XML چیست؟ – معرفی و کاربرد به زبان ساده

«زبان نشانه‌گذاری توسعه‌پذیر» (Extensible Markup Language) یا همان XML امکان تعریف و ذخیره‌سازی داده‌ها را در قالبی قابل به‌اشتراک‌گذاری فراهم می‌سازد. زبان XML از تبادل داده میان سیستم‌های کامپیوتری مثل وب‌سایت‌ها، بانک‌های اطلاعاتی و اپلیکیشن‌های شخص ثالث پشتیبانی می‌کند. قوانین از پیش تعریف شده، انتقال داده‌ها را به عنوان فایل‌های XML از طریق هر شبکه‌ای آسان می‌سازد، زیرا دریافت کننده می‌تواند از آن قوانین برای خواندن دقیق و بهینه داده‌ها استفاده کند. در ادامه این مطلب به طور جامع‌تر و دقیق‌تر به این پرسش پاسخ داده شده است که XML چیست و سعی کرده‌ایم تمام موضوع‌های مهم پیرامون زبان XML از جمله چیستی فایل XML، پایگاه داده XML، پسوند XML و سایر موارد را شرح دهیم.

XML چیست و چه کاربردی دارد؟

XML مخفف عبارت «eXtensible Markup Language» به معنی «زبان نشانه‌گذاری توسعه‌پذیر» است. XML «زبان» به حساب می‌آید، اما «زبان برنامه نویسی» محسوب نمی‌شود. زبان XML از «نشانه‌گذاری» (Markup) استفاده می‌کند و قابل بسط و توسعه است. زبان XML از «زبان استاندارد نشانه‌گذاری تعمیم‌یافته» (Standard Generalized Markup Language) یا به اختصار SGML مشتق شده است. در زبان XML همچنین از DTDها استفاده می‌شود. کوته‌نوشت DTD مخف عبارت «Document Type Definitions» به معنی «تعریف نوع سند» است که برای تعریف ساختار سند XML به کار می‌رود.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

زبان XML برای مدیریت عملیات و الگوریتم‌های ریاضی ساخته نشده است. بنابراین، همان‌طور که پیش‌تر هم بیان شد، XML زبان برنامه نویسی نیست. هدف اصلی در XML نمایش اطلاعات نیست، بلکه هدف انتقال داده‌ها است. XML در شکاف بین قابلیت خواندن انسان‌ها و قابلیت خواندن ماشین پُلی را ایجاد می‌کند.

برخلاف تگ‌ها یا همان برچسب‌های HTML، تگ‌های XML خود توصیف‌گر هستند. XML یک قالب و فُرمت آزاد و باز به حساب می‌آید. یعنی فرمت فایل XML به صورت آزاد برای استفاده هر فردی در دسترس قرار دارد. اصطلاح «آزاد یا باز» (Open) در اینجا فلسفه «اپن سورس» را تداعی می‌کند. پسوند XML به صورت .xml   است.

اهمیت XML در چیست و چرا این زبان اینقدر مهم است؟

زبان نشانه‌گذاری XML زبانی است که قوانینی را برای تعریف هر داده‌ای فراهم می‌سازد. برخلاف سایر زبان‌های برنامه نویسی، XML به خودی خود قابلیت اجرای عملیات محاسباتی را ندارد. در عوض، هر زبان برنامه نویسی یا نرم افزاری را می‌توان برای مدیریت داده‌های ساختارمند استفاده کرد.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

برای مثال، سند متنی را می‌توان در نظر گرفت که در آن کامنت‌هایی (دیدگاه‌هایی) نوشته شده است. این کامنت‌ها ممکن است پیشنهاداتی مشابه موارد زیر را ارائه دهند.

• تیتر را «درشت» (Bold) کنید.
• این جمله یک «سرآیند» (Header) است.
• این کلمه، نام نویسنده سند است.

