استخوان مهره چیست؟ – انواع، ساختار، آسیب ها و درمان – آنچه باید بدانید
مهرهها 33 استخوان جداگانه هستند که با یکدیگر در هم آمیخته شده و ستون فقرات را تشکیل میدهند. مهرهها شماره گذاری شده و به ناحیههایی تقسیم میشوند: گردنی، قفسه سینه، کمری، استخوان خاجی و دنبالچه. فقط 24 استخوان مهره بالا قابل حرکت هستند. مهرههای استخوان خاجی و دنبالچه در هم آمیخته شده اند. مهرههای هر منطقه دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که به آنها کمک میکند تا عملکردهای اصلی خود را انجام دهند. در این مقاله به بررسی انواع استخوان مهره و کارکرد هر کدام و بیماریهای و اختلالات مربوط به مهرههای خاص خواهیم پرداخت.
استخوان مهره چیست؟
به طور کلی انواع استخوان مهره بلوکهای استخوانی ستون فقرات را تشکیل میدهند. استخوانها روی هم چیده شده و ایمن با یک دیسک در بین هر یک محکم شده اند. اجسام مهرهای به عنوان ستون پشتیبانی برای نگه داشتن ستون فقرات عمل میکنند. این ستون تقریباً نیمی از وزن بدن را تحمل میکند و نیمی دیگر توسط ماهیچهها تحمل میشود.
ستون مهرهها، که معمولاً به عنوان ستون فقرات نامیده میشود، از 33 مهره تشکیل شده است که در 5 ناحیه اصلی سازماندهی شده اند: 7 استخوان مهره گردن، 12 استخوان قفسه سینه، 5 مهره کمر، 5 مهره ساکرال (خاجی) و 4 مهره دنبالچهای. مهرهها دارای اشکال و اندازههای مختلفی هستند و بسته به ناحیه خود ویژگیهای منحصر به فردی دارند.
اجزای استخوان مهره
مهرههای معمولی دارای ساختار پایهای مشترکی هستند که شامل:
- یک جسم مهرهای
- یک قوس مهرهای
- 7 «زائده یا فرایند» (process) شامل: یک «فرآیند یا زائده خاری» (spinous process)، «2 فرایند عرضی» (transverse processes)، «2 فرایند مفصلی بالایی» (superior processes) و «2 فرایند مفصلی تحتانی» (inferior articular).
بدن مهرهها یا جسم مهرهای قسمت ضخیم و استوانهای شکل قدامی مهره است که در تحمل وزن عمل میکند. با پایین آمدن از ستون فقرات، بدن مهرهها بزرگتر میشود، زیرا وزن بیشتری را تحمل میکنند. در قسمت پشتی مهره، قوس مهرهای وجود دارد که از دو پدیکل و دو لایه تشکیل شده است. پدیکلها فرایندهای ضخیم کوتاه و ضخیمی هستند که از بدن مهرهها به صورت خلفی به هم میپیوندند و لامینا را ملاقات میکنند، که دو صفحه گسترده و مسطح از استخوان هستند و در خط وسط متحد شده و قوس مهرهای را تکمیل میکنند. فضای بین دیوارههای قوس مهرهای و بدن مهرهها را سوراخ مهرهای مینامند. و هنگامی که تمام روزنهها روی هم قرار گیرند، کانال مهرهای یا نخاعی تشکیل میشود، که یک محافظ استخوانی در اطراف نخاع را ایجاد میکند. در مرحله بعد، فرایندهای مفصلی تحتانی چپ و راست قرار دارند که از محل اتصال ساقهها و لایهها پایینتر نمایان میشوند.
فرایندهای مفصلی بالایی، فرایندهای مفصلی تحتانی، همراه با پدیکلها، اجسام مهرهای و دیسکهای بین مهرهای بین اجسام مهره، در ادامه تورفتگیهای U شکل ایجاد میکنند که به آن شکاف فوقانی و تحتانی مهره میگویند. فرایندهای مفصلی بالایی و تحتانی هر استخوان مهره امکان مفصل بندی با مهرههای مجاور را از طریق فاست مفصلی آنها فراهم میکند. فرآیند مفصلی تحتانی مهره فوقانی با فرآیند مفصلی فوقانی مهره پایینی در تماس است و یک مفصل زیگاپوفیز را تشکیل میدهد که به آن مفصل فاست نیز گفته میشود.
مفاصل فاست باعث میشود مهرهها به درستی تراز شوند و در عین حال حرکت اجسام مهرهها را نیز امکان پذیر میکند. علاوه بر این، جهت آنها در سراسر ستون مهرهها متفاوت است. این اجازه میدهد تا حرکات مختلف بدن مهرهها در ناحیه گردن، قفسه سینه و کمر انجام شود. در حالی که هنوز از نمای جانبی نگاه میکنید همچنین میتوانید ببینید که چگونه شکاف مهرهای تحتانی مهره در بالا با شکاف مهرهای فوقانی مهره زیر آن تراز میشود و مجرایی به نام سوراخ بین مهرهای ایجاد میکند که اعصاب نخاعی از آن عبور میکنند.
نقش استخوان های مهره چیست؟
اندازه مهرهها متفاوت است و مهرههای گردن کوچکترین، کمری بزرگترین مهرهها را تشکیل میدهند، انواع استخوان مهره ساختارهای تحمل کننده وزن ستون فقرات هستند. وزن بالای بدن از طریق ستون فقرات به استخوان خاجی و لگن توزیع میشود. منحنیهای طبیعی ستون فقرات، کیفوتیک و لوردوتیک، مقاومت و کشش را در توزیع وزن بدن و بارهای محوری حفظ شده در حین حرکت ایجاد میکند. استخوانهای مهره از عناصر بسیار مهمی برای عملکرد کلی ستون فقرات تشکیل شده اند که شامل دیسکهای بین مهرهای و مفاصل فاست (وجهی) میشود. عملکردهای استخوانهای مهره شامل موارد زیر است:
- حفاظت. استخوان مهره از نخاع و ریشههای عصبی و بسیاری از اندامهای داخلی حفاظت میکند.
- پایه برای اتصال. انواع استخوانهای مهره پایههایی برای اتصال رباطها، تاندونها و عضلات هستند.
- پشتیبانی ساختاری. استخوانهای مهره به عنوان ساختارهای پشتیبان در خم شدن (خم شدن به جلو)، کشش (خم شدن به عقب)، خم شدن جانبی (به چپ و راست)، چرخش (به چپ و راست) و ترکیبی از این حرکات نقش دارند.
- نقشهای دیگر. استخوانهای مهره گلبولهای قرمز تولید میکنند و در ذخیره سازی مواد معدنی نقش دارند.
انواع استخوان مهره گردن
ستون فقرات گردنی بالاترین قسمت ستون مهرهها است که بین جمجمه و مهرههای قفسه سینه قرار دارد. این قسمت شامل هفت مهره مجزا بوده که به دو مورد از آنها نامهای منحصر به فردی داده شده است:
- اولین استخوان مهره گردنی (C1) به عنوان «اطلس» (atlas) شناخته میشود.
- دومین مهره گردنی (C2) به عنوان «محور» (axis) شناخته میشود.
مهرههای C3 تا C7 مهرههای کلاسیک تری هستند که دارای بدنه، پدیکل، لامیناها، فرایندهای خاردار و مفاصل هستند. C1 و C2 مجموعه ای منحصر به فرد از مفصل را تشکیل میدهند که میزان زیادی تحرک را برای جمجمه ایجاد میکند. C1 به عنوان یک حلقه یا واشر است که جمجمه بر آن تکیه میکند و در یک مفصل محوری با گودیها یا فرآیند ادونتوئید C2 مفصل ایجاد میکند. تقریباً 50 درصد از کشش فلکشن گردن بین استخوان پس سری و C1 اتفاق میافتد. 50 درصد چرخش گردن بین C1 و C2 اتفاق میافتد. ستون فقرات گردنی بسیار متحرکتر از مناطق قفسه سینه یا کمری ستون فقرات است. مهرههای گردنی دارای سه ویژگی اصلی هستند که آنها را از دیگر مهرههای ستون فقرات متمایز میکند:
- «سوراخ مهرهای مثلثی» (Triangular vertebral foramen).
- «فرایند اسپینوس بیفید» (Bifid spinous process). این جایی است که فرایند اسپینوس به صورت دیستال به دو قسمت تقسیم میشود.
- «سوراخ عرضی» (Transverse foramina). سوراخهایی در فرایندهای عرضی. آنها به شریان مهرهای، ورید و اعصاب سمپاتیک اجازه عبور میدهند.
مهره های اطلس و محور
اطلس اولین مهره گردن است و با پشت سر و محور (C2) مفصل میشود. تفاوت آن با دیگر مهرههای گردنی در این است که بدن مهرهای نداشته و همچنین هیچ فرایند خارداری ندارد. در عوض، اطلس دارای تودههای جانبی است که توسط یک قوس قدامی و خلفی به هم متصل میشوند. هر توده جانبی شامل یک وجه مفصلی بالایی (برای مفصل با کندیل اکسیپیتال) و یک وجه مفصلی تحتانی (برای مفصل با C2) است. قوس قدامی دارای وجهی برای مفصل بندی با چالههای محور است. این توسط رباط عرضی اطلس که به تودههای جانبی متصل شده، محکم میشود. قوس خلفی دارای شیار برای شریان مهرهای و عصب C1 نخاعی است.
محور (C2) به دلیل چالههای آن (فرآیند ادونتوئید) که به طور فوق العادهای از قسمت جلویی مهره گسترش مییابد، به راحتی قابل تشخیص است. چالهها با قوس قدامی اطلس مفصل میشوند و در این صورت مفصل آتلانتی - محوری داخلی ایجاد شده و این باعث می شود که سر جدا از تنه بچرخد. ستون فقرات گردنی بسیار متحرکتر از مناطق قفسه سینه یا کمری ستون فقرات است. برخلاف سایر قسمتهای ستون فقرات، ستون فقرات گردنی دارای سوراخ عرضی در هر مهره برای شریانهای مهرهای است که خون را به مغز میرسانند.
