تحقیق کمی چیست؟ | روش، مراحل و انواع تحقیق کمی – به زبان ساده

روش تحقیق باید با توجه به نوع داده‌ها و جامعه‌ای که در اختیار دارید تعیین شود. به همین جهت اگر ویژگی یا صفت‌های مورد بررسی از جامعه، از نوع متغیرهای کیفی و غیر قابل اندازه‌گیری باشند، باید با روش‌های کیفی به بررسی آن‌ها بپردازید. در مقابل برای متغیرهای کمی از جامعه آماری، تکنیک‌های تحقیق کمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این متن می‌خواهیم شما را با این گونه روش‌ها، آشنا کرده و مشخص کنیم که روش تحقیق کمی چیست و چگونه باید آن را اجرا کرد.

در نوشتارهای دیگر از مجله فرادرس به بررسی اصول روش تحقیق و روش تحقیق آماری پرداخته‌ایم. ولی در این متن به طور اخص، تحقیق کمی را، چه از منظر تحقیق کمی اولیه و چه تحقیق کمی ثانویه، مد نظر قرار داده و با ذکر مثال‌هایی زوایای آن را مشخص خواهیم کرد. بهتر است برای آشنایی بیشتر با مبانی تحقیق، نوشتارهای روش تحقیق و اصول آماری — به زبان ساده و انواع متغیرها در آمار | با مثال و به زبان ساده را مطالعه کنید. همچنین خواندن مطالب جامعه آماری – انواع داده و مقیاس‌های آن‌ها و آشنایی با مقدمات آمار و کاربردهای آن — از صفر تا صد نیز خالی از لطف نیست.

تحقیق کمی چیست ؟

تحقیقات کمی را باید به عنوان یک روش پژوهشی سیستماتیک و علمی در نظر گرفت که براساس جمع‌آوری داده و اطلاعات از پدیده‌ها مورد بررسی، عمل می‌کند. در این روش تحقیقی، پس از دسته‌بندی و آماده‌سازی اطلاعات جهت پردازش، از تکنیک های آماری، ریاضی یا محاسباتی به منظور مدل‌سازی رفتار پدیده‌ها استفاده می‌شود.

تحقیقات کمی با استفاده از روش‌های نمونه گیری، بخشی از جامعه آماری هدف را در نظر گرفته و با ارسال فرم‌های نظرسنجی (آنلاین یا دستی) به قالب پرسشنامه و ... اطلاعات مورد نظر را جمع آوری می‌کند. حاصل تجزیه و تحلیل آماری چنین داده‌هایی، نتایج تحقیق کمی را می‌سازند. به این ترتیب با دریافت نتایج حاصل از تحقیق کمی، پس از درک دقیق این اعداد، آینده یک محصول یا خدمات، طبق مدل پیشنهادی، قابل پیش بینی بوده و متناسب با آن قادر به تغییرات خواهیم بود.

نمونه‌ای از تحقیقات کمی، نظرسنجی انجام شده برای بررسی مدت زمانی است که باید بیمار در بیمارستان انتظار بکشد تا پزشک او را معاینه کند. می‌توان به کمک یک پرسشنامه که شامل سوالاتی نظیر نوع بیماری، علت مراجعه، زمان انتظار تا ویزیت پزشک، تعداد دفعات مراجعه بیمار به بیمارستان و سایر سوالات دیگر اطلاعاتی را در این مورد جمع‌آوری و مورد تحلیل قرار داد.

پژوهش یا تحقیق کمی بیشتر در علوم اجتماعی با استفاده از روش‌های آماری اجرا شده و بعد از جمع آوری داده‌ها، به کار گرفته می‌شوند. در این روش تحقیق، محققان و آمارشناسان چارچوب‌ها و تئوری‌های ریاضی را که مربوط به کمیت مورد بحث است، به کار می‌گیرند.

الگوهای تحقیق کمی، دقیق و بارها مورد بررسی قرار گرفته تا دقت مناسبی داشته باشند. نتایج بدست آمده از این روش تحقیق، منطقی، آماری و بی‌طرفانه و بدون اریب است. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از یک روش ساختارمند و روی نمونه‌های بزرگتر که نماینده مناسبی از کل جمعیت آماری هستند، انجام می‌شود.

همانطور که در بالا ذکر شد ، تحقیقات کمی، داده محور هستند. معمولا برای انجام تحقیقات کمی دو روش وجود دارد.

• روش‌های تحقیق کمی اولیه
• روش‌های تحقیق کمی ثانویه

در ادامه متن به هر یک از این بخش‌ها خواهیم پرداخت و به طور مفصل آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

روش تحقیق کمی اولیه

«تحقیقات کمی اولیه» (Primary Quantitative Research) پرکاربردترین روش انجام تحقیقات کمی محسوب می‌شوند. ویژگی بارز تحقیقات اولیه این است که محقق بر جمع آوری داده‌ها به طور مستقیم و نه وابسته به داده‌های جمع آوری شده از تحقیقات قبلی، تمرکز دارد. در این متن ابتدا به بررسی روش تحقیق کمی اولیه پرداخته و در ادامه، تحقیق کمی ثانویه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

طرح تحقیق کمی اولیه را می‌توان به سه مسیر یا رویکرد متفاوت طبقه‌بندی کرد.

• تکنیک و نوع مطالعه
• روش جمع‌آوری و به کارگیری داده‌ها
• تعیین نحوه آنالیز و تحلیل داده‌ها

در ادامه هر یک از این رویکردها را با توجه به روش‌هایی که به کار گرفته می‌شود، معرفی و مقایسه خواهیم کرد.

تکنیک و نوع مطالعه در روش تحقیق اولیه

شیوه‌های گوناگونی برای اجرای تحقیق اولیه با توجه به نوع یا روش تحقیق و همچنین تکنیک به کار رفته، می‌توان در نظر گرفت. به تقسیم‌بندی که در ادامه دیده می‌شود توجه کنید. بخش‌هایی از این متن به بررسی هر یک از این تکنیک و روش‌ها اختصاص یافته است که با خواندن آن‌‌ها، از زاویه‌های پنهان تحقیق کمی اولیه آگاه خواهید شد.

• تحقیق کمی با دیدگاه پیمایشی
• تحقیق کمی به منظور تشخیص رابطه‌های همبستگی
• تحقیق کمی برای تشخیص ارتباط علی و مقایسه‌ای
• تحقیق کمی با کشف اثرات تیمار و طرح آزمایش‌ها

ابتدا به طرح تحقیق با روش نظر سنجی می‌پردازیم.

تحقیق پیمایشی

«تحقیق پیمایشی» (Survey Research) اساسی‌ترین ابزار برای همه روش‌ها و مطالعات تحقیق کمی محسوب می‌شود. نظرسنجی‌ها و پرسشنامه‌ها برای استفاده از گروه‌های پاسخ‌دهنده، با استفاده از انواع مختلف روش‌های جمع‌آوری داده، مانند نظرسنجی آنلاین، ، پرسشنامه، مقاله و غیره استفاده می‌شود. هر سازمان کوچک و بزرگی تمایل دارد بداند که مشتریانشان در مورد محصولات و خدمات خود چه نظری دارند، ویژگی‌های جدید در بازار و سایر جزئیات از نظر آن‌ها به چه میزان مطوب ارزیابی می‌شود.

