آینده زبان برنامه نویسی جاوا چیست و آیا ارزش یادگیری دارد؟ (+ فیلم رایگان)

در چند سال اخیر، برخی از زبان‌های برنامه نویسی محبوبیت بیش‌تری نسبت به دیگر زبان‌ها پیدا کرده‌اند. از گذشته تا به امروز، جاوا به عنوان یکی از زبان‌های برنامه نویسی کاربردی در حوزه‌های مختلف و در سطح وسیعی مورد استفاده قرار گرفته است. اما آیا در سال‌های آتی نیز آینده زبان برنامه نویسی جاوا درخشان خواهد بود؟ آیا زبان برنامه نویسی جاوا ارزش یادگیری دارد؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ داده می‌شود، اما پیش از بررسی آینده زبان برنامه نویسی جاوا و اهمیت یادگیری آن به عنوان یک زبان برنامه نویسی ارزشمند، ابتدا بهتر است به این سوال پاسخ داده شود که جاوا چیست و چه مزایایی دارد؟

جاوا چیست؟

جاوا یک زبان برنامه نویسی شی‌گرا و کاربردی است که با کمک آن امکان ساخت نرم‌افزار برای پلتفرم‌های مختلفی مانند ویندوز، لینوکس و سایر موارد وجود دارد. زبان برنامه نویسی جاوا یک زبان سطح بالا و مبتنی بر کلاس (شی‌گرا) محسوب می‌شود که در سال 1374 (۱۹۹۵ میلادی) توسط جیمز گاسلینگ (James Gosling) طراحی شده است.

به منظور آشنایی بیش‌تر و پیش از بررسی آینده زبان برنامه نویسی جاوا در ادامه این بخش برخی از مزایا و معایب این زبان برنامه نویسی شرح داده شده‌اند.

مزایای زبان برنامه نویسی جاوا چه هستند؟

جاوا یک زبان برنامه نویسی محبوب و چندکاربردی به حساب می‌آید و مزیت‌های بسیاری دارد.

برخی از نقاط قوت کلیدی جاوا در ادامه شرح داده شده‌اند.

• سادگی و راحتی درک جاوا
• ساختار مبتنی بر شی‌گرایی
• امنیت بالای جاوا
• امکان پشتیبانی از ویژگی‌های قابل حمل
• انجام فرآیند جمع‌آوری زباله (Garbage Collection) به صورت خودکار
• امکان نگهداری و توسعه برنامه‌ها به صورت مقرون به صرفه و اقتصادی
• مستقل از پلتفرم بودن جاوا
• پشتیبانی از چندنخی‌ (Multi-Threaded)
• سطح بالا بودن زبان جاوا

پس از ذکر مزایای جاوا بهتر است به معایب آن نیز پرداخته شود. این مهم در ادامه انجام شده است.

معایب زبان برنامه نویسی جاوا

با وجود مزیت‌های متعدد زبان برنامه نویسی جاوا، این زبان کاستی‌هایی نیز دارد. در ادامه به کاستی‌های زبان جاوا اشاره شده است.

البته باید توجه داشت که مزیت‌های زبان جاوا بسیار بیش‌تر از معایب آن است.

• عدم پشتیبانی از زبان‌های سطح پایین (فاقد اشاره‌گرها یا همان Pointerها)
• اجرا روی ماشین مجازی جاوا و به دنبال آن، نیاز به حافظه بیش‌تر
• نیاز به زمان اجرای بیش‌تر (در مقایسه با زبان C و ‎‎C++‎)
• عدم امکان کنترل Garbage Collection توسط برنامه نویس
• عدم پشتیبانی از «نوع بدون علامت» (Unsigned Types)

تا این بخش از مقاله آینده زبان برنامه نویسی جاوا این زبان به طور مختصر معرفی و مزایای آن شرح داده شدند. حال در ادامه این مطلب، آینده زبان برنامه نویسی جاوا مورد بررسی قرار می‌گیرد.

آینده زبان برنامه نویسی جاوا چیست؟

در بخش‌های مقدماتی مقاله «آینده زبان برنامه نویسی جاوا» مزایا و معایب این زبان برنامه نویسی قدرتمند شرح داده شدند. حال ممکن است این سوال پیش بیاید که آینده زبان برنامه نویسی جاوا چگونه است؟ آیا جاوا ارزش یادگیری دارد؟ در ادامه این بخش از مقاله به این سوال‌ها پاسخ داده می‌شود.