مهره های C۳ تا C۷ گردن
بدن این چهار مهره کوچک است و قطر عرضی از ابعاد قدامی - خلفی و ارتفاع بیشتر است. سطوح قدامی و خلفی مسطح و عمق مساوی دارند اولی در سطح پایین تری از دومی قرار میگیرد و مرز تحتانی آن به سمت پایین طولانی میشود، به طوری که قسمت فوقانی و جلویی مهره زیرین با هم همپوشانی میکند. سطح فوقانی به صورت عرضی مقعر است و یک لبه برجسته را به صورت خلفی در هر دو طرف نشان میدهد (فرایند Uncinate).
سطح زیرین از جلو به عقب مقعر است، از یک طرف به طرف دیگر محدب است و گودیهای کم عمق جانبی را نشان میدهد که لبهای برجسته مربوط به مهره زیرین را دریافت میکند. فورامن مهرهای در این پنج مهره بزرگ و مثلثی است. از ویژگیهای ساختار استخوانی این مهرهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پدیکلها کوتاه هستند و به صورت خلفی نمایان میشوند. آنها در میانه راه بین مرزهای فوقانی و تحتانی به بدن متصل شده اند، به طوری که شکاف فوقانی مهره به اندازه قسمت تحتانی آن عمیق است.
- لامیناها بلند، باریک و نازکتر در بالا هستند. آنها به صورت خلفی خم میشوند.
- فرایندها یا زائدههای خاردار کوتاه و دوضلعی است (که اجازه میدهد لیگامان nuchae از طریق آن عبور کند). از آنجا که فرایندهای نخاعی بسیار کوتاه هستند، ماهیچههای سطحی خاصی (ذوزنقهای و طحال) به رباط نوکال متصل میشوند، رباط نوکال خود به فرآیندهای خاردار C2 تا C7 و به برآمدگی خلفی اطلس متصل میشود.
- فرآیندهای مفصلی فوقانی و تحتانی مهرههای گردنی در هر طرف یا دو طرف ادغام شده و ستونهای مفصلی را تشکیل میدهد، ستونهایی از استخوان که از محل اتصال پدیکل و لامینا به صورت جانبی بیرون میآیند.
- فاستهای مفصلی صاف و به شکل بیضی هستند، وجه بالایی به عقب، کمی به سمت بالا و داخل قرار گرفته است. وجه پایینی به صورت رو به جلو، به سمت پایین و کمی کناری قرار گرفته است.
- فرایندهای عرضی کوتاه بوده و محل قرار دادن فورامن ترانسورساریوم است که در شش مهره فوقانی، به شریان و ورید مهرهای و همچنین شبکهای از اعصاب سمپاتیک راه میدهد. هر فرآیند شامل یک قسمت قدامی و یک قسمت خلفی است. این دو قسمت، خارج از حفره، توسط یک نوار استخوان که برای عبور عصب نخاعی مربوطه، یک سوراخ عمیق در سطح فوقانی خود دارد، به هم متصل میشوند.
- قسمت قدامی همولوگ دنده در ناحیه قفسه سینه است و بنابراین فرایند دندهای یا عنصر دندهای نامیده میشود. از کنار بدن بیرون میآید، به صورت جانبی در جلوی فورامن هدایت میشود و به یک برآمدگی قدامی ختم میشود.
- قسمت خلفی، فرآیند عرضی واقعی، از قوس مهرهای پشت فورامن سرچشمه میگیرد و به جلو و قسمت جانبی هدایت میشود. به یک برآمدگی عمودی پهن، برآمدگی خلفی ختم میشود.
عملکرد مهره های گردنی
عملکرد ستون فقرات گردنی باعث ایجاد تحرک و ثبات در هنگام اتصال سر به ستون فقرات قفسه سینه میشود. حرکت تکان دادن سر عمدتا از طریق خم شدن و گسترش در مفصل بین اطلس و استخوان اکسیپیتال، مفصل آتلانتو اکسیپیتال صورت میگیرد. با این حال، ستون فقرات گردنی نسبتاً متحرک است و بخشی از این حرکت به دلیل خم شدن و گسترش ستون مهرهها است. حرکت چرخاندن سر به چپ و راست تقریباً به طور کامل در مفصل بین اطلس و محور، مفصل آتلانتی - محوری اتفاق میافتد. مقدار کمی چرخش ستون مهرهها به حرکت مهرههای گردن کمک میکند.
آسیب های استخوان های مهره گردن
اختلالات ستون فقرات گردنی بیماریهایی هستند که ستون فقرات گردنی را (که از هفت استخوان مهره فوقانی تشکیل و نخاع را در بر گرفته و از آن محافظت میکنند تشکیل شده است)، تحت تاثیر قرار میدهند. این قطعه از ستون فقرات از ناحیه بالای تیغههای شانه شروع میشود و با حمایت و اتصال جمجمه به پایان میرسد. ستون فقرات گردنی حاوی ترکیبات مختلف آناتومیکی از جمله ماهیچهها، استخوانها، رباطها و مفاصل است. همه این ساختارها دارای انتهای عصبی هستند که میتوانند مشکلات دردناک را هنگام وقوع تشخیص دهند. چنین اعصابی کنترل و احساس عضلانی را به جمجمه و بازوها میرسانند و در عین حال انعطاف پذیری و حرکت بدن ما را نیز فراهم میکنند.
با این حال، اگر ستون فقرات گردنی آسیب ببیند، میتواند بسیاری از مشکلات جزئی یا آسیب زا را ایجاد کند و اگرچه این آسیبها به طور خاص متفاوت هستند، اما به طور کلی به عنوان اختلالات ستون فقرات گردنی شناخته میشوند. برخی از انواع شکستگی و مشکلات استخوانهای مهره گردنی را در ادامه توضیح داده ایم.
شکستگی جفرسون مهره گردن
بر اثر سقوط عمودی روی گردن کشیده به عنوان مثال غوطه ور شدن در آب بسیار کم عمق میتواند تودههای جانبی استخوان اطلس بین کندیلهای پس سری و محور را فشرده کند. این باعث میشود که آنها از هم جدا شوند و یک یا هر دو قوس قدامی یا خلفی شکسته شوند. اگر سقوط با نیروی کافی رخ دهد، رباط عرضی اطلس نیز ممکن است پاره شود. از آنجا که فورامن مهرهای بزرگ است، بعید است که در سطح C1 به نخاع صدمهای وارد شود. با این حال، ممکن است صدمهای بیشتر در پایین ستون مهرهها وجود داشته باشد.
آسیب ناشی از کشیدگی بیش از حد (Whiplash)
برخورد ترافیکی در عقب و یا ضرب و شتم ضعیف راگبی هر دو میتواند منجر به ضربه سر به شانهها شده و باعث ایجاد ضربه شلاقی شوند. در موارد جزئی، رباط طولی قدامی ستون فقرات آسیب دیده است که برای بیمار به شدت دردناک است. در موارد شدیدتر، شکستگیها میتوانند روی هر یک از مهرههای گردن رخ دهند، زیرا ناگهان با کاهش سرعت فشرده میشوند. باز هم، از آنجا که سوراخ مهرهای بزرگ است، احتمال درگیری نخاع کمتر است. بدترین سناریو برای این آسیبها این است که دررفتگی یا سابلوکساسیون مهرههای گردنی رخ میدهد. این اغلب در سطح C2 اتفاق میافتد، جایی که بدنه C2 نسبت به C3 به سمت جلو حرکت میکند. چنین صدمهای ممکن است منجر به درگیری نخاع شود و در نتیجه کوادری پلژی ( به فلج از گردن به پایین، از جمله تنه، پاها و بازوها اشاره دارد) یا مرگ رخ دهد. به طور معمول، از کار افتادگی مفصل در سطح C6/C7 (در نیمی از موارد) رخ میدهد.
شکستگی هنگمن
شکستگی Hangman به شکستگی تجزیه شده بین مفصلی (ستون استخوانی بین وجوه مفصلی فوقانی و تحتانی محور) اشاره دارد. به طور معمول در نتیجه افزایش سرعت زیاد و حواس پرتی سر ایجاد میشود. چنین صدمهای احتمالاً کشنده است، زیرا قطعات شکستگی یا نیروی وارد شده به احتمال زیاد باعث پارگی نخاع میشود. باعث بیهوشی عمیق، نارسایی تنفسی و نارسایی قلبی میشود.
شکستگی زائده های استخوانی
شکستگیهای فرآیند ادونتوئید 40 درصد از شکستگیهای C2 را نشان میدهد. اغلب این شکستگیها ناپایدار هستند و در معرض خطر بالای نکروز عروق هستند. به دلیل جدا شدن قطعه دیستال از هرگونه منبع خون. مانند هر شکستگی در ستون مهرهها، خطر درگیری نخاع وجود دارد.
علائم آسیب استخوان های مهره گردن
این اختلالات از طریق ناراحتی قفسه سینه در قسمت فوقانی جلو (که به آنژین گردنی نیز معروف است) و دردهای کتف است که علائم اختلالات ستون فقرات گردنی را نشان میدهد. در سال 1937 فردی به نام اویل اولین کسی بود که اظهار داشت که این دردهای قفسه سینه از ریشه عصب گردنی سرچشمه میگیرد. این دیدگاه جدید دقیقاً نشان داد که چه علائمی شروع این بیماریها را در مبتلایان به اختلالات ستون فقرات گردنی نشان میدهد. اکنون مشخص شده است که این بیماران همراه با علائم عصبی احساس درد، بی حسی، ناراحتی و ضعف میکنند. در ادامه در مورد علائم بیشتر توضیح میدهیم.
- بی حسی. بی حسی زمانی اتفاق میافتد که یک عصب «گیرکرده» (pinched) ایجاد میشود و اجازه جریان بارهای الکتریکی را نمیدهد، که ممکن است منجر به مرگ فیبر عصبی شود.
- ضعف. فرد به دلیل فشردگی اعصاب که شامل اختلالات ستون فقرات گردنی میشود، ضعیف میشود، در نتیجه ناتوانی در حرکت دادن یا استفاده از بازوها ایجاد میشود.
عوارض اختلالات مهره های گردنی
اگر اختلالات گردن بلافاصله درمان نشوند، عواقب و دردهای زیادی ممکن است ایجاد شود که ممکن است باعث اختلالات مختلف ستون فقرات گردنی شود. از جمله این مشکلات شامل موارد زیر هستند.
