فرادرس
سه قانون مهم برای بهبود بخشیدن به قدرت تصمیم‌گیری
هر فرد در زندگی روزمره‌ی خود، دائم در حال تصمیم‌گیری و انتخاب بین گزینه‌های مختلف است. زمانی که در معرض تصمیم‌گیری‌های مهم قرار می‌گیریم، استرس و نگرانی قدرت استدلال ما را ضعیف می‌کند. هر چه مسئولیت‌ها بیشتر باشند، تصمیمات اهمیت بیش‌‌تر‌ی می‌یابند. در رده‌های بالای سازمانی، تصمیم‌گیری یک مدیر، بر زندگی و کار افراد بسیاری تأثیر می‌گذارد. از این رو، بهبود بخشیدن به کیفیت تصمیم‌ها و کسب مهارت در این زمینه، یک امر حیاتی است و نیاز به مطالعه و یادگیری دارد.
قدرت قضاوت صحیح و پیش‌بینی آینده، دو نیرویی هستند که تصمیمات بر اساس آن‌ها گرفته می‌شود. هر فرد در هنگام انتخاب، گزینه‌های در دسترس خود را بررسی و قضاوت می‌کند و پیامدهای احتمالی هر یک را در نظر می‌گیرد. با تقویت این نیروها، می‌توان تصمیمات بهتری گرفت. سه قانون مهم برای تصمیم‌گیری صحیح وجود دارد:
به قضاوت‌های خود کم‌تر اعتماد کنید!
منظور از این جمله پرهیز از اعتماد به نفس بیش از حد است. گاهی افرادی که در کاری سابقه‌ی طولانی و تجربه‌ی زیاد دارند، اشتباهات بزرگ‌تری مرتکب می‌شوند. علت این امر اتکای بیش از حد به قضاوت‌ها و برداشت‌ها است. فردی که تجربه‌ی کم‌تری داشته باشد در هیچ موردی مطمئن نیست. به همین دلیل در تصمیمات خود دقت بیش‌‌تر‌ی به خرج می‌دهد اما افرادی که بیش از حد اعتماد به نفس دارند، برخی نتایج را قطعی در نظر می‌گیرند. مثلاً آن‌ها کاملاً مطمئن هستند که انتخاب گزینه‌ی الف به دریافت نتیجه‌ی ب ختم می‌شود و نتیجه‌ی ب قطعاً از نتیجه‌ی ج بهتر خواهد بود. قانون شماره‌ی یک این است که کم‌تر مطمئن باشید. نتیجه‌ها کم‌تر از آنچه شما فکر می‌کنید قطعی هستند. با در نظر گرفتن این موضوع دوباره به تصمیمات خود دقت کنید. اگر کم‌تر از نتایج تصمیمات خود مطمئن باشید آمادگی مواجهه با هر رویدادی را خواهید داشت. البته این به معنای استفاده نکردن از تجربیات نیست. بلکه به دانستن احتمالات اشاره دارد.
درصد تکرار اتفاقات را در نظر بگیرید
گفتیم که یکی از ملزومات بهبود بخشیدن به قدرت تصمیم‌گیری، داشتن مهارت پیش‌بینی است. برای کسب این مهارت باید بسامد، یا درصد تکرار اتفاقات را بدانید. هنگامی که با یک انتخاب مواجه می‌شوید از خود بپرسید نتیجه‌ی مورد نظر معمولاً چقدر اتفاق می‌افتد؟ این روش در تحقیقات علمی و بررسی‌های آماری استفاده می‌شود، ولی در تصمیمات روزمره نیز مفید خواهد بود. اگر فکر می‌کنید انتخاب گزینه‌ی الف به نتیجه‌ی ب منجر می‌شود، از خود بپرسید که این قاعده چند بار اتفاق افتاده است؟ دانستن درصد احتمال بروز یک واقعه به افزایش مهارت قضاوت نیز کمک می‌کند. اگر فکر می‌کنید نتیجه‌ی ب از نتیجه‌ی ج بهتر است بررسی کنید که در چند مورد این موضوع صدق می‌کند. مثلاً اگر می‌خواهید از شغل فعلی خود استعفا بدهید و یک کسب‌و‌کار جدید به راه بیاندازید، تحقیق کنید که چه تعداد افراد در موقعیت مشابه، از چنین تصمیمی راضی بوده‌اند.