با انجام تحقیقات پیمایشی، یک سازمان می‌تواند چندین افکار سنجی یا نظر سنجی را اجرا کند. به این طریق، داده‌هایی را از مجموعه مشتریان جمع آوری کرده و از آن‌ها برای تجزیه و تحلیل استفاده کند. واضح است که این بخش، اولین گام به سمت جمع آوری داده ها برای هر تحقیق است.

این نوع تحقیق می‌تواند با یک گروه مخاطب خاص آغاز شود و حتی ممکن است در چندین گروه همراه با تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای صورت گیرد. پیش نیاز این نوع تحقیق آن است که پاسخ دهندگان باید به طور تصادفی نمونه‌گیری شده باشند تا نتایج دچار سوگیری یا اریبی نباشند.

از این طریق، یک محقق می‌تواند به راحتی دقت و صحت نتایج بدست آمده را حفظ کند زیرا با استفاده از انتخاب تصادفی، به طیف عظیمی از پاسخ دهندگان پرداخته می‌شود. به طور عمومی دو شیوه تحقیق پیمایشی صورت می‌گیرد که بستگی به زمان اجرا و نوع داده‌ها دارد.

تحقیق پیمایشی مقطعی

«تحقیق پیمایشی مقطعی» (Cross-sectional surveys)، یک «تحقیق مشاهده‌ای» (Observational Surveys) است که در شرایطی انجام می‌شود که محقق قصد دارد داده‌ها را از یک نمونه از جمعیت هدف در یک زمان مشخص جمع‌آوری کند. به این ترتیب محققان می‌توانند متغیرهای مختلف را در یک زمان خاص ارزیابی کنند.

تحقیق پیمایشی مقطعی در صنایع خرده فروشی و صنایع بهداشتی بیشتر به کار گرفته می‌شوند. باید توجه داشت که مشاهدات باید بدون دخالت هرگونه متغیر ثالث اندازه‌گیری و ثبت شوند.

با استفاده از روش تحقیق مقطعی، می‌توان چندین نمونه را تحلیل و مقایسه کرد. همچنین امکان بررسی و تحلیل متغیرهای متعددی نیز در این تکنیک وجود دارد.

یکی از معایب مهم در شیوه تحقیق پیمایشی مقطعی، این است که نمی‌توان رابطه علت و معلولی متغیرها را تعیین کرد، زیرا معمولاً متغیرها در یک زمان خاص اندازه‌گیری شده‌اند و جمع‌آوری آن‌ها در یک بازه زمانی یا مکانی صورت نگرفته است تا رابطه بین آن‌ها قابل تشخیص باشد.

تحقیق پیمایشی طولی

در حقیقت باید به یاد داشت که باز هم «تحقیق پیمایشی طولی» (Longitudinal surveys) یک تحقیق مشاهداتی محسوب می‌شود، اما برخلاف تحقیق پیمایشی مقطعی، بررسی‌ها مشاهدات و جمع‌آوری داده، در طول زمان و بازه‌های مختلف زمانی (یا مکانی) انجام می‌شود تا تغییر در رفتار پاسخ دهندگان و تشخیص روند تغییر در فرایندها قابل مشاهده قابل انجام باشد. این زمان‌بندی، ممکن است برحسب بازه‌های روزانه، ماهانه یا حتی سالانه تعیین گردند. به عنوان مثال، محققی که قصد دارد تغییر در عادت خرید نوجوانان را طی 5 سال بررسی کند، باید به یک تحقیق پیمایشی طولی دست بزند تا روند تغییرات را مدل‌سازی و بررسی کند.

در بررسی‌های مقطعی، متغیرهای مشابه در یک زمان مشخص مورد ارزیابی قرار گرفتند ولی در تحقیقات و بررسی‌های طولی، متغیرهای مختلف را می‌توان در فواصل زمانی مختلف تجزیه و تحلیل کرد.

از تحقیق پیمایشی طولی، به طور گسترده‌ای در زمینه پزشکی و علوم کاربردی استفاده می‌شود. به غیر از این دو زمینه، محققین، برای مشاهده تغییر در روند بازار، تجزیه و تحلیل رضایت مشتری یا کسب بازخورد درباره محصولات یا خدمات نیز از این نوع تحقیق بهره می‌برند. باید توجه داشت که در شرایطی که توالی وقایع بسیار ضروری است، باید این شیوه تحقیق مورد توجه قرار گیرد.

تحقیق همبستگی

ارتباط بین متغیرها و مدل‌سازی بین متغیر مستقل و وابسته از انگیزه‌های اصلی «تحقیق همبستگی» (Correlational research) محسوب می‌شود. مقایسه بین دو هویت و ارتباط بین آن‌ها، تحقیق همبستگی را می‌سازد. فرض کنید دو متغیر را در نظر گرفته‌اید و می‌خواهید میزان اثر یکی بر دیگری را مشخص کنید.

مشخص است که برای اجرای چنین تحقیقی، به حداقل دو گروه از متغیرها یا مشاهدات احتیاج داریم. محققان از این طرح تحقیق کمی برای ارتباط دو یا چند متغیر با استفاده از روش‌های تجزیه و تحلیل ریاضی و آماری استفاده می‌کنند.

الگوها، روابط و روند (همسویی یا حرکت در جهت عکس) بین متغیرها اساس این گونه تحقیق‌ها را تشکیل می‌دهد. در اغلب با ثابت نگه داشتن یکی از متغیرها و تغییر در متغیر یا متغیرهای دیگر، تاثیر آن‌ها برهم را مشخص می‌کنند.

از آنجایی که داده‌ها کمی هستند، اندازه‌های همبستگی، مانند «ضریب همبستگی» (Correlation Coefficient) یا «ضریب توافق» (Contingency Coefficient)، شدت این ارتباط را محاسبه می‌کنند.

در حالت ایده آل، توصیه می‌شود نتیجه‌گیری صرفاً براساس تحقیقات همبستگی انجام نشود. دلیل این امر این است که اگر دو متغیر با یکدیگر در یک جهت حرکت کنند، دلیلی ندارد که بر هم تاثیرگذار باشند. به عنوان مثال می‌توان به موضوعات زیر که وابسته به تحقیق همبستگی هستند اشاره می‌کنیم.

• ارتباط بین میزان استرس و افسردگی.
• محاسبه ارتباط بین شهرت و ثروت.
• رابطه بین میزان فعالیت یک آموزگار در کلاس درس و نمرات دانش‌آموزان.

تحقیق علّی و مقایسه‌ای

همانطور که از اسم این روش تحقیق بر می‌آید، به مقایسه بین دو عامل می‌پردازد. در «تحقیق علّی و مقایسه‌ای» (Causal-comparative research) اثرات مرتبط با یک یا چند عامل روی متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفته و رابطه علّی شکل می‌گیرد. این مدل‌ها در اغلب موارد توسط مدل‌های ریاضی و آماری، تبیین می‌گردند.

متغیری که اثرگذار بوده و باعث تغییر در متغیر دیگر می‌شود را «متغیر عامل» (Factor) یا «متغیر مستقل» (Independent Variable) می‌نامند. در مقابل متغیری که تاثیر گرفته و تابعی از متغیر مستقل محسوب می‌شود، «متغیر وابسته» (Dependent Variable) می‌گویند.

