چربی چیست؟ — به زبان ساده

۷۹۸۹ بازدید
آخرین به‌روزرسانی: ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲
زمان مطالعه: ۱۲ دقیقه
چربی چیست؟ — به زبان ساده

چربی‌ها یکی از مهم‌ترین ترکیبات در رژیم غذایی انسان به شمار می‌آیند. بدن انسان برای انجام فعالیت‌های روزانه خود به مصرف چربی‌ها نیاز دارد. در کنار پروتئین و کربوهیدرات، چربی یکی از سه ماده مغذی در رژیم غذایی است. اغلب در مواد غذایی، چربی‌ها به صورت تری گلیسیریدها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

چربی چیست؟

از نظر شیمیایی، «چربی‌ها» (Fat) از جنس «تری گلیسیرید» (Triglyceride) هستند. این ترکیبات از استر‌های بدون بار الکل سه کربنی گلیسرول ساخته شده‌اند که در دمای اتاق جامد هستند (20 درجه سانتیگراد). به تری گلیسیرید‌هایی که در دمای اتاق مایع هستند، روغن‌ گفته می‌شود. تری گلیسیرید‌ها در گروه متنوعی از مولکول‌های بیولوژیکی به نام لیپید‌ها قرار می‌گیرند که این ترکیبات به طور کلی، در آب حل نمی‌شوند اما در حلال‌های آلی کاملا محلول هستند.

ساختمان تری‌گلیسیریدها
تصویر ۱: ساختمان تری‌گلیسیریدها؛ این ترکیبات از الکل گلیسرول سه کربنی به همراه سه اسید چرب تشکیل شده‌اند.

تری گلیسیرید‌ها در درجه اول به عنوان ذخیره انرژی کارآمد در حیوانات شناخته می‌شوند. این ترکیبات می‌توانند برای تأمین نیاز‌های انرژی ارگانیسم به شکل ذخایر انرژی تثبیت شوند. برخی از گونه‌های گیاهی مانند آووکادو، زیتون و دانه‌های آجیل دارای مقادیر قابل توجه‌تری گلیسیرید در دانه‌‌ها یا میوه‌هایی هستند که به عنوان ذخیره انرژی برای نسل بعدی ارگانیسم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به طور کلی، تری گلیسیرید‌ها نقش‌های بیولوژیکی متنوعی را ایفا می‌کنند. رسوبات چربی متراکم در بافت‌های چربی، اندام‌های بدن را در برابر شوک‌های محیطی و آسیب‌های فیزیکی محافظت کرده و به حفظ دمای پایدار بدن کمک می‌کنند. ویتامین‌های محلول در چربی در فعالیت‌هایی از جمله لخته شدن خون و تشکیل استخوان دخیل هستند و تنها در هنگام اتصال به تری گلیسیرید‌ها قابل هضم و انتقال هستند.

مصرف چربی‌ها در رژیم غذایی نیاز به مدیریت و دقت دارد، زیرا تری گلیسیرید‌های مختلف تنوع زیادی دارند که هر یک بر سلامت بدن تاثیر متفاوتی دارند. در حالی که تری گلیسیرید‌ها بخش مهمی‌ از رژیم غذایی بیشتر افراد هستند، سطح بالای انواع خاصی از تری گلیسیرید‌ها در جریان خون با آترواسکلروز (Atherosclerosis) (تشکیل پلاک در شریان‌ها) مرتبط بوده و گسترش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی را در پی دارد. با این حال، احتمال خطر ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی به ترکیب شیمیایی چربی‌های مصرفی در رژیم غذایی بستگی دارد.

آترواسکلروزیس
تصویر ۲: آترواسکلروز موجب تشکیل پلاک‌های چربی در رگ‌ها و کاهش سرعت جریان خون در رگ‌ها می‌شود.

مقادیر بالای چربی‌های اشباع و چربی‌های ترانس باعث افزایش مقدار لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) در خون می‌شوند. کلسترول LDL یک مولکول اختصاصی است که وظیفه حمل و نقل چربی و کلسترول را از کبد به خون و سایر بخش‌های بدن بر عهده دارد.

