انواع قرارداد بورس کالا چیست؟ — به زبان ساده

۴۱۰ بازدید
آخرین به‌روزرسانی: ۲۲ خرداد ۱۴۰۲
زمان مطالعه: ۱۴ دقیقه
انواع قرارداد بورس کالا چیست؟ — به زبان ساده

انواع قرارداد بورس کالا انجام معاملات در انواع بورس کالا را امکان‌پذیر می‌کند. خرید انواع کالا از بازار فیزیکی و بازار فرعی بورس کالا، خرید خودرو از بورس کالا، خرید سیمان از بورس کالا، خرید میلگرد از بورس کالا، خرید زعفران و خرید نقره در قالب انواع قراردادهای موجود در بورس کالا امکان‌پذیر است. برای خرید از بورس کالا با توجه به نوع بازار انتخابی نیاز دارید تا مراحل ثبت‌نام در بورس کالا را شامل دریافت کد بورس کالا و افتتاح حساب وکالتی انجام دهید. اما برای ورود به برخی دیگر از بازارها نیز همانند بازار گواهی سپرده کالایی تنها کافیست تا کد بورسی داشته باشید. برای مثال خرید سکه از بورس کالا از طریق گواهی سپرده سکه امکان‌پذیر است. در بازار مشتقه بورس کالا به انواع قرارداد اختیار معامله و قراردادهای آتی بورس کالا و در بازار مالی بورس کالا نیز به انواع اوراق سلف موازی استاندارد می‌توان اشاره کرد که معاملات انواع محصولات بورس کالا به کمک آن‌ها انجام می‌شود. در این مطلب از مجله فرادرس انواع قرارداد در بورس کالا را توضیح می‌دهیم.

فهرست مطالب این نوشته

قرارداد در بورس کالا

همان‌طور که برای خرید و فروش کالاها در بازارهای خارج از بورس از قراردادهایی استفاده می‌کنیم، در بورس کالا نیز برای انجام معاملات در بازارهای بورس کالا از قراردادهایی استاندارد مطابق با قوانین بورس کالا استفاده می‌شود. مطابق با قراردادهایی که در بورس کالا تعریف می‌شوند خریدار و فروشنده طبق قراردادی که مورد توافق قرار می‌دهند ملزم به انجام تعهداتی نسبت به هم هستند. برای مثال هنگام بررسی اطلاعیه عرضه بازار فرعی بورس کالا می‌توانیم نوع قرارداد و الزامات مربوط به طرفین معامله را در اطلاعیه عرضه کالای مربوطه مشاهده کنیم.

با بررسی اطلاعیه‌های عرضه در بورس کالا متوجه می‌شویم که سه نوع قرارداد نقدی، نسیه و سلف بیشترین استفاده را در بازارهای فرعی و بازار فیزیکی بورس کالا دارند. در بازار مشتقه بورس کالا نیز قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله خرید و فروش می‌شوند. بنابراین قراردادها در بورس کالا متناسب با بازار مورد نظر دارای انواعی هستند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

معاملات بورس کالا

انواع قرارداد بورس کالا

انواع معاملات در بازارهای بورس کالا از طریق قراردادهای تعریف‌شده و استاندارد موجود در بورس کالا انجام می‌شوند. با توجه به بازاری که معامله در آن انجام می‌شود، قراردادهای مخصوصی وجود دارد. برای مثال انواع قراردادهای نقدی و سلف در بازار فیزیکی بورس کالا و انواع قراردادهای اختیار معامله در بازار مشتقه بورس کالا را می‌توان نام برد. به‌طور کلی هفت نوع قرارداد در بورس کالا وجود دارد که در فهرست زیر مشاهده می‌کنید.