در یک تحقیق علّی، متغیر مستقل ثابت نگه داشته و اثر آن روی متغیر وابسته اندازه‌گیری می‌شود. برای مثال اثر مصرف نمک بر فشار خون می‌تواند به مدل علّی تبدیل شده و براساس یک تحقیق علّی-مقایسه‌ای، پارامترهای چنین مدلی مشخص شود.

نکته: بهتر است این بررسی را در یک محیط ایزوله اجرا کرد تا اثر عوامل مداخله‌گر که باعث تغییر در متغیر وابسته می‌شوند، حذف گردیده یا قابل حذف باشند.

تحلیل‌های آماری مانند مدل‌سازی رگرسیونی، تحلیل یا آنالیز واریانس از روش‌های آماری متعددی هستند که قادر به کشف رابطه‌های علّی و مقایسه‌ای هستند.

به عنوان مثال در ادامه، به تحقیقاتی که به این روش قابل اجرا هستند، اشاره می‌کنیم.

• تاثیر مواد مخدر بر جوانان.
• اثر آموزش حین خدمت در بالا بردن کارایی نیروی کار.
• تامین شغل و فعالیت اقتصادی در توسعه روستاها.

تحقیق تجربی و آزمایشگاهی

یک «تحقیق تجربی» (Experimental Research) برمبنای یک تئوری یا نظریه شکل می‌گیرد. تحقیق تجربی یا آزمایشگاهی، می‌تواند گواهی بر یک نظریه باشد و قادر است مثال‌هایی از تایید آن را ارائه کند.

توجه دارید که چنین نظریه‌هایی با توجه به اصول منطق یا روش‌های تحلیلی، اثبات نشده‌اند یا امکان سنجش صحت آن‌ها فراهم نیست. به همین علت در تحقیق تجربی و آزمایشگاهی، عدله و نتایج حاصل، می‌توانند تا زمانی که یک مثال نقض برای نظریه ارایه نشده، مهر تاییدی بر آن باشند.

به همین جهت از تحقیق تجربی، بخصوص در علوم اجتماعی و یا علوم طبیعی بهره برده می‌شود. برای مثال می‌توان به موضوعاتی که توسط تحقیق تجربی قابل بررسی هستند اشاره کرد. توجه داشته باشید که گزاره‌های زیر یک فرضیه یا نظریه هستند که قرار است به وسیله تحقیق تجربی مورد آزمایش قرار گیرند.

• روش تحقیق سنتی نسبت به روش‌های مدرن در بررسی بازارهای تجاری و رقابت سنجی، کارایی بیشتری دارد. شاید داده‌ها خلاف این موضوع را نشان دهند.
• آموزش برنامه‌ریزی شده و رسمی، کودکان مهدها را دچار بحرانی احساسی کرده و فرآیند آموزش را متوقف می‌کنند. اجرای یک تحقیق تجربی احتمالا خلاف این موضوع را نشان خواهد داد.
• استفاده از پرستاران فداکار در فرآیند بهبود افراد بیماری موثر است. به احتمال قوی، چنین نظریه‌ای توسط اطلاعات جمع‌آوری شده، تایید می‌شود.
• میزان دمای هوا و ارتباط آن با بارش‌های فصلی و طوفان و رگبارهای نواحی مختلف کشور. شاید اجرای چنین پژوهشی، یک مدل علی یا الگوی همبستگی، بسازد.

روش جمع‌آوری و به کارگیری داده‌ها در تحقیق کمی

دومین گام مهم در تحقیقات کمی اولیه، جمع آوری داده‌ها است. با استفاده از نظرسنجی‌ها در قالب پرسشنامه، می‌توان داده‌ها را به روش «نمونه‌گیری» (Sampling) و جمع آوری داده‌ها تقسیم کرد. در ادامه متن روش‌های نمونه‌گیری و جمع‌آوری داده‌های آماری را معرفی می‌کنیم که زمان و البته هزینه زیادی از تحقیق کمی را به خود اختصاص می‌دهند.

روش‌های جمع‌آوری داده‌ها و روش‌های نمونه‌گیری

برای تحقیق کمی، دو روش اصلی نمونه گیری وجود دارد که بخصوص از جنبه آماری و کاربردی مورد توجه هستند.

• نمونه گیری احتمالی
• نمونه گیری غیر احتمالی

هر یک از این شیوه‌ها، ویژگی و محدودیت‌های خاص خود را دارند. بنابراین بهتر است براساس این طبقه بندی، تکنیک‌های جمع آوری داده را مورد بررسی قرار دهیم.

نمونه گیری احتمالی

از نظریه احتمال برای فیلتر کردن افراد از یک جمعیت و ایجاد نمونه‌هایی در روش‌های «نمونه گیری احتمالی» (Probability sampling)، استفاده می‌شود. شرکت‌کنندگان در یک نمونه، طبق فرایندهای انتخاب تصادفی برگزیده شده برای اجرای طرح آماری از اطلاعات آن‌ها استفاده می‌گردد. هر یک از مخاطبان هدف در یک طرح نمونه تصادفی، از فرصت برابر برای انتخاب در نمونه برخوردار هستند.

چهار روش نمونه گیری احتمالی وجود دارد که به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

• نمونه گیری تصادفی ساده: همانطور که از نام مشخص است، «نمونه گیری تصادفی ساده» (Simple Random Sampling) چیزی نیست جز انتخاب تصادفی عناصر برای یک نمونه. این روش نمونه برداری در مواردی اجرا می‌شود که جمعیت مورد نظر بسیار زیاد باشد ولی همگی اعضای جامعه تقریبا یک شکل و همسان هستند. در صورتی که از چند جامعه آماری بهره می‌بریم، می‌توان از هر یک نمونه‌گیری تصادفی انجام داده و اطلاعات آن‌ها را جمع‌آوری کنیم.
• نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای: در روش «نمونه گیری تصادفی طبقه ای» (Stratified random sampling)، جمعیت به گروه‌ها (طبقه) تقسیم شده و اعضای یک نمونه به طور تصادفی از این طبقه‌ها انتخاب می‌شوند. واضح است که این طبقه‌ها باید ساختار یا مقدار مولفه‌های متفاوتی با یکدیگر داشت باشند.
• نمونه گیری خوشه‌ای: «نمونه گیری خوشه ای» (Cluster Sampling) یک روش نمونه گیری احتمالی است که با استفاده از آن بخش اصلی جامعه، به خوشه‌ها تقسیم می‌شود و معمولاً از پارامترهای تقسیم بندی جغرافیایی و جمعیتی برای انجام این کار استفاده شده و از هر خوشه، یک نمونه تصادفی تهیه می‌شود. خوشه‌های به شکل سلسله‌مراتبی با یکدیگر در ارتباط هستند و ملاک نمونه‌گیری، دسترسی به آخرین خوشه است.
• نمونه گیری سیستماتیک: «نمونه گیری سیستماتیک» (Systematic Sampling) روشی است که نقطه شروع نمونه به صورت تصادفی برگزیده شده و سایر عناصر با استفاده از یک بازه ثابت انتخاب می‌شوند. این فاصله با تقسیم اندازه جمعیت بر اندازه نمونه مورد نظر محاسبه می‌شود.

