فرادرساسم مصدر در ترکی استانبولی — به زبان ساده + مثال
اسم‌های مصدر کلمه‌هایی هستند که از ریشه فعل و پسوندهای خاص ساخته می‌شوند. اسم مصدر با اینکه از فعل ساخته می‌شود ولی نقش اسم را در جمله ایفا می‌کند. در این مقاله، نحوه ساخت اسم مصدر در ترکی استانبولی با مثال‌های کاربردی و نکته‌ها بررسی می‌شود.
اسم مصدر در ترکی استانبولی
با اضافه کردن پسوندهای خاص به فعل می‌توان اسم مصدر ایجاد کرد. اسم مصدر را می‌توان با استفاده از همه فعل‌های موجود در زبان ترکی استانبولی ساخت. حروف اضافه‌های مختلفی را می‌توان به اسم‌های مصدر در جمله اضافه کرد. اسم مصدر در ترکی استانبولی به ۳ شکل زیر ساخته می‌شود.
- اسم مصدری که با پسوند «mak / mek» ساخته می‌شود
- اسم مصدری که با پسوند «ma / me» ساخته می‌شود
- اسم مصدری که با پسوندهای «ış / iş / uş / üş» ساخته می‌شود
علاوه بر این سه مورد بعضی از اسم‌های مصدر نیز وجود دارند که هیچ گونه علامتی ندارند. در ادامه هر کدام از اسم‌های مصدر به صورت کامل توضیح داده می‌شود.
اسم مصدر در ترکی استانبولی با پسوند mak / mek
اسم مصدر‌هایی که با پسوند «mak / mek» ساخته می‌شوند در فارسی مانند فعل ترجمه می‌شوند و به آن‌ها مصدرهای اسم‌ساز گفته می‌شود. مصدرهای اسم‌ساز همیشه وسط جمله می‌آیند. اگر حرف اضافه‌ای که در جمله به آن نیاز داریم «از» یا «در» باشد، از پسوند مصدرساز «mak / mek» استفاده می‌شود.
دقت کنید که همه جمله‌ها به حروف اضافه نیاز ندارند، در چنین جملاتی باید انتخاب کرد که کدام پسوند مصدرساز استفاده شود. این انتخاب کاملا تجربی است و با افزایش دانش زبان ترکی امکان پذیر می‌شود. در جدول زیر، ترتیب قرارگیری اجزای جمله آورده شده است.
| حرف اضافه در صورت نیاز | پسوند mak / mek | ریشه فعل |
برای درک بهتر اسم مصدر در ترکی استانبولی به مثال‌های زیر که با حرف اضافه «از» ساخته شده‌اند دقت کنید.
Ben seni sevmekten hiç vazgeçmedim.
من هیچ وقت از دوست داشتن تو دست برنداشتم.
Şimdi ağlamaktansa geleceğin için yeni planlar yap.
الان به جای گریه کردن، برای آینده‌ات برنامه‌های جدید ایجاد کن (برنامه‌ریزی کن).
Az miktarda yemek yemekten hastalandı.
از کم غذا خوردن مریض شد.
Hayatı kendine de bize de karartmaktan başka yaptığın birşey yok.
به جز سیاه کردن زندگی برای خودت و برای ما کار دیگری انجام نمی‌دهی.
Onu arayıp doğruları söylemekten başka çarem yok. belki beni affeder.
هیچ چاره ای جز زنگ زدن به او و گفتن حقیقت‌ها ندارم. شاید من را ببخشد.
Siz bu konu hakkında sohbet etmekten ne kazanıyorsunuz?
شما از اینکه درباره این موضوع صحبت کنید چه چیزی بدست می‌آورید؟
Onlar bize yardım etmektense bizimle kavga etmeye başladılar.
آن‌ها به جای اینکه به ما کمک کنند به دعوا کردن با ما شروع کردند.
Biz bu yemekleri yemekten yorulduk artık. neden farklı yemekler pişirmiyorsun?
ما از خوردن این غذا‌ها خسته شدیم. چرا غذاهای متفاوت نمی‌پذی؟
در مثال‌های بالا، جمله‌ها با حرف اضافه «از» ساخته شدند. حال به جمله‌های دارای حرف اضافه «در» دقت کنید. در این جمله‌ها نیز پسوندهای مصدرساز «mak / mek» استفاده شده‌اند.
Gençlerin düğününü erken yapmakta hayır vardır.
در برگزاری زود هنگام عروسی جوان‌ها خیر و برکت است.