  • قرارداد نقدی: در قرارداد نقدی دریافت وجه و تحویل کالا به‌طور همزمان انجام می‌شود. در قرارداد نقدی که در بورس کالا استفاده می‌شود افرادی که معاملات کالای مورد نظر را انجام می‌دهند پس از انجام تسویه نهایی در بازه زمانی تعیین شده می‌توانند کالای خود را دریافت نمایند.
  • قرارداد سلف: قرارداد سلف نوعی ابزار تأمین مالی برای فروشنده کالا محسوب می‌شود. در قرارداد سلف خریدار مبلغ کالای خریداری شده را پرداخت می‌کند و فروشنده متعهد می‌شود تا کالای خریداری شده را در زمان تعیین شده در آینده به خریدار تحویل دهد.
  • قرارداد نسیه: در قرارداد نسیه خریدار کالا را تحویل می‌گیرد ولی مبلغ قرارداد مطابق با شرایط قرارداد در سررسید مشخصی در آینده به فروشنده پرداخت می‌کند. قرارداد نسیه نوعی ابزار تأمین مالی برای خریدار محسوب می‌شود.
  • قرارداد آتی: مطابق با این قرارداد خریدار متعهد می‌شود تا مقدار معینی از دارایی پایه را با قیمتی که اکنون تعیین می‌شود در آینده خریداری کند. فروشنده نیز موظف است مقدار تعیین شده از دارایی پایه را با قیمت تعیین شده مطابق با قرارداد آتی در آینده بفروشد.
  • قرارداد اختیار خرید: نوعی قرارداد است که خریدار آن با پرداخت مبلغی این اختیار را پیدا می‌کند تا مقدار مشخصی از کالا یا اوراق بهادار مبتنی بر کالا را با قیمت معین و تاریخی مشخص از فروشنده اختیار بخرد. فروشنده نیز موظف به اجرای تعهدات خود است.
  • قرارداد اختیار فروش: مطابق این قرارداد خریدار اختیار فروش این اختیار را پیدا می‌کند تا در زمان معین مقدار مشخصی از کالا یا اوراق بهادار مبتنی بر کالا را با قیمتی مشخص به فروشنده اختیار بفروشد. از طرف دیگر فروشنده اختیار نیز موظف است در صورت اعمال اختیار خریدار قرارداد، تعهدات مربوطه را انجام دهد.
  • قرارداد سلف موازی استاندارد: در این قرارداد مقدار مشخصی از کالا مطابق با شرایط ذکر شده در قرارداد فروخته می‌شود. با توجه به مشخصات این قرارداد وجه باید به‌طور نقدی و مطابق با شرایط تسویه معین شده پرداخت شود و کالا در سررسید معین به خریدار تحویل شود. این اوراق بازار ثانویه دارند و خریدار می‌تواند آن‌ها را بفروشد.

انواع قرارداد نقدی بورس کالا

قرارداد نقدی یکی از قراردادهایی است که برای انجام معاملات در بورس کالا کاربرد زیادی دارد. در قراردادهای نقدی برای خرید محصولات بورس کالا تحویل کالا و پرداخت وجه به‌صورت فوری انجام می‌شود. همان‌طور که برای خرید کالایی به‌صورت نقدی پرداخت وجه و تحویل کالا به‌صورت همزمان انجام می‌شود. در قراردادهای نقدی بورس کالا فروشنده ملزم است حداکثر تا سه روز کالای معامله شده را به خریدار تحویل دهد.

انواع قرارداد نقدی در بازار فیزیکی

بازار فیزیکی یکی از بازارهای مهم بورس کالا است. خریدارانی که برای تهیه کالاهای موردنیاز خود قصد دارند تا در حراج بازار فیزیکی بورس کالا شرکت کنند، پس از انجام مراحل ثبت نام در بورس کالا و دریافت کد بورس کالا می‌توانند از طریق کارگزاری موردنظر نسبت به ثبت سفارش کالای موردنظر اقدام کنند. اما برای ثبت سفارش در بازار فیزیکی بورس کالا در ابتدا باید اطلاعیه‌های عرضه بازار فیزیکی بورس کالا را بررسی کنند تا از نحوه و شرایط عرضه کالای موردنظر اطلاع پیدا کنند.

بنابراین خریداران باید به نوع قرارداد موجود در اطلاعیه عرضه کالای موردنظر در بازار فیزیکی توجه کنند. یکی از انواع قرارداد در بورس کالا قرارداد نقدی است که بر اساس آن فروشنده ملزم به تحویل کالا ظرف مدت سه روز پس از تسویه است. بنابراین خریدارهایی که نیاز دارند تا کالای خود را در کمترین زمان ممکن از بورس کالا تهیه کنند نیاز دارند تا به نوع قرارداد در اطلاعیه عرضه توجه داشته باشند و نمادهای معاملاتی را برای ثبت سفارش انتخاب کنند که نوع قرارداد آن‌ها نقدی است.