نمونه گیری غیر احتمالی

«نمونه گیری غیر احتمالی» (Non-probability sampling) جایی است که از دانش و تجربه محقق برای ایجاد نمونه استفاده می‌شود. به دلیل دخالت محقق، همه اعضای یک جامعه هدف احتمال یکسانی برای انتخاب شدن به عنوان بخشی از یک نمونه ندارند. به همین جهت، این شیوه را غیر احتمالی می‌نامند.

پنج مدل نمونه گیری غیر احتمالی وجود دارد که در ادامه عبارت‌هایی را به معرفی آن‌ها اختصاص داده‌ایم.

• نمونه گیری اتفاقی: در «نمونه گیری اتفاقی» (Accidental Sampling)، عناصر یک نمونه فقط به یک دلیل اصلی انتخاب می شوند: مجاورت آنها با محقق. این نمونه ها سریع و آسان اجرا می شوند زیرا پارامتر دیگری در انتخاب وجود ندارد.
• نمونه گیری متوالی: «نمونه گیری متوالی» (Consecutive sampling) کاملاً شبیه نمونه گیری راحت است ، به غیر از این واقعیت که محققان می توانند یک عنصر یا گروهی از نمونه ها را انتخاب کرده و تحقیقات را به طور متوالی طی یک دوره قابل توجه انجام دهند و سپس همان روند را با نمونه های دیگر انجام دهند.
• نمونه گیری سهمیه‌ای: با استفاده از «نمونه گیری سهمیه‌ای» (Quota sampling)، محققان می‌توانند با استفاده از دانش خود در مورد صفات و شخصیت‌های نمونه هدف، عناصر را برای تشکیل اقشار انتخاب کنند. حتی اعضای طبقه‌های مختلف را می‌توان به عنوان بخشی از نمونه انتخاب کرد.
• نمونه برداری گلوله برفی: «نمونه برداری گلوله برفی» (Snowball sampling) براساس مخاطبان اصلی انجام می‌شود که تماس با آنها و کسب اطلاعات دشوار است. در مواردی که جمع آوری مخاطب برای تحقیق به ندرت انجام می‌شود، محبوب است.
• نمونه گیری قضاوتی: همانطور که مشخص است، «نمونه گیری قضاوتی» (Judgmental sampling) یک روش نمونه گیری غیر احتمالی است که نمونه‌ها فقط بر اساس تجربه و مهارت محقق انتخاب می‌شوند.

البته برای کسب اطلاعات بیشتر و همچنین مشخص شدن مثال‌هایی ازروش‌ها و نحوه اجرای نمونه‌گیری، به نوشتار روش‌ های نمونه گیری (Sampling) در آمار — به زبان ساده مراجعه کنید.

روش‌های جمع‌آوری داده‌ها، استفاده از افکارسنجی و نظرسنجی‌ها

پس از تعیین نمونه، می‌توان سوالات و پرسشنامه‌های نظرسنجی یا افکارسنجی را برای جمع آوری داده‌ها برای تحقیقات کمی بین شرکت‌کنندگان یا نمونه آماری، توزیع کرد. نظرسنجی به عنوان یک روش تحقیق برای جمع آوری داده‌ها از یک نمونه استفاده می‌کند تا اطلاعات و بینش در مورد موضوعات مختلف مورد علاقه در هدف تحقیق را بدست آورد. سهولت توزیع فرم‌های نظرسنجی و تعداد یا حجم نمونه یا افراد، بستگی به زمان تحقیق و هدف تحقیق دارد و می‌توان آن را یکی از مهمترین جنبه‌ها یا مراحل اجرای تحقیقات کمی در نظر گرفت.

سطوح اساسی اندازه‌گیری و مقیاس‌های اسمی، ترتیبی، فاصله‌ای، نسبتی

چهار مقیاس اندازه گیری یا سطوح سنجش وجود دارد که برای ایجاد یک سوال چند گزینه‌ای در یک نظرسنجی نقش اساسی دارند. آن‌ها مقیاس‌های اندازه گیری اسمی، ترتیبی، فاصله‌ای و نسبتی نامیده می‌شوند. درک این سطوح از اندازه‌گیری، برای ایجاد یک نظرسنجی قوی بسیار مهم است. در ضمن به کارگیری صحیح آن‌ها، نوع تحقیق و همچنین روش‌های تحلیل آماری را هم مشخص می‌کند.

برای انجام تحقیقات کمی، باید از سوالات مرتبط با هدف، در نظر سنجی استفاده شود. آنها می‌توانند ترکیبی از انواع چند پرسش با پاسخ‌های چند گزینه‌ای مانند سوالات با «طیف لیکرت» (Likert Scale) باشند.

در بالا، ما فرآیند ساخت یک نظر سنجی همراه با طرح تحقیقات کمی اولیه را دیدیم. توزیع نظر سنجی برای جمع آوری داده‌ها جنبه مهم دیگر فرایند بررسی است. روش‌های مختلفی برای توزیع پرسشنامه یا نظرسنجی‌ها وجود دارد. برخی از متداول ترین روش‌ها در ادامه معرفی شده‌اند.

ایمیل: ارسال نظرسنجی از طریق ایمیل پرکاربردترین و موثرترین روش توزیع نظرسنجی است. میزان پاسخ در این روش زیاد است زیرا پاسخ دهندگان از نام تجاری شما آگاه هستند. برای ارسال و جمع آوری پاسخ های نظرسنجی می‌توانید از ویژگی برناه‌های مدیریت ایمیل مانند Outlook استفاده کنید.

پرداخت به ازاء پاسخ: روش موثر دیگر برای توزیع نظر سنجی و انجام تحقیقات کمی اولیه، استفاده از نمونه است. از آنجا که پاسخ دهندگان آگاه هستند که در صورت حضور در طرح نظرسنجی، پول یا جایزه دریافت می‌کنند، با میل و اراده خود مشارکت خواهند کرد.

قراردادن نظرسنجی در یک وب سایت: تعبیه نظرسنجی در یک صفحه وب روی اینترنت درصد دریافت پاسخ‌ها را افزایش می‌دهد. دسترسی ساده به اینترنت و وب‌سایت‌ها و همچنین امکان به کارگیری در محیط کار یا منزل، از مزایای این شیوه جمع‌آوری اطلاعات محسوب می‌شود.

توزیع با رسانه‌های اجتماعی: استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای توزیع نظرسنجی و جمع آوری پاسخ‌ها بسیار موثر است. البته به این ترتیب شاید دسترسی به طیفی خاصی از جامعه، اریبی در تحقیقات ایجاد کند.

نظرسنجی پیامکی: امروزه، اکثر افراد از یک تلفن همراه یا همراه هوشمند استفاده می‌کنند. بنابراین نظر سنجی پیامکی، یک روش سریع و همچنین موثر در انجام نظرسنجی برای جمع آوری تعداد زیادی از پاسخ‌ها، نظرسنجی پیامکی است. با ارسال یک عدد به عنوان گزینه انتخابی برای هر پرسش، نتیجه نظرسنجی مشخص می‌شود.

نظرسنجی‌ها روشی برای جمع آوری بازخورد با استفاده از سوالات مطرح شده از نمونه‌های جامعه آماری هستند. یکی از رایج‌ترین انواع نظرسنجی‌ها، نظرسنجی‌های انتخاباتی است. به این ترتیب برای جمع آوری داده‌ها از حجم نمونه بزرگ اما با استفاده از انواع سوالات اساسی مانند سوالات چند گزینه‌ای می‌توان از نظر سنجی به خوبی بهره برد.

فنون تجزیه و تحلیل داده در تحقیق کمی

جنبه سوم طراحی اولیه تحقیقات کمی ، تجزیه و تحلیل داده ها است. پس از جمع آوری داده های خام ، باید از این داده ها تجزیه و تحلیل شود تا نتیجه گیری آماری از این تحقیق حاصل شود. مهم است که نتایج را با هدف تحقیق مرتبط کنیم و ارتباط آماری نتایج را تعیین کنیم.

در نظر گرفتن جنبه‌هایی از تحقیق که برای فرآیند جمع آوری اطلاعات در نظر گرفته نشده و گزارش تفاوت بین برنامه ریزی شده و آنچه در واقع اجرا شده است، مهم است. سپس برای تجزیه و تحلیل داده های کمی لازم است روشهای دقیق تجزیه و تحلیل آماری مانند جدول متقابل، تجزیه و تحلیل متقابل، تجزیه و تحلیل فرصت و تهدید و غیره را انتخاب کنید.

تجزیه و تحلیل SWOT: تجزیه و تحلیل فرصت و تحدید که گاهی به صورت SWOT نیز گفته می‌شود، یک روش برای تجزیه و تحلیل داده‌های کمی است. عبارت SWOT مخفف عبارت‌های «قدرت» (Strengths)، «ضعف» (Weakness)، «فرصت‌ها» (Opportunities) و تجزیه و تحلیل «تهدید» (Threat) است. سازمان‌ها از این روش تجزیه و تحلیل آماری برای ارزیابی عملکرد داخلی و خارجی خود استفاده می‌کنند تا استراتژی‌های موثر برای بهبود را توسعه دهند.

تجزیه و تحلیل پیوند: «تجزیه و تحلیل پیوند» (Conjoint Analysis) یک روش تجزیه و تحلیل بازار است که می‌آموزد چگونه افراد تصمیمات پیچیده‌ای برای خرید می‌گیرند. داد و ستد در فعالیت‌های روزمره یک فرد دخیل است و این نشان دهنده توانایی او در تصمیم گیری از لیست پیچیده‌ای از گزینه‌های مختلف ترکیب شده از محصول و قیمت است.

جدول بندی متقابل: جدول بندی متقاطع (Cross-tabulation) یکی از روشهای مقدماتی تجزیه و تحلیل بازار است که روابط، الگوها و روندها را در پارامترهای مختلف مطالعه تحقیق ایجاد می‌کند.
تجزیه و تحلیل TURF: تجزیه و تحلیل TURF، مخفف کلمات و عبارت تجزیه و «تحلیل دستیابی کاملاً غیرتکراری و بسامدی» (Totally Unduplicated Reach and Frequency Analysis) است و در شرایطی اجرا می‌شود که لازم است دسترسی یک منبع ارتباطی مطلوب همراه با فراوانی این ارتباطات تجزیه و تحلیل شود. همچنین این تحلیل برای درک پتانسیل بازار هدف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سپس می‌توان از روش‌های آمار استنباطی مانند فاصله اطمینان، آزمون فرض و غیره برای نتیجه‌گیری و ارائه گزارشات استفاده کرد.

روش‌های تحقیق کمی ثانویه

«تحقیقات کمی ثانویه» (Secondary quantitative research) یا دفتری، یک روش تحقیقاتی است که شامل استفاده از داده‌های موجود یا داده‌های ثانویه است. داده‌های موجود برای افزایش اثربخشی کلی تحقیقات خلاصه و جمع آوری می‌شوند. البته عده‌ای این نحوه تحقیق را مرتبط با «فراتحلیل» (Meta Analysis) نیز در نظر می‌گیرند.

این روش تحقیق شامل جمع‌آوری داده‌های کمی از منابع داده موجود مانند اینترنت، منابع دولتی، کتابخانه‌ها، گزارش‌های تحقیقاتی و غیره است. تحقیقات کمی ثانویه به اعتبار سنجی داده‌های جمع آوری شده از تحقیقات کمی اولیه و همچنین به تقویت یا اثبات نظریه یا تئوری‌ها کمک می‌کنند. البته در این بین ممکن است نتایج بعضی از تحقیقات اولیه نیز رد شده و قواعد ایجاد شده، مردود اعلام گردند.

در زیر پنج روش جمع‌آوری داده در تحقیق کمی ثانویه که بیشتر مورد استفاده هستند، فهرست شده‌اند.

داده های موجود در اینترنت: با نفوذ زیاد اینترنت و دستگاه‌های تلفن همراه، انجام تحقیقات کمی با استفاده از اینترنت بسیار آسان شده است. اطلاعات در مورد اکثر مباحث تحقیقاتی به صورت آنلاین در دسترس است و این به افزایش اعتبار داده‌های کمی اولیه و همچنین اثبات ارتباط داده‌های قبلی جمع آوری شده کمک می‌کند.

منابع دولتی و غیردولتی: تحقیقات کمی ثانویه را می‌توان با کمک منابع دولتی و غیر دولتی که با گزارش‌های تحقیقات بازار سروکار دارند نیز انجام داد. این داده‌ها بسیار قابل اعتماد و عمیق هستند و از این رو می‌توانند برای افزایش اعتبار طرح تحقیق کمی استفاده شوند.

کتابخانه های عمومی: امروزه مراجعه به کتابخانه‌های عمومی یک روش کم استفاده برای انجام تحقیقات کمی محسوب می‌شود، اما هنوز هم می‌توان آن را یک منبع اطلاعاتی قابل اعتماد در نظر گرفت. کتابخانه‌های عمومی نسخه‌هایی از تحقیقات مهم را دارند که قبلاً انجام شده بود. آنها انبار اطلاعات و اسناد ارزشمندی هستند که می‌توان اطلاعات را از آن‌ها استخراج کرد.

موسسات آموزشی: موسسات آموزشی در مورد موضوعات مختلف، تحقیق عمیقی انجام می‌دهند و از این رو گزارشاتی که منتشر می‌کنند منبع مهم تأیید اعتبار در تحقیقات کمی است.

منابع اطلاعات تجاری: روزنامه‌ها، ژورنال‌ها، مجلات، رادیو و تلویزیون‌های محلی، منبع خوبی برای به دست آوردن داده‌ها برای تحقیقات کمی ثانویه هستند. این منابع اطلاعاتی تجاری دارای اطلاعات عمیق و دست اول در مورد تحولات اقتصادی، دستور کار سیاسی، تحقیقات بازار، تقسیم بندی جمعیتی و موضوعات مشابه هستند.

ویژگی های تحقیق کمی

برخی از ویژگی‌ها که تحقیق کمی را نسبت به تحقیق اکتشافی یا تحقیق کیفی متمایز می‌کند، در ادامه فهرست شده‌اند. به این فهرست قبل از اجرای تحقیق کمی، مراجعه کنید تا متوجه شوید که به درستی روش تحقیق خود را انتخاب کرده‌اید.

