ارز DOT چیست؟ — راهنمای کامل و رایگان پولکادات

از بدو پیدایش بیت کوین، پروژه‌های ارز دیجیتال زیادی با اهداف و کاربردهای متنوع ارائه شده‌اند. هدف بیشتر این پروژه‌ها افزایش قابلیت‌های تکنولوژی بلاک چین در زمینه‌هایی مانند مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه، کاهش زمان نهایی شدن تراکنش‌ها و ارائه ابزارهای جدید در حوزه‌هایی مثل وب 3 و NFT بوده است. ارز DOT از جمله معدود پروژه‌هایی است که هدف خود را حل مشکلات اساسی بلاک‌چین‌ها قرار داده است و به دنبال ایجاد بستری برای ساخت آسان انواع بلاک‌چین‌ها، اتصال امن و ساده پروژ‌‌ه‌های کریپتوکارنسی به یکدیگر و افزایش مقیاس‌پذیری بلاک‌چین‌ها است. در این مقاله سوال ارز DOT چیست را با بررسی تکنولوژی و فناوری استفاده شده در پروژه پولکادات پاسخ می‌دهیم و یاد می‌گیریم که ویژگی‌های اساسی ارز DOT چیست و همچنین پاراچین‌های ارز DOT چیست.

ارز DOT چیست ؟

ارز DOT کوین اصلی پروتکل پولکادات است. پولکادات به عنوان یکی از پروژه‌های رمز ارز لایه صفر شناخته می‌شود که هدف آن‌ ایجاد بستری امن و آسان برای ساخت بلاک‌چین‌های جدید و اتصال آن‌ها به یکدیگر به منظور افزایش تعامل‌پذیری بلاک‌چین‌ها و افزایش مقیاس‌پذیری آن‌ها است. پولکادات راه‌حلی برای اتصال بلاک‌چین‌های عمومی و خصوصی، اوراکل‌ها و دیگر انواع ارزهای دیجیتال فراهم می‌‌کند که در کنار هم یک شبکه واحد را تشکیل می‌دهند. این پروژه در سال 2016 فعالیت خود را آغاز کرد و در سال 2020 توانست شبکه اصلی خود را راه‌اندازی کند.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

پروژه پولکادات به طور ساده از سه بخش اصلی تشکیل شده است که این سه بخش در کنار هم، امکان ایجاد فضای تعامل‌پذیر، مقیاس‌پذیر و امن را برای ایجاد پروژه‌‌های بلاک چینی فراهم کرده است.

• «ریلی چین» (Relay chain): ریلی چین بلاک چین اصلی پروژه پولکادات و قلب تپنده آن است. این بلاک چین امنیت کل اکوسیستم پولکادات را تامین می‌کند و از طرفی تمامی بلاک‌چین‌های ساخته شده در این اکوسیستم از طریق ریلی چین با یکدیگر در ارتباط هستند.
• «پاراچین‌ها» (Parachains): بلاک‌چین‌های مستقل و موازی با یکدیگر هستند که همه آن‌ها به ریلی چین وصل می‌شوند. پاراچین‌ها به سایر پروژه‌ها برای اجرای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اجاره داده می‌شوند.
• «پل‌ها» (Bridges): پل‌ها بخش مهم دیگری در اکوسیستم پولکادات هستند که برای اتصال اکوسیستم این شبکه به سایر بلاک‌چین‌های موجود مانند اتریوم و بایننس استفاده می‌شوند.

ارز DOT با استفاده از این 3 بخش اصلی، یک محیط امن و مقیاس‌پذیر برای ایجاد بلاک‌چین‌های جدید ارائه کرده است که با استفاده از پل‌ها قابلیت تعامل با سایر بلاک‌چین‌ها مهم را دارد. این فضا می‌تواند به عنوان بستری برای راه‌اندازی پروژه‌های وب 3 شناخته شود که می‌‌تواند یک تغییر اساسی در دنیا باشد. در ادامه بیشتر به بررسی این سه بخش خواهیم پرداخت.

ارز DOT چه مشکلی را حل می‌کند ؟

قبل از ایجاد پروژه بلاک چین پولکادات، بسیاری از بلاک‌چین‌ها سرعت بسیار پایینی در ثبت تراکنش‌ها در واحد زمان داشتند. بیشترین تعداد تراکنش قابل ثبت در واحد زمان به عدد 30 می‌رسید که این عدد برای بسیاری از کاربردهای دنیای واقعی بسیار پایین است. دلیل پایین بودن سرعت در بسیاری از موارد این است که الگوریتم اجماع و مکانیزم انتقال وضعیت تراکنش‌ها به شکل عمیقی به هم وابسته هستند. برای تامین امنیت اطلاعات، فرایند اجماع زمان زیادی لازم دارد و به نوبه خود باعث می‌شود زمان ثبت تراکنش‌ها در بلاک چین زیاد باشد.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

ارز پولکادات با تفکیک کردن این دو مفهوم، به دنبال افزایش سرعت ثبت تراکنش‌ها در شبکه‌های بلاک چینی است. بسیاری از تکنولوژی‌های استفاده شده در پولکادات در سایر پروژه‌های ارز دیجیتال نیز به صورت جزئی پیاده شده‌ است. به عنوان مثال، اتریوم دو با استفاده از شاردینگ، به دنبال افزایش مقیاس‌پذیری شبکه خود است که مشابه با مفهوم پاراچین‌ها در پولکادات است. آن‌چه این پروژه‌ها را از یکدیگر تفکیک می‌‌‌کند ماموریت تعیین شده برای هر کدام از آن‌ها است. در حالی که اکثر پروژه‌ها مثل اتریوم خود به عنوان یک بلاک چین با کاربرد مشخص فعالیت می‌کنند، پولکادات هدف خود را تامین بستری امن، مقیاس‌پذیر و تعامل‌پذیر برای فعالیت سایر بلاک‌چین‌ها عنوان می‌کند.

بلاک چین‌‌های ساخته شده در بلاک چین پولکادات امنیت خود را از شبکه اصلی آن یعنی ریلی چین دریافت می‌کنند اما هر کدام از آن‌ها می‌توانند کاربری خاص خود را داشته باشند. انواع بلاک‌چین‌ها مانند بلاک چین عمومی و خصوصی در بستر پولکادات قابل راه‌اندازی است. این بلاک‌چین‌ها در ارز DOT با نام «زنجیره‌های موازی» (Parallelised Chain) یا «پاراچین» (Parachain) شناخته می‌شوند که حتی نیازی ندارند که به عنوان یک بلاک چین کامل راه‌اندازی شوند.

به طور خلاصه، پولکادات به عنوان مجموعه‌ای از بلاک‌چین‌های مستقل عمل می‌کند به جز این که دو ویژگی مهم «امنیت تلفیقی» (Pooled Security) و انجام تراکنش بین‌زنجیره‌ای بدون نیاز به اعتماد را برای بلاک چین‌‌ها فراهم می‌کند. پولکادات به عنوان یک پروژه مقیاس‌پذیر شناخته می‌شود زیرا افزایش کاربرد این شبکه در گرو ایجاد پاراچین‌ها است که تراکنش‌های مربوط به آن‌ها به طور مستقل توسط بخش متفاوتی از شبکه پولکادات انجام می‌شود، بنابراین سیستم توانایی مقیاس‌پذیری بالایی دارد.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

پولکادات چگونه کار می‌کند ؟

پولکادات یک «هاب» (Hub) با قابلیت تعامل است که توسط ریلی چین ایمن شده است. ریلی چین از طریق الگوریتم «تحمل خطای بیزانس ناهمزمان» (asynchronous Byzantine Fault Tolerance | aBFT) به اجماع دست پیدا می‌کند که نوعی از اثبات سهام است. با مقایسه این الگوریتم نسبت به مساله فرماندهی بیزانسی، این الگوریتم به برخی از پیام‌ها اجازه می‌دهد کنار گذاشته شده و به تاخیر بیفتندو این کار با فرض پیدا شدن بازیگرهای صادق در شبکه انجام می‌شود.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

امنیت شبکه به وسیله اعتبارسنج‌های تعیین شده توسط وثیقه‌گذاران برای فعالیت در ریلی چین تامین می شود. انتخاب اعتبارسنج در پولکادات قطعی و کم‌تکرار است. علاوه بر این، لایه اجماع استفاده شده هاردفورک‌های خودکار شبکه را انجام می‌دهد تا حالت دفتر کل را به قطعاتی تقسیم کند تا همزمانی اعتبارسنجی را افزایش دهد. ریلی چین قلب تپنده پولکادات است که هسته آن است و پارارچین‌ها به آن وصل شده‌اند.

سه نوع پاراچین اصلی در پولکادات وجود دارد. «پاراچین‌های معمولی و خوب» (Common Good Parachains) پاراچین‌های حیاتی هستند که میزبان پل‌های بلاک چینی و سایر عملکردهای حیاتی شبکه هستند. «پاراثردها» (Parathreads) مجموعه‌ای از پروژه‌ها ار قادر می‌سازند تا بتوانند یک اکوسیستم را در شبکه اجاره کنند و پاراچین‌ها که بلاک‌چین‌های خاص مخصوص اپلیکیشن‌ها هستند.

مورد آخر کمی خاص است چرا که پاراچین‌ها به عنوان بلاک‌چین‌های خاص، توکن‌های ارز دیجیتال خود را میزبانی می‌کنند و عملکرد خود را برای رسیدن به سطح مطلوب دائما بهبود می‌دهند. روشی که پولکادات برای اجاره دادن این توکن‌ها به کار گرفته است روش «وام جمعی» (Crowd Loan) ارز DOT است که یک روش منحصربه ‌فرد از جنبه تعریف کاربرد برای توکن یک پروژه ارز دیجیتال در نظر گرفته می‌شود.

ویژگی‌های اساسی ارز DOT چیست ؟

ارز پولکادات یکی از پروژه‌های بسیار بزرگ در حوزه ارزهای دیجیتال است که توسط یک تیم قوی و سرمایه‌گذاران بزرگ پشتیبانی می‌شود. اهمیت این پروژه در به وجود آوردن بستری برای اتصال بلاک‌چین‌ها به یکدیگر و امکان برقراری ارتباط امن بین آن‌ها است. در ادامه این بخش به معرفی و بررسی چند ویژگی اساسی ارز DOT می‌پردازیم.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

ایجاد ارتباط بین بلاک‌چین‌های مختلف

در دنیای ارزهای دیجیتال، کاربردهای بلاک چین به حوزه‌های مختلف و متنوع زیادی گسترش پیدا کرده است و شاهد حضور تعداد زیادی بلاک چین تخصصی هستیم که به صورت مستقل فعالیت می‌‌کنند. فعالیت مستقل هر بلاک چین باعث شده است که عملا ارتباطی بین این پروژه‌ها ایجاد نشود. بنابراین، نیاز به بستری که بتواند پروژه‌های بلاک چینی مختلف را به یکدیگر وصل کند و از طرفی استقلال آن‌ها را حفظ کند بسیار مهم و حیاتی است.

پولکادات با استفاده از سیستم شاردینگ ناهمگن خود، امکان ایجاد بلاک‌چین‌های مستقل با ویژگی‌های خاص را فراهم کرده است. در این ایده بلاک‌چین‌ها می‌توانند عملکرد خاص خود را داشته باشند و برای این عملکرد، امکانات خاصی را به کاربران ارائه کنند اما همه آن‌ها در نهایت از سیستم اجماع پولکادات استفاده می‌‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود که تمامی بلاک‌چین‌های موجود به اندازه شبکه اصلی پولکادات امن باشند و علاوه بر آن بتوانند به پردازش تراکنش و انتقال داده بین یکدیگر بپردازند.

به‌روزرسانی‌ سریع و بدون فورک

همانند تمامی نرم‌افزارها، بلاک‌چین‌ها نیز برای این‌که بتوانند در چرخه کاربرد‌های روزمره باقی بمانند، باید به طور دائم خود را به روز کنند. انجام برخی از این به‌روزرسانی‌ها بسیار ساده است و همانند نرم‌افزارها به راحتی قابل انجام است اما به‌روزرسانی‌های اساسی در بلاک‌چین‌ها بسیار سخت‌تر از سایر اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها است. به‌روزرسانی بلاک‌چین‌های قدیمی، نیازمند فورک شبکه است که معمولا زمان زیادی از توسعه‌دهندگان شبکه می‌گیرد. علاوه بر این، انجام فورک‌های متعدد باعث تقسیم شدن کاربران شبکه و ضعیف‌تر شدن کامیونیتی آن می‌شود.

پولکادات فرایند به‌روزرسانی را متحول می‌کند و بلاک‌چین‌ها را قادر می‌سازد تا بدون دو شاخه کردن بلاک چین، زنجیره خود را ارتقا دهند. این به‌روزرسانی‌های بدون فورک از طریق سیستم نظارت شفاف و درون‌زنجیره‌ای ارز DOT اعمال می‌شود. با داشتن این ویژگی، پولکادات به بلاک چین‌‌ها این امکان را می‌دهد که سرعت توسعه خود را حفظ کنند و با سرعت فناوری خود را تطبیق بدهند. همچنین این ویژگی، فورک شدن شبکه در اثر مشاجره میان کامیونیتی را از بین می‌برد که این عامل برای ورود به بسیاری از سازمان‌‌ها به دنیای بلاک چین مهم است.

مدیریت غیرمتمرکز

بسیاری از بلاک‌چین‌های ساخت قرارداد هوشمند امکان تصمیم‌گیری در مورد آینده پروژه را به کاربران و کامیونیتی پروژه نمی‌دهند و توسعه پروژه توسط تیم مدیریتی تصمیم‌گیری و اجرا می‌شود. پروژه پولکادات سیستم غیرمتمرکز و متفاوتی را ایجاد کرده است که در آن تمامی افراد قادر به ارائه پیشنهادهای خود هستند و سایر کاربران می‌توانند به پیشنهادهای ارائه شده رای مثبت یا منفی بدهند.

برای ارائه پیشنهاد و رای دادن به پیشنهادهای ارائه شده توسط کاربران، تنها به ارز DOT نیاز است. علاوه بر رای مستقیم، یک شورا نیز به نیابت از اعضای غیرفعال کامیونیتی وجود دارد که اعضای آن نیز با رای‌گیری میان دارندگان توکن DOT انتخاب می‌شوند. این سیستم رای‌گیری باعث غیرمتمرکز شدن مدیریت بلاک چین پولکادات شده است.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – تکمیلی در فرادرس

کلیک کنید

مشارکت‌کنندگان در بلاک چین پولکادات

برای تامین امنیت و کارایی شبکه پولکادات، چهار نقش اساسی برای مشارکت‌کنندگان تعریف شده است. این نقش‌ها عبارتند از «تجمیع کننده» (Collator)، «ماهی‌گیر» (Fisherman)، «وثیقه‌گذاران» (Nominator) و «اعتبارسنج» (Validator) که مورد اعتبارسنج خود می‌تواند به دو بخش «اعتبارسنج اصلی» و «ضامن در دردسترس بودن اعتبارسنج» تقسیم شود. در ادامه به بررسی نقش هر کدام از این مشارکت‌کنندگان در شبکه پولکادات می‌پردازیم.

فیلم آموزش مقدماتی بلاک چین Blockchain، عملکرد و کاربردهای آن در فرادرس

کلیک کنید

اعتبارسنج‌ها

اعتبارسنج‌ها اصلی‌ترین مسئولیت را در بین مشارکت‌کنندگان پولکادات دارند. وظیفه اصلی اعتبارسنج‌‌ها، ایجاد بلاک‌های معتبر جدید و اضافه کردن آن‌ها به شبکه است. اعتبارسنج‌ها برای فعالیت در شبکه پولکادات باید به اندازه کافی وثیقه در این شبکه داشته باشند که این وثیقه از جنس کوین‌های خود شبکه و ارز DOT است. البته بخشی از کاربران که توانایی یا زمان کافی برای اعتبارسنجی ندارند نیز می‌توانند با دادن رای، یکی از اعتبارسنج‌ها را به عنوان نماینده خود برای شرکت در اعتبارسنجی انتخاب کنند.

اعتبارسنج‌ها باید کلاینت مربوط به ریلی چین پولکادات را با پهنای باند بالا اجرا کنند و برای این منظور همواره در دسترس باشند. در هر بلاک جدید، اعتبارسنج باید آماده پذیرش نقش تصویب یک بلاک جدید در پاراچین انتخاب شده باشد. این فرایند شامل دریافت، اعتبارسنجی و انتشار مجدد بلاک‌های کاندید است. نامزدی تمام اعتبارسنج‌ها قطعی است اما از قبل قابل پیش‌بینی نیست. از آنجایی که نمی‌توان انتظار داشت که یک اعتبارسنج پایگاه داده کاملا هماهنگ مربوط به تمام پاراچین‌ها را نگهداری کند، اعتبارسنج وظیفه ایجاد یک بلاک پاراچین جدید را به شخص ثالثی که به عنوان تجمیع‌کننده شناخته می‌شود محول می‌‌کند.

زمانی که تمامی بلاک‌های جدید پاراچین‌ها به درستی توسط زیرگروه‌‌های اعتبارسنجی تعیین شده آن‌ها تایید شد، نوبت به تایید بلاک ریلی چین توسط اعتبارسنج‌ها می‌رسد. این فرایند شامل به‌روزرسانی وضعیت صف‌های مربوط به تراکنش‌ها (انتقال داده از صف خروجی یک پاراچین به صف ورودی پاراچین دیگر)، پردازش تراکنش‌های مجموعه تراکنش‌های ریلی چین تایید شده و تایید بلاک نهایی شامل تغییرات نهایی پاراچین‌ها است.

اگر یک اعتبارسنج وظیفه خود را در راستای رسیدن به اجماع طبق قوانین تعیین شده انجام ندهد در این صورت مجازات می‌شود. برای شکست‌های اولیه و غیرعمدی این کار با نگهداری پاداش‌های اعتبارسنجی انجام می‌شود. شکست‌های مکرر باعث کاهش دارایی‌های آن‌ها با استفاده از توکن سوزی می‌شود. در نهایت، اقدامات مخرب مانند امضای مضاعف یا توطئه برای ایجاد یک بلاک نامعتبر، منجر به از دست دادن کل دارایی اعتبارسنج می شود. بخشی از این دارایی‌ها سوزانده می‌شود اما بیشتر آن به اطلاع‌دهنده مشکل و سایر بازیگران صادق داده می‌شود. می‌توان گفت از بسیاری جهات، اعتبارسنج‌ها به استخرهای استخراج ارز دیجیتال در بلاک‌چین‌های با الگوریتم اجماع اثبات کار شبیه هستند.