انواع قرارداد نقدی

 انواع قرارداد بورس کالا برای فرآوده‌های نفتی

فرآورده‌های نفتی یکی از محصولات بورس کالا است که در بازار فیزیکی عرضه می‌شود. با بررسی اطلاعیه عرضه این محصولات متوجه می‌شویم که قرارداد نقدی یکی از قراردادهایی است که برای عرضه فرآورده‌های نفتی در بورس کالا استفاده می‌شود. روغن پایه، روغن موتور، پارافین، اسلگ واکس، قیر معدنی، قیر صنعتی، لوب کات سبک، لوب کات سنگین و برخی کالاهای دیگر از انواع محصولات بورس کالا هستند که می‌توانند با قراردادهای نقدی در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه شوند.

لازم به ذکر است این محصولات می‌توانند با استفاده از قراردادهای استاندارد دیگری که در بورس کالا وجود دارند همانند سلف و نسیه نیز عرضه شوند که این موضوع در اطلاعیه عرضه محصولات ذکر می‌شود.

انواع قرارداد بورس کالا برای محصولات صنعتی و معدنی

یکی از انواع قرارداد بورس کالا که می‌تواند برای محصولات صنعتی و معدنی استفاده شود قرار داد نقدی در بازار فیزیکی بورس کالا است. محصولات صنعتی و معدنی به انواع گروه‌های متنوع همانند گروه فولاد، آلومینیوم، مس، روی، سرب و گروه فلزات گرانبها همانند طلا تقسیم می‌شوند. هر کدام از این گروه‌ها نیز در زیر گروه‌ اصلی و زیر گروه فرعی قرار می‌‌‌گیرند. برای مثال میلگرد زیر گروه فرعی از زیر گروه اصلی مقاطع طولی از گروه فولاد و مفتول مس زیر گروه اصلی از گروه مس محسوب می‌شوند.

علاوه بر این موارد سیمان و فرآورده های سنگ آهن و خودرو نیز در گروه محصولات صنعتی و معدتی عرضه می‌شوند. علاوه بر قراردادهای نقدی این محصولات می‌توانند در قالب قرادادهای استاندارد دیگری همانند سلف نیز عرضه شوند.

انواع قرارداد بورس کالا برای محصولات پتروشیمی

محصولات پتروشیمی طیف وسیعی از محصولات بورس کالا را تشکیل می‌دهند که می‌توانند در قالب قراردادهای نقدی در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه شوند. موادی از قبیل اوره، آمونیاک، بنزن، گوگرد، کربنات سدیم، جوش شیرین و بسیاری از محصولات دیگر در این دسته از محصولات قرار دارند. علاوه بر قراردادهای نقدی عرضه کنندگان این محصولات بر حسب شرایط می‌توانند از دیگر قرادادهای استاندارد موجود در بورس کالا همانند قرارداد نسیه نیز برای فروش این محصولات استفاده کنند.

انواع قرارداد بورس کالا برای محصولات کشاورزی

کالاهای کشاورزی از دیگر محصولات بورس کالا هستند که این امکان را دارند تا در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه شوند. عرضه کنندگان می‌توانند از یکی از قراردادهای استاندارد موجود در بورس کالا برای فروش محصولات کشاورزی در بازار فیزیکی استفاده کنند.

برای مثال عرضه کنندگان محصول چای می‌توانند از یکی از قراردادهای استاندارد موجود در بازار فیزیکی بورس کالا برای عرضه چای در بورس کالا استفاده کنند. محصولات کشاورزی نیز همانند دیگر گروه‌های اصلی در انواع بورس کالا از زیر گروه‌های اصلی و فرعی تشکیل می‌شوند.

برای مثال محصول پسته یک زیر گروه اصلی از محصولات کشاورزی است که خود شامل زیر گروه‌های فرعی از قبیل پسته کله قوچی خندان، کله قوچی ناخندان، فندقی ناخندان و فندقی طبیعی خندان است. ذرت، شکر، پنبه، زیره، زعفران، عدس و نخود نیز برخی دیگر از کالاهای قابل عرضه در بازار فیزیکی بورس کالا را تشکیل می‌دهند.

قرارداد نقدی در بازار فرعی بورس کالا

قرارداد نقدی در بازار فرعی بورس کالا نیز استفاده می‌شود. عرضه برخی از کالاها بنا به دلایلی در بازار فیزیکی به‌صورت تعلیق درمی‌آید. این کالاها می‌توانند در بازار فرعی بورس کالا عرضه شوند. برخی دیگر از کالا نیز شرایط عرضه در بازار فیزیکی را ندارند که این دسته از محصولات بورس کالا نیز می‌توانند در بازار فرعی عرضه شوند.

بنابراین همانند عرضه کالاها در بازار فیزیکی بورس کالا، برای عرضه کالاها در بازار فرعی بورس کالا فروشندگان باید مراحلی را مطابق با راهنمایی‌های کارگزاری خود انجام دهند که در نهایت منتهی به انتشار اطلاعیه عرضه در بازار فرعی بورس کالا می‌شود. در این اطلاعیه عرضه نوع قرارداد کالاهای عرضه شده مشخص می‌شود. برای کالاهای عرضه شده در بازار فرعی بورس کالا که نوع قرارداد آن‌ها نقدی است، فروشنده ملزم به تحویل کالا ظرف مدت سه روز پس از تسویه است.

قراردادهای بازار فرعی

قرارداد نسیه در بورس کالا

قرارداد نسیه یکی از انواع قرارداد در بورس کالا است که در آن فروشنده کالا را به خریدار تحویل می‌دهد و خریدار ملزم می‌شود تا در تاریخ معینی مطابق با قرارداد نسبت به پرداخت هزینه کالای خریداری شده اقدام کند. برای اطلاع خریداران محصول مربوطه، عرضه‌ کننده شرایط تسویه را در اطلاعیه عرضه توسط کارگزاری مربوطه در بورس کالا منتشر می‌کند و خریدارها نیز با مطالعه اطلاعیه عرضه از نوع قرارداد اطلاع پیدا می‌کنند.

قرارداد نسیه در بازار فیزیکی بورس کالا

قرارداد نسیه یکی از قراردادهایی است که در بازار فیزیکی بورس کالا استفاده می‌شود. همان‌طور که از نام این قرارداد می‌توان متوجه شد خریدار پس از تحویل کالا و طبق شرایطی که در قرارداد نسیه ذکر می‌شود اقدام به پرداخت مبلغ برای کالای خریداری شده می‌کند.

بازار فیزیکی یکی از اصلی‌ترین بازارهای بورس کالا است که از گروه‌های اصلی کشاورزی، صنعتی و معدنی، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی تشکیل شده است. هر کدام از این گروه‌های اصلی شامل گروه‌های اصلی و فرعی هستند و این امکان را دارند تا در قالب انواع قراردادهای نقدی، نسیه و سلف عرضه شوند.

قرارداد نسیه در بازار فرعی بورس کالا

برخی از کالاهای عرضه شده در بازار فرعی بورس کالا از قرارداد نسیه از انواع قراردادهای موجود در بورس کالا استفاده می‌کنند. عرضه کننده این امکان را به خریدار می‌دهد تا بهای کالای خریداری شده را در آینده پرداخت کند. در قرارداد نسیه از انواع قرارداد بورس کالا تحویل کالا به‌صورت فوری انجام می‌شود ولی پرداخت بهای کالای خریداری شده به سررسیدی مشخص موکول می‌شود. بنابراین استفاده از قراردادهای نسیه ابزاری برای تأمین مالی برای خریداران محسوب می‌شود.

قرارداد سلف از انواع قرارداد بورس کالا چیست ؟

از دیگر انواع قرارداد در بورس کالا می‌توان به قرارداد سلف اشاره کرد. در قرارداد سلف که نوعی ابزار تأمین مالی برای فروشندگان محسوب می‌شود، خریدارها بهای کالای خریداری شده را به فروشنده پرداخت می‌کنند و فروشنده متعهد می‌شود تا در تاریخی مشخص نسبت به تحویل کالای موردنظر به خریدار اقدام کند.

قرارداد سلف در بازار فیزیکی بورس کالا

شرکت‌هایی که برای تامین مالی برای سرمایه‌گذاری‌های خود به منابع مالی نیاز دارند از قراردادهای سلف برای پیش‌فروش کردن محصولات خود استفاده می‌کنند. با استفاده از قراردادهای سلف تولیدکنندگان این امکان را پیدا می‌کنند تا محصولات خود را در تاریخی معین پس از خرید کالا توسط مشتری به وی تحویل دهند. اما قراردادهای سلف بازار ثانویه ندارند. به عبارت دیگر خریدارهای قراردادهای سلف نمی‌توانند آن را بفروشند. برای حل این مشکل قراردادهای سلف موازی استاندارد تعریف شدند که دارای بازار ثانویه هستند.