در طول سال‌‌های اخیر، جایگاه جاوا به عنوان یکی از زبان‌های برنامه نویسی برجسته و کاربردی برای ساخت اپلیکیشن‌های در سطح سازمانی (Enterprise) تثبیت شده است. در عصر کنونی، به نظر می‌رسد که برای آینده زبان برنامه نویسی جاوا و توسعه نرم افزار با آن، چشم‌انداز روشنی تصور می‌شود. چرا که این زبان برنامه نویسی همچنان در بسیاری از برنامه‌های نرم افزاری جهان واقعی با هدف ساده‌سازی فرآیندهای سازمانی و انجام وظایف تعریف شده کاربرد خواهد داشت.

بنابراین، با توجه به پیشرفت چشم‌گیر جاوا در سال‌های اخیر و کاربرد متعدد این زبان چندمنظوره، آینده زبان برنامه نویسی جاوا درخشان خواهد بود. به طور دقیق، نرم‌افزارهایی همچون CRM ،ERPها، «نرم‌افزار فضای ابری داخلی» (Cloud Internal Software)، IDMها و چارچوب‌های نرم‌افزاری Orchestration که هر یک برای اهداف خاصی کاربرد دارند، همگی با استفاده از جاوا ساخته شده‌اند. اما چرا جاوا یک زبان برنامه نویسی آینده دار به حساب می‌آید و امکان منسوخ شدن آن وجود ندارد؟ در ادامه به برخی از این دلایل به صورت مختصر پرداخته می‌شود.

• مناسب برای ساخت نرم‌افزارهای استریم (Stream)
• کاربرد در حوزه‌های مختلف از جمله هوش مصنوعی، توسعه موبایل، کلان داده (Big Data)، اینترنت اشیا (IoT)، بلاک چین (Blockchain) و توسعه وب
• امکان توسعه «تابع به عنوان سرویس» (FaaS) و اپلیکیشن‌های فاقد سرور به صورت قدرتمند
• ارائه نسخه‌های به‌روز و همگام با پیشرفت فناوری
• استفاده و پیاده‌سازی جاوا در فرآیند توسعه برخی شرکت‌های قدرتمند مانند AirBnb، اوبر (Uber)، نتفلیکس (Netflix)

اکنون در بخش بعدی از مقاله «آینده زبان برنامه نویسی جاوا چیست و آیا ارزش یادگیری دارد؟» به این سوال پاسخ داده می‌شود که آیا جاوا ارزش یادگیری دارد یا خیر.

آیا جاوا ارزش یادگیری دارد؟

موارد متعددی بر اهمیت یادگیری زبان برنامه نویسی جاوا دلالت دارند. چرا که این زبان برنامه نویسی ویژگی‌هایی مانند سادگی اصول نحوی، پشتیبانی از چندنخی و بسیاری از موارد مهم دیگر را در برمی‌گیرد. با استناد به این دلایل می‌توان به این سوال که آیا جاوا ارزش یادگیری دارد ، پاسخ مثبت داد. برای روشن‌تر شدن این موضوع در ادامه این بخش از مقاله «آینده زبان برنامه نویسی جاوا» دلایل اهمیت و ارزش یادگیری جاوا مورد بررسی قرار می‌گیرند.

بازار کار مناسب

در بیش‌تر شرکت‌های بزرگ، بسیاری از خدمات ارائه شده با جاوا ساخته می‌شوند. یکی از سناریوهایی بسیار رایج در چنین شرکت‌هایی مربوط به زمانی است که برای یک سرویس قدیمی (حدوداً 10 ساله) عملیات انتقال‌یابی (Migration) انجام می‌شود. نکته اینجاست که در بیش‌تر مواقع عملیات Migration به جای جایگزینی کل پروژه با یک پلتفرم کاملاً متفاوت، شامل اعمالی همچون به‌روز‌رسانی معماری، تبدیل از سیستم یکپارچه (Monolith) به سرویس‌های کوچک (Microservices)، انتقال چارچوب نرم‌افزاری یا تنها به‌روزرسانی نسخه زبان می‌شود. با استناد به نظرسنجی توسعه‌دهندگان JetBrains، مشاهده می‌شود که آینده زبان برنامه نویسی جاوا به عنوان یکی از 5 زبان برنامه نویسی کاربردی روشن و موفق است. علاوه بر این، لازم به ذکر است 5 درصد از سهم بازار کل شرکت‌های جهان به جاوا اختصاص دارد.

یک زبان برنامه نویسی همه‌منظوره

می‌توان از جاوا برای ایجاد اپلیکیشن‌های تجاری، آزمایش‌های خودکار (Automated Tests)، بازی‌های تلفن همراه و موارد دیگر استفاده کرد. در حال حاضر، جاوا در بسیاری از شرکت‌های برتر از جمله اندروید، ناسا (Nasa)، اپل و گوگل برای مراقبت‌های پزشکی، سیستم‌های دفاعی، فناوری و موارد دیگر به کار می‌رود. زبان برنامه نویسی جاوا حتی برای تغذیه سیستم‌های عامل بین سیاره‌ای در مریخ (برای Curiosity Rover) کاربرد دارد. به بیان ساده، هر آنچه برنامه‌نویسان در فکر توسعه آن باشند و از هر پلتفرمی که استفاده کنند، با کمک جاوا می‌توانند آن را انجام دهند.