- دردهای گردن. دردهای ناحیه گردن معمولاً سرسخت و مداوم هستند و اکثر ماهیچهها در ناحیه گردن سفت شده و باعث ناراحتی میشوند.
- سردرد. سردرد بیشتر از طریق سفت شدن ماهیچههای گردن ایجاد شده، که باعث اتصال آنها به جمجمه میشود. این سردردها طبیعت مکرر دارند و از قاعده جمجمه شروع شده و به سمت بالا سرازیر میشوند. آنها میتوانند دردناک یا خفیف باشند.
- دردهای بازو. اسپاسم عضلانی در بازو از دیگر علائم رایج است که در آن چنین اسپاسمهایی درست بالای استخوان ترقوه دیده میشوند و فشار بر روی شبکه بازویی ایجاد شده که باعث میشود بازوها احساس سنگینی و درد کنند.
- مشکل در راه رفتن. مشکلات ناشی از آسیبهای ستون فقرات گردنی هنگامی ایجاد میشود که مشکلات مربوط به راه رفتن، تعادل و حالت بدن به دلیل فشرده شدن نخاع و در نتیجه میلوپاتی تحت تأثیر قرار گیرد.
علل اختلالات استخوان مهره گردن
چندین بیماری و سندرم وجود دارد که میتواند بر ستون فقرات گردنی تأثیر بگذارد و همه آنها به دلیل تفاوت در مکان و نوع آسیب متفاوت است. در ادامه برخی از این علل را بررسی کرده ایم.
- آرتریت روماتوئید. کسانی که مبتلا به روماتیسم آرتریت روماتوئید در ستون فقرات گردنی خود هستند، دارای نقایص عصبی هستند. این باعث درد پس سری و میلوپاتی (مشکلات اعصاب نخاعی) میشود.
- «اتصال اکسیپیتو - وابسته به گردن» (Occipito-cervical junction). این اختلال ممکن است در اثر آرتریت روماتوئید ایجاد شود و باعث تحرک بیش از حد ارتباط بین گردن و سر و در نتیجه فلج یا درد شود.
- «بیماری عروق مغزی» (Cerebrovascular disease). بیماری عروق مغزی نوعی اختلال ستون فقرات گردنی است که میتواند باعث تتراپلژی (فلج ناشی از بیماری یا صدمه است که منجر به از دست دادن جزئی یا کلی استفاده از هر چهار اندام و تنه میشود) شود.
- ستون فقرات گردنی زیر محوری.
- مفصل محوری آتلانتو.
تشخیص و درمان اختلالات استخوان مهره گردن
فرایند تشخیص ممکن است در ابتدا توسط پزشک به صورت آزمایش حرکت، قدرت و احساس طبیعی بازوها و پاها صورت گیرد. ستون فقرات گردن از نظر دامنه حرکتی و هرگونه دردی که ممکن است در اثر حرکت ایجاد شود مورد بررسی قرار میگیرد. ممکن است علاوه بر تصویربرداری رادیوگرافی، از آزمایش خون برای شناسایی بیماریهای نخاعی نیز استفاده شود. تکنیکهای اولیه تصویربرداری، که شامل تصویربرداری با اشعه ایکس است، میتواند تغییرات دژنراتیو ستون فقرات را آشکار کند، در حالی که تکنیکهای تصویربرداری پیشرفتهتر، مانند توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI)، میتواند به تجسم ساختارهای تشریحی دقیقتر، از جمله اعصاب و ماهیچههای مرتبط کمک کند. دقیق ترین و اختصاصی ترین آزمایش الکترودیاگنوستیک است که به کشف اینکه آیا سیگنالهای الکتریکی مناسب از اعصاب مرتبط به هر عضله ارسال میشود یا خیر، کمک میکند. این روش به یافتن منبع مشکل کمک میکند.
در صورت انجام هرگونه آزمایش تشخیصی خطرات وجود دارد. به عنوان مثال، در مورد تصویربرداری CT، مزایای آشکاری در برابر اشعه ایکس وجود دارد زیرا تصویر دقیق تری از آناتومی در معرض دید کلی قرار میگیرد، اما باید گفت که در CT فرد حدود 10 برابر بیشتر در معرض تابش قرار میگیرد، متناوباً، در حالی که MRI تصویربرداری بسیار مفصلی از آناتومی را بدون استفاده از اشعه ارائه میدهد، هزینه بالای این آزمایش باید در نظر گرفته شود.
استخوان های مهره سینه ای
دوازده استخوان مهره قفسه سینه، استخوانهای محکمی هستند که در وسط ستون مهرهها قرار گرفته اند و بین گردن در بالا و مهرههای کمری در پایین قرار گرفته اند. مانند مهرههای معمولی، آنها با دیسکهای بین مهرهای از هم جدا میشوند. با این حال، ویژگیهای مختلف تشریحی وجود دارد که آنها را در مقایسه با سایر گروههای مهرهها کاملاً متمایز میکند.
علاوه بر این، چندین مهره قفسه سینه به لحاظ ساختار، یا از نظر ارائه یک ویژگی برجسته که پزشکان برای جهت دهی به آنها و مکان یابی سایر ساختارهای آناتومیکی از آن استفاده میکنند خاص هستند. دو ماهیچه نیز با آن دوازده مهره ارتباط برقرار میکنند، که این عضلات spinalis و longissimus هستند. ویژگیهای اصلی استخوانهای مهره سینهای در ادامه بیان شده اند.
- 12 مهره متصل به دیسکهای بین مهرهای (هسته پالپوسوس + حلقه فیبری).
- بدنه استخوان مهره: تودهای به شکل قلب که با پایین آمدن به مهرههای کمر اندازه آنها افزایش مییابد.
- فرآیند یا زائده اسپینوس: برجستگی استخوانی پشتی.
- فاستهای دندهای (بالایی، تحتانی، عرضی): سطوح مفصلی برای سر دنده
- فرایند یا زائده عرضی: فرآیند استخوانی ناشی از قوس مهرهای، که برای اتصال برآمدگی دنده در نظر گرفته شده است.
- سطوح مفصلی بالایی و تحتانی: سطوح مفصلی برای مهرههای مجاور (فوقانی و تحتانی).
- لامینا: آسیب استخوانی که مهرههای تحتانی را میپوشاند و برای محافظت از نخاع با پدیکل متصل میشود.
- سوراخ بین مهرهای: فورامنهای زوج (یکی چپ، یک راست) که برای خروج ریشههای عصبی در نظر گرفته شده است.
- فورامن مهرهای: دهانه بزرگ پشت بدن که کانال نخاعی را تشکیل میدهد که نخاع از آن عبور میکند.
- وجود اجسام برای ایجاد مفاصل با دندهها (در همه مهرهها به جز مهره 11 و 12) فرآیندهای خاردار نسبت به دیگر مهرهها نوک تیزتر بوده و به شدت به سمت پایین زاویه دارند. بدن مهرهها کوچکتر از استخوانهای مهره کمری، اما بزرگتر از مهرههای گردنی است.
مهرهها توسط دیسکهای بین مهرهای از غضروف رشتهای از یکدیگر جدا میشوند. دیسکهای غضروفی انعطاف پذیر هستند که بین بدن دو مهره مجاور قرار گرفته اند و امکان حرکت در ستون فقرات را فراهم میکنند و همچنین دارای عملکرد جذب یا ضربهگیر هستند. دیسک بین مهرهای از یک هسته ژلاتینی پالپوسوس داخلی تشکیل شده است که توسط حلقهای از غضروف رشتهای، حلقه فیبروسوس احاطه شده است. در مجموع، بدن انسان بالغ به طور معمول دارای 23 دیسک است، اولین مورد بین مهرههای گردن 2 و 3 یافت میشود و آخرین مورد بین مهرههای کمری و استخوان خاجی قرار دارد. دیسکها علاوه بر ایجاد مقاومت در برابر ضربه و بالشتک بودن، به اتصال مهرههای مجاور به یکدیگر کمک میکنند.
ساختارهای استخوان مهره های سینه ای
12 استخوان مهره قفسه سینه (که با T1 تا T12 نشان داده میشود) در انسانهای بالغ یافت میشود و بین مهرههای گردنی و کمری قرار دارند، اندازه کلی آنها بزرگتر از گردن اما کوچکتر از مهرههای کمری است. برای هر یک از 12 مهره قفسه سینه، یک جفت دنده مربوطه به آنها متصل شده است. این منحصر به فرد است زیرا در هیچ مهره دیگری دنده به آنها متصل نشده است. اندازه مهرههای قفسه سینه با پایین آمدن به سمت مهرههای کمری افزایش مییابد. این به این دلیل است که مهرههای تحتانی باید بتوانند بیشتر وزن بدن را هنگام ایستادن به دلیل اثرات گرانش تحمل کنند. به طور خلاصه، اجزای تشریحی اصلی مهره قفسه سینه عبارتند از:
- جسم مهرهای
- «زائده خاری» (Spinous process)
- فاستهای دندهای: فاست دندهای عرضی، فاست دندهای بالایی و فاست دندهای تحتانی.
- «زائده عرضی» (Transverse process)
- فاستهای مفصلی بالایی و تحتانی
- لامینا
- فورامن بین مهرهای
- فورامن مهرهای
ویژگیهای متمایز مهرههای قفسه سینه عبارتند از: وجود اجسام در طرف بدن برای مفصل بندی با سر دندهها و وجوهی در فرایندهای عرضی همه به جز مهرههای 11 و 12، برای مفصل بندی با برآمدگیهای دندهها. علاوه بر این، زائدههای خاردار نسبت به دیگر مهرهها نوکِ تیزتری دارند و به شدت به سمت پایین زاویه دارند. بدنه مهرههای قفسه سینه تا حدودی به شکل قلب است و از گردن بزرگتر اما از مهرههای کمری کوچکتر است. بدنه همچنین دارای قسمتهای کوچک، صاف و تا حدودی مقعر برای اتصال دندهها است. عموماً دندهها بین دو مهره قرار میگیرند، به طوری که هر مهره در نیمی از سطح مفصل به مفصل کمک میکند.
