ارز دیجیتال وب ۳ — معرفی ۱۰ پروژه برتر

پروژه‌های ارز دیجیتال هر کدام برای بهبود فعالیت انسان‌ها در زمینه‌های مختلف ایجاد می‌شوند. اگرچه بیت‌کوین هدف خود را ایجاد یک سیستم مالی غیرمتمرکز و توزیع‌شده همتا به همتا معرفی کرده است اما، تکنولوژی بلاک چین معرفی شده در بیت کوین، کاربردهای گسترده‌‌ای در زندگی انسان‌ها دارد. امروزه تکنولوژی بلاک چین از زنجیره تامین گرفته تا امورمالی غیرمتمرکز و متاورس به کار گرفته می‌شود. گسترش همه جانبه این تکنولوژی، امکان ایجاد وب غیرمتمرکز که با وب 3 شناخته می‌شود را فراهم کرده است. در این مقاله، مهم ترین پروژه‌های ارز دیجیتال وب 3 را که در حوزه‌های مختلف وب فعالیت می‌کنند بررسی می‌کنیم.

وب 3 چیست ؟

وب 3 نسل سوم اینترنت است که هدف آن غیرمتمرکز کردن اینترنت است. در نسل‌های فعلی اینترنت، کاربران می‌توانند تولید کننده اطلاعات یا مصرف کننده آن‌ها باشند. علاوه بر این، امکان ارتباط افراد با یکدیگر از طریق پلتفرم‌های مختلف اینترنتی وجود دارد. مشکل اصلی این نسل از اینترنت، مالکیت مطلق شرکت‌های بزرگ چند ملیتی بر پلتفرم‌های وب است. این مساله مشکلات زیادی دارد که اصلی‌ترین آن‌ها به شکل زیر است.

• مالکیت شرکت‌ها بر داد‌ه‌ها و فروش آن‌ به دیگران
• استفاده از داده‌های کاربران و کانالیزه کردن تفکرات آن‌ها
• نقض حریم خصوصی کاربران
• امکان حذف کاربران از پلتفرم
• امکان سانسور اطلاعات در شبکه

معایب و مشکلات ذکرشده، توجه همگان را به سمت اینترنت غیرمتمرکز سوق داده است. با توجه به این که بلاک چین تکنولوژی ثبت، نگهداری و انتقال اطلاعات به صورت غیرمتمرکز است،  بسیاری از پروژه‌های بلاک چینی فعالیت خود را معطوف به به بخش‌های مختلف اینترنت کرد‌ه‌اند. البته بلاک چین تنها یکی از تکنولوژی‌های مورد استفاده در وب 3 است و تکنولوژی‌های دیگری مانند «رایانش مرزی»، «هوش مصنوعی» و «اینترنت اشیا» به رشد آن کمک می‌کنند.

در مقاله قبلی، در مورد نسل‌های مختلف اینترنت، ویژگی‌های آن‌ها، تکنولوژی‌های استفاده شده و پروژه‌های مختلفی که در بستر آن‌ها شکل گرفته است صحبت کردیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص وب 3 مطالعه مقاله قبلی پیشنهاد می‌شود که لینک آن در ادامه آورده شده و هدف، بررسی مهم‌ترین ارزهای دیجیتال وب 3 به طور جزئی است.

• وب ۳ چیست و چه نقشی در آینده اینترنت دارد؟ — نسل سوم وب به زبان ساده

ارز دیجیتال وب 3 اتریوم

بسیاری از دانشمندان حوزه فناوری معتقدند که یک پلتفرم بلاک چین متن باز و بدون نیاز به اعتماد مانند اتریوم می‌تواند به عنوان «بک اند» (Back-end) مشترک برای اجرای بسیاری از اپلبیکیشن‌ها به صورت غیرمتمرکز و امن باشد. این بلاک چین می‌تواند خدمات اصلی اینترنت مثل سرویس نام دامنه (DNS) و هویت دیجیتال غیرمتمرکز را برای کاربران تامین کرده و تعاملات اقتصادی درون شبکه را برای کاربران فراهم کند. رمز ارز اتریوم یک بستر خالی است و افراد آزادند هر آن‌چه می‌خواهند در آن ایجاد کنند.

اتریوم را می‌توان به عنوان اکوسیستمی از ابزارها و نقش‌های مختلف تعریف کرد. پروتکل اصلی این اکوسیستم توسط بخش‌های مختلف زیرساختی، کدنویسی و جامعه طرفداری پشتیبانی می‌شود که در کنار هم، پروژه اتریوم را به جلو می‌برند. در کنار پروتکل اصلی، تعداد بسیار زیادی پروژه بر روی این بستر ساخته شده است که می‌توان با بررسی آن‌ها به ماهیت شبکه اتریوم پی برد. پروژه‌های پرمخاطب و معروفی مانند «Maker» و «Augur» بر بستر این شبکه اجرا می‌شوند.

سازمان‌ها و تیم‌های مختلفی در بستر اتریوم کار می‌کنند که همه آن‌ها جدا از بنیاد اتریوم هستند و اهداف متفاوتی نسبت به اتریوم دارند. این تیم‌ها با استفاده از ماشین مجازی اتریوم و سرویس «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts)، برنامه‌های متن باز برای استفاده عموم مردم ایجاد می‌کنند که امنیت و غیرمتمرکز بودن آن‌‌ها توسط اتریوم تامین می‌شود و وجود آن‌ها شبکه اتریوم را به عنوان ارز دیجیتال وب 3 برای استفاده عموم گسترش می‌دهد. دلایل زیر می‌تواند به عنوان دلایل اصلی انتخاب اتریوم به عنوان بستر اصلی ایجاد وب 3 باشد.

• شبکه اتریوم یکی از غیرمتمرکزترین شبکه‌های بلاک چینی است که در حال حاضر از سیستم توزیع شده ماینرها برای این کار استفاده می‌کند و در اتریوم 2 از توزیع توکن‌های شبکه استفاده خواهد کرد. درصد بسیار کمی از توکن‌های شبکه اتریوم در دست تیم مدیریتی است که همین مساله درصد بالای غیرمتمرکز بودن آن را نشان می‌دهد.
• شبکه اتریوم اگرچه تاکنون مقیاس‌پذیری بالایی نداشته است اما با ورود به شبکه اتریوم 2 این مساله تا حد زیادی حل خواهد شد. در حال حاضر نیز پروژه‌های مقیاس‌پذیری و لایه دوم زیادی بر روی مقیاس‌پذیری این شبکه کار می‌کنند تا هزینه تراکنش را کاهش و سرعت ثبت آن‌ها را افزایش دهند.
• اتریوم یکی از امن‌ترین بلاک چین‌های ساخته شده است و توانایی حفظ امنیت اپلیکیشن‌های ساخته شده بر روی خود را دارد.
• بسیاری از پروژه‌های کاربردی بر بستر اتریوم ساخته شده‌اند. این مساله توانایی پاسخ‌دهی شبکه به حجم زیاد درخواست را نشان می‌دهد. علاوه بر این، بسیاری از پروژه‌های وب 3 فعالیت خود را بر روی این شبکه متمرکز کرده و گسترش داده‌اند.

این ویژگی‌ها و ویژگی‌های دیگری مانند پشتیبانی از ساخت «توکن‌های غیر قابل معاوضه» (NFT) و ایجاد «سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز» (DAO) اتریوم را به عنوان جدی‌ترین بستر تولید اپلیکیشن‌های وب 3 معرفی می‌کند. پلتفرم‌های دیگری مانند «سولانا» و «آوالانچ» اگرچه در حال حاضر مقیاس‌پذیری بالاتری نسبت به اتریوم دارند اما به اندازه اتریوم غیرمتمرکز نیستند و هنوز به طور کامل مورد ارزیابی قرار نگرفته‌اند. در صورت برطرف شدن این مسائل، این پلتفرم‌ها می‌توانند رقیب جدی برای اتریوم باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پروژه‌های ارز‌های دیجیتال «اتریوم» و «سولانا» مطالعه مطالب زیر توصیه می‌شود.

• اتریوم چیست ؟ | کامل ترین راهنمای رایگان — به زبان ساده
• ارز دیجیتال سولانا چیست؟ — آموزش کامل Solana به زبان ساده

ارزهای دیجیتال وب 3 پولکادات و کوزاما

«پولکادات» (Polkadot) یک پروتکل متن باز و چند زنجیره‌ای است که شبکه‌ای از بلاک چین‌های تخصصی را به هم وصل کرده و امنیت آن‌ها را تامین می‌کند. پولکادات، انتقال زنجیره‌ای هر نوع داده یا دارایی را درون یک بلاک چین (برای توکن‌ها) و بین چند بلاک چین (کوین‌ها) فراهم می‌کند. این ویژگی به بلاک چین‌ها اجازه می‌دهد تا در کنار یکدیگر برای رسیدن به یک مقصد مشترک فعالیت کنند.

