ارزش بیت کوین چیست و قیمت بیت کوین چگونه تعیین می شود؟

بیش از ده سال از معرفی بیت‌کوین به عنوان یک سیستم پرداخت همتا به همتا و غیرمتمرکز می‌گذرد اما همچنان سوالات زیادی در مورد ماهیت و ارزشمندی آن وجود دارد. در حال حاضر، افراد زیادی در دنیا هستند که اطلاعات زیادی در مورد بیت‌کوین ندارند اما با هر افزایش قیمت، تمایل به کسب اطلاعات در این مورد بیشتر و بیشتر می‌شود. در این مقاله قصد داریم به یکی از پرتکرارترین سوالات در این زمینه یعنی، ارزش بیت کوین چیست به طور کامل پاسخ دهیم.

بیت‌کوین و رمزارزها

بیت‌کوین در سال 2009 توسط «ساتوشی ناکاموتو» به عنوان یک سیستم پرداخت همتا به همتا و غیرمتمرکز به دنیا ارائه شد. بیت‌کوین به طور عمده‌ از تکنیک‌های رمزنگاری برای حفظ امنیت سیستم استفاده می‌کند و به همین دلیل، به این دسته از ارزهای دیجیتال، «رمزارز» یا «کریپتوکارنسی» گفته می‌شود. هدف از ایجاد بیت‌کوین، راه‌اندازی سیستم مالی است که در آن واسطه‌ها حذف می‌شوند و افراد بدون این‌که به یکدیگر اعتماد کنند می‌توانند سکه‌های آن را بین یکدیگر جابجا کنند. حذف واسطه‌ها از تراکنش مالی، منجر به کاهش هزینه پرداخت و افزایش سرعت تراکنش‌ها می‌شود.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

بنابراین، بیت‌کوین اغلب به عنوان جایگزینی برای پول فیات رایج مانند «دلار» و «یورو» شناخته می‌شود که تولید و توزیع آن‌ها تحت نظارت بانک مرکزی است. دلیل ارزشمندی پول فیات در گذشته، فلزات گران‌بها مثل طلا و نقره بودند اما در حال حاضر، دلیل ارزشمندی پول فیات این است که توسط مقام‌های رسمی و به پشتوانه اقتصاد هر کشور ایجاد و به طور گسترده در مبادلات روزمره از آن استفاده می‌شود. بیت‌کوین برخلاف پول فیات نه پشتوانه دولتی دارد و نه در معاملات خرده‌فروشی به کار گرفته می‌شود. پس ارزش بیت کوین چیست و چرا این‌قدر مورد توجه عموم مردم دنیا قرار گرفته است؟ در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد.

چرا ارزهای سنتی ارزشمند هستند؟

پیش از این‌که به سوال ارزش بیت کوین چیست پاسخ دهیم، ابتدا به تاریخچه پول و دلیل ارزشمندی آن می‌پردازیم. یک ارز در صورتی کاربردی است که بتواند ارزش خود را در طی زمان حفظ کند. در طول تاریخ و در بسیاری از جوامع، کامودیتی‌ها به خصوص فلزات گران‌بها همچون طلا و نقره و سایر کالاها مانند ذرت به عنوان وسیله پرداخت استفاده می‌شدند چرا که باور عموم مردم این بود که کامودیتی‌ها ارزش زمانی خود را حفظ می‌کنند. منظور از کامودیتی همه کالاهایی هستند که می‌توانند به عنوان وسیله مبادله و معامله استفاده شوند. نفت خام، بنزین، طلا، ذرت و دانه‌‌های کاکائو از جمله کامودیتی‌های معروف هستند.

با گذشت زمان، به دلیل سختی حمل و نقل کامودیتی‌ها و احتمال از بین رفتن برخی از آن‌ها، جوامع به ضرب سکه روی آوردند. البته همچنان دلیل ارزشمندی سکه‌های ضرب شده، فلزات استفاده شده در آن‌ها است که ماندگاری طولانی دارند و استهلاک آن‌ها بسیار ناچیز است. از جایی به بعد در تاریخ، جابجایی سکه‌های فلزی نیز سخت شد و کم‌کم قراردادهای سکه و پس از آن پول‌های کاغذی ایجاد شدند. ارزهای سنتی با داشتن شش ویژگی زیر به طور گسترده در اقتصاد مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• نایابی «Scarcity»
• تقسیم‌پذیری «Divisibility»
• کاربرد و سودمندی «Utility»
• قابلیت حمل و نقل «Transportability»
• دوام «Durability»
• جعل‌ناپذیری «Counterfeitability»

این ویژگی‌ها، اعمال سیاست‌های پولی را برای کنترل تورم ممکن می‌سازند و با داشتن این ویژگی‌ها، اطمینان به ایمنی پول ایجاد می‌شود و مردم به طور گسترده از آن استفاده می‌کنند. با این وجود، همچنان تعیین ارزش ارزهای رایج موضوع مناقشه است. ارزش پول تا سال‌ها تابعی از خواص فیزیکی ذاتی فلزات مختلف بود. به عنوان مثال طلاه به عنوان یکی از ارزهای رایج، ارزش خود را بر اساس هزینه‌های استخراج و عوامل کیفی آن مانند درخشش و خلوص به دست می‌آورد.

امواج الیوت یکی از روش‌های مهم تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی است که با استفاده از تئوری آشوب ایجاد شده است. این روش در تحلیل بازار بسیار دقیق است. به دلیل اهمیت یادگیری امواج الیوت برای کسب درآمد از ارز دیجیتال و سایر بازارهای مالی، «فرادرس» فیلم آموزش مقدماتی امواج الیوت Elliott Waves در تحلیل تکنیکال را تدوین کرده که لینک آن در ادامه آمده است.

• برای دیدن فیلم آموزش مقدماتی امواج الیوت Elliott Waves در تحلیل تکنیکال + اینجا کلیک کنید.

پول در عصر جدید

در حال حاضر ارزش‌گذاری پول‌های فیات رایج که از کاغذ ساخته شده‌اند به فلزات یا فرآیند تولید آن‌ها وابسته نیست. برای مدت زمان طولانی، طلا پشتوانه پول کاغذی بود و ارزش پول هر کشور بر اساس ذخایر طلای آن سنجیده می‌شد. حتی امروزه نیز برخی از ارزهای فیات رایج، نماینده مقداری مشخص از کامودیتی‌ها هستند و هر سکه یا اسکناس آن‌ها قابلیت تبدیل به مقدار مشخصی از یک کالای مبادله‌ای را دارد.

ایده ارزش پول در قرن هفدهم به طور کلی عوض شد. در آن سال‌ها، «جان لاو» (John Law) - اقتصاددان اسکاتلندی -  عنوان می‌کند که ارزش یک ارز، وابسته به تقاضای عمومی برای آن و توانایی ارز در به حرکت‌ انداختن چرخ تجارت در داخل یک اقتصاد و خارج از آن است. این ایده به نظریه اعتباری مدرن برای سیستم‌های پولی فعلی بسیار نزدیک است. در این نظریه، بانک‌های تجاری با وام دادن به وام‌گیرندگان پول ایجاد می‌کنند که همین مساله ارزش برای آن ارز ایجاد می‌کند. وام‌گیرندگان نیز از پول برای خرید کالاها و خدمات و افزایش سرعت گردش ارز در یک اقتصاد استفاده می‌کنند.

تا سال 1971 پول‌های رایج دنیا، ارزش خود را نسبت به دلار آمریکا می‌سنجیدند و دلار آمریکا نیز به پشتوانه طلا تولید می‌شد. در سال 1971 نگرانی وجود داشت که عرضه طلای آمریکا برای پشتیبانی از نرخ دلار در گردش کافی نباشد. به همین دلیل، استاندارد طلا به کل کنار گذاشته شد. بسیاری از ارزهای رایج امروزی ارز فیات هستند به این معنی که توسط یک دولت صادر می‌شوند و پشتیبانی از آن توسط کالاها صورت نمی‌گیرد. اعتبار این ارزها به قدرت اقتصادی کشور و پذیرش ارز از جانب عموم مردم برمی‌‌گردد.

بسیاری از دولت‌ها و جوامع دریافته‌اند که ارزهای فیات با دوام‌ترین ارزها هستند و کمترین احتمال از دست دادن ارزش را دارند چرا که ارزش آن‌ها تابعی از تقاضا و عرضه است. دلیل ارزشمندی دلار آمریکا در برابر سایر ارزهای دنیا نیز به قدرت اقتصادی آمریکا و تسلط آن بر اقتصاد دنیا برمی‌گردد.

ارزش ارزهای دیجیتال چیست ؟

پیش از پاسخ به سوال ارزش بیت کوین چیست باید به تغییر ماهیت ارز در عصر جدید اشاره کرد. هر بحثی در مورد ارزش بیت کوین تنها در این چهارچوب می‌تواند مورد قبول واقع شود. همانطور که گفته شد، طلا به به دلیل ویژگی‌های فیزیکی ذاتی آن به عنوان ارز مورد استفاده قرار گرفت اما انجام معاملات با استفاده از طلا بسیار دشوار بود. پول کاغذی اگرچه یک تحول در این مسیر بود اما نیاز به ساخت و نگهداری داشت و فاقد تحرک و سهولت لازم برای دنیای امروزی بود.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

تکامل دیجیتالی پول در عصر حاضر، ارزش ارزها را از ویژگی‌های فیزیکی آن‌ها دور کرده و به عملکرد آن‌ها در اقتصاد متصل کرده است. در جریان بحران اقتصادی، برای نجات بسیاری از شرکت‌های تجاری و مالی، دولت آمریکا به سادگی با دستکاری اعداد ترازنامه در سیستم بانک مرکزی، پول جدید تولید کرد. انجام این کار در بستر سیستم‌های قدیمی غیرممکن یا زمان‌بر است و همین مساله سیاست‌گذاری پولی و مالی را با مشکل مواجه می‌کند.

ارزش بیت کوین چیست ؟

بیت کوین نه از حمایت مقام‌های دولتی و حکومتی برخوردار است و نه از بانک‌ها به عنوان واسطه تایید و ثبت تراکنش‌ها استفاده می‌کند. بیت‌کوین یک شبکه غیرمتمرکز متشکل از گره‌های مستقل است که این گره‌ها در طی فرآیند الگوریتم اجماع، تراکنش‌ها را تایید و ثبت می‌کنند. بنابراین، در شبکه بیت‌کوین هیچ شخص یا سازمانی مسول تراکنش‌های کاربران نیست و در صورتی که اشتباهی در معاملات انجام شود، سازمانی وجود ندارد که با مراجعه به آن بتوان تراکنش‌ها را تغییر داد.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

با این وجود، بیت کوین و به طور کلی رمزارزها، برخی از ویژگی‌های سیستم ارز فیات را دارند. به عنوان مثال بیت‌کوین کمیاب است و می‌توان آن را به واحد‌های تشکیل‌دهنده‌ای به نام «ساتوشی» تقسیم کرد. بیت کوین قابل جعل نیست و تنها مشکلی که می‌تواند در این بخش وجود داشته باشد مساله «خرج کردن دوباره» (double-spending) است. منظور از خرج کردن دوباره این است که کاربر، یک بیت‌کوین را همزمان از طرق مختلف انتقال دهد که این مساله می‌تواند باعث ایجاد چندین رکورد از یک بیت‌کوین شود.

خرج کردن مضاعف با توجه به اندازه شبکه بیت‌کوین عملا غیرممکن است. برای این‌که شبکه بیت‌کوین از کار بیفتد، حمله به اصطلاح 51 درصدی باید صورت بگیرد. در این حالت، نیروهای مخرب باید بیش از 51 درصد کل توان شبکه را در اختیار داشته باشند تا بتوانند بر کل شبکه مسلط شوند و سوابق را جعل کنند. چنین حمله‌ای به بیت‌کوین به تلاش، پول و قدرت محاسباتی زیادی نیاز دارد و در نتیجه احتمال انجام آن بعید است.بیت‌کوین در ویژگی کاربردی بودن و سودمندی آن‌چنان موفق نیست چرا که از آن به ندرت در معاملات خرده‌فروشی استفاده می‌شود.

دلیل اصلی ارزش بیت کوین چیست ؟

با این توضیحات می‌توان گفت پاسخ سوال ارزش بیت کوین چیست در عرضه و تقاضا نهفته است. استدلال مورد استفاده برای ارزش بیت‌کوین مشابه استدلال‌های صورت گرفته برای طلا است و این دو شباهت‌های زیادی به یکدیگر دارند. تعداد کل بیت‌کوین‌های موجود 21 میلیون است که اگر بیت‌کوین‌های گم شده را از این مقدار کم کنیم به عدد پایین‌تری می‌رسیم.ارزش بیت‌کوین تا حدودی می‌توان گفت تابعی از کمبود آن است.

عرضه بیت‌کوین در طول زمان کاهش می‌یابد و در سال 2140 میلادی به کل تمام می‌شود. همین مساله منجر به افزایش دائمی قیمت آن می‌شود. تریدرها و سرمایه‌گذاران نیز برای بهره‌مندی از بخش از سود این فرآیند، دائم در حال ترید بیت‌کوین هستند. بیت‌کوین همچنین مانند طلا، کاربردهای محدودی نیز دارد. کاربرد اصلی بیت‌کوین و تکنولوژی بلاک چین در پرداخت‌های بین‌المللی است که با هزینه کم و سرعت بیشتر نسبت به روش‌های معمولی انجام می‌شود.

پاسخ دیگر به سوال ارزش بیت کوین چیست بر مبنای هزینه انجام شده برای تولید یک بیت‌کوین ارائه شده است. بسیاری از فعالان بازار ارزهای دیجیتال بر این باور هستند که ارزش بیت کوین به هزینه‌های انجام شده برای تولید آن بستگی دارد. برای تولید یک بیت‌کوین، هزینه اولیه خرید دستگاه‌های ماینر و هزینه متغیر مصرف برق وجود دارد که این هزینه توسط ماینرها پرداخت می‌شود. بر اساس تئوری‌های اقتصادی، در بازار رقابتی بین تولید‌کنندگان یک محصول، قیمت فروش محصول به سمت هزینه نهایی تولید آن گرایش پیدا می‌کند. شواهد تجربی نشان می‌دهد که قیمت بیت‌کوین نیز در طول زمان با نظریه هزینه تولید منعکس می‌شود.

با ادامه افزایش قیمت بیت‌کوین، کاربران با کسر کوچکی از یک بیت‌کوین می‌توانند همچنان در تراکنش‌های مربوط به این ارز دیجیتال شرکت کنند چرا که واحد آن ساتوشی برای هشت واحد قابل تقسیم است. توسعه کانال‌های جانبی مانند شبکه لایتنینگ نیز می‌تواند ارزش اقتصادی بیت‌کوین را با همه‌گیر کردن کاربرد آن افزایش دهد. برای مطالعه بیشتر در مورد پشتوانه و ارزش بیت کوین، مطالعه مطلب زیر پیشنهاد می‌شود.

• پشتوانه مالی بیت کوین چیست و چقدر معتبر است؟ — به زبان ساده

چالش‌های ارزش‌ بیت‌کوین چیست ؟

بیت‌کوین به عنوان ابزار ذخیره ارزش، با یک چالش بزرگ روبه‌رو است. سودمندی بیت‌کوین به عنوان ابزاری برای ذخیره ارزش، به سودمندی آن به عنوان وسیله مبادله بستگی دارد. برای این‌که چیزی برای ذخیره ارزش استفاده شود، باید ارزش ذاتی داشته باشد. اگر بیت‌کوین به عنوان وسیله مبادله نتواند موفقیتی کسب کند، هیچ سودمندی عملی و در نتیجه ارزش ذاتی نخواهد داشت و درنتیجه به عنوان ذخیره ارزش استفاده نخواهد شد.

فیلم آموزش راه اندازی ریگ ماینینگ رمزارزها و ارزهای دیجیتال در فرادرس

کلیک کنید

محرک اصلی قیمت بیت‌کوین از ابتدای پیدایش تا کنون سفته‌بازی بوده است. بیت‌کوین با افزایش قیمتی شدید در طی این سال‌ها و توجه رسانه‌ای عمیق، ویژگی‌های یک حباب قیمتی را به نمایش گذاشته است. با پذیرش بیشتر بیت‌کوین توسط مردم، سازمان‌ها و دولت‌ها این حباب قیمتی نیز به احتمال زیاد از بین خواهد رفت اما حرف زدن از آینده دور کمی سخت است. مشکلات موجود در پیرامون فضای ذخیره‌سازی و مبادله ارزهای دیجیتال نیز کاربرد و قابلیت انتقال بیت‌کوین را به چالش می‌کشد.

یک مثال برای برای بررسی ارزش‌ بیت کوین

در پاسخ به سوال ارزش بیت کوین چیست بسیاری از افراد به دنبال یک عدد خاص هستند. بدین منظور باید مقدار نفوذ بیت‌کوین را در بازار پیش‌بینی کرد. در این بخش، میزان نفوذ بیت‌کوین بررسی نمی‌شود اما به منظور یافتن پاسخی برای سوال ارزش بیت کوین چیست مقدار دلخواه 15 درصد را برای بیت‌کوین هم به عنوان ارز و هم به عنوان وسیله‌ای برای ذخیره ارزش انتخاب می‌کنیم. می‌توانید محاسبات را با هر مقدار دیگری از نفوذ انجام دهید و خروجی را مشاهده کنید.

ساده‌ترین راه برای ارزش‌گذاری بیت‌کوین، در نظر گرفتن تمام ابزارهای مبادلاتی و ذخیره‌کننده ارزش و سپس محاسبه ارزش درصد پیش‌بینی شده بیت‌کوین است. در حال حاضر، پول‌های فیات مورد اعتماد دولت‌ها، ابزار غالب مبادلاتی است و در این بررسی تنها تمرکز بر آن خواهد بود. برای به دست آوردن این مقدار، ابتدا مختصری به طبقه‌بندی‌های مختلف پول که از M0 تا M3 را شامل می‌شود، می‌پردازیم. در ادامه می‌توانید تعاریف مربوط به این مقادیر را مشاهده کنید.

• معیار M0 محدودترین تعریف برای پول در جهان است که تنها شامل سکه‌های فیزیکی و پول‌های کاغذی است.
• معیار M1 که با نام «پول باریک» (Narrow Money) نیز شناخته می‌شود، علاوه بر سکه و اسکناس‌های در دست مردم شامل سایر سپرده‌‌ها است که به راحتی قابلیت نقدشوندگی دارند.
• معیار M2 شامل معیار M1 و سپرده‌‌های کوتاه مدت اما مدت‌دار است.
• معیار M3 به پول گسترده معروف است که در آن علاوه بر M2 سپرده‌های با سررسید قرارداد بیش از یک سال نیز تاثیر‌گذار هستند.

به طور کلی ارزش ابزارهای مبادلاتی فعلی در کل جهان که با M1 نشان داده می‌شود و شامل M0 به عنوان کل مقدار پول در گردش در اقتصاد است، برابر با 4/9 تریلیون دلار است. اگر از معیار M3 مقدار M1 کم شود، مقدار خالص پول گسترده برابر 45 تریلیون دلار است. این مقدار به عنوان ارزش مبادله‌ای برای مقایسه با بیت‌کوین استفاده می‌شود. علاوه بر این، ارزش جهانی طلا نیز که به عنوان ذخیره ارزش استفاده می‌شود باید به این مقدار اضافه شود.

طبق تخمین‌های جهانی ارزش کل طلای موجود در جهان مقداری بین 9 تا 13/5 تریلیون دلار در نظر گرفته می‌شود. مقدار 11/1 تریلیون دلار را به عنوان میانه این اعداد برای ارزش طلا در نظر می‌گیریم. با توجه به کاهش استفاده از نقره به عنوان وسیله حفظ ارزش در سطح دنیا، منابع نقره در این محاسبه لحاظ نمی‌شود. سایر سنگ‌های قیمتی نیز به همین دلیل از محاسبات حذف شده‌اند. بدین ترتیب، برآورد ما از ارزش جهانی ابزارهای مبادلاتی دارای ارزش قابل مقایسه با بیت‌کوین برابر 56/1 تریلیون دلار است.