بنابراین هر مهره دارای یک جفت وجوه مفصلی بالایی است که به صورت خلفی روبرو هستند و یک جفت وجوه مفصلی تحتانی که در قسمت جلویی قرار دارند (به جز T12). این بدان معنی است که دنده با فاست دندهای تحتانی مهرههای فوقانی و فاست دندهای فوقانی مهرههای تحتانی مفصل مییابد. فرایندهای عرضی از قوس پشت فرآیندهای مفصلی و پدیکلهای برآمده ناشی میشوند و ضخیم و قوی با انتهای چوبی و سطح مقعر کوچک برای مفصل با برآمدگی دنده هستند. این فرایندها به صورت مورب به عقب به سمت فرآیند چرخشی و جانبی هدایت میشوند. توجه به این نکته ضروری است که فاستهای فوقانی و تحتانی نسبت به موقعیت آنها در بدنه مهرهها نامگذاری شده اند (نه اینکه کدام قسمت از مفصل را برای دنده تامین میکنند).
فاستهای دندهای نیز بین مهرهها کمی متفاوت است. مهرههای T1 ، T10 ، T11 و T12 دارای فاستهای دندهای کامل روی بدنه برای دندههای 1 و 10 تا 12 هستند که به جای بین مهرهها بر روی اجسام مهرهای مفصل میشود. از سوی دیگر، مهرههای T11 و T12 هیچ فاست دندهای عرضی ندارند. به طور مشابه، دندههای 11 و 12 با بدنه T11 و T12 مفصل شده اند، اما از آنجا که دندهها برآمدگی ندارند، آنها همچنین نمیتوانند به فاستهای دندهای عرضی غیر موجود T11 و T12 متصل شوند. این دندهها همچنین فاقد ارتباط غضروفی با جناغ و غضروف ساحلی بالاتر هستند و فقط در عضله کمر تعبیه شده اند، بنابراین، T11 و T12 به عنوان دندههای شناور شناخته میشوند.
فرایندهای مفصلی بالایی صفحات نازکی از استخوان هستند که از محل اتصال پدیکلها و لامیناها به سمت بالا نمایان میشوند و دارای وجوهی تقریبا مسطح و جهت یافته به عقب، جانبی و بالا هستند. فرایندهای مفصلی تحتانی عمدتاً با لامیناهای آمیخته شده و فاستهای رو به جلو، داخلی و پایین هدایت میشوند. لامیناهای مهرههای قفسه سینه پهن، ضخیم و شکسته است (به این معنی که طرفین مجاور آنها مشابه فلسهای ماهی هستند). عملکرد لامینا برای اتصال با پدیکل برای احاطه و محافظت از نخاع است. نخاع از فورامن مهرهای مهره عبور میکند و در آنجا محافظت میشود زیرا در سراسر مهرهها قرار دارد. ریشههای عصبی نخاع از سوراخ بین مهرهای (جایی که در هر سطح بین مهرهای دو عدد وجود دارد، یکی برای هر طرف راست و چپ) خارج میشوند.
انواع استخوان مهره سینه ای
مهرههای سینهای شامل دوازده عدد از T1 تا T12 را شامل میشوند که در ادامه به ترتیب آنها را معرفی کرده و ویژگیهای هر کدام را بیان کرده ایم.
- اولین استخوان مهره قفسه سینه (T1). در دو طرف بدن، یک فاست مفصلی برای سر دنده اول و یک نیم فاست برای نیمه بالای سر دنده دوم وجود دارد. فرایند خاری ضخیم، طولانی و تقریباً افقی است. فرایندهای عرضی طولانی هستند و شکافهای فوقانی مهرهها عمیقتر از سایر مهرههای قفسه سینه است. عصب نخاعی 1 قفسه سینه از زیر T1 عبور میکند.
- مهره دوم قفسه سینه (T2). مهره T2 بزرگتر از مهره T1 است. عصب نخاعی قفسه سینه شماره 2 از زیر T2 عبور میکند.
- مهره سوم قفسه سینه (T3). عصب نخاعی 3 قفسه سینه از زیر T3 عبور میکند.
- مهره چهارم قفسه سینه (T4). مهرههای T4 و T5 در یک سطح با زاویه استرنال قرار دارند. عصب نخاعی 4 قفسه سینه از زیر T4 عبور میکند.
- پنجمین مهره قفسه سینه (T5). مهرههای T5 و T4 در یک سطح با زاویه استرنال قرار دارند. نای به دو برونش اصلی در سطح T5 منشعب میشود. عصب نخاعی قفسه سینه 5 از زیر T5 عبور میکند.
- ششمین مهره قفسه سینه (T6). عصب نخاعی 6 قفسه سینه از زیر T6 عبور میکند.
- هفتمین مهره قفسه سینه (T7). عصب نخاعی سینه 7 از زیر T7 عبور میکند.
- هشتمین مهره قفسه سینه (T8). مهرههای T8 و T9 در همان سطح فرایند گزیفوئید (xiphoid) یا زائده استخوانی زیر جناغ سینه یافت میشوند. عصب نخاعی سینه شماره 8 از زیر T8 عبور میکند.
- مهره نهم قفسه سینه (T9). مهره T9 ممکن است هیچگونه نیمه - فاست در زیر آن نداشته باشد، اما برخی از افراد دارای دو نیم - فاست در هر دو طرف هستند، که متعاقباً بدان معناست که T10 هیچ فاست کاملی در زیر آن نخواهد داشت. فرایند گزیفوئید جناغ در سطح محوری با T9 هم سطح است. عصب نخاعی قفسه سینه شماره 9 از زیر T9 عبور میکند.
- دهمین مهره قفسه سینه (T10). T10 دارای یک فاست مفصلی کامل (نه نیم - فاست) در هر دو طرف است که در سطح پدیکل جانبی قرار دارد. با این حال، هیچ گونه فاست در زیر آن وجود نخواهد داشت، زیرا دندههای زیر فقط یک فاست واحد روی سر خود دارند. عصب نخاعی 10 قفسه سینه از زیر T10 عبور میکند.
- یازدهمین مهره قفسه سینه (T11). در این سطح، T11 شبیه به اندازه و ساختار مهرههای کمری میشود. فاستهای مفصلی برای سر دندهها بزرگ است و عمدتا روی پدیکلها است که در T11 و T12 ضخیمتر و قوی تر از T1 تا T10 است. زائده خاری در T11 کوتاه و تقریباً افقی است. فرایندهای عرضی بسیار کوتاه هستند، در انتهای آن غشایی شده و فاقد وجوه مفصلی هستند. عصب نخاعی 11 قفسه سینه از زیر T11 عبور میکند.
- دوازدهمین مهره قفسه سینه (T12). T12 شبیه T11 است، اما میتوان آن را با سطوح تحتانی مفصل، که محدب و از جهت جانبی، شبیه به مهرههای کمری متمایز است، تشخیص داد. این مهرهها از نظر فرایند عرضی که به 3 ارتفاع، برآمدگی فوقانی، تحتانی و جانبی، تقسیم میشود، بیشتر شبیه مهره کمری است. توبرکلهای فوقانی و تحتانی مربوط به فرایندهای پستانکی و جانبی مهرههای کمری است. بر این اساس، T12 یک پیشرفت آناتومیکی منطقی در ساختار و عملکرد مهرههای کمری است. عصب نخاعی 12 قفسه سینه از زیر T12 عبور میکند.
عضلات مؤثر بر عملکرد استخوان های مهره قفسه سینه
«ماهیچه نخاعی یا ستون مهرهای» (Spinalis muscle) این یک عضله بلند است که بخشی از دسته نرمال عضلات و تاندونهای راست کننده ستون فقرات است که به حرکت ستون فقرات کمک میکند و همچنین به حفظ وضعیت بدن کمک میکند. رباطهای ماهیچه نخاعی به مهرههای متعدد قفسه سینه متصل میشوند و در حالی که در نزدیکی اولین مهره قفسه سینه و مهرههای کمری باریک است، ماهیچه در وسط پهن است. عضله دیگر «ماهیچه لانگسیسموس» (Longissimus muscle) است این یک عضله بلند از ناحیه نیمه نخاعی است که از وسط ستون فقرات کمری به سمت بالای ستون فقرات حرکت میکند و مشخص میشود که در امتداد دو طرف ماهیچه نخاعی حرکت میکند.
اختلالات مهره های سینه ای
شرایط رایج که بر ناحیه قفسه سینه تأثیر میگذارد شامل مشکلات ماهیچهای، اختلال عملکرد مفصل (مهرهها و دندهها) و تغییرات مربوط به سن است. در اینجا شرایط مربوط به استخوانهای مهره قفسه سینه را بررسی میکنیم.
انحطاط دیسک استخوان مهره قفسه سینه
دیسک یک ماده غضروفی و شبیه به حلقه است که در تمام قسمتهای ستون فقرات بین اجسام مهرهای قرار دارد. این دیسک مانند یک بالشتک عمل میکند و همچنین باعث انعطاف پذیری در ستون فقرات میشود. در صورت آسیب دیدگی دیسک میتواند با گذشت زمان و یا زودتر از آن ساییده شود. با فرسودگی یا انحطاط، فضای بین اجسام مهرهای کاهش مییابد. انحطاط دیسک قفسه سینه میتواند علت درد در قسمت فوقانی یا میانی کمر باشد. اگر دیسک به شدت تخریب شود، خارهای استخوانی میتوانند شکل گرفته و تحرک ستون فقرات قفسه سینه را محدود کنند. خارها ممکن است باعث تنگ شدن کانال نخاعی و برخورد با نخاع شوند. اگر فشار روی نخاع شدید باشد، میتواند باعث بی حسی و سوزن سوزن شدن و ضعف احتمالی در پاها شود.
تشخیص و درمان انحطاط دیسک
انحطاط دیسک قفسه سینه را میتوان با اشعه ایکس مشاهده کرد و تشخیص داد، اما MRI تصویر بهتری از میزان انحطاط را نشان میدهد. MRI همچنین نشان میدهد که تحت فشار خارهای استخوانی یا فتق دیسک بر نخاع فشار وارد میشود. در اکثر بیماران، انحطاط دیسک قفسه سینه بدون جراحی درمان میشود. تمرینات هوازی بدون ضربه (پیاده روی، دوچرخه سواری)، تقویت پشت و عضلات معمولاً با فیزیوتراپی توصیه میشود. اگر خارهای استخوانی بزرگ ایجاد شده و باعث ایجاد فشردگی روی نخاع شده اند، در صورت وجود علائم عصبی مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف در پاها ممکن است جراحی انجام شود.