Yalan söylemekte senin üzerine başka kimesi tanımıyorum.
در دروغ گویی روی دست تو کسی را نمی‌شناسم.
Araba boyamakta ne buluyorsun.
در رنگ کردن ماشین چه چیزی می‌یابی؟ (چرا داری ماشین را رنگ می‌کنی؟)
O her zaman matematik sorularını çözmekte zorluk çekmiştir.
او همیشه در حل سوالات ریاضی سختی کشیده است.
Bir zamanlar bilgisayarı kapatmakta zorluk çeken kişi, şimdi program yazarı olmuş.
فردی که یک زمانی در خاموش کردن کامپیوتر سختی می‌کشید، الان برنامه‌نویس شده است.
Ali para kazanmakta sen evde oturmuş dizi izliyorsun.
علی در حال پول درآوردن است، تو در خانه نشسته‌ای و سریال تماشا می‌کنی.
توجه داشته باشید که همیشه اسم‌های مصدر پسوندهای حروف اضافه را دریافت نمی‌کنند. در برخی مواقع جمله نیازی به حرف اضافه ندارد و این کلمات به صورت ساده در جمله ظاهر می‌شوند. در این بخش مثال‌های مرتبط با پسوندهای «mak / mek» در جمله‌های بدون حرف اضافه آورده شده است.
Seni görmek bana iyi geliyor.
دیدن تو حال من را خوب می‌کند.
Balık tutmak en zor işlerden birisidir çünkü sabır ister.
ماهی گرفتن یکی از کار‌های سخت است چون‌که صبر می‌خواهد.
Boş zamanlarda kitap okumak en iyi seçenektir.
در اوقات فراغت کتاب خواندن بهترین انتخاب است.
Bu konu hakkında onunla konuşmak yalnış demiştim.
گفته بودم که صحبت کردن با او درباره این موضوع اشتباه است.
منفی کردن اسم مصدر mak / mek
منفی کردن اسم مصدر در ترکی استانبولی همانند مراحل منفی کردن فعل‌ها است. در ادامه، نحوه منفی کردن اسم مصدر ساخته شده با پسوندهای «mak / mek» را به صورت گام به گام توضیح می‌دهیم.
- ابتدا ریشه فعل را بدست می‌آوریم. (حذف mak / mek)
- متناسب با آخرین حرف صدادار ریشه، یکی از پسوندهای «ma / me» را به آن اضافه می‌کنیم.
- یکی از پسوندهای «mak / mek» را به عبارت حاصل از مرحله قبل، وصل می‌کنیم.
- اگر اسم مصدر به حرف اضافه‌ای نیاز داشته باشد، آن را اضافه می‌کنیم.
در جدول زیر، نحوه قرارگیری اجزای جمله در حالت منفی آورده شده است.
| حرف اضافه در صورت نیاز | پسوند mak / mek | پسوند منفی‌ساز ma / me | ریشه فعل |
به مثال‌های زیر توجه کنید.
Onların evine gitmemekte iyi yapıyorsun çünkü seni çok üzmüştüler.
خوب کاری می‌کنی که به خانه آن‌ها نمی‌روی تو را خیلی ناراحت کرده بودند.
Bazı konularda sakin kalmamak hakkını korumaktır.
سکوت نکردن در بعضی موضوع‌ها محافظت از حق خود است.
O konu hakkında düşünmemek en iyi çözüm olabilir.
فکر نکردن درباره آن موضوع بهترین راه حل می‌تواند باشد.
Bu elbiseyi almamakta yanlış mı yaptım sence?
آیا به نظر تو در نخریدن این لباس اشتباه کردم؟
Benim doğum günüme gelmemekle bana küs olduğunu belirtti.
با نیامدن به تولدم نشان داد که با من قهر است.
Onu kırmamak için doğruları söylemedim.
برای اینکه او را ناراحت نکنم حقیقت را به او نگفتم.
اسم مصدر در ترکی استانبولی با پسوند ma / me
اسم‌های مصدر با اینکه با پسوندهای مختلفی ساخته می‌شوند ولی هر سه نوع آن‌ها از لحاظ معنایی هیچ فرقی با هم ندارند. تنها تفاوت پسوندهای مصدرساز در گرفتن حروف اضافه است. اگر حرف اضافه‌ای که در جمله به آن نیاز داریم «به» یا «را» باشد، از پسوند مصدرساز «ma / me» استفاده می‌شود.
واقعا عالی بی نظیر واقعا بینهایت سپاسگزارم
مثالات متنوع شما به یادگیری خیلی کمک میکنه?