فرادرسپیل اشکانی، اولین باتری جهان
شاید گاهی این موضوع به ذهن افراد خطور کند که نوع بشر، در طول تاریخ به فناوری بی‌توجه بوده و تنها در قرن‌های اخیر است که این موضوع برای او جذابیت پیدا کرده است. در حالیکه بررسی‌های باستان‌شناسان حکایت از آن دارد که ریشه بسیاری از فناوری‌های امروزی، در دوران‌های بسیار قدیم است.
باتری یا پیل الکتریکی نیز از جمله مصنوعات مفید ساخت بشر است که زمان ساخت آن به دوران قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد. «پیل اشکانی» یا «باتری اشکانی» (Parthian Battery)، اولین باتری ساخته شده در جهان محسوب می‌شود. این باتری در دوران امپراتوری اشکانیان (۲۵۰ قبل از میلاد مسیح تا ۲۲۴ میلادی) ساخته شده است.
پیل اشکانی در منطقه‌ای از امپراتوری اشکانیان کشف شده است که در حال حاضر، در عراق کنونی قرار دارد. این روستا «خوجوت رابه» نام دارد. روستای خوجوت رابه بالغ بر ۲,۰۰۰ سال قدمت دارد و در طول امپراتوری اشکانی ساخته شده است. به همین دلیل است که به این باتری، «پیل بغداد» نیز گفته می‌شود. شایان ذکر است که طی اکتشافات انجام شده، بیش از یک عدد از این پیل‌ها یافت شده است. البته، برخلاف «ویلهم کونیگ» (Wilhelm König) که معتقد است این پیل متعلق به دوره اشکانیان است، «جان سیمپسون» (John Simpson) معتقد است که به دلایل گوناگونی از جمله فرم کوزه، این پیل متعلق به دوران ساسانیان است.
روش کار پیل اشکانی
همانطور که در تصویر زیر مشهود است، پیل اشکانی از سه بخش، شامل یک کوزه سفالی کوره رفته به قطر 8، ارتفاع 14 و دهانه ۳/۳ سانتی‌متر، یک میله آهنی به طول ۷/۵ سانتی‌متر و یک استوانه مسی به طول ۹/۸ و قطر ۲/۶ سانتی‌متر تشکیل شده است. میله آهنی، درون استوانه مسی معلق است ولی با آن تماس ندارد. میله آهنی و استوانه مسی، هر دو با استفاده از یک «درپوش آسفالتی» (Asphalt Plug) (پلمپ) در جای خود ثابت شده‌اند.
مشخص نیست که در این پیل از چه الکترولیتی استفاده می‌شده است، اما بر اساس پژوهش‌ها و آزمایش‌های صورت گرفته توسط محققان، این احتمال وجود دارد که از محلول سرکه، آب لیمو و یا مس به عنوان الکترولیت در این پیل استفاده شده است. دلیل این گمانه‌زنی، آشنایی مردمان آن دوران با «اسید استیک» (Acetic acid | جوهر سرکه) و «اسید سیتریک» (Citric acid | جوهر لیمو) است. شایان ذکر است که این استوانه مسی ضد آب نیست؛ بنابراین اگر کوزه از مایعی پر شود، این مایع اطراف میله آهنی را نیز پر می‌کند.
ولتاژ تولیدی توسط پیل اشکانی
بر اساس محاسبات تئوری انجام شده، گفته می‌شود که پیل اشکانی قادر به تولید ولتاژ ۷۹ ولت است. اما آزمایش‌های عملی حاکی از اعداد و ارقامی متفاوت هستند. این باور که پیل اشکانی در شرایط خاصی برای تولید برق مورد استفاده قرار گرفته، بارها توسط پژوهشگران آزمایش و بررسی شده است. برای مثال، طی یک آزمایش، از کوزه‌ای که با سرکه پر شده بود برای تولید نیم ولت الکتریسیته استفاده شده است. در این آزمایش که در یک برنامه تلویزیونی انجام شده بود، گفته شده است که با استفاده از این ولتاژ، می‌توان یک مجسمه نقره را طی مدت دو ساعت با استفاده از «سیانیداسیون طلا» (Gold Cyanide) آبکاری کرد.
در آزمایش دیگری، از یک کوزه سفالی کوره رفته و آب لیمو به عنوان الکترولیت، برای فعال کردن واکنش‌های الکتروشیمیایی بین مس و آهن، استفاده شده است. چهار پیل ساخته شده به این روش، به صورت سری به یکدیگر متصل شده‌اند و توانسته‌اند ۴ ولت الکتریسیته تولید کنند. متصل کردن پیل‌ها به یکدیگر به صورت سری، ولتاژ لازم برای آبکاری یک «پیکسل» (Badge) کوچک و سوزن‌هایی با کاربرد درمانی و شبیه به آن‌هایی که در طب سوزنی استفاده می‌شوند را فراهم کرد. اما این ولتاژ برای شوک دادن به فردی که در این آزمایش شرکت کرده بود، کافی محسوب نمی‌شد.
کاربرد پیل اشکانی در دوران قدیم
هنوز برای پژوهشگران شفاف نیست که این پیل در دوران قدیم چه کاربردهایی داشته است. بر اساس نظریه‌ای که توسط برخی از محققان ارائه شده است، این شی به عنوان «پیل گالوانی» (Galvanic Cell) برای «آبکاری الکترولیتی» (Electroplating) و یا نوعی از «الکتروتراپی» (Electrotherapy) استفاده شده است. اما گفته می‌شود که هیچ شی آبکاری شده‌ای که متعلق به این دوران از تاریخ باشد، کشف نشده است. بر اساس دیدگاه دیگری، از این پیل‌ها به عنوان مجرایی برای نگه‌داری طومارهای مقدس استفاده می‌شده.
سلام ممنون از شما ،تاریخ پیدایش این پیل چند سال هست منظورم اکتشاف اون هست