عمل جراحی را میتوان به صورت قدامی از طریق حفره قفسه سینه یا خلفی انجام داد. هدف از جراحی برداشتن فشار روی نخاع است. جراحی معمولاً شامل یک همجوشی است که در آن پیوند استخوان در امتداد ستون فقرات به همراه میله یا صفحه ای قرار میگیرد تا حرکت ستون فقرات را در ناحیه ستون فقرات متوقف کند و باعث ایجاد علائم شود. اگر دیسک به طور کامل برداشته شود، ممکن است یک پیوند یا دستگاه قفس در جای خود قرار داده شود تا به فیوز یا ترمیم استخوان کمک کند. هیچ جایگزینی کلی برای دیسک طراحی شده یا مورد استفاده در ستون فقرات قفسه سینه وجود ندارد.
اسکولیوز
اسکولیوز یا خمیدگی پشت، انحنای غیرعادی ستون مهرهها است که با انحنای جانبی اغراق آمیز همراه با چرخش مهرهها مشخص میشود. برای تشخیص، باید حداقل 10 درجه زاویه ستون فقرات در ارتباط با چرخش مهرهها وجود داشته باشد. اسکولیوز انواع مختلفی دارد که هر کدام علل و تکامل خود را دارند:
- اسکولیوز ساختاری. این بیماری در اثر ناهنجاری رشد استخوان مهره ایجاد میشود که در آن نیمی از بدن مهرهها به طور کامل از بین رفته است (همیورتبر). اکثریت قریب به اتفاق اسکولیوز ساختاری بدون هیچ محرک خاصی یا شرایط مرتبط رخ میدهند، بنابراین آنها ایدیوپاتیک هستند. این اختلال بیشتر زنان را نسبت به مردان مبتلا میکند و همچنین شدیدتر است. همچنین در نوجوانان در حال رشد، پس از شروع بلوغ، شایع است.
- اسکولیوز میوپاتیک. همانطور که از نامش پیداست، علت اصلی آن یک مشکل عضلانی است. به طور خاص، ماهیچههای داخلی پشت (مجاری داخلی و جانبی) که با ستون مهرهها ارتباط تنگاتنگی دارند، از نظر قدرت نامتقارن هستند. هنگامی که این اتفاق میافتد، عضلات یک طرف با قدرت بیشتری به طرف خود میکشند، در حالی که عضلات مقابل نمیتوانند با کشش مخالفت کنند، بنابراین ستون مهرهها را به صورت جانبی خم میکند.
- اسکولیوز عملکردی. این امر زمانی اتفاق میافتد که طول اندامهای تحتانی نابرابر است و منجر به حرکت جبرانی متشکل از شیب لگن میشود.
- اسکولیوز عادتی. این شاید بلای دوران مدرن باشد، که در آن همه ساعتها به طور نادرست مینشینند. همانطور که از نامش پیداست، ناشی از وضعیت نادرست هنگام نشستن یا حتی ایستادن است. این نوع اسکولیوز با حداکثر خم شدن ستون مهرهها از بین میرود، بنابراین پزشک میتواند هنگام تأیید تشخیص از این جنبه استفاده کند.
تشخیص و درمان اسکولیوز
بسته به علل، نوع، سن و شدت، تعدادی از گزینههای مدیریتی برای اسکولیوز وجود دارد. این اقدامات شامل مشاهدات، مهاربندی یا جراحی میشوند. در حالی که دومی ممکن است به عنوان انتخاب واضح به نظر برسد، فقط در منحنیهای بزرگتر از 45 درجه در بیماران نارس و بیشتر از 50 درجه در بیماران بالغ انجام میشود. اشعه ایکس ساده میتواند تشخیص اسکولیوز را تایید کرده و شدت انحنای ستون فقرات را آشکار کند. قرار گرفتن در معرض اشعه مکرر میتواند نگران کننده باشد زیرا در طول سالها چندین اشعه ایکس گرفته میشود تا مشخص شود آیا منحنی بدتر میشود یا خیر.
برای کاهش این خطر، پزشک ممکن است نوعی سیستم تصویربرداری را پیشنهاد کند که از دوزهای کمتری از اشعه برای ایجاد یک مدل سه بعدی از ستون فقرات استفاده میکند. با این حال، این سیستم در همه مراکز درمانی موجود نیست. سونوگرافی گزینه دیگری است، اگرچه میتواند در تعیین شدت منحنی اسکولیوز از دقت کمتری برخوردار باشد. اگر پزشک شما مشکوک باشد که یک بیماری زمینهای مانند ناهنجاری نخاع باعث ایجاد اسکولیوز میشود، ممکن است تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) توصیه شود.
درمان اسکولیوز بسته به شدت منحنی متفاوت است. کودکانی که دارای انحنای بسیار ملایم هستند معمولاً به هیچ درمانی احتیاج ندارند، اگرچه ممکن است به معاینات منظم نیاز داشته باشند تا ببینند آیا این منحنی با بزرگ شدن آنها بدتر میشود یا خیر. اگر منحنی ستون فقرات متوسط یا شدید باشد، ممکن است نیاز به بستن یا جراحی باشد. عواملی که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
- بلوغ. اگر رشد استخوانهای کودک متوقف شود، خطر پیشرفت منحنی کم است. این بدان معناست که بریس بیشترین تأثیر را در کودکانی دارد که استخوانهای آنها هنوز در حال رشد است. بلوغ استخوان را میتوان با اشعه ایکس دست بررسی کرد.
- شدت منحنی. منحنیهای بزرگتر به مرور زمان بدتر میشوند.
- جنسیت. خطر پیشرفت بیماری در دختران بسیار بیشتر از پسران است.
اسکولیوز شدید معمولاً با گذشت زمان پیشرفت میکند، بنابراین پزشک ممکن است جراحی اسکولیوز را برای کمک به راست شدن منحنی و جلوگیری از بدتر شدن آن پیشنهاد کند. عوارض جراحی ستون فقرات ممکن است شامل خونریزی، عفونت یا آسیب عصبی باشد. گزینههای جراحی عبارتند از:
- جراحی فیوژن ستون فقرات. در این روش، جراحان دو یا چند استخوان در ستون فقرات (مهرهها) را به هم متصل میکنند تا نتوانند به طور مستقل حرکت کنند. تکههایی از استخوان یا مادهای شبیه استخوان بین مهرهها قرار میگیرد. میلههای فلزی، قلابها، پیچها یا سیمها معمولاً آن قسمت از ستون فقرات را صاف و ثابت نگه میدارند در حالی که مواد استخوانی قدیمی و جدید با هم ترکیب میشوند.
- جراحی میله منبسط کننده. اگر اسکولیوز در سنین جوانی به سرعت پیشرفت میکند، جراحان میتوانند یک یا دو میله منبسط کننده را در امتداد ستون فقرات وصل کنند که با رشد کودک میتواند طول آن را تنظیم کند. طول میلهها هر 3 تا 6 ماه یا با جراحی یا در کلینیک با استفاده از کنترل از راه دور افزایش مییابد.
- جراحی بستن بدن مهرهها. این روش را میتوان از طریق برشهای کوچک انجام داد. پیچها در امتداد لبه بیرونی منحنی غیرطبیعی ستون فقرات قرار میگیرند و یک طناب انعطاف پذیر قوی از پیچها عبور میکند. وقتی بند ناف سفت میشود، ستون فقرات صاف میشود. با رشد کودک، ستون فقرات ممکن است بیشتر صاف شود.
شکستگی استخوان مهره سینه ای
بیشتر شکستگیهای ستون فقرات قفسه سینه در ستون فقرات تحتانی رخ میدهد، 60 تا 70 درصد شکستگیهای قفسه سینه در ناحیه T11 تا L2 رخ میدهد، که از نظر مکانیکی برای فشار ضعیف است. اکثر این شکستگیها بدون آسیب نخاعی رخ میدهند. 20 تا 40 درصد شکستگیها با آسیبهای عصبی همراه است. ترومای عمده (پرانرژی)، شایع ترین علت شکستگی قفسه سینه مانند سقوط از ارتفاع یا تصادفات جادهای است. ترومای جزئی همچنین میتواند باعث شکستگی ستون فقرات قفسه سینه در افرادی شود که با از دست دادن توده استخوانی مانند پوکی استخوان همراه هستند. پوکی استخوان شایع ترین عامل تحریک کننده شکستگی مهرهها است.
با این حال، تروما، سرطان، شیمی درمانی، عفونت، استفاده طولانی مدت از استروئیدها، پرکاری تیروئید و پرتودرمانی نیز ضعیف کننده استخوانها هستند که میتواند منجر به شکستگی فشاری شود. علت کاهش تراکم استخوان میتواند مربوط به سیگار کشیدن، سوء مصرف الکل، سطوح پایینتر استروژن، بی اشتهایی، بیماری کلیوی، داروها، مهار کنندههای پمپ پروتون و سایر داروها باشد. عوامل خطر شامل جنسیت (زن بودن)، پوکی استخوان، سن بالای 50 سال، سابقه شکستگی مهرهها، سیگار کشیدن، کمبود ویتامین D و استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها است. تروما دومین علت شایع شکستگی ستون فقرات است و تصادفات ناشی از وسایل نقلیه موتوری علت شماره یک آسیب نخاعی است. چهار نوع عمده شکستگی استخوانهای مهره قفسه سینه (بر اساس مکانیسم آسیب) و پنجمین نوع نادر وجود دارد که در ادامه آنها را توضیح داده ایم.
- شکستگی فشرده سازی (wedge fractures). ناشی از فشرده سازی محوری به تنهایی یا نیروهای خم کننده، هنگامی که ستون فقرات در زمان ضربه به جلو یا در سمت راست خم شده است. این شکستگی پایدار است و بیماران به ندرت با نقص عصبی همراه میشوند. شایع ترین علل در بیماران جوان، زمین خوردن و تصادفات رانندگی است. در بیماران مسن، شایع ترین دلایل، حوادث جزئی در حین فعالیتهای عادی زندگی روزمره بعد از پوکی استخوان یا بیماریهای متابولیک استخوان است.
