فرادرسوجه التزامی در زبان فرانسه – توضیح + مثال، تمرین و تلفظ
پیش‌تر در «مجله فرادرس» با «فعل در زبان فرانسه» و «زمان ها در زبان فرانسه» آشنا شدیم. همچنین در مطالبی «وجه شرطی در فرانسه» و «وجه امری در فرانسه» را بهطور مفصل به شما معرفی کردیم. در این مطلب قصد داریم با وجه پرکاربرد التزامی در زبان فرانسه آشنا شویم و به کمک مثال و تمرین‌های متنوع، کاربردهای آن را تعریف کنیم.
وجه التزامی چیست؟
در زبان فارسی «وجه التزامی» دلالت فعل بر معنای آن را با التزام یا همراهی به چیزی همچون آرزو، شرط، میل، امید، تردید و... بیان میکند. برای مثال جمله‌های «شاید بروند» و «کاش رفته باشند» در زبان فارسی در وجه التزامی‌اند. در زبان فرانسه هم وجه التزامی برای بیان احتمال، فرضیه‌ها، احساسات، ایده‌ها، آرزوها، شک، پیشنهاد دادن و... استفاده می‌شود. برای مثال در جمله‌های زیر نمونه‌هایی از کاربرد وجه التزامی را مشاهده می‌کنید.
Le célèbre acteur français fête aujourd’hui son anniversaire !
بازیگر مشهور فرانسوی امروز تولدش را جشن می‌گیرد.
Bien qu’il soit âgé de 90 ans, il se sent encore en forme et est très actif.
او با وجود اینکه ۹۰ سال سن دارد، هنوز احساس سرزندگی میکند و بسیار فعال است.
Il est important pour lui qu’il puisse encore jouer dans des films.
برای او مهم است که هنوز هم بتواند در فیلم‌ها نقش‌آفرینی کند.
Le public est ravi qu’il reçoive toujours des propositions de rôles.
عموم مردم خوشحال هستند که به او همیشه نقش پیشنهاد می‌شود.
کاربرد وجه التزامی در زبان فرانسه
وجه التزامی در زبان فرانسه بسیار پرکاربرد است. در ادامه کاربردهای این وجه را به همراه مثال برای شما فهرست کرده‌ایم. بعد از برخی از حروف ربط از وجه التزامی استفاده میکنیم. در جدول زیر این حروف را به همراه معنی مشاهده می‌کنید.
| حروف ربط در زبان فرانسه | |
| ترجمه فارسی | حرف ربط |
| قبل از اینکه | avant que |
| تا اینکه | jusqu’à ce que |
| برای اینکه | pour que |
| به‌منظور اینکه | afin que |
| با وجود آن‌که | quoique |
در جمله زیر کاربرد ذکر شده را می‌بینید.
Tu feras des exercices jusqu’à ce que tu comprennes ta leçon.
تا زمانی که درست را متوجه شوی، تمرین خواهی کرد.
بعد از برخی از فعل‌ها یا ساختارهای فعلی بیشتر از وجه التزامی استفاده میکنیم، در مثال‌های زیر این فعل‌ها را مشاهده می‌کنید.
Je ne pense pas que nous allions au cinéma ce soir.
فکر نمی‌کنم امشب به سینما برویم.
J'espère que vous apprécierez votre séjour.
امیدوارم از سفرتان لذت برده باشید.
در جدول زیر فعل‌ها یا ساختارهای فعلی پرکاربرد با وجه التزامی را مشاهده می‌کنید.
| فعلهای پرکاربرد با وجه التزامی | |
| ترجمه فارسی | فعلهای پرکاربرد |
| پذیرفتن | accepter |
| ستودن | admirer |
| دوست داشتن | aimer |
| لذت بردن | apprécier |
| تائید کردن | approuver |
| منتظر بودن | attendre |
| میل داشتن | avoir envie |
| شرم داشتن | avoir honte |
| وحشت داشتن | avoir peur |
| آنچه مرا شگفت‌زده کرد | cela m’étonne |
| آنچه به من احساس لذت داد | cela me fait plaisir |
| موافقت کردن | consentir |
| اعتراض کردن | contester |
| ترسیدن | craindre |
| خواستن | demander |
| تمایل داشتن | désirer |
| شک داشتن | douter |
| شاد بودن | être content |
| موافق بودن | être d’accord |
| ناامید بودن | être déçu |
| متاسف بودن | être désolé |
| خوب است | il est bon |
| حیف است | il est dommage |
| مهم است | il est important |
| غیرممکن است | il est impossible |
| لازم است | il est nécessaire |
| باید | il faut |
| واقعیت ندارد | il n’est pas vrai |
| اطمینان‌بخش نیست | il n’est pas certain |
نکته : بعضی از فعل‌هایی که برای ابراز عقیده استفاده میکنیم، در حالت فعل منفی فرانسوی و پرسشی به‌صورت التزامی هستند، مانند فعلهای زیر:
- affirmer
- croire
- dire
- être d’avis
- penser
برای مثال به جمله‌های زیر توجه کنید.
