فرادرسصفت مبهم چیست؟ – به زبان ساده با مثال و تمرین
اگر واژه‌هایی مانند «همه، هیچ، فلان، قدری، برخی، چند، دیگر و...» قبل از یک اسم یا گروه اسمی قرار بگیرند، صفت مبهم هستند. برای مثال در جمله «چند کتاب خریدم.» کلمه «چند»، صفت مبهمی برای اسم «کتاب» است. صفات مبهم از نظر مفهوم، ساختار و از نظر جایگاه در گروه اسمی به انواعی تقسیم می‌شوند که آن‌ها را توضیح می‌دهیم. در این مطلب از مجله فرادرس یاد می‌گیریم صفت مبهم چیست و انواع آن، صفت مبهم در شعر و تفاوت صفت مبهم با اسم مبهم را بررسی می‌کنیم. در انتهای مطلب نیز پرسش‌هایی چهارگزینه‌ای طرح کرده‌ایم که با استفاده از آن‌ها میزان یادگیری خود را بسنجید.
صفت مبهم چیست؟
صفات مبهم، واژه‌هایی مانند «چند، چندین، هر، هیچ، همه، فلان و...» هستند که همراه با یک اسم میآیند و وابسته آن اسم می‌شوند. کاربرد این صفت، غیرواضح و نامشخص کردن وضعیت موصوف خود (همان اسم همراه با صفت) است. صفت‌های مبهم از نظر ساختار، مفهوم و جایگاهشان در گروه‌های اسمی، انواعی دارند که در ادامه مطلب همه آن‌ها را با مثال توضیح خواهیم داد.
پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری صفت مبهم، فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه هشتم فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.
مثال صفت مبهم
در جدول زیر نمونه‌هایی از پرکاربردترین صفات مبهم را آورده‌ایم تا با این نوع صفت، بیشتر آشنا شوید.
| صفت‌های مبهم پرکاربرد | مثال |
| هر | هر آدمی را دوست ندان. |
| همه | همه دوستان را دعوات کرده بودیم. |
| بعضی | بعضی درختان در هر فصلی سبز هستند. |
| چند | چند موضوع فکرم را درگیر کرده است. |
| چندین | چندین درس را با هم نخوان. |
| فلان | فلان بازی را انجام دادیم. |
| هیچ | هیچ حرفی نزن. |
| اندک | اندک مالی دارم. |
| بسیار | بسیار انسان که زندگی نمی‌کنند. |
| کمی | کمی کاهو به سالاد اضافه کن. |
| دیگر | دیگر تیم نیز با ما همراه خواهد شد. |
| خیلی | خیلی لباس می‌خری. |
انواع صفت مبهم
صفات مبهم از نظر مفهوم، ساختار و جایگاه به انواعی تقسیم می‌شوند که همه آن‌ها را با مثال توضیح می‌دهیم. پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری بهتر انواع صفت مبهم، فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه نهم فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.
صفت مبهم از نظر مفهوم
صفات مبهم از نظر مفهوم و معنا به دو دسته مثبت و منفی تقسیم می‌شوند.
- صفات مبهم منفی
- صفات مبهم مثبت
در ادامه درباره هرکدام از موارد فهرست بالا توضیح می‌دهیم.
صفات مبهم منفی
صفاتی مانند «هیچ»، «هیچ‌گونه»، «هیچ‌نوع» و... که قبل از اسم قرار می‌گیرند و معنای منفی و مبهمی را به آن اسم، اضافه می‌کنند صفات منفی هستند. در جدول زیر نمونه‌ای از جمله دارای این نوع صفت را مشاهده می‌کنید.
| مثال | صفت منفی مبهم |
| هیچ‌گونه بهانه‌ای پذیرفته نمی‌شود. | هیچ‌گونه |
صفات مبهم مثبت
صفات مبهمی که معنای منفی ندارند به چهاردسته زیر تقسیم می‌شوند.
- بیان وحدت (یک): مانند «فلان» و «بهمان»
- بیان مقدار: مانند «چند»، «چندین»، «این‌همه»، «آنقدر»، «خیلی»، «بسیاری»، «مقداری»، «برخی» و «کمی»
- بیان کیفیت: مانند «این‌چنین»، «چنین»، «اینطور» و «آنچنان»
- بیان شمول (در بر گرفتن): مانند «هر»، «همه» و «کلیه»
صفت مبهم از نظر ساختار
صفات مبهم از نظر ساختمان کلمه خود می‌توانند ساده، مرکب و مشتق باشند. در جدول زیر، حالت‌های مختلف ساختمان صفات مبهم را با مثال آورده‌ایم.
| انواع ساختمان صفات مبهم | توضیح | مثال |
| ساده | یک تکواژ آزاد | همه، هیچ، چند و... |
| مرکب | یک تکواژ آزاد + یک تکواژ آزاد دیگر | این‌همه، اینطور، آن‌گونه و... |
| مشتق | تکواژ آزاد + تکواژ وابسته (وند) | چندین، چندان و... |
تا اینجا یاد گرفتیم صفت مبهم چیست و انواع آن را از نظر مفهوم و ساختمان معرفی کردیم. در ادامه، صفات مبهم را از نظر جایگاه بررسی می‌کنیم و تفاوت ضمایر مبهم و صفت مبهم را توضیح می‌دهیم.
صفت مبهم از نظر جایگاه
صفات مبهم یکی از وابسته‌های پیشین اسم هستند یعنی جایگاه آن‌ها در گروه اسمی، قبل از هسته‌ی گروه اسمی است. اما ممکن است گاهی خصوصاً در متون و اشعار قدیمی، صفات مبهم بعد از هسته قرار بگیرند. در جدول زیر این دو جایگاه صفات مبهم را با هم مقایسه کرده‌ایم.
| جایگاه صفات مبهم | معمول یا غیرمعمول | مثال |
| پیش از هسته گروه اسمی | معمول | چند شب نخوابیدم. |
| بعد از هسته گروه اسمی | غیرمعمول | شبی چند، نخوابیدم. |
صفت مبهم به عنوان وابسته پیشین
همانطور که گفتیم، صفت مبهم یکی از وابسته‌های پیشین اسم‌ها است اما خوب است بدانیم که منظور از وابسته پیشین چیست. وابسته‌های پیشین، کلمه‌هایی هستند که در یک گروه اسمی، قبل از هسته قرار می‌گیرند و وابسته آن می‌شوند.
علاوه بر صفات مبهم، وابسته‌های پیشین دیگری نیز در زبان فارسی وجود دارد که آن‌ها را در جدول زیر آورده‌ایم و برای هرکدام از آن‌ها مثال نیز قرار داده‌ایم. در همه مثال‌های زیر به جز مورد آخر، کلمه «کتاب»، هسته گروه اسمی است. در ردیف آخر، کلمه «غلامی» هسته است.
| انواع وابسته‌های پیشین | مثال | در جمله |
| صفات اشاره | این، آن، همان، همین | همین کتاب را بخریم. |
| صفات مبهم | چند، همه، بسی، کمی، مقداری، این‌چنین | چند کتاب خریدیم. |
| صفات پرسشی | کدام، چگونه، چند، چه‌قدر | چند کتاب لازم داری؟ |
| صفات تعجبی | چه، چه‌قدر، عجب | چه کتابی بود! |
| صفات عالی | بهترین، بدترین، خوب‌ترین، دل‌انگیزترین | این، بهترین کتاب تاریخ است. |
| صفات شمارشی اصلی | یک، دو، سه، چهار، پنج | چهار کتاب بر می‌دارم. |
| صفات شمارشی ترتیبی | اولین، پنجمین، دوازدهمین | نخستین کتاب را بخوان. |
| شاخص‌ها | آقا، شازده، شاه، مهندس، استاد | استاد غلامی را دیدم. |
صفات مبهم به عنوان هسته
ممکن است واژه‌هایی که به‌عنوان صفات مبهم می‌شناسیم به عنوان هسته نیز در جمله‌ها به کار بروند. در این صورت، این واژه‌ها، دیگر صفت و وابسته اسم دیگری نیستند بلکه می‌توانند انواع نقش‌های دستوری اسم‌ها را بپذیرند. در جدول زیر صفات مبهم را از نظر وابسته یا هسته بودن در گروه‌های اسمی، مقایسه کرده‌ایم.
| هسته یا وابسته | مثال | نقش «همه» |
| صفات مبهم به‌عنوان هسته | من همه را دیدم. | مفعول فعل «دیدم» |
| صفات مبهم به‌عنوان وابسته | من همه چیز را دیدم. | صفتی مبهم برای مفعول (چیز) |
یادگیری صفت مبهم فارسی هشتم با فرادرس
تا اینجا یاد گرفتیم صفت مبهم چیست و نمونه‌هایی از آن را با هم بررسی کردیم. اما صفات مبهم تنها یکی از انواع صفت و انواع وابسته‌های اسم‌ها هستند. صفات دیگری چون صفات پرسشی، صفات اشاره و... وجود دارند که ممکن است در شناسایی آن‌ها از یکدیگر دچار مشکل شویم. به همین دلیل در این بخش برخی از فیلم‌های آموزشی فرادرس را آورده‌ایم که برای یادگیری درست انواع وابسته‌های اسم و انواع صفات، کاربردی و مفید هستند.
- فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه هشتم فرادرس
- فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه نهم فرادرس
- فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه یازدهم فرادرس
- فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دهم فرادرس
- فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم فرادرس
همچنین برای یادگیری کل مباحث ادبیات در دوره متوسطه، می‌توانید از مجموعه آموزش زیر استفاده کنید.
صفت های مبهم پرکاربرد
در این بخش، برای برخی از پرکاربردترین صفات مبهم زبان فارسی مثال آورده‌ایم تا بتوانید نحوه شناسایی این نوع صفت را به‌خوبی یاد بگیرید.
- «هر»
- «همه»
- «هیچ»
- «چند»
- «فلان»
پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری صفت‌های مبهم فارسی از فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه هشتم فرادرس استفاده کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.
صفت هر
صفت «هر» همیشه قبل از موصوف خود قرار می‌گیرد و بر شمول تعداد زیاد اما نامشخصی دلالت می‌کند. در کادر زیر، مثالی از این صفت را مشاهده می‌کنید.
عمرش دراز باد که در روزگار او
هر روز کار ما ز دگر روز بهتر است
(ملک‌الشعرای بهار)
صفت همه
این واژه نیز می‌تواند به عنوان صفت مبهمی به کار رود. مثال زیر را مشاهده کنید.
همه شب در این امیدم که نسیم صبحگاهی
به پیام آشنایی بنوازد آشنا را
(شهریار)
صفت هیچ
هیچ از نظر معنایی، ابهامی درباره تعدادی نامعلوم اما احتمالاً بسیار کم را نشان می‌دهد. در کادر زیر نمونه‌ای از کاربرد این واژه به عنوان صفت مبهم را مشاهده کنید.
با خویش هیچ چیز نبینی از آن خویش
بی‌خویش چون شوی همه در خویش بنگری
(قاآنی)
صفت چند
اگر این واژه قبل از یک اسم قرار بگیرد، صفت مبهمی برای آن اسم خواهد بود. مثال زیر را مشاهده کنید.
گیا رست با چندگونه درخت
به زیر اندر آمد سرانشان ز بخت
(فردوسی)
نکته: این صفت، در اشعار کلاسیک گاهی بعد از موصوف خود قرار گرفته است. برای مثال به شعر زیر توجه کنید. عبارت «تنی چند» در این بیت، در واقع همان «چند تن» است و «چند» نیز صفت مبهمی برای «تن» است.
تنی چند در خرقه راستان
گذشتیم بر طرف خرماستان
(سعدی)
نکته: صفت مبهم «چندانی» هم معمولاً بعد از موصوف خود قرار می‌گیرد. برای مثال در جمله «خدابیامرز درس چندانی هم نخوانده بود.» کلمه «چندانی» صفتی مبهم برای اسم «درس» است اما بعد از آن قرار گرفته است.
جدول تفاوت چند مبهم با چند پرسشی
ممکن است «چند»، صفت پرسشی نیز باشد. پس برای اشتباه نگرفتن این دو «چند» با هم به نکات جدول زیر توجه کنید.
| چند به عنوان صفت مبهم | چند به عنوان صفت پرسشی |
| نامعین‌کننده هسته خود | پرسش درباره تعداد هسته خود |
| در جمله‌های خبری و امری | در جمله‌های پرسشی |
| چند لباس خریدم. | چند لباس خریدی؟ |
در مطلب زیر از مجله فرادرس، درباره صفات پرسشی توضیح داده‌ایم و نمونه‌های بسیاری از آن‌ها را بررسی کرده‌ایم.
صفت فلان
واژه‌های «فلان» و «بهمان» نیز به‌عنوان صفت‌های مبهم به کار می‌روند. در بیت زیر دو نمونه از این صفت را مشاهده می‌کنید.
جای کیخسرو بگرفته فلان گبر به زر
جای مستوفی بنشسته فلان رند به زور
(ملک‌الشعرای بهار)
صفت مبهم در شعر فارسی
امروزه و در زبان معیار، معمولاً صفت مبهم وابسته پیشین است یعنی قبل از موصوف خود قرار می‌گیرد اما در زبان ادبی و به‌خصوص در شعرهای کلاسیک فارسی بسیاری مواقع این صفت بعد از موصوف خود قرار گرفته است. پس باید دقت کنیم که همیشه صفت مبهم فقط قبل از موصوف خود قرار نمی‌گیرد و باید بود و نبود آن بعد از اسم‌ها را نیز بررسی کنیم. در این بخش مثال‌هایی از این وضعیت را با هم بررسی می‌کنیم.
پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری بهتر صفات مبهم، فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه نهم فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.
مثال ۱
در بیت زیر، شاعر صفت مبهم را قبل از موصوفش آورده است.
بزد یک دم آن اژدهای پلید
تنی چند از ایشان به دم برکشید
(فردوسی)
| گروه اسمی | اصل گروه اسمی |
| تنی چند | چند تن (صفت مبهم + اسم) |
مثال ۲
در مثال زیر، واژه «بسی» صفت مبهمی برای اسم «کلاه» است.
کلاه فقر بسی هست در جهان لیکن
نگین تاج شهان در پر کلاه من است
(شهریار)
| جمله | اصل جمله |
| کلاه فقر بسی هست. | بسی (صفت مبهم) کلاه فقر (اسم) است. |
نکته: هسته در گروه اسمی «بسی کلاه فقر»، کلمه «کلاه» است و واژه «فقر»، مضاف‌الیهی برای این هسته است. پس هسته‌های دارای صفات مبهم، می‌توانند وابسته‌های دیگری چون صفات دیگر، مضاف‌الیه و... نیز بگیرند.
مثال ۳
در بیت زیر، شاعر به‌جای گروه اسمی «چندسال» از گروه اسمی «سال چند» استفاده کرده است.
همی‌گشت با لشکری سال چند
چو شد پادشاهی همه بی‌گزند
(ایرانشان)
| گروه اسمی | اصل گروه اسمی |
| سال چند | چندسال |
تفاوت اسم مبهم و صفت مبهم چیست؟
منظور از اسم مبهم، ضمیر مبهم است و زمانی وجود دارد که یکی از واژه‌هایی که به عنوان صفت مبهم می‌شناسیم، بدون وابستگی به اسمی دیگر در جمله به کار برود. برای مثال در جمله «همه آمدند.»، واژه «همه» صفت مبهم نیست زیرا با اسم دیگری همراه نیست که وابسته و صفت آن باشد. از آنجا که ضمایر در زبان فارسی می‌توانند در حکم اسم به کار بروند، ضمیر مبهم نیز می‌تواند به عنوان هسته، نقش‌های مختلف دستوری را بپذیرد.
برای یادگیری صفت مبهم و اسم مبهم می‌توانید فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه یازدهم فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.
| صفت مبهم | ضمیر یا اسم مبهم |
| همیشه همراه با اسمی دیگر | بدون همراهی با اسم دیگر |
| وابسته | هسته |
| نقش دستوری: فقط صفت اسم‌های دیگر | نقش دستوری: هرکدام از نقش‌های دستوری اسم |
جدول تفاوت صفت مبهم و ضمیر مبهم با مثال
در جدول زیر، نمونه‌هایی از ضمیر یا اسم مبهم را با صفت مبهم مقایسه کرده‌ایم تا تفاوت آن‌ها را بهتر درک کنید.
| صفت مبهم | ضمیر مبهم |
| همه آدم‌ها مهربان نیستند. | همه مهربان نیستند. |
| هیچ کتاب خوبی پیدا نکردم. | هیچ پیدا نکردم. |
| فردا چند دقیقه صحبت کنیم. | فردا چندی صحبت کنیم. |
نمونه سؤال صفت مبهم در فارسی
حالا که یاد گرفتیم صفت مبهم چیست و نمونه‌های زیادی از آن را بررسی کردیم، می‌توانید تمرین زیر را انجام دهید. برای انجام این تمرین کافی است در هر سؤال، روی گزینه درست مورد نظر خود کلیک کنید سپس گزینه «مشاهده جواب» را بزنید تا پاسخ درست را ببینید. با هر پاسخ درستی که ثبت می‌کنید، یک امتیاز دریافت می‌کنید و امتیاز نهایی خود را بعد از پایان تمرین یعنی ثبت پاسخ همه سؤال‌ها و با زدن گزینه «دریافت جواب آزمون»، خواهید دید.
۱. صفات مبهم چه نوع صفتی هستند؟
صفت‌هایی بیانی که پیش از هسته قرار می‌گیرند.
اگر صفات عالی و تفضیلی قبل از هسته گروه اسمی قرار بگیرند، صفات مبهم هستند.
صفت‌هایی که قبل از هسته قرار می‌گیرند و مقدار یا کیفیت هسته را نامشخص و نامعین می‌کنند.
فقط صفات «کمی» و «بسیاری» صفت مبهم هستند.
۲. در کدام گزینه صفتی مبهم وجود دارد؟
این‌ها دانش‌آموزان کلاس تجربی هستند.
مقداری ادویه را به غذای خود اضافه می‌کنیم.
چند اسب در این دشت زندگی می‌کنند؟
زمین در فصل بهار پر از گل‌های زیبا می‌شود.
صفت مبهم موجود در گزینه دوم این سؤال، صفت «مقداری» در گروه اسمی «مقداری ادویه» است.
۳. کدام گزینه درباره صفات مبهم، نادرست است؟
صفت مبهم نوعی وابسته پیشینی است.
صفات مبهم ممکن است بر معنای مثبت یا منفی دلالت کنند.
ساختمان همه صفات مبهم از نوع ساده است.
ممکن است برخی از صفات مبهم بعد از هسته خود قرار بگیرند.
ساختمان صفات مبهم می‌تواند ساده یا مرکب یا مشتق باشد.
۴. در کدام گزینه، هیچ‌کدام از صفات مبهم وجود ندارد؟
«که خداوند دل قوی دارد که همه عالم این قلب را نتواند جنبانید.» (بیهقی)
همی مِی خور از بن مخور هیچ درد
که می سرخ دارد دو رخسار زرد
(اسدی توسی)
با فلان کس به رفاقت نهراسید از مرگ
تاکنون هم به هواداری او پا برجاست
(ملک‌الشعرا بهار)
عیال نه، زن و فرزند نه، مئونت نه
از این همه تنم آسوده بود و آسان بود
(رودکی)
صفات مبهم موجود در گزینه‌های این سؤال را در فهرست زیر آورده‌ایم.
- گزینه اول: همه موجود در «همه عالم»
- گزینه دوم: هیچ موجود در «هیچ درد»
- گزنیه سوم: فلان موجود در «فلان کس»
«همه» یا «این همه» در گزینه چهارم، صفت مبهم نیست بلکه هسته است.
۵. در کدام گزینه، صفتی مبهم در جایگاه هسته قرار دارد؟
وگرچه هست دگر من نگویم از آنک
دراز گردد اگر گویم از فلان و فلان
(عنصری)
«برخی یاران پیش آمدند. حضرت فرمود: «روز، روز غلامان و کار، کار مولایان است.»» (خواجه عبدالله انصاری)
بسی خسرو نامور پیش از این
شدستند زی ساری و ساریان
(رودکی)
ای کاش من و تو را کمی مدرک بود
خودخواهی هر دو پر نبود، اندک بود
(فرخی یزدی)
۶. در کدام گزینه، صفت مبهم، صفتی وابسته برای اسم است؟
من هیچ نمی‌گویم، من هیچ نمی‌دانم
در عشق تو مدهوشم، در وصف تو حیرانم
(فیاض لاهیجی)
اندیشه کنم هر شب و گویم یا رب!
هجرانْش چنین است، وصالش چون است؟
(رودکی)
اگرچه هیچ نمی‌دانم این‌قدر دانم
که ناز خوب نباشد یقین ز مردم زشت
(جهان ملک خاتون)
چشم همه را نظر به سوی تو بوَد
از چشم تو چشمه‌هاست در چشم همه
(ابوسعید ابوالخیر)
۷. منظور از ضمیر مبهم چیست؟
ضمایری که معنای تعداد مبهم می‌دهند، ضمیر مبهم هستند.
ضمایری که به جای فاعل یا مفعول محذوف میآیند، ضمیر مبهم هستند.
اگر صفات مبهم بدون اسم در جمله به کار بروند، ضمیر یا اسم مبهم هستند.
ضمیر مبهم نیز یکی از وابسته‌های پیشین اسم است.
۸. در کدام گزینه، ضمیر مبهم وجود دارد؟
که کَند این‌چنین کوه جنگی ز جای
که افکند شیر ژیان را ز پای
(فردوسی)
«و در تقوی، این‌قدر سخن کفایت است و این تقوی حقیقی از صفت متصوفه است.» (عبادی مروزی)
هیچ شد هم پرنیان و هم پلاس
مرده بود امشب عسس، هنگام پاس
(پروین اعتصامی)
به ایوان کشید آن‌همه گنج اوی
نکرد ایچ یاد از در رنج اوی
(فردوسی)
۹. در کدام گزینه، «چند» صفت مبهم نیست؟
یکی روز شاه جهان سوی کوه
گذر کرد با چند کس همگروه
(فردوسی)
«گفت: «چند دل داری؟» گفت: «یک دل.» گفت: «به یک دل، دو دوست توانی داشت؟»» (عطار)
هزاران ورق کرده گیتی سیاه
شکایت همین چند طومار نیست
(پروین اعتصامی)
رایحه‌ی آن زند طعنه به مشک ختن
زاهل حبش، چند تن گرفته در وی وطن
(صغیر اصفهانی)
۱۰. در عبارت زیر، چند صفت مبهم وجود دارد؟
گفتم من با فلان و بهمان کاری ندارم فقط چند نفر را بفرستید تا این‌همه بار را از این ماشین خالی کنند.
۴: فلان، بهمان، چند و این‌همه
۵: فلان، بهمان، چند، این‌همه و این
۳: فلان، چند و این‌همه
۲: چند و این‌همه
جدول خلاصه نکات صفت مبهم در ادبیات فارسی
در این مطلب از مجله فرادرس با مثال یاد گرفتیم صفت مبهم چیست و انواع آن از نظر ساختار، مفهوم و جایگاه را بررسی کردیم. همچنین تفاوت صفت مبهم و اسم مبهم را با مثال توضیح دادیم. صفت مبهم در شعر را نیز بررسی کردیم. در جدول پایین، مهم‌ترین نکات بیان‌شده در این مطلب را به‌طور خلاصه آورده‌ایم البته برای درک و یادگیری کامل این مبحث، پیشنهاد می‌کنیم کل مطلب را مطالعه کنید.
| ۱. صفات مبهم | واژه‌هایی چون «چند، همه، هر، هیچ و...» که قبل از یک اسم میآیند و کیفیت یا کمیت آن اسم را نامعین و مبهم می‌کنند. |
| ۲. انواع صفات مبهم از نظر مفهوم | منفی: هیچ، هیچ‌نوع، هیچ‌گونه و... |
| مثبت: فلان، آنقدر، اینطور، هر، همه و... | |
| ۳. انواع صفات مبهم از نظر ساختمان | ساده: همه، هیچ، چند و... |
| مرکب: آنطور، این‌گونه و... | |
| مشتق: چندان، چندین و... | |
| ۴. انواع صفات مبهم از نظر جایگاه | معمولاً پیش از هسته / زیرا این صفت، وابسته پیشین است. |
| گاهی بعد از هسته نیز قرار می‌گیرد. | |
| ۵. صفات مبهم به عنوان هسته | اگر بدون اسم دیگری که هسته‌اش باشد به کار برود، هسته و صاحب نقش‌های دستوری اسم‌ها می‌شود. |
| ۶. صفات مبهم پرکاربرد | هر، همه، هیچ، چند، فلان، بعضی، برخی، خیلی، کمی، بسی و... |
| ۷. تفاوت «چند» پرسشی با «چند» مبهم | «چند» پرسشی، درباره تعداد موصوف خود، پرسش طرح می‌کند. |
| ۸. صفات مبهم در اشعار کهن فارسی | گاهی صفات مبهم در اشعار کهن فارسی پیش از موصوف (هسته) خود قرار می گرفتند. / تنی چند به جای چند تن |
| ۹. تفاوت صفت مبهم و اسم مبهم | اسم مبهم: بدون همراهی با اسم دیگر / وابسته / نقش دستوری: فقط صفت |
| صفات مبهم: همراه با اسمی دیگر / هسته / امکان پذیرش همه نقش‌های دستوری اسم‌ها |
سلام.
خیلی ممنونم از مطالب کامل و خوبتون.👏🏻👌🏻
یک سوالی داشتم.
“بعضی” و “پاره‌ای” هم در جایی به عنوان صفت مبهم دیدم اما برام سوال شد که
مثلا در گروه اسمی ” پاره‌ای از مسائل زندگی” هسته و وابسته چه‌طور مشخص می‌شه؟
به نظر خودم “پاره‌ای” اینجا صفت مبهم نیست و شاید ضمیر باشه؛ به این دلیل با اومدن حرف “از” فاصله افتاده بین “پاره‌ای” و “مسائل”.
سلام و وقت به‌خیر؛
«بعضی» و «پاره‌ای» در مثالی که اشاره کردید، ضمیر مبهم هستند که با گروه حرف اضافه‌ای «از مسائل زندگی» به کار رفته‌اند. در ساختار این گروه حرف اضافه‌ای، «از» هسته است و «مسائل زندگی» وابسته آن محسوب می‌شود. از سوی دیگر، «مسائل زندگی» خود به‌تنهایی یک گروه اسمی است که از هسته «مسائل» و وابسته «زندگی» ساخته شده است.
از همراهی شما با مجله فرادرس سپاس‌گزاریم.