- ترکیدگی استخوان مهره. مشابه شکستگیهای فشاری با این تفاوت که کل مهره به طور مساوی خرد شده است. این یک شکستگی بسیار شدید است که همراه با تکههای یکپارچه ضربان قلب در کانال نخاعی است. آسیب عصبی و آسیب ستون خلفی میتواند بیشتر رخ دهد. علت شایع این شکستگی ناشی از بارگذاری محوری ستون فقرات قدامی مانند سقوط، فرود آمدن بر باسن یا اندام تحتانی است که در آن غلظت نیروهای محوری به محل اتصال قفسه سینه است.
- شکستگی ناشی از خم شدن، حواس پرتی (آسیب کمربند ایمنی/ شکستگی احتمالی). این نوع شکستگی شامل جداسازی استخوان مهره شکسته میشود. با نیروهای حواس پرتی اولیه روی ستون فقرات ایجاد میشود. محور چرخش در داخل یا جلوی جسم قدامی استخوان مهره قرار دارد. شکست در ستونهای خلفی و میانی ستون فقرات تحت کشش معمولاً ناشی از ضربهای است که شامل خم شدن ناگهانی بالای بدن به سمت جلو میشود در حالی که قسمت تحتانی بدن ثابت میماند (آسیب کمربند ایمنی) و اغلب با ضربه شکمی به دلیل فشرده شدن حفره شکمی در حین آسیب همراه است.
- شکستگی ناشی از دررفتگی. این نوع شکستگی همراه با جابجایی مهرههای مجاور رخ میدهد. این توسط ترکیبات مختلف نیروها ایجاد میشود. این حالت بسیار ناپایدار است و میتواند باعث نقص کامل عصبی شود. شکست ستون نخاعی در هر سه حالت تحت فشار، خم شدن، چرخش یا نیروهای برشی میتواند رخ دهد. ناپایدارترین آسیبهای ستون فقرات قفسه سینه، به شدت با نقص عصبی مرتبط هستند. آنها میتوانند در اثر نیروی خمشی شدید شبیه به آسیب کمربند ایمنی یا افتادن جسمی از پشت ایجاد شوند.
- شکستگی کلی - شوولر. شکستگی نادر و ناشی از فرسودگی از زائده خاری بالای قفسه سینه است. مشاهده شده در وزنه برداران یا افرادی که دارای مشاغل شدید فیزیکی هستند که باعث ایجاد نیروی برشی در مهرهها، ستون فقرات بیش از حد خم شده یا ضربه مستقیم میشود.
علائم شکستگی استخوان مهره
طولانی شدن این علائم منجر به کاهش عملکرد بدنی و عملکرد فعالیت های روزمره و افزایش خطر ناتوانی میشود. ناهنجاریهای مهرهای نیز با افزایش قابل توجه خطر شکستگیهای آینده از جمله شکستگی لگن همراه است. بیماران مبتلا به شکستگیهای غیر فشاری معمولاً درگیر چند تروما هستند و صدمات و منابع مختلفی برای درد خواهند داشت. پزشکان باید از بهترین قضاوت خود استفاده کنند و از معیارهای غربالگری بالینی برای تعیین اینکه آیا ستون فقرات قفسه سینه درگیر است یا خیر استفاده کنند.
- کمردرد مزمن در ناحیه قفسه سینه یا کمر
- راه رفتن کندتر
- کاهش دامنه حرکتی قفسه سینه و کمر
- اختلال در عملکرد ریوی
- افزایش کیفوز، به ویژه در بیماران مبتلا به پوکی استخوان با شکستگی فشاری.
- نقص عصبی ناشی از تنگ شدن کانال نخاعی میتواند تا 1/5 سال پس از آسیب رخ دهد.
درمان شکستگی استخوان مهره سینه ای
باید گفت که از مزایای درمان جراحی شکستگی مهرههای سینهای در مقایسه با درمان حمایتی از جمله اجتناب از بریس، آتل یا سایر وسایل مصنوعی خارجی در صورت وجود صدمات متعدد و آسیبهای پوستی. تحرک سریعتر، توانبخشی زودتر، ترمیم بهتر از ترازبندی ساژیتال هستند. اما در عوض ممکن است معایبی مانند خطرات جراحی شامل خطرات بیهوشی عمومی، روشهای جراحی معمولی باز ممکن است با آسیب عضلانی مرتبط با رویکرد، افزایش میزان عفونت و از دست دادن خون بیشتر همراه باشد.
شکستگیهای فشاری، شکستگیهای پشت سر هم پایدار و بیماران سالم از نظر عصبی را میتوان به طور غیر جراحی درمان کرد، در مورد مدت زمان دقیق درمان اتفاق نظر وجود ندارد. درمان پیشگیرانه شکستگیهای مربوط به پوکی استخوان شامل بیسوفسفوناتها، کلسیم، ویتامین D و ورزش است. از جمله موارد محافظتی شکستگیهای استخوان مهره میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استراحت در تختخواب و محدودیت فعالیت از روزها تا هفتهها
- استفاده از مهاربندی: 8 تا 12 هفته در هایپو اکستنشن Jewett یا (CASH).
- گچ گرفتن: 8 تا 12 هفته.
- استفاده از داروهای ضد درد.
- ورزش درمانی.
- فیزیوتراپی.
استخوان مهره کمری چیست؟
استخوانهای مهره کمری در قسمت پایینی ستون مهرهها، پایینتر از قفسه سینه و بالاتر از لگن و استخوان خاجی قرار دارند. از آنجا که این مهرهها بیشترین مسئولیت تحمل وزن قسمت بالای بدن (و اجازه حرکت) را دارند، منطقاً بزرگترین بخشهای ستون مهرهها نیز هستند. 5 مهره کمری (با نام L1 تا L5) در انسانهای بالغ یافت میشود و آنها در زیر مهرههای قفسه سینه قرار دارند.
جسم مهرهای کمری وقتی از بالا دیده میشود، دارای شکل کلیه است، بنابراین از یک طرف به طرف دیگر از جلو به عقب گستردهتر است و در قسمت جلویی کمی ضخیمتر از یک پوسته قشری نازک است که استخوان اسفنجی را احاطه کرده است. جنبه خلفی بدن مهرهها از کمی مقعر به کمی محدب از L1 تا L5 با افزایش قطر به دلیل افزایش بار حمل شده در هر بدن تغییر میکند. وزن اصلی بدن توسط استخوان مهره و دیسکها حمل میشود. لامینا، فاستها و فرآیند نخاعی بخشهای اصلی عناصر خلفی هستند که به حرکت مهرهها و محافظت از نخاع کمک میکند. فورامن مهرهها مثلثی است و بزرگتر از مهرههای قفسه سینه است اما کوچکتر از مهرههای گردنی است.
ساختار استخوانی مهره کمری
به طور خلاصه، اجزای تشریحی اصلی استخوان مهره کمر عبارتند از: جسم مهرهای، قوس مهرهای، زائده خاری، پدیکلها و لامیناها، فورامن مهرهای، فاستها و فرایندهای فوقانی و تحتانی، زائدههای عرضی. از ویژگیهای متمایز مهرههای کمری میتوان به جسم مهرهای ضخیم و تنومند، زائده خاری چهار ضلعی برای اتصال ماهیچههای قوی کمری و فرایندهای مفصلی که جهت گیری آنها متفاوت از سایر مهرهها است، اشاره کرد. جسم مهرهها بزرگتر است، در مقایسه با طولی از نظر عرضی گستردهتر است و در جلو ضخیمتر از پشت است. همچنین صاف یا کمی مقعر از نظر بالا و پایین، پشت آن مقعر است و در جلو و جانبی محدود شده است.
هر استخوان مهره کمری دارای یک بدن مهرهای و یک قوس مهرهای است. قوس مهرهای شامل یک جفت پدیکل و یک جفت لامینا است که حفره مهرهای را احاطه کرده است که در نهایت از 7 زائده پشتیبانی میکند. پدیکلها بسیار قوی هستند و از قسمت فوقانی بدن مهرهها به عقب هدایت میشوند. در نتیجه، شکافهای تحتانی مهرهها عمق قابل توجهی دارند. پدیکلها نیز از نظر مورفولوژی از L1 به L5 تغییر میکنند و عرض آن از 9 میلی متر تا 18 میلی متر در L5 افزایش مییابد. زاویه در صفحه محوری نیز از 10 تا 20 درجه از L1 به L5 افزایش مییابد. لامیناها از نظر مورفولوژی قوی، پهن و کوتاه هستند و قسمت خلفی قوس مهرهای را تشکیل میدهند. نواحی بالایی لامینای کمری به جای پهنتر بودن بلندتر هستند، در حالی که نواحی پایینی لامینای کمری به جای بلندی پهنتر هستند. لامیناها زائده خاری را به پدیکلها وصل میکنند.
فورامن مهرهای در داخل قوس به شکل مثلث است و از مهرههای قفسه سینه بزرگتر، اما از مهرههای گردنی کوچکتر است. فرایندهای مفصلی بالایی و تحتانی به خوبی مشخص شده اند و به ترتیب از محل اتصال پدیکلها و لامیناها به سمت بالا و پایین نمایان میشوند. فرآیندهای بالایی مقعر هستند و از نظر داخلی (مانند وقتی که کف دستها هنگام ضربه زدن رو به روی هم قرار دارند)، در حالی که فرآیندهای تحتانی محدب هستند و در جهت فرایندهای بالایی مهره بعدی به صورت جانبی رو به رو قرار گرفته اند. این ترکیب تشریحی باعث مقاومت در برابر پیچ خوردگی ستون فقرات تحتانی میشود. زائدههای عرضی با تغییر مورفولوژی از L1 به L5 طولانی و باریک هستند.
این فرایندها در L1 تا L3 افقی بوده و در L4 تا L5 کمی به سمت بالا متمایل میشوند. در L1 تا L3، فرایندهای عرضی از محل اتصال پدیکلها و لامیناها بوجود میآیند، اما در L4 تا L5، از پدیکلها و قسمتهای خلفی بدن مهرهها ناشی میشوند زیرا دورتر قرار گرفته اند. فرایندهای عرضی در جلو فرایندهای مفصلی قرار گرفتهاند به جای پشت آنها مانند مهرههای قفسه سینه که با دندهها همولوگ هستند.
استخوان های مهره کمری خاص
اولین مهرههای کمری (L1) تقریباً با انتهای قدامی دنده 9 در سطحی به نام «صفحه ترانس پیلوریک) (transpyloric plane) (از آنجایی که پیلور معده در این سطح یافت میشود) هم راستا است. استخوان مهره پنجم کمری (L5) از نظر مورفولوژی تفاوت چشمگیری دارد، بدنه آن در جلو بسیار عمیقتر از پشت است، که این امکان را برای بیان برجستگیهای خاجی مهرهای فراهم میکند. در آن زائده خاری کوچکتر است، فاصله وسیع تری بین فرایندهای مفصلی تحتانی وجود دارد و فرایندهای عرضی ضخیمتر بوده و از بدن و همچنین پدیکلها خارج میشوند.
مشکلات استخوان های مهره کمری
با توجه به اینکه بیش از 80 درصد از بزرگسالان در مقاطعی از زندگی خود به دلیل کمردرد به پزشک مراجعه میکنند، مراقبت از ستون فقرات کمری برای جلوگیری از ساییدگیهای دردناک و غیر ضروری این بخش آسیب پذیر از ستون فقرات مفید است. با موارد زیر میتوانید خطر ابتلا به مشکل کمر را به حداقل برسانید.
- کاهش وزن. حتی ۵ کیلو کاهش وزن میتواند به کاهش درد کمر کمک کند.
- تقویت و حفظ ماهیچههای اصلی (شکمی). عضلات شکم و کمر با هم کار میکنند و یک کمربند حمایتی در اطراف کمر ایجاد میکنند. ماهیچههای قویتر میتوانند به تثبیت کمر کمک کرده و خطر آسیب به استخوان مهره را کاهش دهند.
- رها کردن سیگار. نیکوتین جریان خون را در ساختارهای ستون فقرات، از جمله دیسکهای کمری کاهش میدهد و میتواند تغییرات دژنراتیو مربوط به سن را تسریع کند.
- وضعیت مناسب و مکانیک بدن. ستون فقرات خود را راست نگه دارید و اجسام را با پاها بلند کنید. همیشه برای حمل اجسام سنگین کمک بخواهید. اگرچه ستون فقرات کمری شما قادر به خم شدن و پیچ خوردن همزمان است، اما باید از این کار خودداری کنید.
در ادامه برخی از انواع مشکلات استخوانهای مهره کمر را بررسی کرده ایم.
بیماری دیسک دژنراتیو کمری چیست؟
بیماری دژنراتیو دیسک در ستون فقرات کمری یا کمر به سندرم اشاره دارد که در آن ساییدگی و پارگی دیسک مهرهای ناشی از افزایش سن باعث کمردرد میشود. دیسکهای بین استخوان مهره ساختارهای سفت و فیبری هستند که به عنوان رباط بین مهرهها عمل میکنند، فشار را جذب میکنند و برای ستون فقرات محافظ ایجاد میکنند. دیسکها انعطاف پذیر و در عین حال محکم هستند تا حرکت مانند خم شدن به جلو، عقب و پهلو به پهلو را تسهیل کنند. علیرغم آنچه از نامش پیداست، بیماری دژنراتیو دیسک نه یک بیماری واقعی تلقی میشود و نه با گذشت زمان تشدید میشود. دیسکها به طور طبیعی با استفاده و سن سفت میشوند و همه دچار انحطاط دیسک میشوند. بیماری دژنراتیو دیسک فقط به وضعیت انحطاط دردناک دیسک اشاره دارد و غیر معمول نیست که با تثبیت تدریجی ستون فقرات، علائم کاهش یابد.
علائم دیسک دژنراتیو کمری
بیشتر موارد بیماری دیسک دژنراتیو کمری شامل کمردرد با درجه پایین، مداوم اما قابل تحمل است که گهگاه برای چند روز یا بیشتر تشدید میشود. علائم میتواند متفاوت باشد، اما ویژگیهای عمومی معمولاً شامل موارد زیر است:
- کمردرد متوسط و مداوم. دردهای شدید در محل آسیب دیدگی دیسک شایع ترین علامت دیسک دژنراتیو است. درد ممکن است به باسن، کشاله ران و قسمت فوقانی ران سرایت کند. این درد معمولاً زیاد، کسل کننده است و میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
- درد افزایشی کمر. کمردرد ممکن است چند روز یا چند هفته تشدید شود و سپس به سطح متوسط تری بازگردد. تشدید شدن در حالی رخ میدهد که دیسک همچنان در حال انحطاط است و ستون فقرات به تدریج تثبیت میشود.
- حساسیت نقطهای. ناحیه کمر اطراف دیسک تخریب شده ممکن است به لمس حساس باشد. درد موضعی ناشی از التهاب و کشش عضلات اطراف دیسک تخریب شده است.
- درد پا. علائم فضای عصبی شامل بی حسی، ضعف یا تیر کشیدن، درد در باسن یا پشت پدیکل ممکن است در صورت افتادن فضای دیسک به اندازه کافی برای فشار آوردن ریشه عصبی از ستون فقرات احساس شود.
- علائم بیرونی. احساس ضعف یا بی ثباتی ناگهانی میتواند با ضعیف شدن دیسک رخ دهد و این احساس را ایجاد کند که کمر با حرکات ناگهانی از بین می رود.
- درد با نشستن. نشستن طولانی مدت اغلب باعث درد شدید و سفتی کمر تا ایستادن یا تغییر وضعیت میشود. نشستن در حالت خوابیده و حمایت شده معمولاً به خوبی تحمل میشود.
- درد با خم شدن یا پیچ خوردن درد تشدید میشود. چرخاندن ستون فقرات و خم شدن به جلو، عقب و پهلو به پهلو میتواند باعث درد شدید و متمرکز در اطراف دیسک شود.
- تسکین درد هنگام راه رفتن یا تغییر موقعیت. وقتی ستون فقرات موقعیت خود را تغییر میدهد، فشار از دیسکها برداشته میشود و روی ماهیچهها و مفاصل قرار میگیرد. تغییر مکرر موقعیتها، تناوب بین ایستادن و نشستن، یا پیاده رویهای کوتاه میتواند به کاهش سفتی و کاهش حداقل درد کمک کند.
علل دیسک دژنراتیو کمری
درد ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک معمولاً در اثر فشار بر عضلات حمایت کننده ستون فقرات و التهاب در اطراف دیسک ایجاد میشود. انحطاط به دلیل سایش و پارگی ناشی از افزایش سن در دیسک نخاع رخ میدهد و ممکن است با آسیب، عوامل بهداشتی و شیوه زندگی و احتمالاً استعداد ژنتیکی برای درد مفاصل یا اختلالات اسکلتی عضلانی تسریع شود. بیماری دژنراتیو دیسک به ندرت از یک ضربه بزرگ مانند تصادف رانندگی شروع میشود. به احتمال زیاد به دلیل آسیب کم دیسک است. کمردرد مرتبط با بیماری دیسک دژنراتیو کمری معمولاً از یک یا هر دو منبع زیر ایجاد میشود:
- التهاب، زیرا پروتئینهای موجود در فضای دیسک اعصاب اطراف را تحریک میکند، اعصاب کوچک داخل دیسک و اعصاب بزرگتر که به پاها میروند (عصب سیاتیک).
- بی ثباتی غیرعادی حرکتی میکرو، زمانی که حلقههای بیرونی دیسک، که فیبروز حلقوی نامیده میشود، فرسوده شده و نمیتواند فشار را به طور مؤثر بر ستون فقرات جذب کند و در نتیجه در امتداد بخشی از استخوان مهره حرکت میکند.
درمان و جراحی دیسک دژنراتیو کمری
درمان بیماری دژنراتیو دردناک دیسک بر کاهش درد، تثبیت ستون فقرات و بهبود یا حفظ تحرک متمرکز است. بیماری دیسکتیک دیسک معمولاً با ترکیبی از تکنیکهای مدیریت درد، فیزیوتراپی و سایر رویکردها قابل درمان است. روشهای اولیه مدیریت درد برای درد دیسک دژنراتیو معمولاً شامل ترکیبی از موارد زیر است:
- داروهای ضد درد (OTC). آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن داروهای مسکن رایج هستند که میتوانند التهاب را که باعث ناراحتی، سفتی و تحریک ریشه عصبی میشود، تسکین دهند. استامینوفن یک مسکن است که با سیگنالهای درد ارسال شده به مغز تداخل دارد.
- تجویز داروهای ضد درد. درد شدید که با داروهای بدون نسخه تسکین نمییابد ممکن است نیازمند شل کننده عضلات یا مسکنهای مخدر باشد. این داروها معمولاً برای درمان درد شدید و حاد استفاده میشوند که انتظار نمیرود بیش از چند روز یا هفته طول بکشد. این داروها میتوانند اعتیادآور باشند و عوارض جانبی جدی ایجاد کنند، بنابراین باید با احتیاط و طبق دستورات پزشک تجویز شوند.
- گرما و یخ. استفاده از گرما گردش خون را به کمر بهبود میبخشد، که باعث کاهش اسپاسم و تنش عضلانی و بهبود تحرک میشود. استفاده از گرما قبل از فعالیتهای بدنی برای شل شدن ماهیچهها و استفاده از یخ بعد از فعالیت برای به حداقل رساندن التهاب مفید خواهد بود.
- ماساژ درمانی. ماساژ درمانی میتواند تنش و اسپاسم عضلات کمر را کاهش داده، فشار بر ستون فقرات را کاهش داده و درد را کاهش دهد. علاوه بر این، ماساژ درمانی میتواند گردش خون را بهبود بخشد، مواد مغذی شفابخش و اکسیژن را برای ماهیچههای کشیده فراهم کند.
- تزریق استروئید اپیدورال (ESIs). تزریق استروئید در فضای اطراف ستون فقرات میتواند سیگنالهای درد و همچنین التهاب را کاهش دهد. تزریق استروئید ممکن است همراه با برنامه فیزیوتراپی برای تسکین درد در حین ورزش و توانبخشی استفاده شود. در صورت موثر بودن، تزریق استروئید اپیدورال ممکن است درد را برای چند هفته تا یک سال کاهش دهد.
- فیزیوتراپی.
درمان جراحی در موارد بیماری دیسک دژنراتیو کمری شدید و ناتوان کننده یک گزینه است و معمولاً فقط پس از حداقل 6 ماه درمان غیرجراحی توصیه میشود. اکثر موارد بیماری دژنراتیو دیسک را میتوان با استفاده از روشهای غیر جراحی مدیریت کرد و برای تسکین موثر درد نیازی به جراحی ندارد. جراحی ستون فقرات همیشه انتخابی است، به این معنی که بیمار تصمیم میگیرد عمل جراحی را انجام دهد یا خیر. درمان جراحی استاندارد برای بیماری دیسک کمر، جراحی همجوشی است که در آن دو مهره با هم پیوند زده میشوند. هدف از جراحی همجوشی کاهش درد با حذف حرکت در قسمت نخاعی است.
جایگزینی دیسک مصنوعی در سالهای اخیر به عنوان جایگزینی برای همجوشی ستون فقرات توسعه یافته است. جراحی جایگزینی دیسک مصنوعی شامل برداشتن دیسک کامل نخاعی (دیسککتومی)، بازگرداندن فضای دیسک به ارتفاع طبیعی و کاشت دستگاه دیسک مصنوعی است. این روش برای حفظ حرکت در ستون فقرات مشابه حرکات طبیعی، کاهش احتمال افزایش فشار بر روی بخشهای مجاور نخاع (عارضهای تا حدودی شایع در همجوشی ستون فقرات) را کاهش میدهد. بهبودی ناشی از جراحی تعویض دیسک مصنوعی معمولاً تا 6 ماه به طول میانجامد زیرا بدن از جراحی بهبود مییابد و ستون فقرات با دستگاه سازگار میشود.
ساکرالی شدن استخوان مهره L5 کمری
«ساکرالی شدن» (Sacralization) یک بینظمی شایع در ستون فقرات است، جایی که مهره پنجم به استخوان خاجی در پایین ستون فقرات چسبیده است. ساکرالی شدن اغلب هیچ علامتی ندارد. گاهی اوقات با درد در ناحیه کمر یا مشکلات مربوط به وضعیت و حرکت همراه است. به آن مهرههای انتقالی لومبوساکرال یا LSTV نیز گفته میشود. علت ساکرالی شدن هنوز مشخص نیست. این در طول رشد جنینی، هنگامی که مهرهها شروع به استخوان بندی میکنند، در هفته هشتم رخ میدهد. ممکن است زمینه ژنتیکی در آن دخیل باشد. ساکرالی شدن دارای اشکال مختلفی است که بر اساس اینکه همجوشی مشاهده شده در اشعه ایکس جزئی است یا کلی، طبقه بندی میشود و آیا همجوشی فقط در یک طرف (یک طرفه) یا هر دو (دو طرفه) است. طبقه بندی رایج مورد استفاده Castellvi به شرح زیر است:
- نوع 1: همجوشی با عرض حداقل 19 میلی متر در یک (1a) یا هر دو طرف (1b).
- نوع 2: همجوشی ناقص با یک شبه مفصل ایجاد شده در یک طرف (2a) یا هر دو طرف (2b).
- نوع 3: ادغام کامل L5 به استخوان خاجی در یک طرف (3a) یا طرف دیگر (3b).
- نوع 4: ترکیبی از نوع 2 و نوع 3.
میزان و نوع ساکرالی شدن از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. برخی از افراد مبتلا به سکرالیزه شدن دچار کمردرد میشوند. مشخص نیست که آیا ساکرالی شدن باعث کمردرد میشود یا خیر. نتایج مطالعه مختلط بوده است. سایر علائم مرتبط با ساکرالی شدن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آرتریت در محل همجوشی
- اماس کیسههای مفصلی
- انحطاط دیسک
- مشکلات بیومکانیکی در حرکت
- محدوده دامنه حرکت
- مشکلات کنترل وضعیت بدن
- اسکولیوز
- درد پا، درد باسن
درمان ساکرالی شدن استخوان مهره L5
درمان بستگی به نوع و درجه ساکرالی شدن و علائم دارد و هر فرد متفاوت است. هیچ درمان مشخصی برای آن وجود ندارد و درمانهای حمایتی برای تسکین درد همراه با ساکرالیزاسیون ارائه میشود که مشابه سایر دردهای کمر است. این ممکن است شامل درمان های استاندارد برای کمردرد مانند داروهای ضد التهابی، شل کنندههای عضلانی و تزریق استروئید باشد. تنها ۴۳ مورد جراحی برای ساکرالی شدن استخوان مهره L5 در مقالات ارائه شده است. ممکن است جراحی برای تصحیح دیسک خاص یا سایر ناهنجاریهای ناشی از ساکرالی شدن توصیه شود. به عنوان مثال، ساکرالی شدن ممکن است باعث ایجاد فشار بر دیسک بین مهرههای چهارم و پنجم شود که منجر به لغزش یا انحطاط دیسک میشود. همچنین میتواند باعث فشردگی عصب نخاعی و درد در ستون فقرات یا پاها، اسکولیوز یا سیاتیک شود.
استخوان های مهره خاجی
ناحیه خاجی (خاجی) در انتهای ستون فقرات قرار دارد و بین بخش پنجم ستون فقرات استخوان مهره ۵ کمری (L5) و دنبالچه (دنبالچه) قرار دارد. استخوان خاجی استخوان مثلثی شکل است و از پنج قسمت (S1 تا S5) تشکیل شده است که به هم چسبیده اند. سه استخوان مهره اول در ناحیه ساکرال دارای فرایندهای عرضی هستند که با هم جمع میشوند و بالهای جانبی گستردهای به نام «آله» (alae) تشکیل میدهند.
این آله با تیغههای لگن (ایلیوم) مفصل میشود. استخوان خاجی به عنوان بخشی از کمربند لگن، دیواره پشت لگن را تشکیل میدهد و همچنین مفاصل استخوان لگن را به نام مفاصل ساکروایلیاک تشکیل میدهد. ساکروم شامل یک سری از چهار دهانه در هر طرف است که از طریق آنها عصبهای خاجی و عروق خونی عبور میکنند. کانال ساکرال از مرکز استخوان خاجی پایین میرود و انتهای کانال مهرهای را نشان میدهد.
یک ناحیه خاجی سالم به ندرت شکسته میشود مگر در موارد آسیب جدی، مانند سقوط یا ضربه به ناحیه. با این حال، بیماران مبتلا به پوکی استخوان یا روماتیسم مفصلی تمایل به شکستگیهای ناشی از استرس و شکستگیهای خستگی در استخوان خاجی دارند. کمردرد یا درد پا (سیاتیک) به طور معمول میتواند به دلیل آسیب محل اتصال کمر و ناحیه خاجی ایجاد شود (در L5 تا S1) زیرا این قسمت از ستون فقرات در حین انجام برخی فعالیتها مانند ورزش و نشستن طولانی مدت دچار استرس و پیچ خوردگی زیادی میشود.
اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک
استخوان خاجی در زنان گستردهتر و کوتاهتر از مردان است. زنان جوان و میانسال بیشتر مستعد ابتلا به اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک هستند، شرایطی که در آن درد معمولاً در یک طرف کمر متمرکز شده و از پدیکل به زیر زانو یا در برخی مواقع به مچ پا میرسد. در حالی که تعیین ریشه دقیق درد دشوار است، اختلال در حرکت طبیعی مفصل بین استخوان خاجی و ایلیوم منبع احتمالی درد ناشی از هر یک از موارد زیر است:
- تحرک بیش از حد (حرکت زیاد در مفصل ساکروایلیاک)
- کم کاری (حرکت بسیار کم در مفصل ساکروایلیاک)
تشخیص اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک نیز دشوار است زیرا علائم درد شبیه علائم مرتبط با فتق دیسک و سیاتیک است.
استخوان دنبالچه
دنبالچه (که استخوان دنبالچه نیز نامیده میشود) در قسمت پایین ستون فقرات قرار دارد و از چهار مهره تشکیل شده است. برخلاف استخوانهای مهره جداگانه در سایر نواحی ستون فقرات، مهرههای ناحیه خاجی و همچنین دنبالچه در هم آمیخته شده اند. بسته به تکامل فرد، استخوان دنبالچه ممکن است شامل سه تا پنج استخوان مختلف باشد که توسط مفاصل ذوب شده یا نیمه جوش خورده و یا رباطهای دیسک مانند به هم متصل شده اند.
در حالی که در ابتدا تصور میشد که دنبالچه همیشه با هم ترکیب میشود، اکنون مشخص شده است که دنبالچه یک استخوان جامد نیست، اما برخی از حرکتهای محدود بین استخوانها توسط مفاصل فیبری و رباطها مجاز است.
دنبالچه معمولاً با حرکت لگن و پاها کمی به جلو یا عقب حرکت میکند. وقتی فرد مینشیند یا میایستد، استخوانهای تشکیل دهنده لگن (از جمله دنبالچه) برای حمایت و تعادل بهتر بدن کمی به بیرون و داخل میچرخند. استخوان دنبالچه نقطه اتصال بسیاری از ماهیچههای کف لگن است. این ماهیچهها به حمایت از مقعد و کمک به اجابت مزاج، حمایت از واژن در زنان و کمک به راه رفتن، دویدن و حرکت دادن پاها کمک میکند.
رباطها دنبالچه را به مفصل ساکروالوسکوسیال مفصل سینوویال متصل میکنند. هنگام نشستن، دنبالچه به جلو حرکت کرده و به عنوان یک ضربه گیر عمل میکند. با این حال، افتادن روی استخوان دنبالچه یا رویدادهایی مانند زایمان میتواند منجر به درد در دنبالچه شود، که به کوکسیدینی معروف است. در بیشتر موارد، درد ناشی از یک کوکسیکس ناپایدار است، که منجر به التهاب مزمن مفصل ساکرو کیسی میشود. Coccydynia (درد استخوان دنبالچه) نیز میتواند به ناهنجاری یا دررفتگی دنبالچه و رشد خارهای استخوانی روی دنبالچه نسبت داده شود. در زنان احتمال بیشتری وجود دارد که کوکسیدینی را تجربه کنند، زیرا استخوان ران در حال چرخش است و در زنان رو به عقب است و این امر مستعد آسیب بیشتر است.
با سلام . ویروس فلج اطفال روی کدام مهره ی ستون فقرات اثر می گذارد و ایا کامل عصب ها رو قطع میکند یا قسمتی از انرا