نکته‌ای که با تقویت قدرت قضاوت و پیش‌بینی سعی داریم به آن برسیم، دور شدن از دیدگاه درونی است. دیدگاه درونی شما بر اساس ذهنیتی که دارید شکل می‌گیرد و یک انتخاب را برتر از دیگری می‌داند. وقتی واقعیات بیرونی، احتمالات و بسامد تکرار رویدادها را در نظر بگیرید، از یک دیدگاه بیرونی و فراگیر به موضوع نگاه کرده‌اید، بنابراین تحلیل شما دقیق‌تر و درست‌تر خواهد بود.
آمار و احتمالات بیاموزید
آمار و احتمال یک دانش تخصصی به شمار می‌رود. سعی کنید مفاهیم ابتدایی این علم را یاد بگیرید. رعایت این قانون کمی زمان می‌برد و نیاز به مطالعه دارد اما با اختصاص دادن مقدار کمی زمان و انرژی و یادگیری آمار و احتمال، کیفیت تصمیمات خود را تا حد زیادی بهتر خواهید کرد. این کار به شما در رعایت دو قانون قبل نیز کمک می‌کند. با یادگیری فرمول‌های ابتدایی احتمالات، درصد احتمال رخ دادن یک رویداد را به راحتی تعیین می‌کنید و دیگر از کسب یک نتیجه‌ی خاص مطمئن نخواهید بود. به تدریج و با تمرین‌های مداوم، مغز شما به این نوع تفکر عادت می‌کند. این کار شبیه یادگیری رانندگی است. در روزهای ابتدایی، حواس خود را به تمامی نکاتی که مربی می‌گوید و رعایت قوانین متمرکز می‌کنید. به همین دلیل انرژی ذهنی زیادی مصرف می‌شود و رانندگی سخت به نظر می‌رسد اما پس از پایان دوره‌ی آموزش و مدتی تمرین، رانندگی تقریباً به فرآیندی خودکار تبدیل می‌شود. دیگر بدون نیاز به این که هر لحظه به آموخته‌های خود رجوع کنید، به شیوه‌ای صحیح رانندگی می‌کنید و از آن لذت می‌برید.
نکات پایانی
- به خاطر داشته باشید که این سه قانون، مکمل هم هستند. آن‌ها را به صورت هم‌زمان یاد بگیرید و به کار ببندید.
- با کسب اطلاعات بیشتر، گزینه‌ها و راه حل‌های بهتری برای حل مسائل پیدا خواهید کرد؛ بنابراین همیشه به دنبال کسب دانش در زمینه‌ی کاری خود، و همچنین مشورت با افراد آگاه و متخصص باشید.
- به احساسات خود آگاه باشید و آن‌ها را مدیریت کنید. تصمیم‌گیری در شرایطی که خشمگین یا هیجان‌زده هستید، احتمال اشتباه را بالا می‌برد. زمان مواجه شدن با احساسات شدید، از تکنیک‌های آرامش ذهن استفاده کنید. تکنیک ساده‌ای مانند تنفس آگاهانه، کمک بسیاری به آرامش ذهن و بدن خواهد کرد. می‌توانید برای چند لحظه روی تنفس خود تمرکز کنید. در صورت امکان به یک فضای آرام بروید و چشم‌های خود را ببندید. سعی کنید دم و بازدم هر کدام پنج ثانیه طول بکشند. این کار را حداقل یک دقیقه ادامه دهید. تنفس آرام و باتوجه، نه تنها ذهن را آرام می‌کند بلکه تنش‌های سیستم عصبی و ضربان قلب را نیز کاهش می‌دهد.
- با تعیین اهداف و ارزش‌ها، تصمیم‌گیری آسان‌تر خواهد شد. به این ترتیب زندگی و کار شما جهت مشخصی پیدا می‌کند و تمامی گزینه‌هایی که با این جهت هم‌خوانی ندارند، خود به خود حذف می‌شوند. موفق‌ترین افراد، همیشه آن‌هایی هستند که روی خواسته‌های خود تمرکز دارند. همیشه اهداف خود و یا سازمان و مجموعه‌ای که برای آن تصمیم می‌گیرید را در نظر داشته باشید. با این کار تمامی تصمیمات شما سمت و سوی مشخصی پیدا خواهند کرد.
- لیست کردن گزینه‌ها و نوشتن دلایلی که برای انتخاب هر یک وجود دارد یک روش مناسب برای نظم بخشیدن به ذهن است. روی یک کاغذ تمامی گزینه‌های موجود، استدلال‌ها، احتمالات و نتیجه‌ای که برای هر گزینه پیش‌بینی می‌کنید بنویسید. با نوشتن، روند تفکر خود را منظم و آرام می‌کنید و ممکن است راه حل‌های خلاقانه‌تری به دست آورید.
اگر تمایل به مطالعه بیشتر در این موضوع داشته باشید، شاید آموزش های زیر نیز برای شما مفید باشند:
—
