فرادرسمعرفی سبک های خبری | راهنمای کاربردی
در این مطلب، مفهوم سبک خبری بیان شده و سپس، به معرفی سبک های خبری به طور کامل و همراه با ارائه مثال، پرداخته شده است.
معرفی سبک های خبری
اصل ماجرا در خبرنویسی زمانی است که خبرنگار در نشست خبری یا مصاحبه حضور یافته است، مطالب رد و بدل و گردآوری شده را یادداشت کرده و اکنون می‌خواهد چرک‌نویس‌ها را پاک‌نویس کند و در قالب یک خبر خواندنی و جذاب آماده انتشار کند. برای نگارش خبر، خبرنگار باید سبک‌های مختلف خبری را بشناسد و از هر کدام از آن‌ها در زمان مناسب خودش استفاده کند. از این رو، در این نوشتار به معرفی سبک های خبری پرداخته شده است. به طور کلی سبک‌های خبری عبارت هستند از:
- سبک تاریخی
- سبک هرم وارونه
- سبک تاریخی همراه با لید
- سبک پایان شگفت‌انگیز
- سبک بازگشت به عقب
- سبک تشریحی
هر کدام از این سبک‌ها برای نوع خاصی از خبر مناسب هستند و به طبع معایب و مزایای خود را دارند. در ادامه مطلب معرفی سبک های خبری هر یک از سبک های خبری بیان شده مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
سبک خبری تاریخی
سبک خبری تاریخی یکی از راحت‌ترین و قدیمی‌ترین شیوه‌های نگارش خبر به خصوص برای مبتدیان است. سبک تاریخی فاقد لید است و روش نگارش آن بدین صورت است که بخش‌های مختلف رویداد به ترتیب وقوع آن نوشته می‌شود. مثال زیر در این راستا قابل توجه است.
تهران - ایرنا - اجلاس سران کشورهای اسلامی (کوالالامپور 2019) صبح پنج شنبه به وقت محلی
با حضور حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و سران کشورهای مالزی، ترکیه و قطر و صدها تن
از شخصیت‌ها و نخبگان کشورهای اسلامی در مرکز همایش‌های بین‌المللی شهر کوالالامپور پایتخت مالزی آغاز شد.
دکتر روحانی در بدو ورود به محل برگزاری همایش از سوی ماهاتیر
محمد نخست وزیر مالزی مورد استقبال قرار گرفت ….
همان‌طور که ملاحظه می‌کنید در این خبر که به سبک تاریخی نوشته شده، قسمت‌های مختلف خبر از ابتدا به همان ترتیب که واقع شده، نوشته شده است. مزایای این سبک اعمال نظر کمتر خبرنگاران در حذف یا افزودن مطالب و بیان کامل‌تر رویدادهای خبری است، معایب آن هم این است که چون وقایع به ترتیب رخداد نوشته می‌شوند، ممکن است بخش مهم خبر در اواسط یا انتهای مطلب آورده شود و مخاطب زمان بیشتری باید صرف کند تا به بخش‌های مهم مطلب برسد و بدین ترتیب امکان خستگی خواننده وجود دارد، ضمن اینکه نگارش خبر با سبک تاریخی کار تیتر زدن و صفحه‌آرایی را نیز مشکل می‌کند چون خبرنگار یا دبیر برای انتخاب تیتر مناسب باید همه مطلب را بخواند تا به بخش‌های مهم دسترسی پیدا کند و این خواندن صرف زمان بیشتری می‌طلبد. در ادامه، یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین سبک های خبری
سبک خبری هرم وارونه
در این سبک برخلاف سبک تاریخی، نگارش خبر بر اساس اهمیت قسمت‌های خبر انجام می‌شود و بخش‌های مهم در ابتدا و قسمت‌هایی که از اهمیت کمتری برخوردار هستند در انتها نوشته می‌شوند. سبک هرم وارونه که کارآمدترین شیوه خبرنویسی است دارای مزیت‌هایی هم هست. اینکه مخاطب لازم نیست برای دریافت بخش‌های مهم زمان زیادی صرف کند و البته کار تیتر زدن هم راحت‌تر است چون خبرنگار و سردبیر با خواندن بخش‌های ابتدایی خبر می‌توانند به راحتی تیتر مناسب را پیدا کنند؛ اما سبک هرم وارونه معایبی هم دارد مثلاً اعمال نظر خبرنگار و سردبیر بیشتر خواهد بود و می‌تواند منجر به حذف بخش‌هایی از خبر یا افزودن مطالبی به خبر شود و همچنین به علت اینکه خلاصه مهم‌ترین قسمت‌ها در ابتدای خبر می‌آیند، احتمال تکرار مطالب هم بسیار زیاد است و همین تکرار ممکن است باعث شود که مخاطبان از خواندن ادامه مطلب صرف نظر کنند. مثال زیر برای سبک خبری هرم وارونه قابل توجه است. همان‌طور که می‌توان ملاحظه کرد، خبر به ترتیب اهمیت بخش‌ها نوشته شده و در هر پاراگراف بخشی از رویداد اعلام شده است.
تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی: بر اساس مصوبه دولت و به‌منظور افزایش سرمایه‌گذاری، تقویت و جلب مشارکت
کارکنان دولت در بخش تعاون، ماهانه ۳۰۰۰
ریال از حقوق آنان کسر و به حساب تعاونی‌ها واریز می‌شود.
این مصوبه در جلسه ماهانه شورای معاونان وزارتخانه‌ها به ریاست معاون رئیس‌جمهوری دیروز مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد در این زمینه بخشنامه‌ای توسط وزارت تعاون به
دستگاه‌های دولتی صادر شود.
بر اساس این مصوبه، با توافق کارکنان ماهانه مبلغ ۳۰۰۰ ریال از محل کمک هزینه عائله‌مندی قانون نظام هماهنگ
پرداخت، کسر و به حساب اتحادیه تعاونی مصرف کارکنان دولت و شرکت‌های تعاونی دستگاه‌های مربوطه واریز می‌شود.
سبک خبری تاریخی همراه با لید
یکی دیگر از روش‌های مرسوم خبرنویسی سبک تاریخی همراه با لید است، این سبک همان‌طور که از نام آن پیدا است مانند سبک تاریخی است اما با لید نوشته می‌شود. این سبک هم مانند دیگر سبک‌ها مزایا و معایبی دارد. از جمله مزایای سبک خبری تاریخی همراه با لید می‌توان به این مورد اشاره کرد که مخاطب با خواندن لید می‌تواند از بخش مهم خبر آگاه شود تا بدین ترتیب تصمیم بگیرد که ادامه مطلب را مطالعه و یا به کل از مطالعه آن صرف‌نظر کند. همچنین، در این سبک خبری تاریخی که از لید بهره می‌برد، کار تیتر زدن برای خبرنگار و دبیر راحت‌تر است. از معایب آن نیز می‌توان به این مورد اشاره کرد که بازهم احتمال حذف یا افزودن مطالب و اعمال نظر خبرنگار و سردبیر وجود دارد. در این راستا، مثال زیر که در کتاب اصول خبرنویسی برای سبک خبری تاریخی همراه با لید ذکر شده، قابل توجه است.
لید: زن جوانی که در نخستین ازدواج خود با شکست روبرو شده بود، برای انتقام از مردان، پس از ۹ بار نامزدی طی شش ماه و گرفتن پول از نامزدهای خود، دستگیر و به پرداخت جزای نقدی محکوم شد.
متن: اکرم، ۲۸ ساله، مدتی قبل با پسر جوانی آشنا و با او نامزد شد. ولی هنوز زمان زیادی از برگزاری مراسم نامزدی نگذشته بود که به دلایلی، پسر جوان تصمیم گرفت نامزدی خود را با اکرم به هم بزند. به این ترتیب آن دو از هم جدا شدند. اکرم که از این اتفاق سرخورده و ناراحت ….
