انواع مهارت های ارتباطی که برای پیشرفت باید یاد بگیرید

برای تعامل و برقراری ارتباط با دیگران باید مجموعه‌ای از مهارت‌ها را در خود پرورش دهید. ارتباط کلامی، نوشتاری، زبان بدن و ارتباط غیر کلامی همگی زیرمجموعه‌ای از انواع مهارت های ارتباطی در دسته مهارت‌های زندگی اصلی هستند. اما این توانایی‌ها فقط به همین چهار دسته محدود نمی‌شوند و انواع مختلفی دارند. افرادی مانند افراد کاریزماتیک که با همه آن‌ها آشنا هستند از فرصت‌های پیش روی خود بهتر استفاده می‌کنند. بنابراین در این مطلب به معرفی تمامی مهارت‌های ارتباطی همراه با مثال‌های کاربردی می‌پردازیم.

انواع مهارت های ارتباطی

برقراری ارتباط یکی از اصول اولیه زندگی است و به ما امکان انتقال افکار، نظرها، احساسات و اطلاعات حیاتی را در فرم‌های مختلف می‌دهد. هر موجود زنده یا غیرزنده‌ در اطرافتان به شکلی متفاوت با شما در ارتباط است. ذهن و حواس شما نیز باید برای درک پیام تمامی آن‌ها هوشیار باشد تا اطلاعات درستی را دریافت کند. در دنیای مدرن اهمیت ارتباطات بیش از گذشته شده است و داشتن انواع مهارت های ارتباطی برای موفقیت در محیط کسب و کار، شبکه‌های اجتماعی، روابط خانوادگی و دفاع در برابر خطرهای پیرامون امری ضروری است. بنابراین شناخت انواع این مهارت‌ها اهمیت زیادی دارد. در ادامه به معرفی انواع مهارت های ارتباطی از پایه‌ای‌ترین تا پیچیده‌ترین حالت می‌پردازیم.

ارتباطات پایه ای

همه موجودات زنده توانایی برقراری ارتباطات اولیه را دارند بنابراین برای شروع به معرفی این نوع از روابط می‌پردازیم. به طور کلی از لحاظ روابط پایه‌ای دو دسته ارتباط کلامی و غیر کلامی وجود دارند.

۱. ارتباط کلامی

ارتباط کلامی مهم‌ترین نشانه انسان بودن و نوعی توانایی ذاتی است که کمک می‌کند به صورت رودررو با بقیه انسان‌‌ها در ارتباط باشیم. ارتباطات کلامی برای برخی از موقعیت‌های حساس اهمیت زیادی دارند. به طور مثال در جلسه مصاحبه، سخنرانی‌های عمومی، انواع مذاکره و... افرادی که این مهارت ذاتی را به نحوی درست پرورش می‌دهند به موفقیت‌های چشمگیری می‌رسند.

ارتباط کلامی این قدرت را دارد که رابطه‌ای را بسازد یا نابود کند. کارفرمایان امروزه به ارتباط کلامی کارجویان اهمیت زیادی می‌دهند زیرا افرادی که در برقراری ارتباط با دیگران و مکالمه با آن‌ها قوی نیستند معمولا توانایی کار در تیم را ندارند و برقراری ارتباط با همکاران در سنین مختلف برایشان دشوار است.

۲. ارتباط نوشتاری

قدمت ارتباط نوشتاری انسان‌ها با یکدیگر به بیش از ۵۰۰۰ سال می‌رسد زیرا آثار نوشتاری زیادی روی لوح‌های سنگی و پوست حیوانات یافت شده‌اند که نشان می‌دهند افراد در سالیان دور نیز از این مدل از انواع مهارت های ارتباطی برای انتقال پیام‌هایشان استفاده می‌کردند. در حال حاضر ارتباط نوشتاری در غالب نامه، یادداشت، پیام‌های کوتاه و... وجود دارد. انسان‌های قدیم برای ارسال پیام‌هایشان از کبوترهای نامه‌بر استفاده می‌کردند. به مرور با ایجاد سیستم پستی این انتقال پیام در میان کشورها رواج پیدا کرد و ارتباط نوشتاری محبوب‌تر از گذشته شد. روزنامه‌ها و کتاب‌ها نیز نوع دیگری از انواع مهارت های ارتباطی از نوع نوشتاری هستند که مطالعه آن‌ها اطلاعاتی را به شما منتقل می‌کند.

داشتن مهارت‌های نوشتاری یکی از ضروری‌ترین توانایی‌ها در محیط کار است. این توانایی در برقراری ارتباط با اعضای شرکت یا افراد خارج از سازمان کاربرد زیادی دارد. به خاطر داشته باشید که ارتباطات کتبی از هیچ کسب و کاری دور نیستند. حتی فاکتور فروش نیز نوعی ارتباط کتبی است که حاوی پیام مهمی است و مطالعه آن اطلاعاتی را به خواننده منتقل می‌کند.

۳. ارتباط الکترونیکی

ارتباط الکترونیکی نوع دیگری از انواع مهارت های ارتباطی است که با کمک آن می‌توانید اطلاعات خود را به شیوه‌های مختلف و در بسترهای مختلف انتقال دهید.

• تلفن ثابت
• تلفن همراه
• ایمیل
• پیام‌های اینترنتی
• پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی
• ویدئوها
• تلویزیون و رادیو
• و...

البته در نظر داشته باشید که در این نوع از روابط می‌توانید به صورت هم‌زمان ارتباط کلامی و نوشتاری را در ارتباط الکترونیکی به کار بگیرید که مهم‌ترین مزیت آن سرعت در انتقال پیام است. پیام ایمیلی و انواع پیام‌های متنی در شبکه‌های اجتماعی را SMS و سیستم پیام‌های چندگانه را MMS می‌گویند. معمولا افراد برای ارتباط با دوستان و خانواده از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و علاوه بر ارسال پیام‌های نوشتاری با برقراری تماس‌هاس صوتی و تصویری در کمترین زمان ممکن پیام خود را به یکدیگر انتقال می‌دهند.

گروه‌های دیگر جامعه نظیر پلیس، ماموران دولت، ارتش و برخی نیروهای غیرنظامی برای برقراری ارتباط با یکدیگر از ارتباطات رادیویی دوطرفه استفاده می‌کنند که این روش در سراسر دنیا رایج است. برای موفقیت در کسب و کار علاوه بر مهارت‌های پیشین باید به نحوه برقراری ارتباطات الکترونیکی نیز به طور کامل مسلط باشید که این مهارت شامل توانایی نوشتن ایمیل‌های حرفه‌ای ادارای، ارسال پیام برای اعضای سازمان و ارتباط با مشتری می‌شود. ارتباطات الکترونیکی به حدی مهم هستند که در بسیاری از مواقع می‌توانند از بروز بحران‌های احتمالی جلوگیری کنند.

ارتباطات غیر کلامی

توانایی برقراری ارتباط غیر کلامی هم ذاتی است و هم اکتسابی. ازجمله نکات مهم در سازمان‌های امروزی این است که کارمندان مهارت‌ برقراری ارتباط غیرکلامی خوبی داشته باشند. به همین علت به انواع زیرشاخه‌های این نوع ارتباط در جلسه مصاحبه توجه می‌کنند. در ادامه به معرفی انواع ارتباطات غیرکلامی می‌پردازیم.

۴. زبان بدن

زبان بدن مهم‌ترین بخش ارتباطات غیرکلامی است. در واقع مخاطبان شما فقط به حرف‌هایتان دقت نمی‌کنند بلکه به زبان بدن و لحن کلامتان در طول بیان جملات نیز توجه ویژه‌ای دارند. به طوری که درصد زیادی از پیام‌ها را از این طریق دریافت می‌کنند. آن‌ها همچنین از روی زبان بدن قضاوتی اولیه از شخصیت شما در ذهن خود انجام می‌دهند. با توجه به این مسئله اگر می‌خواهید در مصاحبه شغلی یا هر محل مهم دیگری پذیرفته شوید حتما باید روی پرورش زبان بدن خودتان متمرکز شوید.

گاهی زبان بدن به کلام شما خیانت می‌کند و بخشی از رازهایتان را آشکار می‌کند. به طور مثال وقتی کسی را دوست ندارید اما ناچار به معاشرت با او هستید تمام حرکات شما این عدم علاقه را نشان می‌دهند. از جمله بخش‌های مهم در زبان بدن می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• ارتباط چشمی
• حرکات دست
• نحوه نشستن
• شیوه راه رفتن
• حرکات لب
• و... .

نکته مهم در پرورش زبان این است که از آن برای انتقال بهتر پیام‌ها استفاده کنید. مصاحبه‌گرهای حرفه‌ای معمولا مطالعات زیادی در زمینه آموزش زبان بدن با تصویر انجام می‌دهند تا کارجویان را بسنجند و صداقت کلام آن‌ها را دریابند. آن‌ها همچنین تلاش می‌کنند که با پرسیدن سوال‌های غیرمنتظره واکنش مصاحبه‌شوندگان را بیازمایند.

هماهنگی میان کلام و زبان بدن کار ساده‌ای نیست زیرا زبان بدن از افکار ما سرچشمه می‌گیرد و به عبارت‌های گفته شده مربوط نیست. با این حال برخی آموزش‌ها برقراری این هماهنگی را در شما پرورش می‌دهند به طوری که در موقعیت‌های مختلف احساسات خود را کنترل کنید. به طور مثال اضطراب در جلسه مصاحبه امری عادی است اما اگر بخواهید به راحتی آن را بروز دهید نتایج مطابق میل خود را نمی‌گیرید. در این حالت بهتر است نحوه کنترل استرس یا حداقل حذف نشانه‌های بیرونی آن را تمرین کنید و ظاهری خونسرد داشته باشید.

یا در مثال دیگر فرض کنید که قرار است برای جمعی از افراد ناشناس سخنرانی مهمی انجام دهید. در این حالت اگر زبان بدن را با خود همراه نکنید همه متوجه می‌شوند که اعتماد به نفس کافی ندارید و اضطراب زیاد عملکرد شما را تضعیف می‌کند. در نهایت نیز نمی‌توانید با کمک تکنیک متقاعد سازی این افراد را راضی به انجام کاری کنید.

۵. ارتباط گرافیکی

ارتباط گرافیکی مهارتی بسیار مهم است که افراد مشغول به حرفه‌ای خاص آن را در خود پرورش می‌دهند. این نوع مهارت برای قشری از جامعه در موقعیت‌های شغلی نظیر پزشکان، مهندسان، متخصصان لجستیک و طراحان، بسیار حیاتی است و با استفاده از آن باید با بقیه مردم ارتباطی گرافیکی برقرار کنند. برای درک بهتر این شکل از انواع مهارت های ارتباطی می‌توانید نگاهی به اطراف خانه یا محل کار خود بیندازید تا درک بهتری از مهارت‌های گرافیکی داشته باشید.

مثال واضح برای ارتباطات گرافیکی عکس اسکلت قرمز رنگی است که روی برخی از شیشه‌ها یا روی درهای ورودی نصب می‌شود و افراد به این نتیجه می‌رساند که باید از آن وسیله یا مکان دور شوند زیرا برایشان خطرآفرین است.

گاهی در حین جابه‌جایی‌ها عکس‌هایی را روی جعبه محصولات می‌زنند تا نشان دهند آن محصول باید در دمای معینی نگهداری شود یا باید در حین حمل آن مراقب باشید زیرا اجزای درون آن شکستنی هستند. تمامی این شکل‌های گرافیکی دارای پیام‌هایی روشن هستند که هرکسی با نیم نگاهی به آن‌ها این پیام را درک می‌کند.

پزشکان نیز با نگاهی بر عکس استخوان بیمار متوجه شکستگی استخوان یا ضرب‌دیدگی آن می‌شوند و براساس آن روش درمانی را تجویز می‌کنند. مهندسان راه پس از دیدن نقشه یک منطقه متوجه شرایط آن و بهترین روش ساخت ساختمان در آن محیط می‌شوند. درباره این نوع از انواع مهارت های ارتباطی مثال‌های بی‌شماری وجود دارند که برای هر گروهی از افراد جامعه پیامی خصوصی یا عمومی دارند.

ازجمله مزیت‌های دیگر ارتباط گرافیکی این است که با افراد دیگر با زبان‌های دیگر یا کسانی که قدرت تکلم ندارند ارتباط برقرار می‌کنید و پیام خود را انتقال می‌دهید.

۶. ارتباط لمسی

حتما در زندگی از روش ارتباط لمسی برای برقراری ارتباط استفاده کرده‌اید. هربار که کسی را لمس می‌کنید تا پیامی را به او برسانید در حال استفاده از مهارت‌های ارتباطی هستید و این رفتار روزانه بارها تکرار می‌شود. به طور مثال معلم دستی به شانه‌های دانش‌آموز جدید می‌زند تا او را تشویق به نشستن کند و در کنار بقیه احساس راحتی داشته باشد. همچنین یکی از راه‌های ابراز علاقه به دیگران این است که به جای بیان عبارت‌ها آن‌ها را در آغوش بگیرید تا پیام شما را دریافت کنند.

همچنین ارتباطات لمسی یکی از روش‌های متداول در بین پزشکان و پرستاران است که بیمار را به آرامش دعوت می‌کنند تا اضطراب را از خود دور کند. مثال دیگر کارایی این نوع ارتباط در فضاهای نظامی است که افراد به جای بیان کلمه‌ای با استفاده از ارتباط لمسی به هم‌رزمان خود منطقه ناامن یا جهت حرکت را نشان می‌دهند زیرا در این شرایط کوچک‌ترین صدایی ممکن است موقعیت آن‌ها را به خطر بیندازد.

داشتن مهارت ارتباط لمسی زمانی بیشترین اهمیت را دارد که باید با دیگران همدلی کنید. ارتباط لمسی معمولا همراه با دیگر روابط غیرکلامی است و کمک می‌کند که پیام شما بدون ابهام به دیگران منتقل شود.

۷. ارتباط بویایی

تمامی کسانی که از عطرها و خوشبوکننده‌ها استفاده می‌کنند قصدشان این است که ارتباط بویایی خوبی با بقیه برقرار کنند. ارتباط بویایی در سراسر جهان دارای بیزینس بسیار بزرگی است. سازندگان عطرهای مشهور از عطرسازان بسیار خبره دعوت می‌کنند که عطرها را به فراخور شخصت شما بسازند تا با ورود به هر مکانی پیام بویایی مشخصی از خود به مشام دیگران برسانید. به همین علت است که طعم و عطر غذاهای مختلف، افراد متفاوتی را جذب می‌کنند و هرکس با توجه به ارتباط بویایی خود با رایحه‌ها، انتخاب می‌کند که کدام غذاها را بیشتر دوست دارد.

هر نوع کسب و کاری که صاحب آن تلاش می‌کند با عطر خاصی مشتریان را به سمت محصولات خود جذب کند این شکل از انواع مهارت های ارتباطی را به کار گرفته است. به طور مثال ما به طور ناخودآگاه جذب رستوران‌هایی می‌شویم که عطر بهتری دارند. حتی گاهی بدون این‌که قصد خوردن فست فود را داشته باشیم با بوییدن عطر غذا به سمت فست فود جذب می‌شویم و به این ترتیب ارتباطی بویایی با آن موقعیت برقرار می‌کنیم.

البته به این نکته هم توجه داشته باشید که گاهی ارتباطات بویایی نتیجه عکس دارند. مثلا ممکن است عطر گرانی که خریده‌اید باعث بروز حساسیت در اطرافیانتان شود و ترجیح دهند که از شما فاصله بگیرند و در واقع عطر شما مانع از شکل‌گیری ارتباطی موثر شود.

همچنین اگر عطر خوبی از شما به مشام دیگران نرسد احتمالا در همان جلسه مصاحبه رد صلاحیت شوید. بنابراین برای تقویت مهارت های ارتباطی روی این بخش از مهارت‌های غیرکلامی نیز کار کنید تا مطمئن شوید که این مسئله مانع ارتباطات شما نمی‌شود و دیگران از این لحاظ شما را ترک نمی‌کنند.

۸. ارتباط موسیقیایی

استفاده از موسیقی نیز روشی برای برقراری ارتباط است. آهنگ‌ها بیانگر حالت‌های روحی انسان‌ها هستند و جزو قدیمی‌ترین روش‌های برقراری ارتباط با دیگران به حساب می‌آیند. شرکت‌ها برای معرفی برند خود به مشتریان از موسیقی برند مخصوص خود استفاده می‌کنند. به نوعی که پس از مدت کوتاهی گوش مشتری به این صدا آشنا باشد و با شنیدن آن بدون تفکر برند آن‌ها را شناسایی کند و پیام سازمان را دریابد.

علاوه بر تاثیر موسیقی در جذب مشتریان راغب این روش ارتباطی در موقعیت‌های مختلفی کاربرد دارد. به طور مثال با استفاده از یک آهنگ رمانتیک می‌توانید پیامی عاشقانه را به شریک عاطفی خود انتقال دهید و او را از احساسات درونی خود آگاه کنید. در مثال دیگر می‌بینیم که در جنگ جهانی دوم ایستگاه‌های رادیویی مختلف برای این‌که مردم را از هجوم دشمن آگاه کنند آهنگ‌های خاصی را پخش می‌کردند که پیام مشترکی بین تمام مردم آن منطقه داشت و متوجه می‌شدند که باید تدبیری بیندیشند یا به پناهگاه بروند.

در دنیای مدرن از موسیقی برای پرکردن شکاف فرهنگی میان جوامع استفاده می کنند. در واقع موسیقی به مردم این اجازه را می‌دهد که احساسات، عواطف و پیام‌های خودشان را نشان دهند و استرس خود را کاهش می‌دهد. به همین علت است که ابزارآلات موسیقی بسیار متنوعی در سراسر جهان وجود دارند که هرکدام به شیوه‌ای پیام نوازنده را به شنونده منتقل می‌کنند. در حال حاضر چندین دانشگاه و مرکز علمی در حال مطالعه روی تاثیر موسیقی در برقراری ارتباط هستن و تلاش می‌کنند که از آن برای هدف‌های مختلفی استفاده کنند.

ارتباط‌های ویژه

در برخی سیستم‌ها به منظور برقراری ارتباطی متفاوت از روش‌های خاصی برای انتقال پیام به مخاطب خود استفاده می‌کنند. این نوع ارتباط برای آموزش افراد با مشکلات شنوایی و بینایی اهمیت زیادی دارد. در ادامه به برخی از انواع مهارت های ارتباطی برای گروه‌های خاص اشاره می‌کنیم.

۹. خط بریل

خط بریل یکی از شیوه‌های ارتباط نوشتاری و لمسی است که به افراد نابینا یا کم‌بینا برای برقراری ارتباط بهتر کمک می‌کند. نمونه‌های زیادی از خط بریل را در طول روز می‌بینیم که یکی از متداول‌ترین‌ مثال‌های آن خط بریل در آسانسور است که به این گروه برای یافتن طبقه مد نظرشان یاری می‌دهد. امروزه انواع تجهیزات استفاده از خط بریل اعم از کاغذ و قلم و همچنین صفحه‌کلید مخصوص این زبان موجود است و گروه‌های خاص می‌توانند از آن‌ها برای برقراری ارتباط موثر با دیگران استفاده کنند.

۱۰. زبان اشاره

گروه دیگری که زبان مخصوص به خود را دارند افراد ناشنوا یا کم‌شنوا هستند که زبان اشاره برای آن‌ها ابداع شده است. اکنون این گروه از افراد با یادگیری زبان اشاره می‌توانند با دیگران ارتباط مناسبی برقرار کنند و پیام خود را به آن‌ها برسانند.

بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی در حین پخش برنامه‌ها و به خصوص اخبار، از افراد مسلط به این زبان برای بیان خبرها به زبان اشاره استفاده می‌‌کنند. ترجمه زبان اشاره شغلی پرسود در تمام جهان است و افرادی که بتوانند در لحظه این زبان را به کلام برگردانند درآمد بسیار بالایی به دست می‌آورند.

فرم های دیگر ارتباطی

در کنار ۱۰ نوع از مهارت‌های ارتباطی برخی روش‌های ارتباطی دیگر نیز وجود دارند که در موقعیت‌های خاص معمولا از آن‌ها برای انتقال پیام استفاده می‌شود.

۱۱. کد بین‌المللی مورس

کد بین‌المللی مورس متدی برای برقراری ارتباط است که برای انتقال پیام در آن از صدا یا نور استفاده می‌کنند. در کشتی‌رانی، خطوط هوایی، اپراتورهای خطوط رادیویی پایگاه‌های ارتش و پلیس استفاده از این روش مرسوم است. شما می‌توانید با یک دستگاه الکترونیک و حتی چند کلیک ساده کد مورس را بسازید و ارسال کنید.

بیشتر کدهای این زبان نقطه و فاصله هستند. یعنی هر حرف و عددی به شکل مخصوصی تبدیل به نقطه و فاصله شده است. رایج‌ترین پیام کد مورس سیگنال SOS (درخواست کمک) است که به صورت سه نقطه، سه خط تیره و مجدد سه نقطه تعریف می‌شود. در تلگراف نیز برای انتقال پیام از نقطه‌ای به نقطه دیگر کد مورس به کار می‌رود.

۱۲. سمافور (مخابره با پرچم)

این شیوه از ارتباط را معمولا هنگامی ملاحظه می‌کنید که قطار به ایستگاه نزدیک می‌شود و شخصی پیش از رسیدن یا هنگام خروج قطار پرچم قرمز، سبز یا کهربایی را در دست می‌گیرد. سمافور (Semaphore) در واقع یکی از انواع مهارت های ارتباطی است که در آن برای ارسال پیام مشخص از پرچم‌ مختلف استفاده می‌کنند. در قدیم از این شیوه برای برقراری ارتباط میان کشتی‌ها استفاده می‌کردند.

در دنیای مدرن این روش به صورت گسترده در خطوط راه‌آهن سراسر جهان به کار می‌رود. شبکه‌های راه‌آهن بازوهایی با چراغ‌های رنگی دارند. این بازوها متحرک هستند و در هر موقعیتی رنگ مخصوص همان موقعیت را نشان می‌دهند. سمافور نیز نوع پیچیده‌ای از ارتباطات است که با رنگ بازوها پیام‌های مشخصی را ارسال می‌کند. معمولا زبان سمافور فقط در مدارس نظامی و مراکز راه‌آهن تدریس می‌شود.

انواع مهارت های ارتباطی ضروری برای هر شغل

مهارت ارتباطی مجموعه‌ای از مهارت‌های دیگر است که افراد با پرورش آن‌ها عملکرد بهتری در محیط کار خود دارند. در ادامه به ۱۱ مهارت مهم و ضروری اشاره می‌کنیم که همه افراد باید آن‌ها را در خود تقویت کنند. در صورتی که در هرکدام از موارد زیر احساس ضعف می‌کنید در اولین فرصت برای پرورش آن‌ها زمان صرف کنید.

۱. نوشتن و ارتباط شفاهی

توانایی برقراری ارتباط شفاهی یعنی بتوانید به شکلی درست و واضح و بدون حواس پرتی با همکار یا مشتری صحبت کنید. در بیشتر مشاغل داشتن این مهارت ضروری است. به طور مثال گارسون رستوران اگر نتواند به راحتی با مشتریان ارتباط بگیرد و درخواست‌هایشان را ثبت کند روال کاری رستوران بهم می‌خورد. همچنین این توانایی برای جذب مشتری اهمیت زیادی دارد.

نوشتن نیز به اندازه ارتباط شفاهی اهمیت دارد. البته برخی مشاغل به این شیوه ارتباط نیازی ندارند اما در ۹۰ درصد مواقع افراد در هر حوزه‌ای که فعالیت می‌کنند باید توانایی نوشتن مطلب مد نظر، پاسخگوی به سوالات و جلب نظر مخاطبان با نوشته‌های خود را داشته باشند.

۲. ارائه دادن

مهارت ارائه صرفا به توضیح پاورپوینت برای همکاران محدود نمی‌شود. ارائه بیشتر به این معناست که بتوانید ایده‌های خود را با استفاده از تکنیک های متقاعد سازی با دیگران در میان بگذارید و آن‌ها را مجاب به انجام کاری کنید. همچنین این مهارت برای پذیرش در جلسه مصاحبه استخدامی کاربرد زیادی دارد زیرا شما به عنوان کارجو باید توصیف دقیق و روشنی از خود و هدف‌هایتان ارائه دهید تا مصاحبه‌کننده نیز به شما و مهارت‌هایتان اعتماد کند.

۳. گوش دادن فعال

برای پرورش مهارت گوش دادن نیاز است که به طور کامل به صحبت‌های مخاطب توجه کنید و درگیر صحبت‌های او شوید. همچنین برای تقویت این توانایی باید تمامی عوامل حواس‌پرتی نظیر گوشی موبایل را کنار بگذارید و سوالاتی مناسب بپرسید تا هم شما به درک بهتری از مسئله دست پیدا کنید و هم گوینده مطمئن شود که حرف‌هایش را شنیده‌اید.

مهارت شنیدن حرف‌های دیگران و صبوری در برابر آن‌ها یکی از مهارت‌های نرم مهم است که برای کارفرمایان اهمیت زیادی دارد.

۴. ارتباط غیر کلامی

پیش از این درباره ارتباط غیر کلامی و انواع آن توضیح دادیم. در محیط کار این مهارت اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند زیرا بسیاری از موفقیت‌ها و شکست‌‌های کاری به نحوه برقراری ارتباط غیرکلامی افراد با همکاران یا مشتریان بستگی دارد.

۵. بازخورد

بازخورد دادن و بازخورد گرفتن هر دو نیاز به پرورش مهارت‌هایی دارد. به طور مثال اگر می‌خواهید به تغییرات جدید سازمانی بازخوردی بدهید باید تفکر انتقادی داشته باشید و اگر دیگران به شما بازخوردهایی می‌دهند باید به درک درستی از این بازخوردها برسید و تاب پذیرش این نظرات و توانایی ایجاد تغییرات سازنده را داشته باشید.

۶. احترام

حفظ احترام یکی از اصول و پایه‌های روابط موفق است. برای پرورش این مهارت نیاز است که گوش دادن فعال و صبوری را تمرین کنید. در واقع محترم بودن یعنی اجازه دهید دیگران صحبت کنند و بدانید چه زمانی شروع به صحبت کنید یا پاسخ مخاطب را بدهید. برای نمایش محترم بودن خود می‌توانید همواره در حین صحبت با دیگران متمرکز بمانید و محیط کارتان را تمیز و مرتبط نگه دارید. این رفتارهای کوچک دو نمونه از ویژگی‌هایی است که افراد محترم معمولا در محیط کار رعایت می‌کنند.

۷. اعتماد به نفس

داشتن اعتماد به نفس مهارت لازم و ضروری دیگری است که در هر شغلی به آن نیاز دارید. می‌توانید هم‌زمان به دیگران احترام بگذارید و اعتماد به نفس خود را نیز حفظ کنید. در واقع با هم تداخلی ندارند و وجود هر دوی آن‌ها برای موفقیت شما لازم است.

برخی از فعالیت‌هایی که اعتماد به نفس شما را نشان می‌دهند در زیر آمده‌اند.

• در طول مصاحبه شغلی ارتباط چشمی خود را حفظ کنید.
• هنگام ایستادن شانه‌هایتان را به عقب ببرید.
• در حین صحبت لحن صمیمانه و در عین حال در چارچوب آداب داشته باشید.
• از قبل صحبت‌های خود را آماده کنید تا در موقعیت‌های خاص با مشکلی روبه‌رو نشوید.

اگر در کل اعتماد به نفس بالایی دارید در نمایش آن به دیگران افراط نکنید زیرا چنین رفتاری عموما از سوی افراد سازمان‌ها و همچنین مشتریان رد می‌شود.

۸. شفافیت

شفافیت زیرمجموعه مهارت ارتباط شفاهی است. برای افزایش وضوح و شفافیت کلام باید در حین صحبت از عبارت‌های کوتاه و با معانی روشن استفاده کنید و از پیچیدگی‌های زبانی دور شوید. به طور مثال اگر در پاسخ به سوال ساده مصاحبه‌گر پاسخی طولانی و پیچیده بدهید شرایط برای موفقیت در مصاحبه اندکی دشوار می‌شود و حتی ممکن است از پذیرش شما امتناع کنند. همچنین اگر مشتری سوال روشنی بپرسد اما شما برای جذب او پاسخ‌های بی‌معنا بدهید نتیجه این رفتار کاهش فروش خواهد بود.

۹. صداقت

یکی از مهم‌ترین عادت‌های رفتاری که باید آن را تمرین کنید داشتن صداقت در تمام ابعاد زندگی به‌خصوص در محیط کار است. روشن است که صداقت در کار تا چه حد اهمیت دارد بنابراین اگر در این مهارت احساس ضعف می‌کنید از همین امروز روی بهبود عادت‌های اشتباه خود متمرکز شوید زیرا زبان بدن شما دروغ‌هایتان را برملا می‌کند و ممکن است دچار مشکلات جبران‌ناپذیری شوید.

۱۰. رفتار دوستانه

رفتار دوستانه جلوی رفتار حرفه‌ای را نمی‌گیرد و مانعی برای آن تلقی نمی‌شود. در صورتی که این مهارت را داشته باشید افراد از هم‌گروهی شدن با شما رضایت دارند و رفتار همدلانه شما کسب و کارتان را به موفقیت سوق می‌دهد.

۱۱. سخنرانی عمومی

یکی از ترس‌های بزرگ بسیاری از مردم این است که در حضور جمعی از افراد مشغول سخنرانی شوند. در حقیقت نیز پرورش این مهارت دشوارتر از دیگر مهارت‌ها است اما اگر می‌خواهید در زمینه کسب و کارتان به موفقیت برسید باید برای پرورش این توانایی برنامه بریزید و با تمرین مداوم ترس از سخنرانی را از خود دور کنید.

مهارت‌هایی که در این بخش معرفی کردیم انواع مهارت های ارتباطی هستند که وجودشان در هر شغلی ضرورت دارد. اما برخی از آن‌ها برای بعضی شغل‌ها اهمیت بیشتری دارند و کارفرمایان به آن‌ها اهمیت ویژه‌ای می‌دهند. بنابراین اگر می‌خواهید وارد بازار کار شوید ابتدا مهارت‌های خود را بررسی کنید و در اولین فرصت روی ضعف‌هایی تمرکز کنید که تقویت آن‌ها به رشد شغلی شما کمک بیشتری می‌کند.

سوالات متداول

در این مطلب درباره انواع مهارت های ارتباطی صحبت کردیم و در ادامه به برخی از سوالات متداول در این زمینه پاسخ می‌دهیم.

بهترین مهارت در برقراری ارتباطات کدام است؟

برای برقراری ارتباط اثربخش باید چندین مهارت از قبیل ارتباط کلامی و غیرکلامی را در خود تقویت کنید اما مهارتی که در همه مواقع به شما در پیشبرد اهدافتان کمک می‌کند مهارت گوش دادن فعال است.

ارتباط نوشتاری در کدام دسته از روابط قرار می‌گیرد؟

با توجه به آن‌که در این نوع ارتباط از واژگان استفاده می‌شود مهارت نوشتاری در دسته مهارت‌های کلامی قرار می‌گیرد.

آیا می‌توانیم مهارت های ارتباطی را تقویت کنیم؟

بله. تمامی مهارت‌هایی که در این مطلب به آن‌ها اشاره کردیم قابلیت پرورش دارند و با تمرین می‌توانید به بالاترین سطح از این توانایی‌ها برسید.