از سویی دیگر، مقادیر بالای چربی‌های اشباع و چربی‌های ترانس موجب کاهش مقدار لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) در خون می‌شوند که کلسترول را از سراسر بدن جمع‌آوری کرده و به کبد ارسال می‌کنند.

مصرف چربی‌های اشباع که در برخی از لبنیات (مانند کره)، گوشت و مرغ وجود دارد، با بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و حتی برخی سرطان‌ها ارتباط دارد.

در مقابل، چربی‌های اشباع نشده و چربی‌های امگا 3 و امگا 6 ممکن است برای کاهش بیماری‌های قلبی با کاهش نسبت LDL: HDL موثر باشند. رژیم غذایی با روغن‌های گیاهی، ماهی‌های چرب (مانند ماهی سالمون) و آجیل برای افزایش میزان چربی‌های امگا ۳ و ۶ اهمیت ویژه‌ای دارد.

ساختار شیمیایی چربی‌ها

ساختار تری گلیسیرید، از یک سر گلیسرول و سه دم اسید چرب تشکیل شده است. این چربی غیراشباع حاوی اسید‌های چرب زیر است:

  • اسید پالمیتیک
  • اسید اولئیک
  • اسید آلفا لینولنیک

به عبارت دیگر، تری گلیسیرید‌ها از سه زنجیره اسید چرب متصل به ستون فقرات گلیسرول تشکیل شده‌اند. اسید‌های چرب گروهی از ترکیبات زیستی هستند که از یک زنجیره هیدروکربنی طولانی با یک گروه کربوکسیل (-COOH) در انتهای خود (پایانه کربوکسیلی) تشکیل شده‌اند. تری گلیسیرید استر گلیسرول است، این بدان معنی است که تری گلیسیرید از یک واکنش هیدرولیزی بین سه گروه هیدروکسیل (-OH) گلیسرول و گروه‌های کربوکسیلی از سه مولکول اسید چرب ایجاد می‌شود.

اسیدهای چرب
تصویر ۳: اسیدهای چرب اشباع شده و اشباع نشده؛ ۱) ساختمان اسید چرب اشباع شده پالمیتیک اسید، ۲) ساختمان اسید چرب اشباع نشده اولئیک اسید.

طول زنجیره

زنجیره‌های اسید چرب در تری گلیسیرید‌هایی که به طور طبیعی اغلب بدون شاخه و غیر منشعب هستند، معمولا از 14 تا 24 اتم کربن ساخته شده‌اند که طول ۱۶ و ۱۸ کربنی متداول‌ترین آن‌ها است. اسید‌های چرب موجود در گیا‌هان و حیوانات به دلیل فرآیند بیوسنتزی موجود در این جانداران، معمولا از تعداد کمی اتم‌های کربن تشکیل شده‌اند. از طرفی دیگر، باکتری‌ها، توانایی تولید اسید‌های چرب با تعداد اتم کربن فرد و زنجیره‌های شاخه‌دار را دارند. در نتیجه، چربی حیوانات نشخوار کننده مانند گاو، حاوی نسبت قابل توجهی اسید‌های چرب زنجیره‌ای شاخه‌دار، به دلیل عملکرد باکتری‌ها در دستگاه گوارش آن‌ها است.

اسید‌های چرب با زنجیره‌های طولانی نسبت به نیرو‌های بین مولکولی (در این حالت نیرو‌های واندروالس) حساسیت بیشتری دارند و همین امر نقطه ذوب آن‌ها را بالا می‌برد. همچنین اسیدهای چرب با زنجیر‌ه‌های طولانی در هنگام متابولیسم، انرژی بیشتری در هر مولکول ایجاد می‌کنند.

یک مولکول تری‌ گلیسیرید از سه اسید چرب متصل به یک مولکول گلیسرول تشکیل می‌شود که آن‌ها را براساس طول زنجیره‌های کربنی طبقه‌بندی می‌کنند:

  • اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه: کمتر از 6 کربن
  • اسیدهای چرب با زنجیره متوسط: 6-12 کربن
  • اسیدهای چرب با زنجیره بلند: 13-21 کربن
  • اسیدهای چرب زنجیره‌ای بسیار طولانی: 22 یا بیشتر کربن
اسید پالمتیک
تصویر ۴: ساختمان شیمیایی اسید پالمیتیک با زنجیره بلند (۱۶ کربنی)

بیشتر چربی‌هایی که در غذاها مصرف می‌کنیم، اسیدهای چرب با زنجیره طولانی هستند. اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه عمدتاً هنگامی تولید می‌شوند که باکتری‌ها فیبرهای محلول در روده بزرگ را تخمیر کنند. اگرچه چربی شیر نیز حاوی مقادیر کمی اسید چرب با زنجیره کوتاه است.

