ارز DOT چیست؟ – راهنمای کامل و رایگان پولکادات

از بدو پیدایش بیت کوین، پروژه‌های ارز دیجیتال زیادی با اهداف و کاربردهای متنوع ارائه شده‌اند. هدف بیشتر این پروژه‌ها افزایش قابلیت‌های تکنولوژی بلاک چین در زمینه‌هایی مانند مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه، کاهش زمان نهایی شدن تراکنش‌ها و ارائه ابزارهای جدید در حوزه‌هایی مثل وب 3 و NFT بوده است. ارز DOT از جمله معدود پروژه‌هایی است که هدف خود را حل مشکلات اساسی بلاک‌چین‌ها قرار داده است و به دنبال ایجاد بستری برای ساخت آسان انواع بلاک‌چین‌ها، اتصال امن و ساده پروژ‌‌ه‌های کریپتوکارنسی به یکدیگر و افزایش مقیاس‌پذیری بلاک‌چین‌ها است. در این مقاله سوال ارز DOT چیست را با بررسی تکنولوژی و فناوری استفاده شده در پروژه پولکادات پاسخ می‌دهیم و یاد می‌گیریم که ویژگی‌های اساسی ارز DOT چیست و همچنین پاراچین‌های ارز DOT چیست.

ارز DOT چیست ؟

ارز DOT کوین اصلی پروتکل پولکادات است. پولکادات به عنوان یکی از پروژه‌های رمز ارز لایه صفر شناخته می‌شود که هدف آن‌ ایجاد بستری امن و آسان برای ساخت بلاک‌چین‌های جدید و اتصال آن‌ها به یکدیگر به منظور افزایش تعامل‌پذیری بلاک‌چین‌ها و افزایش مقیاس‌پذیری آن‌ها است. پولکادات راه‌حلی برای اتصال بلاک‌چین‌های عمومی و خصوصی، اوراکل‌ها و دیگر انواع ارزهای دیجیتال فراهم می‌‌کند که در کنار هم یک شبکه واحد را تشکیل می‌دهند. این پروژه در سال 2016 فعالیت خود را آغاز کرد و در سال 2020 توانست شبکه اصلی خود را راه‌اندازی کند.

پروژه پولکادات به طور ساده از سه بخش اصلی تشکیل شده است که این سه بخش در کنار هم، امکان ایجاد فضای تعامل‌پذیر، مقیاس‌پذیر و امن را برای ایجاد پروژه‌‌های بلاک چینی فراهم کرده است.

• «ریلی چین» (Relay chain): ریلی چین بلاک چین اصلی پروژه پولکادات و قلب تپنده آن است. این بلاک چین امنیت کل اکوسیستم پولکادات را تامین می‌کند و از طرفی تمامی بلاک‌چین‌های ساخته شده در این اکوسیستم از طریق ریلی چین با یکدیگر در ارتباط هستند.
• «پاراچین‌ها» (Parachains): بلاک‌چین‌های مستقل و موازی با یکدیگر هستند که همه آن‌ها به ریلی چین وصل می‌شوند. پاراچین‌ها به سایر پروژه‌ها برای اجرای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اجاره داده می‌شوند.
• «پل‌ها» (Bridges): پل‌ها بخش مهم دیگری در اکوسیستم پولکادات هستند که برای اتصال اکوسیستم این شبکه به سایر بلاک‌چین‌های موجود مانند اتریوم و بایننس استفاده می‌شوند.

ارز DOT با استفاده از این 3 بخش اصلی، یک محیط امن و مقیاس‌پذیر برای ایجاد بلاک‌چین‌های جدید ارائه کرده است که با استفاده از پل‌ها قابلیت تعامل با سایر بلاک‌چین‌ها مهم را دارد. این فضا می‌تواند به عنوان بستری برای راه‌اندازی پروژه‌های وب 3 شناخته شود که می‌‌تواند یک تغییر اساسی در دنیا باشد. در ادامه بیشتر به بررسی این سه بخش خواهیم پرداخت.

ارز DOT چه مشکلی را حل می‌کند ؟

قبل از ایجاد پروژه بلاک چین پولکادات، بسیاری از بلاک‌چین‌ها سرعت بسیار پایینی در ثبت تراکنش‌ها در واحد زمان داشتند. بیشترین تعداد تراکنش قابل ثبت در واحد زمان به عدد 30 می‌رسید که این عدد برای بسیاری از کاربردهای دنیای واقعی بسیار پایین است. دلیل پایین بودن سرعت در بسیاری از موارد این است که الگوریتم اجماع و مکانیزم انتقال وضعیت تراکنش‌ها به شکل عمیقی به هم وابسته هستند. برای تامین امنیت اطلاعات، فرایند اجماع زمان زیادی لازم دارد و به نوبه خود باعث می‌شود زمان ثبت تراکنش‌ها در بلاک چین زیاد باشد.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

ارز پولکادات با تفکیک کردن این دو مفهوم، به دنبال افزایش سرعت ثبت تراکنش‌ها در شبکه‌های بلاک چینی است. بسیاری از تکنولوژی‌های استفاده شده در پولکادات در سایر پروژه‌های ارز دیجیتال نیز به صورت جزئی پیاده شده‌ است. به عنوان مثال، اتریوم دو با استفاده از شاردینگ، به دنبال افزایش مقیاس‌پذیری شبکه خود است که مشابه با مفهوم پاراچین‌ها در پولکادات است. آن‌چه این پروژه‌ها را از یکدیگر تفکیک می‌‌‌کند ماموریت تعیین شده برای هر کدام از آن‌ها است. در حالی که اکثر پروژه‌ها مثل اتریوم خود به عنوان یک بلاک چین با کاربرد مشخص فعالیت می‌کنند، پولکادات هدف خود را تامین بستری امن، مقیاس‌پذیر و تعامل‌پذیر برای فعالیت سایر بلاک‌چین‌ها عنوان می‌کند.

بلاک چین‌‌های ساخته شده در بلاک چین پولکادات امنیت خود را از شبکه اصلی آن یعنی ریلی چین دریافت می‌کنند اما هر کدام از آن‌ها می‌توانند کاربری خاص خود را داشته باشند. انواع بلاک‌چین‌ها مانند بلاک چین عمومی و خصوصی در بستر پولکادات قابل راه‌اندازی است. این بلاک‌چین‌ها در ارز DOT با نام «زنجیره‌های موازی» (Parallelised Chain) یا «پاراچین» (Parachain) شناخته می‌شوند که حتی نیازی ندارند که به عنوان یک بلاک چین کامل راه‌اندازی شوند.

به طور خلاصه، پولکادات به عنوان مجموعه‌ای از بلاک‌چین‌های مستقل عمل می‌کند به جز این که دو ویژگی مهم «امنیت تلفیقی» (Pooled Security) و انجام تراکنش بین‌زنجیره‌ای بدون نیاز به اعتماد را برای بلاک چین‌‌ها فراهم می‌کند. پولکادات به عنوان یک پروژه مقیاس‌پذیر شناخته می‌شود زیرا افزایش کاربرد این شبکه در گرو ایجاد پاراچین‌ها است که تراکنش‌های مربوط به آن‌ها به طور مستقل توسط بخش متفاوتی از شبکه پولکادات انجام می‌شود، بنابراین سیستم توانایی مقیاس‌پذیری بالایی دارد.

پولکادات چگونه کار می‌کند ؟

پولکادات یک «هاب» (Hub) با قابلیت تعامل است که توسط ریلی چین ایمن شده است. ریلی چین از طریق الگوریتم «تحمل خطای بیزانس ناهمزمان» (asynchronous Byzantine Fault Tolerance | aBFT) به اجماع دست پیدا می‌کند که نوعی از اثبات سهام است. با مقایسه این الگوریتم نسبت به مساله فرماندهی بیزانسی، این الگوریتم به برخی از پیام‌ها اجازه می‌دهد کنار گذاشته شده و به تاخیر بیفتندو این کار با فرض پیدا شدن بازیگرهای صادق در شبکه انجام می‌شود.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

امنیت شبکه به وسیله اعتبارسنج‌های تعیین شده توسط وثیقه‌گذاران برای فعالیت در ریلی چین تامین می شود. انتخاب اعتبارسنج در پولکادات قطعی و کم‌تکرار است. علاوه بر این، لایه اجماع استفاده شده هاردفورک‌های خودکار شبکه را انجام می‌دهد تا حالت دفتر کل را به قطعاتی تقسیم کند تا همزمانی اعتبارسنجی را افزایش دهد. ریلی چین قلب تپنده پولکادات است که هسته آن است و پارارچین‌ها به آن وصل شده‌اند.

سه نوع پاراچین اصلی در پولکادات وجود دارد. «پاراچین‌های معمولی و خوب» (Common Good Parachains) پاراچین‌های حیاتی هستند که میزبان پل‌های بلاک چینی و سایر عملکردهای حیاتی شبکه هستند. «پاراثردها» (Parathreads) مجموعه‌ای از پروژه‌ها ار قادر می‌سازند تا بتوانند یک اکوسیستم را در شبکه اجاره کنند و پاراچین‌ها که بلاک‌چین‌های خاص مخصوص اپلیکیشن‌ها هستند.

مورد آخر کمی خاص است چرا که پاراچین‌ها به عنوان بلاک‌چین‌های خاص، توکن‌های ارز دیجیتال خود را میزبانی می‌کنند و عملکرد خود را برای رسیدن به سطح مطلوب دائما بهبود می‌دهند. روشی که پولکادات برای اجاره دادن این توکن‌ها به کار گرفته است روش «وام جمعی» (Crowd Loan) ارز DOT است که یک روش منحصربه ‌فرد از جنبه تعریف کاربرد برای توکن یک پروژه ارز دیجیتال در نظر گرفته می‌شود.

ویژگی‌های اساسی ارز DOT چیست ؟

ارز پولکادات یکی از پروژه‌های بسیار بزرگ در حوزه ارزهای دیجیتال است که توسط یک تیم قوی و سرمایه‌گذاران بزرگ پشتیبانی می‌شود. اهمیت این پروژه در به وجود آوردن بستری برای اتصال بلاک‌چین‌ها به یکدیگر و امکان برقراری ارتباط امن بین آن‌ها است. در ادامه این بخش به معرفی و بررسی چند ویژگی اساسی ارز DOT می‌پردازیم.

ایجاد ارتباط بین بلاک‌چین‌های مختلف

در دنیای ارزهای دیجیتال، کاربردهای بلاک چین به حوزه‌های مختلف و متنوع زیادی گسترش پیدا کرده است و شاهد حضور تعداد زیادی بلاک چین تخصصی هستیم که به صورت مستقل فعالیت می‌‌کنند. فعالیت مستقل هر بلاک چین باعث شده است که عملا ارتباطی بین این پروژه‌ها ایجاد نشود. بنابراین، نیاز به بستری که بتواند پروژه‌های بلاک چینی مختلف را به یکدیگر وصل کند و از طرفی استقلال آن‌ها را حفظ کند بسیار مهم و حیاتی است.

پولکادات با استفاده از سیستم شاردینگ ناهمگن خود، امکان ایجاد بلاک‌چین‌های مستقل با ویژگی‌های خاص را فراهم کرده است. در این ایده بلاک‌چین‌ها می‌توانند عملکرد خاص خود را داشته باشند و برای این عملکرد، امکانات خاصی را به کاربران ارائه کنند اما همه آن‌ها در نهایت از سیستم اجماع پولکادات استفاده می‌‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود که تمامی بلاک‌چین‌های موجود به اندازه شبکه اصلی پولکادات امن باشند و علاوه بر آن بتوانند به پردازش تراکنش و انتقال داده بین یکدیگر بپردازند.

به‌روزرسانی‌ سریع و بدون فورک

همانند تمامی نرم‌افزارها، بلاک‌چین‌ها نیز برای این‌که بتوانند در چرخه کاربرد‌های روزمره باقی بمانند، باید به طور دائم خود را به روز کنند. انجام برخی از این به‌روزرسانی‌ها بسیار ساده است و همانند نرم‌افزارها به راحتی قابل انجام است اما به‌روزرسانی‌های اساسی در بلاک‌چین‌ها بسیار سخت‌تر از سایر اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها است. به‌روزرسانی بلاک‌چین‌های قدیمی، نیازمند فورک شبکه است که معمولا زمان زیادی از توسعه‌دهندگان شبکه می‌گیرد. علاوه بر این، انجام فورک‌های متعدد باعث تقسیم شدن کاربران شبکه و ضعیف‌تر شدن کامیونیتی آن می‌شود.

پولکادات فرایند به‌روزرسانی را متحول می‌کند و بلاک‌چین‌ها را قادر می‌سازد تا بدون دو شاخه کردن بلاک چین، زنجیره خود را ارتقا دهند. این به‌روزرسانی‌های بدون فورک از طریق سیستم نظارت شفاف و درون‌زنجیره‌ای ارز DOT اعمال می‌شود. با داشتن این ویژگی، پولکادات به بلاک چین‌‌ها این امکان را می‌دهد که سرعت توسعه خود را حفظ کنند و با سرعت فناوری خود را تطبیق بدهند. همچنین این ویژگی، فورک شدن شبکه در اثر مشاجره میان کامیونیتی را از بین می‌برد که این عامل برای ورود به بسیاری از سازمان‌‌ها به دنیای بلاک چین مهم است.

مدیریت غیرمتمرکز

بسیاری از بلاک‌چین‌های ساخت قرارداد هوشمند امکان تصمیم‌گیری در مورد آینده پروژه را به کاربران و کامیونیتی پروژه نمی‌دهند و توسعه پروژه توسط تیم مدیریتی تصمیم‌گیری و اجرا می‌شود. پروژه پولکادات سیستم غیرمتمرکز و متفاوتی را ایجاد کرده است که در آن تمامی افراد قادر به ارائه پیشنهادهای خود هستند و سایر کاربران می‌توانند به پیشنهادهای ارائه شده رای مثبت یا منفی بدهند.

برای ارائه پیشنهاد و رای دادن به پیشنهادهای ارائه شده توسط کاربران، تنها به ارز DOT نیاز است. علاوه بر رای مستقیم، یک شورا نیز به نیابت از اعضای غیرفعال کامیونیتی وجود دارد که اعضای آن نیز با رای‌گیری میان دارندگان توکن DOT انتخاب می‌شوند. این سیستم رای‌گیری باعث غیرمتمرکز شدن مدیریت بلاک چین پولکادات شده است.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – تکمیلی + گواهینامه در فرادرس

کلیک کنید

مشارکت‌کنندگان در بلاک چین پولکادات

برای تامین امنیت و کارایی شبکه پولکادات، چهار نقش اساسی برای مشارکت‌کنندگان تعریف شده است. این نقش‌ها عبارتند از «تجمیع کننده» (Collator)، «ماهی‌گیر» (Fisherman)، «وثیقه‌گذاران» (Nominator) و «اعتبارسنج» (Validator) که مورد اعتبارسنج خود می‌تواند به دو بخش «اعتبارسنج اصلی» و «ضامن در دردسترس بودن اعتبارسنج» تقسیم شود. در ادامه به بررسی نقش هر کدام از این مشارکت‌کنندگان در شبکه پولکادات می‌پردازیم.

اعتبارسنج‌ها

اعتبارسنج‌ها اصلی‌ترین مسئولیت را در بین مشارکت‌کنندگان پولکادات دارند. وظیفه اصلی اعتبارسنج‌‌ها، ایجاد بلاک‌های معتبر جدید و اضافه کردن آن‌ها به شبکه است. اعتبارسنج‌ها برای فعالیت در شبکه پولکادات باید به اندازه کافی وثیقه در این شبکه داشته باشند که این وثیقه از جنس کوین‌های خود شبکه و ارز DOT است. البته بخشی از کاربران که توانایی یا زمان کافی برای اعتبارسنجی ندارند نیز می‌توانند با دادن رای، یکی از اعتبارسنج‌ها را به عنوان نماینده خود برای شرکت در اعتبارسنجی انتخاب کنند.

اعتبارسنج‌ها باید کلاینت مربوط به ریلی چین پولکادات را با پهنای باند بالا اجرا کنند و برای این منظور همواره در دسترس باشند. در هر بلاک جدید، اعتبارسنج باید آماده پذیرش نقش تصویب یک بلاک جدید در پاراچین انتخاب شده باشد. این فرایند شامل دریافت، اعتبارسنجی و انتشار مجدد بلاک‌های کاندید است. نامزدی تمام اعتبارسنج‌ها قطعی است اما از قبل قابل پیش‌بینی نیست. از آنجایی که نمی‌توان انتظار داشت که یک اعتبارسنج پایگاه داده کاملا هماهنگ مربوط به تمام پاراچین‌ها را نگهداری کند، اعتبارسنج وظیفه ایجاد یک بلاک پاراچین جدید را به شخص ثالثی که به عنوان تجمیع‌کننده شناخته می‌شود محول می‌‌کند.

زمانی که تمامی بلاک‌های جدید پاراچین‌ها به درستی توسط زیرگروه‌‌های اعتبارسنجی تعیین شده آن‌ها تایید شد، نوبت به تایید بلاک ریلی چین توسط اعتبارسنج‌ها می‌رسد. این فرایند شامل به‌روزرسانی وضعیت صف‌های مربوط به تراکنش‌ها (انتقال داده از صف خروجی یک پاراچین به صف ورودی پاراچین دیگر)، پردازش تراکنش‌های مجموعه تراکنش‌های ریلی چین تایید شده و تایید بلاک نهایی شامل تغییرات نهایی پاراچین‌ها است.

اگر یک اعتبارسنج وظیفه خود را در راستای رسیدن به اجماع طبق قوانین تعیین شده انجام ندهد در این صورت مجازات می‌شود. برای شکست‌های اولیه و غیرعمدی این کار با نگهداری پاداش‌های اعتبارسنجی انجام می‌شود. شکست‌های مکرر باعث کاهش دارایی‌های آن‌ها با استفاده از توکن سوزی می‌شود. در نهایت، اقدامات مخرب مانند امضای مضاعف یا توطئه برای ایجاد یک بلاک نامعتبر، منجر به از دست دادن کل دارایی اعتبارسنج می شود. بخشی از این دارایی‌ها سوزانده می‌شود اما بیشتر آن به اطلاع‌دهنده مشکل و سایر بازیگران صادق داده می‌شود. می‌توان گفت از بسیاری جهات، اعتبارسنج‌ها به استخرهای استخراج ارز دیجیتال در بلاک‌چین‌های با الگوریتم اجماع اثبات کار شبیه هستند.

وثیقه‌گذاران

دسته دوم کاربران مشارکت‌کننده در شبکه پولکادات، وثیقه‌گذاران هستند که با وثیقه‌گذاری دارایی‌های خود، یک اعتبارسنج را برای فعالیت در شبکه انتخاب می‌کنند. وثیقه‌گذارن فعالیت خاصی را در شبکه انجام نمی‌دهند و تنها نقش آن‌ها، تامین امنیت شبکه با انتخاب اعتبارسنج درستکار است. وثیقه‌گذارها در برابر فعالیت خود، بخشی از سودی را که اعتبارسنج‌ها دریافت می‌کنند به دست می‌آورند و البته در صورتی که اعتبارسنج خلاف قوانین عمل کند، دارایی‌های آن‌ها نیز سوزانده خواهد شد. می‌توان وثیقه‌گذارن را همراه با تجمیع‌کننده‌ها مشابه ماینرها در بلاک‌چین‌های با الگوریتم اجماع اثبات کار در نظر گرفت.

تجمیع‌کنندگان

تجمیع‌کنندگان تراکنش، مشارکت‌کنندگانی هستند که به اعتبارسنج‌ها در تولید بلاک‌های معتبر در پاراچین‌ها کمک می‌کنند. تجمیع‌کنندگان یک «نود کامل» (Full-node) را برای یک پاراچین خاص نگهداری می‌کنند. این به این معنی است که آن‌ها تمام اطلاعات لازم را حفظ می‌کنند تا بتوانند بلاک‌های جدید ایجاد کنند و تراکنش‌ها را مشابه روشی که ماینرها در بلاک‌چین‌های با الگوریتم اجماع اثبات کار انجام می‌دهند، ایجاد و تایید کنند.

در شرایط عادی تجمیع‌کنندگان تراکنش‌ها را برای ایجاد یک بلاک بدون مهر و موم جمع‌آوری و اجرا می‌‌کنند و بلاک مورد نظر را همراه با یک متغیر اثبات دانش صفر (Zero-knowledge Proof) در اختیار یک یا چند اعتبارسنج که مسئول پیشنهاد یک بلاک پاراچین هستند، قرار می‌دهند.

ماهیت دقیق مشارکت‌کنندگان، وثیقه‌گذاران و اعتبارسنج‌ها در طول زمان تغییر می‌‌کند. در اوایل فعالیت پروژه که تنها یک پاراچین و با حجم تراکنش کم وجود داشت، گستره فعالیت اعتبارسنج‌ها و تجمیع‌کنندگان بسیار نزدیک به هم بود اما با اضافه شدن پاراچین‌ها، تفکیک وظایف بیشتری بین مشارکت‌کنندگان مختلف صورت گرفت و در حال حاضر نیز این تفکیک وظایف با قدرت پیگیری می‌شود.

در نهایت، هدف پولکادات ایجاد استخرهای تجمیع برای هر پاراچین است تا رقابت بر سر دریافت بیشترین پاداش کارمزد تراکنش در شبکه را دنبال کند. در چنین شرایطی ممکن است یک تجمیع‌کننده برای خدمت‌رسانی به اعتبارسنج‌های خاص در طی یک دوره زمانی و برای دریافت سهم مستمر از پاداش تراکنش‌ها فعالیت کند.

از طرف دیگر ممکن است تجمیع‌کنندگان مستقل، در ازای دریافت بخشی از پاداش، بازاری برای بلاک‌های پاراچین‌های معتبر ایجاد کنند. به طور مشابه، وثیقه‌گذاران نیز به به چندین شرکت کننده اجازه می‌هند تا ظایف اعتبارسنجی را هماهنگ کنند. این توانایی تجمیع، مشارکت آزاد کاربران را تضمین می‌‌کند و سیستم را غیرمتمرکزتر می‌کند.

ماهی‌گیرها

برخلاف دو مشارکت‌کننده فعال بررسی شده، ماهی‌گیرها به طور مستقیم در فرایند ایجاد بلاک درگیر نیستند. ماهی‌گیرها شکارچیان انعام هستند که به دنبال دریافت یک پاداش بزرگ هستند. دقیقا به دلیل وجود ماهی‌گیرها است که در شبکه پولکادات رویدادهای خلاف قوانین به ندرت اتفاق می‌افتد و در مواقعی هم که این اتفاق رخ می‌دهد، دلیل اصلی اشتباهات فنی  مثل اشتباه وارد کردن کلید خصوصی است. نام ماهی‌‌گیر به دلیل فراوانی مورد انتظار پاداش، حداقل شرایط لازم برای شرکت و اندازه نهایی پاداش گرفته شده است.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

ماهی‌گیران زمانی پاداش دریافت می‌کنند که در زمان معین اثبات کنند که حداقل یکی از طرفین در فرایند تایید بلاک‌ها غیرقانونی رفتار کرده است. اقدامات غیرقانونی شامل امضای دو بلاک با یک بلاک قبلی و یا در مورد پاراچین، تلاش برای تصویب یک بلاک نامعتبر است. ماهی‌گیران تا حدودی شبیه نودهای کامل در بلاک‌چین‌های شناخته شده هستند که منابع مورد نیاز بسیار کمی نیاز دارند و تعهدی به زمان و پهنای باند پایدار ندارند.

ماهی‌گیران برای فعالیت مقدار اندکی ارزهای شبکه را در آن قفل می‌‌کنند. این مقدار برای جلوگیری از هدر رفت زمان و منابع محاسباتی کاربران در طی حملات هکرها (Sybil attacks) تعیین شده است و به صورت لحظه‌ای قابل برداشت است. ارزش این مقدار بیش از چند دلار نیست اما اگر ماهی‌گیر بتواند یک اعتبارسج بدرفتار را شناسایی کند می‌تواند پاداش هنگفتی از شبکه دریافت کند.

کاربرد ارز DOT چیست ؟

توکن اصلی شبکه پولکادات با نماد «DOT» شناخته می‌شود که برای سه کاربرد مهم استفاده می‌شود. اولین کاربرد توکن DOT برای شرکت در مدیریت شبکه پولکادات است. کاربرانی که توکن‌های DOT را دارند می‌توانند با استفاده از آن‌ها در رای‌گیری برای پروپوزال‌های ارائه شده شرکت کنند یا این‌که پروپوزال مورد نظر خود را به کامیونیتی شبکه ارائه کنند.

کاربرد دیگر ارز DOT در شبکه پولکادات برای فعالیت در شبکه به منظور تامین امنیت آن و کسب درآمد است. کاربران می‌توانند با استیک ارز دات خود به عنوان اعتبارسنج در شبکه فعالیت کنند. در صورتی که یک کاربر امکان فعالیت به عنوان اعتبارسنج را نداشته باشد، می‌تواند با استیک ارز خود، یک اعتبارسنج را به عنوان نماینده خود انتخاب کند و از سود حاصل به نسبت توکن‌های خود سهم بگیرد.

کاربرد سوم و یکی از مهم‌ترین کاربردهای ارز DOT استفاده از آن به عنوان قرضه برای شرکت در حراجی پاراچین‌ها است. راه‌اندازی یک بلاک چین به خودی خود هزینه بسیار بالایی دارد. استفاده از پاراچین پولکادات علاوه بر این که هزینه و نیروی مورد نیاز برای راه‌اندازی و اجرای پولکادات را کاهش می‌دهد، باعث ایجاد یک اکوسیستم تعامل‌پذیر از بلاک‌چین‌های مختلف می‌شود.

پروژه‌های مختلف برای اجاره کردن یک «اسلات» (Slot) در ریلی چین پولکادات، باید در حراجی شرکت کنند. در این حراجی، پروژه‌ها ارز DOT را به عنوان وثیقه‌ای برای فعالیت درستکارانه پروژه در شبکه قرار می‌دهند. درصورتی که پروژه موفق به اجاره اسلات شود، تمامی توکن‌ها در شبکه اصلی قفل می‌شود و تا مدت زمان اجاره اسلات که بین 6 ماه تا دو سال است این توکن‌ها قفل باقی می‌مانند.

پروژه‌ها می‌توانند مقدار توکن DOT مورد نیاز را از سرمایه خود تامین کنند یا این‌که از کاربران مختلف این ارز را جمع‌آوری کنند. در حالت دوم نیاز است که تیم پروژه برای کاربرانی که توکن‌های خود را در شبکه قفل می‌کنند، پاداش‌هایی در نظر بگیرند تا مشوق لازم برای حضور و فعالیت آن‌ها در حراجی‌ها فراهم شود. درادامه به سودالل توکنومیکس ارز DOT چیست پاسخ می‌دهیم.

توکنومیکس ارز DOT چیست ؟

پروژه پولکادات توکن خود را به صورت تورمی طراحی کرده است و سقف مشخصی برای تعداد توکن‌های این پروژه وجود ندارد. در حال حاضر تعداد کل توکن‌های دات ایجاد شده بیش از یک میلیارد و صد میلیون توکن است که نزدیک به ۹۹۰ میلیون آن در گردش هستند. میزان تورم توکن‌های دات در شرایط ایده‌آل برابر با 10 درصد در نظر گرفته شده است که به طور کامل به اعتبارسنج‌ها پرداخت می‌شود.

در صورتی که شرایط ایده‌آل نباشد نرخ تورم توکن‌ها و نحوه توزیع آن‌ها تغییر می‌کند. منظور از شرایط ایده‌آل در پلتفرم پولکادات، شرایطی است که در آن نصف توکن‌های ایجاد شده استیک شده باشد. در صورتی که این میزان کمتر از پنجاه درصد باشد، پاداش استیکینگ و نرخ تورم افزایش می‌یابد تا کاربران بیشتری توکن‌های خود را در شبکه قفل کنند. در شرایطی که استیکینگ بالاتر از پنجاه درصد باشد، نقدینگی ارز DOT کاهش پیدا می‌کند و به همین دلیل میزان پاداش استیکینگ کاهش پیدا می‌کند تا بخشی از توکن‌های قفل شده آزاد شوند.

سابستریت چیست ؟

همانطور که در بخش ارز DOT چیست گفته شد، شبکه پولکادات از مجموعه‌ای از بلاک‌چین‌های موازی که به آن‌ها پاراچین گفته می‌شود تشکیل شده است. این ساختار، علاوه بر این که تعامل‌پذیری و امنیت را برای پروژه‌های بلاک چینی به همراه می‌آورد، کار توسعه و ایجاد بلاک‌چین‌های جدید را نیز بسیار آسان‌تر می‌‌کند. در اصل «سابستریت» (Substrate) چهارچوبی است که تیم مدیریتی و توسعه پولکادات برای ایجاد بلاک چین‌‌های جدید در اختیار برنامه‌نویس‌ها و توسعه‌دهندگان قرار داده است.

چهارچوب سابستریت تنها برای ساخت پاراچین‌های پولکادات و کوزاما کاربرد ندارد و می‌توان از آن برای ساخت آسان‌تر بلاک چین‌‌های با ویژگی‌های خاص استفاده کرد. بلاک‌چین‌های ساخته شده با سابستریت مانند ارز سلر به راحتی می‌توانند به عنوان پاراچین به شبکه پولکادات یا کوزاما اضافه شوند و از این طریق امنیت خود را تامین کنند. پاراچین‌ها در این شبکه‌ها نیازی به داشتن نود ندارند و الگوریتم اجماع آ‌ن‌ها باید مشابه با الگوریتم اجماع پولکادات باشد.

تفاوت کازماز و ارز DOT چیست ؟

«کازماز» (Cosmos) یا «کاسماس» یکی دیگر از پروژه‌های لایه صفر است که هدف آن، ارائه بستری آسان برای ایجاد بلاک‌چین‌های قابل تعامل و مقیاس‌پذیر است. دو پروژه پولکادات و کاسماس از نظر اهدافی که دارند بسیار شبیه به هم هستند اما رویکرد آن‌ها در حل مساله با یکدیگر متفاوت است. مهم‌ترین تفاوت آن‌ها در مستقل بودن یا نبودن بلاک‌چین‌های ساخته شده است. در حالی که پاراچین‌های پولکادات همگی از الگوریتم اجماع ریلی چین استفاده می‌کنند و امنیت آن‌ها وابسته به نودهای شبکه اصلی است، بلاک‌چین‌های ساخته شده بر روی کازماز هر کدام مستقل هستند و نودهای اعتبارسنجی خاص خود را دارند.

فیلم آموزش نقش بلاکچین در وب ۳ و فرصت‌ های شغلی آن در فرادرس

کلیک کنید

هر بلاک چین در اکوسیستم کازماز یک «زون» (Zone) نامیده می‌شود که به سایر زون‌ها یا «هاب» (Hub) وصل است. هاب، مسئول برقراری ارتباطات میان بلاک‌چین‌های مختلف است. در سیستم طراحی شده برای کاسماس به طور همزمان می‌‌توان چندین هاب داشت که در حال حاضر دو هاب اصلی برای این اکوسیستم طراحی شده است.

یکی دیگر از تفاوت‌های اساسی میان پولکادات و کازماز نقش توکن‌های آن‌ها است. در پروژه پولکادات برای در اختیار داشتن یک لات برای راه‌اندازی پاراچین نیاز است که تیم پروژه به کمک کاربران ارز DOT را در شبکه اصلی قفل کند و تا زمان اتمام تاریخ انقضا این توکن‌ها را به صورت قفل شده داشته باشد. این کاربرد باعث کاهش عرضه و افزایش کارایی ارز دات می‌شود. برعکس این حالت، توکن «ATOM» هیچ نقشی در راه‌اندازی بلاک‌چین‌های جدید در پلتفرم کازماز ندارد و این مساله باعث کم‌ کاربرد بودن این توکن شده است.

تیم مدیریتی ارز DOT

بنیاد وب 3 تیم «Parity Technologies» را مامور راه‌اندازی و توسعه پولکادات کرده است. پریتی که توسط بنیان‌گذار سابق اتریوم دکتر «گوین وود» (Gavin Wood) و رئیس سابق امنیت در پروتکل اتریوم دکتر «جوتا اشتاینر» (Jutta Steiner) تشکیل شده است، یک تیم جهانی متشکل از مهندسین، رمزنگاران و محققان برتر در حوزه سیستم‌های توزیع شده است. این تیم یکی از اصلی‌ترین تیم‌های فعال در حوزه بلاک چین است که باعث گسترش هرچه بیشتر این فضا شده‌ است.

دکتر گوین وود یکی از سرشناس‌ترین افراد در حوزه بلاک چین است که کار خود را به عنوان هم‌بنیان‌گذار در شبکه اتریوم آغاز کرد. بسیاری از مولفه‌های اساسی در صنعت بلاک چین مانند زبان برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند سالیدیتی ابتکار ایشان است. او هم اکنون به عنوان یکی از بنیا‌ن‌گذاران پروژه پولکادات و بنیاد وب 3 فعال است و در حال گسترش این پروژه برای ایجاد ارتباطات امن میان بلاک چینی است.

«رابرات هابرمایر» (Robert Habermeier) دیگر بنیان‌گذار شبکه پولکادات است که سابقه زیادی در تحقیق و توسعه بلاک چین، سیستم‌های توزیع شده و رمزنگاری دارد. هابرمایر یکی از اعضای قدیمی زبان برنامه‌نویسی Rust است و هدف او استفاده از ویژگی‌های این زبان برای ایجاد راه‌حل‌های کاربردی است.

«پیتر زابان» (Peter Czaban) مدیر فناوری وب 3، یکی دیگر از موسسان پولکادات است که بر روی توسعه پروژه‌‌های توزیع شده نسل بعدی کار می‌‌کند. او کارشناسی خود را در رشته علوم مهندسی دانشگاه آکسفورد و با تمرکز بر یادگیری ماشین بیزی به اتمام رسانده است و در حوزه‌های مختلفی مثل صنایع دفاعی، تجزیه‌ و تحلیل داده‌های مالی، پایگاه داده توزیع شده، یادگیری ماشین و توسعه کسب و کار فعالیت کرده است.

پاراچین‌ های ارز DOT چیست ؟

ارتباط بین پاراچین‌ها و پولکادات ارتباط بسیار نزدیک و درهم تنیده‌ای است به طوری که نمی‌توان پاراچین‌ها را چیزی فراتر از پولکادات در نظر گرفت. هدف پولکادات فراهم آوردن تعامل‌پذیری و مقیاس‌پذیری به فضای بلاک چین در کنار حفظ امنیت و غیرمتمرکزی شبکه است و این کار با استفاده از پاراچین‌ها انجام می‌شود. با استفاده از پاراچین‌ها امکان تایید و ثبت تراکنش‌ها به صورت موازی فراهم می‌شود که مقیاس‌پذیری شبکه را فراهم می‌کند و با استفاده از ریلی چین پاراچین‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند که امکان تعامل بلاک‌چین‌ها با یکدیگر فراهم می‌شود.

مزایده پاراچین‌های پولکادات پس از چندین سال انتظار در 11 نوامبر 2021 آغاز شد و همین مساله منجر به افزایش قیمت ارز DOT در آن زمان گردید. از آن زمان تاکنون پروژه‌های مختلفی به عنوان پارچین به شبکه پولکادات اضافه شدند که در ادامه مقاله به بررسی مختصر برخی از این پروژه‌ها می‌پردازیم.

پروژه آکالا، اولین برنده مزایده پاراچین در پولکادات

بلاک چین «آکالا» (Acala) یک پلتفرم در حوزه دیفای است که هدف آن تبدیل شدن به بستر اقتصادی در اکوسیستم پولکادات است. آکالا یک بلاک چین برای ایجاد قراردادهای هوشمند در حوزه امور مالی غیرمتمرکز است که با استفاده از سابستریت ایجاد شده و قابلیت تعامل با پروژه‌های ساخته شده بر روی اتریوم را دارد. انی شبکه به عنوان اولین پاراچین به پولکادات اضافه شده است و از امنیت آن برای بلاک چین خود استفاده می‌کند.

بلاک چین آکالا امکان ایجاد پروژه‌های مختلف در حوزه دیفای را به توسعه‌دهندگان می‌دهند. برنامه‌نویس‌ها می‌توانند با استفاده از زبان «سالیدیتی» و «اینک» یا با استفاده از ماژول‌های طراحی شده توسط تیم آکالا پروژه‌های خود را بستر این بلاک چین ایجاد کنند. علاوه بر این، امکان ایجاد پاراچین زیرمجموعه برای آکالا نیز وجود دارد. در حال حاضر آکالا از یک استیبل کوین با پشتوانه وثیقه‌گذاری ارزهای دیجیتال با نام «aUSD» همانند «DAI» در شبکه اتریوم بهره می‌گیرد. علاوه بر این، پروتکل‌های دیگری برای وام‌دهی و «استیکینگ نقدشونده» (Liquid Staking) نیز در این بلاک چین فعال هستند.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

پروژه مون بیم برای ایجاد قراردادهای هوشمند

«مون بیم» (Moonbeam) دومین پاراچین برنده در اکوسیستم پولکادات است که خود را به عنوان بستر ساخت قرارداد هوشمند در شبکه پولکادات معرفی می‌کند. ریلی چین در ارز DOT به گونه‌ای طراحی شده است که امکان ایجاد قرارداد هوشمند با استفاده از آن وجود ندارد. بنابراین، برای این که پروژه‌های ساده مجبور به اجاره پاراچین برای پروژه‌های خود نشوند، نیاز است که یک پاراچین به طور تخصصی بر روی ایجاد قراردادهای هوشمند تمرکز داشته باشد.

مون‌بیم سیستم خود را به گونه‌ای طراحی کرده است که ساخت قرارداد هوشمند در آن بسیار مشابه با شبکه اتریوم باشد. این ویژگی به قراردادهای هوشمند موجود در شبکه اتریوم کمک می‌کند تا به راحتی در شبکه پولکادات فعالیت کنند. علاوه بر این، پروژه‌هایی که می‌خواهند در شبکه پولکادات راه‌اندازی شوند نیز می‌توانند با استفاده از بستر فراهم شده توسط مون بیم، قراردادهای هوشمند خود را ایجاد کنند و از اکوسیستم تعامل‌پذیر پولکادات نهایت استفاده را ببرند.

پروژه افینیتی برای توکن‌های بی‌همتا

ششمین مزایده پاراچین‌های پولکادات با برتری پروژه «افینیتی» (Efinity) که توسط تیم پروژه ارز دیجیتال متاورس انجین راه‌اندازی شده است، به پایان رسید. هدف پروژه افینیتی ایجاد بستری برای ساخت انواع توکن‌ها به خصوص ساخت NFT است. این پروژه بستری برای ایجاد برنامه‌ها و بازی‌های مبتنی بر NFT است که به دلیل حضور در شبکه پولکادات می‌تواند مقیاس‌پذیری و تعامل‌پذیری بالایی را برای توکن‌های NFT ایجاد کند.

بزرگترین مزیت بلاک چین افینیتی را می‌توان ویژگی مبیان‌زنجیره‌ای آن در نظر گرفت. داشتن این ویژگی به این معنی است که توکن‌های ساخته شده در سایر بلاک‌چین‌ها مانند توکن‌های ERC-20 و ERC-721 اتریوم به سادگی قابل انتقال به بلاک چین افینیتی هستند و این مساله امکان استفاده از افینیتی به عنوان محلی برای تبادل و استفاده از توکن‌های مختلف را فراهم می‌‌کند.

کوزاما چیست ؟

«کوزاما» (Kusama) یک پروژه ارز دیجیتال مستقل و مشابه با پولکادات است که به منظور آزمایش فناوری، تکنولوژی و هم چنین بررسی انگیزه‌های اقتصادی در یک شبکه ارز دیجیتال ایجاد شده است. همانند پولکادات این سیستم نیز از ریلی چین و پاراچین‌ها به منظور ایجاد یک سیستم مقیاس‌پذیر و قابل تعامل استفاده می‌کند. شبکه کوزاما مکان مناسبی برای تست ایده‌های داده شده برای شبکه پولکادات با هزینه کمتر است. علاوه بر این پاراچین‌ها نیز می‌توانند ایده‌های خود را ابتدا بر روی شبکه کوزاما آزمایش کنند و سپس آن را به شبکه پولکادات منتقل کنند.

بلاک چین کوزاما اگرچه به عنوان اکوسیستمی برای آزمایش ایده‌های پولکادات استفاده می‌شود اما این به معنی بی‌‌ارزش بودن دارایی‌های ساخته شده بر روی آن نیست. دارندگان توکن‌های شبکه کوزاما «KSM» می‌‌توانند روند اداره پروژه را تعیین کنند و از توکن خود برای استیکینگ و قرضه برای پاراچین‌ها استفاده کنند. پاراچین‌ها نیز می‌توانند تا همیشه بر روی این پروژه فعالیت خود را ادامه بدهند و الزامی برای راه‌اندازی پروژه در پولکادات نیست.

ارتباط بنیاد وب 3 و ارز DOT چیست ؟

بنیاد وب 3 برای حمایت از توسعه‌دهندگان پروژه‌های حوزه اینترنت نسل 3 ایجاد شده است و از پروژه‌های در حوزه اینترنت غیرمتمرکز به صورت مالی و علمی حمایت می‌کند. پولکادات به عنوان شاخص‌ترین پروژه این بنیاد است و در اصل تاسیس این بنیاد نیز بر عهده تیم توسعه‌دهنده پولکادات بوده است. بنیاد وب 3 تا به امروز توانسته است بیش از 300 پروژه حوزه وب 3 را در بیش از 50 کشور دنیا حمایت کند و از این جهت تاثیر زیادی در گسترش حوزه وب 3 داشته است.

جمع‌بندی

پروژه پولکادات یکی از پروژه‌های نسل صفر در حوزه بلاک چین است که هدف آن ایجاد بستری تعامل‌پذیر، امن، آسان، غیرمتمرکز و مقیاس‌پذیر برای ایجاد بلاک‌چین‌های مختلف است. بلاک‌چین‌های مختلف با استفاده از چهارچوب سابستریت ارائه شده در پولکادات ساخته می‌شوند و پس از برنده شدن در حراجی به آن اضافه می‌شوند. پاراچین‌های اضافه شده به ریلی چین نیازی به اعتبارسنج ندارند و اعتبارسنج‌های ریلی چین امنیت اطلاعات آن‌ها را تامین می‌کند.

در این مقاله، علاوه بر پاسخ به سوال ارز DOT چیست و کاربرد ارز DOT چیست ویژگی‌های شبکه پولکادات و امکانات تعبیه شده در این اکوسیستم برای تعامل بلاک‌چین‌ها با یکدیگر مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، تیم ارز DOT مورد بررسی قرار گرفت و سه مورد از پاراچین‌های معروف متصل به شبکه پولکادات به طور مختصر شرح داده شد. سوالاتی مانند تفاوت کازماز و ارز DOT چیست و ارتباط بنیاد وب 3 و ارز DOT چیست از دیگر سوالات پاسخ داده شده در این مقاله هستند.