلوبی بر ارتباط دارد.
واکنش نشان دادن به احساسات مخاطب
در فرایند گوش دادن فعال همواره نباید لبخند بزنیم، بلکه حالت صورت ما به احساسات موجود در صحبت‌های مخاطب بستگی دارد. اگر موضوع عجیبی را تعریف می‌کند، می‌توانیم ابروهای خود را بالا بی‌اندازیم و در ادامه با «نه بابا» پاسخ دهیم. اگر موضوع غم‌انگیزی مطرح میشود، می‌توانیم ابروها و پلک‌های خود را پایین بی‌اندازیم و مراقب باشیم که به‌هیچ عنوان لبخند نزنیم. از آن‌سو، هنگامی که موضوع شادکننده و هیجان‌انگیزی را بیان می‌کنند، می‌توانیم سرعت تکان دادن سر خود را به‌نشانه تأیید افزایش دهیم و لبخند خود را حفظ کنیم.
اگر احساس موجود در چهره با بیان مخاطب منطبق باشد، به‌خوبی همراهی خود را نشان داده‌ایم و با رعایت این نکته ظریف، به خودمان ثابت می‌کنیم که می‌دانیم گوش دادن فعال چیست و چگونه باید از آن استفاده کنیم. برای آشنایی بیشتر با انواع احساسات، می‌توانیم به مطلب انواع احساسات در روانشناسی از مجله فرادرس مراجعه کنیم.
راهکارهای عملی تقویت مهارت گوش دادن فعال چیست؟
راهکارهایی مانند تمرکز کامل بر صحبت‌ها، اجتناب از نصیحت یا تلاش برای عدم قضاوت مخاطب تنها برخی از تکنیک‌های تقویت زبان بدن است. در ادامه، این راهکارها را نام می‌بریم.
- تمرکز کامل بر صحبت‌ها
- قطع نکردن حرف مخاطب
- اجتناب از نصیحت
- عدم قضاوت مخاطب
- جلوگیری از حواسپرتیهای بالقوه
- زبان بدن گشوده
- توجه به نشانه‌های غیرکلامی
- تکرار ذهنی کلمات مخاطب
حال که می‌دانیم تکنیک‌های تقویت گوش دادن فعال چیست، می‌توانیم هر کدام از آن‌ها را توضیح دهیم.
تمرکز کامل بر صحبت‌ها
در هنگام گوش دادن فعال نیاز داریم که موبایل خود را کنار بگذاریم، به حواسپرتیهای محیط بی‌توجه باشیم و هنگام گوش دادن به صحبت‌های مخاطب، غرق در رویاپردازی‌های خود نشویم و گفتگوی درونی خود را ساکت کنیم. این تمرکز بر روی صحبت‌ها و زبان بدن مخاطب و همراهی به‌موقع، نیاز به تمرین و پشتکار بالا دارد.
قطع نکردن حرف مخاطب
تمرین صبر و سکوت کردن در هنگام صحبت مخاطب، یکی از ضروریات گوش دادن فعال است و به مخاطب اجازه می‌دهد که بدون این‌که وسط حرف او بپریم، با خیالی راحت حرفهای خود را بیان کند.
اجتناب از نصیحت
هر گونه قضاوت ارزشی و نصیحت مخاطب، به‌عنوان مانعی بزرگ برای گوش دادن فعال محسوب میشود. ذهن خود را باز نگه داریم و به‌جای قضاوت ارزشی در مورد سخنان مخاطب و بیان دیدگاه خویش، در تلاش باشیم تا صرفاً مخاطب را همراهی کنیم که شنیده شود و احساس کند که برای ما فردی ارزشمندی است.
عدم قضاوت مخاطب
اگر در پاسخ‌های خود خنثی باشیم و مخاطب را قضاوت نکنیم، مخاطب نیز احساس راحتی بسیار بیشتری با ما خواهد داشت و با سانسور بسیار کمتری افکار خود را بیان می‌کنند. اگر در هنگام گوش دادن فعال قضاوت نکنیم، به‌عنوان نقطه امن زندگی اطرافیان شناخته می‌شویم و افراد در هنگام گفتگو و درد و دل، مطمئن هستند که سرزنش نخواهند شد، مورد انتقاد قرار نمی‌گیرند، احساس شرم نمی‌کنند و با سایر احساسات نامطلوب مطلوب مواجه نمی‌شوند. در ادامه، شیوه‌هایی را برای قضاوت نکردن مخاطب بیان می‌کنیم.
- همدلی با مخاطب و دیدن دنیا از نگاه او
- یادگیری بیشتر در مورد تفاوت‌های میان مردم و فرهنگ‌های متفاوت
- تمرین پذیرش اطرافیان
- یادآوری موقعیت‌هایی که مورد قضاوت دیگران قرار گرفته‌ایم و احساس مطلوبی که داشته‌ایم
اگر بدانیم ضرورت وجود نگاهی بدون قضاوت در گوش دادن فعال چیست، هیچ‌گاه کسی را مورد قضاوت قرار نخواهیم داد. حتی اگر با صحبت‌های مخاطب مخالف هستیم، باز هم گوش دادن فعال را ادامه دهیم و از زبان بدن کمک بگیریم تا توجه خود را به صحبت‌های مخاطب نشان دهیم.
جلوگیری از حواسپرتیهای بالقوه
هرگونه عامل حواس‌پرتی می‌تواند فرایند گوش دادن فعال را متوقف کند و در پی آن، امکان تأثیرگذاری نیز از بین می‌رود. برای جلوگیری از این اتفاق، به‌هیچ عنوان به حواسپرتیهای تکنولوژیک مانند تماس‌های تلفنی یا «نوتیفیکیشن» (Notifications)های موبایل و حواسپرتیهای انسانی مانند صدای در زدن یا گفتگوی سایر افراد واکنش نشان ندهیم.
زبان بدن گشوده
زبان بدن گشوده به مخاطب نشان می‌دهد که احساس امنیت و آرامش داریم و از همراهی با او استقبال می‌کنیم و همچنین، هیچ گاردی نسبت به ادامه تعامل نداریم. در ادامه، تکنیک‌های زبان بدن گشوده را بیان می‌کنیم.
- باز کردن دست‌ها و دست‌به‌سینه نبودن
- قرار گرفتن پاها در کنار هم و نی‌انداختن پاها بر روی هم
- نشان دادن کف دست در هنگام گفتگو
- تکان دادن سر، لبخند زدن و ارتباط چشمی پایدار
انواع زبان بدن به‌یقین بیشترین تأثیر را بر روی مخاطب می‌گذارد و متخصصان روانشناسی بالینی به‌خوبی می‌دانند که اهمیت زبان بدن بر روی گوش دادن فعال چیست و چه کاربردی دارد. برای یادگیری زبان بدن، می‌توانیم به فیلم آموزش زبان بدن مقدماتی فرادرس مراجعه کنیم.
توجه به نشانه‌های غیرکلامی
حدود ۶۵ درصد از تعاملات افراد به‌صورت غیرکلامی است. توجه به این مدل از نشانه‌های غیرکلامی، اطلاعات بسیار خوبی در مورد مخاطب و آنچه که در ذهن دارد به ما می‌دهد. برای مثال، اگر سرعت حرف زدن مخاطب زیاد باشد، به احتمال زیاد استرس دارد و اگر به‌آرامی صحبت می‌کند، خسته است یا سعی دارد تا کلمات مناسب را برای توضیح مطلب انتخاب کند. با کسب این اطلاعات، به خوبی می‌توانیم با سخنان مخاطب همراهی کنیم. برای آشنایی بیشتر با نشانه‌های غیر کلامی، می‌توانیم به فیلم آموزش رایگان تقویت ارتباط غیرکلامی فرادرس مراجعه کنیم.
تکرار ذهنی کلمات مخاطب
اگر تمرکز کردن بر روی صحبت‌های مخاطب فرایند دشواری برای ما است، از مخاطب خواهش کنیم تا آرام‌تر صحبت کند و در هنگام شنیدن صحبت‌ها، هر کدام از جملات را در ذهن خود تکرار کنیم. این کار باعث میشود تا نفوذ کلمات در ذهن ما بیشتر شود و امکان حفظ کردن آن‌ها افزایش پیدا کند.
گوش دادن فعال به مشتری چیست؟
گوش دادن فعال در حوزه فروش و خدمات مشتریان، به‌معنای تمرکز کامل بر روی واژه‌هایی است که مصرف‌کننده بیان می‌کند، فهم معنای هر کدام از کلمات و واکنش مناسب برای ایجاد احساس شنیده شدن و ارزشمند بودن در مشتری است.
گوش دادن فعال در زندگی مشترک چیست؟
گوش دادن فعال از پایه‌های زندگی شاد و همدلانه است، برای استفاده از این مهارت، با شریک زندگی خود در محیط آرام و به‌دور از عوامل حواس‌پرتی قرار بگیرید، ارتباط چشمی مؤثری را ایجاد کنید و با توجه و اشتیاق فراوان و کمک گرفتن از زبان بدن گشوده، به گفته‌های همسرتان واکنش نشان دهید و او را همراهی کنید.
گوش دادن فعال در مذاکره چیست؟
گوش دادن فعال در مذاکره بر پایه تماس چشمی پایدار و زبان بدن قاطع در مذاکره است تا به‌عنوان فردی قابل اعتماد و امن به‌نظر بیاییم. همچنین، در هنگام مذاکره، باید بتوانیم او را متقاعد کنیم که با پذیرفتن پیشنهاد ما، به نتیجه‌ای برد-برد خواهیم رسید. در نتیجه، تمرکز بالا بر روی صحبت‌های مخاطب و تحلیل آن‌ها از اهمیت زیادی بر خوردار است. همچنین، باید بتوانیم به خوبی صحبت‌های مخاطب را جمع‌بندی کنیم و به‌صورت خلاصه بیان کنیم تا مطمئن باشیم که صحبت‌های او را درست متوجه شده‌ایم و در عین حال، رفتارهای او را تحلیل کنیم تا بهترین واکنش را نشان دهیم.
فواید و اهمیت گوش دادن فعال چیست؟
گوش دادن فعال یکی از ضروریات تعامل همدلانه در محیط کار یا زندگی شخصی است و در تمام تعاملات بین‌فردی و گفتگوهای روزمره کاربرد دارد. با یادگیری مهارت گوش دادن فعال، از همین امروز می‌توانیم پیوندهای ارتباطی عمیق‌تری را ایجاد کنیم. در ادامه، فواید و اهمیت گوش دادن فعال را بیان می‌کنیم.
- جلب اعتماد مخاطب
- ایجاد تعلق عاطفی
- نشان دادن جذابیت و شکل‌گیری روابط
- تقویت مهارت همدلی
- تقویت مهارت حل مسئله
- تقویت مهارت تصمیم‌گیری
- افزایش توانایی برای برطرف کردن چالش‌های زندگی
- کاهش سوءتفاهم در مکالمات بین‌فردی
حال که می‌دانیم فواید گوش دادن فعال چیست و چه نقش مهمی در زندگی روزمره دارد، انگیزه بیشتری داریم تا این مهارت را در خودمان پرورش دهیم.
انواع فیلم آموزش رایگان فرادرس برای یادگیری گوش دادن فعال چیست؟
در این بخش، فیلم‌های آموزشی رایگان که در آن‌ها مهارت گوش دادن فعال در کنار سایر مهارت‌های ارتباطی و نفوذ اجتماعی آموزش داده شده‌اند را معرفی می‌کنیم.
- فیلم آموزش رایگان تکنیک های پرورش مهارت ارتباط کلامی فرادرس
- فیلم آموزش رایگان مهارت های ارتباطی فرادرس
- فیلم آموزش رایگان مهارت حل مسئله فرادرس
- فیلم آموزش رایگان راه‌های متقاعدسازی افراد فرادرس
- فیلم آموزش رایگان رازهای ساخت شخصیت کاریزماتیک فرادرس
حال که به‌طور کامل می‌دانیم مهارت گوش دادن فعال چیست و با شیوه تقویت آن آشنا شده‌ایم، می‌توانیم این مهارت را در چارچوب‌های مختلف زندگی نیز به‌صورت رایگان یاد بگیریم.
بازتاب در روش گوش دادن فعال به چه معناست؟
هنگامی که در فرایند گوش دادن فعال، با شیوه‌های کلامی و غیرکلامی به صحبت‌های مخاطب واکنش نشان می‌دهیم، در حال گوش دادن بازتابی هستیم. بازتاب در روش گوش دادن فعال به‌معنی واکنش‌های کلامی، هیجانی و رفتاری است که به صحبت‌های مخاطب می‌دهیم.
موانع گوش دادن فعال چیست؟
موانع متعددی از جمله سر و صدای محیطی، خستگی یا خواب‌آلودگی، افکار مزاحم، تمرکز بر پاسخ به‌جای حرف مخاطب و واکنش‌های نامتناسب در هنگام گوش دادن فعال می‌تواند اتفاق بیفتد. در ادامه، تعدادی از این موانع را نام می‌بریم.
- سر و صدای محیطی
- بوهای آزاردهنده
- دمای نامناسب
- صندلی غیر راحت
- تماس‌های تلفنی
- خستگی یا خواب‌آلودگی
- بیماری و ضعف بدنی
- افکار مزاحم
- احساسات ناخوشایند در مورد مخاطب
- تمرکز بر پاسخ به‌جای توجه به حرف مخاطب
- صدای پایین مخاطب یا سرعت کم حرف زدن او
- تفاوت زبانی با مخاطب
- تمایل مخاطب به هدایت بحث حول محور خویش یا «خودشیفتگی مکالمه‌ای» (Conversational Narcissism)
با شناسایی این‌که موانع موجود بر سر راه گوش دادن فعال چیست، راحت‌تر می‌توانیم با آن‌ها مواجه شویم و در صورت نیاز، با آمادگی و شناخت قبلی، موانع موجود را از سر راه برداریم.
سطوح گوش دادن فعال چیست؟
بر اساس منابع معتبر، سه سطح از مراحل گوش دادن فعال وجود دارد که شامل گوش دادن درونی، گوش دادن متمرکز و گوش دادن جهانی میشود. در ادامه این مطلب از مجله فرادرس، هر کدام از این مراحل را توضیح می‌دهیم.
- «گوش دادن درونی» (Internal Listening): هنگامی که بر روی ذهن خودمتمرکز می‌شویم و به صدای درونی توجه می‌کنیم، در حال گوش دادن درونی هستیم. در این صورت، می‌توانیم سفری به دنیای درونی خود داشته باشیم و تجربیات گذشته و نقطه‌نظرات عمیق‌تری که پشت این صدای درونی وجود دارد را متوجه شویم. گوش دادن درونی شروع مسیری برای رسیدن به خودآگاهی است.
- «گوش دادن متمرکز» (Focused Listening): هنگامی که بر روی صحبت‌های فردی دیگر متمرکز هستیم، در این سطح از گوش دادن قرار داریم. در چنین موقعیتی، افکار ما در تعامل دخیل نیستند و می‌توانند به‌عنوان مانع محسوب شوند.
- «گوش دادن جهانی» (Global Listening): گوش دادن جهانی مربوط به تعاملی است که تمام افراد به راحتی قادر به فهمیدن آن هستند. در گوش دادن جهانی، افراد با ارزیابی مؤلفه‌های جهانی و همگانی زبان بدن و عناصر صدا در هنگام صحبت کردن مانند زیری و بمی صدا، حجم صدا یا وقفه‌ها مخاطب را رازیابی می‌کنند.
اگر بدانیم گوش دادن فعال چیست متوجه می‌شویم که منظور ما از گوش دادن فعال، سطح دوم و سوم گوش دادن بر اساس دسته‌بندی مؤسسه آموزشی مشارکت فعال است.