چربی‌های زنجیره‌ای بلند و بسیار طولانی در جریان خون جذب می‌شوند و در صورت لزوم به سلول‌های بدن انتقال می‌یابند. از سویی دیگر، چربی‌های زنجیره کوتاه و متوسط ​​به طور مستقیم توسط کبد گرفته می‌شوند تا از آن‌ها به عنوان منبع انرژی استفاده کند.

درجه اشباع

اسید‌های چرب ممکن است در تعداد اتم‌های هیدروژنی که از زنجیره اتم‌های کربن منشعب می‌شوند، متفاوت باشند:

  • اسیدهای چرب اشباع شده: هنگامی ‌که هر اتم کربن موجود در زنجیره کربنی، به دو اتم هیدروژن پیوند می‌خورد، گفته می‌شود که اسید چرب اشباع شده است. اسید‌های چرب اشباع شده هیچ‌ گونه پیوند مضاعف یا دوگانه بین اتم‌های کربن ندارند، زیرا مولکول‌های کربن با هیدروژن اشباع شده هستند؛ یعنی آن‌ها با حداکثر تعداد اتم‌های هیدروژن پیوند برقرار کرده‌اند.
  • اسید‌های چرب اشباع نشده: این نوع از اسیدهای چرب حاوی یک پیوند دوگانه در نزدیکی وسط زنجیره هستند و باعث ایجاد یک خمیدگی در زنجیره می‌شوند. در این اسیدهای چرب، یکی از اتم‌های کربن، تنها به یک اتم هیدروژن پیوند خورده است و در این حالت با اتم کربن همسایه خود پیوند مضاعف ایجاد می‌کند.
  • اسیدهای چرب اشباع نشده چندگانه: در اسید‌های چرب اشباع نشده چندگانه ممکن است بین دو تا شش پیوند دوگانه در زنجیره کربنی وجود داشته باشد که منجر به چندین خمیدگی در ساختار این اسیدهای چرب می‌شود. با افزایش درجه اشباع، نقاط ذوب اسید‌های چرب غیر‌اشباع کاهش می‌یابد.
اسید چرب اشباع و غیر اشباع
تصویر ۵: ساختمان اسیدهای چرب اشباع (استئاریک اسید) و اشباع نشده (لینولئیک اسید)

ایزومرهای ساختاری

پیوند‌های دوگانه در اسید‌های چرب اشباع نشده، بسته به هندسه پیوند ممکن است در یک ساختار ایزومری «سیس» (Cis) یا «ترانس» (Trans) قرار گیرند. در ایزومر سیس، هیدروژن‌ها در یک طرف پیوند دو گانه قرار دارند، در حالی که در ترکیب ایزومر ترانس، هیدروژن‌ها در دو طرف مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند.

ایزومر های سیس و ترانس
تصویر ۶: ایزومرهای ساختاری سیس و ترانس اسیدهای چرب

عملکردها و مزایای چربی‌ها در بدن

چربی عملکردهای زیادی را در بدن بر عهده دارد و که برخی از آن‌ها برای سلامت بدن ضروری است:

  • انرژی: چربی یک منبع انرژی عالی است. این ماده در هر گرم 9 کالری تأمین می‌کند، در حالی که پروتئین و کربوهیدرات در هر گرم خود 4 کالری برای بدن فراهم می‌کنند.
  • تنظیم هورمون و ژن: چربی‌ها تولید هورمون‌های تولید مثلی، استروئیدی و همچنین ژن‌های دخیل در رشد و سوخت و ساز بدن را تنظیم می‌کنند.
  • عملکرد مغز: مصرف کافی چربی برای سلامتی مغز از جمله تنظیم خلق و خو و احساسات فرد مهم است.
  • جذب ویتامین‌های محلول در چربی: ویتامین‌های A ،D ،E و K باید با چربی مصرف شوند تا به درستی جذب بدن شوند.
  • طعم مواد غذایی: اضافه کردن چربی به مواد غذایی باعث می‌شود که آن‌ها خوش طعم‌تر شوند.

چربی‌های ذخیره شده در بدن به عنوان عایقی برای اندام‌های بدن هستند که می‌توانند بدن را گرم نگه دارند و منبع وسیعی از انرژی را در اختیار بدن قرار می‌دهند که برای انجام فعالیت‌های روزانه می‌تواند از آن‌ها استفاده کند.

انواع چربی‌ها و خواص شیمیایی آن‌ها

چربی‌های موجود به طور طبیعی حاوی نسبت‌های مختلفی از اسید‌های چرب اشباع و اشباع نشده هستند که این نسبت به نوبه خود میزان انرژی نسبی و نقطه ذوب آن‌ها را تعیین می‌کند:

چربی‌های اشباع شده

چربی‌های اشباع شده (Saturated Fatty Acids) یا (SFAs) مانند کره و سایر چربی‌های جامد حاوی درصد بالایی از اسید‌های چرب اشباع شده هستند. زنجیره‌های بدون انشعاب و مستقیم هیدروکربن در اسید‌های چرب اشباع شده می‌توانند خود را در یک حالت بسته بندی شده نزدیک یکدیگر قرار دهند. بنابراین، چربی‌های اشباع به راحتی منجمد می‌شوند و معمولاً در دمای اتاق جامد هستند.

این گروه از چربی‌ها در دماهای بالا بسیار پایدار هستند و در مقایسه با چربی‌های اشباع نشده در هنگام پخت و پز آسیب کمتری می‌بینند. مصرف اسیدهای چرب اشباع شده در رژیم می‌تواند سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) را در برخی افراد بالا ببرد، اگرچه این تا حدودی به نوع ترکیبات اسیدهای چرب بستگی دارد. همچنین لازم به ذکر است که کلسترول HDL نیز به طور معمول در اثر مصرف اسیدهای چرب اشباع، بالا می‌رود.

به طور کلی، تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف اسیدهای چرب اشباع شده اگر به صورت متعادل در رژیم غذایی قرار گیرد، تأثیر خنثی بر سلامتی دارد و به نظر نمی‌رسد باعث بیماری قلبی شود یا به آن کمک کند.

در حقیقت، برخی از غذاهایی که دارای چربی‌های اشباع هستند، ممکن است موجب سلامت در متابولیسم بدن شوند، به عنوان مثال، مطالعات نشان می‌دهد که تری گلیسیرید با زنجیره متوسط در روغن نارگیل و روغن نخل (پالم) ممکن است باعث افزایش سرعت متابولیک و کاهش کالری دریافتی بدن شوند.

چربی‌های اشباع شده معمولا در دمای اتاق جامد یا مومی هستند و بیشتر از محصولات حیوانی و روغن‌های گیاهان گرمسیری تهیه می‌شوند. مصرف بیش از حد چربی اشباع شده با افزایش سطح کلسترول LDL در خون و افزایش التهاب داخلی همراه است. بزرگسالان سالم باید میزان چربی اشباع شده خود را تا بیش از 10٪ کل کالری دریافتی روزانه محدود کنند. برای فردی که رژیم غذایی 2000 کالری دارد، این مقدار 22 گرم چربی اشباع یا کمتر در روز است. اگر میزان کلسترول LDL فردی بالا باشد، اغلب توصیه می‌شود میزان مصرف چربی اشباع را تا کمتر از 7٪ کل کالری دریافتی روزانه کاهش دهد. غذاهایی که چربی اشباع زیادی دارند، شامل موارد زیر هستند:

  • گوشت گاو، بره، گوشت و پوست طیور
  • انواع محصولات گوشتی فرآوری شده
  • محصولات لبنی پر چرب، مانند خامه، بستنی، شیر کامل، شیر با 2٪ چربی، پنیرهای با ۴٪ چربی
  • کره، شیر، چربی گوشت
  • روغن‌های گرمسیری مانند نخل، مغز نخل، روغن نارگیل
  • محصولات چرب فرآوری شده مانند کوکی‌ها، شیرینی‌ها و دیگر مواردی از این دست
منابع اسیدهای چرب اشباع شده
تصویر ۷: منابع اسیدهای چرب اشباع شده

چربی‌های اشباع نشده

چربی‌های اشباع نشده، مانند روغن زیتون (حاوی درصد بالایی از اسید‌های چرب اشباع نشده است) دارای نقاط ذوب کمتری نسبت به چربی‌های اشباع شده هستند. خمیدگی‌های ایجاد شده توسط پیوندهای دوگانه در اسید‌های چرب اشباع نشده از قرارگیری آن‌ها در کنار هم در قالب یک ساختمان پیوسته و محکم جلوگیری می‌کند.

این خمیدگی‌ها همچنین نیرو‌های بین مولکولی را بین زنجیره‌ها کاهش می‌دهند و باعث می‌شوند که چربی‌های اشباع نشده در حالت ایزومری سیس به سختی منجمد شوند. بنابراین، اسیدهای چرب اشباع نشده به طور معمول در دمای اتاق مایع هستند. چربی‌های اشباع نشده حاوی پیوند‌های کربن-هیدروژن کمتری نسبت به چربی‌های اشباع شده با همان تعداد اتم کربن هستند، به همین دلیل چربی‌های اشباع نشده در طی متابولیسم، انرژی کمتری نسبت به چربی‌های اشباع شده (با همان تعداد اتم‌های کربن) آزاد می‌کنند.

چربی اشباع نشده یگانه

اسیدهای چرب اشباع نشده یگانه (Monounsaturated fatty acids) یا (MUFAs) در ساختمان خود اغلب یک پیوند مضاعف یا دوگانه در زنجیره‌های کربن دارند. منابع غذایی اسیدهای چرب اشباع نشده معمولاً در دمای اتاق به شکل مایع دیده می‌شوند و برای مصارفی مانند پخت و پز نسبتاً پایدار هستند.

فراوان‌ترین اسیدهای چرب اشباع نشده یگانه اسید اولئیک است که روغن زیتون به مقدار زیادی از این اسید چرب در ترکیبات خود جای داده است.

اسیدهای چرب اشباع نشده یگانه در سلامتی انسان فواید بسیاری دارند. از جمله این فواید می‌توان به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های جدی مانند بیماری‌های قلبی و دیابت اشاره کرد.

با توجه به تحقیقات صورت گرفته، رژیم‌های غذایی که در آن‌ها از چربی‌های اشباع نشده یگانه استفاده می‌شود، نتایجی نظیر کاهش قابل توجه در قند خون، تری گلیسیرید، وزن و فشار خون در مقایسه با رژیم‌های فاقد این چربی‌ها مشاهده می‌شود. اسیدهای چرب اشباع نشده یگانه همچنین می‌توانند سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) خون را افزایش دهند. این چربی‌ها با ایجاد احساس سیری در فرد موجب کاهش کالری دریافتی روزانه و در نتیجه کاهش وزن می‌شوند.

این چربی‌ها از طریق منابع گیاهی تهیه می‌شوند و عبارتند از:

  • روغن زیتون، کانولا و روغن بادام زمینی
  • انواع دانه‌های آجیلی
  • آووکادو

چربی اشباع نشده چندگانه

اسیدهای چرب اشباع نشده چندگانه (Polyunsaturated Fatty Acids) یا (PUFAs) حاوی دو یا چند پیوند دوگانه در طول زنجیره کربنی خود هستند. با توجه به محل قرار گرفتن پیوندهای دوگانه، این اسیدهای چرب را می‌توان به گروه‌های زیر تقسیم کرد.

