اصول ترجمه عربی به فارسی – به زبان ساده + قواعد پایه و نکات مهم
در این مطلب از مجله فرادرس، اصول ترجمه عربی به فارسی را یاد میگیریم و هرکدام از آنها را با مثال معرفی و بررسی میکنیم. برای مثال با صرف و نحو عربی، نحوه ترجمه انواع جملهها، شیوه ترجمه افعال عربی مختلف، ضمایر، موصولات و... آشنا میشویم. همچنین نکات کاربردی برای یادگیری سریع ترجمه عربی به فارسی و خطاهای رایج در ترجمه از این زبان به زبان فارسی را با مثال توضیح میدهیم. در پایان مطلب نیز پرسشهایی چهار گزینهای طرح کردهایم تا با استفاده از آنها میزان یادگیری خود در این زمینه را بسنجید.
- یاد میگیرید که برای ترجمه متون عربی چه قواعد و اصولی را رعایت کنید.
- با ترجمه انواع جملههای عربی آشنا میشوید.
- اصول ترجمه فعلهای عربی را یاد میگیرید.
- با ترجمه جملههای خاص عربی مانند جملههای شرطی آشنا میشوید.
- همه اجزای جملههای عربی را با نحوه ترجمه آنها در فارسی یاد خواهید گرفت.
- با خطاهای رایج در ترجمه عربی به فارسی آشنا میشوید.
اصول ترجمه عربی به فارسی
در فهرست زیر، اصول ترجمه عربی به فارسی را آوردهایم.
- شناخت صرف و نحو عربی
- شناخت انواع اسم در عربی
- شناخت انواع فعل در عربی
- تفاوت در ترتیب جملههای عربی و فارسی
- نقش اعراب در معنا
- شناخت جملات خاص: شرطی، استفهامی، نفی و...
در ادامه هرکدام از این موارد را با مثال بررسی میکنیم. پیش از آن پیشنهاد میکنیم برای یادگیری ترجمه از زبان عربی، فیلم آموزش ترجمه از عربی به فارسی همراه با گواهینامه در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آوردهایم.
شناخت صرف و نحو عربی
صرف و نحو در عربی، مهمترین موارد دستور زبان هستند. منظور از صرف، شناخت تغییرات کلمات و حالت صرف شدن آنها به شکلهای مختلف است و منظور از نحو نیز، شناخت نقش و جایگاه کلمات در جملههای مختلف است. بنابراین همه آنچه لازم است برای ترجمه اجزای مختلف جملات عربی بدانیم را در علم صرف و علم نحو یاد میگیریم.
در علم صرف، یاد میگیریم که هر کلمه چه نوعی دارد، معنای آن چیست و چگونه میتوانیم آن را مطابق با یک نوع خاص از کلمه صرف کنیم. برای مثال یاد میگیریم کلمه «رجعتُ» فعل ماضی متکلم وحده ثلاثی مجرد، معلوم و مبنی است و برای ساخت اسم مفعول از آن، باید آن را در وزن «مفعول» بیاوریم تا به اسم مفعول «مرجوع» برسیم.به طور کلی، کلمات در زبان عربی در سهدسته بندی زیر قرار میگیرند.
- اسم
- فعل
- حرف
در ادامه مطلب، همه این موارد و انواع هرکدام را به طور دقیق معرفی خواهیم کرد.
شناخت انواع اسم در عربی
به واژههایی که دارای معنای مستقل هستند و بر انجام کاری با زمان و صیغه خاص اشاره نمیکنند یا به بیان دیگر بر مفاهیمی چون اشیاء، جانداران، مفهومهای ذهنی و... دلالت دارند، اسم میگوییم. برای مثال «المعلم» یک اسم عربی است که معنای «آموزشدهنده» میدهد.
برای یادگیری انواع اسم در زبان عربی و دیگر اصول ترجمه عربی به فارسی، میتوانید فیلم آموزش رایگان بررسی اسم در زبان عربی در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آوردهایم.
جنسیت اسم ها
در زبان عربی، اسمها دارای دو جنسیت مذکر و مؤنث و تعدادهای مفرد، مثنی (دوتایی) و جمع (سه عدد و بیشتر) هستند. هرکدام از این موارد نیز دارای نشانههایی هستند که برای ترجمه درست اسمهای عربی به فارسی باید آنها را بشناسیم.
- اسم مذکر: حالت عادی یک اسم و بدون نشانه خاص، جنسیت آن مذکر است.
- اسم مؤنث: دارای نشانه «ـة/ ة» تأنیث، مانند «شجرة (درخت)» / دارای الف مقصوره مانند «صغری» / دارای الف ممدوه مانند «أذکیاء» / بدون نشانه (مؤنث مجازی) مانند أرض (زمین)
نکتههای اسم مؤنث در عربی: اسمهای مؤنث در زبان عربی به سه نوع تقسیم میشوند که با هم تفاوت دارند. در فهرست زیر انواع مؤنثها در عربی را توضیح ادهایم.
- اسم مؤنث حقیقی: دارای «ة» تأنیث یا الف مقصوره یا الف ممدوه
- اسم مؤنث مجازی: بدون «ة» تأنیث یا الف مقصوره یا الف ممدوه اما مؤنث محسوب میشود. مانند اسامی شهرها و کشورها، جمعهای مکسر اسمهای غیرجاندار
- اسم مؤنث لفظی: دارای علامتهای اسمهای مؤنث اما کاربرد برای مذکرها. مانند «معاویة» که «ة» تأنیث دارد اما اسمی مردانه است.
تعداد در اسم های عربی
در زبان عربی، یک مفرد و دو نوع جمع داریم که آنها در فهرست زیر توضیح دادهایم.
- اسم مفرد: بدون نشانه
- اسم مثنی: جمع دوگانه / نشانههای «ان» و «ین» چسبیده به اسم (انتخاب متناسب با نقش دستوری اسم) / مانند «معلمین (دو معلم مرد)»
- اسم جمع: جمع سهتا و بیشتر از سه تا / «ون» برای جمع اسم مذکر و «ات» برای جمع اسم مؤنث
نکته: در زبان عربی نوعی اسم جمع دیگر به نام جمع مکسر نیز وجود دارد که قاعده مشخصی ندارد بلکه با شکستن ساختار اسمها، آنها را به حالت جمع در میآورد. به دلیل همین بیقاعدگی، تشخیص جمعهای مکسر مشکل است و بهتر است با جمعهای مکسر پرکاربرد عربی و معنتای آنها آشنا باشیم تا در هنگام ترجمه، بتوانیم آنها را تشخیص دهیم. در فهرست زیر، برخی از پرکاربردترین جمعهای مکسر عربی را با معنا و مفرد آنها آوردهایم.
- اطفال: جمع طفل (کودک)
- افعال: جمع فعل (عمل)
- کتب: جمع کتاب (کتاب)
- حقایق: جمع حقیقة (حقیقت)
- رجال / رجل: جمع رجال (مرد)
- أثواب: جمع ثوب (پاداش)
- رئوس: جمع رأس (مرکز)
- آراء: جمع رأی (نظر، دید)
- أغنیاء: جمع غنی (ثروتمند)
معرفه و نکره بودن اسم ها
اسمهای عربی اگر نشانههای معرفهساز را نداشته باشند، نکره هستند. در زبان عربی، اسمها را در صورت وجود شش مورد، معرفه میدانیم که همه آنها را در فهرست زیر آوردهایم.
- گذاشتن «الـ» معرفهساز پیش از اسم: مانند تبدیل اسم نکره «معلم (معلمی)» به «المعلم (معلم)»
- معرفه به ضمیر: ضمیرهای عربی معرف هستند زیرا جانشین اسمها هستند. / ضمایر منفصل (هو، هما، هم، أنتَ، أنتما، أنتم (مذکر) / هی، هما، هن، أنتِ، أنتما، أنتن (مؤنث) / أنا و نحن (متکلم وحده و معالغیر)) و ضمایر متصل (ـه، ـهما، ـهم، کَ، کما، کم (مذکر) / ـها، ـهما، ـهن، کِ، کما، کن (مؤنث) / ـی، ـنا (متکلم وحده و معالغیر)) اسمهای پیش از ضمایر متصل نیز به واسطه ضمیر، معرفه میشوند.
- معرفه به اسم علم: منظور از اسم علم، اسم خاص فارسی است که همه آنها معرفه هستند. برای مثال اسامی اشخاص، مکانها، اشیاء و... همگی اسم علم هستند.
- معرفه به اسم اشاره: اسمهایی که از آنها برای اشاره به دور و نزدیک استفاده میکنیم. اسمهای اشاره نزدیک «هذا، هذان یا هذین، هؤلاء و أولئک (مذکر)» و «هذه، هاتان یا هاتین، هؤلاء و أولئک (مؤنث)» هستند. «ذلک، ذانک یا ذینک، أولئک (مذکر)» و «تلک، تانک یا تینک، أولئک (مؤنث)»
- معرفه به اسم موصول: اسمهای موصول دو جمله را به یکدیگر وصل میکنند و علاوه بر معرفه بودن خودشان، کلمه نکره قبل از خود را نیز معرفه میکنند. «ألذی، أللذان یا أللذین، ألذین (مذکر)» و «ألتی، أللتان یا أللتین، أللاتی / أللواتی / أللواؤئی (مؤنث)»
- معرفه به اضافه: هر اسمی که معرفه بودن خود را از اضافه شدن معرفه دیگری، بگیرد را معرفه به اضافه میدانیم. برای مثال، ضمایر متصل، کلمهای که به آن متصل شدهاند را معرفه میکنند. یا اسم نکره پیش از اسم موصول نیز به دلیل وجود اسم موصول، معرفه میشود.
اسم فاعل
منظور از اسم «فاعل»، اسمی است که معنای انجامدهنده کاری را منتقل میکند. برای مثال، اسم «ظالم»، اسم فاعل از ریشه «ظَلَمَ» است و معنای «ظلمکننده» میدهد. اسم فاعل عادی و از ریشه ثلاثی مجرد را با بردن ریشه فعل به وزن «فاعِل» میسازیم.
اسم فاعل: بردن ریشه فعل به وزن «فاعِل (فاء الفعل + ا + عین الفعل (با کسره) + لام الفعل)»
اما برای ساخت اسم فاعل از ریشه ثلاثی مزید، نمیتوانیم از وزن فاعل استفاده کنیم و باید از وزن «مُفعِل» استفاده کنیم. برای مثال، اسم «منتظِر» اسم فاعل به معنای «انتظار کشنده» از ریشه ثلاثی مزید «انتظر» است. در فهرست زیر، مراحل ساخت اسم فاعل از افعال ثلاثی مزید را آوردهایم.
- صرف فعل ثلاثی مزید در زمان مضارع / مانند فعل مضارع «یستخرج» از ریشه «استخراج»
- حذف «یـ» مضارعه / «ستخرج»
- افزودن «مُـ» به ابتدای فعل / «مُستخرج»
- افزودن حرکت کسره (-ِ) به عین الفعل یا همان حرف یکی مانده به آخر / مُستَخرِج (استخراجکننده)
جدول اسم فاعل بابهای مختلف ثلاثی مزید
در جدول زیر، وزن دقیق اسم مفعول در هر یک از بابهای ثلاثی مزید عربی را با مثال مشاهده میکنید.
| باب | وزن اسم فاعل | مثال |
| إفعال | مُفعِل | منجی (نجاتدهنده) |
| مفاعلة | مُفاعِل | مخالف (مخالفت کننده) |
| إفتعال | مُفتعِل | مجتهِد (جهاد دهنده) |
| إنفعال | مُنفعِل | منظبِط (ضبط کننده) |
| استفعال | مستفعِل | مستعمِر (استعمارکننده) |
| تفعیل | مُفعِّل | منجِّم (ستاره شناس) |
| تفعّل | مُتفعِّل | مترصِّد (رصد کننده) |
| تفاعل | مُتفاعِل | متجاوِز (تجاوز کننده) |
اسم مفعول
اسم مفعول، معنای چیزی که ریشه فعل بر روی آن انجام شده است را به مخاطب منتقل میکند. برای مثال اسم «محمود» اسم مفعولی است که معنای «ستایششده (مورد حمد واقع شده)» را نشان میدهد. اسمهای مفعول عادی و از ریشه ثلاثی مجرد را با بردن ریشه فعل به وزن «مَفعول» میسازیم اما روش ساخت آنها از ریشههای ثلاثی مزید، متفاوت است.
اسم مفعول: بردن ریشه فعل به وزن «مَفْعول (مَـ + فاء الفعل + عین الفعل + و + لام الفعل)»
برای ساختن اسم مفعول از ریشههای ثلاثی مزید، آن را به وزن «مُفعَل» میبریم. البته مراحل کامل انجام این کار را در فهرست زیر آوردهایم.
