فرادرسفعل خواستن در ترکی استانبولی — به زبان ساده
در این مقاله فعل خواستن در ترکی استانبولی و نحوه صرف آن را توضیح می‌دهیم. این فعل نه تنها در ترکی که در فارسی هم جزو پرکاربردترین فعل‌ها است. از فعل خواستن در ترکی استانبولی در طول روز در بیشتر جمله‌سازی‌ها استفاده میشود. در این مطلب نحوه صرف این فعل را برای زمان‌های مختلف حال استمراری، زمان آینده و زمان گذشته را با مثال شرح می‌دهیم.
فعل خواستن در ترکی استانبولی
صرف فعل «خواستن» (istemek) در ترکی کمی متفاوت از زبان فارسی است. در فارسی، هم فعل خواستن و هم فعل اصلی جمله را متناسب با ضمیر جمله صرف می‌کنیم. (به طور مثال من می‌خواهم به گردش بروم.) در این جمله هم فعل «خواستن» و هم فعل «رفتن» برای اول‌شخص مفرد صرف شده است. جایگاه فعل «خواستن» در فارسی مشخص نیست و در وسط و یا قبل فعل اصلی استفاده میشود. در حالی که این فعل در ترکی بعد از اسم مصدر می‌آید و جایگاه آن انتهای جمله است.
فعل خواستن در زمان حال استمراری
فعل «خواستن» در زمان حال استمراری در ترکی استانبولی دارای ۴ حالت خبری مثبت، خبری منفی، سوالی مثبت و سوالی منفی است. در این مقاله همه حالت‌ها را به ترتیب با مثال‌های کاربردی توضیح می‌دهیم. بعد از حال استمراری نحوه صرف این دستور زبان در زمان‌های گذشته و آینده را توضیح خواهیم داد.
جمله خبری مثبت حال استمراری فعل خواستن در ترکی استانبولی
برای صرف فعل «خواستن» (istemek) در زمان حال استمراری مطابق مراحل زیر عمل می‌کنیم.
- ابتدا ریشه فعل «istemek» را بدست می‌آوریم. (حذف mak / mek)
- حرف «e» را از آخر ریشه «iste» حذف می‌کنیم. (iste→ist)
- پسوند مربوط به زمان حال استمراری «iyor» را به ریشه «ist» اضافه می‌کنیم.
- پسوند شخصی (ضمیر متصل) مخصوص ضمیر مورد نظر را متناسب با قانون هماهنگی حروف صدادار در ترکی استانبولی انتخاب می‌کنیم.
نکته مهم در این ساختار، توجه به وجود اسم مصدر در جمله است که باید قبل از فعل «istemek» بیاید. اسم مصدر ۳ نوع است که در این ساختار فقط یک نوع از آن‌ها یعنی اسم مصدری که دارای پسوند «mak /mek» است مورد استفاده قرار می‌گیرد. در جدول زیر، ترتیب قرارگیری اجزای جمله آورده شده است.
| ضمیر متصل | yor | istemek ریشه فعل | اسم مصدر | ضمیر جدا |
در مثال‌های زیر به ساختار و پسوندهای استفاده شده دقت کنید.
Sen doktor olmak istiyorsun.
تو می‌خواهی دکتر شوی.
Ben biraz ders çalışmak istiyorum.
من می‌خواهم کمی درس بخوانم.
O bu şehirden gitmek istiyor.
او می‌خواهد از این شهر برود.
Biz bu akşam restorana gitmek istiyoruz.
ما می‌خواهیم امشب به رستوران برویم.
Siz bu akşam erken uyumak istiyorsunuz.
شما امشب می‌خواهید زود بخوابید.
Onlar bu yıl ev satın almak istiyorlar.
آن‌ها می‌خواهند امسال خانه بخرند.
جمله خبری منفی حال استمراری فعل خواستن در ترکی استانبولی
جمله خبری منفی مشابه خبری مثبت صرف میشود و تنها تفاوت این دو حالت، وجود پسوند منفی‌ساز «mi» در ساختار خبری منفی است. در ساختار خبری منفی به نکات زیر توجه داشته باشید.
- درخبری منفی حرف «e» از آخر ریشه حذف نمی‌شود.
- قبل از پسوند «yor» حرف صدادار «i» قرار نمی‌گیرد.
در جدول زیر، نحوه ساخت و ترتیب قرارگیری اجزای جمله آورده شده است.
| ضمیر متصل | yor | mi | istemek ریشه فعل | اسم مصدر | ضمیر جدا |
به مثال‌های زیر توجه کنید.
Sana soruları çözmek için yardım etmek istemiyorum.
به تو در حل سوال‌ها نمی‌خواهم کمک کنم.
Seni hiç anlamıyorum neden onunla konuşmak istemiyorsun?
تو رو اصلا درک نمی‌کنم چرا نمی‌خواهی با او صحبت کنی؟
O bu akşam arkadaşını görmeye gitmek istemiyor.
او امشب نمی‌خواهد به دیدن دوستش برود.
Biz bu konu hakkında konuşmak istemiyoruz.
ما نمی‌خواهیم درباره این موضوع صحبت کنیم.
Siz bu işleri yapmak istemiyorsunuz.
شما نمی‌خواهید این کارها را انجام دهید.
Onlar doğruyu söylemek istemiyorlar.
آن‌ها نمی‌خواهند حقیقت را بگویند.
جمله سوالی مثبت حال استمراری فعل خواستن در ترکی استانبولی
برای ساخت جمله‌های سوالی مثبت با فعل «خواستن» (istemek) باید پسوندهای سوالی را به جمله خود اضافه کنید. مراحل ساخت این جمله را به صورت مرحله‌ای در ادامه توضیح می‌دهیم.
- ابتدا ریشه فعل «istemek» را بدست می‌آوریم. (حذف mak / mek)
- حرف «e» را از آخر ریشه حذف می‌کنیم. (iste→ist)
- پسوند مربوط به زمان حال استمراری «iyor» را به ریشه «ist» اضافه می‌کنیم.
- پسوند سوالی «mu» را به عبارت حاصل در مرحله قبل اضافه می‌کنیم. به یاد داشته باشید که نباید پسوندهای سوالی را به کلمه قبل آن‌ها بچسبانید.
- در مرحله آخر، پسوند ضمیر متصل را متناسب با فاعل به پسوند سوالی اضافه می‌کنیم.
در جدول زیر نحوه قرارگیری اجزای جمله در حالت سوالی مثبت را آورده‌ایم. بعد از بررسی جدول در مثال‌ها به کلمات bold دقت کنید.
| ضمیر متصل | mu | iyor | istemek ریشه فعل | اسم مصدر | ضمیر جدا |
Sen benimle hastaneye gelmek istiyor musun?
آیا تو با من به بیمارستان می‌خواهی بیایی؟
Sence ben onunla konuşmak istiyor muyum?
آیا به نظر تو من با او می‌خواهم صحبت کنم؟
O da tatile gitmek istiyor mu?
آیا او هم می‌خواهد به مسافرت برود؟
Sence biz bu kunu hakkında konuşmak istiyor muyuz ?
آیا به نظر تو ما درباره این موضوع می‌خواهیم صحبت کنیم؟
Siz de dışarıda kahve içmek istiyor musunuz?
آیا شما هم در بیرون می‌خواهید قهوه بنوشید؟
Onlar polise doğruyu anlatmak istiyorlar mı?
آیا آن‌ها می‌خواهند حقیقت را به پلیس بگویند؟
نکته: به اول‌شخص مفرد و جمع بعد از پسوند پرسشی، حرف میانجی «y» اضافه میشود. دقت داشته باشید که همیشه بین دو حرف صدادار باید یک حرف بی‌صدا مثل «y» میانجی بیاید تا تلفظ را راحت‌تر کند.
جمله سوالی منفی حال استمراری فعل خواستن در ترکی استانبولی
در این بخش علاوه‌بر این‌که به پسوند سوالی «mu» نیاز داریم باید از پسوند منفی‌ساز «mi» هم استفاده کنیم. در جدول زیر ساختار جمله سوالی منفی در زمان حال استمراری را آورده‌ایم.
| ضمیر متصل | mu | yor | mi | istemek ریشه فعل | اسم مصدر | ضمیر جدا |
مثال‌های زیر برای درک بهتر این بخش کمک‌کننده خواهند بود.
Sen benimle evlenmek istemiyor musun?
آیا تو نمی‌خواهی با من ازدواج کنی؟