  • اسیدهای چرب امگا 3: چربی‌های امگا 3 حاوی اسید‌های چرب اشباع نشده‌ای هستند که در آن‌ها پیوند دوگانه، سه اتم کربن با کربن گروه متیل (در انتهای زنجیره) فاصله دارد. ماهی‌های آب سرد مانند ماهی قزل آلا، ماهی تن، شاه ماهی حاوی چربی‌های امگا 3 هستند. منابع گیاهی شامل چربی‌های امگا 3 شامل دانه‌های کتان، دانه‌های چیا و گردو هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ از سه اسید چرب  آلفالینولنیک اسید (ALA)، ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) تشکیل شده‌اند.
  • اسیدهای چرب امگا 6 (اسید لینولئیک): اسید‌های چرب امگا 6 دارای پیوند دوگانه‌ای هستند که شش اتم کربن با کربن گروه متیل فاصله دارد. این اسید چرب در گوشت گاو، تخم مرغ، روغن هسته انگور و ... یافت می‌شود.
منابع غذایی اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶
تصویر ۸: منابع غذایی اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶

این پیوندهای دوتایی باعث می‌شوند که این اسیدهای چرب نسبت به چربی‌های اشباع، دارای ساختمان انعطاف پذیر و روان‌تر باشند. از طرف دیگر، به دلیل ساختار انعطاف پذیری که دارند، بیشتر در معرض آسیب و شکستگی در زنجیره‌های خود هستند.

مطالعات نشان داده است که چربی‌های امگا 3 با زنجیره طولانی اثرات مفیدی در درمان و کاهش مشکلاتی نظیر التهاب، بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت، افسردگی و ... دارند.

در رژیم‌های غذایی میزان مصرف دو اسید چرب امگا ۳ و ۶ از اهمیت خاصی برخوردار است، به طوری که اگر مقدار امگا 3 در رژیم غذایی کم و میزان امگا ۶ بالا باشد، ممکن است بدن دچار واکنش‌های التهابی شود.

براساس تحقیقات صورت گرفته، در رژیم غذایی سالم انسان باید نسبت چربی‌های امگا 6 به امگا 3 بین 1: 1 و 4: 1 باشد. در حالی تخمین زده می‌شود که اکثر مردم این چربی‌ها را با نسبت 15-17: 1 در رژیم غذایی خود مصرف می‌کنند.

چربی‌های اشباع نشده چندگانه اغلب منشا گیاهی دارند و در منابع مختلف یافت می‌شوند:

  • روغن گل آفتابگردان، ذرت، سویا و روغن پنبه
  • دانه‌های آجیلی به خصوص گردو

چربی‌های سیس و ترانس

منابع طبیعی اسید‌های چرب اشباع نشده، غنی از ایزومر سیس هستند. در مقابل، چربی‌های ترانس در بین تولید کنندگان غذا‌های فرآوری شده از محبوبیت بالایی برخوردار هستند، زیرا در برابر خشکی و در دمای اتاق نسبت به چربی‌های سیس کمتر آسیب پذیر هستند. از سوی دیگر، چربی‌های ترانس باعث کاهش سیالیت (و عملکرد) غشای سلولی می‌شوند و در حالت کلی چربی‌های ترانس موجب اختلال در بسیاری از فرایندهای طبیعی بدن می‌شوند، اما ویژگی‌های بیوشیمیایی این ترکیبات هنوز به طور کامل شناخته نشده است.

چربی‌ های ترانس
تصویر ۹: مواد غذایی حاوی چربی‌های ترانس

چربی‌ها به عنوان ذخیره انرژی طولانی مدت در بدن عمل می‌کنند

تری گلیسیرید‌ها به عنوان ذخیره انرژی بسیار متمرکز نقش مهمی‌ در متابولیسم بدن دارند. به طوری که این ترکیبات در هنگام سوخت و ساز بدن، نسبت به کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها بیش از دو برابر انرژی (تقریباً نه کیلوکالری در گرم در مقابل چهار کیلوکالری در گرم) آزاد می‌کنند.

در حیوانات، نوعی از بافت همبند سست به نام بافت چربی وجود دارد که حاوی سلول‌های چربی یا آدیپوسیت هستند. آدیپوسیت‌ها سلول‌های تخصص یافته‌ای هستند که قطرات چربی را ساخته و ذخیره می‌کنند. بسته به شرایط فیزیولوژیکی بدن حیوان، آدیپوسیت‌ها چربی‌های حاصل از رژیم غذایی را در کبد ذخیره می‌کنند و یا چربی‌های ذخیره شده را برای تأمین اسید‌های چرب و گلیسرول در گردش خون مورد تجزیه قرار می‌دهند.

در صورت نیاز به انرژی، تری گلیسیرید‌های ذخیره شده تجزیه می‌شوند تا گلوکز و اسید‌های چرب آزاد کنند. گلیسرول توسط کبد می‌تواند به گلوکز که منبع انرژی دیگری است، تبدیل شود. هورمون گلوکاگون پیام‌رسانی برای تجزیه تری گلیسیرید توسط لیپاز‌های حساس به هورمون برای آزادسازی اسید‌های چرب آزاد است. اسیدهای چرب ‌با آلبومین (پروتئین موجود در پلاسمای خون) ترکیب شده و در جریان خون به نقاطی که در آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد مانند عضله قلب و ماهیچه‌های اسکلت منتقل می‌شود.

در روده، تری گلیسیرید‌های موجود در رژیم غذایی به گلیسرول و اسید‌های چرب تقسیم می‌شوند (به این فرایند لیپولیز گفته می‌شود)، که می‌توانند در رگ‌های خونی حرکت کنند. تری گلیسیرید‌ها از اجزای سازنده خود در خون بازسازی شده و بخشی از ساختمان لیپوپروتئین‌ها را تشکیل می‌دهند و اسید‌های چرب را به سلول‌های چربی منتقل می‌کنند.

سایر نقش‌های چربی‌ها در بدن

رسوبات چربی جمع آوری شده در بافت چربی می‌توانند برای محافظت اندام‌های درونی بدن در برابر عوامل محیطی موثر باشند و لایه‌های چربی زیر پوست (به نام چربی زیر جلدی) نیز می‌توانند به حفظ دمای بدن کمک کنند. چربی زیر جلدی حیوانات را به دلیل کاهش میزان انتقال حرارت در چربی، در برابر سرما عایق می‌کند، این ویژگی چربی‌ها بیشتر در حیوانات ساکن در آب‌ها یا اقلیم‌های سرد مانند نهنگ‌ها، وال‌ها و خرس‌ها دیده می‌شود.

ویتامین‌های محلول در چربی یعنی ویتامین‌های A، D، E و K فقط با مولکول‌های چربی قابل هضم، جذب و انتقال هستند. کمبود ویتامین A منجر به نابینایی در شب می‌شود و برای رشد بدن مورد نیاز است، در حالی که ویتامین D در تشکیل استخوان‌های در حال رشد نقش دارد، ویتامین E نیز یک آنتی اکسیدان مهم است و ویتامین K برای لخته شدن خون در بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چربی‌هایی که در محصولات لبنی وجود دارند،‌ منبع اسید‌های چرب ضروری لینولات و لینولنات هستند. این اسیدهای چرب نمی‌توانند در داخل بدن سنتز شوند و باید از طریق رژیم غذایی برای بدن تامین شوند. از سویی دیگر، اسیدهای چرب ضروری نقطه شروع سنتز اسید‌های چرب غیراشباع دیگر هستند. اسید‌های چرب اشباع نشده بیست کربنی که معمولاً در انسان اسید آراشیدونیک (Arachidonic Acid) یا (AA) را می‌سازند، نیز پیش‌ساز‌های «ایکوزانوئید‌ها» (Eicosanoids) هستند. ایکوزانوئیدها به عنوان «هورمون‌های محلی» (Local Hormones) شناخته می‌شوند زیرا تاثیر کوتاه مدتی را در بدن ایجاد می‌کنند و باعث تغییر فعالیت سلول‌هایی می‌شوند که در اطراف آن‌ها قرار گرفته‌اند.

اگر مطالعه این مطلب برای شما مفید بود، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شود:

^^

بر اساس رای ۴۲ نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
منابع:
Health LineNew World Encyclopedia
۱ دیدگاه برای «چربی چیست؟ — به زبان ساده»

دردود بر شما .

قدردان سرکار خانم دلخواهی و همینطور فرادرس.
چند سایت رو مطالعه کرده بودم اما مطالب به این شکل کامل و با جزییات نبود .
پاینده باشید.

پیمان نقدی

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *