فرادرسساخت فیلم آموزشی موفق — راهنمای گام به گام و به زبان ساده
ساخت فیلم آموزشی موفق از روی صفحه نمایش کامپیوتر را می‌توان به عنوان راهی قدرتمند در اشتراک‌گذاری اطلاعات و آموزش‌های ویدیوی دانست. در این آموزش قصد داریم تا با بررسی نکاتی ساده، چگونگی ساخت فیلم آموزشی موفق را بررسی کنیم. بنابراین، قبل از اینکه اولین آموزش ویدیویی خود را ضبط کنید بهتر است مواردی جهت ضبطِ باکیفیت تصاویر از صفحه نمایش و ارائه آن به مخاطب را با هم بررسی کنیم.
1. تمامی محتویات مانیتور را می‌توان ضبط کرد
هر آن‌چه که در مانیتور خود مشاهده می‌کنید را می‌توانید برای محتوای خود ضبط کنید. این مورد را باید از جمله فواید ضبط آموزش ویدیویی دانست. بنابراین، بهتر است برای بهبود آموزش خود، از تمامی ابزارها همچون پاورپوینت، اکسل، صفحات وب و ... در آن بهره بگیرید.
البته این‌کار، نقاط ضعفی هم دارد که از آن‌جمله می‌توان به این مطلب اشاره کرد که امکان دارد به طور تصادفی، نوتیفیکیشین‌ها (اعلان) و پنجره‌های «پاپ‌آپ» (Popups) را نیز ضبط کنید. علاوه بر این، در صورتیکه دسکتاپ نامرتبی هم داشته باشید، آن را نیز برای مخاطبان خود ضبط می‌کنید که ممکن است کمی آزاردهنده باشد. برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقاتی بهتر است قبل از شروع ضبط، آیکون‌های ناخواسته در دسکتاپ خود را حذف کنید. در تصویر زیر می‌توانید تفاوت یک دسکتاپ مرتب را با نوع نامرتب مقایسه کنید.
غیر فعال کردن اعلان اپلیکیشن‌های مختلف و بستن کامل نرمافزارهای پیام‌رسان سبب خواهند شد خروجی کار شما به مراتب کیفیت بیشتری پیدا کند و البته در نظر مخاطب نیز حرفه‌ای‌تر جلوه یابد. پس بهتر است قبل از شروع کار این موارد را نیز انجام دهید.
2. برای ارائه مطالب، برنامه‌ای مناسب تدوین کنید
از جمله مواردی که در ضبط یک ویدیو آموزشی موفق باید در نظر داشته باشید، پرهیز از ارائه مطالب به صورت بی‌هدف و پراکنده است. بسیاری از افراد، به هنگام بیان مطالب، دچار پریشانی می‌شوند که همین امر، ارائه مناسب را دشوار می‌کند. به همین منظور بهتر است برای آموزش مطالب خود، برنامه‌ای مدون داشته باشید.
همراه داشتن رئوس مطالب یا متنی که شما را به هنگام ضبط ویدیوی، راهنمایی کند، در خروجی کار شما بسیار موثر خواهد بود. هر‌آن‌چه که نیاز دارید را یادداشت کنید تا به هنگام ضبط، تمرکز داشته باشید. در یادداشت‌های خود می‌توانید تمامی جزییات را وارد کنید یا مطالب را به صورت فهرست شده بنویسید. درواقع، هر نکته مهم در آموزش را یادداشت کنید تا فراموش نشود. توجه داشته باشید که اگر متن یا رئوس مطالب را در اختیار نداشته باشید، احتمالاً آموزش شما انسجام لازم را پیدا نخواهد کرد.
3. تاثیر زمان در ساخت فیلم آموزشی موفق
پاسخ این سوال که زمان یک ویدیو آموزشی موفق چه مقدار باید باشد، ساده نیست و باید گفت که به محتوای ارائه شده بستگی دارد. ویدیو کوتاه، گزینه مناسبی است اما اگر از نکات و اطلاعات مهم چشم‌پوشی کنید، امکان دارد به مذاق مخاطبان خوش نیاید. در مقابل، اگر ویدیوهایی طولانی را ضبط کنید و در آن‌ها انبوهی از اطلاعات غیر ضروری برای بینندگان خود ارائه دهید، ممکن است از دنبال کردن ویدیو صرف‌نظر کنند. برای بدست آوردن یک زمان بهینه، باید به طور کامل بر محتوای مورد نظر تمرکز کنید و تنها اطلاعات مرتبط را آن‌هم در کوتاه‌ترین حالت ممکن بیان کنید.
4. تاثیر کیفیت صدا در ساخت فیلم آموزشی موفق
کیفیت مناسب صدا، تفاوت آشکاری در خروجی نهایی ویدیو آموزشی شما خواهد داشت. در حقیقت، یکی از مواردی که سبب می‌شود تا مخاطبان، از آموزش شما استقبال نکنند، کیفیت صدای نامناسب است. بهترین کار برای جلوگیری از این اتفاق، داشتن برنامه مدون و استفاده از راه‌کارهای بهبود کیفیت ضبط صدا است.