با خواندن مثال ذکر شده می‌توان ملاحظه کرد که در لید خلاصه مهم‌ترین بخش خبر آورده شده و در پاراگراف بعد، ماجرا از ابتدا تعریف شده است.
سبک خبری پایان شگفت‌انگیز
در سبک پایان شگفت‌انگیز قسمت‌های مختلف خبر جوری نوشته می‌شوند که قسمت جذاب در انتهای آن قرار می‌گیرد. این روش بیشتر برای اخبار کوتاه و مطالبی که حاوی ارزش خبری عجیب و استثنایی هستند، به کار می‌رود. مثال زیر در این راستا شایان توجه است.
پلیس تهران، سارق فروشگاه شهروند را بازداشت نکرد. نادر که به عنوان جوان‌ترین سارق شهر معروف شده، هنگامی که همراه پدر و مادر خود برای خرید به فروشگاه شهروند رفته بود از فروشگاه خارج نشد. دو ساعت بعد وقتی پلیس و نگهبانان فروشگاه پس از به صدا در آمدن آژیر خطر خود را به محوطه داخلی فروشگاه رساندند نادر را که هراسان به هر طرف می‌دوید یافتند. پلیس تنها به یک دلیل این سارق جوان را بازداشت نکرد. او سه ساله بود و از فرط خستگی در فروشگاه به خواب رفته بود.
سبک بازگشت به عقب
یکی دیگر از سبک‌های متداول خبری به ویژه در خبرهای کوتاه، سبک بازگشت به عقب است؛ یعنی از آخرین قسمت خبر شروع شده و بعد سابقه آن کامل‌تر از خبرهای معمولی ارائه می‌شود. مطالعه مثال زیر به آشنایی بیشتر با این سبک خبری و درک آن کمک می‌کند.
محمد قالیباف به سمت رئیس مجلس شورای اسلامی انتخاب شد….
وی پیش از این شهردار تهران بود….
محمد قالیباف دارای مدرک دکتری در رشته جغرافیای سیاسی است و دوره خلبانی هواپیمای ایرباس را در فرانسه گذرانده است.
همان‌طور که می‌توان ملاحظه کرد، مهم‌ترین بخش خبر انتخاب دکتر قالیباف به سمت ریاست مجلس شورای اسلامی است و در پاراگراف‌های بعد به سوابق وی اشاره شده است.
سبک تشریحی
این سبک خبری در مقایسه با سایر سبک های خبری کاربرد کمتری دارد. سبک خبری تشریحی بدین صورت است که پس از ذکر هر قسمت از خبر، توضیحات و اطلاعات تکمیلی ارائه می‌شود. لازم به ذکر است که این سبک خبری بیشتر در خبرهای بلند و بحث‌انگیز به کار می‌رود. نمونه زیر در این راستا قابل بررسی است.
طرح حذف کنکور در مجلس شورای اسلامی تصویب شد.
بر اساس این طرح دانش‌آموزان سال آخر دبیرستان می‌توانند
بدون شرکت در کنکور به دانشگاه راه یابند….
مخالفان این طرح می‌گویند که تصویب چنین طرحی
به افزایش بیکاران دانشگاه رفته کمک می‌کند و منجر به ….
همان‌طور که مشخص است، در این خبر علاوه بر اطلاع‌رسانی نسبت به حذف کنکور، توضیحات و اطلاعات خبرنگار هم اضافه شده تا مطلب روشن‌تری در اختیار خواننده قرار بگیرد. بدین ترتیب خبرنگاران با فراگرفتن سبک‌های خبری می‌توانند بعد از تهیه محتوای خبر، خبری با رعایت اصول حرفه‌ای و به مراتب جذاب‌تر بنویسند.
کتابنامه:
اصول خبرنویسی، اکبر نصراللهی، چاپ سیزدهم، انتشارات سروش
این مطلب توسط نویسنده مهمان، «آزاده ارشدی»، نوشته شده است.
بسیار عالی
عالی بود