مجری پولکادات بنیاد وب 3 است که از پولکادات به عنوان پایه و مبنایی برای ایجاد اینترنت غیرمتمرکز از طریق بلاک چین‌ها استفاده می‌کند. پولکادات به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد هم به عنوان بلاک چین نسل صفر و هم بلاک چین نسل سه شناخته می‌شود. منظور از لایه صفر بودن پولکادات این است که این پروژه بستری برای ایجاد بلاک چین‌های مختلف است که پروژه‌های نسل اول و دوم هیچکدام این قابلیت را ندارند.

«بیت‌کوین» و مشتقات آن مانند «لایت‌کوین» بلاک چین نسل اول هستند که هدف آن‌ها ایجاد شبکه پرداخت غیرمتمرکز و بدون واسطه است. نسل دوم بلاک چین‌ها مانند «اتریوم» به دنبال گسترش حوزه کاربری بلاک چین‌ها با استفاده از قراردادهای هوشمند هستند و تا حدود زیادی در این مسیر موفق بوده‌اند اما مشکلاتی مثل مقیاس‌پذیری، هزینه تراکنش بالا و عدم اتصال بلاک چین‌های مختلف به یکدیگر در این بلاک چین‌ها وجود دارد.

نسل سوم بلاک چین‌ها به منظور افزایش مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه تراکنش‌ها و اتصال بلاک چین‌های مختلف به یکدیگر ایجاد می‌شوند. پولکادات یکی از پروژه‌های شاخص در این حوزه است چرا که با تکنولوژی مخصوص خود برای هر سه این مشکلات راه حل ارائه کرده است.

ویژگی‌های اساسی پولکادات

مقیاس‌پذیری پولکادات بدون در نظر گرفتن زنجیره‌های موازی در حدود هزار تراکنش در ثانیه است که نسبت به بلاک چین‌های نسل اول عدد بسیار بالایی است اما این تازه شروع مقیاس‌پذیری پولکادات هست. این پروژه با استفاده از پاراچین‌های خود توانایی ثبت و تایید نزدیک به یک میلیون تراکنش در ثانیه را خواهد داشت که عدد بی‌نظیر و فوق‌العاده‌ای است.

پاراچین‌ها زنجیره‌های بلاک چین موازی هستند که هر کدام می‌توانند برای ثبت و تایید تراکنش‌های یک پروژه خاص استفاده شوند. اطلاعات ثبت شده در پاراچین‌ها در نهایت با استفاده از «ریلی‌چین» (Relay Chain) که قلب تپنده پولکادات است در شبکه اصلی پولکادات ذخیره می‌شود. وجود پاراچین‌ها باعث انجام تراکنش‌ها به صورت موازی و افزایش مقیاس‌پذیری شبکه می‌شود.

هزینه تراکنش‌های پولکادات از طریق توکن بومی آن «دات» (DOT) پرداخت می‌شود. با توجه به الگوریتم اجماع اثبات آن که نوع خاصی از الگوریتم اجماع اثبات سهام است، هزینه تراکنش‌ها نیز در پولکادات پایین است. مقدار دقیق هزینه تراکنش‌ها در پولکادات مشخص نیست چرا که این مقدار وابسته به پارامترهای مختلفی مثل حجم تراکنش و وضعیت شبکه است ولی به طورکلی می‌توان گفت هزینه ثبت تراکنش در شبکه پولکادات 15 تا 40 میلی دات است که در حال حاضر و با توجه به قیمت پولکادات مقداری کمتر از 1 دلار است.

پاراچین‌های پولکادات هر کدام می‌توانند یک شبکه بلاک چین مجزا باشند. ارتباط پارچین‌ها به راحتی و با استفاده از ریلی‌چین صورت می‌گیرد. علاوه بر این، پولکادات از پل‌های مختلفی برای اتصال به سایر بلاک چین‌ها مانند «اتریوم» و «بایننس» که خارج از سیستم پولکادات ایجاد شده‌اند، استفاده می‌کند. این سیستم امکان اتصال تمام بلاک چین‌ها به یکدیگر را فراهم می‌کند که برای تحقق وب 3 بسیار حیاتی و مهم است.

پولکادات شبکه ارز دیجیتال وب 3 و غیرمتمرکز است که در آن دارندگان توکن‌های دات می‌توانند برای توسعه پروژه پیشنهادهای خود را ارائه کنند و یا به پروژه‌های ارائه شده توسط دیگران رای بدهند. استفاده از پاراچین‌های پولکادات با استفاده از وثیقه گذاری توکن‌های شبکه ممکن می‌شود و شرکت‌های مختلف می‌توانند با وثیقه‌گذاری توکن‌های دات از پاراچین‌های پولکادات برای فعالیت‌های خود استفاده کنند. افراد عادی نیز می‌توانند با وثیقه‌گذاری تتوکن‌های خود بر روی پروژه خاص در این فرآیند شرکت کنند و در صورت برنده‌شدن شرکت مورد نظر سود دریافت کنند.

تعداد کل توکن‌های تولید شده برای پولکادات یک میلیارد است که از این مقدار 30 درصد آن در اختیار بنیاد وب 3 است و این مساله تا حدودی باعث متمرکز شدن پولکادات می‌شود. همانند اتریوم برای پولکادات نیز سقفی در نظر گرفته نشده است اما پولکادات بر خلاف اتریوم از یک سیستم تورم‌زا استفاده می‌کند که سالانه ده درصد به کل توکن‌های شبکه اضافه می‌شود و به عنوان پاداش به استیک کنندگان داده می‌شود. این مساله می‌تواتند عامل کنترل رشد قیمتی پولکادات باشد.

ارز دیجیتال وب 3 کوزاما چیست ؟

رمز ارز «کوزاما» یا «کوساما» (Kusama) با لقب عموزاده وحشی پولکادات شناخته می‌شود و یک پلتفرم آزمایشی است که به توسعه دهندگان امکان برنامه‌نویسی و آزمایش ایده‌های خود را می‌دهد. کوزاما تقریبا همان منبع کد پولکادات را دارد و اپلیکیشن‌های مختلف پیش از این که در پولکادات اجرایی شوند مراحل توسعه و تست خود را در شبکه کوزاما سپری می‌کنند و پس از نهایی شدن در شبکه پولکادات اجرایی می‌شوند. البته امکان استفاده از شبکه کوزاما برای پروژه‌های اصلی نیز وجود دارد و هیچ الزامی برای انتقال پروژه به شبکه پولکادات نیست.

کوزاما در بین پلتفرم‌های بلاک چینی یک پروژه غیرطبیعی به نظر می‌رسد چرا که هدف آن بر خلاف سایر بلاک چین‌ها کمک به تیم‌های توسعه‌دهنده بلاک چین برای توسعه سریع پروژه‌های جسورانه و جاه‌طلبانه است. تیم سازنده کوزاما همان تیم فعال در پولکادات است و سیستم پیاده شده برای کوزاما نیز مشابه پولکادات است.

کوزاما همانند پولکادات از یک ساحتار چند زنجیره‌ای ناهمگن و الگوریتم اجماع «اثبات سهام نامزد شده» (Nominated Proof-of-Stake | NPoS) استفاده می‌کند. ناهمگن بودن زنجیره‌ها امکان تعریف پروژه‌های با کاربردهای مختلف را بر روی شبکه ایجاد می‌کند. مشابه پولکادات توسعه پروژه‌ها بر روی کوزاما نیاز به هاردفورک ندارد و با تایید دارندگان توکن پروژه، امکان به ‌روزسانی شبکه بدون هاردفورک وجود دارد.

توکن‌های کوزاما (KSM) و توکن‌های ساخته شده در پاراچین‌ها نقش توکن‌های حاکمیت درون‌زنجیره‌ای را در بلاک چین کوزاما برعهده دارند و این حاکمیت به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به اجازه است. دارندگان توکن‌ها می‌توانند پروپوزال مورد نظر خود را در شبکه ارائه کنند یا به پروپوزال‌های ارائه شده توسط دیگران رای دهند. مکانیزم رای‌گیری و تصویب پروژه‌‌ها در کوزاما به گونه‌ای طراحی شده که چهار برابر سریع‌تر از پولکادات باشد تا سرعت توسعه آن افزایش یابد.

تعداد کل سکه‌های این پروژه 10 میلیون است اما سقفی برای آن در نظر گرفته نشده است. همانند پولکادات تعداد زیادی از توکن‌های این شبکه نیز در اختیار بنیاد وب 3 است.  تعداد کل توکن‌های شبکه کوزاما با نرخ 10 درصد در سال افزایش می‌یابد و توزیع آن‌ها به مقدار توکن‌های استیک شده برای تامین امنیت شبکه وابسته است. اگر دقیقا 50 درصد از ارزهای کوزاما استیک شوند تمامی سکه‌های جدید تولید شده در اختیار کاربران قرار می‌گیرد در غیر این صورت بخشی از آن با قوانین خاصی به خزانه کوزاما واریز خواهد شد.

پروژه کوزاما برای توسعه‌دهندگان وب سه می‌تواند بسیار مناسب باشد. وجود این شبکه، در قدرتمندتر شدن پروژه پولکادات نیز تاثیر دارد و عملا بسیاری از ریسک‌های محتمل را از شبکه پولکادات حذف می‌کند. در نهایت، می‌توان این دو پروژه را به صورت یک کل، از بهترین پروژه‌های تعریف شده در حوزه ارزهای دیجیتال وب 3 عنوان کرد.

ارز دیجیتال وب 3 چین لینک

یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح در دنیای وب 3، مساله دسترسی به داده‌های دنیای واقعی است. در دنیای وب 3 بسیاری از فعالیت‌ها مانند خدمات امور مالی از طریق سیستم‌های غیرمتمرکز مانند صرافی‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز انجام می‌شود. مدیریت این صرافی‌ها بر عهده شخص یا سازمان خاصی نیست. برای این که سیستم‌‌ها بتوانند بدون دخالت عامل انسانی فعالیت غیرمتمرکز خود را ادامه دهند باید بتوانند داده‌های واقعی را به صورت غیرمتمرکز به دست آورند. بنابراین، در چنین شرایطی به شبکه‌های بلاک‌چینی نیاز داریم که بتوانند به صورت غیرمتمرکز داده‌های دنیای واقعی را در پلتفرم‌های مختلف مورد استفاده قرار دهند.

به شبکه‌هایی که قابلیت دریافت، بررسی و انتقال داده‌های دنیای واقعی به دنیای بلاک چین را دارند «اوراکل» (Oracle) گفته می‌شود. اوراکل‌ها یکی از انواع ارزهای دیجیتال پرکاربرد هستند و «چین لینک» (Chainlink)  با توکن بومی خود «لینک» (LINK) قدیمی‌ترین پروژه در این حوزه است که بر بستر شبکه اتریوم ساخته شده است. این پروژه در بسیاری از اپلیکیشن‌های «امور مالی غیرمتمرکز» (DeFi) نقش تامین کننده اطلاعات دنیای واقعی را بر عهده دارد.

ارز دیجیتال وب 3 چین لینک از طریق یک شبکه اوراکل غیرمتمرکز، به بلاک چین‌های مختلف این امکان را می‌دهد که با بازخوردهای داده خارج از بلاک چین به طور ایمن در ارتباط باشند و از رویدادهای و روش‌های پرداخت آگاه شوند. بلاک چین‌ها با استفاده از لینک به اطلاعات برون‌زنجیره‌ای مورد نیاز قراردادهای هوشمند دسترسی پیدا می‌کنند و عملا بدون استفاده از اوراکل فعالیت قرارداد هوشمند به صورت مستقل غیرممکن است.

فرض کنید با استفاده از یک قرارداد هوشمند می‌خواهید ارز دیجیتال بیت‌تورنت خود را در یک قیمت خاص به یک نفر دیگر بفرشید. قرارداد هوشمند برای این‌که بتواند این کار را انجام بدهد باید بتواند قیمت لحظه‌ای بیت‌تورنت را از یک بستر دیگر در دنیای واقعی دریافت کند. بدون دریافت داده عملا فعالیت قرارداد هوشمند بی‌معنی است. اوراکل‌ها داده‌های خود را به شکل‌های مختلف جمع‌آوری می‌کنند که هر کدام مزایا و معایبی دارند.

شبکه چین‌لینک توسط یک جامعه بزرگ و متن باز از ارائه‌دهندگان داده، نودهای عملیاتی، توسعه‌دهندگان قرارداد هوشمند، دانشمندان و ممیزان بررسی امنیت شبکه و داده مدیریت می‌شود. تمرکز شرکت بر تضمین مشارکت غیرمتمرکز نودهای عملیاتی و کاربرانی است که به دنبال مشارکت در شبکه هستند.

چین‌لینک بلاک چین خود را ندارد و توکن با استاندارد «ERC-20» است اما این پروژه توانایی ترکیب با چندین بلاک چین به صورت همزمان و ارائه اطلاعات مفید و به روز به همه آن‌ها را دارد. چین‌لینک نه تنها خود اوراکل است بلکه به عنوان مرکزی برای تجمیع اوراکل‌ها نیز عمل می‌کند. رمز ارز وب 3 چین لینک اطلاعات را از بسیاری از ارائه‌دهندگان اطلاعات خریداری کرده و در اختیار بلاک چین‌های مختلف قرار می‌دهد.

تامین‌کنندگان اطلاعات در چین‌لینک در صورتی که اطلاعات غلط در اختیار شبکه قرار دهند از شبکه حذف می‌شوند و به همین دلیل به نفع آن‌ها است که اطلاعات درست، واقعی و به‌روز در اختیار شبکه قرار دهند. با توجه به این‌که اطلاعات از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود می‌توان به داده‌های ارائه شده توسط شبکه اعتماد کرد.

سقف تعداد توکن‌های شبکه جین لینک 1 میلیارد توکن است که نزدیک 50 درصد آن‌ها در گردش هستند و بقیه در طی زمان به عنوان پاداش نودهای شبکه و هم‌چنین فروش عمومی توزیع خواهند شد. اوراکل‌های چین‌لینک به صورت شبکه غیرمتمرکزی از گر‌ه‌های تحت نظارت و کنترل متمرکز عمل می‌کنند که این مساله چین‌لینک را تبدیل به شبکه نیمه متمرکز می‌کند. علاوه بر این، برخی از مکانیزم‌های داخلی این شبکه هم‌چنان شفاف نیست. این دو مساله ایرادهای وارد بر شبکه چین‌لینک هستند.

رمز ارز وب 3 فایل کوین

ذخیره‌سازی اطلاعات یک بخش مهم در بستر وب است. در وب 2، ذخیره‌سازی اطلاعات در پایگاه‌داده‌های مرکزی شرکت‌های بزرگ انجام می‌شود. شرکت‌هایی مثل «گوگل» و «فیسبوک» (متا) اطلاعات تولید شده در بستر برنامه‌های خود را در سرورهای خود ذخیره می‌کنند. شرکت‌های دیگری مثل «دراپ‌باکس» نیز امکان ذخیره‌سازی ابری اطلاعات را به کاربران می‌دهند. ذخیره اطلاعات به این شکل چند مشکل اساسی دارد.

• با از بین رفتن سرورهای این شرکت‌ها، اطلاعات به کلی از بین می‌روند.
• شرکت‌ها می‌توانند از اطلاعات در اختیار خود برای مقاصد مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی استفاده کنند.
• حریم خصوصی کاربران در معرض آسب قرار دارد.
• هزینه ذخیره‌سازی اطلاعات به صورت متمرکز بالا است.

برای حل این مشکل پروژه‌های ذخیره‌سازی فایل به صورت غیرمتمرکز ایجاد شده‌اند که یکی از قوی‌ترین پروژه‌ها در این حوزه ارز دیجیتال وب 3 «فایل کوین» (FileCoin) است. فایل کوین سیستم ذخیره‌سازی اطلاعات است که هدف آن ذخیره‌سازی اطلاعات کاربران به صورت غیرمتمرکز و توزیع شده است. این پروتکل اولین بار در سال 2014 به عنوان یک لایه تشویقی برای «سیستم فایل بین سیاره‌ای» (IPFS) وب به صورت یک شبکه ذخیره‌سازی «همتا-به-همتا» (Peer-to-Peer) توسعه یافت. درست مانند IPFS، فیال کوین نیز یک پروتکل متن باز است که ویژگی‌های اصلی آن یعنی عملکرد همتا-به-همتا و آدرس‌دهی محتوا را در خود دارد.

شبکه‌ای از نودهای فایل‌کوین یک بازار ذخیره‌سازی غیرمتمرکز برای بازیابی و ذخیره‌سازی فایل‌ها ایجاد می‌کند. این شبکه توسط یک بلاک چین که تعهدات شرکت‌کنندگان شبکه در آن ثبت شده است اداره می‌شود. کاربران با استفاده از رمزارز بومی شبکه با نام «فایل» (fil) تراکنش‌های خود را در شبکه ثبت می‌کنند. مهم‌ترین وظایف ارز دیجیتال وب 3 فایل کوین ذخیره‌سازی و بازیابی داده‌ها است که در ادامه نحوه انجام آن را بررسی می‌کنیم.

فایل کوین چگونه کار می‌کند؟

بخش بازیابی اطلاعات ذخیره شده یکی از مهم‌ترین قسمت‌های پروژه فایل کوین است. ماینرهای بازیابی یک دسته از نودهای فعال در شبکه فایل کوین هستند که برای ارائه فایل در سریع‌ترین زمان ممکن به کاربران با یکدیگر رقابت می‌کنند. این ماینرها در ازای بازیایی اطلاعات، توکن شبکه را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش انگیزه‌ای برای ماینرها است تا در مواقع ضروری به شبکه پیوسته و محتوای مورد نیاز را در اختیار کاربران شبکه قرار دهند. در این سیستم کاربران تشویق می‌شوند تا فایل‌هایی را که تقاضای بیشتری برای آن‌ها وجود دارد ذخیره کنند.

بخش مهم دیگری که در شبکه فایل کوین وجود دارد بخش ذخیره‌سازی اطلاعات است. ماینرهای ذحیره‌سازی یکی دسته دیگر از کاربران فعال در شبکه فایل‌کوین هستند که بر اساس ویژگی های مختلفی مانند قیمت و مکان با دیگر نودها رقابت می‌کنند و در صورت برنده‌شدن، از فایل‌های کاربران شبکه برای مدت زمان مشخصی نگهداری می‌کنند. قبل از پذیرش قرارداد، ماینرهای ذخیره‌سازی باید توکن‌های فایل را به عنوان وثیقه در شبکه قفل کنند تا بدین طریق تعهدات آن‌‌ها در قبال مشتری انجام شود.

وقتی ماینر ذخیره‌سازی و مشتری به یک توافقی برسند، مشتری داده‌های خود را به ماینر ذخیره‌سازی ارسال می‌کند. ماینر با دریافت داده آن را در یک «سکتور» (Sector) که واحد ذخیره ‌سازی در فایل کوین است اضافه می‌کند. سپس ماینر عملیات محاسباتی فشرده‌ای را انجام می‌دهد که به عنوان مهر و موم برای ایجاد یک کپی منحصر به فرد از داده‌های آن سکتور کاربرد دارد.

اگر مشتری چندین نسخه منحصر به فرد از کپی داده‌های خود را ذخیره کند، فرآیند مهر و موم تضمین می‌کند که هر کپی اثر انگشت منحصر به فردی دارد و تلاش محاسباتی مورد نیاز برای استخراج کپی منحصر به فرد از تقلب یک ماینر جلوگیری می‌کند. در نهایت این داده‌های مهر و موم شده در الگوریتم «اثبات تکرار» (Proof-of-Replication | PoR)  برای اثبات فعالیت درستکارانه نودها در بلاک چین فایل کوین استفاده می‌شود.

علاوه بر این، در طول مدت قرارداد ذخیره‌سازی ماینر ذخیره‌سازی ملزم است به طور دوره‌ای فعالیتی را که به عنوان الگوریتم «اثبات فضا-زمان» (Proof-of-SpaceTime) شناخته می‌شود انجام داده و اطلاعات مورد نیاز را به بلاک چین ارسال کند. اطلاعاتی که ماینر به شبکه ارسال می‌کند از یک مقدار رندوم مشخص شده توسط شبکه و داده مهر و موم شده در اثبات تکرار به دست می‌آید. این شواهد و اطلاعات نشان می‌دهند که ماینر ذخیره‌سازی به احتمال خیلی زیاد یک نسخه کامل و منحصر به فرد از داده‌ها را در اختیار دارد. این یک تضمین قوی است که حتی ارائه دهندگان فضای ذخیره‌سازی ابری مدرن در وب 2 به مشتریان خود ارائه نمی‌دهند.

ماینرهای ذخیره‌سازی در ازای ذخیره اطلاعات کاربران از آن‌ها توکن‌های شبکه را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند. علاوه بر این، ماینرها می‌توانند در کنار نگهداری فایل کاربران، بلاک‌های شبکه را استخراج کنند و از این طریق نیز توکن‌های فایل دریافت کنند. تعداد توکن‌های ایجاد شده و در گردش فایل کوین نزدیک 146 میلیون است اماسقفی برای آن در نظر گرفته نشده است. به هر حال سیستم ذخیره‌سازی با گسترش تولید داده در شبکه‌های بلاک چینی مقیاس‌پذیر و پروژه‌های ارز دیجیتال متاورس جای خود را پیدا خواهند کرد و پروژه فایل کوین یکی از پیشگامان این حوزه است.

ارز دیجیتال وب 3 تتا

شبکه تتا یک بلاکچین منحصر‌ به فرد برای بهبود فرآیند ایجاد، پخش و مصرف محتوای ویدیویی آنلاین است. در این بلاک چین از توکن‌های تتا (Theta) برای تشویق کاربران برای به ‌اشتراک‌ گذاری منابع محاسباتی و پهنای باند اضافی به صورت همتا به همتا استفاده می‌شود. علاوه بر این، بلاک چین تتا در سال 2021 توکن‌های غیرقابل معاوضه (NFT) را نیز به شبکه خود اضافه کرد. این ویژگی باعث اضافه شدن محصولات جدیدی مانند NFTهای افراد مشهور در حوزه رسانه به سبد محصولات تتا شده است.

توسعه د‌هندگان پروژه که برخی از آن‌ها از کارمندان سابق یوتیوب هستند، تتا را انقلابی در صنعت پخش ویدیو معرفی می‌کنند. شکل فعلی این صنعت مشکلات عمده‌ای دارد که مهم‌ترین آن‌‌ها به صورت زیر هستند.

• سیستم کاملا متمرکز
• زیرساخت‌های پخش ضعیف
• کیفیت پایین پخش و تجربه نامطلوب فعالیت در شبکه
• کاهش درآمد تولید‌کنندگان محتوا به دلیل وجود واسطه

وجود این مشکلات در کنار هم باعث ایجاد شبکه غیرمتمرکز و کارآمد تتا شده است. تتا در سال 2017 برای اولین بار به دنیا معرفی شد و پس از یک سال، توکن اصلی آن بر روی شبکه اتریوم ایجاد شد. در سال 2019، شبکه اصلی پروژه ایجاد شد و تتا تبدیل به کوین شبکه جدید شد. نسخه دوم این شبکه در سال 2020 راه‌اندازی شد که در آن «نودهای محافظ» (Guardian nodes) برای تکمیل «نودهای سازمانی» به شبکه اضافه شد تا یک مکانیزم اجماع دولایه از نودها برای شبکه ایجاد شود.

نودهای سازمانی تتا شرکت‌های بزرگی مانند «گوگل»، «سامسونگ» و «بایننس» هستند. با راه‌اندازی نسخه دوم شبکه، فناوری انتشار همتا به همتای «EdgeCast» معرفی شد که قبلیت نودهای مرزی تتا را به طور قابل توجهی افزایش داد. این بسته تکنولوژی به صورت کاملا غیرمتمرکز، توانایی ضبط ویدیوی زنده، رمزگذاری آنی ویدیو، ذخیره‌سازی و انتقال داده‌های پخش زنده به کاربران در سراسر جهان را دارد. این پروژه ادعا می‌کند که شبکه مرزی برای رایانش اطلاعات توسط هزاران نفر از اعضای جامعه اجرا می‌شود و هیچ سرور یا سیستم مرکزی در آن وجود ندارد.

تتا نسخه سوم شبکه اصلی خود را در سال 2021 راه‌اندازی کرد. در این نسخه قابلیت ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند به شبکه اضافه شد و مدیران تتا امیدوارند با این کار بتوانند تعامل کاربران با شبکه را افزایش دهند. کاربران می‌توانند با استفاده از قراردادهای هوشمند این شبکه قراردادهای مالکیت در فضای دیجیتال، مدل‌های خلاقانه پرداخت و مکانیزم‌های تامین مالی جمعی بدون نیاز به اعتماد را ایجاد و فعال کنند. بنابراین قرارداد هوشمند یک لایه اضافی برای شبکه به منظور افزایش تعاملات اجتماعی و اقتصادی است که کارکرد اصلی شبکه در انتشار ویدیو و داده را تکمیل می‌کند.

تتا از الگوریتم اجماع اتبات سهام استفاده می‌کند که می‌تواند فضای ذخیره‌سازی، تعداد تراکنش‌های صورت گرفته و الزامات سریع یک پلتفرم پخش زنده ویدیو را مدیریت می‌کند. همچنین، تتا از یک مکانیزم تحمل خطای بیزانسی (‌BFT) چند سطحی برای تامین امنیت شبکه خود استفاده می‌کند. این مکانیزم برای مجموعه کوچکی از نودهای با نام کمیته اعتبارسنجی طراحی شده تا نودها بتوانند در سریع‌ترین زمان ممکن بلوک‌های شبکه را تولید کنند. همزمان، هزاران نود محافظ در شبکه، اعتبار زنجیره را بررسی می‌کنند. نودهای محافظ، مجموعه مرجع برای کمیته اعتبارسنجی به حساب می آیند. برای این‌که بلوک‌ها در شبکه تایید شوند باید دو سوم نودهای محافظ آن را تایید کنند.

«تلویزیون تتا» (Theta TV) تحقق مکانیزم مالی پروژه برای پخش ویدیو به صورت همتا به همتا است. تگ لاین این تکنولوژی «پلتفرم ورزش و سرگرمی» است. تولید‌کنندگان محتوا می‌توانند از توکن‌های «Tfuel» که توسط بازدیدکنندگان به استخر این توکن واریز می‌شود درآمد کسب کنند. میزان درآمد بر اساس مدت زمان تماشای ویدیوها و تعداد کاربران ثبت شده است. تولید‌کنندگان محتوا در کنار این روش عمومی کسب درآمد می‌توانند با استفاده از کارت‌های اعتباری از بینندگان خود کمک‌های مالی دریافت کنند. این کمک‌ها به صورت استیبل‌کوین دلاری به کیف پول تولید‌کننده محتوا واریز می‌شود. تعداد تماشاگران همزمان ویدیو در این شبکه به 1000 نفر محدود شده است.

تتا یک بازار NFT مخصوص با نام «Thetadrop» دارد که برای معامله NFT‌های ساخته شده در شبکه تتا با دلار یا توکن‌های Tfuel ایجاد شده است. NFTهایی شامل انیمیشن‌های سه‌بعدی از هنرمندان، تور جهانی پوکر با عنوان لحظه‌ها و کلکسیون‌هایی با مضممون تتا از جمله NFTهای ایجاد شده در این شبکه است. برخلاف پلتفرم‌های محبوب خرید و فروش NFT مانند «OpenSea»، در حال حاضر NFTهای خریداری شده توسط کاربران به کیف پول آن‌ها منتقل نمی‌شود بلکه فقط به آدرس آن متصل می‌شود. این مساله در نسخه بعدی شبکه درست خواهد شد.

همانطور که گفته شد، تتا قوی‌ترین پروژه ارز دیجیتال در زمینه انتشار و پخش ویدیو است. این قابلیت می‌تواند در گسترش دنیای متاورس به عنوان یکی از شاخه‌های وب 3 کاربرد فراوانی داشته باشد. تتا رقیب جدی برای پروژه‌های انتشار ویدیو در وب 2 مانند «یوتیوب» است که با توجه به غیرمتمرکز بودن و امنیت بالای اطلاعات می‌تواند بخش بزرگی از این صنعت را در اختیار بگیرد.

ارز دیجیتال وب 3 هلیوم

یکی از تکنولوژی‌هایی که در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده «اینترنت اشیا» (Intrnet of Things | IoT) است.  منظور از اینترنت اشیا بستری است که در آن اشیای مختلف با اتصال به اینترنت می‌توانند داده‌‌های متنوع را به یکدیگر یا به انسان‌ها ارسال کنند. این تکنولوژی کاربردهای زیادی دارد به عنوان مثال یک ماشین باربری هوشمند می‌تواند با اخذ اطلاعات مختلف از محیط، زمان رسیدن به مقصد را حدس زده و به کاربر ارسال کند. با این تکنولوژی روابط بین انسان‌ها و اشیا وارد بعد جدیدی می‌شود.

حجم اطلاعات تولید شده با ورود اشیا به فضای اینترنت بیشتر خواهد شد. علاوه بر این، اطلاعاتی که اشیا منتشر می‌کنند ممکن است محرمانه باشد و پخش شدن آن در فضای عمومی اینترنت باعث وارد شدن ضررهای مالی به کاربران شود. مجموع این ویژگی‌ها کاربران را به سمت استفاده از تکنولوژی غیرمتمرکز بلاک چین سوق می‌دهد. پروژه هلیوم یک شبکه غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین است که هدف آن ایجاد بستری امن و غیرمتمرکز برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات در بستر اینترنت اشیا است.

شبکه اصلی هلیوم در جولای 2019 راه‌اندازی شده است. این شبکه امکان اتصال دستگاه‌های بی‌سیم کم مصرف را فراهم می‌کند تا از این طریق بتواند داده‌ها را در سراسر شبکه پخش کند. نودهای شبکه هلیوم هات‌اسپات‌هایی (Hotspots) هستند که یک «درواژه بی‌سیم» (Wireless Gate) برای انتقال اطلاعات و یک «دستگاه استخراج بلاک» (Miner) برای تایید و ثبت تراکنش‌ها هستند. کاربرانی که این دستگاه‌ها را به عنوان نود در شبکه استفاده می‌کنند با استخراج بلاک‌ها، پاداش ارز دیجیتال شبکه با نماد «HNT» را دریافت می‌کنند. هدف هلیوم، شناسایی نارسایی‌های زیرساخت‌های اینترنت اشیای موجود و ایجاد زیرساخت مناسب ارتباط برای آینده این حوزه است.

ارز دیجیتال وب 3 هلیوم بهبود قابلیت‌های ارتباطی دستگاه‌های بی‌سیم مورد استفاده در اینترنت اشیا را یکی از اصلی‌ترین اهداف خود عنوان می‌کند. از سال 2013 که ایده اینترنت اشیا مطرح شده است، زیرساخت‌های مورد نیاز این حوزه در حال رشد است اما توسعه‌دهندگان به دنبال تمرکززدایی از پیشنهادات خود هستند. جذابیت اصلی این پروژه برای صاحبان دستگا‌های ماینر و علاقمندان به فضای اینترنت اشیا است چرا که می‌توانند امکان دسترسی افراد بیشتری را به  اینترنت فراهم کنند و برای این کار از شبکه پاداش دریافت کنند.

مشارکت‌کنندگان در شبکه ارز دیجیتال وب 3 هلیوم باید هات‌اسپات که ترکیبی از یک درواژه بی‌سیم و یک ماینر است داشته باشند. امکان خرید یا حتی ساخت این دستگاه برای کاربران وجود دارد. هر هات اسپات در شعاع مشخصی شبکه را تحت پوشش قرار می‌دهد و با ارائه خدمات خود، توکن‌های شبکه را استخراج می‌کند. این شبکه با استفاده از الگوریتم اجماع «اثبات پوشش» (proof-of-coverage) کار می‌کند. الگوریتم اثبات پوشش الگوریتم جدید مبتنی بر پروتکل «HoneyBadger BFT» است که به نودهای شبکه این امکان را می‌دهد که در زمان‌هایی که کیفیت اتصال بسیار متغیر است بتوانند به توافق برسند.

علاوه بر توکن «HNT» کاربران هزینه تراکنش را با استفاده از یک توکن دیگر به نام «Data Credits» پرداخت می‌کنند. این توکن مبتنی بر دلار آمریکا است و از سوزاندن توکن‌های HNT مشتق شده است. سقف تعداد توکن‌های هلیوم 223 میلیون است که بیش از 105 میلیون آن ماین شده است. پاداش ماینینگ این شبکه 5 میلیون توکن در ماه است که هر دو سال یکبار این عدد نصف می‌شود. علاوه بر استخراج ارز دیجیتال وب 3 هلیوم کاربران می‌توانند با استیک کردن این توکن‌‌ها نیز کسب درآمد از ارزهای دیجیتال داشته باشند.

پروژه هلیوم یکی از قوی‌ترین پروژه‌های کریپتو در حوزه اینترنت اشیا است که عمده هدف خود را بر ایجاد زیرساخت یک شبکه امن و غیرمتمرکز با مشوق‌های مالی گذاشته است. در حال حاضر بیش از 450 هزار هات‌اسپات در بیش از 35 هزار شهر از 162 کشور مختلف جهان فعال هستند. نکته جالب‌تر این است که مالکان این هات‌اسپات‌ها 163 هزار مالک مجزا است که این نشان می‌دهد شبکه تا حدود زیادی غیرمتمرکز است. وجود چنین زیرساخت قوی به صورت غیرمتمرکز برای وب 3 از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

ارز دیجیتال وب 3 گراف

اگر در حوزه فناوری فعال هستید قطعا واژه API را شنیده‌اید. این واژه به معنی «رابط برنامه‌نویسی اپلیکیشن» (Application Programming Interface) است. به صورت ساده می‌توان گفت API واسط بین اپلیکیشن‌های مختلف در بستر اینترنت است که امکان استفاده از امکانات یک اپلیکیشن را در دیگر اپلیکیشن‌ها فراهم می‌کند. نمونه ساده آن APIهای پرداخت بانک است که در سایت‌های مختلف خرید و فروش از آن‌ها استفاده می‌شود. وجود API باعث می‌شود که پیچیدگی‌های مربوط به کد‌های اپلیکیشن پنهان شود و سایر اپلیکیشن‌ها به صورت ساده بتوانند با آن در ارتباط باشند.

«زیرگراف‌» (Subgraph) اصطلاح جدیدی است که در پروژه ارز دیجیتال وب 3 گراف ارائه شده و به APIهای متن باز اشاره دارد. به عنوان مثال، صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز «یونی‌سواپ» از یک زیرگراف استفاده می‌کند که هر توسعه‌دهنده‌ای با استفاده از آن می‌تواند به اطلاعات یونی‌سواپ دسترسی داشته باشد. کارآمدترین روش پرس و جو و گرفتن داده از بلاک چین، استفاده از زیر گراف است. API شبکه اجتماعی لینکدین نمونه‌‌ای از APIهای بسته است که در آن امکان استفاده و انتقال داده‌های لینکدین به برنامه‌های دیگر وجود ندارد. ارز دیجیتال وب 3 گراف برای تضمین متن باز بودن و ماندن APIهای بلاک چین که همان زیر گراف هستند، ایجاد شده است.

قبل از پروژه گراف، توسعه‌دهندگان مجبور بودند با راه‌اندازی سرورها و پایگاه‌داده‌های متمرکز، داده‌های بلاک چین را فهرست‌بندی کنند و از آن‌ها اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورند. این کاربر وقت زیادی از مهندسان می‌گرفت و پرهزینه و خطرآفرین بود. امروزه با استفاده از گراف، اپلیکیشن‌ها تنها باید به یک زیر گراف در سایت خود ارجاع دهند تا امکان جستجوی اطلاعات از سایت اصلی به وجود بیاید. به عنوان مثال با ارجاع به زیرگراف یونی‌سواپ می‌توان به راحتی به حجم معاملات انجام شده دسترسی داشت.

گراف ساخت برنامه‌های جدید و ردیابی داده‌های ارزشمند را با تسهیل تعامل توسعه‌دهندگان با بلاک چین آسان‌تر می‌کند. با استفاده از گراف، توسعه‌دهندگان می‌توانند به جای تمرکز بر ایجاد زیرساخت‌های بک‌اند سفارشی برای هر اپلیکیشن، بر روی ایجاد تجربه کاربری عالی (UI/UX) تمرکز کنند. در حال حاضر بیش از 6 هزار برنامه‌نویس در گراف فعال هستند و بیش از 3400 زیرگراف برای صدها اپلیکیشن ساخته‌اند.

گراف یک لایه متن باز در بالای اتریوم است که به توسعه‌دهندگان امکان جمع‌آوری آسان اطلاعات و ارائه کارآمد و سریع آن به کاربران را فراهم می‌کند. زیرگراف‌ها به صورت انتزاعی با با API اتریوم (JSON-RPC) تعامل دارند و داده‌های بلاک چین را از این طریق به دست می‌آورند اما برای نوشتن داده در بلاک چین، ویژگی‌های زیرگراف‌ها مانند «جهش» به کار گرفته می‌شود. دریافت اطلاعات و استفاده از اپلیکیشن‌ها در استفاده از زیرگراف‌ها سریع است چرا که ماهیت غیرمتمرکز بلاک چین امکان دریافت راحت و کارآمد داده‌ها را از بلاک چین فراهم می‌کند.

پروژه گراف یکی از پروژه‌هایی است که به شدت به آینده غیرمتمرکز اینترنت یعنی وب 3 اعتقاد دارد و توسعه خود را در این جهت قرار داده است. گراف از زبان برنامه‌نویسی «GraphQL» که در وب 2 ایجاد شده استفاده می‌کند. این ویژگی این امکان را به توسعه‌دهندگان وب 2 می‌دهدکه به راحتی وارد فضای وب 3 شده و روی بلاک چین کار کنند. بنابراین، تا حدودی می‌توان گفت گسترش استفاده از گراف به نوعی گسترش فضای وب 3 خواهد بود.

گراف چگونه کار می‌کند؟

چهار نقش اصلی در پروتکل گراف وجود دارد که عبارتند از «نمایه‌سازی یا فهرست‌بندی» (Indexing)، «تصدی‌گری» (Curating)، «تفویض اختیار» (Delegating) و «مصرف» (Consuming). در این بخش می‌خواهیم به بررسی این چهار نقش در شبکه بپردازیم.

«نمایه‌ساز‌ها» (Indexers) نودهای شبکه هستند که توکن‌های شبکه (GRT) را استیک می‌کنند تا از این طریق امکان ارائه خدمات نمایه‌سازی و پرس‌ و جو را فراهم کنند. در ازای این خدمت، آن‌ها پاداش نمایه‌سازی و کارمزد پرس و جو دریافت می‌کنند. برای تبدیل شدن به نود نمایه‌ساز در شبکه گراف باید نرم‌افزار نود شبکه ران شود. نمایه‌سازی یک نقش فنی در شبکه است که توسط این نرم‌افزارها انجام می‌شود.

«متصدیان» (Curators) توسعه‌دهندگان زیرگراف‌ها، مصرف‌کنندگان داده یا اعضای جامعه گراف هستند که به نمایه‌سازها سیگنال می‌دهند که کدام api باید توسط شبکه گراف نمایه شود. متصدیان از دانش خود در مورد اکوسیستم بلاک چین، برنامه‌های کاربردی و مصرف‌کنندگان داده‌ها برای شناسایی منابع قابل اعتماد استفاده می‌کنند.

متصدیان توکن‌های GRT خود را به یک «منحنی پیوند» (Bonding Curve) مربوط به یک زیرگراف واریز می‌کنند تا تا آن زیرگراف را سیگنال کنند و در ازای آن بخشی از هزینه‌های پرس و جو را به دست آورند. این مساله باعث می‌شود منابع داده با بالاترین کیفیت در شبکه ایجاد شود چرا که کاربران از زیرگراف‌های با کیفیت پایین استفاده نمی‌کنند و در این حالت متصدیان نمی‌توانند درآمدی از سرمایه‌گذاری بر زیر گراف مورد نظر داشته باشند.

از آن‌جایی که سیگنال‌دهی روی یک منحنی پیوند اتفاق می‌افتد، هر کاربریزودتر بر روی یک زیر گراف سیگنال دهد، سهم بیشتری از هزینه‌های پرس و جو در آن زیرگراف برای مقدار معینی از توکن‌های GRT به دست می‌آورد. برای متصدی شدن نیازی به دانش بالا نیست و تنها با درک درست از داده‌های متن باز می‌توان روی زیرگراف‌های مناسب سرمایه‌گذاری کرد. توجه داشته باشید که متصدیان در طی این عملیات ممکن است سود یا ضرر کنند و این طور نیست که فقط سود به دست بیاورند.

یک نمونه از متصدی‌گری این است که یک زیرگراف در حوزه امور مالی غیرمتمرکز برای پروتکلی که به نظر شما پروژه موفقی خواهد شد به بازار ارائه می‌شود. در این حالت شما می‌توانید با واریز توکن‌های خود به آن زیرگراف سیگنال دهید تا نمایه‌سازها آن را ایندکس کنند و توسعه‌دهندگان DApp آن را اجرایی کنند. به دلیل سیگنال‌دهی زودتر، شما می‌توانید بخشی از هزینه جست و جو در آن زیر گراف را به دست آورید.

دسته سوم کاربران تفویض‌کنندگان اختیار هستند که می‌خواهند در فرآیند تامین امنیت شبکه دخیل باشند اما نمی‌خواهند یا نمی‌توانند نود گراف را اجرا کنند. تفویض‌کنندگان اختیار توکن‌های GRT خود را در اختیار نمایه‌سازهای موجود قرار می‌دهند و و در ازای آن بخشی از هزینه‌های پرس و جو و پاداش‌های نمایه‌سازی را دریافت می‌کنند. انتخاب نمایه‌سازها بر اساس کارکرد آن‌ها از منظر فنی، اقتصادی و امنیتی صورت می‌گیرد. تفویض اختیار به نمایه‌ساز‌ها و سلب آن از طریق «Graph Explorer» انجام می‌شود. این کار با یک کلیک ساده انجام می‌شود و نیازی به دانش فنی ندارد.

آخرین لایه کاربران گراف، مصرف‌کنندگان هستند که از از زیرگراف‌ها برای پرس و جو استفاده می‌کنند و هزینه آن را به نمایه‌ساز‌ها، متصدیان و تفویض کنندگان اختیار می‌دهند. به احتمال زیاد بسیاری از مصرف‌کنندگان توسعه‌دهندگان پروژه‌های مختلف هستند که هزینه‌های پرس و جو را برای برنامه‌های خود پوشش می‌دهند. با این حال، در برخی از اپلیکیشن‌ها این هزینه توسط کاربران پرداخت می‌شود یا به هزینه محصولات اضافه می‌شود. این هزینه‌ها توسط کیف‌پول‌های مخصوص شبکه گراف پرداخت می‌شوند.

ارز دیجیتال وب 3 بَت

یکی از مهم‌ترین بخش‌های فضای اینترنت، مرورگرهایی هستند که امکان دسترسی به سایت‌ها و اپلیکین‌های مختلف را برای کاربران فراهم می‌کنند. ارز دیجیتال «بَت» (Basic Attention Token | BAT) جز حیاتی اکوسیستم مرورگر «Brave» است. انگیزه اصلی این پروژه، ایجاد یک سیستم‌ عادلانه و اقتصادی برای سهام‌داران شبکه از جمله تبلیغ‌کنندگان، ناشران و کاربران اینترنتی در حوزه تبلیغات دیجیتال است. موسسان این پروژه معتقدند که این رویکرد مسائل مربوط به حریم خصوصی، انحصار و تجربه بد کاربری را از تجربیات آنلاین حذف خواهد کرد.

کاربران اینترنت به حد کافی از خطرات حریم خصوصی و امنیتی مرتبط با تبلیغات آنلاین آگاه هستند به همین دلیل در بسیاری از مواقع تبلیغات انجام شده توسط کاربران نادیده گرفته می‌شوند که این مساله به ضرر تبلیغ‌کنندگان و ناشران است. کسب درآمد از تولید محتوا برای ناشران بسیار سخت است و در صورت امکان نیز درصد زیادی از این درآمد نصیب پلتفرم‌های متمرکز مانند «گوگل» و «یوتیوب» می‌شود. از طرفی، شرکت‌ها و برندها میلیاردها دلار بر روی تبلیغات محصولات خود سرمایه‌گذاری می‌کنند با این حال مطمئن نیستند که در نهایت این تبلیغ موفق خواهد بود یا نه.

این مسائل، سبب را‌ه‌اندازی مرورگر بریو در سال 2016 توسط دو نفر از قوی‌ترین‌های حوزه مرورگرهای اینترنتی یعنی «برندن آیچ» (Brendan Eich) و «برایان باندی» (Brian Bondy) شد. برندن آیچ خالق جاوا اسکریپت و بنیان‌گذار و مدیر ارشد موزیلا فایرفاکس است. بریو یک ویژگی تبلیغاتی با قابلیت حفظ حریم خصوصی دارد که به کاربران اجازه می دهد تبلیغات آنلاین را مسدود کنند. بنابراین تبلیغات تنها برای کاربرانی که تمایل به بازدید از تبلیغ و کسب درآمد دارند نمایش داده می‌شود.

طرح مشوق مالی این مرورگر، بر مبنای توکن‌های ارز دیجیتال در سال 2018 و با معرفی توکن بَت راه‌اندازی شد. دارایی دیجیتال کاربران بریو را برای مشاهده تبلیغات تشویق می‌کند و همچنان به عنوان ارز تسویه حساب برای ناشران عمل می‌کند. در سیستم بریو، ناشران قادر به ثبت داده‌های خصوصی کاربران مانند IP نیستند. این مساله حتی زمانی که شما ابزار تبلیغاتی را مسدود نکرده‌اید نیز وجود دارد. این ویژگی بریو را به امن‌ترین محل برای کاربران تبدیل کرده است.

بریو تبلیغات خود را تنها از تبلیغ‌کنندگان تایید شده خود دریافت می‌کند. این مساله امنیت کاربران را در قبال تبلیغات مخرب حفظ می‌کند. تبلیغ‌کنندگان، مبلغ مشخصی را با استفاده از توکن‌های بَت به شبکه پرداخت می‌کنند و شبکه توکن‌ها را بین تولید‌کنندگان محتوا و کاربران شبکه که تبلیغات را مشاهده کرده‌اند تقسیم می‌کند. کاربران با استفاده از این مرورگر علاوه بر حفظ حریم خصوصی خود، می‌توانند با مشاهده تبلیغات مناسب توکن‌های بّت دریافت کنند و به کسب درآمد از ارزهای دیجیتال بپردازند.

همچنین زمانی که شما از یک وب سایتی در مرورگر بریو بازدید می‌کنید و تبلیغات برجسته‌ای در آن به شما نمایش داده می‌شود، ناشر محتوا توکن بَت دریافت می‌کند. همچنین ناشران محتوا می‌توانند به عنوان انعام یا پاداش توکن‌های بّت را از کاربران به صورت مستقیم دریافت کنند. کاربران برای دسترسی به محتوای برخی از سایت‌های ممتاز باید حق اشتراک بپردازند که این کار نیز با استفاده از توکن‌های بَت صورت می‌گیرد. به این ترتیب توکن بَت، سیستم اقتصادی مرورگر بریو را به روش‌های ذکر شده ممکن می‌کند.

هزینه تبلیغات بر اساس مدت زمان تبلیغات و بر اساس نسبت پیکسل‌هایی که تبلیغات از فضای مرورگر می‌گیرد تعیین می‌شود. این نوع از تبلیغات بینش مناسبی در مورد اثر بخشی تبلیغات نشان می‌دهد. سقف عرضه توکن‌های بَت 1/5 میلیارد توکن است که تقریبا تمام توکن‌های آن عرضه شده و در گردش است. علاوه بر بَت که پیشتاز مرورگرهای امن و تبلیغات هدفمند است پروژه‌های بلاک چینی دیگری مثل «2Key Network» و «AdEx» نیز با تفاوت‌های اندکی در این مسیر قدم گذاشته‌اند که می‌تواند در چرخه جستجو، تولید محتوا و تبلیغات دیجیتال وب 3 اهمیت زیادی داشته باشد.

 پروتکل اوشن برای انتقال داده

«پروتکل اوشن» (Ocean Protoco) یک پروتکل مبتنی بر اتریوم است که  به صاحبان داده امکان فروش داده و به نیازمندان داده امکان دسترسی سریع به داده و خرید آن با توکن‌های شبکه را می‌دهد. پروتکل برای انجام این کار از «توکن‌های داده» (Data Tokens) استفاده می‌کند. کاربران برای دسترسی به داده مورد نظر خود به این توکن‌ها نیاز دارند. توکن‌های داده، توکن‌های قابل معاوضه با استاندارد «ERC-20» هستند که با استفاده از قراردادها و کتاب‌خانه‌های هوشمند اوشن ساخته شده‌اند و شامل اجازه دسترسی به داده‌هایی هستند که توسط کاربران ایجاد شده است.

هدف اصلی پلتفرم ارز دیجیتال وب 3 اوشن، تسهیل تبادل داده است به همین دلیل به کسب و کارها، محققان و افراد دیگری که به داده نیاز دارند امکان دسترسی به داده‌ها را فراهم می‌کند و این کار به گونه‌ای انجام می‌شود که صاحبان داده همچنان کنترل خود را بر روی داده‌ها داشته باشند. اوشن همچنین کسانی که به داده خاصی نیاز دارند اما فضای کافی برای ذخیره‌سازی ندارند را به کسانی که این فضا را در اختیار دارند متصل می‌کند. افراد در پروتکل اوشن در ازای ارائه داده و فضای ذخیره‌سازی، رمزارزهای شبکه اوشن (OCEAN) را دریافت می‌کنند.

برای تسهیل تبادل داده از یک بازار متن باز به نام «Ocean Market» استفاده می‌شود. این بازار در حال حاضر بر روی شبکه اصلی اتریوم در حال اجرا است اما توسعه‌دهندگان به دنبال استقرار این پلتفرم در شبکه‌های بلاک چینی دیگر هستند. بازار اوشن «بازارساز خودکار» (AMM) خود را دارد که تعیین قیمت خودکار را برای داده‌ها ممکن می‌کند. همچنین یک استخر بازارسازی خودگردان برای هر توکن داده با هزینه کم وجود دارد. با توجه به این که شبکه اوشن با اتریوم سازگار است، بازار ساز خودگردان شبکه، امکان استفاده از کیف پول به جای کیف داده و از صرافی ارز دیجیتال به عنوان صرافی داده را فراهم می‌کند.

ماموریت ارز دیجیتال وب 3 اوشن امکان‌پذیر کردن استفاده از داده‌ها،  توزیع ثروت و قدرت، حفظ محدودیت‌های اخلاقی و قانونی، جلوگیری از سانسور و ایجاد فضای انتقال داده بدون نیاز به اعتماد است. این ماموریت‌ها در راستای رسیدن به هدف اصلی شبکه هستند و هدف اصلی شبکه گسترش استفاده از هوش مصنوعی و فراهم آوردن امکان کسب درآمد از داده برای تمامی افراد است.

این شبکه در سال 2017 توسط «Bruce Pon» موسس شرکت نرم‌افزار پایگاه داده بلاک‌ چین (BigChainDB) و «Trent McConaghy» محقق حوزه هوش مصنوعی تاسیس شد. تیم اصلی این پروژه از مجموعه‌ای از متخصصان هوش مصنوعی، بیگ دیتا و بلاکچین تشکیل شده است.

توکن «Ocean» توکن با استاندارد «ERC-20» است که برای خرید و فروش توکن‌های دارایی، استیک کردن و توکن حاکمیتی برای مدیریت شبکه استفاده می‌شود. سقف تولید توکن‌های شبکه یک میلیارد و چهارصد و ده میلیون توکن هست که شش صد و سیزده میلیون توکن آن تاکنون عرضه شده است. کاربران می‌توانند در پروتکل اوشن، بازار غیرمتمرکز خود را برای به اشتراک‌گذاری داده ایجاد کنند و از این طریق نیز کسب درآمد کنند.

ارز دیجیتال وب 3 آئودیوس

«آئودیوس» (Audius) سرویس پخش دیجیتال است که هنرمندان را طور مستقیم به طرفداران وصل می‌کند و امکان دسترسی به موسیقی منحصر به فرد را برای همه ایجاد می‌کند. آئودیوس مبتنی بر بلاک چین بوده و اپلیکیشن آن متن باز و غیرمتمرکز است. این پروژه به هنرمندان از سراسر دنیا این امکان را می‌دهد که بتوانند موسیقی‌های خود را در شبکه به اشتراک بگذارند و از این طریق به کسب درآمد از ارزهای دیجیتال بپردازند. توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری نیز می‌توانند برنامه‌های خود را بر بالای آئودیوس بسازند تا بتوانند از یک سیستم موسیقی منحصر به فرد استفاده کنند.

ایجاد و توزیع موسیقی در دو دهه اخیر به طرز چشمگیری توسط فناوری تغییر کرده است. ساخت موسیقی، دیگر نیازی به تیمی از تولیدکنندگان و مهندسان صدا ندارد. امروزه افراد می‌توانند در اتاق خواب خود با تجهیزات ارزان قیمت موسیقی خود را تولید کنند و با استفاده از شبکه‌های مجازی به گوش شنوندگان برسانند. اگرچه در عصر توزیع دیجیتال منطقی به نظر نمی رسد اما، هنوز شبکه‌‌ای از واسطه‌ها تولید و توزیع موسیقی را بر عهده دارند و قسمت بد ماجرا این است که مکانیزم انتقال ارزش در این سیستم تا حد زیادی مبهم است.

«آئودیوس» جایگزین مستقیم پلتفرم‌های پخش دیجیتال موجود است که به هنرمندان و طرفدارن آن‌ها اجازه دسترسی مستقیم به یکدیگر می‌دهد به گونه‌ای که همه آن‌ها در مالکیت شبکه‌ای که خودشان ساخته‌اند و کسب درآمد از آن دخیل هستند. هدف اصلی آئودیوس فراهم آوردن شرایطی است که در آن همه افراد بتوانند آزادانه صوت را به اشتراک بگذارند، به صوت دیگران گوش دهند و ازاین فرآیند کسب درآمد کنند.

کاربران شبکه آئودیوس را می‌توان به دسته هنرمندان (تولید‌کنندگان محتوا)، طرفداران (مصرف‌کنندگان محتوا) و ارائه دهندگان خدمات تقسیم کرد. برخی از کاربران ممکن است جزو هر سه گروه کاربران یا دو مورد از آن‌ها باشند. هنرمندان وظیفه آپلود صدا، ساخت آلبوم و به اشتراک‌گذاری آن‌ها با کاربران دنبال‌کننده را دارند. طرفداران می‌توانند به موسیقی هنرمندان محبوب خود گوش بدهند، لیستی از موسیقی‌های مورد علاقه درست کنند، هنرمندان را دنبال کنند و محتوای دیگران را با دنبال ‌کنندگان خود به اشتراک بگذارند.

ارائه دهندگان خدمات نیز پخش آهنگ‌ها، ایمن‌سازی شبکه و کنترل ترافیک شبکه را انجام می‌دهند. این کاربران با استیک توکن‌های «Audiu» و ثبت اطلاعات خود می‌توانند به عنوان نودهای شبکه فعالیت کنند. در شبکه آئودیوس دو نوع نود «محتوا» (Content Node) و «کشف» (Discovery Node) وجود دارد. نودهای محتوا در دسترس بودن محتوای کاربران در IPFS را تامین می‌کند. این کار با بررسی فراداده کاربر، تصاویر و محتوای صوتی او انجام می‌شود. نودهای کشف محتوا، قراردادهای هوشمند آئودیوس را در بلاک چین اتریوم فهرست و ذخیره می‌کنند تا مشتریان بتوانند از طریق یک API به جست و جوی اطلاعات مورد نیاز خود بپردازند.

سقفی برای توکن شبکه آئودیوس در نظر گرفته نشده است اما کل توکن‌های موجود شبکه 1/072/692/308 است که در حال حاضر بیش از 515 میلیون توکن آن در گردش است. از توکن شبکه می‌توان برای پرداخت‌های درون برنامه‌ای به هنرمندان استفاده کرد یا با استیک کردن آن‌ها در تامین امنیت شیبکه سهیم بود.

لیست ارزهای وب 3 را از کجا پیدا کنیم؟

برای پیدا کردن لیست ارزهای دیجیتال وب 3 می‌توانید از سایت کوین‌مارکت‌کپ استفاده کنید. با مراجعه به بخش «Categories» در این سایت و جستجوی عبارت «Web3» می‌توانید به لیست ارزهایی که در حوزه وب 3 فعالیت می‌کنند، دسترسی داشته باشید. توجه کنید که وجود اسم یک ارز دیجیتال در این بخش به معنی مناسب بودن آن برای سرمایه‌گذاری نیست. برای سرمایه‌گذاری بر روی هر ارزی در این لیست باید اطلاعات بنیادی کافی از آن را جمع‌آوری و تحلیل کنید.

مشکل اصلی ارزهای دیجیتال وب 3 چیست؟

پروژه‌های ارز دیجیتال وب 3 به دنبال حذف واسطه از کلیه فرآیندهای موجود در اینترنت هستند. غیرمتمرکز کردن فضای اینترنت امکان پیگیری فعالیت‌های مجرمانه در فضای اینترنت را با مشکل روبه‌رو می‌کند. علاوه بر این، در فضای غیرمتمرکز که هویت افراد مشخص نیست، دریافت مالیات از کاربران سخت و گاهی اوقات غیرممکن است. با توجه به این‌که درآمد بسیاری از دولت‌ها تنها از مالیات است بنابراین این مساله می‌تواند مانع بزرگی برای پیشرفت وب 3 باشد.

معرفی فیلم آموزش الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال

بازارهای مالی همانند بسیاری از پدیده‌های دیگر درارای رفتار هارمونیک هستند و بر اساس دوره‌های زمانی رفتارهای تکراری از خود نشان می‌دهند. نتیجه تلاش‌های تحلیلگران برای تشخیص این الگوها منجر به ایجاد امواج الیوت و الگوهای هارمونیک شد. الگوهای هارمونیک یکی از ابزارهای مهم تحلیل تکنیکال برای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال است. به دلیل اهمیت این موضوع «فرادرس» فیلم 8 ساعت و 20 دقیقه‌ای آموزش الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال را تدوین کرده است.

این دوره آموزشی در دوازده درس تدوین شده که چهار درس آن مربوط به الگوی ABCD است. در این چهار درس، ساحتار الگو، شرایط ایجاد آن، شرایط ایده‌آل تشکیل الگو، کاربرد پرایس اکشن در الگوی ABCD به همراه مثال‌هایی از بازارهای بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال آورده شده است. الگوی خفاش (Bat) دومین الگوی هارمونیک مطرح است که در سه درس بعدی این مجموعه آموزش داده شده است. همانند الگوی ABCD در این بخش نیز ساختار، شرایط ایجاد و مثال‌های کاربردی از تشکیل این الگو در بازارهای مختلف آموزش داده شده است.

درس هشتم مجموعه به آموزش الگوی گارتلی (Gartley) اختصاص دارد. الگوی گارتلی در بازارهای بورس و ارزهای دیجیتال به وفور مشاده می‌شود که نحوه پیدا کردن و تحلیل آن در این درس آموزش داده می‌شود. در درس‌های نهم و دهم دوره به ترتیب الگوهای خرچنگ (Crab) و پروانه (Butterfly) با تمام ویژگی‌ها و نکاتشان آموزش داده می‌شوند. در درس یازدهم دوره از نمودار بیت‌کوین در تایم فریم روزانه برای بک تست از الگوهای هارمونیک و بررسی اثربخش آن‌ها استفاده می‌شوددر نهایت، درس دوازدهم به جمع‌بندی مباحث می‌پردازد. این دروه آموزشی برای تمامی فعالان بازارهای مالی مفید است.

• برای دیدن فیلم آموزش الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال + اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی

وب سه نسل جدید اینترنت است که با نام اینترنت غیرمتمرکز شناخته می‌شود. بسیاری از پروژه‌های ارز دیجیتال در این حوزه فعالیت می‌کنند که مجموعه فعالیت آن‌ها منجر به تشکیل اینترنت نسل سوم می‌شود. رمزارزها در بخش‌هایی مانند ذخیره داده، انتشار داده، اوراکل‌ها، APIهای غیرمتمرکز، پلتفرم‌های کاربردی مثل پخش ویدیو و موسیقی و هم‌چنین زیرساخت‌های ایجاد اینترنت غیرمتمرکر فعالیت می‌کنند. در این مقاله 10 پروژه برتر از میان پروژه‌های موجود انتخاب و بررسی شده‌اند.