فرادرسانتقاد پذیری چیست؟ + از فواید تا راه های افزایش مهارت انتقاد پذیری
وقتی در حین انجام کار با مشکلی روبه‌رو می‌شوید با کمک روش‌های حل مسئله برای رفع آن تلاش می‌کنید. حال اگر شخصی باتجربه از نحوه عملکردتان انتقاد کند با کمک او می‌توانید مسئله را به شیوه بهتری حل کنید. افراد کاریزماتیک در این زمینه بسیار موفق عمل می‌کنند. در این راستا باید بدانید که انتقاد پذیری چیست و آن را در خود تقویت کنید تا در مواجهه با منتقدان ناراحت نشوید. در این مطلب از مجله فرادرس درباره اهمیت انتقادپذیری و نحوه پرورش آن صحبت می‌کنیم تا با حفظ اعتماد به نفس خود نظرات دیگران را بشنوید و عملکردتان را بهبود دهید. همچنین انواع انتقاد و نحوه برخورد با آن‌ها را آموزش می‌دهیم. اگر قصد دارید که روحیه انتقادپذیری خود را پرورش دهید و از دیگران نیز به‌درستی انتقاد کنید تا انتهای این مطلب همراه مجله فرادرس باشید.
انتقاد پذیری چیست؟
«انتقاد» (Criticism) نوعی بازخورد است که در محیط‌های کاری برای بهبود عملکرد افراد به کار می‌رود. معمولا افراد از یکدیگر انتقاد می‌کنند تا به آن‌ها در رسیدن به نتایج بهتر کمک کنند. اگر بدانید که انتقاد پذیری چیست نسبت به بازخوردهای دیگران احساس منفی نخواهید داشت و آن‌ها را فرصت‌هایی برای پیشرفت خود به حساب می‌آورید.
انتقاد سازنده چیست؟
انتقاد سازنده نقدی هوشمندانه است که به پیشرفت در محیط کاری کمک می‌کند. تمرکز اصلی این نوع انتقاد روی عملکرد افراد است . منتقد معمولا در پایان، پیشنهادهایی برای رفع مشکلات ارائه می‌دهد. پذیرش اشتباه در ابتدا کار ساده‌ای نیست زیرا هیچ کس از ایراد گرفتن دیگران خوشحال نمی‌شود اما این نوع از انتقادات کمک می‌کند که افراد پیشرفت کنند و ضعف‌هایشان را از بین ببرند.
در این راستا اگر مهارت گوش دادن فعال را تقویت کنید و به این انتقادها واکنش مثبتی بدهید مهارت برقراری ارتباط خود را گسترش می‌دهید و در محل کار عملکرد بهتری خواهید داشت.
در ادامه توضیح می‌دهیم که چگونه انتقادهای موجود در محیط کار خود را مدیریت کنید و فرهنگ سازمان را به سمت انتقادپذیری هدایت کنید تا توان مدیریت انتقادهای تند و منفی را داشته باشید.
انتقاد غیرسازنده چیست؟
اگر منتقد به‌دنبال تخریب شخصیت و کوچک شمردن عملکرد شما باشد و نخواهد که پیشرفتی در شرایط به وجود بیاورد از این نوع انتقاد استفاده می‌کند. افرادی که می‌دانند انتقاد پذیری چیست در برابر این رفتار خودشان را کنترل می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که اظهار نظرهای فاقد منبع معتبر روی انگیزه‌های آن‌ها تاثیر منفی بگذارند.
مراحل افزایش انتقاد پذیری
برای این‌که مهارت انتقادپذیری را در خود پرورش دهید می‌توانید هر بار مراحل مشخص را طی کنید. مراحل انتقادپذیری ساده و شفاف هستند و کمک می‌کنند که فرصت‌های پنهان شده در بین هر انتقاد را پیدا کنید. در ادامه این مراحل را مرور می‌کنیم.
- گوش دادن: همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم در ابتدای امر باید به انتقادها گوش دهید. اشتباه متداول در میان افراد این است که پیش از شنیدن کامل انتقاد، نظراتشان را ابراز می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که طرف مقابل افکار خود را به درستی انتقال دهد.
- شخصی کنید: بازخوردها مربوط به محل کار یا نوع عملکردتان هستند و کسی نمی‌خواهد شخصیت شما را زیر سوال ببردد. بنابراین موضوعات را از جنبه حرفه‌ای آن‌ها بنگرید و از انتقادها استقبال کنید.
- یادداشت‌برداری کنید: انتقادپذیری کار دشواری است اما تکرار یک انتقاد سخت‌تر است. بنابراین برای این‌که از درک کردن دقیق مسئله مطمئن شوید انتقادها را یادداشت کنید یا با اجازه طرف مقابل صدایش را ضبط کنید تا در حین اجرا دچار خطا نشوید.
- سوال بپرسید: درباره انتظارات دیگران سوال کنید تا متوجه شوید که چه عملکردی مطابق میل سازمان است. گاهی کاری را به‌درستی انجام می‌دهید اما نحوه انجام آن به کل سازمان ضربه می‌زند بنابراین مهم است که درک صحیحی از شرایط خود داشته باشید.
- تشکر کنید: از منتقدان خود برای وقتی که برایتان صرف کرده‌اند تشکر کنید. آن‌ها می‌توانستند بی‌توجه از کنار اشتباهاتتان عبور کنند اما ترجیح دادند که به شما در مسیر پیشرفت یاری دهند.
- بلافاصله بازبینی کنید: در این مواقع زمان را هدر ندهید و ذهن خود را درگیر ناراحتی‌های احساسی نکنید. در این حالت به‌سرعت روند کار را بازبینی کنید تا نقاط ضعفتان برطرف شوند.
- برنامه‌ریزی کنید: به خودتان بیش از حد سخت نگیرید اما برنامه‌ریزی شما باید به‌گونه‌ای باشد که با حفظ کیفیت فعالیت‌های گذشته، عملکرد خود را بهبود دهید و مطابق با انتقادهای سازنده اطرافتان تغییرات محسوسی در آن‌ها اعمال کنید.
چگونه انتقادها را مدیریت کنیم؟
برای این‌که انتقادی سازنده را بپذیرید ابتدا باید زاویه دید فرد منتقد را بسنجید تا دریابید که از این بازخورد خود چه هدفی داشته است. به یاد داشته باشید که انتقاد سازنده باعث ترقی شما می‌شود و نباید آن را حمله‌ای به خود بدانید. همچنین این انتقادها نباید به موضوعات خارج از کنترلتان مربوط شوند.