از میکروفون داخلی کامپیوتر استفاده نکنید
در بسیاری از موارد، با استفاده از تنظیماتی می‌توان کیفیت صدای ضبط شده با میکرفون داخلی کامپیوتر را بهبود بخشید اما با وجود اینکه استفاده از این میکروفون ممکن است راه‌گشا باشد، نتایج قابل قبولی بدست نمی‌دهد. استفاده از میکروفون‌های اکسترنال، کیفیت صدای ضبط شده را ارتقا می‌دهد. حتی میکروفون‌های ساده USB هم بهتر از میکروفون‌های داخلی عمل می‌کنند.
حذف نویز محیط
میکروفون شما می‌تواند هرگونه نویز را در محیط اطراف خود جذب و ضبط کند. حتی لوازمی که در ظاهر بی‌صدا هستند، نویز تولید می‌کنند. به طور مثال می‌توان به لامپ‌های مهتابی و سیستم‌های تهویه مطبوع (کولرهای گازی، آبی، فن‌کوئل‌ها و چیلرها) اشاره کرد. حتی در مواردی، صداهای بلندتر خارج از خانه از جمله صدای بازی بچه‌ها نیز توسط میکروفون‌ها ضبط می‌شوند. برخی از نرمافزارهای صوتی و تصویری وجود دارند و شما به کمک آن‌ها می‌توانید به حذف نویز محیطی بپردازید.
نصب میکروفون در محل مناسب
میکروفون خود را در جایی نصب کنید که بتواند به خوبی، صدای شما را دریافت و ضبط کند. از قرار دادن میکروفون کنار فنِ لپ‌تاپ و کامپیوتر خودداری کنید.
5. ویدیو خود را در اندازه مناسب ضبط کنید
همانطور که در ابتدای متن هم به آن اشاره شد، می‌توانید هر‌آن‌چه که در مانیتور شما وجود دارد را ضبط کنید اما با این کار در نهایت، تصویری مناسب به مخاطب خود ارائه نمی‌دهید. در مقابل، بهتر است تنها بخش‌های مهم از تصویر را ضبط کنید. بسیاری از نرمافزارهای ضبط ویدیویی، به شما اجازه می‌دهند تا بخش خاصی از مانیتور خود را ضبط کنید و به کمک آن به بیان جزییات بپردازید. بخش‌هایی از تصویر را که موجب گمراهی مخاطب می‌شوند حذف کنید و تنها بخش‌های مهم را در قاب، جای دهید.
توجه کنید که اگر بخواهید تنها از یک بخش مانیتور خود در آموزش استفاده کنید، در صورت تنظیم نامناسب، مخاطبان مجبور می‌شوند تا تمامی صفحه‌نمایش را به جای بخش مورد نظر مشاهده کنند که قدری آزاردهنده خواهد بود.
به هنگام ضبط ویدیویی، ابعاد تصویر را متناسب با محل اشتراک‌گذاری ویدیو تنظیم کنید و از اندازه‌های استاندارد تصویر غافل نشوید. از اندازه‌های غیر معمول، کشیده یا عریض اجتناب کنید چراکه این‌کار در نهایت، به هنگام اشتراک‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی، نوارهای سیاهی در اطراف تصویر شما بوجود می‌آورد.
6. به طور صحیح از وب‌کم استفاده کنید
ارزش ارتباط چشمی را هیچ‌گاه فراموش نکنید. ویدیویی که با وب‌کم تهیه می‌کنید، برای شما ایجاد اعتبار می‌کند. مخاطبان شما از این طریق، با شما ارتباط چشمی برقرار و پیام شما را بهتر دریافت می‌کنند. موقعیت خود را جلوی دوربین طوری تنظیم کنید که خوب به نظر برسد. به اشیای موجود در پس‌زمینه توجه داشته باشید. اگر پشت سر شما چیزی وجود دارد که نمی‌خواهید دیده شود، آن را حذف کنید. توجه به آراستگی ظاهری نیز از نکات مهم به هنگام ساخت فیلم آموزشی موفق است.
به هنگام استفاده از وب‌کم، با کمی صرف زمان می‌توانید جایگاه مناسبی برای خود مشخص کنید. مطمئن شوید که دوربین به درستی صورت شما را ضبط می‌کند و جهت آن به سمت بینی، گوش یا پیشانی شما قرار نگرفته باشد. همچنین بهتر است در مقابل یک منبع نور بنشینید و دوربین پشت به آن منبع نور قرار داشته باشد.
۷. به حرکت نشانگر ماوس خود توجه داشته باشید
یکی از المان‌هایی که در تمامی ویدیو‌های آموزشی خود از آن بهره می‌گیرید، نشانگر (کرسر) ماوس است. در حقیقت، این نشانگر ماوس شماست که به مخاطب می‌گوید به کدام بخش از مانیتور نگاه کند. علاوه بر این، نشانگر موس به مخاطب کمک می‌کند تا حرکات شما در صفحه را دنبال و به کمک آن، محل توضیحات شما و موضوع مورد نظر را به درستی درک کند.
از حرکات دوار پرهیز کنید
حرکت دادن موس به صورت دوار به شکلی است که گویی با دستان خود مشغول صحبت کردن هستید و این کار، سبب گمراهی بیننده می‌شود زیرا نمی‌داند که به کجا باید نگاه کند. سعی کنید موس خود را به طور مشخص به محل مورد نظر هدایت کنید.
از حرکات سریع دوری کنید
اگر موس خود را با سرعت زیادی حرکت دهید، مخاطبان شما نمی‌دانند که به کجا نگاه کنند و برای دنبال کردن موس، با مشکل مواجه می‌شوند. این کار در نهایت باعث می‌شود تا آن‌ها، ویدیوی آموزشی شما را دنبال نکنند.
سرعت موس خود را کاهش دهید
برخی از نرمافزارهای ضبط ویدیویی همچون کمتازیا به شما این امکان را می‌دهند تا سرعت موس خود را به هنگام ضبط، کاهش دهید، به اینصورت که موس را با سرعتی مناسب و در مسیری روان حرکت می‌دهند تا مخاطب سردرگم نشود.
۸. تاثیر تدوین و بازبینی در ساخت فیلم آموزشی موفق
برای همه ما پیش می‌آید که اشتباه کنیم. ممکن است به هنگام ضبط ویدیو، ماوس خود را به اشتباه به محل دیگری ببرید یا روی گزینه دیگری کلیک کنید یا مواردی از این‌دست برای شما پیش بیاید. برای حل این مشکل کافی است تا از نرمافزارهای تدوین ویدیو استفاده کنید تا مشکل ایجاد شده برطرف شود. حتی اگر در ضبط، اشتباهی نیز رخ نداده باشد، به دلایل مختلفی ممکن است نیاز به ویرایش محتوای خود داشته باشید. این‌کار نه‌تنها باعث می‌شود که آموزش شما دقیق‌تر و متمرکز‌تر باشد، بلکه خروجی کار نیز حرفه‌ای و مرتب خواهد بود.
۹. از شرایط سایت مرجع اشتراک ویدیو، آگاهی داشته باشید
برای ساخت فیلم آموزشی موفق قبل از شروع فرآیند ضبط باید سایت مورد نظر خود را برای اشتراک ویدیو مشخص کنید. با مشخص کردن سایت، از موارد زیر آگاهی پیدا خواهید کرد:
- نوع فایل ویدیویی
- اندازه فایل
- اطلاعات اضافی همراه با ویدیو نظیر برچسب‌ها و ...
- نحوه آپلود فایل
هرقدر اطلاعات بیشتری داشته باشید، بهتر است چراکه به شما در ساخت فیلم آموزشی موفق کمک می‌کند.
در آموزش‌های آینده مجله فرادرس، در خصوص نحوه ضبط ویدیو آموزشی با کمتازیا به بحث خواهیم پرداخت.
اگر شما این مطلب را با هدف تهیه ویدیو‌های آموزشی مطالعه کرده‌اید، لازم است یادآور شویم، «فرادرس» که تا به امروز بیش از ۱۵.۰۰۰ ساعت آموزش را توسط ۱.۵۰۰ عضو هیئت علمی خود به انتشار رسانده، می‌تواند بستر مناسبی برای انتشار آموزش‌ها و تجربیات آموزشی‌تان باشد و به شما در رسیدن به چند صد هزار مخاطب برای آموزش‌هایتان یاری برساند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر برای تدریس در فرادرس روی این لینک (+) کلیک کنید.
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:
- مجموعه آموزش‌های مهارت‌های ارائه و ساخت اسلاید
- مجموعه آموزش‌های افتر افکت (Adobe After Effects)
- آموزش ضبط صفحه دسکتاپ و تدوین فیلم با نرم‌افزار کمتازیا (Camtasia Studio)
- ۵ نرم‌افزار پرکاربرد ضبط ویدئو از صفحه نمایش برای ویندوز
- بهترین نرمافزارهای ضبط صفحه نمایش ۲۰۱۹ — فهرست کاربردی
^^
میکروفن بویا ام وان
سلام وقت بخیر.
ممنون میشم میکروفن مناسب هم معرفی بفرمایید که از نظر اقتصادی هم تو این شرایط به صرفه باشه. حتی شده فقط میکروفن نه هدفون.
ممنون
لطفا میکروفون مورد نیاز را معرفی کنید . ممنون میشم