- صرف فعل ثلاثی مزید پر زمان مضارع / مانند فعل مضارع «یستخدم» از ریشه «استخدام»
- حذف «یـ» مضارعه / «ستخدم»
- افزودن «مُـ» به ابتدای فعل / «مستخدم»
- افزودن حرکت فتحه «-َ» به عین الفعل یا همان حرف یکی مانده به آخر فعل / «مُستخدَم» (به خدمت گرفته شده)
جدول اسم مفعول باب های ثلاثی مزید
در جدول زیر، شکل اسم مفعول هرکدام از بابهای فعل های ثلاثی مزید را به همراه مثال قرار دادهایم.
| باب | وزن اسم مفعول | مثال |
| إفعال | مُفعَل | مظطَرّ (دچار اضطرار شده) |
| مفاعلة | مُفاعَل | مراحَم (مورد رحمت واقع شده) |
| إفتعال | مُفتعَل | منتظَر (مورد انتظار واقع شده) |
| إنفعال | مُنفعَل | منسجَم (انسجام داده شده) |
| إستفعال | مستفعَل | مستعمَل (استفاده شده) |
| تفعیل | مُفعَّل | مُلَبَّس (لباس پوشیده شده) |
| تفعّل | مُتفعَّل | مُتعَجَّب (شگفتزده) |
| تفاعل | مُتفاعَل | متقارن (قرینهشده) |
در مطلب زیر از مجله فرادرس، اسم مفعول را به طور کامل توضیح دادهایم.
ترجمه اسم تفضیل عربی به فارسی
اسم تفضیل در زبان عربی معنای صفت تفضیلی (برتر) در زبان فارسی را دارد. اسمی است که نسبت به حالت عادی ریشه خود، دارای برتری است. برای مثال، «أکبر» یک اسم تفضیل است که آن را از ریشه «کبر» ساختهایم و معنای «بزرگتر» میدهد. وزن ساخت اسم تفضیل برای اسمهای مذکر، «أفْعَلْ» و برای اسمهای مؤنث، «فُعلیٰ» است.
وزن اسم تفضی مذکر: أفعَل (اصغر)
وزن اسم تفضیل مؤنث: فُعلیٰ (صغری)
نکته ۱: گاهی اسامی بر وزنهای «أفعل» و «فعلی»، معنای یک عیب یا یک رنگ (مانند أخضر با معنای سبز) را میدهند و در این صورت نباید آنها را به صورت اسم تفضیل (برتری) ترجمه کنیم.
نکته ۲: برای ساخت اسم تفضیل از ثلاثی مزید، وزنی وجود ندارد اما اگر مصدر بابهای مزید با کلماتی مانند «أکثر، أشدّ، أقلّ، أعظم و...» به کار رفته بود، باید آن بابها را به صورت اسم تفضیل ترجمه کنیم.
ترجمه صفت مشبهه عربی به فارسی
صفتهای مشبهه در زبان عربی، معادل صفتهای ساده در زبان فارسی هستند یعنی واژههایی که از آنها برای توصیف ساده اسمهای دیگر استفاده میکنیم. صفتهای مشبهه را با وزنهای خاصی میسازیم که در فهرست زیر برخی از پرکاربردترین آنها را با مثال آوردهایم.
- فَعِل: تعب (سخت)
- فعلان: رحمان (بخشنده)
- فعیلة: جمیلة (زیبا)
- فُعالة: ضوضاءة (پر سر و صدا)
- فَعال: جبان (ترسو)
- فَعل: فرح (شاد)
نکته: توجه کنید که صفتهای مشبهه را فقط از ریشههای لازم یعنی ریشههای ناگذر میسازیم. منظور از لازم یا ناگذر نیز، فعلی است که برای کامل شدن معنای خود به هیچ جزئی جز فاعل نیاز نداشته باشد.
ترجمه اسم مبالغه عربی به فارسی
اسمهای مبالغه در زبان عربی را با وزنهای «فعّال، فعول، فعالة و فعیل» میسازند و باید آنها را همراه با شدت ترجمه کنیم. برای مثال اسم مبالغه «ستّار» از ریشه «ستر» با معنای «پوشاندن»، معنای «بسیار پوشاننده» میدهد. در فهرست زیر، وزنهای اسم مبالغه را همراه با مثال برای هریک از آنها آوردهایم.
- فَعّال: کذّاب (بسیار دروغگو)
- فَعّالة: علّامة (بسیار دانا)
- فَعول: غفور (بسیار آمرزنده)
- فَعیل: رحیم (بسیار بخشنده)
اسم زمان و مکان
اسم زمان و مکان، اسمهایی هستند که بری معنای آنها باید آنها به صورت مکان یا زمان وقوع ریشه آنها ترجمه کنیم و با وزن «مَفعِل و مَفعَل» ساخته میشوند. برای مثال اسم مکان «مَسکن» به معنای «سکونتگاه» است. در فهرست زیر، چند نمونه اسم زمان و مکان را از ریشههای مختلف و با معنای آوردهایم.
- مسجد: اسم مکان از ریشه «سجد» با معنی «محل سجود (نماز)» / اسم زمان با معنای «زمان نماز»
- مجلس: اسم مکان از ریشه «جلس» با معنی «محل جلوس (نشستن)» / اسم زمان با معنای «زمان جلوس»
- موعد: اسم زمان از ریشه «وعد» با معنی «زمان مقرر شده» / اسم مکان با
- مرجع: اسم زمان از ریشه «رجع» با معنی «زمان بازگشت»
نکته: اسمهای زمان و مکان از ریشه فعلهای ثلاثی مزید را مانند اسم مفعول یعنی با جایگذاری «مُـ» به جای «یـ» مضارعه فعل مضارع آنها و مفتوح کردن عین الفعل آنها میسازیم. برای مثال برای ساخت اسم زمان و مکان از ریشه «اکتشاف» که بر باب «إفتعال» رفته است، به واژه «مُکتشَف» میرسیم و برای تفاوت مفعول یا اسم زمان و مکان بودن این واژهها فقط باید به جملهای که در آن به کار رفتهاند توجه کنیم.
اسم آلت
در زبان عربی برای انتقال معنای اسامی ابزار، آنها را در وزنهای خاصی صرف میکنند که مهمترین آنها، «مِفعال، مِفعَل و مِفعَلَة» هستند. در فهرست زیر، همه وزنهای اسم ابزار یا آلت را با مثال برای هریک از آنها آوردهایم.
- مِفعال: مفتاح (کلید) / منشار (اره)
- مِفعَل: مبرد (سوهان) / مصعد (آسانسور)
- مِفعَلَة: مسطرة (ساطور)
- فِعال: قطار (قطار)
- فاعلة: ساقیة (ظرف آبکش)
- فعّالَة: ثلّاجة (یخچال)
- فاعول: ناقور (شاخ دمیدن صور)
اسم اشاره
اسمهای اشاره همان «آن و این» در زبان فارسی هستند که در زبان عربی برای چهارده صیغه صرف میشوند و با هم تفاوت دارند. در جدول زیر، همه آنها را با معنای آنها آوردهایم و سپس ترجمه درست جمله در صورت وجود این اسمهای اشاره در جمله را نیز با مثال توضیح میدهیم.
| صیغهها | اسم اشاره | معنی |
| مفرد نزدیک | هذا | این |
| مثنی نزدیک | هذان / هذین | این دو |
| جمع نزدیک | هولاء | اینها |
| مفرد دور | ذلک | آن |
| مثنی دور | ذانک / ذینک | آن دو |
| جمع دور | اولئک | آنها |
در جدول زیر نیز، اسمهای اشاره برای مؤنثها را آوردهایم.
| صیغهها | اسم اشاره | معنی |
| مفرد نزدیک | هذه | این |
| مثنی نزدیک | هاتان / هاتین | این دو |
| جمع نزدیک | هولاء | اینها |
| مفرد دور | تلک | آن |
| مثنی دور | تانک / تینک | آن دو |
| جمع دور | اولئک | آنها |
ضمایر در ترجمه عربی به فارسی
ضمیرها در زبان عربی همان نقشی را دارند که در زبان فارسی دارا هستند. یعنی جانشین اسم میشوند و به جای آنها به کار میروند. در زبان عربی، هر صیغه دو نوع ضمیر پیوسته و ناپیوسته مخصوص به خود را دارد. در جدول زیر، انواع ضمایر عربی برای هر صیغه را با معنی آوردهایم.
| صیغهها | ضمیر منفصل با معنی | ضمیر متصل با معنی |
| مفرد مذکر غائب | هو (او) | ـه (-َش) |
| مثنی مذکر غائب | هما (آن دو) | ـهما (-ِشان) |
| جمع مذکر غائب | هم (آنها) | ـهم (-ِشان) |
| مفرد مؤنث غائب | هی (او) | ـها (-َش) |
| مثنی مؤنث غائب | هما (آن دو) | ـهما (-ِشان) |
| جمع مؤنث غائب | هُنَّ (آنها) | ـهنَّ (-ِشان) |
| مفرد مذکر مخاطب | أنتَ (تو) | ـکَ (-َت) |
| مثنی مذکر مخاطب | أنتما (شما دو) | ـکُما (-ِتان) |
| جمع مذکر مخاطب | أنتم (شما) | ـکُم (-ِتان) |
| مفرد مؤنث مخاطب | أنتِ (تو) | ـکِ (-َت) |
| مثنی مؤنث مخاطب | أنتما (شما دو) | ـکما (-ِتان) |
| جمع مؤنث مخاطب | أنتنَّ (شما) | ـکُنَّ (-ِتان) |
| متکلم وحده | أنا (من) | ـی (-َم) |
| متکلم مع الغیر | نحن (ما) | ـنا (-ِمان) |
اسم های موصول
اسامی موصول، اسمهایی هستند که در زبان عربی از آنها برای اتصال کلمات یا جملات به یکدیگر استفاده میکنیم. برای مثال در جمله «هو الذی أرسل رسوله بالهدی و دین الحق.»، اسم موصول «الذی» وجود دارد و معنای این جمله، چنین است: «او کسی است که رسول خود را برای هدایت و دین حق اسال کرد.» در جدول زیر، اسمهای موصول برای صیغههای مختلف را آوردهایم.
| صیغهها | اسمهای موصول | معنی |
| مفرد مذکر | الّذی | کسی که / که |
| مثنی مذکر | اللّذان / اللّذین | کسانی که |
| جمع مذکر | اللّذین | کسانی که |
| مفرد مؤنث | الّتی | کسی که / که |
| مثنی مؤنث | اللّتان / اللّتین | کسانی که |
| جمع مؤنث | اللّاتی | کسانی که |
نکته: اسمهای «مَن» و «ما» اسمهای موصول مشترک هستند یعنی در زبان عربی از آنها بهعنوان اسم موصول برای همه صیغهها استفاده میکنیم. تنها نکته مورد توجه برای این دو اسم موصول، این است که «مَن» اسم موصول برای انسان و «ما» اسم موصول برای غیرانسان است.
اسم استفهام
اسامی استفهام اسمهایی هستند که از آنها برای پرسش استفاده میکنیم و در فهرست زیر مهمترین آنها را همراه با مثال و ترجمه آوردهایم.
- مَن: چه کسی؟ / من جاء؟ (چه کسی آمد؟)
- ما: چه چیزی؟ / ما تأکل؟ (چه چیزی میخوری؟)
- من ذا: چه کسی؟ / من ذا یعلمکم؟ (چه کسی به شما آموزش میدهد؟)
- ماذا: چه چیزی؟ / ماذا إشتریتَ؟ (چه چیزی خریدی؟)
- مَتی: چه موقع؟ / متس سوف تعود؟ (کی برمیگردی؟)
- أین: کجا؟ / أین تذهب؟ (کجا میروی؟)
- أیَّ: کدام؟ / أیَّ فستان تریدین؟ (کدام لباس را میخواهی؟)
- کَیفَ: چگونه؟ / کیف یدرسون؟ (چگونه درس میخوانند؟)
- کَم: چهقدر؟ / کم یجب أن أدفعُ؟ (چهقدر پرداخت کنم؟)
- أنّی: چگونه؟ / چه زمانی؟ / کجا؟ / أنّی تسبح؟ (کجا شنا میکنید؟)
- أیّان: چه زمانی؟ أیّان سوف نصلّی؟ (چه زمانی نماز خواهیم خواند؟)
اسم شرط
اسامی شرط، اسمهایی مانند «من، ما، مهما و...» هستند که معمولاً برای دو جمله فعلیه مورد استفاده قرار میگیرند و جمله اول را شرط وقوع جمله دوم میکنند. برای مثال در جمله «مَن یدرس ینجح. (کسی که درس بخواند، موفق خواهد شد.)»، واژه «مَن» اسم شرط است و معنای جمله را به حالت شرطی در آورده است. در فهرست زیر، اسمهای شرط را با معنی و مثال آوردهایم.
- مَن: هر کسی که، هر که / مَن یَجتَهدْ ینجحْ. (هرکس تلاش کند موفق میشود.)
- ما: هرچه / ما تفعلْ مِن خیرٍ تجدهُ عندالله. (هرچه از نیکی انجام دهی آن را نزد خدا خواهی یافت.)
- أیّ: هر که، هر کدام / أیَّ کتابٍ تخترْ أقرأهُ. (هر کتابی را انتخاب کنی، آن را میخوانم.)
- مهما: هرکه، هرچه / مهما تدرسْ تستفدْ. (هرچهقدر درس بخوانی، سود میبری.)
- حیثما: هرجا / هر مکان / حیثما تجلسْ أجدْکَ. (هرجا بنشینی، تو را پیدا میکنم.)
- متی: هر وقت که / متی تکتبْ الواجبَ أفحصهُ لک. (هر وقت تکلیفت را بنویسی آن را برایت تصحیح خواهم کرد.)
- أینما: هرجا که / أینما تذهبْ أذهبْ معک. (هرجا بروی با تو میروم.)
- إذما: هر زمان که / إذما تدرسْ بجدٍّ تنجحْ. (هر وقت با جدیت درس بخوانی، موفق میشوی.)
- أنّی: هرجا که / أنّی تلتفتْ ترّ جمالَ الطبیعة. (هرجا را که نگاه کنی، زیبایی طبیعت را میبینی.)
- أیّان: هر وقت که / أیّان تسافرْ أسافرْ معک. (هر زمان سفر کنی، من با تو سفر خواهم کرد.)
- کیفما: هر طور که / کیفما تعامل الناسَ یعاملوک. (هرطور با مردم رفتار کنی، همانگونه با تو رفتار میکنند.)
تا اینجا اصول ترجمه عربی به فارسی را در تمام انواع اسمهای عربی یاد گرفتیم و در ادامه، ترجمه افعال عربی را یاد میگیریم.
شناخت انواع فعل در ترجمه عربی به فارسی
واژهای که انجام کاری توسط شخصی خاص و در زمانی معین را نشان میدهد، فعل است. فعلهای عربی را در چهارده صیغه و سه زمان اصلی ماضی، مضارع و مستقبل، صرف میکنیم. برای مثال میتوانیم ریشه «ذهب» با معنای رفتن را به صورت «ذهبتُ (رفتم)»، «أذهبُ (میروم)» و «سأذهب (خواهم رفت)» صرف کنیم. در ترجمه افعال عربی باید به زمان آن (ماضی، مضارع، آینده)، صیغه (شخصیت و جنسیت و تعداد)، منفی یا مثبت بودن آن، امری بودن یا نبودن و معلوم یا مجهول بودن آن توجه کنیم. برای شناخت هرکدام از این موارد باید فعلهای عربی مختلف را به خوبی بشناسیم.
صیغههای فعل
هرکدام از چهارده صیغه فعل در عربی، نشانههایی دارند که در این بخش و با صرف فعل ماضی و مضارع هر صیغه، با آنها آشنا میشویم.
| صیغه | ماضی | مضارع |
| مفرد مذکر غائب | فَعَلَ (بینشانه) | یَفعَلُ |
| مثنی مذکر غائب | فَعَلا | یَفعَلان |
| جمع مذکر غائب | فَعَلوا | یَفعَلونَ |
| مفرد مؤنث غائب | فَعَلَتْ | تَفعَلُ |
| مثنی مؤنث غائب | فَعَلَتا | تَفعلان |
| جمع مؤنث غائب | فَعَلْنَ | یَفعَلنَ |
| مفرد مذکر مخاطب | فَعَلتَ | تَفعَلُ |
| مثنی مذکر مخاطب | فَعَلتُما | تَفعَلان |
| جمع مذکر مخاطب | فَعَلتُم | تَفعَلون |
| مفرد مؤنث مخاطب | فَعَلتِ | تَفعَلین |
| مثنی مؤنث مخاطب | فَعَلتُما | تَفعَلان |
| جمع مؤنث مخاطب | فَعَلتُنَّ | تَفعَلنَ |
| متکلم وحده | فَعَلتُ | أفعَلُ |
| متکلم مع الغیر | فَعَلنا | نَفعَلُ |
زمان افعال
برای شناخت زمان فعلهای عربی مختلف کافی است با صرف فعل عربی در زمانهای ماضی، مضارع و مستقبل و نشانههای فعلهای مضارع و مستقبل آشنا باشید. در فهرست زیر، نشانههای فعلها را آوردهایم.
- نشانه فعلهای ماضی: بدون نشانه
- نشانه فعلهای مضارع: «یـ»، «تـ»، «أ» و «نـ» در ابتدای فعل که جزء حروف اصلی ریشه خود فعل (ثلاثی مجرد و ثلاثی مزید) نباشد.
- نشانه فعلهای مستقبل: «سَـ» و «سوف» در ابتدای فعل که جزء حروف اصلی ریشه خود فعل نباشد.
نکته: این که نشانههای ابتدای فعلهای مضارع و مستقبل نباید جزء حروف اصلی ریشه فعل باشند، برای فعلهای ثلاثی مجرد کاملاً مشخص است اما برای فعلهای ثلاثی مزید نیاز است که توضیحات بیشتری دهیم. فعلهای ثلاثی مزید به یکی از بابهای «إفعال، مفاعلة، إنفعال، إفتعال، إستفعال، تفعیل، تفاعل و تَفَعُّل» میروند و همانطور که مشخص است، هرکدام از این بابها حروف اضافهای دارند که نباید آنها را با نشانههای فعلهای مضارع اشتباه بگیریم.
زمان های خاص فعل
در جدول زیر، همه زمانهای خاص فعل عربی که غیر از زمانهای اصلی و ساده هستند را آوردهایم.
- فعل ماضی از مصدر «کان» + فعل ماضی: ماضی بعید (بن فعل + صرف فعل کمکی از مصدر «بودن»)
- فعل ماضی از مصدر «کان» + فعل مضارع: ماضی استمراری (می + بن ماضی + شناسه)
- قد + فعل ماضی: ماضی نقلی (صفت مفعولی (بن ملضی + ـه) + ام / ای / است / ایم / اید / اند)
- لَم + فعل مضارع: ماضی ساده منفی
- لمّا + فعل مضارع: ماضی نقلی منفی
- لَن + فعل مضارع: مستقبل منفی
افعال منفی
در این بخش با نشانههای فعلهای منفی ماضی و مضارع و مستقبل آشنا میشویم تا بتوانیم در ترجمه، حالت مثبت و منفی فعلهای مختلف را از هم تشخیص دهیم.
- فعل ماضی منفی: ما + فعل ماضی
- فعل مضارع منفی: لا + فعل مضارع
- فعل مستقبل منفی: لَن + فعل مضارع
امری بودن فعل
فعلهای امر عربی مطابق قاعده خاصی ساخته میشوند بنابراین با توجه به نشانههای همان قاعده امری سازی فعل میتوانیم این نوع فعل را برای ترجمه تشخیص دهیم. به فهرست زیر توجه کنید که در آن ویژگیهای فعل امر عربی را آوردهایم.
- مجزوم بودن فعل: ساکن بودن حرف آخر فعل و یا حذف «ن» در صیغههای جمع و مثنی (به جز صیغه جمع مؤنث)
- «أَ» یا «أُ» به عنوان تنها حروف ابتدایی: فعلهای امر با هیچ حرف دیگری جز «أَ» یا «أُ» آغاز نمیشوند.
نشانه های فعل نهی
فعل نهی که همان امر منفی عربی است نیز در زبان عربی نشانههایی دارد که برای تشخیص آن، کافی است به فهرست زیر توجه کنید.
- مجزوم بودن فعل: ساکن بودن حرف آخر فعل یا حذف «ن» از انتهای صیغههای جمع و مثنی (به جز صیغه جمع مؤنث)
- لا در ابتدای فعل: ترکیب فعل نهی: «لا + فعل مضارع مجزوم»
فعل منصوب
در زبان عربی با اضافه کردن حرفهای ناصبه «أن، لَن، کَی، حتی، لِـ» به ابتدای فعل مضارع هم این فعل را از نظر اعرابی منصوب میکنیم و هم معنای آن متناسب با هرکدام از این حروف ناصبه، تغییر خواهد کرد. در فهرست زیر، کاربرد هرکدام از حروف ناصبه یعنی تغییری که در معنای فعل ایجاد میکنند را با مثال آوردهایم.
- أن: معنای «که»
- لَن: معنای «مستقبل منفی»
- کَی: معنای «تا / به این دلیل که»
- حتّی: معنای «تا اینکه / تا وقتی که»
- لِـ: معنای «تا / برای اینکه»
نشانه فعل منصوب
در فهرست زیر، نشانههای فعلهای منصوب را آوردهایم.
- وجود ادوات ناصبه «أن، لن، کَی، حتی، لـ» در ابتدای فعل مضارع
- منصوب شدن فعل: حرکت «-َ» در حرف آخر صیغههای مفرد و حذف «ن» از انتهای صیغههای مثنی و جمع (جز صیغههای مؤنث)
فعل مجزوم
با اضافه کردن ادات جزم یعنی «لم، لمّا، لِـ (امری)، لا (نهی)، اسامی شرط» به فعلهای مضارع، هم انتهای آنها ساکن میشود و هم در معنای فعل تغییراتی ایجاد میشود که آنها را در تصویر زیر توضیح دادهایم.
- لم + فعل مضارع: تبدیل معنای فعل مضارع به ماضی منفی ساده / لم یذهبوا: نرفتند.
- لمّا + فعل مضارع: تبدیل معنای فعل مضارع به ماضی نقلی منفی / لمّا یذهبوا: نرفتهاند
- لِـ + صیغههای غائب فعل مضارع: امر منفی غائب / لیذهبوا: باید بروند
- لا نهی + فعل مضارع: فعل امر منفی (نهی) / لا تذهبوا: نروید
- ادوات شرط یعنی «مَن، ما، أن، کیفما، حیثما، متی، مهما، إذما، أینما، أیّان» + فعل مضارع شرط + فعل مضارع جواب شرط: شرطی کردن فعل مضارع با معنای مختلف / متی تجهدوا تنجحوا. (هر وقت تلاش کنید، موفق میشوید.)
نشانه فعل مجزوم
در فهرست زیر، نشانههای فعلهای مجزوم را آوردهایم.
- وجود ادوات جازم یعنی «لم، لمّا، لِـ امری، لا نهی و اسامی شرط» پیش از فعل مضارع
- مجزوم بودن فعل: ساکن بودن حرکت حرف آخر و حذف «ن» از انتهای صیغههای مثنی و جمع (جز صیغههای جمع مؤنث)
معلوم و مجهول بودن فعل در ترجمه عربی به فارسی
اگر فعل یک جمله، مجهول باشد باید آن را بدون فاعل مشخص ترجمه کنیم و اسم یا ضمیر ظاهر پس از آن را نیز نائب فاعل در نظر بگیریم نه فاعل. فعل مجهول در زبان عربی را با وزن خاص میسازند که آنها را در همین بخش آوردهایم.
برای یادگیری فعلهای مجهول عربی، فیلم آموزش رایگان بررسی فعل مجهول در عربی پایه دهم در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده ایم.
نشانه فعل مجهول
در فهرست زیر، نشانههای فعلهای ماضی و مضارع مجهول را آوردهایم.
- فعل مجهول ماضی: وزن «فُعِلَ» (مضموم بودن حرف اول و مکسور بودن عینالفعل)
- فعل مجهول مضارع: وزن «یُفْعَلُ» (مضوم بودن حرف اول و مفتوح بودن عینالفعل)
افعال ناقصه در ترجمه عربی به فارسی
به فعلهایی از مصدرهای «کان، صار، لیس، أصبح، مادام و مازال» فعلهای ناقصه میگوییم که بر سر مبتدا و خبر (جملههای اسمیه) میآیند و علاوه بر منصوب (مفتوح) کردن اعراب خبر جمله، معانی فعلهای اسنادی مانند «است، شد، بود و...» را به جملههای اسمیه اضافه میکنند. البته فعل کان ممکن است با اضافه شدن به فعلهای دیگر تغییراتی در جملههای فعلیه نیز ایجاد کنند که زمان و معنای آنها را تغییر دهد که در بخش زمانهای فعل به آنها پرداختیم.
- ترجمه فعل کان: بود
- ترجمه فعل صار: شد
- ترجمه فعل لیس: نیست
- ترجمه فعل أصبح: شده است
- ترجمه فعل مادام: تازمانی که... باشد.
- ترجمه فعل مازال: هنوز / همچنان... است.
حال که اصول ترجمه عربی به فارسی را در تمام فعلهای عربی یاد گرفتیم، در ادامه به بررسی ترجمه حرفها میپردازیم.
شناخت حرف ها در ترجمه عربی به فارسی
به واژههایی که نه فعل و نه اسم هستند و کاربرد مستقل ندارند اما معنا و اعراب اسمها و فعلها را تغییر میدهند، حرف میگوییم. در فهرست زیر انواع حروف عربی را آوردهایم.
- حروف جرّ: مجرور (-ِ) کننده اسم پس از خود / الی، فی، مِن، بِـ، لِـ، عَن، علی،
- حرف تعریف: معرفه کردن اسمها / الـ
- حروف ندا: پیش از منادا و برای مخاطب قرار دادن / الا، یا، ایّها، ایَّتها
- حروف نفی فعل: منفیکننده فعلها / ما (برای فعل ماضی) و لا (برای فعل مضارع)
- حروف نفی جمله اسمیه: حروف منفیکننده معنای جمله اسمیه و ناصب خبر جمله / لیس، إنْ، لا، ما
- لا نفی جنس: منفیکننده جمله اسمیه و ناصب مبتدای جمله
- حروف استفهام: حرفهای پرسشی / هل، أ
- حروف جواب: پاسخ منفی یا مثبت به پرسشها / نعم و بلی (پاسخ مثبت) / لا (پاسخ منفی)
- حروف قسم: افزودن معنای سوگند و مجرور کردن اسم پس از خود / و، تَـ، بِـ
- حروف ناصبه: تغییر معنای افعال مضارع و منصوب کردن اعراب آنها / حتَی، أن، کَی، لَن
- حروف مشبهة بالفعل: تغییر اعراب مبتدا و خبر (ناصب اسم و رافع خبر) / إنّ، أنَّ، کأنَّ، لیتَ، لکّنَ، لعل
- حروف استثناء: ایجاد وضعیت استثناء / إلّا
- حرف قد: افزودن معنای قطعیت یا تردید یا احتمال کم وقوع به فعل
- حروف عطف: پیونددهنده جملهها یا واژهها / و، ثمَّ، لکن، حتی، لا، أم، أو، فَـ
- حروف مستقبل: حروف سازنده فعل مستقبل / سَـ (آینده نزدیک)، سوف (آینده دور)
- حروف تنبیه: برای جلب توجه و هشدار / ألا، أما، ها
- حرف «لِـ» تأکیدی: افزودن معنای تأکیدی به جمله
- حروف تحضیض: حروف اضافه شونده به فعلهای ماضی و مضارع و دلالت بر هشدار / هلا، أولا، لوما، ألا
- حرف «ن» تأکید: «ن» چسبنده به انتهای فعلهای مضارع، نفی، نهی و... یا اضافه کردن معنای تأکیدی
- حرف «ن» وقایه: حرف «ن» میانجی بین فعلها ضمیر «ی»
- حرف «و» حالیه: «و» پیش از حال به صورت جمله که معنای «درحالیکه» میدهد.
تا اینجا اصول ترجمه عربی به فارسی را در انواع اسم، فعل و حروف عربی یاد گرفتیم و در ادامه به بررسی ترجمه اجزای جملههای عربی میپردازیم.
نحو و تفاوت در ترتیب جملههای عربی و فارسی
ترتیب اجزای جملهها در زبان عربی و فارسی با هم متفاوت است. در زبان عربی جمله یا با فعل یا با اسم آغاز میشود اما در زبان فارسی نباید هیچ جملهای را با فعل آغاز کنیم بلکه جایگاه فعل در جملههای فارسی، همیشه در انتهای جمله است. البته مبنای ما در این زمینه، باید فقط فارسی معیار و زبان رسمی کتبی باشد زیرا ممکن است در محاوره فارسی، فعل را در ابتدای جمله بیاوریم و جای دیگر اجزای جمله را نیز تغییر دهیم اما برای ترجمه همه جملههای عربی به زبان فارسی، باید نهاد را در ابتدای جمله و فعل را در انتهای جمله قرار بدهیم.
ترتیب اجزای جمله های فارسی
در جدول زیر، جایگاه هرکدام از اجزای جملههای فارسی و ترتیب آنها را مشخص کردهایم تا در هنگام ترجمه جملات عربی، آنها را به حالت صحیح و مطابق با فارسی معیار، به فارسی برگردانید.
| اجزای جمله | جایگاه در جمله |
| نهاد (فاعل / مسندالیه) | ابتدای جمله |
| فعل | انتهای جمله |
| مسند | بعد از نهاد و قبل از فعل اسنادی |
| مفعول | بعد از فاعل و قبل از فعل گذرا به مفعول |
| متمم | بعد از نهاد و مفعول و قبل از تمیز و فعل |
| منادا | ابتدای جمله و قبل از نهاد |
| بدل | پس از مبدلمنه و در میان دو ویرگول |
| تمیز | بعد از فاعل و مفعول و قبل از فعل |
| قید | قید مکان، کیفیت، کمیت، حالت، پرسشی، تصدیق و ترتیب: بعد از نهاد |
| قید زمان، نفی و تردید: قبل یا بعد از نهاد | |
| قید تحسین، تأسف و آرزو: قبل از نهاد | |
| صفت | صفت بیانی: بعد از موصوف |
| صفات پیشینی: قبل از موصوف | |
| مضافالیه | بعد از مضاف |
مثال تفاوت ترتیب اجزا در جمله های عربی و فارسی
برای یادگیری تفاوتهای ترتیب اجزای جملههای عربی و فارسی و همچنین ترجمه درست جملههای عربی به فارسی به مثالهای زیر توجه کنید.
مثال ۱
در کادر زیر، یک جمله عربی آوردهایم که اگر بخواهیم آن را مطابق همان ترتیب عربی، ترجمه کنیم به جمله «کودکان میروند به مدرسه.» میرسیم که از نظر دستور زبان فارسی کاملاً نادرست است. بنابراین اجزای این جمله را مطابق ترتیب اجزای جمله فارسی، میچینیم و به جمله «کودکان (نهاد) + به مدرسه (قید مکان) + میروند. (فعل)» میرسیم که کاملاً درست است.
الأطفالُ یذهبون الی المدرسة.
مثال ۲
در کادر زیر نیز جمله عربی دیگری را آوردهایم که ترجمه واژه به واژه آن به فارسی، چنین میشود: «پخت مادرم غذایی خوشمزه را.» این جمله از نظر فارسی معیار و دستور زبان فارسی، کاملاً نادرست است و چون دارای فاعل، مفعول و فعل است باید آن را به صورت «مادرم (نهاد) غذایی خوشمزه (مفعول (موصوف + صفت)) پخت. (فعل)» ترجمه کنیم تا صحیح باشد.
طبختْ أمّی طعاماً لذیذاً.
مثال ۳
اگر بخواهیم جمله عربی زیر را به صورت تحتاللفظی و بدون توجه به قواعد زبان فارسی، ترجمه کنیم به عبارت «همانا صید کرد ماهیگیر سه ماهیها.» میرسیم که کاملاً نادرست است. فعل این جمله با توجه به اضافه شدن واژه «لقد» به فعل ماضی، معنای ماضی بعید پیدا کرده است و چون این جمله دارای مفعول و صفت پیشینی است، باید آن را به صورت «ماهیگیر سه ماهی گرفته بود.» ترجمه کنیم که کاملاً مطابق با دستور زبان فارسی است.
لقد اصطاد الصیادُ ثلاثَ سمکات.
در این بخش، اصول ترجمه عربی به فارسی را در جملههای ختلف عربی یاد گرفتیم و در ادامه، با ترجمه نقشهای جملههای عربی شنا میشویم.
یادگیری اصول ترجمه عربی به فارسی در فرادرس
تا اینجا با اصول ترجمه عربی به فارسی آشنا شدیم. همانطور که متوجه شدیم، ترجمه از زبان عربی به زبان فارسی مانند ترجمه از هر زبان دیگری دشواریهای خود را دارد و تنها مواردی مانند داشتن دایره واژگان زیاد برای موفق بودن در ترجمه کافی نیست. یعنی برای ترجمه درست متون و اشعار عربی باید با مباحث زیادی مانند قواعد گرامر در عربی، اصول صرف و نحو، انوع جملههای عربی، تفاوتهای دستوری و معنایی در زبان عربی و فارسی، اصطلاحات ادبی و عامیانه در این دو زبان و بسیاری موارد دیگر آشنا باشیم. به همین دلیل در این بخش، برخی از فیلمهای آموزشی فرادرس را آوردهایم که برای یادگیری همه این مباحث کاربردی هستند.
- فیلم آموزش ترجمه از عربی به فارسی همراه با گواهینامه در فرادرس
- فیلم آموزش ترجمه متون علمی از عربی به فارسی و بالعکس در فرادرس
- فیلم آموزش جملات و اصطلاحات زبان عربی در فرادرس
- فیلم آموزش اصول و روش ترجمه در فرادرس
- فیلم آموزش رایگان صرف و نحو کاربردی ۳ با گرایش ترجمه در فرادرس
- فیلم آموزش هوش مصنوعی چت جی پ تی در ترجمه و ویرایش متون زبانهای خارجی همراه با گواهینامه در فرادرس
- فیلم آموزش عربی زبان قرآن ۲ پایه یازدهم ویژههای رشتههای ریاضی و تجربی در فرادرس
- فیلم آموزش مسیر یادگیری زبان عربی همراه با منابع و روشهای تمرین
همچنین برای یادگیری جامع اصول ترجمه عربی به فارسی میتوانید از مجموعه آموزشهای زیر استفاده کنید.
- مجموعه فیلمهای آموزش ترجمه و اصول آن از مقدمات تا پیشرفته در فرادرس
- مجموعه فیلمهای آموزش عربی دوره متوسطه همراه با حل مثال و تست و تمرین در فرادرس
نقش اعراب در معنا
حرکتگذاری در زبان عربی به چهار شکل اصلی انجام میشود. فتحه «-َ یا -ً»، کسره «-ِ یا -ٍ»، ضمه «-ُ یا -ٌ» و سکون «-ْ» این چهار حرکت هستند و وجود آنها در پایان هر کلمه متناسب با نقش دستری آن کلمه است زیرا در زبان عربی هرکدام از نقشهای جمله باید حرکت خاصی بگیرند. البته در اعراب، این حرکتها را به شیوه دیگری نامگذاری میکنیم.
- اعراب مرفوع: واژههایی که متناسب با نقش دستوری خود باید حرکت ضمه «-ُ یا -ٌ» بگیرند.
- اعراب منصوب: واژههایی که متناسب با نقش دستوری خود باید حرکت فتحه «-َ یا -ً» بگیرند یا در برخی از موارد، حرف آخر آنها حذف شود.
- اعراب مجرور: واژههایی که متناسب با نقش دستوری خود باید حرکت کسره «-ِ یا -ٍ» بگیرند.
- اعراب مجزوم: واژههایی که متناسب با نقش دستوری خود، باید حرف آخر آنها را ساکن کنیم یا حرف آخر آنها را حذف کنیم.
نقش های دستوری عربی و اعراب آن ها
همانطور که در زبان فارسی، هرکدام از کلمهها در جمله،نقش دستوری خاصی را ایفا میکنند، در زبان عربی نیز همانگونه است. در زبان فارسی، اجزا و نقشهای دستوری جملهها متناسب با نوع فعل تغییر میکند و در زبان عربی، متناسب با اسمیه یا فعلیه بودن جمله، نقشهای دستوری مختلفی در جملههای گوناگون عربی وجود دارد که با توضیح تفاوتهای این دو جمله، اجزای آنها را نیز توضیح میدهیم. اما پیش از آن و در فهرست زیر، اعرابهای عربی همراه با نقشهای دارای این اعرابها را آوردهایم.
- نقشهای مرفوع: فاعل / نائب فاعل، مبتدا / خبر
- نقشهای منصوب: مفعولبه / مفعول مطلق / مفعولله / مفعولفیه / حال
- نقشهای مجرور: مجرور به حرف جر / مضافالیه
جمله اسمیه و اجزای آن
در زبان عربی، هر جملهای که با اسم شروع شود یا با فعل شروع نشود را جمله اسمیه مینامیم و اجزای مهم جملههای اسمیه نیز، «مبتدا» و «خبر» هستد. مبتدا همان نقش نهادی در زبان فارسی است که جمله حاوی توضیح یا خبری درباره آن است و خبر نیز شامل همان توضیح درباره مبتدا است. مبتدا میتواند انواع اسم، مانند اسم خاص، ضمیر و... باشد و انواع خبرها نیز یا اسم یا فعل یا جار و مجرور است. برای مثال در جمله «التفاحة علی الشجرة.» واژه «التفاحةُ» مبتدای جمله و جار و مجرور «علی الشجرة»، خبر جمله است.
در این بخش، اصول ترجمه عربی به فارسی را در جملههای اسمیه بررسی میکنیم.
تشخیص مبتدا و خبر
اگر بخواهیم مبتدا و خبر را از روی اعراب آنها شناسایی کنیم، باید بدانیم که هم مبتدا هم خبر، مرفوع هستند. از نظر جایگاه نیز معمولاً مبتدا ابتدای جمله و خبر پس از آن قرار دارد اما ممکن است گاهی خبر بر مبتدا مقدم شود. برای تشخیص مبتدا از خبر، خوب است بدانید که معمولاً مبتدا معرفه و خبر نکره است.
اگر پیش از مبتدا، یکی از نواسخ مانند «فعل از ریشه کان»، «حروف مشبهة باالفعل» و «لای نفس جنس» بیاید، جمله همچنان اسمیه است اما در اعراب و معنای آن تغییر ایجاد میشود که در اینجا آنها را با مثال توضیح میدهیم.
مثال جمله اسمیه با فعل کان
در جدول زیر، یک جمله اسمیه را با و بدون فعلی از ریشه «کان» آوردهایم و همانطور که مشاهده میکنید، این فعل علاوه بر منصوب کردن خبر جمله، زمان فعل را نیز از حال به گذشته تبدیل میکند.
| جمله با و بدون کان | معنی |
| حصانی سریعٌ. | اسب من سریع است. |
| کان حصانی سریعاً. | اسب من سریع بود. |
مثال جمله اسمیه با حروف مشبهة بالفعل
در جدول زیر، یک جمله اسمیه را با حالت ساده و با اضافه کردن حرف مشبهة بالفعل به آن آوردهایم. همانطور که مشاهده میکنید، این حرف، اعراب مبتدا و خبر را منصوب کرده است و مفهوم قطعیت را نیز به معنای جمله اضافه کرده است.
| جمله با و بدون حروف مشبهة بالفعل | معنی |
| الغرفةُ نظیفةٌ. | اتاق تمیز است. |
| إنَّ الغرفةَ نضیفتاً. | اتاق واقعا تمیز است. |
مثال جمله اسمیه با لای نفی جنس
در جدول زیر نیز به یک جمله اسمیه، لا نفی جنس را اضافه کردهایم و با این کار، هم اعراب مبتدا، منصوب شده است و هم معنای «هیچ... نیست» به معنای جمله اضافه شده است.
| جمله با و بدن لای نفی جنس | معنی |
| المعرفةُ ثروةٌ. | علم، ثروت است. |
| لا ثروةَ اعظمُ مِن المعرفةِ. | ثروتی بالاتر از دانش نیست. |
تا اینجا اصول ترجمه عربی به فارسی در جملههای اسمیه را یاد گرفتیم و در ادامه، به بررسی جملههای فعلیه و اجزای آنها میپردازیم.
جمله فعلیه و اجزای آن
جملههای فعلیه عربی، جملههایی هستند که با یک فعل آغاز شدهاند و اجزای آنها با اجزای جملههای اسمیه تفاوت دارد. در جملههایی فعلیه با نقشهایی مانند فاعل و مفعول سر و کار داریم. مانند زبان فارسی در جملههای فعلیه عربی نیز نوع فعل در اجزا و نقشهای دستوری جمله تأثیر دارد. در این بخش، اصول ترجمه عربی به فارسی را در جملههای فعلیه یاد میگیریم.
فاعل
در جملههای عربی، نقش فاعل پس از فعل و به یکی از سه شکل زیر میآید.
- اسم ظاهر: لعب الوالدُ بالکرة فی الحدیقة. (پسر در باغ با توپ بازی کرد.)
- ضمیر بارز: جلسنا فی الحدیقة وقت الغروب. (هنگام غروب در باغ نشستیم.)
- ضمیر مستتر: ذَهَبَتْ الی المدرسة. ( او (دختر) به مدرسه رفت.)
نکته: فاعل ضمیر مستتر در جایی وجود دارد که تنها از صیغه فعل بتوانیم به فاعل جمله و فعل پی ببریم.
در زبان عربی همیشه بین فاعل و فعل مطابق وجود دارد یعنی فاعل و فعل باید از نظر صیغه (جنس، تعداد و شخصیت) با هم هماهنگ باشند. برای ترجمه جملههای عربی به فارسی باید دقت کنیم که در زبان فارسی نیز باید تطابق بین فاعل و فعل وجود داشته باشد البته موارد استثنائی وجود دارد که در آنها باید خلاف این قاعده عمل کنیم یا میتوانیم خلاف این قاعده عمل کنیم.
مفعول
مفعول در عربی همان مفعول فارسی است. البته مفعولبه عربی همان مفعول در فارسی است که فعل بر روی آن انجام میشود. مفعولبه از نظر اعراب، منصوب است و به یکی از سه حالت فهرست زیر در جمله میآید.
- اسم ظاهر: شرب الطفلُ الماءَ. (کودک، آب را نوشید.)
- ضمیر منفصل منصوبی: نصح المعلمُ ایّاکم کثیراً. (معلم شما را بسیار نصیحت کرد.)
- ضمیر متصل منصوبی: رأیتهم فی الصفّ. (آنها را در کلاس دیدم.)
نکته های مفعول عربی
در ترجمه مفعول عربی باید به نکات زیر توجه کنید.
- ضمایر متصل منصوبی همان ضمایر متصل عربی هستند که نقش مفعولی میگیرند اما ضمایر منفصل منصوبی، ضمایر «إیّاه، إیّاهما، إیّاهم، إیّاها، إیّاهما، إیّاهُنَّ، إیّاکَ، إیّاکما، إیّاکُما، إیّاکم، إیّاکِ، إیّاکما، إیّاکُنَّ، إیّایَّ، إیّانا» هستند که به طور مستقل در جمله میآیند و نقش مفعول را بر عهده میگیرند.
- اگر فاعل جمع غیرانسان باشد، فعل آن باید مفرد مؤنث باشد.
- در ترتیب معمول جملههای عربی، ابتدا فاعل و سپس مفعول قرار دارد اما اگر در جملهای، فاعل به صورت اسم ظاهر و مفعول به صورت ضمیر متصل باشد، مفعول جمله قبل از فاعل قرار میگیرد.
- اگر مفعول پیش از فاعل و فعل قرار داشته باشد، نشاندهنده انحصار است و باید در ترجمه، منحصر بودن مفعول را در نظر بگیریم.
- مفعولی که با آن آشنا شدیم و همان جزئی است که فعل جمله روی آن صورت میگیرد، در واقع، مفعولبه است و در زبان عربی، انواع دیگری مفعول عربی نیز وجود دارند که نام نقش دستوری آنها مفعول است اما هیچ ارتباطی با مفعول فارسی ندارند و هم از نظر دستوری و هم از نظر ترجمه باید به آنها نگاه متفاوتی داشته باشیم که در ادامه با آنها آشنا میشویم.
نائب فاعل
اگر فعل یک جمله، از نوع مجهول باشد، قاعدتاً فاعل در جمله وجود نخواهد داشت و نقشی با عنوان «نائب فاعل» خواهیم داشت. برای تشخیص مجهول بودن یا نبودن فعل جمله نیز باید به حرکتگذاری فعل توجه کنیم. اگر در فعل ماضی، عین الفعل، مکسور (-ِ) و حرف قبل از آن، مضموم (-ُ) باشد، فعل مجهول است. در افعال مضارع نیز اگر عینالفعل دارای فتحه باشد و حرف مضارعه نیز ضمه داشته باشد، با یک فعل مجهول مواجه هستیم. مانند زبان فارسی، با مجهول شدن فعل، فاعل جمله کنار میرود و مفعول جمله به جای آن مینشیند و اعراب آن نیز مرفوع خواهد شد. انواع نائب فاعل را نیز با مثال در فهرست زیر آوردهایم.
- اسم ظاهر: أُکِلَ الطعامُ. (غذا خورده شد.)
- ضمیر بارز: یُأکَلون فی المطبخ. (در آشپزخانه خورده میشدند.)
- ضمیر مستتر: أُکِلَتْ فی الصباح. (صبح خورده شد. (نائب فاعل: ضمیر مستتر «هی»))
نکته: فعل و نائب فاعل نیز باید مانند فعل و فاعل از نظر صیغه با هم مطابقت داشته باشند . البته اگر فاعل یا نائب فاعل، اسم ظاهر باشند، فعل آنها به صورت مفرد میآید.
مفعول مطلق
این نوع نقش دستوری و مفعول، در واقع مصدری از جنس فعل جمله است که داری سه نوع تأکیدی، عددی و نوعی است و برای ترجمه درست آنها در زبان فارسی باید آنها را به صورت قید فارسی ترجمه کنیم. در فهرست زیر، انواع مفعول مطلق را با مثالی برای هریک از آنها آوردهایم تا با نحوه ترجمه درست مفعولهای مطلق آشنا شوید.
- مفعول مطلق تأکیدی: تأکید بر وقوع فعل (نشانه: تنها بودن) / ضحک الطفلُ ضحکاً. / ترجمه درست: کودک واقعاً خندید. / ترجمه تحتاللفظی و نادرست: کودک خندید خندهای.
- مفعول مطلق عددی: بیان تعداد دفعههای انجام فعل (نشانه: «ة» تأنیث یا نشانههای مثنی و جمع) / قرأتُ الکتابَ قراءةً. / ترجمه درست: یکبار کتاب را خواندم. / ترجمه تحتاللفظی و نادرست: کتاب را خواندم، یک بار خواندم.
- مفعول مطلق نوعی: بیان چگونگی انجام فعل (همراه با صفت) / بکی الرجلُ بکاءً شدیداً. / ترجمه درست: مرد شدید گریه کرد. / ترجمه نادرست و تحتاللفظی: مرد گریه کرد، گریهای شدید.
برای ترجمه مفعولهای مطلق، علاوه بر قیدی بودن ترجمه آنها در زبان فارسی بهتر است اگر صفتی همراه آنها بود از واژههایی مانند «مثل، همچون و...» نیز استفاده کنیم. اگر هم مفعول مطلق جمله از نوع عددی بود به مفرد، مثنی یا جمع بودن واژه مفعول مطلق عددی توجه کنیم و تعداد آن را درست ترجمه کنیم.
ترجمه انواع مفعول مطلق
نحوه ترجمه هرکدام از مفعولهای مطلق در زبان فارسی را در جدول زیر به صورت خلاصه توضیح دادهایم.
- مفعل مطلق تأکیدی: قید تأکید
- مفعول مطلق عددی: قید مقدار
- مفعول مطلق نوعی: قید کیفیت
مفعول له یا لاجله
مصدرهای منصوب دیگری جز مفعولبه و مفعول مطلق نیز در جمله وجود دارند که نه مفعول فعلهای متعدی هستند و نه از جنس فعل جملهاند که آنها را مفعول مطلق بدانیم. به این مصدرهای منصوب که دلیل و علت انجام یا وقوع فعل را نشان میدهند، مفعول له یا لاجله میگوییم. برای تشخیص این نقش دستوری در زبان عربی، قبل از فعل جمله، پرسش «لماذا (برای چه؟)» قرار میدهند. بنابراین باید توجه کنیم که در ترجمه چنین مصدرهای منصوبی در جمله، آنها را به صورت قید علت ترجمه کنیم. با مشاهده مثالهای زیر، این موضوع را بهتر یاد میگیرید.
مثال
در کادر زیر جملهای دارای مفعول له را مشاهده میکنید که نحوه ترجمه درست آن را مشخص کردهایم.
حضرتُ الاجتماعَ حرصاً علی المعرفةِ.
(برای شوق به دانش، در جلسه حاضر شدم.)
در کادر زیر نیز جملهای دیگر با مفعول له آوردهایم و نشان دادهایم که چگونه برای ترجمه درست چنین جملاتی باید مفعول له را به صورت قید علت ترجمه کنیم.
تصدّق الرجلُ صمعاً فی رضوان الله.
(مرد به امید رضای خدا صدقه داد.)
نکته: ممکن است به جای اینکه مصدر منصوبی در جمله وجود داشته باشد که علت وقوع فعل را نشان بدهد، ترکیب «لِـ + مصدر / فعل مضارع منصوب» وجود داشته باشد اما معنای این ترکیب همان معنای مفعول له باشد. مانند جمله زیر که ترکیب «لِـ + فعل مضارع منصوب» همان نقشی را ایفا میکند که مفعولله آن را ایفا میکند.
قاتل الجندیُ لیدافعَ عن الوطن.
(سرباز برای دفاع از وطن جنگید.)
مفعول فیه یا ظرف مکان و زمان
به اسامی منصوب در جملههای عربی که زمان و مکان وقوع فعل را نشان میدهند، مفعول فیه یا ظرف زمان و مکان میگوییم و باید آنها را به صورت قید زمان و قید مکان ترجمه کنیم. در فهرست زیر، پرکاربردتری و مهمترین ظرفهای مکان و زمان عربی را با ترجمه فارسی آنها آوردهایم و در ادامه نحوه ترجمه آنها در جملهها را نیز با مثال توضیح میدهیم.
- ظرف زمان: یوم (روز)، ساعة (ساعت)، اُسبوع (هفته)، شهر (ماه)، سنة (سال)، عام (سال)، صباح (صبح)، عشاء (شب)، مَساء (عصر)، نهار (روز)، لیل (شب)، سحر (سحرگاه)، بکره (بامداد)، اصیل (عصرگاه)، غد (فردا)، حین (هنگام)، اسم خاص هرکدام از ماهها، لحظة (لحظه)، وقت، زمان، دهر (روزگار)، لدی (هنگام)
- ظرف مکان: أمام یا مقابل (روبهرو)، خلف یا وراء (پشت)، یمین (راست)، یسار یا شِمال (جنوب)، فوق (بالا)، تحت (زیر)، قُدام (جلو)، وسط (وسط)، أثناء (میان / حین)، جانب (کنار)، خلال (در میان)، دون (پایینتر / کمتر)، دار (خانه)، میل (واحد اندازهگیری)، فرسخ (واحد اندازهگیری)، برید (چهار فرسخ)، غلوة (مسافت کوتاه)، خارج (بیرون)، هنا (اینجا)، هناک (آنجا)، ثمّ (آنجا)، أین (کجا)، حیثُ (جاییکه)
مثال جمله
در جمله زیر، واژه «بکرة» با معنای «صبح زود» را در ترجمه فارسی، به صورت قید زمان برای فعل «آمدم» ترجمه کردهایم.
جئتُ بکرةً الی المدرسه.
(من صبح زود به مدرسه آمدم.)
در جمله زیر نیز واژه «تحت» با معنای «پایین / زیر» را به صورت قید مکان برای فعل جمله با ترجمه «پیدا کردم» معنا کردهایم.
وجدتُ المفتاحَ تحتَ السریرِ.
(کلید را زیر تخت پیدا کردم.)
مفعول معه
این نقش مربوط به واژههای منصوبی است که بعد از حرف «و (واو معیت)» قراردارند و برای ترجمه جملهای که دارای مفعول معه است، باید مفعول معه را با واژه قبل از واو معیت، همراه کنیم. برای آشنایی با این نقش و ترجمه درست جملههای دارای آن به مثالها توجه کنید.
مثال
در جمله زیر، واژه «الطالبَ» که بعد از «واو معیت» قرار دارد، مفعول معه است بنابراین برای ترجمه درست این جمله، این واژه را به فاعل فعل «جلستُ» یعنی متکلم وحده، اضافه کردهایم.
جَلَستُ و الطالبَ.
(همراه با دانشآموز نشستم.)
نکته: باید توجه کنید که «واو» معیت را با «واو» عطف اشتباه نگیرید. منظور از واو عطف، واوی است که بین دو اسم (صفت، ضمیر و...) قرار میگیرد و ففقط معنای «و» میدهد نه هیچ چیز دیگر و برای وجود آن در جمله، باید سه شرط زیر، برقرار باشد:
- قبل از واو، جمله یا شبهجمله وجود نداشته باشد.
- اعراب اسم بعد از واو مانند اسم قبل از آن باشد.
- واو معنای «مع (همراه با)» ندهد.
حال یا قید حالت در عربی
حال در زبان عربی، واژهای نکره با اعراب منصوب است که حالت وقوع فعل یا حالت فاعل (و گاهی مفعول) را نشان میدهد. با توجه به این دو کاربرد قید حالت یا حال در عربی، در ترجمه فارسی باید آن را به صورت قید حالت یا قید کیفیت ترجمه کنیم. البته ممکن است نیاز باشد قبل از ترجمه واژه حال، «درحالیکه» را قرار بدهیم. به فهرست زیر و مثالهای پس از آن، توجه کنید.
- ترجمه به صورت قید حالت
- ترجمه به صورت قید کیفیت
- ترجمه به صورت «درحالیکه / در حال + ترجمه حال به صورت فعل یا صفت»
نکته: توجه کنید که اولویت با دو حالت اول است یعنی اگر بتوانیم حال را به صورت قید حالت یا کیفیت ترجمه کنیم، نباید آن را به صورت «درحالیکه + ترجمه حال به صورت فعل / صفت» ترجمه کنیم.
مثال ۱
واژه «منتصراً» در جمله زیر، نقش حال را دارد بنابراین آن را به صورت قید حالت یا قید کیفیت و در صورت امکانپذیر نبودن این دو، از عبارت «درحالیکه» کمک بگیریم. همانطور که مشاهده میکنید، حال عربی را در این جمله به صورت قید حالت (نشان دهنده چگونگی فاعل «سرباز») ترجمه کردهایم.
عاد الجُندیُ منتصراً.
(سرباز، پیروز برگشت.)
مثال ۲
واژه «جاریاً» در جمله زیر، حال است و همانطور که مشاهده میکنید آن را به صورت قید کیفیت (نشاندهنده چگونگی وقوع فعل) ترجمه کردهایم.
خرج الولدُ جاریاً.
(پسر، دوان خارج شد.)
مثال ۳
در جمله زیر نیز واژه «حاملاً» حال است و ترجمه درست آن را نیز مشخص کردهایم. البته میتوانستیم این جمله را به صورت «مهندس درحالیکه کتابی در دست داشت، آمد.» نیز ترجمه کنیم اما ترجمه کادر زیر هم از نظر دستوری و هم از نظر ویراستاری درستتر است.
جاءَ المهندسُ حاملاً الکتابَ.
(مهندس، کتاب به دست آمد.)
در این بخش اصول ترجمه عربی به فارسی را برای نقشهای مختلف جملههای عربی یاد گرفتیم.
ترجمه اعداد در عربی
در زبان عربی، دو نوع عدد اصلی و ترتیبی داریم که ظاهر و کاربرد آنها هم در عربی و هم در فارسی با هم تفاوت دارد. در واقع اعداد اصلی عربی همان صفتهای شمارشی اصلی فارسی و اعداد ترتیبی عربی نیز، همان صفتهای شمارشی ترتیبی فارسی هستند. در این بخش، اصول ترجمه عربی به فارسی را در مبحث اعداد بررسی میکنیم.
- اعداد اصلی عربی: صفتهای شمارشی اصلی فارسی
- اعداد ترتیبی عربی: صفتهای شمارشی ترتیبی فارسی
در جدول زیر، اعداد اصلی و ترتیبی عربی را از یک تا ده و با ترجمه آوردهایم تا با آنها آشنا شوید و تفاوت آنها را درک کنید.
| اعداد اصلی عربی با ترجمه | اعداد ترتیبی عربی با ترجمه |
| واحد (یک) | الأول / أولی (اول) |
| إثنان (دو) | الثّانی (دوم) |
| ثَلاثة (سه) | الثّالث (سوم) |
| أربَعة (چهار) | الرّابع (چهارم) |
| خَمسة (پنج) | الخامس (پنجم) |
| سِتّة (شش) | السّادس (ششم) |
| سِبعة (هفت) | السابع (هفتم) |
| ثَمانیة (هشت) | الثّامن (هشتم) |
| تِسعة (نه) | التاسع (نهم) |
| عَشرَة (ده) | العاشر (دهم) |
اعداد اصلی عربی
عددهای اصلی عربی، سادهترین حالت اعداد در عربی است و باید آنها به صورت صفتهای شمارشی اصلی فارسی، ترجمه کنیم که صفت پیشینی محسوب میشوند و آنها را پیش از موصوف (معدود در عربی) قرار میدهیم. برای مثال برای ترجمه عدد و معدود «قلمان إثنان» آن را به صورت «دو خودکار» معنا میکنیم.
اعداد ترتیبی عربی
عددهای ترتیبی عربی را باید به صورت صفتهای شمارشی ترتیبی فارسی ترجمه کنیم و آنها را بعد از موصوفشان قرار بدهیم. برای مثال در ترجمه عدد و معدود «یوم الثامن» آن را به صورت «روز هشتم» معنی میکنیم.
در این بخش اصول ترجمه عربی به فارسی برای اعداد را بررسی کردیم و در ادامه به بررسی جملات خاص عربی میپردازیم.
شناخت جملات خاص در ترجمه عربی به فارسی
در این بخش، اصول ترجمه عربی به فارسی را برای جملات خاص بررسی میکنیم. جملههای شرطی، استفهامی، منفی و مجهول، جملههای خاصی هستند که در هنگام ترجمه باید حتماً نگاه متفاوتی به آنها داشته باشیم.
جمله های شرطی
یکی از جملههای خاص، جملههای شرطی هستند که پرکاربردترین ادوات شرط «إذا، إن و لو» هستند و هرکدام از این ادات، به شکلی خاص جملهها را شرطی میکنند که در فهرست زیر، کاربرد هرکدام را با مثال توضیح دادهایم.
- إذا: برای بیان شرطی با احتمال وقوعش حتمی یا بسیار زیاد / إذا درستَ تنجحْ. (اگر درس بخوانی موفق میشوی.)
- إن: برای بیان شرطی که میزان وقوع و عدم وقوع آن یکسان است. / إن تذاکرْ جیّداً تحصلْ علی علامات عالیة. (اگر خوب مطالعه کنی، نمرات بالایی خواهی گرفت.)
- لو: برای بیان شرطی که وقوع آن غیرممکن است. / لو درستَ أکثرَ لحصلتَ علی الدرجة الأولی. (اگر بیشتر درس میخواندی نمره اول را میگرفتی.)
جملههای استفهامی
هرگاه در جملهای ادات استفهام داشته باشیم باید آن جمله را به صورت جملههای پرسشی فارسی معنا و ترجمه کنیم. هرکدام از ادوات استفهام پرسشی خاص را به جمله اضافه میکنند که در بخش اسمهای استفهامی همین مطلب، همه آنها را با مثال توضیح دادهایم.
جمله های منفی
در زبان عربی نیز مانند زبان فارسی، فعلها با ساختار خاصی منفی میشوند و در هنگام ترجمه باید به منفی یا مثبت بودن آنها توجه کنیم. ساختار منفی هرکدام از فعلهای عربی را در فهرست زیر آوردهایم تا بتوانید آنها را به سادگی تشخیص دهید.
- ماضی منفی: ما + ماضی
- مضارع منفی: لا + مضارع
- مستقبل منفی: لن + مضارع منصوب (اعراب مفتوح)
- امر منفی (نهی): لا + مضارع مجزوم (اعراب مسکون)
جمله های مجهول
اگر فعل جمله دارای ساختار افعال مجهول باشد باید آن را به صورت مجهول فارسی یعنی بدون فاعل مشخص ترجمه کنیم و اسم ظاهر یا ضمیر بارز و مستتر آن را نیز بهعنوان نائب فاعل (نه فاعل) ترجمه کنیم. برای ترجمه فعل مجهول عربی به فارسی نیز باید بدانیم که از بن کمکی «شدن / شو» برای تبدیل فعل به حالت مجهول استفاده میکنیم.
نکات کاربردی و خطاهای رایج در ترجمه عربی
حال که اصول ترجمه عربی به فارسی را یاد گرفتیم، در این بخش ابتدا به معرفی نکات کاربردی برای یادگیری سریع ترجمه ترجمه از عربی به فارسی و سپس به معرفی خطاهای رایج در زمینه این نوع ترجمه، میپردازیم. برای یادگیری این نکات و خطاها، میتوانید فیلم آموزش ترجمه عربی به فارسی همراه با گواهینامه در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آوردهایم.
نکات کاربردی برای یادگیری سریع ترجمه عربی
در فهرست زیر، نکاتی کاربردی برای یادگیری سریع ترجمه عربی به فارسی را آوردهایم.
- شروع با متون ساده: در ابتدای یادگیری با ترجمه متون روان و سادهای مانند داستانهای کوتاه ساده یا قرآن آغاز کنید.
- استفاده از منابع صوتی و تصویری: استفاده از پادکستها و ویدئوهای کوتاه عربی
- استفاده از فرهنگ لغتهای معتبر عربی - عربی و عربی - فارسی
- تمرین خلاصهنویسی داستانها: بعد از خواندن داستانهای عربی، آنها را به زبان عربی و فارسی خلاصه کنید.
- بازنویسی سادهتر متن بعد از ترجمه: بعد از ترجمه کامل یک متن، آن ترجمه را به شکلی سادهتر بازنویسی کنید.
- مقایسه ترجمههای دیگر مترجمان از یک متن واحد: برای مثال، ترجمه دو مترجم مختلف از یک سوره از قرآن را با یکدیگر مقایسه کنید.
- یادگیری واژگان پرکاربرد: واژگان پرکاربرد در زبان عربی و معادل درست آنها در فارسی را به مرور یاد بگیرید.
- تمرین قواعد به صورت کاربردی: قواعد دستور زبان عربی را با ساخت جملات عربی
- تمرین روزانه واژگان و قواعد
خطاهای رایج در ترجمه عربی به فارسی
رایجترین خطاها در ترجمه عربی به فارسی را در فهرست زیر آوردهایم.
- ترجمه تحتاللفظی: ترجمه واژه به واژه متن و جمله بدون توجه به تفاوتهای زبان فارسی و زبان عربی و معنای اصلی آن جمله، عبارت، اصطلاح و حتی کلمه در زبان عربی
- بیتوجهی به اعراب و نقش آنها در جمله: در زبان عربی هرکدام از نقشهای دستوری، اعراب خاصی دارند که باید برای تشخیص درست آنها و در نتیجه، ترجمه درست آنها، حتماً به حرکتگذاریهای اجزای جمله، توجه کنید.
- بیتوجهی به اصطلاحات موجود در زبان عربی: که بسیاری از آنها در زبان فارسی نیز معادلهایی مخصوص دارند.
- اشتباه در زمان فعلها: فعلهای عربی مانند فعلهای فارسی دارای سه زمان اصلی گذشته، حال و آینده هستند و هرکدام از این سه زمان نیز دارای انواعی مانند گذشته التزامی، مضارع استمراری و... هستند. بنابراین باید با شناخت ساختار هرکدام از زمانهای گوناگون فعل در زبان عربی و برگردان آن به فارسی، بتوانیم ریشه آن فعل را دقیقا در همان ساختار در زبان فارسی در بیاوریم.
- اشتباه در فعلهای خاص: فعلهای خاص مانند فعلهای شرط، امر، نفی و فعلهای مجهول در زبان عربی با قواعد خاصی ساخته میشوند و ر زبان فارسی نیز هریک از آنها دارای ساختار و کاربرد خاصی هستند بنابراین باید در شناخت و ترجمه این نوع افعال بسیار دقت کنیم. برای مثال، اگر فعل یک جمله، فعل مجهول باشد، آن جمله قطعاً فاعل ندارد و ترجمه آن با فاعل نادرست است.
سؤالات متداول اصول ترجمه عربی به فارسی
حالا که اصول ترجمه عربی به فارسی را یاد گرفتیم و آنها را با مثال تمرین کردیم، در این بخش به متداولترین پرسشهای این حوزه میپردازیم تا هرگونه ابهام درباره این موضوع در ذهن شما برطرف شود.
قواعد ترجمه عربی کنکور چیست؟
برای موفقیت در ترجمه عربی کنکور لازم است به نکات زیر توجه کنیم.
- حفظ کردن معنای واژهها و اصطلاحات
- توجه به فعل جمله و نوع آن: به زمان فعل (ماضی، مضارع، مستقبل)، صیغه فعل، معلوم یا مجهول بودن آن، امری بودن یا نبودن فعل، متعدی بودن یا لازم بودن و... توجه کنیم.
- توجه به نوع اسم: به نوع اسمهای موجود در جمله توجه کنید تا راحتتر به نقشهای دستوری آنها پی ببرید. در زبان عربی، اسمهای فاعل، مفعول، صفت مشبهه، اسم مبالغه، اسم اشاره، موصولها و... را داریم که هرکدام نقش و معنای خاصی دارند.
- توجه به نکره یا معرفه بودن اسمها: نشانههای معرفه و نکره بودن یک اسم در زبان عربی را یاد بگیرید و توجه کنید که اسمهای نکره در ترجمه فارسی باید بعد از «یک نکره» یا قبل از «ی نکره» قرار گرفته باشند.
- توجه به ترجمه مثنی و جمع: باید با شناخت نشانههای اسم و فعلهای مثنی و جمع در زبان عربی، تشخیص بدهیم که با اسم یا فعلی به معنای دوتایی مواجه هستیم یا بیش از دوتا که همان جمع ست.
- توجه به ترجمههای صفتهای مثنی و جمع: در زبان عربی باید بین موصوف و صفت از نظر صیغه تناب برقرار باشد یعنی ار موصوف، مثنی یا جمع باشد، صفت آن را نیز به صورت مثنی و جمع میآورند اما در زبان فارسی صفت جمع نداریم و حتی اگر موصوف، جمع باشد، باید صفت آن را به صورت مفرد ترجمه کنیم.
- توجه به ضمایر متصل منصوبی: ضمایری که به فعلها میچسبند و نقش مفعولی دارند اما ممکن است آنها را با فاعل از نوع ضمیر بارز اشتباه بگیریم.
- توجه به حروف ایجادکننده تغییر بر فعلها: باید به حروفی مانند «لم، قد و...» که میتوانند زمان و معنای فعل را تغییر دهند یا حروفی مانند «لا و ما» که میتوانند معنای فعل را تغییر (منفیسازی) دهند توجه کنیم.
- توجه به افعال ناقصه: فعلهایی از مصدرهای «کان، صار، اصبح و لیس» که هرکدام دارای معنای خاصی هستند و تغییراتی مهم را در ترجمه افعال به وجود میآورند.
- توجه به حروف مشبهة بالفعل و حفظ معنای آنها: هرکدام از حروف مشبهة بالفعل مانند «لیت (کاش)، لکنّ (ولی)، لعل (شاید) و...» معنایی خاص را به جملههای اسمیه اضافه میکنند که باید آنها را بشناسیم.
- توجه به تغییرات افعال معتل: ساختار فعلهای معتل به دلیل وجود حروف عله در آنها در برخی از انواع فعل با ساختار فعلهای معمولی (صحیح) متفاوت است و باید توجه کنیم تا ر شناخت ساختار و معنای آنها دچار اشتباه نشویم.
گوگل ترجمه عربی به فارسی دقیقی دارد؟
گوگل ترجمه عربی به فارسی و برعکس نیز دارد اما ترجمههای آن دقیق و معتبر نیست بنابراین ممکن ست بتوانید از آن برای ترجمه تک کلمهها استفاده کنید اما برای ترجمه جملات، اصطلاحات و متنهای عربی مناسب نیست.
منابع معتبر برای یادگیری اصول ترجمه عربی به فارسی چیست؟
در فهرست زیر، مهمترین منابع موجود برای یادگیری ترجمه عربی به فارسی را آوردهایم تا در صورت امکان و دلخواه از آنها استفاده کنید.
- «فن ترجمه»، رضا ناظمیان
- فرهنگ لغت «فرهنگ معاصر عربی - فارسی»، محمدعلی نجفی
- فرهنگ «المنجد»
- «اصول و روشهای ترجمه متون عربی»، اختر ذوالفقاری
- «ترجمه و فنون آن»، محمدعلی حقشناس
- «روش ترجمه عربی به فارسی»، حسن حضرتی
- «آموزش ترجمه عربی»، غلامرضا ستوده
نمونه سؤال اصول ترجمه عربی به فارسی
حالا که اصول ترجمه عربی به فارسی را یاد گرفتیم و آنها را با مثال بررسی کردیم، میتوانید در تمرین زیر شرکت کنید. این تمرین در واقع مجموعهای از ده پرسش چهارگزینهای است که برای پاسخ دادن به هر سؤال از آن، باید گزینه درست مورد نظر خود را انتخاب و روی آن کلیک کنید. سپس گزینه «مشاهده گزینه صحیح» را بزنید تا پاسخ درست نمایش داده شود. برای دسترسی به پاسخهای تشریحی برخی از سؤالها نیز انجام همین مراحل کافی است. با ثبت هر یک جواب درست، یک امتیار دریافت میکنید و امتیاز نهایی خود را در پایان آزمون یعنی بعد از ثبت پاسخ همه پرسشها و با کلیک بر گزینه «دریافت جواب آزمون» مشاهده خواهید کرد.
تمرین و آزمون
۱. کدام گزینه درست است؟
برای ترجمه عربی به فارسی تسلط به زبان عربی مهمتر از تسلط به زبان فارسی است.
برای درست ترجمه کردن متون عربی به فارسی باید به طور کامل به زبان و ادبیات فارسی مسلط باشیم زیرا تسلط به این زبان، مهمتر از تسلط به زبان عربی است.
زبان و عربی و فارسی از نظر قواعد دستوری بسیار مشابه هستند و ترجمه از عربی به فارسی و برعکس، نیاز به دانش و مهارت خاصی ندارد.
برای ترجمه درست متون عربی به فارسی و برعکس، باید هم از نظر معنایی و هم از نظر قواعد دستوری، به هر دو زبان فارسی و عربی مسلط باشیم.
۲. کدام گزینه درباره جملههای عربی و فارسی و ترجمه آنها درست است؟
ترتیب اجزای جملههای عربی و فارسی مشابه هم است بنابراین حتی با ترجمه تحتاللفظی نیز مشکلی در ترجمه پیش نمیآید.
جملههای عربی به دو نوع اسمیه و فعلیه تقسیم میشوند که ترتیب اجزای هرکدام از آنها با دیگری متفاوت است و برای وفاداری به متن اصلی باید در ترجمه فارسی، اجزای جمله را به همان ترتیبی ترجمه کنیم که در جمله عربی آمده است.
در زبان عربی گاهی جمله با فعل شروع میشود و گاهی با اجزای دیگری مانند مفعول، جار و مجرور و... اما در ترجمه همه جملههای عربی به فارسی، باید آنها را مطابق ترتیب اجزای جمله در فارسی یعنی «نهاد + فعل» جایگذاری کنیم.
اگر جمله عربی، جمله فعلیه باشد، باید در ترجمه به فارسی، جای فاعل و فعل را عوض کنیم یعنی ابتدا فاعل و سپس فعل را ترجمه کنیم اما در جملههای اسمیه عربی، چون ترتیب اجزای خود این جملهها با دستور زبان فارسی فارسی، یکی است، میتوانیم آنها را به صورت تحتاللفظی ترجمه کنیم.
۳. کدام گزینه درباره ترجمه جملههای اسمیه عربی درست نیست؟
جملههای اسمیه عربیه دارای دو نقش مبتدا و خبر هستند و بدون استثناء، همیشه مبتدا و سپس خبر (فعل، اسم، جار و مجرور) قرار دارد بنابراین کافی است کلمات این جملهها را معنا کنیم.
با آوردن فعلی از مصدر «کان» به جملههای اسمیه، معنای آن جمله از زمان حال به زمان گذشته تغییر میکند.
وجود لای نفی جنس در جملههای اسمیه، هم اعراب مبتدا ر تغییر میدهد و هم برای معنای آن باید عبارت «هیچ... نیست» را به آن اضافه کنیم.
حروف مشبهة بالفعل مانند «إنَّ، لیت، کَأنَّ و...» هم اعراب مبتدا و خبر را از مرفوع به منصوب تغییر میدهند و هم هریک از آنها معنایی تأکیدی، تردیدی و... را به جمله اضافه میکنند.
۴. کدام گزینه را درست ترجمه کردهایم؟
أنا أُحِبُّ القراءةَ فی المکتبة.
(من در کتابخانه قرائت کردن قرآن را دوست دارم.)
هذه الحدیقة جمیلة و فیها أزهار کثیرة.
(این باغ زیبا است و در آن، گلهای زیبای زیادی وجود دارد.)
نحن نَدرِسُ اللغةَ العربیةَ لِأنّها مهمة.
(ما زبان عربی را میخوانیم چون آن مهم است.)
أُختی تَکتبُ واجباتها فی المساء.
(خواهرم واجباتش را در عصر انجام میدهد.)
ترجمه درست گزینههای اول، دوم و چهارم این سؤال را در فهرست زیر آوردهایم.
- گزینه اول: من مطالعه کردن در کتابخانه را دوست دارم. / واژه «قراءة» معنای «مطالعه» میدهد نه صرفاً «قرائت قرآن».
- گزینه دوم: این باغ، زیبا است و در آن، گلهای زیادی وجود دارد. / صفت «زیبا» در جمله عربی وجود نداشت و اضافی است.
- گزینه چهارم: خواهرم تکالیف مدرسهاش را در عصر انجام میدهد. / معنی «واجباتها» در زبان عربی، «تکالیف مدرسه» است نه واجبات دینی.
۵. در ترجمه کدامیک از گزینههای زیر هیچ مشکلی وجود ندارد؟
بیتی قریب من السوق.
(خانهام نزدیکتر از بازار است.)
کان إبنکَ یلعب بألعابه.
(دختر شما با اساببازیهایش بازی میکند.)
السماءُ صافیةٌ و الشمسُ مشرقةٌ.
(آسمان صاف است و قسم به خورشید شرق.)
اذا إجتَهَدْتَ فی عملک تحقّقْ اهدافکَ.
(اگر در کارت تلاش کنی، به اهدافت میرسی.)
۶. در ترجمه کدامیک از اعداد در جملههای این سؤال، هیچ اشتباهی وجود ندارد؟
أُشتریتُ ثلاثة کُتُبٍ جدیدة.
(شش کتاب جدید خریدم.)
إقرَءْ الدرس الثانی بعنایة.
(درس دوم را با دقت بخوان.)
سافرتُ فی الیوم الثالث من الشهر.
(به سومین شهر، سفر کردم.)
هذا هو الکتابُ الرابع فی المکتبة.
(این چهار کتاب در کتابخانه هستند.)
۷. ترجمه همه گزینههای این سؤال به جز یک گزینه درست است. آن کدام گزینه است؟
إن تَحترمْ والدیکَ یَرضی اللهُ عنکَ.
(اگر به پدر و مادرت احترام بگذاری خدا آنها را از تو راضی میکند.)
إذا أکلتم طعاماً صحیّاً تکونوا قویّاً.
(اگر غذای سالم بخورید، قوی میشوید.)
لو سمعتما نصیحةَ والدکما ما ندمتما.
(اگر شما دوتا نصیحت پدرتان را گوش میکردید، پشیمان نمیشدید.)
إن تساعدین الآخرین یکرموکِ.
(اگر به دیگران کمک کنی، به تو احترام میگذارند.)
۸. در کدام گزینه کل متن زیر را به درستی ترجمه کردهایم؟
فی یومٍ من الایّام، استقیظ أحمدٌ مبکرّاً، ثمَّ ذهبَ الی المدرسة. فی الطریق رَأَیَ صدیقه خالداً. فقال له: «صباح الخیر یا خالد. هل استعددت للامتحان؟» أجابَ خالدٌ: «نعم، قرأتُ الدروسَ جیّداً.» عندما وصل التلمیذان الی المدرسة، دخلا الفصلَ و جلسا الی المقاعد. بدأ المعلمُ یوزَّعُ أوراقَ الامتحان و قال: «أذا کتبتم بترکیزٍ تنجحوا.» کتب أحمدُ الامتحانَ بهدوء و کذلک خالد. بعد ساعة انتهیا و خرجا من الفصلِ فرحین و قالا: «إن اجتهدنا دائماً، سنحقِّقُ أحلامتنا.»
روزی از روزها احمد دیر از خواب بیدار شد و سریع به مدرسه رفت. در راه، دوست خود، خالد، را دید. پس به او گفت: «صبحت به خیر ای خالد. آیا برای امتحان آماده شدهای؟» خالد جواب داد: «نه. درسها را شدید نخواندهام.» زمانی که دو دانشآموز به مدرسه رسیدند، داخل کلاس شدند و روی میزها نشستند. معلم پخش برگههای امتحان را شروع کرد و گفت: «تا زمانی که پاکیزه بنویسید، موفق خواهید شد.» احمد امتحان را به خوبی نوشت و خالد نیز مانند او. بعد از چند ساعت، زمان امتحان به انتها رسید و آن دو شاد از کلاس بیرون رفتند و گفتند: «اگر همیشه تلاش کنیم، به خوشیها دست پیدا میکنیم.»
روزی از روزها، احمد زود بیدار شد و به مدرسه رفت. در راه دوستش، خالد را دید و به او گفت: «صبح بخیر خالد! آیا برای امتحان آماده شدهای؟» خالد جواب داد: «بله، من درسها را خیلی خوب خواندهام.» وقتی دو دانشآموز به مدرسه رسیدند، وارد کلاس شدند و روی نیمکت ها نشستند. معلم شروع به پخش کردن برگههای امتحان کرد و گفت: «اگر با دقت بنویسید، موفق میشوید.» احمد با آرامش امتحان را نوشت و خالد نیز همینطور. بعد از یک ساعت آن دو امتحان را تمام کردند و شادمان از کلاس بیرون رفتند و گفتند: «اگر همیشه تلاش کنیم، به آرزوهایمان میرسیم.»
روزی روزگاری احمد مبتکر بیدار شد و بعد، به مدرسه رفت. در راه، او دوست خود خالد را دید و به او گفت: «صبح به خیر ای خالد! آیا برای امتحان خواندهای؟» خالد پاسخ او را اینطور داد: «بله، من خیلی خوب درسهایم را خواندهام.» هنگامی که این دو دانشآموز به مدرسه رسیدند، وارد کلاس شدند و روی نیمکتها نشستند. معلم شروع به پخش کردن برگههای امتحان کرده بود و میگفت: «اگر با دقت بنویسید، حتماً موفق خواهید شد.» احمد و خالد با دقت امتحان خود را نوشتند. بعد از دو ساعت، آنها امتحان را تمام کردند و خوشحال از کلاس بیرون میرفتند و میگفتند: «اگر همیشه تلاش کنیم به همه آرزوهایمان دست پیدا خواهیم کرد.»
روزی از روزها احمد خیلی زود از خواب بیدار شد و به سمت مدرسه میرفت. در راه او دوستش خالد را دید پس گفت: «صبح بخیر خالد! آیا برای امتحان امروز آمادهای؟» خالد جواب داد: «نه، درسها را کمی خواندهام.» وقتی که دو دانشآموز به مدرسه رسیدند، وارد کلاسشان شدند و روی صندلیها نشستند. معلم شروع به پخش کردن کاغذهای امتحان کرد و در همین حال، میگفت: «تا زمانی که خوب بنویسید، موفق خواهید شد.» احمد و خالد مانند هم به آرامی امتحان را نوشتند. بعد از ساعاتی امتحان را تمام کردند و خوشحال از کلاس بیرون میرفتند و میگفتند: «اگر پیوسته تلاش کنیم، همیشه موفق خواهیم بود.»
۹. ترجمه کدام گزینه کاملاً صحیح است؟
قَرَأَتْ فاطمةٌ ثلاث قصصٍ جمیلةٍ فی المکتبة ثم کَتَبَتْ ملخّصاً عنها فی دفترها.
(فاطمه سه داستان زیبا را در کتابخانه میخواند و سپس خلاصهای از آنها را در دفترش خواهد نوشت.)
کَتَبَ علیٌ رسالةً طویلةً الی صدیقه یصف فیها حیاته الیومیة فی المدرسة.
(علی نامهای طولانی به دوستش نوشت که در آن، زندگی روزمرهاش در مدرسه را توصیف میکرد.)
إذا إجتهد الطالبُ فی دراسته و شارک فی الأنشطة المدرسیة یصبح ناجحاً و محبوباً.
(اگر دانش آموز در درسش تلاش کند و در فعالیتهای مدرسه شریک شد، موفق و معروف میشود.)
ذهبَ خالدٌ مع والده الی السوق لشراء الفواکه و الخضرواتِ الطازجة.
(خالد همراه مادرش به بازار میرفت تا میوه بخرند و همچنین سبزیهای تازه.)
۱۰. در کدام گزینه ترجمه بهتری برای متن زیر آوردهایم؟
فی غابةٍ الخضراء واسعةٍ عاشتْ أرنبةٌ صغیرةٌ مع أمّها. فی أحد الایّام خرجت الأرنبةُ تبحثُ عن طعامٍ فرأت غراباً یقف علی الشجرةِ. قال الغرابُ: «الی تذهبین یا أرنبة؟» اجابت الأرنبة: «أنا جائعةٌ و أبحث عن جزرةٍ لذیذةٍ.» ضحک الغرابُ و قال: «هناک حقلٌ قریبٌ ملیءٌ بالجزر، إذهبی الیه و ستجدین ما تریدین.» شکرت الأرنبة الغرابَ و ذهبت بسرعةٍ الی الحقل. فأکلتْ جزراتٍ کثیرة و عادت سعیدةً الی بیتها. قالت الأمُّ: «إذا سمعتِ النصیحةَ الطیّبةَ تسعد فی حیاتک.»
در جنگلی سبز و پهناور، یک خرگوش با مادرش زندگی میکرد. روزی خرگوش برای پیدا کردن غذا بیرون رفت و کلاغی را دید که روی درخت نشسته بود. کلاغ گفت: «کجا میروی ای خرگوش؟» خرگوش جواب داد: «من گرسنهام و دنبل یک هویج خوشمزه میگردم.» کلاغ خندید و گفت: «اینجا نزدیک مزرعهای پر از هویج است به آنجا برو و آنچه میخواهی را پیدا خواهی کرد.» خرگوش از کلاغ تشکر کرد و با سرعت به مزرعه رفت. او هویجهای زیادی خورد و شادمان به خانه برگشت. مادرش گفت: «اگر به نصیحت خوب گوش کنی، در زندگی خوشبخت خواهی شد.»
در جنگل سبز پهناوری، خرگوشی کوچک با مادرش زندگی میکرد. در یکی از روزها خرگوشها برای پیدا کردن ناهار بیرون رفتند. خرگوش کوچک کلاغی را دید که روی درخت نشسته بود. کلاغ گفت: «کجا میروید ای خرگوشها؟» خرگوش جواب داد: «ما گرسنهایم و دنبال هویجهای خوشمزه میگردیم.» کلاغ خندید و گفت: «مزرعه هویجی نزدیک اینجا است. به آنجا بروید و هرچه میخواهید پیدا کنید.» خرگوش از کلاغ تشکر کرد و با سرعت به سمت مزرعه رفتند. آنها هویجهای زیادی خوردند و شادما به خانه برگشتند. مادر به خرگوش کوچک گفت: «اگر به نصیحتهای خوب گوش کنی، در زندگی خوشحال خواهی شد.»
در باغی سرسبز و وسیع، خرگوشی با مادرش زندگی میکرد. یک روز خرگوش برای پیدا کردن شکار به بیرون رفت. روباهی را دید که پایین یک درخت نشسته بود. روباه به خرگوش گفت: «ای خرگوش! کجا میروی؟» خرگوش پاسخ داد: «من خسته هستم و دنبال یک جزیره پر از غذا میگردم.» روباه خندید و گفت: «همینجا نزدیک، مزرعهای است که در آن هویجهای زیادی وجود دارد. میتوانی به آنجا بروی و هرچه میخواهی استارحت کنی و بخوری.» خرگوش از روباه تشکر کرد و به سرعت از او دور شد و به مزرعه رفت. خرگوش هویجهای زیادی خورد و خوشحال به خانه برگشت. مادر خرگوش به او گفت: «اگر به خوبی به نصیحتهای دیگران گوش کنی، در زندگیات سعادتمند خواهی شد.»
در باغی سرسبز و پهناور، خرگوشی کوچک همراه با مادرش زندگی میکردند. خرگوش روزی برای پیدا کردن غذاهایی از خانه بیرون رفت و دید کلاغی را که روی درخت نشسته بود. کلاغ به او گفت: «ای خرگوش کوچک! کجا میخواهی بروی؟» جواب داد: «من خیلی گرسنهام و میخواهم یک هویج خوشمزه را.» کلاغ خندید و سپس گفت: «جنگلی پر از هویج در همین نزدیکی است که اگر میخواهی به آنجا برو و پیدا ک آنچه را میخواهی.» تشکر کرد خرگوش از کلاغ و سریع به سمت جنگل رفت. پس هویجهای زیادی خورد و خوشحال به خانه برگشت. مادر خرگوش به او گفت: «هرگاه به نصحیتهای خوب عمل کنی، خوشحال خواهی شد.»
جمع بندی اصول ترجمه عربی به فارسی
در این مطلب از مجله فرادرس با همه اصول ترجمه عربی به فارسی آشنا شدیم و نکات کاربردی برای یادگیری سریع ترجمه از عربی را نیز توضیح دادیم. یعنی در این مطلب به بررسی قواعد صرف و نحو عربی، پرداختیم. همچنین بررسی خطاهای رایج در ترجمه از عربی به فارسی نیز از دیگر مباحث این مطلب بود. در انتهای مطلب نیز منابع معتبر برای ترجمه از عربی را معرفی کردیم و پرسشهایی چهارگزینهای برای سنجش میزان یادگیری شما قرار دادیم تا با استفاده از آنها یادگیری خود را تثبیت کنید.