چنین کامنت‌هایی کاربردپذیری مستندات (داکیومنت‌ها) را بدون تحت تاثیر قرار دادن محتوای آن‌ها بهبود می‌دهند. به طور مشابه، XML از نمادهای نشانه‌گذاری یا همان مارکاپ برای فراهم کردن اطلاعات بیشتر راجع به هر نوع داده‌ای استفاده می‌کند. سایر نرم‌افزارها نظیر مرورگرها و اپلیکیشن‌های پردازش داده نیز از این اطلاعات برای پردازش بهینه‌تر داده‌های ساختاریافته استفاده می‌کنند.

تگ XML چیست ؟

در XML از نمادهای نشانه‌گذاری به نام «تگ» (Tag) یا همان «برچسب» برای تعریف داده‌ها استفاده می‌شود.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

مثلاً به منظور نمایش اطلاعات برای فروشگاه کتاب، می‌توان برچسب‌هایی را نظیر <title> ،<book> و <author> ایجاد کرد. سند XML برای یک کتاب فرضی می‌تواند محتوایی را به صورت زیر داشته باشد.

1<book>
2
3<title> Learning Amazon Web Services </title>
4
5<author> Mark Wilkins </author>
6
7</book>

برچسب‌ها یا همان تگ‌ها امکان کدگذاری مناسب و پیشرفته را برای ادغام و یکپارچه‌سازی جریان‌های اطلاعاتی در میان سیستم‌های مختلف فراهم می‌سازند.

پایگاه داده XML چیست ؟

پایگاه داده XML برای ذخیره‌سازی حجم بالایی از اطلاعات در قالب XML مورد استفاده قرار می‌گیرد. همان‌طور که استفاده از XML در همه حوزه‌ها در حال افزایش است، لازم است محلی امن برای ذخیره‌سازی سندهای XML وجود داشته باشد.

فیلم آموزش پایگاه داده MySQL مای اس کیو ال در فرادرس

کلیک کنید

پرس و جوی داده‌های ذخیره شده در پایگاه داده XML را می‌توان با استفاده از XQuery انجام داد، سپس آن‌ها را مرتب‌سازی و با فُرمت دلخواه استخراج و اکسپورت کرد.

تاریخچه XML چیست ؟

ساخت زبان XML در سال ۱۹۹۶ (سال ۱۳۷۴) آغاز و همچنین این زبان در سال ۱۹۹۸ (سال ۱۳۷۶) منتشر شد. «اتحادیه تارنمای جهان‌گستر» (World Wide Web Consortium) یا همان W3C توسعه دهنده XML به حساب می‌آید و در سال ۱۳۷۶، XML در توصیه‌نامه اتحادیه W3C قرار گرفت. دو نسخه از XML وجود دارد که در ادامه فهرست شده‌اند.

• XML 1.0
• XML 1.1

نسخه ۱.۱ آخرین نسخه XML به حساب می‌آید، اما با این وجود نسخه ۱.۰ پراستفاده‌ترین نسخه این زبان است.

مزایای استفاده از XML چیست ؟

در این بخش، ابتدا هر یک از مزایای XML به صورت موردی فهرست شده‌اند و سپس در زیربخش‌هایی جداگانه به شرح هر مورد پرداخته‌ایم.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

مزایای XML به شرح زیر هستند.

• پشتیبانی از تراکنش‌های بین تجاری
• حفظ تمامیت و بی‌نقصی داده‌ها
• بهبود کارایی جستجو
• طراحی اپلیکیشن‌های انعطاف‌پذیر

پشتیبانی XML از تراکنش های بین تجاری

وقتی شرکتی جنسی را به شرکت دیگر می‌فروشد، این دو کسب و کار باید اطلاعاتی را از قبیل هزینه، مشخصات و زمان‌بندی تحویل با یکدیگر تبادل کنند. به وسیله XML یا همان زبان نشانه‌گذاری توسعه‌پذیر این دو شرکت می‌توانند تمام اطلاعات مورد نیاز را به صورت الکترونیکی به اشتراک بگذارند و به صورت خودکار بدون هیچ گونه دخالت انسانی معامله‌های پیچیده را نهایی کنند.

حفظ تمامیت داده ها با XML

زبان XML این امکان را فراهم ساخته است تا بتوان داده‌ها را به همراه توصیفات آن‌ها انتقال داد که باعث حفظ بی‌نقصی و تمامیت داده‌ها می‌شود.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

می‌توان از این اطلاعات توصیفی، به منظور انجام موارد زیر استفاده کرد.

• تایید صحت و دقت داده‌ها
• شخصی‌سازی خودکار نمایش و ارائه داده‌ها برای کاربران مختلف
• ذخیره‌سازی همسان داده‌ها در میان پلتفرم‌های مختلف

بهبود کارایی جستجو با XML

برنامه‌های کامپیوتری مثل موتورهای جستجو می‌توانند نسبت به سایر انواع مستندات، فایل‌های XML را با کارایی و دقت بهتری مرتب‌سازی و دسته‌بندی کنند. برای مثال، کلمه «mark» در انگلیسی می‌تواند هم اسم و هم فعل باشد. بر اساس تگ‌های XML موتورهای جستجو می‌توانند با دقت بالایی کلمه mark را برای نتایج جستجوی مرتبط دسته‌بندی کنند. بنابراین، XML به کامپیوترها اجازه می‌دهد تا تفسیر زبان طبیعی را به گونه‌ای بهینه‌تر انجام دهند.

طراحی اپلیکیشن های انعطاف پذیر با XML

با استفاده از XML می‌توان به راحتی طراحی اپلیکیشن خود را ارتقا یا تغییر داد. بسیاری از فناوری‌ها، خصوصاً فناوری‌های جدیدتر به همراه پشتیبانی پیش‌فرض و پیش‌ساخته از XML عرضه می‌شوند. این فناوری‌ها به صورت خودکار فایل‌های داده‌های XML را می‌خوانند و انجام تغییرات لازم بدون نیاز به فُرمت کردن مجدد کل بانک اطلاعاتی فراهم می‌شود.

کاربردهای XML چه هستند؟

زبان نشانه‌گذاری توسعه‌پذیر XML، فناوری زیربنایی به حساب می‌آید که در هزاران کاربرد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ابزارهای رایج بهره‌وری مثل پردازش متن گرفته تا نرم‌افزارهای انتشار کتاب و حتی سیستم‌های پیچیده پیکربندی اپلیکیشن از جمله کاربردهای گسترده XML به حساب می‌آیند.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

در ادامه برخی از کاربردهای مهم XML فهرست شده‌اند و سپس هر یک از آن‌ها را در زیربخش‌هایی جداگانه شرح داده‌ایم.

• انتقال داده‌ها
• وب‌اپلیکیشن‌ها
• مستندسازی
• نوع داده
• ایجاد طرح‌بندی در برنامه نویسی اندروید

کاربرد XML در انتقال داده ها چیست ؟

می‌توان از XML برای انتقال داده‌ها میان ۲ سیستمی استفاده کرد که همین داده‌ها را در فُرمت‌های متفاوتی ذخیره می‌کنند. برای مثال، وب‌سایتی تاریخ‌ها را در قالب «MM/DD/YYYY» ذخیره می‌کند، اما در سیستم حسابداری شرکت صاحب وب‌سایت، تاریخ با فُرمت «DD/MM/YYYY» ذخیره می‌شود. در چنین شرایطی می‌توان داده‌ها را به وسیله XML از وب‌سایت به سیستم حسابداری انتقال داد. همچنین، برنامه نویسان می‌توانند کدهایی را بنویسند تا تبدیل موارد زیر به صورت خودکار انجام شود.

• تبدیل داده‌های وب‌سایت به فُرمت XML
• دیتای XML به داده‌های سیستم حسابداری
• داده‌های سیستم حسابداری به فرمت XML
• دیتای XML به داده‌های وب‌سایت

کاربرد XML در وب اپلیکیشن ها

به وسیله زبان و قالب XML می‌توان به داده‌های داخل صفحات وب ساختار داد. مثل HTML، می‌توان از XML هم برای ارائه و نمایش داده‌های سازگار و مرتبط، به بازدیدکنندگان سایت استفاده کرد. برای مثال، می‌توان یک وب‌سایت تجارت الکترونیکی را در نظر گرفت که به فروش پوشاک می‌پردازد.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

به جای نشان دادن تمام لباس‌ها به همه بازدیدکنندگان سایت، وب‌سایت مربوطه از XML برای ایجاد صفحات وب سفارشی براساس سلیقه و تمایلات کاربر استفاده می‌کند. در واقع در این سناریو، محصولاتی از یک برند خاص به وسیله فیلتر کردن تگ <brand> نمایش داده می‌شوند.

کاربرد XML در مستندسازی چیست ؟

می‌توان از XML برای مشخص کردن اطلاعات ساختاری هر سند فنی استفاده کرد. آنگاه سایر برنامه‌ها ساختار سند را برای نمایش آن به گونه‌ای انعطاف‌پذیر پردازش می‌کنند. مثلاً برای یک پاراگراف، تگ‌های XML مربوط به آیتمی در یک لیست شماره‌گذاری شده و یک «عنوان» (Heading) وجود دارد. با استفاده از این تگ‌ها، سایر انواع نرم‌افزارها به طور خودکار سند را برای کاربردهایی مثل چاپ کردن و انتشار صفحه وب آماده می‌کنند.

کاربرد XML به عنوان نوع داده در برنامه نویسی

بسیاری از زبان‌های برنامه نویسی از XML به عنوان یک نوع داده پشتیبانی می‌کنند. با این پشتیبانی، می‌توان به راحتی برنامه‌هایی را به زبان‌های دیگری نوشت که مستقیماً با فایل‌های XML کار می‌کنند.

فیلم آموزش رایگان اصول و مبانی برنامه نویسی در فرادرس

کلیک کنید

کاربرد XML در ایجاد Layout در برنامه نویسی اندروید چیست؟

اپلیکیشن‌های اندرویدی برای ایجاد طرح‌بندی‌ها و ذخیره‌سازی پیکربندی‌ها به شدت به XML وابسته هستند. بنابراین اگر به برنامه نویسی موبایل و به خصوص برنامه نویسی اندروید علاقه‌مند هستید باید XML را یاد بگیرید.

فیلم آموزش برنامه نویسی اندروید Android – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

هر «طرح‌بندی» (Layout) در هر اپلیکیشن موبایل اندروید به زبان XML ایجاد می‌شود. این طرح‌بندی‌ها مشخص می‌کنند که داده‌ها باید در چه محلی از صفحه نمایش دستگاه اندرویدی رندر شوند.

فیلم آموزش برنامه نویسی اندروید Android – پیشرفته در فرادرس

کلیک کنید

طرح‌بندی‌های رایج اندرویدی شامل موارد زیر می‌شوند.

• طرح‌بندی خطی: برای اپلیکیشن مشخص می‌کند تا محتوای صفحه نمایش را به صورت افقی یا عمودی تراز کند.
• طرح‌بندی «قاب» (Frame): برای نگهداری و شامل شدن دیگر طرح‌بندی‌ها طراحی شده است و آیتم‌هایی را نمایش می‌دهد که می‌توان در میان آن‌ها حرکت (اسکرول) کرد.

فیلم آموزش برنامه نویسی اندروید Android – تکمیلی در فرادرس

کلیک کنید

فایل XML چیست و چه اجزایی دارد؟

فایل زبان نشانه‌گذاری توسعه‌پذیر یا همان فایل XML سندی مبتنی بر متن به حساب می‌آید که می‌توان آن را با پسوند .xml   ذخیره کرد. می‌توان مشابه سایر فایل‌های متنی، فایل XML‌ نوشت.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

برای ایجاد یا ویرایش یک فایل XML، می‌توان هر یک از موارد زیر را به کار گرفت.

• ویرایشگرهای متنی مثل Notepad یا Notepad++‎
• ویرایشگرهای آنلاین XML
• مرورگرهای وب

اجزای فایل XML چه هستند؟

هر فایل XML دارای اجزای زیر است.

• سند (XML document)
• اعلان (XML declaration)
• عنصرهای (XML Elements)
• صفت‌ها (XML Attributes)
• محتوا (XML content)

طرح یا اسکیمای XML چیست ؟

طرح، شِما یا همان اسکیمای زبان نشانه‌گذاری توسعه‌پذیر XML سندی است که در آن برخی از قوانین یا محدودیت‌های ساختار فایل XML توصیف شده است.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

می‌توان این محدودیت‌ها را به روش‌های مختلف بسیاری نظیر موارد زیر توصیف کرد.

• قواعد دستوری برای مشخص کردن ترتیب عناصر
• شرط‌های آری یا خیری که محتوا باید برآورده کند.
• انواع داده برای محتوا در فایل‌های XML
• محدودیت‌های مربوط به تمامیت و اصالت داده‌ها

برای مثال، یک اسکیمای XML برای فروشگاه‌های کتاب ممکن است محدودیت‌هایی نظیر موارد زیر را تحمیل کنند.

1. یک عنصر کتاب، صفت‌های title و author را خواهد داشت.
2. عنصر کتاب (book) تحت یک عنصر «category» (دسته) به همراه یک نام صفت به صورت تو در تو باشد.
3. قیمت کتاب عنصر متفاوتی به صورت تو در تو تحت عنصر book خواهد بود.

برای برآورده کردن محدودیت‌های بالا فایل اکس‌ام‌الی مطابق با آنچه در ادامه آمده است نوشته می‌شود.

1<category name=“Technology”>
2
3<book title=“Learning Amazon Web Services”, author=“Mark Wilkins”>
4
5<price>$20</price>
6
7</book>
8
9</category>

اسکیماهای XML در خصوص نحوه ایجاد و استفاده از فایل‌های XML به وسیله برنامه‌های مختلف سازگاری لازم را تحمیل می‌کنند. در برخی از حوزه‌های تخصصی، اسکیماهای اکس‌ام‌الی را پیاده‌سازی می‌کنند که ویژه عملیات آن‌ها هستند تا پیچیدگی‌های نوشتن کدهای XML را برای انتقال داده‌ها بین کسب و کارها کاهش دهند.

برای مثال، «گرافیک‌های بُرداری مقیاس‌پذیر» (SVG | Scalable Vector Graphics) یک مشخصه XML برای توصیف داده‌های مرتبط با گرافیک کامپیوتری به حساب می‌آیند. برنامه‌نویسان نرم‌افزار برای مطابقت با چنین مشخصه‌هایی در حوزه‌های تخصصی مختلف، فایل‌های XML می‌نویسند.

XML parser چیست ؟

تجزیه کننده XML یا XML parser نرم‌افزاری است که می‌تواند مستندات XML را پردازش کند و بخواند تا داده‌های داخل آن‌ها را استخراج کند. همچنین، پارسرهای XML سینتکس یا قوانین فایل XML را هم بررسی می‌کنند و می‌توانند آن را در برابر یک اسکیمای خاص XML تایید اعتبار کنند.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

به دلیل اینکه XML زبان نشانه‌گذاری اکید و محض به حساب می‌آید، در صورت وجود هر گونه خطای سینتکس یا خطای اعتبار، پارسرها فایل را پردازش نخواهند کرد. برای مثال، پارسر XML در صورتی که هر یک از شرط‌های زیر درست باشند خطا صادر خواهد کرد.

• یک تگ بسته شدن یا تگ پایانی وجود نداشته باشد.
• مقادیر صفت‌ها علامت نقل‌قول نداشته باشند.
• یک شرط اسکیما برقرار نشده باشد.

اپلیکیشن‌های نرم‌افزاری از پارسرهای XML برای تبدیل فایل‌های XML به انواع داده بومی استفاده می‌کنند. بدین ترتیب، آن‌ها می‌توانند روی منطق اپلیکیشن بدون نیاز به وارد شدن به جزئیات خودِ XML تمرکز کنند.

تفاوت HTML با XML چیست ؟

«زبان نشانه‌گذاری ابَرمتن» (HyperText Markup Language) یا به اختصار HTML، زبانی است که در اکثر صفحات وب از آن استفاده می‌شود. یک مرورگر وب سندهای HTML را پردازش می‌کند و آن‌ها را به عنوان یک صفحه چندرسانه‌ای نمایش می‌دهد.

فیلم آموزش اچ تی ام ال – طراحی وب با HTML – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

اتحادیه تارنمای جهان‌گستر (کنسرسیوم W3) یا همان W3C، اجتماع جهانی است که پروتکل‌ها و خط‌مشی‌هایی را برای اطمینان از رشد بلند مدت وب توسعه می‌دهد. اتحادیه W3C هم استانداردهای HTML و هم استانداردهای XML را مقرر کرده است و برنامه‌نویسان وب این استانداردها را برای سازگاری و کیفیت، پیاده‌سازی و رعایت می‌کنند. در این بخش به این پرسش پاسخ داده‌ایم که تفاوت HTML با XML چیست و به مقایس این دو زبان پرداخته‌ایم.

مقایسه XML با HTML

با وجود اینکه فایل‌های XML و HTML بسیار شبیه به هم هستند،‌ برخی تفاوت‌های کلیدی میان این دو وجود دارد. این تفاوت‌ها را ابتدا در ادامه فهرست کرده‌ایم و سپس به هر یک در زیربخش‌هایی جداگانه می‌پردازیم.

• تفاوت XML با HTML به لحاظ هدف و مقصود
• فرق HTML با XML در خصوص تگ‌ها
• تفاوت XML و HTML از لحاظ قوانین سینتکسی

فرق XML با HTML به لحاظ هدف

هدف و مقصود HTML این است که داده‌ها را ارائه و نمایش دهد. اما، XML داده‌ها را استخراج و تبدیل می‌کند.

فیلم آموزش طراحی وب با HTML اچ تی ام ال – تکمیلی در فرادرس

کلیک کنید

تفاوت HTML و XML در زمینه تگ های آن ها

HTML تگ‌های از پیش تعریف شده دارد، اما در XML کاربران می‌توانند تگ‌های دلخواه خودشان را تعریف کنند.

فرق XML با HTML از لحاظ قوانین سینتکسی

برخی از تفاوت‌های اندک اما مهم میان سینتکس HTML و XML وجود دارد. برای مثال، XML به حروف حساس است، اما در HTML این حساسیت وجود ندارد. یعنی اگر به جای تگ <book> بنویسیم <Book>، پارسرهای XML خطا صادر خواهند کرد.

ویژگی های XML چه هستند؟

برخی از ویژگی‌های مهم XML در ادامه فهرست شده‌اند.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

• XML بسیار توسعه‌پذیر به حساب می‌آید و برای انسان‌ها خوانا است.
• اکس‌ام‌ال مستقل از پلتفرم و زبان است.
• به طور کلی سادگی زیادی در XML وجود دارد.
• XML طبیعتی خود توصیف‌گر دارد.
• به وسیله زبان و قالب XML می‌توان داده‌ها را از HTML مجزا کرد.
• تگ‌های XML از پیش تعریف شده نیستند. باید تگ‌های سفارشی خود را تعریف کنیم.
• زبان XML برای انتقال داده‌ها طراحی شده است، نه برای نمایش داده‌ها
• درک کدهای نشانه‌گذاری XML برای انسان آسان است.
• خواندن و نوشتن قالب‌های به خوبی ساختاردهی شده XML برای برنامه‌ها ساده است.
• XML یک زبان نشانه‌گذاری توسعه‌پذیر مشابه HTML به حساب می‌آید.

آموزش XML

در این بخش به آموزش مقدماتی XML پرداخته شده است.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

آموزش کدگذاری XML

«کدگذاری» (Encoding)، تبدیل کاراکترهای یونیکد به نمایش باینری آن‌ها است. از UTF برای کدگذاری XML استفاده می‌شود. UTF مخفف «UCS Transformation Format» (قالب تبدیل UCS) است و UCS هم خودش مخفف «Universal Character Set» (قالب جهانی مجموعه کاراکتر) است. در اصل ۲ نوع کدگذاری UTF وجود دارد.

1. 1. UTF-8: این نوع از ۸ بیت برای نمایش حروف استفاده می‌کند. در ادامه مثالی برای UTF-8 آمده است.

      1<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
   2. UTF-16: برای نمایش کاراکترها در این روش از ۱۶ بیت استفاده می‌شود. مثالی برای روش کدگذاری UTF-16 در ادامه آمده است.

      1<?xml version="1.0" encoding="UTF-16"?>

می‌توان در داخل اعلان‌های XML از کدگذاری استفاده کرد. کدگذاری پیش‌فرض در XML همان UTF-8 است.

سینتکس XML چگونه است؟

در کادر زیر سینتکس پایه و اساسی XML آمده است.

1<?xml version = "1.0" encoding = "UTF-8" ?>
2<root>
3    <child>
4        <subchild>.....</subchild>
5    </child>
6</root>

اعلان XML چطور انجام می شود؟

اعلان XML شامل نسخه XML، کدگذاری کاراکترها یا/و وضعیت مستقل می‌شود. اعلان در XML اختیاری است.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

سینتکس اعلان XML چگونه است؟

در کادر کد زیر سینتکس اعلان XML آمده است.

1<?xml version="version_number," encoding="character_encoding" standalone="yes_or_no" ?> 

قوانین اعلان XML

قوانین اعلان XML در ادامه ارائه شده است.

• در صورتی که اعلان XML وجود داشته باشد، باید اولین بخشی باشد که ظاهر می‌شود.
• اعلان XML به حروف حساس است و باید با حروف کوچک <?xml شروع شود.
• XML تگ انتهایی یا همان Closing Tag ندارد.

مثالی برای اعلان XML

خط کد زیر مثالی را اعلان XML را نشان می‌دهد.

1<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" standalone="no" ?>

کامنت در XML

کامنت‌گذاری در XML هم اختیاری است. البته استفاده از کامنت‌ها به درک محتوای سند کمک می‌کنند.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

سینتکس کامنت در XML چگونه است ؟

کامنت در XML با <!–   شروع و با –>   هم تمام می‌شود. بخش کد زیر سینتکس کامنت در XML را نشان می‌دهد.

1<!-- Add your comment here -->

تگ ها و عناصر XML

تگ‌های اعلان به صورت جُفت کار می‌کنند. هر جُفت از تگ‌ها یا همان برچسب‌ها، تگ آغازین یا Opening Tag (که به آن Start Tag هم گفته می‌شود) و تگ انتهایی یا Closing Tag (که به آن End Tag هم می‌گویند) را شامل می‌شود.

نام تگ‌ها در داخل <>   قرار می‌گیرند. برای یک جُفت تگ، تگ‌های آغازین و انتهایی باید دقیقاً همسان باشند، به استثنای اینکه تگ انتهایی دارای یک /   پس از <   است:

1<name>...</name>

هر چیزی بین تگ‌های باز و بسته در XML را «محتوا» (Content) می‌نامند. به مجموع تگ باز، محتوا و تگ بسته همگی با هم «عنصر» (Element) می‌گویند.

1Opening tag + content + closing tag = an element

نکته: عناصر ممکن است حاوی «صفت‌ها» (Attributes) هم باشند. به زودی در ادامه راجع به صفت‌ها در XML نیز آموزش‌های لازم ارائه خواهند شد. فعلاً لازم است عنصر زیر را در نظر بگیریم.

1<age>20</age>

در عنصر بالا،

• age نام عنصر است.
  • نکته: به نام برچسب نیز «عنصر» یا «نام عنصر» (Element Name) می‌گویند.
• تگ آغازین <age>  است.
• در اینجا محتوا مقدار 25  است.
• </age> نیز تگ انتهایی به حساب می‌آید.

اگر هیچ محتوایی بین دو تگ وجود نداشته باشد، همان‌طور که در ادامه نشان داده شده است، به آن‌ها «تگ‌های خالی» (Empty Tags) گفته می‌شود.

1<result></result>

تگ های XML و قوانین عناصر

در ادامه فهرستی از قوانین برچسب‌ها و عناصر XML ارائه شده است.

• برچسب‌ها (تگ‌ها) حساس به حروف بزرگ و کوچک هستند. برای مثال در ادامه روش صحیح و اشتباه استفاده از حروف بزرگ و کوچک در تگ‌های XML مثالی ارائه شده است.
  • حالت درست:

    1<age>20</age>
  • حالت اشتباه:

    1<age>20</Age>
  • نکته: در XML نام‌های Age ،AGE و age سه نام متفاوت به حساب می‌آیند.
• تمام مستندات XML باید حاوی یک عنصر ریشه باشند.
• تمام عناصر XML باید دارای تگ انتهایی باشند (به غیر از اعلان‌ها)
• نام تگ‌های XML باید با یک حرف یا «خط تیره زیرین» (Underscore) شروع شود و همچنین این نام نمی‌تواند با عبارت «XML» شروع شود.
  

  

• نام تگ‌ها در XML می‌تواند حاوی حروف، اعداد، خط تیره، خط تیره زیرین و نقطه باشد. خط تیره، Underscore و نقطه‌ها تنها علائم نگارشی مجاز به حساب می‌آیند.
• نام تگ‌ها نمی‌تواند حاوی فاصله (اسپیس) باشد.
• تمام عناصر باید به درستی به صورت تو در تو قرار بگیرند. در ادامه مثالی در این خصوص ارائه شده است.
  • حالت صحیح:

    1<b><u>This text is bold and italic</u></b>
  • حالت اشتباه:

    1<b><u>This text is bold and italic.</b></u>

آموزش صفت Attribute در XML

«صفت» (Attribute) برای یک عنصر بعد از نام برچسب در تگ آغازین قرار می‌گیرد. می‌توان بیش از یک attribute را برای یک عنصر واحد با نام‌های صفت اضافه کرد. برای مثال سند XML زیر را در نظر می‌گیریم.

1<company name="ABC Holdings" location="London">  
2    <chairman>Mr. John</chairman>  
3    <gm>Mr. Wood</gm>  
4</company>  

در عنصر company دو صفت یعنی name و location وجود دارد. در ادامه صفت name مورد بررسی قرار گرفته است.

• عبارت name=”ABC Holdings” یک صفت است.
• عبارت name نام صفت به حساب می‌آید.
• ABC Holdings هم مقدار صفت است.

نکته: نام صفت به عنوان همان صفت یا attribute شناخته می‌شود. همچنین باید توجه شود که در مثال بالا، عنصر company عنصر ریشه به حساب می‌آید.

قوانین صفت های XML

• مقادیر صفت باید بین علامت‌های نقل قول قرار بگیرند.
• یک عنصر نمی‌تواند حاوی چند صفت با نام یکسان باشد.

به این ترتیب بخش‌هایی از مقدمات آموزش XML به علاقه‌مندان ارائه شد تا آشنایی اولیه با XML بدست آید. برای یادگیری کامل XML پیشنهاد می‌شود از دوره آموزش XML فرادرس استفاده کنید.

فیلم آموزش زبان XML ایکس ام ال در فرادرس

کلیک کنید

جمع‌بندی

قالب XML فُرمت مبتنی بر متن برای نمایش اطلاعات ساختارمند شامل سندها، داده‌ها، پیکربندی‌ها، کتاب‌ها، تراکنش‌ها، فاکتورها و بسیاری از موارد دیگر به حساب می‌آید. XML از یک فُرمت استاندارد قدیمی‌تر به نام SGML مشتق شده است تا برای استفاده در وب سازگارتر باشد. در این مطلب سعی شده به طور جامع به این پرسش پاسخ داده شود که XML چیست و همچنین به شرح مزایای استفاده از آن، ویژگی‌ها و کاربردهایش هم پرداختیم. سایر موضوع‌های مهم پیرامون سوال XML چیست نیز پوشش داده شدند و آموزش مقدماتی XML نیز ارائه شد. برای یادگیری بیشتر XML، دوره آموزش XML را نیز در طول این مطلب معرفی کردیم.