• ابزارهای ساخت یافته: از ابزارهای ساختاری مانند نظر سنجی، نظرسنجی یا پرسشنامه برای جمع آوری داده‌های کمی استفاده می‌شود. استفاده از چنین روش‌های ساختاری به جمع‌آوری اطلاعات عمیق و عملی از پاسخ دهندگان نظرسنجی کمک می‌کند.
• اندازه نمونه: تحقیقات کمی در مورد حجم نمونه قابل توجهی اجرا می‌شود که نشان دهنده بازار هدف است. در هنگام استخراج نمونه برای تقویت اهداف تحقیق، باید از روشهای نمونه‌گیری مناسب با حجم نمونه قابل قبول، استفاده کرد.
• سوالات بسته: سوالات بسته برای اهداف تحقیق ایجاد می‌شوند. این سوالات به جمع آوری داده‌های کمی کمک می‌کنند و از این رو به طور گسترده در تحقیقات کمی مورد اقبال قرار گرفته‌اند.
• مطالعات قبلی: در این حالت، عوامل مختلف مربوط به موضوع تحقیق قبل از جمع آوری بازخورد از پاسخ دهندگان بررسی می‌شود.
• داده های کمی: معمولاً داده‌های کمی با جداول، نمودارها، نمودارها یا هر شکل غیر عددی دیگری نشان داده می‌شوند. این امر درک داده‌های جمع آوری شده و همچنین اثبات اعتبار تحقیقات را آسان می‌کند.

به این ترتیب  نتایج این روش تحقیق را می‌توان به کل مردم یا جامعه، تعمیم داد تا اقدامات مناسب برای بهبود صورت گیرد.

نمونه های تحقیق کمی

به عنوان مثال به دو سناریو برای توصیف بهتر تحقیق کمی اشاره می‌کنیم.

فرض کنید سازمانی مایل به انجام نظرسنجی رضایت مشتری (CSAT) باشد، در این صورت می‌توان از الگوی بررسی رضایت مشتری استفاده کرد. از طریق یک نظرسنجی، سازمان می‌تواند، داده‌ها و معیارهای کمی در مورد حسن نیت برند یا سازمان را در ذهن مشتری براساس پارامترهای مختلف مانند کیفیت محصول، قیمت گذاری، تجربه مشتری و غیره جمع آوری کند. این داده‌ها سپس جمع‌بندی شده و براساس امتیازی که هر یک از محصولات کسب می‌کنند، میزان رضایت و نحوه جذب مشتری را تعیین می‌کنند.

مثالی دیگر از تحقیقات کمی، سازمانی است که یک رویداد را برگزار می‌کند و از شرکت‌کنندگان در آن بازخورد درباره ارزشی که از رویداد می‌بینند، جمع‌آوری می‌کند. با استفاده از الگوی بررسی رویداد، سازمان می‌تواند بازخورد عملیاتی درباره میزان رضایت مشتری در مراحل مختلف رویداد کسب کند. برای مثال میزان فروش قبل و بعد از رویداد، احتمال توصیه سازمان یا شرکت به دوستان و همكاران خود، ترجیحات و انتظارات مشتریان برای وقایع آینده از این موارد هستند.

مزایای تحقیقات کمی چیست؟

تحقیقات کمی مزایای بسیاری دارد. برخی از عمده‌ترین مزایای استفاده محققان از این روش در تحقیقات در ادامه آورده شده‌اند.

• جمع آوری داده های قابل اعتماد و دقیق: اگر داده‌ها به صورت انبوه جمع آوری، تحلیل و ارائه شوند، نتایج بدست آمده بسیار قابل اعتماد خواهد بود. اگر نحوه جمع‌آوری و تحلیل به درستی انتخاب شده باشد به این نتیجه می‌رسیم که اعداد دروغ نمی‌گویند. آنها تصویری صادقانه از تحقیق انجام شده را بدون اختلاف ارائه می‌دهند و همچنین بسیار دقیق هستند. در شرایطی که یک محقق تعارض را پیش بینی می‌کند ، تحقیقات کمی می‌تواند نظر او را تایید کند.
• جمع آوری سریع اطلاعات: یک تحقیق کمی با گروهی از پاسخ دهندگان که نمایانگر یک جمعیت هستند، انجام می‌شود. یک نظرسنجی یا هر روش تحقیق کمی دیگر که روی این پاسخ دهندگان اعمال شده و با به کارگیری ابزارها و تکنیک های آماری، نتایج کاملاً ساده و کاربردی حاصل می‌شود.
• دامنه وسیع تری از تجزیه و تحلیل داده ها: با توجه به کاربرد آمار در تحقیق کیفی، این روش تحقیق دامنه گسترده‌ای نسبت به تهیه جدول‌ها و نمودارهای خشک خواهد داشت.
• از بین بردن اریبی: این روش تحقیق هیچ جایی برای نظرات شخصی یا تعصب نتایج باقی نمی‌گذارد. نتایج بدست آمده عددی است و بنابراین در اکثر موارد منصفانه است.

بعضی از نکات نیز وجود دارد که باید به منظور بهبود روش کار و نتایج در تحقیق کمی در نظر بگیرید. بعضی از این موضوعات را در ادامه مشخص کرده‌ایم.

• بین تحقیق کمی و کیفی تفاوت قائل شوید: تفاوت این دو روش را درک کنید و روشی را که متناسب با نیاز شماست، به کار گیرید.
• اندازه نمونه مناسبی را انتخاب کنید: اطمینان حاصل کنید که نماینده ای از جمعیت خود را در اختیار دارید که از نظر آماری از وزن بالایی برخوردار است. به این معنی که نماینده مناسبی از جامعه محسوب می‌شود.
• اهداف تحقیق خود را روشن و مختصر نگه دارید: قبل از شروع عملیات مربوط به جمع آوری اطلاعات، اهداف تحقیق خود را بدانید تا اطمینان حاصل کنید که مقدار و حجم نمونه مناسب داده را برآورد کرده‌اید تا خطاهای نمونه‌گیری به حداقل ممکن رسیده باشند.
• سوالات را ساده نگه دارید: به یاد داشته باشید که با مخاطبان گسترده جمعیتی تماس خواهید گرفت. سوالات ساده‌ای برای پاسخ دهندگان خود مطرح کنید تا به راحتی آن‌ها را درک کنند و قادر به پاسخ‌گویی باشند.

کاربرد آمار در تحقیق کمی

آمار پرکاربردترین شاخه ریاضیات در تحقیقات کمی در خارج از علوم تجربی و محض محسوب می‌شود. از طرفی در علوم فیزیکی و تجربی، مانند مکانیک آماری کاربردهایی زیادی از آمار قابل مشاهده است. روش‌های آماری به طور گسترده‌ای در زمینه‌هایی مانند اقتصاد، علوم اجتماعی و زیست شناسی استفاده می‌شود.

تحقیقات کمی با استفاده از روش‌های آماری با جمع آوری داده‌ها، بر اساس فرضیه یا نظریه آغاز می‌شود. معمولاً نمونه بزرگی از داده‌ها جمع آوری می‌شود، این امر نیاز به تأیید، اعتبار سنجی و ضبط قبل از انجام تجزیه و تحلیل دارد. برای این منظور معمولاً از بسته‌های نرم افزاری مانند SPSS و R استفاده می‌شود.

روابط علّی همراه با کنترل عوامل دیگر، یکی از تکنیک‌های آماری است که در تحقیق کمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب، با دستکاری عواملی که پدیده مورد نظرتان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، به طرح تحقیق ایجاد شده و موثرترین عامل‌ها و میزان حساسیت یا اندازه اثر آن‌ها روی پدیده، اندازه‌گیری و مدل‌سازی می‌شود. به عنوان مثال، در زمینه بهداشت، محققان ممکن است رابطه بین رژیم غذایی و تأثیرات فیزیولوژیکی که قابل اندازه‌گیری هستند مانند کاهش وزن، به همراه کنترل سایر متغیرهای کلیدی مانند ورزش، را اندازه‌گیری و مطالعه کنند.

به طور گسترده‌ای در رسانه‌ها مانند رادیو و تلویزیون، نظرسنجی‌های مبتنی بر داده‌های کمی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال گزارش می‌شود که میزان رضایت از یک برنامه یا سریال تلویزیونی چقدر است. البته معمولا تعداد شرکت‌کنندگان در این طرح نظرسنجی نیز اعلام می‌شود. در اغلب نظرسنجی‌ها، از پاسخ دهندگان مجموعه ای از سوالات ساختاری (در قالب پرسشنامه) پرسیده می‌شود و نتایج جمع‌آوری شده از پاسخ آن‌ها، به صورت جدول‌ها یا نمودارهایی ترسیم و نمایش داده می‌شود.

در زمینه علم اقلیم و هواشناسی نیز، محققان، اطلاعات آماری مانند دما یا غلظت اتمسفر دی اکسید کربن را جمع آوری و مقایسه می‌کنند. نمودارهای مقایسه‌ای و همچنین تحلیل‌های سری زمانی در این شاخه از علم تجربی، به وفور به کار می‌رود.

روابط و ارتباطات بین متغیرها نیز اغلب با استفاده شکلی خاص از «مدل خطی عمومی» (General linear model) یا «مدل غیر خطی» (Non-linear model) یا با استفاده از «تحلیل عاملی» (Factor Analysis) مورد مطالعه قرار می‌گیرند. یک اصل اساسی در تحقیقات کمی این است که همبستگی به معنای علیّت یا رابطه علّی نیست. این اصل از این واقعیت ناشی می‌شود که همیشه ممکن است رابطه علت و معلولی به صورت جعلی برای متغیرهایی وجود داشته باشد که کوواریانس بین آن‌ها را تا حدی زیادی تحت تاثیر قرار داد. این ارتباطات ممکن است بین هر ترکیبی از متغیرهای پیوسته و یا طبقه‌ای حاصل شود که بوسیله روش‌های آماری قابل اندازه‌گیری یا تحلیل هستند.

اگرچه برخی مانند «کلایو گرانجر» (Clive Granger)‌ بیان می‌کنند که یک همبستگی‌های دنباله‌ای می‌توانند به نوعی، دلالت بر رابطه علّی داشته باشند.

تحقیق کیفی و مقایسه آن با روش تحقیق کمی

تحقیقات کیفی شامل جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های غیر عددی (به عنوان مثال، متن، فیلم یا صدا) است که برای درک مفاهیم، نظرات یا تجربیات افراد نسبت به پدیده‌های پیرامونشان صورت می‌گیرد. چنین تحقیقی، می‌تواند برای جمع آوری بینش عمیق برای یک مسئله یا تولید ایده‌های جدید برای تحقیق و پژوهش مورد استفاده قرار گیرد.

همانطور که دیده می‌شود، تحقیقات کیفی برعکس تحقیقات کمی هستند. در پژوهش یا تحقیق کمی، جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های عددی و اندازه‌های کمّی برای تجزیه و تحلیل آماری صورت می‌گیرد.

تحقیقات کیفی معمولاً در علوم انسانی و علوم اجتماعی، در موضوعاتی مانند انسان شناسی، جامعه شناسی، آموزش، علوم بهداشتی، تاریخ و ... توسط محققین مورد استفاده قرار گرفته و نتایج جامع یا بررسی موارد خاص را به دنبال دارد.

مشخص است که برای درک چگونگی تجربه و شناخت مردم از پدیده‌هایی که روزانه یا در موارد خاص ( مانند زلزله، مصیبت‌های عاطفی) با آن‌ها مواجه می‌شوند، از تحقیقات کیفی استفاده می‌شود. گرچه رویکردهای زیادی برای تحقیقات کیفی وجود دارد، ولی معممولا این روش‌ها با یکدیگر همپوشانی داشته و انعطاف پذیر هستند. توجه داشته باشید که هنگام تفسیر داده‌ها جمع‌آوری شده در تحلیل‌های کیفی، بر حفظ معنای غنی و توصیف مناسب، تمرکز داشته باشید.

رویکردهای مشترک شامل «نظریه مبتنی بر حوزه مورد مطالعه» (Grounded Theory)، «مردم یا قوم نگاری» (Ethnography)، «اقدام پژوهی» (Action Research)، «تحقیقات پدیدارشناسی» (Phenomenological Research) و «تحقیقات توصیفی» (Narrative Research) است. البته این رویکردها، با یکدیگر اشتراک‌ و شباهت‌هایی نیز دارند، اما بر اهداف و دیدگاه‌های مختلف تأکید دارند.

داده‌های کیفی می‌تواند به صورت متن، عکس، فیلم و صدا باشد. به عنوان مثال، یک محقق در پژوهش کیفی ممکن است با متن مصاحبه، پاسخ نظرسنجی، یادداشت‌های زمینه یا ضبط شده از تنظیمات طبیعی سروکار داشته باشد.

در اکثر مواقع، روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی از پنج مرحله مشابه برخوردار هستند.

1. داده‌های خود را آماده و سازماندهی کنید. این امر ممکن است به معنی رونویسی مصاحبه یا تایپ کردن یادداشت‌های زمینه باشد.
2. داده‌های خود را مرور و کاوش کنید. داده‌ها را برای الگوها یا ایده‌های قبلی مطابقت دهید.
3. یک سیستم کدگذاری داده ایجاد کنید. براساس ایده‌های اولیه خود، مجموعه‌ای از کدها را ایجاد نمایید که می‌توانید برای دسته‌بندی داده‌های خود از آن استفاده کنید.
4. کدها را به داده‌ها اختصاص دهید. به عنوان مثال، در تجزیه و تحلیل کیفی، این کار ممکن است به معنای مرور پاسخ‌های هر یک از شرکت کنندگان در طرح تحقیق بوده، به صورتی که نتایج با استفاده از کدهای در نظر گرفته شده، در یک نرم‌افزار صفحه گسترده ثبت و برای تحلیل آماده باشد. وقتی اطلاعات خود را مرور می‌کنید، می‌توانید حتی کدهای جدیدی ایجاد کرده تا در صورت لزوم به سیستم خود اضافه کنید.
5. مقادیر یا مشاهدات تکراری را شناسایی کنید. کدها را به موضوعات متفاوت و مجزا نسبت دهید. به این ترتیب از تولید کدهای زیاد و غیرمفید جلوگیری کرده‌اید.

مزایای تحقیق کیفی

تحقیقات کیفی غالباً سعی در حفظ دیدگاه و نظر شرکت کنندگان دارد که در صورت بروز سوالات جدید تحقیق می‌توانند تنظیم شده و به پرسشنامه‌ها اضافه شوند. تحقیقات کیفی دارای مزایای زیر هستند.

• انعطاف پذیری: فرآیند جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها می تواند با ظهور ایده‌ها یا الگوهای جدید سازگار شود. آنها از قبل به صورت قطعی تنظیم نشده و نسبت به وجود یا عدم آن‌ها به صورت حتمی تصمیم‌گیری نمی‌شود.
• حقیقی و طبیعی بودن: جمع آوری داده‌ها در زمینه‌های دنیای واقعی یا به روش‌های طبیعی انجام می‌شود.
• بینش معنادار: در طراحی، آزمایش یا بهبود سیستم‌ها یا محصولات می‌توان از شرح دقیق تجربیات، احساسات و ادراک افراد استفاده کرد.
• تولید ایده‌های جدید: پرسشنامه‌های مربوط به تحقیق کیفی، شامل پاسخ‌های باز هستند به این معنی است که محققان می‌توانند مشکلات جدید یا فرصت‌هایی را کشف کنند که در غیر این روش، امکان دسترسی به آن‌ها وجود نداشت.

مضرات تحقیقات کیفی

محققان باید در تجزیه و تحلیل و تفسیر داده‌های خود محدودیت های عملی و نظری را در نظر بگیرند. تحقیقات کیفی از موارد زیر رنج می برد.

• غیر قابل اعتماد بودن: کنترل و ایجاد محدودیت در مسائل دنیای واقعی به دلیل عوامل غیر قابل کنترل که موثر بر داده‌های کیفی هستند، ممکن است نتایج حاصل را غیر معتبر یا غیر قابل اعتماد کند.
• ذهنیت: با توجه به نقش اصلی محقق در تجزیه و تحلیل و تفسیر داده‌ها، تحقیق کیفی قابل تکرار نیست. محقق تصمیم می‌گیرد که در تجزیه و تحلیل داده‌ها چه ویژگی‌هایی برای تحقیق مهم هستند و چه مشخصه‌هایی با موضوع تحقیق ارتباطی ندارند. بنابراین تفسیر همان داده‌ها توسط فرد دیگر می‌تواند بسیار متفاوت بوده و قابل مقایسه نباشند.
• قابلیت تعمیم محدود: در تحقیق کیفی، اغلب از نمونه‌های کوچک برای جمع‌آوری اطلاعات دقیق در مورد زمینه‌های خاص استفاده می‌شود. با وجود روش‌های دقیق تحلیلی، نتیجه گیری قابل تعمیم نخواهد بود زیرا داده‌ها ممکن است مغرضانه بوده و از جمعیت وسیع استفاده نکنند. به همین جهت، محدود بودن اندازه نمونه، امکان تسری نتایج به کل جامعه را ندارد.
• پیچیده و زمان‌بر بودن: اگرچه از نرم افزار می‌توان برای مدیریت و ضبط مقادیر زیادی از متن یا صوت یا تصویر استفاده کرد، اما تجزیه و تحلیل این داده‌ها اغلب باید به صورت دستی صورت گیرد که بررسی  این موارد در زمانی که اندازه نمونه زیاد باشد، به ساختی امکان‌پذیر است.

نرم‌افزارهای مربوط به تحلیل داده‌های کیفی را می‌توان به عنوان مثال، NVIVO یا MAXQDA مطرح کرد که بخصوص برای تحلیل‌های کیفی و همچنین آنالیز تصویر، متن و عکس به کار می‌روند.

تفاوت روش تحقیق کمی با تحقیق کیفی

در اکثر شاخه‌های علوم تجربی و زیست شناسی، روش‌های تحقیق کیفی و کمّی به کار گرفته می‌شوند. در علوم اجتماعی، بخصوص جامعه‌شناسی و روانشناسی، انتخاب روش تحقیق کمی و کیفی باید با توجه به نوع مسئله مشخص شود. زیرا هر کدام از این گونه پژوهش‌ها، ابزارات و قوانین خاص خود را دارند و نتایج حاصل از آن‌ها در حوزه مشخصی قابل استفاده هسنتد.

گرچه در اکثر مواقع، در طول تاریخ علوم اجتماعی استفاده از رویکردهای ترکیبی از هر دو مطرح و مورد استفاده بوده است. شاید لازم باشد برای درک معنای نتیجه حاصل از روش‌های کمّی، از روش های کیفی نیز کمک و استفاده شود.

با استفاده از روش‌های کمی، می‌توان بیان دقیق و قابل آزمایش به صورت تجربی، به ایده‌ها و نظریه‌ها کیفی بخشید. از این رو محققین ترکیب جمع آوری داده‌های کمی و کیفی را غالباً به عنوان تحقیق با روش‌های مختلط یا آمیخته یاد می‌کنند.

نمونه هایی از تحقیق کمی

در ادامه این بخش، به مسائل و مواردی اشاره می‌کنیم که به کمک تحقیق کمّی، قابل بررسی بوده تکنیک‌های آماری در آن به کار گرفته می‌شوند.

• تحقیقاتی که به بررسی و تعیین درصد کل عناصر تشکیل دهنده جو زمین مرتبط است.
• تهیه و توزیع پرسشنامه و جمع‌آوری داده برای تحقیق و مدل‌سازی متوسط زمان انتظار بیماران در مطب پزشکان و اجرای آزمون آنکه آیا این زمان کمتر یا بیشتر از ۲ ساعت است.
• در آزمایشی به منظور سنجش اثر بخشی یک دارو برای درمان بیماری خاص که در آن به گروهی از بیماران (مثلا گروهی به نام x) روزانه دو قرص آسپرین و به گروه دوم (با نماد y) روزانه دو قرص دارونما (Placebo) داده می‌شود. هر شرکت کننده به طور تصادفی در یکی از این دو گروه قرار می‌گیرد. عوامل عددی مانند تعداد قرص مصرف شده، درصد عناصر و زمان انتظار برای پاسخ، شرایط و نتایج را کمی کرده و منجر به یک تحقیق کمی می‌شوند.
• در امور مالی، تحقیقات کمی در بازارهای سهام برای توسعه و ایجاد مدل‌های پیش‌بینی و ارزش آتی سهم به کار می‌روند. به این ترتیب برای تعیین قیمت و پیش‌بینی سودآوری معاملات، توسعه الگوریتم‌ها پیچیده برای بهره برداری و کسب درآمد بیشتر، به کمک مدل‌های آماری و ریاضی و اقتصادی ایجاد شده و توسط تحقیق یا پژوهش کمی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

خلاصه و جمع‌بندی

زمانی که با داده‌ های کمی سر و کار داریم، روش مناسب برای آنالیز چنین اطلاعاتی، تحقیق کمی است که در آن، از تحلیل‌های آماری و استنباطی استفاده می‌شود. در اغلب تحلیل‌های کمی، به دنبال ایجاد مدل‌های علت و معلولی یا مقایسه بین گروه‌ها براساس مقادیر کمی هستیم. استفاده از توزیع آماری و همچنین نمونه‌گیری آماری، از مواردی است که باعث می‌شود، اعتبار مطالعات و پژوهش‌ کمی، افزایش یافته و تحت یک روش علمی به کار رود. در این متن به آنالیز و روش‌های تحقیق کمّی اشاره شد و در این بین مقایسه‌ای هم با تکنیک‌های کیفی در تحقیق و پژوهش‌های علمی صورت گرفت.