خرید خودرو با استفاده از قرارداد سلف

خودرو یکی از محصولاتی است که در گروه اصلی صنعتی و معدنی بازار فیزیکی بورس کالا عرضه می‌شود. افرادی که برای خرید خودرو از بورس کالا اقدام می‌کنند با مطالعه اطلاعیه عرضه خودروی موردنظر خود متوجه می‌شوند که نوع قرارداد به‌کار رفته از نوع سلف است. افرادی که قصد خرید خودرو از بورس کالا را دارند پس از ثبت نام در بورس کالا و دریافت کد بورس کالا نیاز دارند تا نسبت به افتتاح حساب وکالتی در بورس کالا اقدام کنند.

سپس با مطالعه اطلاعیه عرضه مربوطه، مقدار پیش‌پرداخت مورد نیاز برای ثبت سفارش خودرو را در حساب وکالتی خود واریز می‌کنند. با توجه این‌که قرارداد استفاده شده برای عرضه خودرو در بورس کالا از نوع قرارداد سلف است، بنابراین پس از انجام معامله خریدار موظف است تا نسبت به تسویه مبلغ قرارداد مطابق با اطلاعیه عرضه اقدام کند و تحویل خودرو نیز در تاریخی معین در آینده انجام خواهد شد. بنابراین استفاده از قرارداد سلف در فروش خودرو این امکان را برای عرضه کننده فراهم می‌کند تا بتواند منابع مالی مورد نیاز برای تولیدات آتی خود را فراهم کند.

انواع قرارداد بورس کالا

قرارداد سلف در بازار فرعی بورس کالا

با بررسی اطلاعیه‌های عرضه در بازار فرعی بورس کالا مشاهده می‌کنیم که برخی از کالاها در بازار فرعی بورس کالا از قراردادهای سلف استفاده می‌کنند. کالاهایی که به هر دلیل شرایط لازم برای عرضه در بازار فیزیکی بورس کالا را ندارند در بازار فرعی بورس کالا عرضه می‌شوند.

این محصولات نیز همانند کالاهایی که در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه می‌شوند در قالب یکی از قراردادهای استاندارد موجود در بورس کالا به خریداران عرضه می‌شوند. بنابراین با بررسی اطلاعیه عرضه‌های موجود در بازار فرعی بورس کالا متوجه می‌شویم که برخی از کالاهای عرضه شده در بازار فرعی بورس کالا از قراردادهای سلف استفاده می‌کنند. استفاده از قراردادهای سلف در بازار فرعی بورس کالا همانند استفاده از این نوع قرارداد در بازار فیزیکی بورس کالا این امکان را به عرضه‌ کننده می‌دهد تا پس از فروش کالا، در تاریخی معین در آینده کالای مورد نظر را به خریدار تحویل دهد.

قراردادهای سلف موازی استاندارد چیست؟

قراردادهای سلف موازی استاندارد تکامل یافته قراردادهای سلف هستند و این امکان را برای خریداران ایجاد می‌کنند تا بتوانند آن‌ها را در بازار ثانویه بفروشند. این موضوع باعث می‌شود تا این اوراق از نقدشوندگی بالایی برخوردار شوند.

علاوه بر این استفاده از ابزارهایی همانند اختیارات تبعی خرید و فروش که همراه با معامله این اوراق به خریدار و فروشنده داده می‌شود از ریسک معاملات این اوراق در مقابل نوسانات قیمت دارایی پایه کم می‌کند. اوراق سلف موازی استاندارد زیرمجموعه بازار مالی بورس کالا هستند و با هدف اصلی تأمین مالی برای شرکت‌های عرضه کننده استفاده می‌شوند.

انواع قرارداد بورس کالا در بازار مشتقه

بازار مشتقه بورس کالا یکی از انواع بازارهای بورس کالا است که در آن قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله خرید و فروش می‌شود. بازار مشتقه بورس کالا با هدف پوشش ریسک این امکان را برای خریدار و فروشنده ایجاد می‌کند تا بتواند از ریسک‌های موجود در انواع بورس کالا اجتناب کند. در ادامه این مطلب از مجله فرادرس انواع قرارداد بورس کالا در بازار مشتقه را شرح می‌دهیم.

قرارداد آتی بازار مشتقه

قرارداد آتی نوعی قرارداد است که بر مبنای دارایی پایه تعریف می‌شود و این امکان را به طرفین معامله می‌دهد تا بتوانند معامله‌ مقدار مشخصی از دارایی پایه را در قیمتی که اکنون تعیین می‌شود در زمانی در آینده انجام دهند. برای این‌که خریدار و فروشنده به تعهدات خود پایبند باشند ملزم هستند تا مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین اولیه نزد اتاق پایاپای قراردهند. اتاق پایاپای می‌تواند با توجه به تغییرات قیمت به‌وجود آمده قسمتی از وجه تضمین را از حساب یکی از طرفین معامله کسر و به حساب طرف مقابل واریز کند.

مزیت قراردادهای آتی به‌عنوان پوشش ریسک

یکی از مزایایی که خرید کالا با استفاده از قراردادهای آتی دارد این است که خریدار می‌تواند کالایی را با قیمتی که اکنون تعیین می‌کند در آینده خریداری کند. بنابراین درصورتی که در زمان تعیین شده برای تحویل کالا در آینده قیمت کالا افزایش یابد، خریدار از این معامله سود خواهد کرد. این موضوع می‌تواند برای خریدارانی که برای تهیه کالایی در آینده با قیمتی معین برنامه‌ریزی کرده‌اند مزیت قابل توجهی محسوب شود.

از طرف دیگر فروشنده کالا نیز می‌تواند از این نظر مطمئن باشد که کالای خود را در قیمتی که اکنون تعیین می‌کند می‌تواند بفروشد. به این ترتیب فروشنده نیز برای نقدینگی به‌دست آمده از فروش کالا در آینده می‌تواند برنامه‌ریزی کند و نگران کاهش قیمت کالای مربوطه در آینده نباشد.

بنابراین افرادی که قصد خرید یا فروش کالا را با استفاده از قراردادهای آتی دارند می‌توانند با خرید یا فروش کالای مربوطه با قیمتی که اکنون تعیین می‌شود برای آینده برنامه‌ریزی کنند و از این قراردادها در بازار مشتقه به‌عنوان پوشش ریسکی در برابر نوسانات قیمت کالا در آینده استفاده کنند.

کسب سود از معاملات قراردادهای آتی

یکی از اقداماتی که سرمایه‌گذارها و فعالان بازارهای مالی برای کسب سود می‌توانند انجام دهند انجام معاملات قراردادهای آتی در بازار مشتقه بورس کالا است. خصوصیتی که بازارهای آتی را برای فعالان بازارهای مالی و تریدرها جذاب می‌کند دوطرفه بودن بازار قراردادهای آتی است. به عبارت دیگر تریدرها می‌توانند علاوه بر کسب سود از افزایش قیمت، از کاهش قیمت نیز در روندهای نزولی بازار کسب سود کنند.

مشاهده فهرست دارایی‌های پایه قراردادهای آتی

قراردادهای آتی در بورس کالا می‌تواند بر روی کالاهایی که دارایی پایه نامیده می‌شوند در بازار مشتقه بورس کالا تعریف شود. با مراجعه به وب‌سایت بورس کالا و مشاهده فهرست قراردادهای آتی متوجه می‌شویم که علاوه بر کالاهایی همانند زعفران، نقره و سکه طلا که در فهرست دارایی پایه در قراردادهای آتی مشاهده می‌شود، صندوق طلای لوتوس نیز به‌عنوان دارایی پایه در فهرست قراردادهای آتی بازار مشتقه بورس کالا وجود دارد. برای مشاهده این فهرست پس از ورود به وب‌سایت رسمی بورس کالای ایران همانند تصویر زیر از منوی بازارها گزینه لیست دارایی‌‌های پایه را انتخاب کنید.

فهرست دارایی پایه

پس از این انتخاب در صفحه‌ای که باز می‌شود می‌توانید فهرست قراردادهای آتی بازار مشتقه را به‌همراه مشخصاتی نظیر دارایی پایه، وضعیت، نماد معاملاتی، تاریخ راه‌اندازی قراداد، آخرین روز معاملاتی، اندازه قرارداد و اطلاعات مربوطه دیگری را مشاهده کنید. در تصویر زیر قسمتی از این فهرست را مشاهده می‌کنید.

فهرست قراردادهای آتی

قرارداد اختیار معامله بازار مشتقه

قراردادهای اختیار معامله در بازار مشتقه بورس کالا از ابزارهای معاملاتی در بورس کالا هستند که می‌توانند نقش مهمی در کاهش ریسک معاملات در برابر تغییرات قیمت دارایی پایه ایفا کنند. اختیار معامله همان‌طور که از نام آن می‌توان متوجه شد این اختیار را به خریدار آن می‌دهد تا بتواند کالای موردنظر را در زمان و قیمت معینی بخرد یا بفروشد. اختیار معامله می‌تواند در دو نوع اختیار معامله خرید و اختیار معامله فروش استفاده شود که در ادامه آن‌ها را شرح می‌دهیم.

قرارداد اختیار معامله خرید چیست؟

قرارداد اختیار معامله خرید این اختیار را به خریدار خود می‌دهد تا بتواند مقداد مشخصی از دارایی پایه را مطابق با قرارداد در زمان سررسید با قیمتی مشخص بخرد. توجه به این نکته اهمیت دارد که در قرارداد اختیار معامله، خریدار می‌تواند با توجه به شرایط بازار از حق خود استفاده کند یا از حق خرید استفاده نکند. اما در صورتی که خریدار اختیار معامله خرید بخواهد از اختیار خرید خود استفاده کند، فروشنده اختیار معامله موظف است به تعهدات خود عمل کند و کالای موردنظر را به خریدار بفروشد.

قرارداد اختیار معامله فروش چیست ؟

خریدار اختیار معامله فروش این اختیار را دارد تا مقدار مشخصی از دارایی پایه را مطابق قرارداد در زمان سررسید با قیمتی تعیین شده بفروشد. همانند قرارداد اختیار معامله خرید، در قرارداد اختیار معامله فروش نیز هیچ الزامی متوجه خریدار این قرارداد نیست. اما در صورتی که خریدار اختیار معامله فروش بخواهد از اختیار فروش خود استفاده کند، فروشنده اختیار معامله فروش باید به تعهدات خود عمل کند و کالای مورد نظر را از خریدار اختیار معامله فروش خریداری کند.

جمع بندی

در ابتدای این مطلب قرارداد در بورس کالا را توضیح دادیم و انواع قراردادهای استاندارد موجود در بورس کالا را بیان کردیم. قرارداد نقدی یکی از انواع قرارداد در بورس کالا است که در انواع بازارهای بورس کالا استفاده می‌شود. بنابراین انواع قرارداد نقدی در بازار فیزیکی و انواع قرارداد بورس کالا برای فرآوردهای نفتی، محصولات صنعتی و معدنی، محصولات پتروشیمی و محصولات کشاورزی را توضیح دادیم. سپس قرارداد نقدی در بازار فرعی بورس کالا را شرح دادیم.

قرارداد نسیه از دیگر قراردادهای استانداردی است که در بورس کالا استفاده می‌شود. بنابراین در ادامه این مطلب قرارداد نسیه در بازار فیزیکی بورس کالا و قراداد نسیه در بازار فرعی بورس کالا را شرح دادیم. سپس قرارداد سلف را که نوعی ابزار مالی برای تأمین مالی است را در بازارهای فیزیکی و فرعی بورس کالا توضیح دادیم و خرید خودرو با استفاده از قرارداد سلف را بیان کردیم. نوع تکامل یافته‌ای از این قرارداد به‌نام قرارداد سلف موازی استاندارد وجود دارد که در ادامه این مطلب به توضیح آن پرداختیم.

بازار مشتقه بورس کالا از دیگر بازارهای بورس کالا است که در آن قراردادهای آتی و اختیار معامله خرید و فروش می‌شود. بنابراین قراردادهای آتی بازار مشتقه و مزیت آن‌ها در پوشش ریسک و نحوه کسب سود از این قراردادها را توضیح دادیم. سپس روش مشاهده فهرست دارایی‌های پایه قراردادهای آتی را شرح دادیم. در انتهای این مطلب نیز قراردادهای اختیار معامله خرید و اختیار معامله فروش را در بازار مشتقه بورس کالا توضیح دادیم.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس کالا» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.
بر اساس رای ۹ نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
منابع:
بورس کالای ایرانبورس اوراق بهادار تهران
نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *