زمان گذشته کامل در ترکی استانبولی — توضیح به زبان ساده + مثال و تمرین
ماضی بعید یا زمان گذشته کامل در ترکی استانبولی که به آن «Öğrenilen geçmiş zamanın hikâyesi» گفته میشود، برای بیان کاری استفاده میشود که در گذشته اتفاق افتاده و در همان زمان تمام شده است. زمان گذشته کامل از ترکیب دو زمان گذشته ساده و گذشته نامعین در ترکی استانبولی ساخته میشود. این زمان در چهار حالت خبری و سوالی مثبت و منفی صرف میشود. در این مطلب، نحوه انتخاب پسوندها برای ساخت گذشته کامل در ترکی را با مثالها و نکتههای مربوط به آن توضیح میدهیم.
زمان گذشته کامل در ترکی استانبولی
هنگامی که بخواهیم انجام کاری را در گذشته دور بیان کنیم از ساختار زمان گذشته کامل استفاده میکنیم. فرمول کلی ساخت این زمان در ترکی استانبولی در جدول نوشته شده است.
شناسه (ضمیر متصل) | پسوند مخصوص گذشته ساده | پسوند مخصوص ماضی نقلی | ریشه فعل |
برای مشخص کردن ضمیر فعل در زبان ترکی استانبولی کافی است که به انتهای ساختار، پسوندهای شخصی را (شناسه) اضافه کنیم. پسوندهای شخصی مربوط به گذشته ساده و گذشته کامل یکسان است که در جدول زیر، نوشته شدهاند. به خاطر سپردن این پسوندها در یادگیری زمان گذشته کامل بسیار مفید خواهد بود.
پسوندهای ضمیر شخصی برای زمان گذشته کامل | |
پسوند شخصی (ضمیر متصل) | ضمیر شخصی جدا |
m | Ben |
n | Sen |
- | O |
k | Biz |
nız/niz/nuz/nüz | Siz |
lar/ler | Onlar |
انتخاب پسوندهای دومشخص جمع و سومشخص جمع، متناسب با حرف صدادار عبارتی است که به آن متصل میشوند. برای انتخاب این پسوندها باید مطابق قانون هماهنگی حروف در ترکی استانبولی عمل کرد.
جمله خبری مثبت زمان گذشته کامل در ترکی استانبولی
از جمله خبری مثبت برای اطلاع دادن درباره اتفاقی استفاده میشود که در گذشته دور انجام شده و به پایان رسیده است. در ادامه، ابتدا مراحل ساخت جمله خبری مثبت را به ترتیب بیان میکنیم و سپس فرمول ساخت را به صورت جدول نشان میدهیم.
- ریشه فعل را با حذف پسوندهای «mak/mek» حذف میکنیم.
- یکی از پسوندهای نشاندهنده زمان گذشته نامعین «mış/miş/muş/müş» را متناسب با آخرین حرف صدادار ریشه انتخاب و به آن اضافه میکنیم.
- یکی از پسوندهای نشاندهنده زمان گذشته ساده «tı/ti/tu/tü» را انتخاب و به عبارت مرحله قبل وصل میکنیم. در این قاعده، پسوندهای «dı/di/du/dü» استفاده نمیشود چراکه پسوندهای گذشته نامعین با حرف «ş» تمام میشوند و در ترکی طبق قانون «چسپ ته کفش» حرف «d» به «t» تبدیل میشود.
- در مرحله آخر، پسوندهای ضمایر شخصی را متناسب با فاعل جمله، انتخاب و به عبارت اضافه میکنیم.
در جدول زیر، فرمول ساخت جمله خبری مثبت گذشته کامل نوشته شده است.
پسوند شخصی (ضمیر متصل) | tı/ti/tu/tü | mış/miş/muş/müş | ریشه فعل | ضمیر شخصی جدا |
مثالهای زیر را بررسی کنید که برای یادگیری بهتر این موضوع نوشته شدهاند.
Geçen sene benim yaşadığım şehirde kış çok çetin geçmişti.
سال قبل، زمستان سختی را در شهر محل زندگیام گذراندیم.
Beden eğitimi dersine kimse katılmamıştı.
هیچکس در کلاس ورزشی شرکت نکرده بود.
Amerikaya gitmeden önce ingilizce öğrenmiştim.
قبل از اینکه به آمریکا بروم، انگلیسی یاد گرفته بودم.
Bence onun ne demek istediğini anlamıştı.
بنظر من متوجه شده بود که او چه میگوید.
Mozart, otuz yaşına gelmeden önce, birçok büyük eserler yazmıştı.
موتزارت تا پیش از سیسالگی، قطعات موسیقی بسیاری را ساخته بود.
Biz Zehra´yla önceden tanışmıştık.
ما با زهرا از قبل آشنا شده بودیم.
Hakan çocukluğunu küçük bir kasabada geçirmişti.
«هاکان» دوران کودکی خود را در این شهر کوچک گذرانده بود.
Ben küçükken bir reklam filminde oynamıştım.
من وقتی بچه بودم در فیلم تبلیغاتی بازی کرده بودم.
Sınavım çok kötü geçti ama üzgün değilim, çünkü zaten çalışmamıştım.
امتحانم خیلی بد بود، اما ناراحت نیستم. چراکه درس نخوانده بودم.
Selin bayram sabahı erkenden uyanıp hazırlanmıştı.
سلین صبح روز عید، بیدار شده بود و آماده شده بود.
Babam emekli olana kadar yıllarca bu kasabada yaşamıştık.
تا زمانی که پدرم بازنشسته شود، سالها در این شهر کوچک زندگی کرده بودیم.
Tencereyi evden çıkarken söndürmüştüm.
وقتی که از خانه بیرون میآمدم، زیر قابلمه را خاموش کرده بودم.
Misafirler gelmeden önce bütün işlerimi bitirmiştim.
قبل از اینکه مهمانان بیایند، کل کارهایم را تمام کرده بودم.
Okulu bitirseydi bilim adamı olurdu, kim bilir belki de böylesi daha iyi olmuştu.
اگر مدرسه را تمام میکرد دانشمند میشد، کسی چه میداند، شاید هم اینطور برایش بهتر شده بود.
Beş sene önce şiledeki büyük otel yanmıştı.
پنج سال پیش هتلی در شیله (منطقهای در استانبول) دچار آتشسوزی شده بود.
جمله خبری منفی زمان گذشته کامل
نحوه ساخت جمله خبری منفی در زمان گذشته کامل شبیه به خبری مثبت است با این تفاوت که این ساختار شامل پسوندهای منفیساز است. در ادامه، مراحل ساخت جملههای خبری منفی را به صورت گام به گام توضیح میدهیم.
- ابتدا ریشه فعل را بهدست میآوریم. (حذف mak/mek)
- با کمک پسوندهای منفیساز در ترکی استانبولی «ma/me»، ریشه را منفی میکنیم. انتخاب پسوندها مطابق قانون هماهنگی حروف در ترکی استانبولی است.
- یکی از پسوندهای نشاندهنده زمان گذشته نامعین «mış/miş» را به ساختار قبل اضافه میکنیم.
- یکی از پسوندهای نشاندهنده زمان گذشته ساده «tı/ti» را به عبارت متصل میکنیم.
- در آخر، متناسب با فاعل جمله پسوند شخصی را انتخاب و به آنها اضافه میکنیم.
در جدول زیر، ترتیب قرارگیری اجزای جمله نوشته شده است.
پسوند شخصی (ضمیر متصل) | tı / ti | mış / miş | ma / me | ریشه فعل | ضمیر شخصی جدا |
مثالهای زیر، برای درک بهتر حالت منفی گذشته کامل در ترکی استانبولی نوشته شده است.
Türkiye´ye gelmeden önce türkçe öğrenmemişlerdi.
قبل از اینکه به ترکیه بیایند، ترکی یاد نگرفته بودند.
Daha önce bu kadar güzel bir çiçek görmemiştim.
تابهحال گل به این زیبایی ندیده بودم.
Bu oyunu küçükken oynamamıştım.
این بازی را وقتی بچه بودم بازی نکرده بودم.
Sen iki hafta önce ev kirasını ödememiştin.
تو دو هفته پیش اجاره خانه را پرداخت نکرده بودی.
Aylin işlerini arkadaşları gelmeden önce bitirimişti.
آیلین کارهایش را پیش از آمدن دوستانش انجام داده بود.
Annesi o ders okusun diye gece gündüz çalışmıştı.
برای اینکه او درس بخواند، مادرش شبانهروز کار کرده بود.
Ahmet´in burada olduğunun farkında olmamıştım.
متوجه نشده بودم که احمد اینجا است.
Ben onunla bu konu hakkında konuşmamıştım.
من با او درباره این موضوع صحبت نکرده بودم.
Paket sana gönderilmişti. Açtım ama boştu.
پاکت برای تو فرستاده شده بود، باز کردم اما خالی بود.
Saat dörttü ve vapur kalkmamıştı.
ساعت چهار بود و کشتی نرفته بود.
Mehmed´in karısı Ankara´ya gitmemişti, onun için buradaydı.
زن محمد به آنکارا نرفته بود، به همین دلیل اینجا بود.
Ben sana para harcama dememiştim.
من به تو نگفته بودم که پول خرج نکن.
Sen benim doğum günüme gelmemiştin.
تو به جشن تولد من نیامده بودی.