انتقاد سازنده می‌تواند از طرف همکار، مدیر، منابع انسانی، دوست یا هر کارمند دیگری باشد. معمولا دریافت انتقاد از طریق جلسات حضوری، مکالمه‌های تصویری یا از طریق پیام‌های متنی منتقل می‌شود و اگر بدانید که انتقاد پذیری چیست در برابر این نظرات رفتاری پخته از خود نشان می‌دهید.
اگر در مواجهه با این اظهار عقاید خشمگین می‌شوید و نمی‌توانید رفتار درستی از خود نشان دهید راهکارهای زیر را مطالعه و تمرین کنید. پس از مدتی متوجه تغییرات رفتاری خود می‌شوید و با شنیدن انتقادهای سازنده احساس ناراحتی نمی‌کنید.
درک حسن نیت منتقد
گام اول برای مدیریت خود در مواجهه با انتقادات این است که هدف اصلی نقد را درک کنید. همیشه این فرض را در نظر بگیرید که که فرد منتقد نسبت به شما حسن نیت دارد و می‌خواهد با ارائه نقد سازنده کمک کند و قصد او ناراحت کردنتان نیست. می‌توانید نقد را همچون داروی ویتامین بدمزه‌ای بدانید که در نهایت استفاده از آن به نفع شما خواهد بود.
وقتی یک همکار یا مدیر از عملکردتان انتقاد می‌کند معنای این کارش این است که نگران فرایند حرفه‌ای شما است و می‌خواهد فضایی را برای پیشرفت بیشترتان مهیا کند.
اگر چنین دیدگاهی را در خود پرورش دهید در مواجهه با این موقعیت‌ها واکنش بهتری نشان می‌دهید. در این حالت میزان دانش منتقد خود را بررسی کنید و پس از اعتبارسنجی، از گفته‌های او یاد بگیرید و تغییرات لازم را در عملکرد خود پیاده‌سازی کنید.
دوری از پاسخ‌های احساسی و تدافعی
طبیعی است که با شنیدن انتقادها احساساتی شوید. همچنین طبیعی است که بخواهید از تصمیم‌های خود دفاع کنید. اما واقعیت این است که در مواجهه با انتقادهای حرفه‌ای باید این روحیه و افکار را کنار بگذارید. انتقادهای سازنده باعث پیشرفت حرفه‌ای شما می‌شوند.
بنابراین نیازی نیست که شروع به توجیه کارها و دفاع از تصمیمات خود کنید. همین که متوجه شدید نیت شخص منتقد مثبت است تمام افکار مزاحم را کنار بزنید و فعالانه به نقد او گوش دهید تا بتوانید تغییرات اثربخشی ایجاد کنید.
وقتی شخصی به شما انتقاد می‌کند درس‌های موجود در صحبت‌هایش را یاد بگیرید و در آن حالت به احساسات منفی خود اهمیتی ندهید زیرا در آینده از او به خاطر این انتقادها تشکر خواهید کرد. بنابراین پس از شنیدن ایرادها و درک این‌که انتقاد پذیری چیست تمرکز خود را روی نکات عنوان شده بگذارید و عملکردتان را بهبود دهید.
تقویت مهارت گوش دادن فعال
اگر دریافتید که منتقد قصد خوبی دارد و می‌خواهد کمکتان کند خود را آماده شنیدن صحبت‌هایش کنید. در این راستا می‌توانید مهارت گوش دادن فعال خود را تقویت کنید. به این ترتیب میان صحبت‌هایش نمی‌افتید و شروع به دفاع از خود نمی‌کنید. بلکه کاملا دقیق و با اشتیاق به حرفهایش گوش می‌دهید و نکات موجود در آن را به ذهن می‌سپارید تا توانایی پیاده‌سازی آن‌ها را داشته باشید.
بخشی از مهارت گوش دادن فعال این است که شنیده‌های خود را تکرار کنید. با انجام این کار به درک درست‌تری از انتقاد می‌رسید و آن را بهتر عملی می‌کنید.
دیدگاه عینی و احترام به نظر دیگران
برای این‌که بدانید انتقاد پذیری چیست و نحوه مدیریت آن را بیاموزید باید از شخصی کردن انتقادات اجتناب کنید. شخص منتقد هرگز ارزش شما را در حین انتقادات خود نادیده نمی‌گیرد. به‌جای این‌که نظرات منفی و مثبت را اشتباه برداشت کنید، آن‌ها را یکسان در نظر بگیرید. مطمئن باشید که بازخوردهای منفی فرصت رشد و پیشرفت را برایتان فراهم می‌کنند. همچنین به یاد داشته باشید که دریافت بازخورد منفی به مراتب بهتر از این است که هیچ بازخوردی نگیرید.
انتقاد در مراحل ارزیابی
اگر انتقاد را بخش ضروری کار و راهی برای توسعه فردی خود بدانید تحمل آن برایتان ساده‌تر خواهد شد. این موضوع مخصوصا در حین انجام پروژه‌های کاری بزرگ اهمیت زیادی دارد. به‌طور مثال می‌خواهید زمان و انرژی زیادی را صرف انجام پروژه کنید و در این بین شخصی باتجربه از برخی اصول کاری شما انتقاد می‌کند.
اگر یاد بگیرید که انتقاد پذیری چیست در این موقعیت انتقاد سازنده را بخشی از ارزیابی کار خود تلقی می‌کنید و با پذیرش آن روند انجام پروژه را بهبود می‌دهید. این در حالی است که اگر روحیه انتقادپذیری نداشته باشی همچنان مسیر اشتباه خود را طی می‌کنید و درگیر مشکلاتی نظیر کمبود زمان می‌شوید.
ارائه توضیحات
گاهی همکار یا مدیرتان از شما انتقادی غیرمنصفانه می‌کنند و کارهایتان را زیر سوال می‌برند. در این حالت اجازه ندهید اختلافی به وجود بیاید بلکه با دلیل و مدرک کار خود را توضیح دهید. به‌طور مثال اگر سرپرست شما عملکرد ماه گذشته را زیر سوال برد مدارک فعالیت‌های خود را با خونسردی و به‌دور از استرس جمع‌آوری کنید و توضیحات لازم را به او ارائه دهید. همچنین اگر تصمیم‌هایتان را نادرست شمرد درباره شرایط و موقعیت خود در آن زمان توضیح دهید تا متوجه شود که علت این تصمیم چه بوده است.
دوری از بهانه‌جویی
با پذیرفتن مسئولیت‌های خود اعتبارتان را بالا ببرید. برخی افراد در مقابل انتقادها به‌سرعت مسئولیت را به گردن شخص یا شرایط دیگری می‌اندازند تا سرزنش نشوند. در حالی که این کار از اعتبار آن‌ها می‌کاهد. اگر درباره موضوعی مطمئن نیستید به جای عذر و بهانه آوردن، از دیگران کمک بگیرید. بهتر است که مسئولیت انجام کاری را بپذیرید و از اشتباهات خود درس بگیرید اما آن‌ها را بی‌جهت انکار نکنید.
واضح است که پذیرش مسئولیت کارها ساده نیست اما اگر سختی‌هایش را پذیرفتید باید یاد بگیرید که انتقاد پذیری چیست و از انتقاد افراد حرفه‌ای استقبال کنید.
پیگیری انتقادها
پس از آن که برای شنیدن انتقادها وقت گذاشتید باید آن‌ها را بررسی کنید. اگر با طرف مقابل به حد کافی راحت هستید جلسه‌ای ترتیب دهید تا درباره این نقدها با هم صحبت کنید. همچنین می‌توانید کمی زمان بخواهید و پس از تفکر درباره این نظرات درباره نحوه رفع آن‌ها با هم مکالمه کنید.
در نظر داشته باشید که طرف مقابل شما تفکر انتقادی داشته است و بخشی از ماجرا که از همه پوشیده بود برای او روشن شده است. بنابراین باید از این فرصت برای پیشرفت و از بین بردن مشکلات بهره ببرید.
جبران کردن
برای این‌که اشتباهات خود را جبران کنید در ابتدای امر باید تغییراتی را در رفتار خود به وجود بیاورید. ممکن است برای رفع کدورت‌ها لازم باشد که عذرخواهی کنید و مسئولیت خود را بپذیرید و توضیح دهید که تا حد امکان از تکرار این کار اجتناب می‌کنید. به‌طور مثال اگر به‌خاطر عدم هماهنگی با اعضای تیم به موعد مقرر نرسیدید و از برنامه عقب افتادید باید درباره این مسئله با افراد صحبت کنید.
همچنین می‌توانید با انواع روش‌های برنامه‌ریزی جلوی تکرار این قبیل اتفاقات را بگیرید و نشان دهید که فرد منعطفی هستید که از تجربه‌هایتان درس می‌گیرید.
قدردانی از منتقد
برای رسیدن به موفقیت باید روحیه پذیرش انتقادها را داشته باشید و از شنیدن آن‌ها ناراحت نشوید. به‌طور مثال گاهی با شنیدن انتقادهای غیرضروری تمایل دارید که آن‌ها را رد کنید. از این به بعد به جای رد کردن این نظرات آن‌ها را به چشم فرصتی برای پیشرفت و بهبود عملکرد خود بدانید.
در این حالت از منتقد خود متشکر باشید که به شما زاویه دید جدیدی عرضه کرد تا برای پیشرفت خود فرصتی پیدا کنید. وقتی به گفته‌های دیگران از این زاویه می‌نگرید به‌جای قهر و دلخوری جلساتی پربازده خواهید داشت و می‌توانید مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنید.
مهربانی با خود
حتی اگر به این نتیجه برسید که انتقادها به شخصیت شما مربوط نمی‌شوند ممکن است درگیر خودانتقادی شوید. به یاد داشته باشید که هیچ کس بدون خطا نیست و چیزهای زیادی وجود دارد که هر کس باید یاد بگیرد و مهم نیست که تا به حال چه چیزهایی را یاد گرفتید.
در موقعیت‌های این‌چنینی برای رسیدن به این مرحله از خود قدردانی کنید و برای داشتن آینده‌ای موفق‌تر مطابق با انتقادهای اطرافتان برنامه‌ای حساب شده تنظیم کنید. وقتی انتقادی می‌شنوید با خودتان همدل شوید و از خودسرزنشی دوری کنید. این رفتار کمک می‌کند که از منتقد خود نیز کینه‌ای به دل نگیرید و احساسات مثبت درونتان را به او هم انتقال دهید.
پرسش درباره سوالات مبهم
گاهی نکته‌ای وجود دارد که شخص منتقد به آن اشاره می‌کند اما برای شما مبهم باقی مانده است. در این حالت در سریع‌ترین زمان ممکن سوال بپرسید تا موضوع کاملا شفاف شود. می‌توانید سوال خود را در ابتدای مکالمه بپرسید یا اجازه دهید که شخص توضیحات کامل خود را ارائه کند و پس از آن پرسش کنید. خیلی مهم است که بدانید دیگران دقیقا چه انتظاری از شما دارند و مطابق با آن رفتار کنید.
به‌طور مثال شما به عنوان کارمند شرکت برخی وظایف را انجام می‌دهید اما نمی‌دانید که لازم است در پایان هر روز صورت‌جلسه را مطالعه کنید. کمی بعد یکی از همکارانتان در این باره از شما انتقاد می‌کند. اگر بدانید که انتقاد پذیری چیست بدون احساس ناراحتی متوجه انتظارات دقیق سازمان می‌شوید و فرایند روزانه خود را تغییر می‌دهید و ابهامات ذهنی خود را با پرسیدن سوالات مرتبط برطرف می‌کنید.
تشکیل جلسه برای ارزیابی پیشرفت
افرادی که می‌دانند انتقاد پذیری چیست پس از دریافت نقدها برای بهبود خود تلاش می‌کنند. شما نیز برای بهره‌گیری از این امتیاز، جلسه یا قرارهای ملاقاتی را تنظیم کنید تا به تجزیه و تحلیل میزان پیشرفت خود بپردازید و موضوع را از جنبه‌های مهم آن بررسی کنید.
برای نظم‌دهی به این قرارها می‌توانید از جدول مدیریت زمان استفاده کنید و در این جلسه‌ها مدارک پیشرفت خود را همراه داشته باشید. به‌طور مثال اگر مدیرتان از شما ایراد گرفت که چرا فعالیت در فضای مجازی را کاهش داده‌اید در جلسات خود و پس از بهبود شرایط مدارک فعالیت‌های بیشتر خود را داشته باشید تا در صورت لزوم آن‌ها را نشان دهید.
پاسخ به محتوا به جای لحن کلام
در مواجهه با انتقاد فقط به این موضوع توجه کنید که چه موضوعی گفته می‌شود. در این حالت تن صدای فرد گوینده را نادیده بگیرید. به‌طور مثال اگر عصبانی یا هیجان‌زده است از این حال او عبور کنید و توجه خود را به موضوع اصلی صحبت معطوف کنید. در واقع این‌که بخواهید از صحبت‌های طرف مقابل و حس فعلی او استرس بگیرید هیچ فایده‌ای ندارد. بنابراین احساس را از محتوا جدا کنید تا متوجه شوید که انتقاد پذیری چیست.
عدم شتاب در پاسخگویی
برای این‌که پاسخ انتقاد دیگران را بدهید هیچ عجله‌ای نداشته باشید. کمی برای فکر کردن به خودتان وقت بدهید تا جلوی گفتن کلمات اشتباه را بگیرید. ددر بیشتر موقعیت‌ها نیازی به عجله کردن نیست. مثلا اگر همکارتان انتقادی می‌کند این فرصت را دارید که کمی دیرتر یا مثلا فردا پاسخ بدهید زیرا هر روز یکدیگر را می‌بینید و فرصتی را در این بین از دست نخواهید داد.
تصمیم‌گیری
اگر انتقادها سازنده هستند و می‌توانید شرایط را تغییر دهید از مهارت تصمیم‌گیری خود استفاده کنید و این تغییر را به وجود بیاورید. اما در نظر داشته باشید که برخی از انتقادها صرفا برای تخریب روحیه گفته می‌شوند و هیچ راهی برای تغییر آن‌ها وجود ندارد. همچنین در بسیاری از مواقع نقدها فقط نظر و عقیده شخص دیگری هستند که می‌توانند درست نباشند. بنابراین مهم است که این مسئله را تشخیص دهید و بعد انتخاب کنید.
انتقاد پذیری در مدیریت چیست؟
مدیریت مجموعه‌ای از افراد کار دشواری است و در این مسیر لازم است که گاهی به کارمندانتان انتقاد کنید و این انتقادها می‌توانند باعث رشد سازمانتان شوند. اما معمولا گفتن ایرادها و مشکلات ساده نیست. در ادامه ۴ راهکار ارائه می‌کنیم تا به کمک آن‌ها بتوانید انتقادهایتان را به‌درستی به کارمندان انتقال دهید و شاهد رشد و بهبود سازمان باشید.
- قربانی نبودن
- حفظ خونسردی
- شخصی نکردن انتقادها
- تبدیل انتقاد به فرصت
همچنین با کمک این متدها میزان انتقادپذیری خودتان را افزایش می‌دهید تا کارمندان شجاعت یادآوری مشکلات را داشته باشند.
۱. قربانی نبودن
کارمندان به یک مدیر با ویژگی‌های شخصیت قربانی احترام نمی‌گذارند. ویژگی قربانی، مناسب مدیر نیست بلکه برای افرادی کاربرد دارد که نمی‌دانند مسئولیت‌پذیری چیست. در مقابل، مدیر باید استحکام و توانایی‌های خودش را به نمایش بگذارد تا کارمندان به او تکیه کنند. هرگاه از شخصیت قربانی و ضعیف فاصله گرفتید این فرصت را دارید که به کارمندانتان نقدهای سازنده‌ای گوشزد کنید و در جهت افزایش توانمندی‌ها کمکشان کنید.
همچنین اگر کارمندی از شما انتقاد کرد به‌جای این‌که خودتان را بی‌تقصیر نشان دهید به صحبت‌هایش گوش دهید و پاسخی منطقی به این انتقادها بدهید.
۲. حفظ خونسردی
وقتی با مشکلی مواجه می‌شوید پیش از برخورد با فرد خاطی کمی از فضا فاصله بگیرید تا موضوع را از جنبه‌های دیگری بررسی کنید. به این ترتیب با کنترل هیجان از نمایش رفتارهای عصبی و ناگهانی خودداری می‌کنید و بعدها از این کارتان پشیمان نمی‌شوید. در این راستا به عنوان مدیر باید صبوری خود را افزایش بدهید و به کارمندان نیز بیاموزید که انتقاد پذیری چیست. به این ترتیب روابط سالمی بین شما و افراد مشغول در سازمان شکل می‌گیرد.
اگر هم کارمندی انتقاد کوبنده‌ای از عملکردتان داشت باید صبورانه به حرفهایش توجه کنید و در صورت لزوم تغییراتی را ایجاد کنید.
۳. شخصی نکردن انتقادها
نباید انتقادها را طوری عنوان کنید که کارمندان نتیجه بگیرند با آن‌ها خصومت شخصی دارید. به هیچ عنوان در این مواقع بحث را از فضای کاری خارج نکنید و اجازه دهید که طرف مقابل متوجه مشکل اصلی بشود و برای رفع آن تلاش کند. در غیر این صورت بهره‌وری او کاهش می‌یابد و موجی از ناامیدی، خودش و همکارانش را در بر می‌گیرد. همچنین شما به عنوان مدیر مجموعه انتقادها را شخصی نکنید و به شکل حرفه‌ای برای رفعشان تلاش کنید.
۴. تبدیل انتقاد به فرصت
انتقادپذیری روشی متفاوت برای یادگیری است و افرادی که نمی‌دانند انتقاد پذیری چیست هرگز نمی‌توانند عملکردشان را بهبود دهند. به عنوان مدیر باید به کارمندان کمک کنید که پیشرفت کنند و همچنین خودتان با شنیدن انتقادها، از آن‌ها برای به دست آوردن فرصت‌های بیشتر استفاده کنید.
آموزش انتقاد در مدرسه
دانش‌آموزان در همه درس‌ها قوی نیستند و طبیعی است که در برخی از آن‌ها ضعف داشته باشند. در این بین معلمان باید نحوه انتقادسازنده را بلد باشند و به دانش‌آموزان یاد بدهند که انتقاد پذیری چیست. آن‌ها باید با لحنی مناسب و به‌دور از خشونت یا بی‌ادبی انتقادهای خود را به شاگردان ابراز کنند و همچنین کمک کنند که دانش‌آموز پس از شنیدن این انتقادها کنترل احساسات خود را در دست بگیرد و بدون این‌که عصبی یا ناراحت شود روی نکات گفته شده تمرکز کند.
در ادامه راهکارهایی را معرفی می‌کنیم که برای انتقاد کردن و همچنان افزایش انگیزه دانش‌آموزان به مدرسان کمک کنند.
از دانش‌آموزان تعریف کنید
بسیاری از دانش‌آموزان نمی‌دانند که انتقاد پذیری چیست و وقتی از آن‌ها ایرادی می‌گیرید توانایی تحمل آن را ندارند و گفته‌های شما را توهین به خود تلقی می‌کنند. بنابراین همواره در شروع انتقاد از دانش‌آموز تعریف کنید و چند نکته مثبت را درباره او به زبان بیاورید. پس از آن‌که از حسن نیت و علاقه شما به خود مطلع شد می‌توانید با ملایمت مشکلات را بیان کنید و اجازه دهید که از خود دفاع کند.
به‌طور مثال اگر معلم ابتدایی هستید و می‌خواهید از نمره‌های املای دانش‌آموزتان انتقاد کنید ابتدا از دست‌خط زیبای او تعریف کنید یا در مقاطع بالاتر توانایی حفظ کردن مطالب توسط فرد را مورد توجه قرار دهید و بعد درباره نکات مد نظرتان صحبت کنید. این امر کمک می‌کند که افراد بدون دلزدگی از شما و درستان به انتقادها گوش دهند. همچنین در این حالت اعتماد به نفس آن‌ها کم نمی‌شود و از همکلاسی‌هایشان خجالت نمی‌کشند.
بیش از حد انتقاد نکنید
نیازی نیست که در یک مکالمه تعداد زیادی از ایرادهای شخص را به او گوشزد کنید. اگر این کار را انجام دهید دانش‌آموز از شما زده می‌شود و بازخوردهایتان هیچ تاثیری روی شخص نمی‌گذارد. فقط زمانی می‌توانید معلم خاصی باشید که انتقادهایی مختصر را در زمانی مناسب بر زبان بیاورید. این کار باعث می‌شود که افراد این انتقادها را به خاطر بسپارند و برای رفع آن‌ها تلاش کنند.
به جای اشاره به مشکلات سوالات مناسب بپرسید
سوال پرسیدن بهتر از نصیحت کردن است. این روش کمک می‌کند که خود دانش‌آموزان ایرادهای خود را پیدا کنند. به‌طور مثال برخی افراد در کلاس تمرکز کافی ندارند و نمی‌توانند مطالب تدریس شده را در همان کلاس درک کنند. در این حالت معلم می‌تواند پس از توضیح هر بخش درباره همان قسمت از دانش‌آموزان سوال کند تا این تمرین و تکرارها باعث یادگیری بهترشان شود.
می‌توانید از محصلان درخواست کنید که پاسخ‌های خود را روی کاغذ بنویسند. کسی که توان پاسخگویی را نداشته باشد در همان مرحله متوجه ضعف خود در یادگیری می‌شود و برای بقیه کلاس بیش از پیش تمرکز می‌کند. پس از جمع‌آوری پاسخ‌ها این فرصت را دارید که با انتقاد سازنده و ارائه پیشنهادهای کاربردی دانش‌آموز را به افزایش تمرکز و یادگیری بهتر سوق دهید.
نظرات شخصی ندهید
در حین انتقاد کردن از دانش‌آموزان به هیچ عنوان نظری درباره شخصیت فرد ندهید. برچسب‌ها پیامدهای منفی زیادی دارند و به سلامت روحی دانش‌آموزان ضربه می‌زنند. همچنین این عمل باعث می‌شود که افراد کلاس نسبت به معلم خود حالت تدافعی داشته باشند و صحبت‌هایش را نپذیرند.
به‌طور مثال اشاره کردن به خانواده، چاقی یا لاغری، شیوه صحبت کردن، لباس‌ها و... ازجمله عبارت‌های اشتباهاتی است که نباید در حین انتقاد کردن بر زبان بیاورید. در عوض باید همدردی و همدلی خود را نشان بدهید تا دانش‌آموز از شنیدن این ایرادها خجالت نکشد. همچنین باید از او بخواهید که موضوعات را شخصی نکند و متوجه باشد که تمامی نکات گفته شده برای ارتقای سطح یادگیری و دانش او است.
افراد موفق را مثال بزنید
بسیاری از افراد موفق نظیر هنرمندان، نویسندگان، تاجران و... همواره درباره تاثیرات مثبت انتقادهای سازنده صحبت می‌کنند و به این موضوع اشاره دارند که اگر این نقدها نبودند آن‌ها تا این اندازه موفق نمی‌شدند. می‌توانید پیش از انتقاد کردن از شاگردان، این مثال‌ها را بزنید و بدون این‌که رفتار مقایسه‌ای انجام دهید ذهن آن‌ها را آماده پذیرش نقدهای خود کنید. وقتی متوجه شدند که فواید انتقاد پذیری چیست مشتاق شنیدن نظرات شما می‌شوند و برای رفع مشکلات خود وقت و انرژی بیشتری صرف می‌کنند.
اگر دانش‌آموزان نتایج ضعیف امتحانات خود را به شکست‌های پیش از موفقیت شخصی معروف تشبیه کنند اعتماد به نفس کافی را برای جبران کم‌کاری‌هایشان پیدا می‌کنند و با کاهش اهمال‌کاری بیش از پیش مطالب درسی را یاد می‌گیرند. در این حالت باید افراد را تشویق کنید که برای خود هدف‌های دشوار تعریف کنند و انگیزه بدهید که برای رسیدن به این هدف‌ها تلاش کنند و در نهایت آن‌ها نیز داستان موفقیت خود را برای دیگران شرح بدهند.
در نهایت به یاد داشته باشید که دانش‌آموزان، بی‌تجربه هستند و ممکن است اشتباهات تکراری و جدید زیادی انجام دهند اما شما به عنوان معلم باید کنترل خشم خود را در دست بگیرید و صبورانه با آن‌ها برخورد کنید. در این راستا حتما درباره اهمیت انتقادهای سازنده توضیح دهید و از آن‌ها بخواهید که برخورد مناسبی با منتقدان خود داشته باشند.
تمامی نکات گفته شده در محیط‌های دانشگاهی نیز صدق می‌کنند و کلا در هر مکانی که شخصی به شحص دیگر مطلبی را آموزش می‌دهد باید در حین انتقاد از او به این نکات اهمیت ویژه‌ای بدهد.
نحوه برخورد با انتقاد ناعادلانه و مدیریت خشم
همه انتقادها سازنده و عادلانه نیستند و گاهی منتقد قصد تخریب شما را دارد. با توجه به این‌که اغلب این انتقادها در محیط‌های کاری گفته می‌شوند باید با مدیریت هیجان خود واکنشی مناسب نشان دهید و اجازه ندهید که تعارضی میان شما با طرف مقابل ایجاد شود. در ادامه ۴ تکنیک کارآمد برای مقابله مثبت با این انتقادهای ناعادلانه را آموزش می‌دهیم.
پذیرش انتقاد منصفانه
افرادی که می‌دانند انتقاد پذیری چیست متوجه انتقادهای منصفانه می‌شوند. پیش از هر چیز در ادامه کمی به معرفی ویژگی‌های این نوع انتقاد می‌پردازیم. مثلا وقتی انتقادی منصفانه و صادقانه باشد به احتمال زیاد خیلی زود آن را می‌پذیرید و با احساس مسئولیت برای رفع مشکل تلاش می‌کنید.
وقتی مدیر یا سرپرست از شما درباره نحوه عملکردتان انتقاد می‌کند به این نتیجه می‌رسید که هیچ کس به غیر از این افراد نمی‌توانست ایراد شما را پیدا کند بنابراین انتقاد آن‌ها واقعی است. همچنین همین که نقدی را منصفانه و سازنده تشخیص دهید دیگر علتی برای مقابله با آن نخواهید داشت.
مخالفت کردن
اگر پس از شنیدن دقیق انتقادها به این نتیجه رسیدید که درست نیستند به‌سادگی مخالفت خود را نشان دهید. برخی افراد که مهارت نه گفتن را ندارند حتی در این مواقع نیز مخالفتی نمی‌کنند و می‌پذیرند که کارشان نقص داشته است.
نکته کلیدی در این تکنیک این است که اعتماد به نفس خود را حفظ کنید و اجازه ندهید که زبان بدنتان پیام‌های منفی را انتقال دهد. همچنین لازم است که مراقب تن صدای خود باشید تا شرایط را از حالت عادی خارج نکنید و خود را شخصی عصبی نشان ندهید.
به‌طور مثال یکی از همکاران می‌گوید که شما هر روز دیر به محل کار می‌آیید. این در حالی است که شما می‌دانید این انتقاد منصفانه نیست و در سال گذشته فقط چند روز تاخیر داشته‌اید. در پاسخ بدون این‌که هیجان‌زده شوید توضیح دهید؛ «نه، همیشه دیر نمی‌کنم. این اتفاق گاهی رخ داده است اما این‌طور نیست که همیشه دیر بیایم.»
استعلام منفی
این تکنیک درباره پرسیدن سوالات بیشتر برا درک انتقاد و کشف واقعی یا غیرواقعی بودن آن است. به‌طور مثال شخصی به شما می‌گوید: «گزارشی که فرستادید وحشتناک بود.» در این حالت به‌دور از هیجان‌های منفی سوال کنید: «دقیقا کدام بخش گزارش از نظر شما وحشتناک بوده است.»
این رویکرد تاثیر مثبتی روی فضای انتقادی می‌گذارد و طرف مقابل متوجه می‌شود که انتقاد سازنده و داشتن روحیه انتقاد پذیری چیست. حتی اگر مدیرتان به شما گفت: «گزارش فوق‌العاده‌ای ارائه کردید.» در پاسخ بگویید: «متشکرم و از این‌که این را می‌شنوم خوشحالم. دقیقا کدام بخش از نظر شما فوق‌العاده بود؟» بنابراین به این شیوه با کمک بازخوردهای منفی و مثبت دیگران نقاط ضعف را از بین می‌برید و نقاط قوت خود را تقویت می‌کنید.
فواید انتقاد پذیری چیست؟
فرقی نمی‌کند که چه کسی از شما انتقاد می‌کند. این شخص می‌تواند یک مشتری، همکار، مدیر، عضوی از خانواده یا حتی رهگذر باشد. همواره این این موضوع ایمان داشته باشید که انتقادها فواید زیادی برای شما دارند و اگر یاد بگیرید که انتقاد پذیری چیست این نکات موجب پیشرفت شما خواهند شد. در ادامه ۱۰ مورد از فواید انتقاد را عنوان می‌کنیم.
۱. انتقاد نوعی مهارت برقراری ارتباط است
وقتی دیگران به شما انتقاد می‌کنند یعنی می‌خواهند بازخورد دهند که به چه نحوی چه کاری را برای آن‌ها انجام دهید. این یعنی فرصتی پیدا می‌کنید که به شناخت بهتری از طرف مقابلتان برسید. یکی از تکنیک‌های متقاعدسازی مشتری نیز گوش دادن به انتقادهای اوست زیرا در این حالت اهمیت کلام خود را در نحوه گوش دادن شما درک می‌کند و اگر در مقابل درخواستی داشته باشید آن را رد نخواهد کرد.
در این مواقع چند دقیقه صبر کنید و بعد پاسخ انتقادها را بدهید. اگر در کسب و کار یا هر موقعیت دیگری با افراد صبور و انتقادپذیر کار کنید در کنار این افراد احساس امنیت و آرامش بیشتری خواهید داشت. حال اگر خودتان هم درک کنید که انتقاد پذیری چیست بقیه ارتباط موثری با شما برقرار می‌کنند. بنابراین یکی از مهارت‌های برقراری ارتباط تقویت روحیه انتقادپذیری است زیرا در این حالت متوجه نیازهای طرف مقابل می‌شوید و ایرادهای موجود را برطرف می‌کنید.
۲. بازخوردها باعث تقویت عملکرد شما می‌شوند
اگر همواره از عملکرد خودتان راضی باشید و هیچ کس درباره آن نظری نداده باشد نمی‌توانید از خوب بودن آن مطمئن باشید زیرا این فقط نظر شما است و شخص دیگری افکار خود را با شما در میان نگذاشته است.
به‌طور مثال اگر کسب و کاری دارید و محصول جدیدی تولید کرده‌اید این محصول از نظر شما کاربردی و مفید است و احتمال می‌دهید که فروش خوبی داشته باشد اما وقتی کالا را به بازار عرضه می‌کنید با نتایج منفی زیادی روبه‌رو می‌شوید. علت این است که باید پیش از عرضه محصول بازخورد افراد حرفه‌ای و مصرف کنندگان را می‌گرفتید و انتقادهای موجود را بررسی می‌کردید تا به این نتیجه منفی نرسید.
اگر روحیه انتقادپذیری خود را تقویت کنید پیش از انجام کارهای مهم از دیگران درباره مسئله مشورت می‌خواهید و پذیرای نظرات منفی آن‌ها نیز هستید. به این ترتیب با جمع‌آوری بازخوردها، تصمیم‌های هوشمندانه‌تری می‌گیرید و درگیر مشکلات تکراری نمی‌شوید.
۳. مجبور می‌شوید به نحوه عمکرد خود فکر کنید
انتقاد سازنده می‌تواند شما را از مسیر اشتباه خارج کند و راه درست را نشانتان بدهد. تلاش کنید که هدفمند باشید و به عملکرد خود طوری نگاه کنید که انگار عملکرد شخص دیگری است. هنگامی که عمیقا درگیر فرایندها هستید انجام این کار برایتان سخت است به همین علت می‌توانید از یک فرد متخصص کمک بگیرید تا نگاهی انتقادی به فرایندهایتان بیندازد و با ارائه بازخورد شرایط را نشانتان بدهد.
در این حالت متوجه می‌شوید که چه نکاتی را جا انداخته‌اید یا در چه زمینه‌هایی نیاز به اعمال تغییرات دارید. در نتیجه، این روحیه انتقادپذیری به شما کمک می‌کند که از زاویه‌ای متفاوت به فعالیت‌های خود نگاه کنید و در صورت لزوم تغییراتی را در آن‌ها به وجود بیاورید.
۴. انتقاد سازنده باعث بروز مزیت‌های زیادی می‌شود
تصور کنید که یک مشتری مستقیم نزد شما می‌آید (به سراغ هیچ کس دیگری نمی‌رود) و درباره محصول یا خدماتتان انتقادهای ارزشمندی را ارائه می‌کند. در این حالت دانشی دارید که هیچ کس به غیر از شما از آن برخوردار نیست و حالا می‌توانید با کمک این نکات ویژه تغییرات چشمگیری در روند تولید خود ایجاد کنید.
به‌طور مثال فرض کنید که شما تولید کننده کفش کتانی برای کودکان هستید و یک مشتری برایتان توضیح می‌دهد که بند کفش‌های تولیدی شما کودکش را اذیت می‌کند. اگر ندانید که انتقاد پذیری چیست در این لحظه به این موضوع فکر می‌کنید که نوع بندهای کفش استاندار جهانی هستند اما اگر به صحبت‌های این شخص توجه کنید متوجه می‌شوید که در حال حاضر نکته‌ای را فهمیده‌اید که شاید کل جهان از آن بی‌خبر بوده‌اند.
در این موقعیت می‌توانید با ایجاد تغییر در استانداردهای همیشگی نیاز اصلی مشتریانتان را برطرف کنید و باعث تحول در صنعت خود شوید. با توجه به این مثال مزیت‌های انتقاد سازنده مشخص می‌شود.
۵. با استفاده از مهارت‌های ارتباط کلامی راه‌حل را پیدا می‌کنید
خیلی مهم است که توجه کنید با استفاده از مهارت ارتباط کلامی از چه عبارت‌هایی برای پاسخ به انتقادها کمک می‌گیرید. در این راستا تلاش کنید که مسئله را به بحث و جدل نکشانید. بلکه صحبت‌ها را طوری هدایت کنید که در نهایت به حل مشکل بپردازید. به‌طور مثال اگر برای مشتری طراحی ساختمان انجام دادید و او خوشش نیامد بپرسید که دقیقا چه چیزی ناراحتش کرده است.
در این حالت متوجه فواید انتقادپذیری می‌شوید زیرا اگر این توانایی را نداشتید از کوره در می‌رفتید و در پاسخ به درخواست مشتری عبارت‌های تهاجمی به کار می‌بردید و هرگز متوجه راه‌حل نمی‌شدید.
۶. مهارت‌هایتان پرورش می‌یابند
هرچه بیشتر خود و مهارت‌هایتان را بشناسید بیشتر به موفقیت نزدیک می‌شوید. بهترین راه این است که نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید و روی آن‌ها متمرکز شوید. یکی از روش‌های آگاهی از این توانایی‌ها شنیدن انتقادهای افراد دلسوز است. در نظر داشته باشید که اگر ایرادها را نشنوید هرگز گامی در جهت رفع آن‌ها برنمی‌دارید و پیشرفتی نخواهید کرد.
بنابراین مهم است که افرادی نظیر والدین، معلمان، مدیران و... شما را با میزان توانایی‌های ظاهری‌تان آشنا کنند و ضعف‌هایتان را به یادتان بیاورند تا از آن‌ها غافل نشوید و برای رفعشان تلاش کنید.
۷. باعث بهبود روابط می‌شود
انتقاد سازنده می‌تواند درک شما را از خلق و خوی دیگران افزایش دهد و به این ترتیب باعث برقراری ارتباط موثر با افراد می‌شود. همچنین انتقادها باعث به وجود آمدن حد و مرزهای سالم، انتظارات مناسب و مهارت‌های ارتباطی بهتر می‌شود که مجموعه این عوامل روابط پایدارتری را می‌سازد.
۸. به خودآگاهی می‌رسید
اگر اجازه بدهید که دیگران شما را نقد کنند اطلاعات بیشتری درباره خودتان به دست می‌آورید. در واقع اطلاعات به‌دست آمده از انتقاد سازنده، روشن‌کننده بخش‌هایی از شخصیت شما است که تا الان به آن توجه نکرده‌اید. به‌عبارت دیگر، زاویه دید متفاوتی درباره خودتان به وجود می‌آورد و به درکی از خود می‌رسید که تا پیش از آن از این دانش بهره‌مند نبودید. این اطلاعات از مهم‌ترین راه‌های کسب خودآگاهی است، پس تصور نکنید که هر روز خود را در آینه می‌بینید و ویژگی های خود را می‌شناسید.
این اطرافیان هستند که در موقعیت‌های مختلف شما را دیده اند و می‌توانند نکاتی را در جهت بهبود شخصیت‌تان ارائه دهند.
۹. اعتماد به نفستان افزایش می‌یابد
اغلب کسانی که انتقادها را نمی‌پذیرند و نمی‌دانند که انتقاد پذیری چیست اعتماد به نفس کمی دارند و شجاعت پذیرش مشکلات خود را ندارند. این در حالی است که اگر روحیه پذیرش انتقادها را در خود گسترش دهید انعطاف بیشتری نسبت به مسائل پیدا می‌کنید و اعتماد به نفس کافی برای نمایش نقاط قوت خود خواهید داشت که این دو ویژگی برای رسیدن به موفقیت بسیار مهم هستند.
برای رسیدن به هدف‌ها باید به خودتان اعتماد داشته باشید و با توجه به دیدگاه، ایده‌ها و دانش خود تصمیم‌های درست بگیرید. حال اگر روحیه انتقادپذیری داشته باشید این ایده‌ها و نظرات غنی‌تر می‌شوند و تصمیم‌هایتان مطمئن‌تر از گذشته خواهند بود.
۱۰. به مدیر بهتری تبدیل می‌شوید
اگر پذیرای انتقادها باشید این نکته به شما کمک می‌کند که مدیر بهتری بشوید. به‌طور مثال می‌توانید از بازخوردها استفاده کنید تا قدرت تصمیم‌گیری خود را افزایش دهید. در این راستا نظرات همه را جمع‌آوری کنید و به روش استراتژیک به موضوعات بیندیشید تا انتخاب درست‌تری داشته باشید.
اهمیت انتقاد پذیری
هدف از انتقادهای سازنده این است که در نهایت در موقعیت‌های مختلف نظیر شغل و زندگی به شما کمک کنند تا توانایی‌های خود را توسعه دهید و در موضع قدرت قرار بگیرید. در این شرایط داشتن مهارت انتقادپذیری اهمیت زیادی دارد زیرا با این کار خود به مدیر یا کارفرما یا مشتری نشان می‌دهید که قدرت یادگیری، روحیه و اعتماد به نفس بالایی دارید و از انتقادات برداشت شخصی نمی‌کنید.
در کنار موارد گفته شده مهارت انتقادپذیری در محیط کار بیشتر از مواقع دیگر است. مثلا در این حالت متوجه می‌شوید که همکارتان به شما اهمیت می‌دهد و ترجیح می‌دهد که باعث پیشرفتتان شود و ببیند که در موقعیت شغلی خود عملکرد مطلوبی دارد.
انتقادهای دریافتی ممکن است منفی یا مثبت باشند اما مهم این است که در هر دو حالت دید مثبتی نسبت به گوینده داشته باشید و به‌جای آن‌که پاسخی به انتقادها بدهید کاملا گوش دهید تا به درک درستی از مسئله برسید.
علت عدم انتقاد پذیری
گاهی شرایطی به وجود می‌آید که افراد با وجود این‌که می‌دانند انتقاد پذیری چیست، انتقادها را نمی‌پذیرند و دلیلی برای اهمیت دادن به آن‌ها نمی‌بینند. این اتفاق می‌تواند چند علت داشته باشد که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم.
انگیزه پشت هر انتقاد
اگر انگیزه اصلی پشت هر انتقاد را درک نکنید آن را نمی‌پذیرید. مخصوصا اگر از کسی بازخورد نخواهید و داوطلبانه انتقاد کند حالت تدافعی شما افزایش می‌یابد. گاهی افراد صرفا برای تخریبتان انتقاد می‌کنند و اگر متوجه این سوءنیت آن‌ها بشوید حتی اگر انتقاد درستی باشد توان پذیرش آن را ندارید.
هیچ استانداری وجود ندارد
اگر در موقعیت خاصی تجربه نداشته باشید هرگز متوجه نمی‌شوید که کار درست چیست. اگر شخصی با میزان تجربه مشابه شما انتقادی از عملکردتان ارائه بدهد به احتمال زیاد نمی‌توانید آن را بپذیرید. برخی کارها و فرایندها استاندارد مشخصی دارند اما این شامل همه چیز نمی‌شود و همین موضوع است که خلاقیت افراد را شکوفا می‌کند. بنابراین اگر در این موقعیت‌ها منتقدی وارد شود و استانداردی غیرواقعی تعریف کند انتقاد او را نمی‌پذیرید.
آسیب زدن به عزت نفس
اگر شرایط معذب‌کننده باشد و انتقادها به شیوه غلطی منتقل شوند پذیرش انتقادها ساده نخواهد بود. اگر همواره برای تایید خود نظر دیگران را ارجح بدانید این موضوع به عزت نفس شما ضربه می‌زند. بنابراین یکی از علت‌های عدم پذیرش انتقادپذیری آسیب‌هایی است که انتقاد اطرافیان به عزت نفس شما وارد می‌کنند و ترجیح می‌دهید که نظرات آن‌ها نشنوید تا این‌که از مسیر خود منحرف شوید.
ویرانگر بودن
اگر شخص منتقد به جای توجه به عملکردتان از شخصیت شما انتقاد کند گفته‌های او ویرانگر و دردناک خواهند بود. تفاوت این دو عملکرد بسیار متفاوت است. این روش انتقاد مخصوصا در خانواده‌ها بیش از موقعیت‌های اجتماعی دیگر دیده می‌شود و والدین هرگز درک نمی‌کنند که با توجه به توصیه‌هایشان چرا فرزندان توجهی به این انتقادها نمی‌کنند.
این در حالی است که فرزندان می‌دانند که انتقاد پذیری چیست اما نمی‌توانند در برابر این عبارت‌های ویرانگر واکنش بهتری نشان دهند.
خود را سزاوار انتقاد دانستن
برخی افراد همواره احساس گناه می‌کنند و عقیده دارند که فرایندها را به‌درستی انجام نمی‌دهند از این‌رو همواره به دنبال افرادی می‌گردند که این احساس آن‌ها را تایید کنند و به نقد آن‌ها بپردازند.آن‌ها اغلب احساس ناراحتی و حتی افسردگی می‌کنند و توان رفع مشکلات گفته شده را ندارند.
خود برتر بینی
گاهی شخص منتقد در حین بیان مشکلات مدام برتری خود را به رخ می‌کشد و توضیح می‌دهد که او هیچ‌گاه چنین اشتباهی را مرتکب نشده است. در این حالت طرف مقابل به انتقادهای او اهمیتی نخواهد داد.
جمع بندی
در این مطلب از مجله فرادرس درباره یکی از روش‌های توسعه فردی یعنی مهارت انتقادپذیری توضیح دادیم. برخی افراد با این موضوع غریبه هستند و نمی‌دانند انتقاد پذیری چیست. آن‌ها در برابر منتقدان بیهوده از خود دفاع می‌کنند و پیشرفتی نمی‌کنند. این در حالی است که انتقادپذیری فواید زیادی دارد و در موقعیت‌های مختلف نظیر محیط کار، روابط عاطفی، محیط‌های تحصیلی و... می‌توانید با کمک این مهارت از ایرادهای خودتان آگاه شوید و آن‌ها را برطرف کنید.