نیاز دائمی به اپلیکیشن‌های موبایل

یکی از کاربردهای اصلی جاوا استفاده از آن در برنامه نویسی اندروید و ایجاد اپلیکیشن‌های موبایل مبتنی بر سیستم عامل‌های اندروید به حساب می‌آید. بررسی آمارهای مربوط به چند سال گذشته نشان می‌دهد تعداد دفعات دانلود اپلیکیشن‌های موبایل به طور پیوسته در حال افزایش است. به عنوان مثال، در سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰ میلادی) در مجموع تقریباً ۱۵۰ میلیارد نفر برنامه‌های موبایل دانلود کردند. این موضوع برای برنامه نویسان جاوا یک مزیت کلیدی به حساب می‌آید. چرا که اکثر اپلیکیشن‌های اندروید با به کارگیری زبان برنامه نویسی جاوا ساخته می‌شوند. با وجود اینکه عدد ذکر شده در بالا، تعداد کل دانلودها است و نه تعداد اپلیکیشن‌ها، اما همزمان با افزایش تعداد دفعات دانلود، تعداد اپلیکیشن‌ها نیز بیش‌تر می‌شوند.

از سوی دیگر، در کسب و کارهای مختلف وجود اپلیکیشن‌های اختصاصی یک ضرورت محسوب می‌شود. چرا که با استفاده از اپلیکیشن‌های مخصوص در کسب و کار، جذب مشتریان در یک بستر اختصاصی به بهترین شکل ممکن انجام می‌شود. به طوری که کاربران می‌توانند به راحتی از آن پلتفرم استفاده کنند. علاوه بر این، در صورتی که افراد به طور دائم برنامه‌ها را دانلود کنند، ارائه‌دهندگان آن برند خاص انگیزه بیش‌تری برای ایجاد اپلیکیشن بدست می‌آورند. با توجه به دلایل مذکور، می‌توان نتیجه گرفت برنامه‌نویسان جاوا در جذب مشتریان جدید نقش کلیدی و مهمی دارند.

پایداری و ثبات جاوا

در سال ۱۳۹۹ (سال 2020)، بیست و پنجمین سالگرد تاسیس جاوا با انتشار نسخه جدید آن یعنی Java 16، جشن گرفته شد. پیش‌تر ثابت شده است که جاوا یک زبان پایدار محسوب می‌شود و هیچ نشانه‌ای حاکی از بی‌اهمیت شدن یا از بین رفتن آن وجود ندارد. به همین دلیل زبان برنامه نویسی جاوا برای هر پروژه‌ای که روی آن کار می‌شود، از یک پلتفرم CCaaS گرفته تا یک موتور بازی، یک زبان برنامه نویسی مناسب و عالی به شمار می‌رود.

با توجه به اینکه جاوا به مدت طولانی در دسترس قرار دارد، این اطمینان حاصل شده است که یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی به حساب می‌آید. در حقیقت، می‌توان با خیالی آسوده از آینده زبان برنامه نویسی جاوا اطمینان داشت. چرا که خدمات جاوا به طور مداوم به‌روزرسانی و بهبود داده می‌شوند و به عنوان یک زبان برنامه نویسی پایدار به افراد پیشنهاد می‌شود.

یادگیری آسان

ممکن است برای برخی از افراد یادگیری یک زبان برنامه نویسی جدید، دشوار به حساب بیاید و آن‌ها را با چالش‌های مختلفی روبرو کند. اما این سختی‌ها در یادگیری زبان برنامه نویسی جاوا وجود ندارند. زبان جاوا به گونه‌ای طراحی شده است که فرم آن مناسب برنامه‌نویسان مبتدی و تازه‌کار باشد. در واقع، با مقایسه زبان جاوا با سایر زبان‌های برنامه نویسی، به عنوان مثال، زبان سی (C)، مشخص می‌شود در عمل یادگیری جاوا آسان‌تر و به طور کلی، جاوا از زبان‌های دیگر قابل فهم‌تر است.

جاوا یک زبان مستقل از پلتفرم

جاوا یک زبان برنامه نویسی مستقل از پلتفرم به حساب می‌آید. عبارت «مستقل از پلتفرم» یعنی امکان اجرای کدهای کامپایل شده جاوا (Byte Code) روی همه سیستم عامل‌های مختلف وجود دارد. در واقع، دستورالعمل‌های بهینه‌سازی شده یا همان Byte Code روی ماشین مجازی جاوا (Java Virtual Machine | JVM) اجرا می‌شوند.

خطای زمان اجرای کم‌تر

به واسطه قوانین نحوی محکم و نوع (Type) در جاوا، امکان تشخیص خطاهای زمان کامپایل پیش از اجرای برنامه وجود دارد. یعنی تا زمانی که خطاهای زمان کامپایل برنامه رفع نشده‌اند، آن برنامه قابل اجرا نیست. چنین رویکردی احتمال بروز مشکلات زمان اجرا را به حداقل مقدار ممکن می‌رساند و در نهایت، منجر به ساده‌تر شدن فرآیند کدنویسی خواهد شد.

انجمن آنلاین و پشتیبانی قدرتمند

انجمن زبان برنامه نویسی جاوا بسیار فعال هستند و در طول مسیر یادگیری جاوا، به طور پیوسته به برنامه نویسان تازه‌کار و مبتدی راهنمایی‌های خود را ارائه می‌کنند. به همین دلیل معمولاً توصیه می‌شود در حین یادگیری هر کدام از زبان‌های برنامه نویسی، بهتر است افراد به عنوان بخشی از این انجمن فعال با افراد دیگر مشارکت داشته باشند. به این طریق، توسعه دهندگان می‌توانند مهارت‌های خود را به‌روز نگه دارند و از خطاهای دیگر افراد درس بگیرند.

زبان برنامه نویسی جاوا به طور گسترده و پیوسته توسط توسعه دهندگان خبره پشتیبانی می‌شود. بنابراین، هنوز در سال ۱۴۰۰ یادگیری آن به عنوان یک زبان برنامه نویسی آینده‌دار پیشنهاد می‌شود. در واقع، با توجه به کاربردهای مختلف زبان جاوا و همچنین، پشتیبانی جامع و غنی از آن، می‌توان آینده زبان برنامه نویسی جاوا را سرشار از پیشرفت‌های متعدد در نظر داشت.

پلتفرم کارآمد برای زبان‌های برنامه نویسی جدید

بسیاری از زبا‌ن‌های برنامه نویسی مدرن روی JVM یا همان ماشین مجازی جاوا اجرا می‌شوند. برخی از این زبان‌های برنامه نویسی، مثل کاتلین‌ (Kotlin) به منظور ارائه نسخه بهتری از زبان جاوا طراحی شده‌اند. زبان برنامه نویسی کاتلین به گونه‌ای طراحی شده است که کاملاً با جاوا سازگاری دارد.

علاوه بر این، اصول و مفاهیم پایه در این دو زبان برنامه نویسی مشابه یکدیگر هستند، بنابراین در صورتی که برنامه نویس از قبل با جاوا آشنایی داشته باشد، در یادگیری زبان برنامه نویسی کاتلین دچار مشکل نخواهد شد. به بیان ساده، ایده این است که با به کارگیری جاوا و زبان‌های برنامه نویسی مشابه آن، از اکوسیستم جاوا پشتیبانی شود.

فرصت‌های شغلی متعدد

با توجه به سهم بازار جاوا، محبوبیت و همچنین پشتیبانی جامع انجمن این زبان برنامه نویسی، طبیعی است که فرصت‌های شغلی متعددی برای توسعه دهندگان آن در بازار کار فعلی وجود دارد. با استناد به نظرسنجی JetBrains، پس از پایتون، جاوا دومین زبان برنامه نویسی اصلی برای توسعه‌دهندگان حرفه‌ای در نظر گرفته شده است. به این ترتیب مشخص می‌شود که آینده زبان برنامه نویسی جاوا تا حد زیادی روشن و ارزش یادگیری جاوا بالا است. اما زبان‌های برنامه نویسی دیگری هم هستند که در سال‌های اخیر پیشرفت زیادی داشته‌اند و بر محبوبیت آن‌ها افزوده شده است. بنابراین بخش بعد این مقاله به معرفی بهترین زبان‌های برنامه نویسی در زمان انتشار این نوشته اختصاص داده شده است.

بهترین زبان های برنامه نویسی و کاربرد آن‌ها

امروزه، بیش‌تر افراد سعی می‌کنند وارد حوزه برنامه نویسی شوند، چون برخی از پردرآمدترین مسیرهای شغلی مانند برنامه نویسی وب، علم داده (Data Science)، هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) و موارد دیگر را شامل می‌شود. اما قبل از شروع کار حرفه‌ای و ایجاد اولین اپلیکیشن، ابتدا باید یک زبان برنامه نویسی انتخاب شود.

یکی از نکات مهم برای انتخاب زبان برنامه نویسی در سال ۱۴۰۰ این است که زبان انتخابی باید مدرن، دارای کاربرد گسترده و کتابخانه یا پکیج‌های متعددی باشد. در این بخش از بررسی آینده زبان برنامه نویسی جاوا ، مرسوم‌ترین زبان‌های برنامه نویسی و کاربرد آن‌ها شرح داده می‌شوند.

زبان جاوا

در حال حاضر، بیش از 20 سال است که جاوا عملاً به عنوان یک زبان برنامه نویسی مخصوص برای ایجاد اپلیکیشن‌ها در سطح سازمانی (Enterprise Grade) باقی مانده است. جاوا یک زبان برنامه نویسی شی‌گرا (OOP) به حساب می‌آید که توسط جیمز گاسلینگ (James Gosling) در سال 1995 ارائه شده است.

از آن زمان تا به امروز جاوا به عنوان ابزاری امن، قابل اعتماد و مقیاس‌پذیر برای توسعه دهندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد. جاوا ویژگی‌های خاصی دارد که باعث می‌شوند این زبان در مقایسه با زبان‌های برنامه نویسی دیگر ارجحیت داشته باشد. به عنوان مثال، در زبان جاوا قابلیت‌هایی مانند جمع‌آوری زباله یا همان Garbage Collection، استقلال از پلتفرم (با استفاده JVM)، قابل حمل بودن (Portability) و کارایی بالا ارائه می‌شوند.

محبوبیت جاوا در بین بهترین شرکت‌های دنیا به وضوح قابل مشاهده است. چرا که 90 درصد آن‌ها برای مدیریت و رسیدگی به کسب و کارهایشان به صورت کارآمد، از جاوا استفاده می‌کنند. علاوه بر کاربرد گسترده جاوا در اپلیکیشن‌های کسب و کار، جاوا در اندروید نیز به صورت وسیع استفاده می‌شود.

• سطح: متوسط
• فریم‌ورک‌های معروف: Hibernate ،Spring و Strut
• کاربرد: توسعه اپلیکیشن و کاربردهای سطح سازمانی
• پلتفرم: وب، تلفن همراه و دسکتاپ

زبان پایتون

پایتون یک زبان برنامه نویسی شی‌گرا و سطح بالا است و به عنوان یک «زبان همه منظوره» (General-Purpose Language) شناخته می‌شود. در حقیقت این زبان برای هر کاری، از هوش مصنوعی گرفته تا توسعه وب و اپلیکیشن‌ به کار می‌رود. یکی از عوامل مهمی که در افزایش رشد روزافزون استفاده از زبان برنامه نویسی پایتون نقش دارد، قابل درک بودن این زبان است. پایتون به گونه‌ای طراحی شده است که برنامه نویسان مبتدی و افرادی که هیچ پیش‌زمینه‌ای در حوزه برنامه نویسی ندارند هم می‌توانند به راحتی پایتون را بیاموزند و به راحتی با آن برنامه نویسی کنند.

علاوه بر این، کتابخانه‌ها و پکیج‌های متعددی برای پایتون ارائه می‌شوند که پروژه‌ها به کمک آن‌ها با سرعت بیش‌تری پیش می‌روند. پشتیبانی و همچنین انجمن زبان برنامه نویسی پایتون جامع و غنی است. با وجود اینکه پایتون در اکثر حوزه‌های علم کامپیوتر استفاده می‌شود، اما این زبان برنامه نویسی در فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و تجزیه و تحلیل داده‌ها به بهترین شکل ممکن تجلی می‌کند.

همچنین، پایتون برای برنامه نویسی وب و اپلیکیشن‌ها و کاربردهای سطح سازمانی و رابط کاربری گرافیکی (GUI) برای اپلیکیشن‌ها نیز کاربرد دارد. لازم به ذکر است می‌توان برای آشنایی با صفر تا صد زبان برنامه نویسی پایتون به مقاله «زبان برنامه نویسی پایتون (Python) چیست؟» رجوع کرد.

• سطح: مبتدی
• فریم‌ورک‌های معروف: جنگو (Django)، فلسک (Flask)
• کاربرد: هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
• پلتفرم: وب و دسکتاپ

زبان جاوا اسکریپت

جاوا اسکریپت (JavaScript) یک زبان برنامه نویسی پویا و سطح بالا است که به طور عمده، در ساخت صفحات وب تعاملی به کار می‌رود. در واقع جاوا اسکریپت یکی از زبان های برنامه نویسی Front end کلیدی به حساب می‌آید که در Back End هم کاربرد دارد. و تقریباً بیش‌تر وب سایت‌ها با به کارگیری این زبان اسکریپت‌نویسی و همچنین HTML و CSS ایجاد می‌شوند. تمام تعاملات و قابلیت‌های پویا در صفحات وب از جمله Pop-upها، هشدارها، رویدادها (Events) و بسیاری موارد دیگر به کمک جاوا اسکریپت قابل پیاده‌سازی هستند.

علاوه بر این، جاوا اسکریپت زبان برنامه نویسی مناسبی برای اجرای اپلیکیشن روی دستگاه‌های مختلف محسوب می‌شود. چرا که با استفاده از آن، امکان اجرای اپلیکیشن روی تلفن‌های همراه، کانتینرها (Containerها)، میکروکنترلرها (Micro-controllerها) و مرورگرهای مختلف وجود دارد.

همچنین، برای حل مشکلات مربوط به حجم کاری سمت سرور (Back End)، می‌توان از Node.js استفاده کرد. Node.js یک پلتفرم چندسکویی و متن باز است که به صورت رایگان ارائه می‌شود و برای برنامه نویسی سمت سرور کاربرد دارد. به بیان ساده، Node.js یک محیط اجرا سریع محسوب می‌شود که به واسطه آن، امکان اجرای کدهای جاوا اسکریپت وجود دارد.

• سطح: مبتدی
• فریم‌ورک‌های معروف: Node.js، انگولار (Angular)، ری‌اکت (React.js)، Vue.js و Meteor.js
• کاربرد: توسعه وب تعاملی (به صورت غنی و قدرتمند)
• پلتفرم: وب، دسکتاپ و اسکریپت نویسی Front End

زبان R

پیش‌تر در این مقاله زبان برنامه نویسی پایتون برای یادگیری ماشین و «تجزیه و تحلیل داده‌ها» (Data analytics) معرفی شد. علاوه بر پایتون، امکان استفاده از زبان برنامه نویسی R نیز به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و کار روی پرو‌ژه‌های یادگیری ماشین وجود دارد. R یک زبان برنامه‌نویسی و نرم افزار رایگان است که توسط «راس ایهاکا» (Ross Ihaka) و «رابرت جنتلمن» (Robert Gentleman) در سال ۱۳۷۲ (1993 میلادی) ارائه شده است.

کتابخانه‌های وسیعی برای انواع روش‌های آماری و شیوه‌های ترسیم نمودارها به زبان R در دسترس قرار دارد. در این زبان برنامه نویسی، می‌توان از «رگرسیون خطی» (Linear Regression)، «الگوریتم‌های یادگیری ماشین» (Machine Learning Algorithm)، «استنباط آماری» (Statistical Inference)‌ و «سری‌های زمانی» (Time Series) استفاده کرد.

اغلب کتابخانه‌ها یا اصطلاحاً بسته‌های قابل دسترس در R با خود زبان برنامه نویسی R ایجاد شده‌اند. اما برای محاسبات سنگین امکان دسترسی به کدهای زبان‌هایی همچون C++ ،C و فرترن (Fortran) نیز وجود دارد. علاوه بر این، زبان برنامه نویسی R، توابع و افزونه‌هایی دارد که با کمک آن‌ها امکانات و قابلیت‌های متعددی مانند امکان گسترش وسیع در اختیار توسعه دهندگان قرار می‌گیرد. همچنین، این زبان برنامه نویسی همراه با کدهای سایر زبان‌ها از جمله پایتون، C++ ،C، جاوا و NET. به طرز چشمگیری خوب کار می‌کند.

علاوه بر کاربردهای ذکر شده، زبان برنامه نویسی R برای تجزیه و تحلیل رفتار، علم داده و داده کاوی (Data Mining) و سایر موارد مهم دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌توان به منظور آشنایی با داده کاوی و مفاهیم مربوط به آن به مقاله «آموزش داده کاوی» رجوع و از آن به عنوان راهنمای شروع به کار استفاده کرد.

• سطح: متوسط
• استودیوهای معروف: R Studio
• کاربرد: تجزیه و تحلیل داده‌ها (Data Analysis)
• پلتفرم: به طور عمده برای دسکتاپ

زبان C++ / C

زبان C یک زبان برنامه نویسی همه‌منظوره و انعطاف پذیر است که توسط «کن تامپسون» (Ken Thompson) و «دنیس ریچی» (Dennis Ritchie) در آزمایشگاه بِل ارائه شد. این زبان برنامه نویسی در اواخر قرن بیستم بسیار مورد توجه قرار گرفت. چرا که زبان برنامه نویسی C یک زبان ساختاریافته و مستقل از پلتفرم است و به طور گسترده برای نوشتن اپلیکشن‌‌های مختلف، سیستم عامل‌ها از جمله ویندوز و بسیاری از برنامه‌های پیچیده دیگر مانند پایگاه داده اوراکل (Oracle Database)، گیت (Git)، مفسر پایتون و سایر موارد کاربرد دارد.

 

++C نیز یک نسخه بسط یافته از خانواده زبان C به حساب می‌آید. سی‌پلاس‌پلاس یک زبان برنامه نویسی شی‌گرا است که با کمک آن امکان استفاده مجدد از کدها و همچنین کاهش هزینه‌های مربوط به توسعه وجود دارد. زبان برنامه نویسی ++C قابل حمل (Portable) است. این زبان برنامه نویسی به گونه‌ای طراحی شده است با انواع پلتفرم‌ها سازگاری دارد و با کمک آن می‌توان اپلیکیشن‌های مختلفی را توسعه داد.

با توجه به اینکه زبان ++C به زبان‌های برنامه نویسی سی شارپ و جاوا بسیار شبیه است، افراد می‌توانند در صورت لزوم به راحتی بین این زبان‌های برنامه نویسی جا به جایی انجام دهند. باید توجه کرد هر دو زبان برنامه نویسی C و ++C برای ایجاد انواع اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های گوناگون از جمله، اپلیکیشن‌های سیستمی، سیستم‌های بلادرنگ (Real-time Systems)، «اینترنت اشیا» (Internet of Things | IoT)، «سیستم‌های تعبیه‌شده» (Embedded Systems)، بازی‌ها، «فضای ابری» (Cloud)، کانتینرها و بسیاری از موارد دیگر کاربرد دارند.

• سطح: متوسط تا پیشرفته (زبان C) و مبتدی تا متوسط (زبان ++C)
• فریم‌ورک‌های معروف: دات‌نت (NET.)، MCF ،KDE ،Qt و گنوم (Gnome)
• کاربرد: سیستم عامل‌ها و ابزارهای سیستمی
• پلتفرم: تلفن همراه، دسکتاپ و سیستم های تعبیه‌شده (Embedded)

زبان Golang

Golang یک زبان برنامه نویسی متن باز است که به صورت همه‌منظوره مورد استفاده قرار می‌گیرد. زبان GO یا همان Golang به منظور ساخت نرم‌افزارهای کارآمد و مستقل توسط مهندسان گوگل ارائه شده است. زبان Go علاوه بر استقلال پلتفرم، ویژگی‌های قدرتمند دیگری همچون کتابخانه‌های استاندارد، سیستم مدیریت بسته‌ها (Package Management)، قابلیت پشتیبانی از آزمایش (Test) و نوع ایستا (Static Typing) را نیز دارد.

نحو یا سینتکس در زبان برنامه نویسی Golang ساده و قابل فهم به حساب می‌آید. بنابراین، برنامه‌نویسان مبتدی می‌توانند به راحتی آن را فرا بگیرند. علاوه بر این، با توجه به اینکه Golang به صورت چندسکویی پشتیبانی می‌شود، استفاده از آن آسان و کارآمد است.

به صورت عمده، زبان برنامه نویسی Go در فناوری‌های Back End، خدمات فضای ابری یا همان کلود، «شبکه‌های توزیع‌یافته» (Distributed Networks) و اینترنت اشیا به کار می‌رود. البته علاوه بر کاربردهای فوق، از زبان Golang برای ابزارهای کنسول (Console Utilities)، اپلیکیشن‌های دارای رابط کاربری گرافیکی و اپلیکیشن‌های وب نیز استفاده می‌شود.

• سطح: مبتدی تا متوسط
• فریم‌ورک‌های معروف: Revel و Beego
• کاربرد: برنامه نویسی سمت سرور
• پلتفرم: چندسکویی (Cross-platform)، به طور عمده برای دسکتاپ

زبان سی شارپ

سی شارپ (‎‎C#‎) یک زبان برنامه نویسی مدرن و همه منظوره است که امکان استفاده از آن در طیف وسیعی از کاربردها وجود دارد. در درجه اول، مهم‌ترین کاربرد زبان برنامه نویسی سی شارپ در فریم‌ورک NET‎. ویندوز است.

البته باید توجه کرد که می‌توان این زبان برنامه نویسی را در پلتفرم متن باز نیز به کار برد. سی شارپ یک زبان برنامه نویسی شی‌گرا (OOP) محسوب می‌شود و اصول نحوی آن بسیار به زبان‌های برنامه نویسی C++ ،C و جاوا شبیه است.

بنابراین، توسعه دهندگانی که با زبان‌های برنامه نویسی مذکور آشنایی کافی دارند می‌توانند این زبان را با سرعت بیش‌تری فرا بگیرند.

• سطح: متوسط
• فریم‌ورک‌های معروف: NET. و زمارین (Xamarin)
• کاربرد: توسعه وب و اپلیکیشن
• پلتفرم: چندسکویی، از جمله تلفن همراه و اپلیکیشن‌های اینترپرایز

زبان PHP

پی‌اچ‌پی (PHP | Hypertext Preprocessor) یک زبان برنامه نویسی اسکریپتی و همه‌منظوره است که به صورت عمده توسعه صفحات وب بک اند (سمت سرور) کاربرد دارد. زبان برنامه نویسی PHP سریع، ساده و مستقل از پلتفرم عمل می‌کند و به صورت متن باز ارائه شده است.

امروزه، شرکت‌های از PHP به منظور ایجاد ابزارهایی مانند  سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS)، سیستم عامل‌های تجارت الکترونیک و اپلیکیشن‌های تحت وب استفاده می‌کنند.

در صورت نیاز به آموزش جامع PHP، می‌توان به مقاله «برنامه‌نویسی PHP و هر آنچه برای شروع باید بدانید» رجوع کرد.

• سطح: مبتدی
• فریم‌ورک‌های معروف: لاراول (Laravel)، سیمفونی (Symfony)، CakePHP و Phalcon
• کاربرد: توسعه وب
• پلتفرم: اسکریپت‌نویسی سمت Back End، به صورت چندسکویی (وب، تلفن همراه و دسکتاپ)

زبان SQL

SQL از عبارت «Structured Query Language» به اختصار گرفته شده و به معنی زبان کوئری ساخت‌یافته است. این زبان یک روش استاندارد برای برقراری ارتباط با پایگاه‌های داده رابطه‌ای (RDBMS) به حساب می‌آید. به بیان ساده، SQL به توسعه دهندگان این امکان را می‌دهد تا اعمالی مانند ساخت و مدیریت جداول و پایگاه داده‌های مختلف، به راحتی انجام شوند.

تقریباً در هر پروژه یا صنعتی که حجم وسیعی از داده‌ها در جدول‌ها یا پایگاه‌های داده ذخیره شده باشند، استفاده از زبان SQL به منظور مدیریت داده‌ها امری ضروری محسوب می‌شود.

• سطح: مبتدی
• کاربرد: مدیریت داده‌ها
• پلتفرم: مدیریت داده‌های Back End

زبان سوئیفت

زبان برنامه نویسی سوئیفت (Swift) مخصوص شرکت اپل و به منظور جایگزینی با زبان Objective-C در سال 1393 (۲۰۱۴ میلادی) ارائه شده است. سوئیفت یک زبان چندالگویی (Multi-paradigm) کارآمد و همه منظوره محسوب می‌شود که برای بهبود کارایی عملکرد توسعه دهندگان طراحی شده است. از سوی دیگر، زبان مدرن و قدرتمند سوئیفت ویژگی‌هایی همچون سرعت بالا و سازگاری کامل با زبان Objective-C را نیز دارد.

در سال‌های اخیر، سوئیفت به طور دائم به‌روز رسانی می‌شود و به همین دلیل در پلتفرم‌های مختلف اپل از جمله، سیستم عامل‌ Mac، سیستم عامل IOS، سیستم عامل ساعت هوشمند (WatchOS) و سیستم عامل TvOS شهرت بالایی دارد.

با استفاده از زبان برنامه نویسی سوئیفت به همراه فریم ورک‌های Cocoa و Cocoa Touch می‌توان برای تمام دستگاه‌های اپل اپلیکیشن ساخت.

• سطح: مبتدی
• فریم‌ورک‌های معروف: RxSwift ،Alamofire و Snapkit
• کاربرد: توسعه اپلیکیشن‌های موبایل روی IOS
• پلتفرم: تلفن همراه (به طور خاص برای اپلیکیشن‌های IOS)

به این ترتیب در این مقاله به آینده زبان جاوا و ارزش یادگیری آن پرداخته و مشخص شد که این زبان برنامه نویسی همچنان به عنوان یکی از زبان‌های کلیدی خصوصاً در حوزه توسعه کاربردهای سازمانی مطرح است.

جمع‌بندی

در این مقاله ابتدا به چیستی جاوا پرداخته شد و سپس سعی شده است تا به این سوال مهم پاسخ داده شود که آینده زبان برنامه نویسی جاوا چگونه خواهد بود. علاوه بر این، در این مقاله برخی از مزایا و معایب جاوا به عنوان یک زبان برنامه نویسی آینده‌دار و قدرتمند شرح داده شدند.

جاوا دارای ویژگی‌های متعددی است که به واسطه ‌آن‌ها در آینده نیز مشابه زمان حال، در حوزه‌های مختلف استفاده خواهد شد. به این ترتیب، می‌توان یادگیری زبان برنامه نویسی جاوا را یک مهارت کلیدی در جهت رشد و شکوفایی در حوزه برنامه نویسی دانست. در حقیقت، علاوه بر اینکه آموزش زبان برنامه نویسی جاوا یک مهارت کاربردی و مفید به حساب می‌آید، یادگیری آن می‌تواند آینده شغلی افراد را به میزان زیادی تضمین کند.