Tu penses qu’il fera un discours.
شما فکر می‌کنید او سخنرانی خواهد کرد.
(فعل در وجه اخباری است.)
***
Tu ne penses pas qu’il fasse un discours.
شما فکر نمی‌کنید که او سخنرانی کند.
(فعل در وجه التزامی است و جمله منفی است.)
***
Penses-tu qu’il fasse un discours?
شما فکر می‌کنید که او سخنرانی کند؟
(فعل در وجه التزامی است و جمله پرسشی است.)
صرف فعل در وجه التزامی
فعل در وجه التزامی به‌صورت گذشته یا حال صرف می‌شود. برای صرف فعل فرانسه در زمان حال التزامی ابتدا فعل را در سومشخص جمع و زمان حال اخباری صرف میکنیم، از ریشه آن، ریشه حال التزامی را به دست می‌آوریم و با شناسههای حال التزامی جمع میبندیم.
در جدول زیر سه فعل از هر گروه فعلی را صرف کرده‌ایم، شناسه‌ها «Bold» شده‌اند.
| صرف فعل حال التزامی | |||
|
فعل «dormir» ریشه از «dorment» |
فعل «finir» ریشه از «finissent» |
فعل «aimer» ریشه از «aiment» | صیغه |
| que je dorme | que je finisse | que j’aime | اول‌شخص مفرد |
| que tu dormes | que tu finisses | que tu aimes | دوم‌شخص مفرد |
| qu’il dorme | qu’il finisse | qu’il aime | سومشخص مفرد |
| que nous dormions | que nous finissions | que nous aimions | اول‌شخص جمع |
| que vous dormiez | que vous finissiez | que vous aimiez | دوم‌شخص جمع |
| qu’ils dorment | qu’ils finissent | qu’ils aiment | سومشخص جمع |
فعلهای «داشتن» (avoir) و «بودن» (être) به شکل بی‌قاعده صرف می‌شوند. در جدول زیر صرف این فعل‌ها را مشاهده می‌کنید.
| صرف فعل avoir و être در حال التزامی | ||
| être | avoir | صیغه |
| que je sois | que j’aie | اول‌شخص مفرد |
| que tu sois | que tu aies | دوم‌شخص مفرد |
| qu’il soit | qu’il ait | سومشخص مفرد |
| que nous soyons | que nous ayons | اول‌شخص جمع |
| que vous soyez | que vous ayez | دوم‌شخص جمع |
| qu’ils soient | qu’ils aient | سومشخص جمع |
نکته: ریشه بعضی از فعلهای بی‌قاعده از قاعده کلی به‌دست نمی‌آیند. از جمله این فعل‌ها می‌توان به aller و croire و croître و faire و falloir و naître و pleuvoir و pouvoir و savoir و valoir اشاره کرد. قبل از صرف کردن ریشه این فعل‌ها را چک کنید.
از فعلهای حال التزامی در جمله‌های زیر استفاده کرده‌ایم. برای یادگیری بهتر به این جمله‌ها توجه کنید.
J’ai acheté de la farine pour que vous puissiez faire un gâteau.
مقداری آرد خریدم تا بتوانید کیک بپزید.
Il est possible que le rendez-vous soit annulé.
احتمال دارد قرار ملاقات لغو شود.
J’ai peur que vous ne fassiez des bêtises si la baby-sitter ne vient pas ce soir.
می‌ترسم اگر پرستار بچه امشب نیاید کار احمقانه‌ای بکنی.
Nous aimerions que les jumeaux aient le même cadeau pour leur anniversaire.
دوست داریم دوقلوها برای تولدشان همین هدیه را داشته باشند.
برای صرف فعلهای التزامی در زمان گذشته به فرمول زیر احتیاج داریم.
auxiliaires avoir/être conjugués au subjonctif présent + participe passé
یعنی فقط کافی است که فعلهای کمکی «داشتن» (avoir) و «بودن» (être) را به شکل حال التزامی صرف و به اسم مفعول در فرانسه اضافه کنیم. در بیشتر افعال از فعل کمکی avoir استفاده میکنیم. اما برای فعلهای معروف به فعلهای حرکتی و افعال دو ضمیره فرانسوی از فعل کمکی être استفاده میکنیم. در جدول زیر فعلهای حرکتی که با فعل کمکی être همراه می‌شوند را مشاهده می‌کنید.
| افعال حرکتی | |
| معنی | فعل |
| متولد شدن / مردن | naître / mourir |
| رفتن / آمدن | aller / venir |
| بالا رفتن / پایین آمدن | monter /descendre |
| رسیدن / ترک کردن | arriver / partir |
| وارد شدن / خارج شدن | entrer / sortir |
| ظاهر شدن | apparaître |
| شدن | devenir |
| گذشتن | passer |
| ماندن | rester |
| بازگشتن | retourner |
| افتادن | tomber |
در جمله‌های زیر نمونه‌هایی از فعل گذشته التزامی را مشاهده می‌کنید.
Sophie est allée à la fête bien que ses parents le lui aient interdit.
«سوفی» به مهمانی رفت با وجود اینکه والدینش او را از این کار منع کرده بودند.
Jean viendra à condition qu’il ait fini son travail.
«ژان» به شرط آن‌که کارش را تمام کرده باشد، می‌آید.
مکالمه پیرامون وجه التزامی در زبان فرانسه
برای یادگیری بهتر زبان فرانسه باید بیاموزید گرامری که یاد می‌گیرید را چگونه استفاده کنید. راه‌حل یادگیری روش استفاده آن‌ها، مطالعه متن‌های زبان فرانسه و شنیدن محاورات آن است تا کم‌کم به خاطر بسپارید وجه التزامی در کجا کاربرد دارند. به همین دلیل در ادامه مطلب مکالمه‌ای برای شما فراهم کرده‌ایم تا با این وجه در زبان فرانسه آشنا بشوید. تلفظ و ترجمه مکالمه نیز همراه آن ارائه شده است.
به مکالمه بین «کاساندر» و «سیمون» توجه کنید.
Cassandre : Il faut que tu téléphones à Léo avant qu’il ne reparte sur Bordeaux.
Simon : J’ai bien peur qu’il ne réponde pas. À cause de la dernière fois, il ne veut plus qu’on le dérange jusqu’à ce qu’il obtienne son concours.
Cassandre : PFF…Je crois qu’il stresse un peu trop, là ! C’est dans six mois.
Simon : Oui, je sais. Et de toute façon, je doute que ça change quoi que ce soit ! Franchement, je ne pense pas que Léo puisse échouer. Il a toujours tout réussi !
Cassandre : Allez, envoie-lui au moins un message !
Simon : Et je lui écris quoi ? On organise une fête d’anniversaire pour Bruno, tu viens ?
Cassandre : Si tu écris ça, franchement, ça m’étonnerait qu’il vienne… Écris plutôt que c’est pour l’anniversaire de Nina et qu’elle aimerait qu’il soit là…
Simon : Ah, tu crois qu’il viendrait si c’était pour Nina ?
Cassandre : Non, je ne crois pas, j’en suis certaine !
Simon : Et samedi, c’est aussi l’anniversaire de Nina ?
Cassandre : Ce que tu peux être bête ! Que ce soit son anniversaire ou non, qu’est-ce que ça change ? Le but, c’est qu’il vienne, non ?
Simon : Oui… bon d’accord, je lui écris, on verra bien.
کاساندر: باید با «لئو» تماس بگیری تا به بوردو برگردد.
سایمون: می‌ترسم جواب ندهد. به خاطر بار آخر، او نمی‌خواهد تا زمانی که در کنکور موفق نشده، اذیت شود.
کاساندر: پوف... من فکر می‌کنم کمی بیش از اندازه استرس دارد! کنکور شش ماه دیگر است.
سیمون: بله، می‌دانم. و به‌هرحال شک دارم که این چیزی را تغییر دهد. صادقانه بگویم، من فکر نمی‌کنم لئو بتواند شکست بخورد. او همیشه موفق بوده است.
کاساندر: بیا حداقل بهش پیام بده.
سیمون: به او چه بنویسم؟ داریم برای برونو جشن تولد می‌گیریم، می‌آیی؟
کاساندر: راستش اگر این را بنویسی و بیاید تعجب می‌کنم... بنویس که برای تولد نینا است و دوست دارد که او آنجا باشد.
سیمون: آه، فکر می‌کنی اگر نینا بود می‌آمد؟
کاساندر: نه، فکر نمی‌کنم، مطمئنم.
سیمون: و شنبه تولد نینا هم هست؟
کاساندر: چقدر می‌توانی احمق باشی! تولدش باشد یا نه، چه فرقی میکند؟ هدف این است که او بیاید، درست است؟
سیمون: بله... قبول، برایش می‌نویسم، ببینیم چه چیزی پیش می‌آید.
سوالات رایج درباره وجه التزامی در فرانسه
برای درک بهتر وجه التزامی در زبان فرانسه در ادامه مطلب به تعدادی از پرسش‌های رایج در این زمینه پاسخ داده‌ایم.
آیا اسم مفعول با جنسیت و شمار در وجه التزامی مطابقت میکند؟
بهطور کلی اسم مفعول زمانیکه با فعل کمکی «être» همراه است، در برخی موارد با فعل کمکی «avoir» و در افعال دو ضمیره که همیشه با فعل کمکی «être» همراهند، با شمار و جنسیت تطابق پیدا میکند. در مورد فعل کمکی «avoir» باید ضمیر مفعولی مستقیم (COD) قبل از فعل باشد. توجه داشته باشید که اسم مفعول هیچوقت با ضمیر مفعولی غیرمستقیم (COI) مطابقت پیدا نمی‌کند.
صرف فعل در وجه التزامی چگونه است؟
برای صرف فعل در زمان حال التزامی ریشه فعل سومشخص جمع در زمان حال اخباری را با شناسههای حال التزامی جمع میبندیم. برای گذشته التزامی هم فعلهای کمکی «داشتن» (avoir) و «بودن» (être) را به شکل حال التزامی صرف و به اسم مفعول اضافه میکنیم. شناسههای حال التزامی شامل e و es و e و ions و iez و ent است. صرف فعل کمکی «avoir» به‌صورت زیر است:
- que j’aie
- que tuaies
- qu’il (elle)ait
- nousayons
- que vousayez
- qu’ils (elles)aient
صرف فعل کمکی «être» نیز به‌صورت زیر است:
- que jesois
- que tusois
- qu’il (elle)soit
- que noussoyons
- que voussoyez
- qu’ils (elles)soient
تمرین وجه التزامی در زبان فرانسه
برای ارزیابی عملکرد خود در رابطه با «وجه التزامی در زبان فرانسه»، می‌توانید از آزمونی که در ادامه در اختیار شما قرار گرفته است استفاده کنید. این آزمون شامل ۵ سؤال است و پس از پاسخ دادن به تمامی پرسش‌ها و ظاهر شدن دکمه «دریافت نتیجه آزمون»، می‌توانید نمره عملکردتان را مشاهده کنید و جواب‌های درست و نادرست را نیز ببینید.
تمرین اول
گزینه درست را انتخاب کنید.
1. Quelle est la bonne réponse ?
Il faut que je______ le gâteau au four.
mets
met
mette
mettes
2. Quelle est la bonne réponse ?
J’espère que tu______ à l’heure demain.
es
soit
seras
sois
3. Quelle est la bonne réponse ?
Je suis contente que_____ à la fac.
ailles
va
iras
vas
4. Quelle est la bonne réponse ?
Elle pense que vous______ tort.
ayez
avez
alliez
allez
5. Quelle est la bonne réponse ?
Il est peu probable qu’il_____ chanter.
sait
sera
sache
save
تمرین دوم
جاهای خالی را با فعل مناسب پر کنید.
Q1: Je voudrais qu’ils _____ selon notre volonté. (agir)
Réponse: Je voudrais qu’ils agissent selon notre volonté.
Q2: Pourquoi faut-il que tu _____ ton appartement. (agrandir).
Réponse: Pourquoi faut-il que tu agrandisses ton appartement.
Q3: Nous avons peur qu’il_____ de honte. (rougir)
Réponse: Nous avons peur qu’il rougisse de honte.
Q4: Je doute que tu _______ les pièces de cette manière. (assainir)
Réponse: Je doute que tu assainisses les pièces de cette manière.
Q5:On voudrait que vous _____ de grandes choses. (bâtir)
Réponse: On voudrait que vous bâtissiez de grandes choses.
Q6: Il est nécessaire que tu _____ la viande avant de la cuire. (blanchir)
Réponse: Il est nécessaire que tu blanchisses la viande avant de la cuire.
Q7: Il est possible qu’elle _____ à cette nouvelle. (bondir)
Réponse: Il est possible qu’elle bondisse à cette nouvelle.
Q8: J’ai peur qu’ils _____ trop vite avec régime intense. (maigrir)
Réponse: J’ai peur qu’ils maigrissent trop vite avec régime intense.
Q9: J’aimerais que nous _____ nos verres de ce délicieux nectar. (remplir)
Réponse: J’aimerais que nous remplissions nos verres de ce délicieux nectar.
Q10: Il n’est pas certain que nous _____ la palissade avec facilité. (franchir)
Réponse: Il n’est pas certain que nous franchissions la palissade avec facilité.
جمع‌بندی وجه التزامی در زبان فرانسه
در این مطلب با وجه التزامی در زبان فرانسه آشنا شدیم. دانستیم وجه التزامی در فرانسه به منظور بیان احتمال، فرضیه‌ها، آرزوها، شک، احساسات، ایده‌ها، پیشنهاد دادن و... استفاده می‌شود. حروف ربط پرکاربرد با وجه التزامی و ساختارهای فعلی پرکاربرد را نیز به شما معرفی کردیم. صرف فعل در حالت التزامی در زمان گذشته و حال را بررسی کردیم و با مکالمه، سوالات رایج، تمرین و آزمون مطلب را به پایان رساندیم.
