فرادرسبازار سهام و آشنایی با پنج شاخص مهم آن
آیا تصمیم دارید به بازار بورس وارد شوید؟ برای انتخاب سهام مناسب، چگونه از اطلاعات و داده‌ها بهره می‌برید؟ آیا از گزارشات و تحلیل‌های بنیادی که بیانگر شاخص‌های بازار بورس هستند برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کنید؟
در این مقاله بعضی از مهمترین شاخص‌های بازار بورس معرفی شده و نحوه‌ی استفاده از آن‌ها برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه در خرید و فروش سهام بررسی می‌شود.
۱. درصد بازگشت سرمایه
برای محاسبه «درصد بازگشت سرمایه» (Return On Investment - ROI) کافی است نسبت میزان سود یا زیان حاصل از سرمایه‌گذاری، بر میزان سرمایه محاسبه شود. اگر یک سرمایه‌گذار در یک شرکت مبلغ ۱ میلیون ریال سهام خریداری و در پایان ۵ سال این سهام را به مبلغ ۲ میلیون ریال فروخته باشد، درصد بازگشت سرمایه برای این شرکت برابر است با
(2،000،000-1،000،000)/1،000،000 = ۱
لازم به ذکر است که اگر حاصل، به صورت درصدی نمایش داده شود به شکل ۱۰۰٪ درخواهد آمد.
هرچند نحوه محاسبه‌ی این شاخص بسیار ساده محسوب می‌شود ولی همین امر ممکن است مشکل‌ساز هم باشد. زیرا احتمال دارد همه هزینه‌های سرمایه‌گذاری در محاسبه ROI در نظر گرفته نشده باشند. بنابراین هنگام محاسبه شاخص ROI باید به همه هزینه‌های مربوط به سرمایه‌گذاری توجه شود.
۲. سود هر سهم
یکی دیگر از شاخص‌های مهم در تصمیم‌گیری بازار سهام، «سود هر سهم» (Earning Per Share - EPS) است. مقدار EPS بیانگر میزان سودآوری شرکت است. مقدار این شاخص براساس نسبت سود سهام بر تعداد سهام یک شرکت محاسبه می‌شود.
هر چند این شاخص در مورد میزان سود پرداختی به ازای هر سهم اطلاعاتی می‌دهد ولی میزان سرمایه‌گذاری برای کسب این سود را مشخص نمی‌کند. اگر مقدار EPS برای شرکت الف برابر با ۱۰۰ ریال و برای شرکت ب ۱۲۰ ریال باشد سرمایه‌گذاری در شرکت ب زمانی مناسب است که میزان سرمایه‌گذاری در هر دو شرکت الف و ب تقریبا یکسان باشد. برای تصمیم‌گیری در بازار بورس علاوه بر شاخص EPS باید از شاخص‌های دیگر نیز استفاده شود.
۳. نسبت قیمت به درآمد
برای مقایسه قیمت سهام و سود هر سهم از «نسبت قیمت به درآمد» (Pricing to Earnings Ratio - P/E) استفاده می‌شود. نسبت P/E با تقسیم قیمت هر سهم بر سود آن سهم بدست می‌آید. این نسبت یکی از بهترین ابزارها برای سنجش سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها است.
برای مثال اگر بخواهیم یک تلویزیون جدید بخریم، احتمالا امکانات هر تلویزیون را به نسبت قیمتش ارزیابی می‌کنیم تا مناسب‌ترین دستگاه را انتخاب کنیم. بین دو تلویزیونی که حدود قیمت مشابهی دارند آن دستگاهی مناسب‌تر است که دارای امکانات بیشتری باشد. (در این جا قیمت تلویزیون صورت کسر و تعداد امکانات آن مخرج کسر در نظر گرفته شده است. بنابراین تلویزیون با نسبت P/E کمتر، مناسب‌تر به نظر می‌رسد.)
اگر شرکتی دارای نسبت P/E بزرگتری نسبت به شرکت‌های مشابه باشد، ممکن است سرمایه‌گذارها ارزش سهام آن را غیر واقعی تصور کنند، مگر اینکه مسائلی مانند افق رشد شرکت یا عوامل دیگری باعث افزایش نسبت P/E شده باشد که ارزش سرمایه‌گذاری را توجیه کند. به این ترتیب دیده می‌شود که قیمت یک سهم به تنهایی شاخص مناسبی برای تعیین ارزشمند بودن آن نیست، چه بسا شرکتی با قیمت سهام بالا از نظر نسبت P/E دارای ارزش سرمایه‌گذاری کمی باشد.
فیلم آموزش نسبت قیمت به درآمد یا P/E
نسبت قیمت به درآمد یا P/E در واقع نسبت قیمت به درآمد هر سهم و یکی از معیارهای مهم در ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها است. در این ویدئوی آموزشی مفهوم نسبت قیمت به درآمد یا همان P/E به طور کامل تشریح و روش محاسبه آن بیان شده است. همچنین، چگونگی استفاده از این نسبت برای مقایسه ارزش دو یا چند شرکت آموزش داده شده است.
۴. بازده حقوق صاحبان سهام
برای نشان دادن میزان سودآوری یک شرکت از شاخص «بازده حقوق صاحبان سهام» (Return on Equity - ROE) استفاده می‌شود که بیانگر میزان کارایی شرکت در تولید سود است. برای محاسبه آن کافی است، میزان سود حاصل از سرمایه‌گذاری را بر کل سرمایه شرکت یا حقوق صاحبان سهام تقسیم کرد.
فرض کنید در شرکت الف از سرمایه سهام‌داران به ارزش 2 میلیون تومان سودی برابر با 1.5 میلیون تومان حاصل شده است. همچنین در شرکت ب نیز براساس همان میزان سرمایه، سود ۱ میلیون تومان حاصل شده. بنابراین مقدار ROE برای شرکت الف برابر 75٪ و برای شرکت ب 50٪ است. پس از نظر کارایی شرکت الف بهتر به نظر می‌رسد زیرا نسبت به شرکت ب با سرمایه یکسان سود بیشتری به دست آورده است.
استفاده از شاخص ROE به همراه دیگر شاخص‌های بازار بورس کمک به شناخت سلامت و توان درآمدزایی یک شرکت می‌کند.
۵. نرخ رشد مرکب سالانه
برای محاسبه نرخ رشد سالانه یک سرمایه‌گذاری از «نرخ رشد مرکب سالانه» (Compound Annual Growth Rate - CAGR) استفاده می‌شود. از آنجایی که یک شرکت ممکن است در بعضی سال‌ها سودآور و در بعضی دیگر زیان‌ده باشد برای سرمایه‌گذاران بهتر است که میانگین بازگشت سرمایه را در طی زمان به عنوان شاخص تصمیم‌گیری در نظر بگیرند.
برای مثال با مقایسه شاخص CAGR در دو شاخه‌ی سرمایه‌گذاری (سبد سهام و سرمایه‌گذاری در ملک) می‌توان تصمیم گرفت که سرمایه‌گذاری در ملک به علت داشتن CAGR بزرگتر مناسب‌تر از بازار سهام است.
…
پانوشت: سرمایه‌گذاران موفق از شاخص‌ها و اطلاعات بازار بورس برای ارزیابی شرکت‌ها استفاده می‌کنند. شما نیز پس از مطالعه گزارشاتی که با نام تحلیل بنیادی برای شرکت‌های حاضر در بورس وجود دارد، تصمیم به خرید و یا فروش آگاهانه سهام بگیرید.
اگر مطلب بالا برای شما مفید بوده است، احتمالاً آموزش‌هایی که در ادامه آمده‌اند نیز برایتان کاربردی خواهند بود.
