انواع فعل در زبان ترکی استانبولی — راهنمای کامل + مثال

اصلی‌ترین بخش در ساختار جمله در ترکی استانبولی، فعل جمله است. دلیل اهمیت زیاد انواع فعل در زبان ترکی استانبولی، پسوندی بودن این زبان است. زیرا، تمامی زمان‌ها، قید‌ها، ضمیرها و بخش‌های دیگر جمله با اضافه شدن پسوندها به اسم، یا فعل ساخته می‌شوند. فعل‌ها به کلماتی گفته می‌شوند که در جمله، انجام یک کار را نشان می‌دهند. در این مطلب، سه نوع اصلی فعل‌ها و تفاوت آن‌ها را با مثال توضیح می‌دهیم. همچنین، هر کدام از این فعل‌ها به دسته‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند که با تعریف و مثال، هر کدام را شرح می‌دهیم.

فعل چیست؟

فعل (Fiil) به کلمه‌هایی گفته می‌شود که انواع حالت‌ها، حرکت‌ها و کارها را در مکان یا زمان، مشخص می‌کند. به طور مثال کلمه‌های «-başla» (شروع کردن)، «-otur» ،(نشستن) «-bak» (نگاه کردن) کار یا حرکت را نشان می‌دهند و به همین دلیل، این‌کلمه‌ها فعل هستند.

فیلم آموزش زبان ترکی استانبولی در سفر در فرادرس

کلیک کنید

نحوه تشخیص فعل در ترکی استانبولی

برای تشخیص فعل‌ها در زبان ترکی استانبولی به موارد زیر، باید دقت کرد.

• برای این‌که کلمه‌ای فعل باشد، باید یکی از پسوندهای مصدر «mak / mek» را داشته باشد. کلمه‌هایی که می‌توانند این پسوندها را دریافت کنند، فعل هستند. به مثال‌های زیر توجه کنید.

کلمه «بیا» (Gel) می‌تواند پسوند «mek» را دریافت کند و به «آمدن» تبدیل شود.

کلمه «برو» (Git) می‌تواند پسوند «mek» را دریافت کند و به «رفتن» تبدیل شود.

کلمه «ببند» (Kapat) می‌تواند پسوند «mak» را دریافت کند و به «بستن» تبدیل شود.

کلمه «تماشا کن» (İzle) می‌تواند پسوند «mek» را دریافت کند و به «تماشا کردن» تبدیل شود.

کلمه «بمان» (Kal) می‌تواند پسوند «mak» را دریافت کند و به «ماندن» تبدیل شود.

کلمه «ماشین» (Araba) نمی‌تواند پسوند «mak» را دریافت کند.

کلمه «خانه» (Ev) نمی‌تواند پسوند «mak» را دریافت کند.

• پسوندهای منفی‌ساز «ma / me» را می‌توان به فعل‌ها اضافه کرد. به مثال‌های زیر توجه کنید.

کلمه «بیا» (Gel) می‌تواند پسوند «me» را دریافت کند و به «نیا» تبدیل می‌شود.

کلمه «دوست داشته باش» (Sev) می‌تواند پسوند «me» را دریافت کند. و به «دوست نداشته باش» تبدیل می‌شود.

در دو مثال بالا، کلمه‌های «Sev» و «Gel» فعل هستند، به همین دلیل پسوند منفی‌ساز را دریافت کردند. اما کلمه‌ای مانند «مداد» (Kalem)، اسم است و نمی‌تواند پسوند منفی‌ساز دریافت کند.

• فعل‌ها به تنهایی کاربرد ندارند و با اسمی که داخل جمله استفاده می‌شود ارتباط برقرار می‌کنند. به عبارت دیگر، فعل برای معنا پیدا کردن نیاز به اسم دارد. فعل‌ها برای این‌که مفهومی را برسانند به پسوندهای شخصی و سایر پسوندهای مربوط به فعل نیاز دارند.

انواع فعل در زبان ترکی استانبولی

فعل‌ها کلمه‌هایی هستند که انجام یک حرکت یا کاری را بیان می‌کنند. فعل‌ها را می‌توان از جنبه‌های مختلفی تقسیم‌بندی و بررسی کرد. در این قسمت، ابتدا چهار دسته اصلی فعل را توضیح می‌دهیم و سپس تقسیم‌بندی هر کدام از دسته‌های اصلی را با مثال شرح می‌دهیم.

فیلم آموزش ترکی استانبولی – سطح مقدماتی A1 در فرادرس

کلیک کنید

• فعل‌ها از نظر مفهوم
• فعل‌ها از نظر ساختار
• فعل‌های صرفی
• فعل‌های پسوندی

فعل‌ها از نظر مفهوم

برای فهم بهتر انواع فعل در زبان ترکی استانبولی باید فعل‌ها را از نظر مفهوم بررسی کنیم. فعل‌ها از نظر مفهوم به سه دسته «Oluş» ،«Kılış» و «Durum» تقسیم می‌شوند. هر کدام از این زیرمجموعه‌ها شامل نکات و ویژگی‌های مخصوصی هستند که در ادامه به ترتیب آورده شده است.

فعل های Kılış

یکی از انواع فعل‌ها در زبان ترکی استانبولی فعل‌های نوع «Kılış» است. این فعل‌ها یک حرکت (کار) را بیان می‌کنند. جمله‌های شامل فعل «Kılış» هم فاعل و هم مفعول دارند. به همین دلیل، جزو دسته فعل‌های گذر است. این فعل‌ها به دو پرسش «چه چیزی را» (Neyi) و «چه کسی را» (Kimi) پاسخ می‌دهند. اگر قبل این نوع فعل‌ها کلمه «او را، آن را» (Onu) قرار داده شود، مفهوم صحیحی در جمله ایجاد می‌کند. به مثال‌های زیر توجه کنید.

در دو مثال بالا، هر دو جمله فاعل و مفعول دارند و با وجود آن‌ها، فعل‌ها مفهوم پیدا می‌کنند. در جدول زیر، فهرستی از فعل‌های «Kılış» نوشته شده است.

تمامی فعل‌های داخل جدول، زمانی که جمله‌سازی می‌شوند به فاعل و مفعول نیاز دارند. برای هر کدام از فعل‌های داخل جدول، یک مثال نوشته شده است.