بازار فیزیکی بورس کالا چیست؟ – به زبان ساده

بازار فیزیکی بورس کالا یکی از انواع بورس کالا است که در آن کالاهای فیزیکی مبادله می‌شود. ثبت‌نام در بورس کالا و افتتاح حساب وکالتی بورس کالا این امکان را به افراد می‌دهد تا بتوانند کالاهای مورد نیاز خود را از بورس کالا خریداری کنند. برای فعالیت در بازار فیزیکی بورس کالا همانند خرید خودرو از بورس کالا نیاز دارید تا کد بازار فیزیکی بورس کالا را داشته باشید. بورس کالا دارای بازارهای فرعی، مشتقه و مالی است. در بازار مشتقه بورس کالا قراردادهای آتی و اختیار معامله مبتنی بر کالا خرید و فروش می‌شوند. بازار مالی نیز خود به زیرمجموعه‌هایی همانند گواهی سپرده کالایی و صندوق‌های کالایی تقسیم می‌شود. مثلا برای خرید سکه از بورس کالا می‌توان گواهی سپرده سکه از بازار مالی بورس کالا را خریداری کرد. خرید سیمان از بورس کالا نیز از طریق خرید گواهی سپرده سیمان امکان‌پذیر است. اما برخی از کالاها را تنها از بازار فیزیکی بورس کالا می‌توان خریداری کرد. در این مطلب از مجله فرادرس درباره بازار فیزیکی بورس کالا توضیحاتی می‌دهیم.

بازار فیزیکی بورس کالا چیست ؟

بازار فیزیکی یکی از انواع بازارهای موجود در بورس کالا است که هدف اصلی آن خرید و فروش کالا است. بازار سرمایه در ایران دارای چهار بورس فعال است و جایگاه بازار فیزیکی بورس کالا در میان بورس‌های فعال در ایران به‌ترتیب زیر است.

فیلم آموزش آشنایی با بورس کالای ایران در فرادرس

کلیک کنید

• بورس اوراق بهادار تهران
• فرابورس ایران
• بورس انرژی
• بورس کالای ایران:
  • بازار فیزیکی
  • بازار فرعی
  • بازار مشتقه
  • بازار مالی

فرق اصلی بازار فیزیکی با بازارهای مشتقه و مالی چیست ؟

در بازار فیزیکی بورس کالا انجام معاملات با هدف تحویل کالا انجام می‌شود. اما در بازارهای مشتقه و مالی تعداد کمی از معاملات انجام شده به تحویل کالا منتهی می‌شوند. برای مثال در بازار مشتقه بورس کالا قراردادهای آتی و اختیار معامله خرید و فروش می‌شوند و هدف اصلی مدیریت ریسک قیمت است و در بازار مالی گواهی‌های سپرده کالایی و صندوق‌های کالایی وجود دارند و هدف اصلی در این بازار تأمین مالی است.

بنابراین در بازارهای مشتقه و مالی انجام معاملات الزاما به تحویل کالا منتهی نمی‌شوند. به‌عنوان نمونه از میان معاملات انجام شده در قراردادهای آتی حدود یک الی پنج درصد از این معاملات به تحویل کالا منتهی می‌شود. در مثالی دیگر برای بازار مالی، ممکن است یک گواهی سپرده کالایی چندین بار در بازار خرید و فروش شود و در نهایت پس از چندین ماه، خریداری کالای مربوطه را از انبار تحویل بگیرد.

انواع کالاهای بازار فیزیکی کدامند ؟

در بازار فیزیکی بورس کالا معمولا کالاهایی عرضه می‌شوند که موردنیاز شرکت‌های بزرگ یا خریدارهای عمده هستند و عرضه‌کنندگان نیز تولیدکنندگان مواد خام و اولیه محسوب می‌شوند. به‌طور کلی کالاهایی که در بورس کالا عرضه می‌شوند را می‌توان به محصولات کشاورزی، صنعتی و معدنی، پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی تقسیم کرد.

نکته مهمی که درمورد کالاهای بازار فیزیکی بورس کالا وجود دارد این است که این کالاها بیشتر برای استفاده در صنایع و با حجم بالا عرضه می‌شوند. بنابراین افرادی که برای سرمایه‌گذاری‌ قصد ورود به بورس کالا را دارند می‌توانند از بازارهای مشتقه و مالی بورس کالا استفاده کنند.

در زیرگروه هر یک از مجموعه‌های ذکر شده کالاهای فراوانی را می‌توان نام برد. در ادامه برخی از کالاهای موجود در هر مجموعه کالایی را شرح می‌دهیم.

• محصولات صنعتی و معدنی: این گروه کالاها شامل مواردی از قبیل فولاد، مس، آلومینیوم، روی و سرب و ... می‌شوند.
• محصولات کشاورزی: این گروه شامل کالاهایی از قبیل جو، ذرت، گندم، شکر، روغن خام، زعفران، برنج و تخم مرغ و ... می‌شود.
• محصولات پتروشیمی: محصولات پتروشیمی به سه گروه پلیمری، شیمیایی و گازها و خوراک‌ها تقسیم می‌شود.
• محصولات فرآورده‌های نفتی: این گروه شامل روغن، قیر، عایق رطوبتی و ... می‌شود.

اطلاعیه عرضه بازار فیزیکی چیست ؟

اطلاعیه عرضه کالا حاوی اطلاعات مهمی از کالای پذیرش شده در بورس کالا است که برای خرید کالاهای موجود در بورس کالا از اطلاعات آن می‌توان استفاده کرد. هنگامی که کالایی شرایط پذیرش در بورس کالا را پیدا کرد و مجوز انجام معاملات در بورس کالا را گرفت، اطلاعیه عرضه آن در وب‌سایت بورس کالا منتشر می‌شود. اطلاعیه عرضه دارای اطلاعاتی است که در ادامه آن‌ها را شرح می‌دهیم.

• نام و نماد کالا: نام کالا و نمادی که کالا با آن در بورس کالا معامله می‌شود در اطلاعه عرضه ذکر می‌شود.
• تاریخ عرضه: یکی از موارد مهم موجود در اطلاعیه عرضه کالا تاریخ عرضه است.
• تالار: تالاری که نماد موردنظر در آن قرار دارد در اطلاعیه عرضه ذکر می‌شود. مثلا کالای آرگون در تالار پتروشیمی و سیمان تیپ ۲ در تالار سیمان معامله می‌شود.
• مشخصات کالای قابل عرضه: در این قسمت از اطلاعیه عرضه برخی از مشخصات کالای عرضه شده به همراه برخی از توضیحات لازم آورده می‌شود. مثلا برای مشخصات کالای سیمان تیپ ۲ نحوه عرضه به‌صورت کیسه ۵۰ کیلویی ذکر می‌شود و در ادامه ذکر می‌کند که خریداران موظف به پرداخت مبلغ مالیات بر ارزش افزوده هم‌زمان با تسویه هستند.
• تولید کننده و عرضه کنند: تولید کننده و عرضه کننده کالای مربوطه را مشخص می‌کند. اطلاعات تولید کنند و عرضه کننده در دو ستون مجزا قرار دارند که در اطلاعیه عرضه قابل مشاهده هستند. البته تولید کننده و عرضه کننده معمولا یکسان هستند ولی ممکن است برای برخی از کالاهای وارداتی متفاوت باشند.
• حجم کالای قابل عرضه: بیان‌گر حجم کالایی است که قرار است در تاریخ موردنظر عرضه شود. واحد مربوط به حجم کالای قابل عرضه نیز در کالاها متفاوت است که در اطلاعیه عرضه مشخص می‌شود.
• قیمت پایه: قیمت پایه نماد عرضه شده در بورس کالا از دیگر مواردی است که در اطلاعیه عرضه ذکر می‌شود.
• تاریخ تحویل: پس از انجام معامله خریدار موظف است تا مراحل تسویه نهایی را انجام دهد و از طرف دیگر فروشنده نیز ملزم به تحویل کالا در تاریخ تحویل تعیین شده است.
• مکان تحویل: در این قسمت از اطلاعیه عرضه مکان تحویل کالای عرضه شده در بورس کالا را مشاهده می‌کنید.
• حداکثر افزایش عرضه: در برخی از نمادها پس از تعیین میزان عرضه، مقدار آن می‌تواند توسط عرضه‌کننده افزایش پیدا کند تا جوابگوی میزان تقاضای موجود باشد. برای نمادهایی که افزایش عرضه دارند، میزان حداکثری تعیین شده است که در ستون مربوطه قابل‌مشاهده است.
• واحد پایه تخصیص: واحد پایه تخصیص در سفارش‌گذاری کاربرد دارد و میزان حجم برای ثبت سفارش باید مضربی از واحد پایه تخصیص باشد.
• نوع تسویه: نوع تسویه به سه روش می‌تواند انجام شود. تسویه نقدی، اعتباری و نقدی اعتباری. درواقع نوع تسویه را عرضه‌کننده کالا تعیین می‌کند و آن را در اطلاعیه عرضه منتشر می‌کند.

نوع قرارداد در بورس کالا چیست ؟

تمامی کالاهایی که در بورس کالا مبادله می‌شوند دارای قرارداد هستند که این قراردادها در انواع متفاوتی از قبیل نقدی، نسیه و سلف وجود دارند. در قراردادهای نقدی و نسیه، کالای خریداری شده به‌صورت فوری تحویل داده می‌شوند. تحویل فوری به این ترتیب است که سه روز کاری برای تسویه خریدار و سه روز کاری برای تحویل کالا توسط فروشنده درنظر گرفته می‌شود که در مجموع پس از شش روز کاری از انجام معاملات تحویل انجام می‌شود.

بنابراین تاریخ تحویل نمی‌تواند دورتر از شش روز کاری بعد از انجام معاملات باشد اما قراردادهای سلف تاریخ تحویل دورتری دارند. قراردادهای سلف دارای تاریخ تحویل مدت‌دارتری هستند ولی مدت زمان رایج برای تاریخ تحویل قراردادهای سلف در بازار بورس کالای ایران معمولا تا دو ماه از زمان انجام معاملات است. بنابراین درصورتی که تاریخ تحویل کالا در قرارداد بیش از شش روز کاری باشد، قرارداد از نوع سلف تنظیم می‌شود.

نحوه مشاهده قیمت کالاها در بازار فیزیکی

برای اطلاع از قیمت محصولات عرضه شده در بازار فیزیکی بورس کالا می‌توانید با مراجعه به اطلاعیه‌های عرضه برای کالای مربوطه از قیمت پایه کالای موردنظر اطلاع پیدا کنید. قیمت محصولات بازار فیزیکی بورس کالا را می‌توانید از تابلوی معاملات برخط بازار فیزیکی بورس کالا در وب‌سایت رسمی بورس کالای ایران نیز مشاهده کنید.

قیمت پایه چگونه تعیین می‌شود ؟

قیمت پایه توسط عرضه کننده کالا و نهادهای ناظر بر قیمت‌گذاری تعیین می‌شود. برای برخی از کالاهایی که حالت استراتژیک دارند وزارت‌خانه‌های مربوطه برای پیدا کردن قیمت پایه دفاتری را تدارک می‌بینند و برای برخی از کالاهای دیگر نیز ممکن است عرضه‌کننده با توجه به قیمت جهانی کالا یا میانگین قیمتی که کالای مربوطه در بورس کالا در بازه زمانی مشخصی معامله می‌شود،‌ قیمت کالا را تعیین کند.

به عبارت دیگر قیمت پایه برای کالاهای عرضه شده در بورس کالا علاوه بر عرضه کننده کالا، توسط نهادهای خارج از بورس که بر روی حوزه‌ مربوط به کالای عرضه شده تسلط دارند، پس از انجام کارشناسی‌های لازم انجام می‌شود. در حالت کلی هنگامی‌که بازار کالاها از هیجان‌های قیمتی به‌دور باشد قیمت پایه مطابق با روش‌ تعیین شده توسط عرضه کننده کالا مشخص می‌شود. اما در حالتی که برخی از هیجانات قیمتی در بازار وجود داشته باشد، نهادهای ناظر و متولی حوزه مربوطه برای کنترل قیمت‌ها اقدامات لازم را انجام می‌دهند.

ثبت نام در بازار فیزیکی بورس کالا

برای فعالیت در بازار فیزیکی بورس کالا نیاز است تا کد بازار فیزیکی بورس کالا داشته باشید. به انجام مراحلی که به دریافت کد بازار فیزیکی منتهی می‌شود، ثبت نام در بازار فیزیکی بورس کالا می‌گویند. برای درک بهتر این موضوع در ادامه کد بازار فیزیکی بورس کالا را شرح می‌دهیم.

کد بازار فیزیکی بورس کالا چیست ؟

کد بازار فیزیکی بورس کالا همان کد معاملاتی مخصوص فعالیت در بازار فیزیکی بورس کالا است. خریداران و عرضه‌کنندگانی که قصد فعالیت در بازار فیزیکی بورس کالا را دارند نیاز است تا علاوه بر داشتن کد بورسی، نسبت به دریافت کد معاملاتی بورس کالا نیز اقدام کنند.

بورس کالا از بازارهای متنوعی تشکیل شده است و در برخی از این بازارها همانند بازار گواهی سپرده کالایی و بازار صندوق‌های کالایی نیازی به دریافت کد بازار فیزیکی نیست و افراد با همان کد بورسی که از سامانه سجام دریافت می‌کنند می‌توانند در پلتفرم‌های معاملاتی کارگزاری مربوطه معاملات خود را انجام دهند.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

برای مثال برای خرید سکه، زعفران و سیمان از بورس کالا از طریق گواهی سپرده کالایی نیازی به ثبت نام در بورس کالا و افتتاح حساب وکالتی نیست و با کد بورسی که معاملات سهام را انجام می‌دهید و در همان پلتفرم معاملاتی می‌توانید نسبت به خرید آن‌ها اقدام کنید. لازم به ذکر است در خرید گواهی سپرده کالایی، به تاریخ سررسید و نحوه انجام معاملات آن‌ها دقت کنید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

نحوه دریافت کد بازار فیزیکی

برای دریافت کد بازار فیزیکی بورس کالا می‌توانید با مراجعه به کارگزاری‌‌های معتبری که از خدمات بورس کالا پشتیبانی می‌کنند و ارائه مدارک لازم نسبت به ثبت نام در بورس کالا و دریافت کد بورس کالا اقدام کنید. لازم به ذکر است که سامانه آنلاین ایبیگوی متصل به کارگزاری نیز این امکان را در اختیار افراد قرار می‌دهد تا بتوانند نسبت به دریافت کد بازار فیزیکی به‌صورت آنلاین اقدام کنند. متقاضیان دریافت کد آنلاین بورس کالا بهتر است قبل از هر اقدامی از کارگزاری مربوطه نسبت به آخرین تغییرات و به‌روزرسانی‌های احتمالی کسب اطلاع کنند.

حساب وکالتی بورس کالا چیست ؟

حساب وکالتی بورس کالا همان‌طور که از نام آن می‌توان متوجه شد نوعی حساب است که به بورس کالا این وکالت را می‌دهد تا بتواند برای انجام سفارشات بورس کالا موجودی آن را بلوکه و پس از انجام معاملات موجودی آن را منتقل کند. هنگامی که کارگزاری سفارشی را در زمان عرضه کالا انجام می‌دهد، مبلغ پیش‌پرداخت موجود در حساب وکالتی بلوکه می‌شود و زمانی که معامله انجام می‌شود، کارگزاری این امکان را دارد تا از حساب وکالتی به‌طور مستقیم برداشت کند. بدیهی است در صورت عدم انجام معامله مورد نظر، مبلغ بلوکه شده آزاد می‌شود.

معرفی‌نامه حساب وکالتی بازار فیزیکی

برای افتتاح حساب وکالتی برای انجام معاملات در بازار فیزیکی بورس کالا، کارگزاری معرفی‌نامه‌ای را در اختیار متقاضی قرار می‌دهد تا با این معرفی‌نامه متقاضی بتواند با مراجعه به شعب منتخب بانک‌های مربوطه نسبت به افتتاح حساب وکالتی اقدام کند. پس از ارائه معرفی‌نامه به بانک مربوطه و افتتاح حساب وکالتی، متقاضی باید مشخصات حساب وکالتی را به کارگزاری اعلام کند.

نحوه کارکرد بازار فیزیکی بورس کالا

نحوه کارکرد بازار فیزیکی بورس کالا، فرآیندهایی است که بورس کالا طی آن‌ها کالاهای تولیدی را از عرضه‌کنندگان پذیرش و پس از انجام معاملات، امکان تحویل کالاهای خریداری شده را به افراد فراهم می‌کند. بازار فیزیکی بورس کالا محیطی را فراهم کرده تا عرضه‌کنندگان بتوانند کالاهای خود را در بورس کالا ارائه کنند و از طرف دیگر خریداران این کالاها در محیطی رقابتی و ایمن می‌توانند محصولات موردنیاز خود را خریداری کنند.

فیلم آموزش آشنایی با بورس کالای ایران در فرادرس

کلیک کنید

عرضه کالا در بازار فیزیکی

شرکت‌های عرضه کننده برای فروش محصولات خود در بورس کالا نیاز دارند تا مطابق با استانداردها و شرایط مشخصی که از طرف بورس کالا تعیین می‌شود، نسبت به عرضه کالا و محصولات خود در بازار فیزیکی بورس کالا اقدام کنند.

برای انجام بهینه معاملات و تحویل کالاها، بورس کالا سازوکار مشخصی را دنبال می‌کند که آن را می‌توان در قالب فرآیند انجام معاملات در بازار فیزیکی بورس کالا شرح داد. این فرآیند شامل کلیه مراحل موردنیاز برای پذیرش محصولات در بازار فیزیکی تا مراحل عرضه و انجام معامله و درنهایت تحویل کالا می‌شود که در ادامه این مراحل را شرح می‌دهیم.

فرآیند پذیرش در بازار فیزیکی بورس کالا

اولین مرحله در فرآیندهای انجام معاملات در بازار فیزیکی بورس کالا پذیرش کالای عرضه شده توسط بورس کالا است. عرضه‌ کالاها در بورس کالا توسط فروشندگان انجام می‌شود. عرضه‌کنندگان محصولات و کالاهای بورس کالا موظف هستند کالاهایی که مورد تأیید بورس کالا هستند را به بورس کالا ارائه دهند. بنابراین در هنگام پذیرش کالاها، کارشناسان بورس کالا شرایط موردقبول برای پذیرش کالا را بررسی می‌کنند.

نحوه عرضه کالاها برای پذیرش در بازار فیزیکی

برای این‌که عرضه‌کننده‌ای بتواند کالاهای مربوطه را در بازار فیزیکی عرضه کند. در ابتدا باید کد معاملاتی بازار فیزیکی را دریافت کند. سپس کالای مربوطه را از طریق کارگزاری به بورس کالا معرفی می‌کند. لازم به ذکر است عرضه کننده کالا از طریق کارگزارانی که مجوز مشاور پذیرش دارند، می‌توانند برای پذیرش کالاهای خود در بورس کالا اقدام کنند.

لیست کارگزاران دارای مجوز مشاور پذیرش را می‌توانید از وب‌سایت بورس کالای ایران «+» مشاهده کنید. در واقع پذیرش کالاها به این معنا است که عرضه‌کننده می‌تواند کالاهای خود را برای انجام معاملات در تابلوی بورس کالا عرضه کند. پس از پذیرش کالا اطلاعیه پذیرش کالای مربوطه در وب‌سایت بورس کالا منتشر می‌شود. پس از انجام پذیرش عرضه‌کننده اجازه می‌یابد تا محصول خود را در بورس کالا ارائه کند.

عرضه محصول و انجام معاملات

پس از این‌که کالای عرضه کننده مورد پذیرش بورس کالا قرار گرفت و اطلاعیه عرضه آن منتشر شد. این کالا پس از انجام مراحل و فرآیندهای پیش از عرضه همانند سفارش فروش کالا توسط عرضه‌کننده و ثبت سفارش خریداران محصول، می‌تواند برای انجام معاملات وارد حراج شود. در واقع پس از ثبت سفارشات خریداران، برای فروش کالاها حراج برگزار می‌شود.

تسویه و تحویل در بازار فیزیکی بورس کالا

مرحله تسویه و تحویل مرحله پایانی در فرآیندهای بازار فیزیکی بورس کالا است. در این مرحله که پس از انجام حراج و مشخص شدن خریدار نهایی شروع می‌شود، خریدار باید وجه مربوطه به کالای خریداری شده را پرداخت کند و فروشنده نیز موظف است کالای خریداری شده را طبق شرایط تعیین شده تحویل دهد.

مراحل خرید کالا در بازار فیزیکی بورس کالا

افرادی که قصد خرید از بازار فیزیکی بورس کالا را دارند نیاز دارند تا از طریق کارگزاری مورد تأیید بورس کالا نسبت به خرید کالای موردنظر اقدام کنند. در واقع تمامی اقداماتی که برای خرید کالا از بورس کالا انجام می‌شود، از طریق کارگزاری‌ها صورت می‌گیرد. مراحل خرید از بورس کالا به شرح زیر است.

انتخاب کارگزاری و دریافت کد بورس کالا

اولین گام برای خرید از بازار فیزیکی بورس کالا انتخاب کارگزاری و دریافت کد بورس کالا است. برای خرید در بازار فیزیکی بورس کالا علاوه بر ثبت‌نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی، خریداران بازار فیزیکی بورس کالا نیاز دارند تا کد معاملات بازار فیزیکی بورس کالا را از طریق ثبت‌نام در بورس کالا دریافت کنند. متقاضیان خرید از بازار فیزیکی می‌توانند تمامی این مراحل را از طریق کارگزاری انجام دهند.

افتتاح حساب وکالتی

در این مرحله خریداران ملزم به افتتاح حساب وکالتی در یکی از بانک‌های موردتأیید بورس کالا هستند. با توجه به بالا بودن مبالغ پرداختی کالاهای خریداری شده در بورس کالا، حساب وکالتی این امکان را به کارگزاری می‌دهد تا در صورت انجام معامله وجه موردنظر را به‌طور مستقیم از حساب وکالتی برداشت کند.

واریز پیش‌پرداخت

با توجه به ارزش معاملات در بورس کالا، خریدار موظف به پرداخت مبلغی به‌عنوان پیش‌پرداخت برای ثبت سفارش در بورس کالا است. برای ثبت سفارش این مبلغ توسط کارگزاری در حساب وکالتی مسدود می‌شود. در صورتی که معامله انجام نشود، این مبلغ در حساب وکالتی آزاد می‌شود.

ثبت سفارش در بازار فیزیکی بورس کالا

در این مرحله سفارش خریدار توسط کارگزاری در بورس کالا ثبت می‌شود تا در حراج شرکت کند. پس از ثبت سفارش خریداری این سفارش همراه با سفارشات خریدارهای دیگر در حراج شرکت داده می‌شود. در این مرحله با توجه به میزان عرضه کالا توسط فروشنده در بورس کالا و حجم و قیمت سفارشات خرید، معاملات انجام می‌شود.

تحویل کالای خریداری شده

آخرین مرحله در خرید از بورس کالا فرآیند تسویه و تحویل است. در این مرحله معاملات انجام شده و خریدار مطابق با شرایط قرارداد معامله ملزم به پرداخت مابقی وجه و انجام مراحل پایانی فرآیند خرید برای تحویل کالای مربوطه است. فروشنده کالا نیز موظف به تحویل کالا طبق شرایط تعیین شده در قرارداد است.

فرآیند حراج در بازار فیزیکی بورس کالا

تمام اقداماتی که خریدارها و فروشندگان برای ورود به بورس کالا انجام می‌دهند در نهایت باعث می‌شود تا در روز انجام معاملات در فرآیند حراج شرکت کنند. فرآیند حراج همان فرآیندی است که باعث می‌شود بستری مناسب برای قیمت‌گذاری و تعیین قیمت‌ها بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین شود.

همانند حراج‌های گوناگونی که در دنیا انجام می‌شود در فرآیند حراجی که در بازار فیزیکی بورس کالا روی می‌دهد، زمان نقشی تعیین کننده دارد. بنابراین دور از انتظار نیست که فرآیند حراج در بازار فیزیکی بورس کالا را بر حسب زمان به بخش‌هایی تقسیم کنند. در هر بازه زمانی خریداران و فروشندگان ملزم به رعایت قوانین و ساز و کارهای قانونی فرآیند حراج در بازار فیزیکی هستند.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

تابلوی بازار فیزیکی بورس کالا

تمامی سفارشاتی که در بازار فیزیکی بورس کالا ثبت می‌شود و تمامی معاملاتی که انجام می‌شود در تابلوی بازار فیزیکی بورس کالا با جزئیات مربوطه نشان داده می‌شود. هنگامی که کارگزاری‌ها سفارشات خرید خود را ثبت می‌کنند این سفارشات در تابلوی معاملاتی بازار فیزیکی بورس کالا ثبت می‌شود. پس از انجام سفارشات، جزئیات معامله انجام شده نیز در تابلوی بورس کالا قابل مشاهده است. در تصویر زیر نمایی از تابلوی معاملات برخط بازار فیزیکی بورس کالای ایران را مشاهده می‌کنید.

فیلم آموزش تابلوخوانی در بورس و بازار سهام – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

این تابلو از طریق وب‌سایت رسمی بورس کالای ایران و از قسمت نمای بازارها قابل دسترس است. همان‌طور که در تصویر نمایش داده شده است تابلوی معاملات فیزیکی بازارهای متنوعی همانند بازار سیمان، بازار پتروشیمی، بازار صنعتی و بازارهای دیگری دارد که هر کدام در زمان معینی شروع به فعالیت می‌کنند. با انتخاب هر کدام از این بازارها جزئیات مربوط به معاملات کالاهای موجود در آن‌ها را می‌توانید مشاهده کنید.

نحوه انجام معاملات در فرآیند حراج

برای پاسخ به این سوال و آشنایی با نحوه انجام معاملات در بازار فیزیکی بورس کالا در ابتدا به این نکته در مجله فرادرس توجه کنید که فرآیند حراج در بازار فیزیکی را میزان عرضه و تقاضا هدایت می‌کند. به عبارت دیگر با توجه به این‌که میزان تقاضا کمتر یا برابر با میزان عرضه باشد یا میزان تقاضا بیشتر از میزان عرضه شود، فرآیندهای معاملاتی در بازار فیزیکی در بازه‌های زمانی جداگانه‌ای انجام می‌شود.

برای این‌که درک بهتری از نحوه انجام معاملات در فرآیند حراج در بازار فیزیکی بورس کالا به‌دست آورید. در ادامه این مطلب دوره‌های زمانی موجود در فرآیند حراج را شرح می‌دهیم.

دوره‌های زمانی فرآیند حراج در بازار فیزیکی بورس کالا

با توجه به اقداماتی که توسط خریدارها و فروشندگان در بازه‌های زمانی تعیین شده در فرآیند حراج انجام می‌شود، انجام حراج در بازار فیزیکی را به قسمت‌های پیش‌گشایش، حراج، رقابت و نظارت تقسیم می‌کنند. هر کدام از این دوره‌های زمانی را با رنگ‌های متفاوتی در تابلوی معاملاتی نشان می‌دهند که در ادامه آن‌ها را شرح می‌دهیم.

دوره زمانی سبز

در مرحله زمانی سبز که به مرحله پیش‌گشایش در فرآیند انجام معاملات در بازار فیزیکی بورس کالا شناخته می‌شود، معامله‌ای انجام نمی‌شود. در مرحله پیش‌گشایش که بین ۳ الی ۱۵ دقیقه طول می‌کشد، تنها امکان ثبت سفارش خرید و فروش وجود دارد. در این مرحله خریداران می‌توانند قیمت‌های خود را تا سقف قیمت فروشنده ثبت کنند.

به عبارت دیگر خریدارها نمی‌توانند قیمت تقاضای خود را بیشتر از قیمت فروشنده قرار دهند. در این مرحله کارگزار خریدار می‌تواند حجم سفارش را نیز کاهش دهد. خریداران با توجه به قیمت ثبت شده توسط فروشنده در مرحله پیش‌گشایش می‌توانند، قیمت‌های خود را در تابلوی معاملاتی ثبت کنند. افرادی که قصد دارند در مرحله حراج شرکت کنند باید در مرحله پیش‌گشایش سفارشات خرید خود را ثبت کنند. در غیر این‌صورت امکان ورود آن‌ها به مرحله حراج وجود ندارد.

دوره زمانی زرد

هنگامی که دایره نمایش‌گر در تابلوی معاملات بازار فیزیکی زرد رنگ شود، فرآیند حراج شروع می‌شود که در ۶۰ ثانیه انجام می‌شود. در این مرحله خریدار می‌تواند قیمت فروشنده را بپذیرد یا قیمت‌هایی پایین‌تر از قیمت فروشنده را ثبت کند. اما نکته‌ای که در این مرحله زرد وجود دارد این است که خریدار نمی‌تواند قیمتی بیشتر از قیمت فروشنده ثبت کند.

در مرحله حراج که با رنگ زرد مشخص می‌شود در صورتی که خریدار قیمت فروشنده را بپذیرد، دیگر امکان تغییرات در حجم و قیمت را نخواهد داشت. نکته دیگری که در ارتباط با دوره زمانی زرد وجود دارد این است که فروشنده این امکان را دارد که در ۲۰ ثانیه اول، افزایش حجم عرضه داشته باشد.

حالات عدم انجام معامله در دوره زرد

در دوره زمانی زرد که مرحله حراج نام دارد، در واقع زمانی است که میزان تقاضا کمتر یا برابر با عرضه است. اما در این دوره زمانی نیز در شرایطی ممکن است معاملات انجام نشود که در ادامه حالات عدم انجام معاملات در دوره زمانی زرد را توضیح می‌دهیم.

• تقاضایی وجود ندارد: در حالتی از بازه زمانی زرد که تقاضایی از طرف خریدارها نباشد، معامله‌ای انجام نمی‌شود.
• عدم توافق قیمت: درصورتی که قیمت فروشنده مورد قبول هیچ خریداری واقع نشود و فروشنده نیز قیمت کالا را کاهش ندهد، در این صورت نیز معامله‌ای انجام نمی‌شود.
• عدم تأیید ناظر تالار: در صورتی‌که حجم معامله انجام شده از حداقل خرید جهت کشف نرخ که در اطلاعیه عرضه آمده است، کمتر باشد، در این صورت ناظر تالار معامله را تأیید نمی‌کند.

دوره زمانی قرمز در بازار فیزیکی بورس کالا چیست ؟

دوره زمانی قرمز در بازار فیزیکی بورس کالا زمانی ایجاد می‌شود که در مرحله زرد میزان تقاضا برای قیمت فروشنده از میزان عرضه بیشتر باشد. در این حالت فرآیند حراج وارد مرحله قرمز یا رقابت می‌شود. در مرحله رقابت که در تابلوی معاملات به رنگ قرمز مشاهده می‌شود این امکان وجود دارد که کارگزاران خریداران در مهلت زمانی ۶۰ ثانیه قیمت‌هایی بیشتر از قیمت فروشنده را در تابلوی معاملاتی ثبت کنند.

در این مرحله رقابتی بین خریداران انجام می‌شود و قیمت‌های بالاتر در اولویت قرار می‌گیرند. در این مرحله فروشنده کاری انجام نمی‌دهد و تنها سفارش‌هایی می‌توانند از دوره زرد وارد دوره رقابت شوند که قیمت فروشنده را پذیرفته باشند.

دوره زمانی آبی در بورس کالا چیست ؟

دوره زمانی آبی که به نام مرحله نظارت نیز در فرآیند حراج بازار فیزیکی بورس کالا شناخته می‌شود، مرحله‌ای است که در آن معاملات توسط ناظر تأیید و قطعی می‌شود. در این مرحله درصورت بروز مشکل، برای تأیید و نهایی کردن معاملات تصمیم‌گیری می‌شود.

در بازار فیزیکی بورس کالا چه نوع حراجی وجود دارد ؟

در حراج بازار فیزیکی بورس کالا حراج یک طرفه وجود دارد. اما معنی حراج یک‌طرفه در بورس کالا چیست. در حراج یک‌طرفه‌ای که در بورس کالا از آن استفاده می‌شود، برای هر نماد فروشنده قیمت خود را تعیین می‌کند و ممکن است در برخی از مراحلی که در فرآیند حراج مشخص شده است اجازه داشته باشد تغییراتی نیز در قیمت و حجم عرضه اعمال کند.

اما زمانی که میزان تقاضا از عرضه بیشتر می‌شود یا به اصطلاح بازار به مرحله قرمز یا رقابت وارد می‌شود، تنها خریدارها هستند که برای ثبت سفارش خرید با هم رقابت می‌کنند. بنابراین به این نوع از حراج، یک‌طرفه می‌گویند.

مراحل تسویه و تحویل در بازار فیزیکی بورس کالا

پس از انجام حراج و مشخص شده خریداران فرآیند تسویه کالا برای تحویل انجام می‌شود. فرآیند تسویه و تحویل دارای مراحلی است که در ادامه آن‌ها را در دو مرحله اصلی شرح می‌دهیم.

فیلم آموزش آشنایی با بورس کالای ایران در فرادرس

کلیک کنید

تسویه صورتحساب

کارگزار صورتحساب یا اعلامیه خرید را برای خریدار کالا ارسال می‌کند. در واقع کارگزار به مشتری اعلام می‌کند که در حراج برنده شده است و برای تحویل کالا باید مراحل تسویه نهایی را انجام دهد. در اعلامیه خرید که کارگزار به خریدار کالا ارائه می‌دهد مبالغی که برای تسویه و تحویل کالا باید بپردازد را با جزئیات مربوطه اطلاع‌رسانی می‌کند. در این مرحله خریدار ملزم است تا تسویه نهایی را با توجه به اطلاعات مربوط به اعلامیه  خرید انجام دهد.

تحویل کالا به خریدار

هنگامی که خریدار مراحل تسویه را مطابق با اعلامیه خرید انجام داد، مراحل در سامانه ثبت می‌شود و پس از آن گواهی‌نامه تسویه و حواله خرید کالا صادر می‌شود. در واقع صدور گواهی‌نامه تسویه نشان‌ می‌دهد که خریدار اقدامات لازم را برای تسویه کالای مربوطه انجام داده است. پس از این‌که خریدار مراحل تسویه را انجام داد، اطلاعات تسویه در اختیار کارگزار فروشنده قرار می‌گیرد. کارگزار فروشنده به عرضه‌کننده اطلاع می‌دهد که خریدار مراحل تسویه را انجام داده است و می‌تواند مراحل تحویل کالا را به خریدار انجام دهد.

خرید خودرو از بورس کالا

عرضه خودرو در بورس کالا با این هدف انجام شد تا امکان خرید خودرو را در محیطی رقابتی برای خریداران ایجاد کند. بازار فیزیکی بورس کالا معمولا محیطی است که عرضه‌کنندگان بزرگ محصولات و کالاهای موردنیاز برای صنایع تولیدی را عرضه می‌کنند. با توجه به این‌‌که هدف اصلی از ایجاد بازار فیزیکی معامله کالا و تحویل آن به خریدار است، بنابراین ورود خودرو به معاملات بورس کالا با این هدف کار خود را آغاز کرد تا بازار فیزیکی علاوه بر میزبانی از شرکت‌های بزرگ تولیدی که کالاهای خام اولیه خود را از این بازار تهیه می‌کنند، شاهد حضور افرادی باشد که برای خرید خودرو شخصی از بازار فیزیکی بورس کالا استفاده می‌کنند.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

نحوه خرید خودرو از بورس کالا

برای ایجاد سامانه‌ای یکپارچه و کارآمد برای کنترل و انجام فرآیندهای ثبت‌نام در بورس کالا و انجام سفارش خرید در آن، سامانه‌ جامع مدیریت سفارش‌های کارگزاری که با نام ایبیگو شناخته می‌شود در سال ۱۳۹۹ طراحی و شروع به فعالیت کرد. این سامانه برای تسهیل در تعاملات و روابط بین خریداران و فروشندگان با کارگزاری‌ها ایجاد شده است. این موضوع به دلیل ورود کالاهایی همانند سیمان و خودرو به بورس کالا است که طیف وسیعی از متقاضیان خرید را به سوی بورس کالا جذب می‌کند.

برای خرید خودرو از بورس کالا همانند دیگر کالاهایی که در بورس ارائه می‌شوند در ابتدا لازم است تا در کارگزاری مورد تأیید بورس کالا ثبت نام شود. در واقع برای انجام کلیه فعالیت‌هایی که در انواع بورس کالا انجام می‌شود، خریدارها و فروشندگان از طریق کارگزاری‌های معتبر این امکان را پیدا می‌کنند تا معاملات خود را در بورس کالا انجام دهند. در ادامه مراحل مورد نیاز برای خرید خودرو در بورس کالا را شرح می‌دهیم.

دریافت کد بورسی

برای انجام کلیه اقدامات در بازارهای سرمایه نیاز دارید تا نسبت به دریافت کد بورسی اقدام کنید. سامانه سجام محیطی یک‌پارچه را برای کنترل و ثبت و نگهداری کلیه سوابق افرادی که در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند فراهم کرده است. لازم به ذکر است پیش از هر اقدامی افرادی که تمایل به انجام معامله در بازارهای سرمایه از قبیل بازار اوراق بهادار و انواع بورس کالا را دارند در ابتدا باید در سامانه سجام مراحل احراز هویت را برای دریافت کد بورسی انجام دهند. برای خرید از بازار فیزیکی نیز اولین گام دریافت کد بورسی است.

توجه به این نکته ضروری است که افراد تنها با یک بار احراز هویت در سامانه سجام می‌توانند با دریافت کد بورسی در بازارهای سرمایه فعالیت داشته باشند و نیازی به احراز هویت مجدد ندارند. برای خرید از بورس کالا نیز افرادی که از قبل در سامانه سجام ثبت‌نام کرده‌اند دیگر نیازی به ثبت‌نام دوباره ندارند و با همان کد بورسی که دارند باید نسبت به انجام مراحل بعدی از جمله دریافت کد بورس کالا از سامانه ایبیگو اقدام کنند.

ثبت‌نام در کارگزاری

کارگزاری‌ها واسطه‌هایی هستند که خریدارها را به فروشندگان در بازار بورس کالا و انواع دیگری از بازارهای سرمایه مرتبط می‌کنند. برای انجام معاملات در انواع بورس کالا نیز اولین گام ثبت‌نام در کارگزاری موردنظر است. کارگزاری این امکان را برای خریداران و فروشندگان کالا در بازار فیزیکی فراهم می‌کند تا بتوانند در محیطی قانونی تمامی اقداماتی که برای تبادل کالا موردنیاز است را طبق قوانین بورس کالا انجام دهند.

دریافت کد آنلاین بازار فیزیکی

برای دریافت کد‌ آنلاین بورس کالا، از سامانه‌‌ صدور کد الکترونیکی که در وب‌سایت‌ شرکت‌های کارگزاری قابل دسترس است می‌توانید استفاده کنید. برای این منظور از طریق وب‌سایت شرکت‌های کارگزاری می‌توانید کد آنلاین بازار فیزیکی را پس از تکمیل اطلاعات موردنیاز دریافت کنید.

افتتاح حساب وکالتی

برای انجام معاملات در بازار فیزیکی بورس کالا نیاز دارید تا در یکی از بانک‌های منتخب نسبت به افتتاح حساب وکالتی اقدام کنید. برای خرید خودرو از بورس کالا نیز همانند خرید کالاهای دیگر از بازار فیزیکی می‌بایست حساب وکالتی داشته باشید.

واریز پیش‌پرداخت

خریداران خودرو از بورس کالا ملزم به واریز مبلغ پیش‌پرداخت مطابق با اطلاعیه عرضه هستند. متقاضیان خرید خودرو از بورس کالا این مبلغ را باید در حساب وکالتی خود واریز کنند.

ثبت سفارش خرید خودرو

متقاضیان خرید خودرو از بازار فیزیکی بورس کالا می‌توانند با مراجعه به کارگزاری مربوطه نسبت به ثبت سفارش خرید خودرو اقدام کنند. این افراد همچنین می‌توانند برای ثبت درخواست خرید خود از سامانه ثبت سفارش برخط شرکت کارگزاری نیز استفاده کنند.

شرکت در حراج

پس از ثبت سفارش خرید خودرو کارگزاری قیمت ثبت شده در سفارش را در حراج شرکت می‌دهد. در صورتی که خریدار در حراج موفق به خرید خودرو نشود، مبلغ مسدود شده در حساب وکالتی آزاد می‌شود.

انجام مراحل تسویه

پس از این‌که خرید خودرو توسط کارگزاری تأیید شد، متقاضی خرید خودرو ملزم به پرداخت بقیه ثمن معامله و تسویه قرارداد است. هنگامی که معامله انجام می‌شود و فرد در حراج برنده می‌شود مبلغ پیش‌پرداخت از حساب وکالتی به حساب بورس کالا منتقل می‌شود. اما مابقی مبلغ خرید خودرو و هزینه‌های جانبی دیگر می‌بایست توسط خریدار پرداخت شود.

انتخاب نمایندگی برای تحویل خودرو

در این مرحله متقاضی خرید خودرو باید نمایندگی موردنظر خود را برای تحویل خودرو در سامانه خرید آنلاین انتخاب کند. در این مرحله خریدار خودرو تسویه قرارداد و اقدامات لازم برای تحویل خودرو را انجام داده است. بنابراین با مراجعه به سامانه خرید آنلاین می‌تواند نمایندگی موردنظر خود را برای تحویل خودرو انتخاب کند.

عرضه سیمان در بازار فیزیکی بورس کالا

سیمان یکی از کالاهایی است که در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه می‌شود. برای این‌که درک بهتری از نحوه انجام معاملات در بازار فیزیکی داشته باشید، فرآیندهای مربوط به فروش سیمان در بازار فیزیکی بورس کالا و مراحل لازم برای خرید سیمان از بورس کالا را تا زمان تحویل آن به خریدار به‌طور بسیار ساده و به‌عنوان نمونه بیان می‌کنیم.

فروش سیمان در بورس کالا

شرکت‌های تولیدکننده سیمان برای فروش محصولات خود در بورس کالا نیاز دارند تا با مراجعه به کارگزاری طی مراحلی محصول تولیدی خود را در بورس کالا عرضه کنند و اطلاعیه عرضه مربوطه را برای اطلاع رسانی به مشتریان منتشر کنند. در ادامه این مطلب مراحل فروش سیمان در بازار فیزیکی بورس کالا را شرح می‌دهیم.

مراجعه به کارگزاری

کارگزاری به‌عنوان واسطی که تعاملات بین فروشندگان را با خریداران انجام می‌دهد اولین مکانی است که عرضه‌کنندگان سیمان برای دریافت مشاوره و پذیرش سیمان در بورس کالا باید به آن مراجعه کنند. البته عرضه کنندگان سیمان باید کارگزارانی را برای پذیرش کالای خود در بازار فیزیکی انتخاب کنند که دارای مجوز مشاور پذیرش باشند. بنابراین با مراجعه عرضه‌کنندگان سیمان به این کارگزاری‌ها علاوه بر دریافت کد معاملاتی برای بازار فیزیکی بورس کالا، اقدامات لازم برای پذیرش سیمان در بازار فیزیکی بورس کالا فراهم می‌شود.

انجام فرآیند پذیرش در بازار فیزیکی

عرضه‌کنندگان سیمان باید مطابق با استانداردهای لازم برای پذیرش سیمان که در بورس کالا وجود دارد، فرآیندهای لازم را برای پذیرش کالای خود انجام دهند. هر کالایی که در بورس کالا عرضه می‌شود باید دارای استاندارها و کیفیت قابل قبول برای پذیرش باشد. بنابراین پس از این‌که سیمان از نظر کیفی و شرایط استاندارد مورد تأیید کارشناسان بورس کالا قرار گرفت، می‌تواند برای انجام معاملات در بورس عرضه شود.

انتشار اطلاعیه عرضه سیمان

پس از دریافت مجوز لازم برای انجام معاملات در بورس کالا اطلاعیه عرضه آن در وب‌سایت بورس کالا منتشر می‌شود تا خریداران بتوانند مطابق با شرایط اطلاعیه عرضه سیمان نسبت به ثبت سفارشات خرید خود اقدام کنند.

خرید سیمان از بازار فیزیکی بورس کالا

شرکت‌هایی که قصد خرید سیمان در حجم‌های زیاد را دارند، می‌توانند خرید خود را از بازار فیزیکی انجام دهند. برای خرید سیمان از بازار فیزیکی بورس کالا همانند فروش سیمان در اولین گام باید از طریق کارگزاری مربوطه مراحل دریافت کد بورس کالا و سایر مراحل موردنیاز را انجام دهید که در ادامه این مطلب آن‌ها را شرح می‌دهیم.

انتخاب کارگزاری و دریافت کد بورس کالا

خریداران سیمان از بازار فیزیکی بورس کالا در اولین گام باید به کارگزاری مراجعه و پس از ثبت نام در بورس کالا و دریافت کد معاملاتی بازار فیزیکی، مراحل اولیه موردنیاز برای خرید سیمان از بورس کالا را انجام دهند. افراد حقیقی می‌توانند با مراجعه به کارگزاری و ارائه مدارک شناسایی نسبت به تکمیل فرم درخواست کد بورس کالا اقدام کنند. در ادامه این افراد نیاز دارند تا نسبت به افتتاح حساب وکالتی بورس کالا اقدام کنند و مشخصات آن را به کارگزاری اعلام کنند.

اشخاص حقوقی نیز برای خرید سیمان از بورس کالا، علاوه بر تکمیل فرم برای دریافت کد مشتریان حقوقی و افتتاح حساب وکالتی می‌بایست برخی از اطلاعات مربوط به ثبت شرکت و آخرین تغییرات شرکت را به‌همراه مدارک شناسایی اعضای هیئت مدیره شرکت به کارگزاری ارائه کنند.

بررسی اطلاعیه عرضه و درخواست برای خرید کالا

برای این‌که خریداران از شرکت‌های فروشنده سیمان و میزان و قیمت عرضه کالا مطلع شوند، اطلاعیه‌های عرضه منتشر می‌شود. خریداران با مطالعه اطلاعیه‌های عرضه با مشخصات عرضه محصول موردنظر آشنا می‌شوند. برای خرید سیمان از بازار فیزیکی بورس کالا نیز اطلاعیه عرضه سیمان توسط کارگزاری در اختیار خریدارها قرار می‌گیرد.

خریداران می‌توانند از حجم عرضه سیمان، قیمت پایه، زمان تحویل، نوع تسویه، محل تحویل و دیگر مشخصات عرضه سیمان اطلاع پیدا کنند. پس از بررسی اطلاعیه عرضه، خریداران فرم درخواست خرید کالا را برای انجام سفارش خرید سیمان تکمیل می‌کنند. این فرم که توسط کارگزاری در اختیار خریداران قرار می‌گیرد دارای قسمت‌هایی همانند نام شرکت عرضه کننده سیمان، قیمت خرید و اطلاعاتی دیگر مربوط به خرید سیمان است که خریدارها آن را تکمیل می‌کنند.

شارژ حساب وکالتی توسط خریدار

برای خرید سیمان از بازار فیزیکی بورس کالا خریداران نیاز دارند تا برای ثبت سفارش خرید سیمان، پیش‌پرداخت موردنیاز را در حساب وکالتی خود واریز کنند. هنگامی‌ که کارگزاری مطابق با درخواست خرید مشتری ثبت سفارش را در زمان عرضه سیمان در بورس کالا انجام می‌دهد، مبلغ پیش‌پرداخت در حساب وکالتی خریدار مسدود می‌شود. در صورتی که معامله انجام نشود، مبلغ پیش‌پرداخت در حساب وکالتی از بلوکه بودن خارج می‌شود.

ثبت سفارش خرید سیمان از بورس کالا

کارگزاری مطابق با فرم درخواست خرید کالا که توسط خریدار تکمیل شده است در روز عرضه سیمان در بورس کالا نسبت به ثبت سفارش خریدار اقدام می‌کند. در روز عرضه سیمان کارگزاری خریدار با توجه به حجم و قیمت فروش سیمان و با درنظر گرفتن درخواست خریدار سعی می‌کند سفارش خرید را با بهترین قیمت انجام دهد. در صورتی که معامله انجام شود و کارگزار بتواند مطابق با درخواست مشتری خرید سیمان از بورس کالا را انجام دهد، اطلاعیه خرید که شامل جزئیات خرید است را در اختیار خریدار قرار می‌دهد.

تسویه نهایی و تحویل سیمان

پس از انجام معامله خریدار مطابق با جزئیاتی که در اطلاعیه خرید توسط کارگزاری مشخص شده است ملزم به پرداخت مابقی مبلغ خرید است. پس از انجام تسویه نهایی برای تحویل سیمان خریدار باید شرکت حمل سیمان را انتخاب کند و اطلاعات آن را در اختیار کارگزاری قرار دهد. در مرحله بعدی کارگزاری نیز این اطلاعات را در اختیار شرکت عرضه کننده سیمان قرار می‌دهد و پس از صدور حواله فروش، خریدار را مطلع می‌کند. خریدار نیز پس از انجام هماهنگی‌های لازم می‌تواند سیمان خریداری شده را از انبار مربوطه تحویل بگیرد.

گواهی سپرده سیمان چیست ؟

در حال حاضر این امکان فراهم شده است تا علاوه بر خرید سیمان در بازار فیزیکی بورس کالا، افرادی که به مقادیر کمتری از سیمان نیاز دارند بتوانند با خرید گواهی سپرده کالایی سیمان در فرآیندی راحتتر نسبت به خرید سیمان از بورس کالا اقدام کنند. گواهی سپرده کالایی نوعی ابزار تأمین مالی محسوب می‌شود که در زیرمجموعه بازار مالی بورس کالا قرار دارد.

برای خرید سیمان از بورس کالا از طریق گواهی سپرده کالایی خریداران می‌توانند با استفاده از همان کد بورسی که معاملات سهام را انجام می‌دهند نسبت به خرید گواهی سپرده کالایی سیمان اقدام کنند. به عبارت دیگر در این روش از خرید سیمان از بورس کالا دیگر نیازی به دریافت کد بورس کالا و افتتاح حساب وکالتی نیست.

البته لازم به ذکر است مقداری برای حداقل خرید گواهی سپرده کالایی سیمان درنظر گرفته شده است که برابر با ده تن است. از طرف دیگر نحوه انجام معاملات در گواهی سپرده کالایی سیمان به‌طور ناپیوسته است. ناپیوسته بودن معاملات به این معنی است که گواهی سپرده کالایی دارای بازار ثانویه نیست و افرادی که گواهی سپرده کالایی سیمان را خریداری می‌کنند نمی‌توانند آن گواهی سپرده را بفروشند و ملزم به دریافت سیمان خریداری شده در تاریخ معین هستند.

جمع بندی

در ابتدای این مطلب از مجله فرادرس بازار فیزیکی بورس کالا را شرح دادیم و فرق اصلی بازار فیزیکی را با بازارهای مشتقه و مالی بیان کردیم. سپس انواع کالاهایی که در بازار فیزیکی بورس کالا معامله می‌شوند را ذکر کردیم و درباره اطلاعیه عرضه و نوع قرارداد در بورس کالا توضیح دادیم. در ادامه نحوه مشاهده قیمت کالاها در بازار فیزیکی بورس کالا را شرح دادیم و درباره نحوه تعیین قیمت پایه توضیحاتی دادیم.

سپس نحوه ثبت‌ نام در بازار فیزیکی بورس کالا و نحوه دریافت کد بازار فیزیکی و افتتاح حساب وکالتی بورس کالا را شرح دادیم. در ادامه نحوه کارکرد بازار فیزیکی بورس کالا را در دو حالت عرضه کالا و خرید کالا از بازار فیزیکی بورس کالا توضیح دادیم. در ادامه فرآیند حراج در بازار فیزیکی بورس کالا را شرح دادیم و تابلوی بازار فیزیکی بورس کالا، نحوه انجام معاملات در فرآیند حراج و دوره‌های زمانی فرآیند حراج در بازار فیزیکی بورس کالا را توضیح دادیم.

سپس مراحل تسویه و تحویل در بازار فیزیکی بورس کالا را شرح دادیم. خودرو یکی از کالاهایی است که در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه می‌شود. بنابراین در ادامه مطلب نحوه خرید خودرو از بورس کالا را شرح دادیم. خرید سیمان از بورس کالا از دو روش گواهی سپرده کالایی و بازار فیزیکی بورس کالا امکان پذیر است. بنابراین در پایان این مطلب درباره فروش سیمان در بورس کالا و نحوه خرید سیمان از بورس کالا توضیحاتی دادیم.