فرق واو عطف و واو ربط چیست؟ – به زبان ساده با مثال

فرق واو عطف و واو ربط این است که «و» ربط بین دو یا چند جمله قرار می‌گیرد و آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد اما «و» عطف بین دو یا چند کلمه می‌آید و آن‌ها را به هم پیوند می‌زند. به‌عنوان مثال، «و» در گروه اسمی «شمع و پروانه» نوعی واو عطف است اما «و» در جمله مرکب «شمع خاموش شد و پروانه پرواز کرد.» نوعی حرف ربط به شمار می‌آید. فرق واو عطف و ربط، همین‌طور کاربرد هر کدام را با مطالعه این مطلب از مجله فرادرس به‌خوبی یاد می‌گیرید. در ادامه، با روش‌های تشخیص آن‌ها از یکدیگر آشنا می‌شوید و به انواع واو در زبان فارسی پی می‌برید. در نهایت، با پاسخ دادن به آزمون پایانی این مطلب، فرصت آن را خواهید داشت که آموخته‌های خود را مرور کنید.

فرق واو عطف و واو ربط

«واو» و انواع آن در زبان فارسی کاربرد فراوانی دارند. «واو عطف» و «واو ربط» دو مورد از انواع واو محسوب می‌شوند که به‌طور روزمره آن‌ها را به کار می‌بریم. البته این دو نوع واو، تفاوت‌های مهمی با یکدیگر دارند که در جدول زیر، آن‌ها را به‌طور خلاصه نشان داده‌ایم.

در فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دهم فرادرس، فرق واو عطف و ربط به‌طور کامل تدریس شده است. برای دسترسی به این فیلم آموزشی روی لینک زیر کلیک کنید.

فیلم آموزش ادبیات فارسی – پایه دهم در فرادرس

کلیک کنید

در بخش‌های بعدی این مطلب، هر کدام از موارد بالا را با مثال و با جزئیات بیشتری توضیح می‌دهیم.

محل قرار گرفتن واو عطف و ربط

در جدول بالا، به این نکته اشاره کردیم که واو عطف بین دو یا چند کلمه قرار می‌گیرد در حالی که واو ربط بین دو یا چند جمله می‌آید. محل قرار گرفتن واو عطف و ربط را در کادر زیر مشخص کرده‌ایم.

در ادامه، محل قرار گرفتن واوهای ربط و عطف را با مثال نشان می‌دهیم. البته در این مورد، توصیه می‌کنیم فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دهم فرادرس را نیز تهیه و مشاهده کنید.

در مثال زیر، دو بار از حرف واو استفاده شده است. مورد اول بین کلمه‌های «سارا» و «ستاره» آمده است و آن‌ها را به هم پیوند زده است. بنابراین، واو اول نوعی واو عطف به شمار می‌آید.

واو دوم بین دو جمله هم‌پایه آمده است و با پیوند زدن آن‌ها، نوعی جمله مرکب هم‌پایه را ساخته است. در واقع، واو دوم، بین دو جمله «سارا و ستاره با هم به کتاب‌‌فروشی رفتند» و «کتاب خریدند» قرار گرفته است.

اجزای بعد از واو ربط و عطف

با دقت به جدول ابتدای ابن بخش، متوجه می‌شوید که آنچه بعد از واو عطف می‌آید، کلمه است اما آنچه بعد از واو ربط قرار می‌گیرد، جمله است. این نکته را با دقت به مثال‌های زیر بهتر متوجه می‌شوید.

در مثال اول، سازه‌ای که به‌طور مستقیم بعد از «و» آمده است، کلمه «دفتر» است. البته «را» و «بردار» هم بعد از واو آمده‌اند اما مستقیماً بعد از آن قرار نگرفته‌اند. بنابراین نتیجه می‌گیریم که این واو، از نوع واو عطف است.

در مثال دوم، سازه‌ای که مستقیماً بعد از واو آمده است، جمله «دفتر را هم در قفسه قرار بده» است. به همین خاطر، نتیجه می‌گیریم که واو دوم از نوع واو ربط است.

کاربرد واو عطف و واو ربط

واو عطف با قرار گرفتن بین کلمه‌ها، معطوف و معطوف‌الیه را را تشکیل می‌دهد. کلمه‌ای که بعد از واو عطف می‌آید، «معطوف» نامیده می‌شود. کلمه‌ای که قبل از واو عطف قرار دارد، «مَعطوفٌ‌إلیه» نام دارد.

برای درک بهتر این نکته، به مثال زیر توجه کنید. در این مثال، «و» بین کلمه‌های «اسم‌ها» و «فعل‌ها» آمده است.

«اسم‌ها» قبل از واو عطف آمده است. به همین دلیل، معطوف‌الیه نامیده می‌شود. «فعل‌ها» نیز که بعد از واو عطف قرار دارد، معطوف این ترکیب است.

در این بخش، با فرق واو عطف و ربط آشنا شدید. با این حال، برای یادگیری بهتر تفاوت‌های آن‌ها، لازم است هر کدام از این دو نوع واو را به‌طور جداگانه نیز بررسی کنید.

در بخش‌های بعدی، ابتدا واو عطف را با مثال آموزش می‌دهیم و سپس کاربردهای واو ربط را با مثال‌های متنوع توضیح می‌دهیم.

واو عطف چیست؟

«واو عطف» همان‌طور که از نام آن مشخص است، نوعی حرف عطف محسوب می‌شود. این حرف با قرار گرفتن بین اسم‌ها، صفت‌ها، قیدها و ضمیرها، آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد.

فیلم آموزش ادبیات فارسی – پایه یازدهم در فرادرس

کلیک کنید

در جدول زیر، حالت‌های مختلف واو عطف را با مثال نشان داده‌ایم.

با توجه به نکته‌های زیر، کاربردهای واو عطف را بهتر می‌آموزید.

• واو عطف ممکن است بین دو گروه اسمی قرار بگیرد و آن‌ها را به هم پیوند بدهد. (مانند: آسمانِ آبی و خورشیدِ درخشان)
• دو طرف واو عطف از نظر مقوله دستوری با هم یکسان هستند. به عبارت دیگر، هر دو اسم، صفت، قید یا ضمیر به شمار می‌آیند. واو عطف بین یک اسم و یک صفت یا بین یک قید و اسم قرار نمی‌گیرد.
• واو عطف ممکن است بین اسم و ضمیر قرار بگیرد. (مانند: من و دوستم)

• واو عطف می‌تواند بین دو مصدر هم قرار بگیرد و آن‌ها را به هم پیوند بدهد، زیرا مصدر فعل‌ها از نظر مقوله دستوری، نوعی اسم به شمار می‌آیند. (مانند: خوردن و خوابیدن)
• هرگاه واو بین دو فعل قرار بگیرد، دیگر واو عطف نیست. بلکه واو ربط محسوب می‌شود. (گفتم و شنیدم)
• در صورتی که واو بین اجزای کلمه‌های مشتق‌مرکب یا وندی مرکب قرار بگیرد، واو عطف نیست، بلکه میانوند به شمار می‌آید. (گفت‌و‌شنود)
• اگر واو عطف بین بیش از دو کلمه قرار بگیرد، از لحاظ ویرایشی، بهتر است به‌جای آن، علامت ویرگول را قرار بدهید و فقط بین دو کلمه آخر از واو عطف استفاده کنید. (مانند: ریاضی، فلسفه، جغرافیا، تاریخ و ادبیات را در دوران مدرسه دوست داشتم.)
• کلمه‌ای که بعد از واو عطف قرار می‌گیرد، یعنی معطوف، از نظر نقش دستوری، تابع کلمه قبل از واو عطف است. به‌طور مثال، اگر نقش دستوری کلمه قبل از واو عطف، مفعولی باشد، نقش دستوری کلمه بعد از واو عطف هم مفعولی است. (مانند «گلدان» در جمله «گل و گلدان را امروز خریدی؟» که به تبعیت از «گل»، دارای نقش دستوری مفعولی شده است.)

کاربرد واو عطف و معطوف را می‌توانید با مشاهده فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه یازدهم فرادرس یاد بگیرید.

مثال واو عطف

در بخش‌های قبلی، علاوه‌بر اینکه یاد گرفتید فرق واو عطف و واو ربط چیست، با واو عطف نیز به‌طور ویژه آشنا شدید. در ادامه، به کمک مثال‌هایی که ارائه شده است، کاربردهای واو عطف را در انواع جمله‌ها می‌آموزید.

مثال اول

در مثال زیر، بین کلمه‌های «ابر»، «باد»، «مه»، «خورشید» و «فلک»، از واو عطف استفاده شده است. همه این کلمه‌ها از نظر مقوله دستوری به گروه اسم‌ها تعلق دارند.

کلمه‌های «باد»، «مه» و «خورشید»، علاوه‌بر اینکه معطوف هستند، معطوف‌الیه کلمه بعد از خود هم به حساب می‌آیند. تمامی کلمه‌های «ابر»، «باد»، «مه»، «خورشید» و «فلک» دارای نقش دستوری نهادی هستند.

در همین مثال، بین جمله‌های «تو نانی به کف آری» و «به غفلت نخوری» هم از واو استفاده شده است اما این واو از نوع واو ربط است، زیرا بین دو جمله قرار گرفته است، نه بین دو کلمه.

مثال دوم

در این مثال، بین کلمه‌های «ناهار» و «شام» از واو عطف استفاده شده است. این کلمه‌ها از نوع اسم هستند. «شام» معطوف و «ناهار» معطوف‌الیه به شمار می‌آید.

مثال سوم

در جمله زیر، کلمه‌های «اول»، «دوم» و «سوم» به هم عطف شده‌اند. «دوم»، معطوفِ «اول» است و «سوم» نیز معطوفِ «دوم» است. «دوم» معطوف‌الیه «سوم» هم محسوب می‌شود. تمامی این کلمه‌ها از نوع صفت هستند.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، بین «اول» و «دوم»، به‌جای واو عطف، از علامت ویرگول استفاده شده است. این کار باعث جلوگیری از تکرار واو عطف می‌شود.

مثال چهارم

در مثال زیر، دو بار از واو عطف استفاده شده است. یک بار واو عطف بین قیدهای «با عصبانیت» و «به‌تندی» قرار گرفته است و آن‌ها را به هم پیوند زده است.

بار دوم نیز بین اسم‌های «پدر» و «مادر» آمده است. این کلمه‌ها هر دو دارای نقش دستوری متممی هستند. به عبارت دیگر، «پدر» بعد از حرف اضافه «با» آمده است و نقش متممی را به عهده گرفته است.

«مادر» نیز به تبعیت از «پدر» با نقش دستوری متممی به کار رفته است.

در این مثال، «با عصبانیت» و «پدر» معطوف‌الیه هستند. «به‌تندی» و «مادر» نیز معطوف به شمار می‌آیند.

مثال پنجم

در مثال زیر، بین کلمه‌های «من» و «او»، حرف عطف «و» آمده است. «من» و «او» هر دو ضمیر هستند. «من» معطوف‌الیه است و «او» نقش معطوف آن را به عهده دارد.

در این جمله، هم «من» و هم «او» هر دو دارای نقش دستوری نهادی هستند.

مثال ششم

در این جمله، «تازه‌ترین» و «درشت‌ترین» هر دو صفت‌های عالی «پرتقال‌ها» هستند که با استفاده از واو عطف به یکدیگر پیوند خورده‌اند.

مثال هفتم

واو عطف در جمله زیر برای پیوند زدن گروه‌های اسمی «روشنایی روز» و «صدای آواز گنجشک‌ها» آمده است. هر دوی این گروه‌های اسمی دارای نقش نهادی هستند.

مثال هشتم

«این» و «آن» صفت‌های اشاره‌ای هستند که برای اشاره به «کتاب» در جمله زیر به کار رفته‌اند. این صفت‌های اشاره با استفاده از واو عطف به یکدیگر پیوند خورده‌اند.

در این مثال، «این» نقش معطوف‌الیه را به عهده دارد و «آن» به‌عنوان معطوف به کار رفته است.

مثال نهم

در مثال زیر، واو عطف بین کلمه‌های «فیلم‌ها» و «کتاب‌ها» قرار گرفته است. این کلمه‌ها هر دو از نوع اسم هستند و نقش نهادی را در جمله زیر به عهده گرفته‌اند.

«فیلم‌ها» معطوف‌الیه این جمله است و «کتاب‌ها» معطوف آن محسوب می‌شود.

مثال دهم

در این مثال، گروه‌های اسمی «آثار ادبی»، «کتاب‌های مرجع» و «آرشیو روزنامه‌ها» با استفاده از واو عطف به هم پیوند خورده‌اند.

همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، برای جلوگیری از تکرار واو عطف، بین گروه‌های اسمی اول و دوم، به‌جای واو عطف، از علامت ویرگول استفاده شده است.

در مثال زیر، «کتاب‌های مرجع» به «آثار ادبی» عطف شده است و «آرشیو روزنامه‌ها» نیز به «کتاب‌های مرجع» عطف شده است. «کتاب‌های مرجع» علاوه‌بر اینکه معطوف «آثار ادبی» است، معطوف‌الیه «آرشیو روزنامه‌ها» نیز محسوب می‌شود.

هر سه این گروه‌های اسمی دارای نقش دستوری متممی هستند.

برای دسترسی به مثال‌های بیشتر، مشاهده فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه یازدهم فرادرس، انتخاب بسیار خوبی خواهد بود.

واو ربط چیست؟

«واو ربط» یکی از رایج‌ترین حروف ربط و پیوند فارسی است که دو یا چند جمله هم‌‌پایه را به هم پیوند می‌زند و جمله‌های مرکب هم‌‌پایه را تشکیل می‌دهد. برای اینکه واو ربط و کاربرد آن را بهتر یاد بگیرید، لازم است ابتدا کمی با حروف ربط و انواع آن‌ها آشنا شوید.

به این منظور می‌توانید به فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم نیز مراجعه کنید. لینک این فیلم آموزشی را در ادامه مشاهده می‌کنید.

فیلم آموزش ادبیات فارسی – پایه دوازدهم در فرادرس

کلیک کنید

حروف ربط، کلمه‌هایی هستند که بین دو یا چند جمله همسان و ناهمسان قرار می‌گیرند و آن‌ها را به هم پیوند می‌دهند. حروف ربط به دو دسته کلی تقسیم می‌‌شوند:

• حروف ربط هم‌پایه‌ساز: بین جمله‌های همسان و مستقل قرار می‌گیرند و با پیوند زدن آن‌ها، جمله‌ها مرکب هم‌پایه را می‌سازند. در جمله‌های مرکب هم‌پایه، هیچ‌کدام از جمله‌های هم‌پایه به جمله دیگری وابسته نمی‌شوند. پرکاربردترین حروف هم‌پایه‌ساز فارسی عبارتند از: و، یا، اما، ولی، خواه، هم، لیکن و... .
• حروف ربط وابسته‌ساز: این حروف با قرار گرفتن بین جمله‌های پایه و پیرو، آن‌ها را به صورت جمله مرکب درمی‌آورند. در این نوع از جمله‌ها، یک جمله پایه وجود دارد که یک یا چند جمله پیرو به آن وابسته شده‌اند. رایج‌ترین حروف ربط وابسته‌ساز شامل این مواردند: که، اگر، تا، زیرا، همین‌که و... .

از آنجایی که واو ربط بین جمله‌های هم‌پایه قرار می‌گیرد، نتیجه می‌گیریم که این حرف، نوعی حرف ربط هم‌پایه‌ساز است. جمله‌هایی که دو طرف واو ربط قرار می‌گیرند، هم‌پایه و همسان هستند و هیچ‌کدام به دیگری وابسته نمی‌شوند.

برای اینکه با کاربرد واو ربط بیشتر آشنا شوید، به مثال زیر توجه کنید.

در این مثال، «و» بین دو جمله «می‌خواهیم به نمایشگاه برویم» و «از تابلوهای نقاشی دیدن کنیم» قرار گرفته است. هر دوی این جمله‌ها به لحاظ معنایی مستقل هستند و هیچ‌کدام به آن دیگری وابسته نشده‌اند.

به همین خاطر نتیجه می‌گیریم که «و» میان آن‌ها از نوع واو ربط است و جمله زیر نیز نوعی جمله مرکب هم‌پایه به شمار می‌آید.

نکته های مهم در مورد واو ربط

در بخش قبلی، واو ربط و کاربرد آن را به‌خوبی یاد گرفتید. در این بخش، به برخی از نکته‌های تکمیلی در مورد این حرف ربط اشاره می‌کنیم که یادگیری آن‌ها حتماً برایتان مفید خواهد بود.

• گاهی واو ربط فقط بین دو فعل قرار می‌گیرد. (مانند: دیدم و شنیدم.)
• واو ربط هرگز در ساختار کلمه‌ها به کار نمی‌رود (مانند کلمه «رخت‌و‌لباس»). واوی که بین اجزای کلمه‌ها قرار می‌گیرد، میانوند است، نه واو ربط.
• اگر بین سه یا چند جمله هم‌پایه از واو ربط استفاده شده باشد، برای جلوگیری از تکرار، به‌جای واو ربط از علامت ویرگول استفاده می‌کنیم و فقط بین دو جمله آخر، واو ربط را قرار می‌دهیم. (مانند: به‌ خانه رفتم، تکالیفم را نوشتم و به کارهای شخصی‌ام رسیدگی کردم.)

مثال واو ربط

اکنون که با واو ربط آشنا شدید و به مهم‌ترین فرق واو عطف و واو ربط پی بردید، با توجه به مثال‌های زیر، نکته‌های بیشتری را در مورد واو ربط و تفاوت‌های آن با واو عطف می‌آموزید.

برای دسترسی به مثال‌های بیشتر، توصیه می‌کنیم فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم فرادرس را مشاهده کنید.

مثال اول

مثال زیر نوعی جمله مرکب است که از ترکیب دو جمله هم‌پایه به دست آمده است. جمله‌های «بهار از راه می‌رسد» و «جای زمستان را می‌گیرد»، هر کدام جمله مستقلی هستند که با استفاده از واو ربط به هم پیوند خورده‌اند و به صورت یک جمله مرکب هم‌پایه درآمده‌اند.

مثال دوم

دو جمله هم‌پایه «گنجشک‌ها بالای سر درختان پرواز می‌کنند» و «آواز می‌خوانند» با استفاده از حرف ربط واو با هم ترکیب شده‌اند و جمله مرکب زیر را تشکیل داده‌اند.

مثال سوم

در این مثال، حرف ربط واو بین دو جمله هم‌پایه «قرار است فردا کوچه‌ها را چراغانی کنند» و «برای جشن آماده شوند» قرار گرفته است و یک جمله مرکب هم‌پایه را تشکیل داده است. هیچ‌کدام از این جمله‌های هم‌پایه به آن دیگری وابسته نشده‌اند.

مثال چهارم

سعدی بیت زیر را با استفاده از یک جمله مرکب هم‌پایه سروده است. «تن به بیچارگی و گُرْسنگی بِنِه» و «دستْ پیشِ سِفله مدار» با استفاده از واو ربط به یکدیگر پیوند خورده‌اند و نوعی جمله مرکب را تشکیل داده‌اند. این جمله‌های هم‌پایه به یکدیگر وابسته‌ نشده‌اند.

مثال پنجم

در بیت زیر، «برید»، «درید»، «شکست» و «ببست» فعل‌هایی هستند که با استفاده از واو ربط به یکدیگر پیوند خورده‌اند. این فعل‌ها در واقع جمله‌هایی هستند که بخشی از آن‌ها در مصراع دوم (سر و سینه و پای و دست یلان) آمده است. به همین خاطر است که واو بین آن‌ها را از نوع واو ربط در نظر می‌گیریم، نه واو عطف.

مثال ششم

در مثال زیر، سه جمله هم‌پایه «موضوع خود را انتخاب کنید»، «چند سطر درباره آن بنویسید» و «تا هفته بعد آن را تحویل بدهید» با استفاده از واو ربط به یکدیگر پیوند خورده‌اند و یک جمله مرکب هم‌پایه را تشکیل داده‌اند.

برای جلوگیری از تکرار واو ربط، بین دو جمله اول، از علامت ویرگول به‌جای واو ربط استفاده شده است.

مثال هفتم

جمله مرکب زیر از کنار هم آمدن جمله‌های هم‌پایه «پروانه‌ها پیله خود را گشودند» و «رو به سوی گل‌‌ها پرواز کردند» تشکیل شده است. البته در میان این جمله‌ها نیز از واو ربط استفاده شده است.

مثال هشتم

در این مثال، واو ربط بین دو جمله هم‌پایه «خورشید غروب می‌کند» و «پشت کوه‌ها پنهان می‌‌شود» قرار گرفته است و جمله مرکب زیر را ساخته است. این‌ جمله‌های هم‌پایه بدون اینکه به هم وابسته شده باشند، در ساختار جمله مرکب زیر به کار رفته‌اند.

مثال نهم

جمه مرکب زیر در واقع از ترکیب سه جمله مرکب هم‌پایه ساخته شده است. این جمله‌ها عبارتند از: «همه نکته‌های معلم را گوش دادم»، «یادداشت کردم» و «مرور کردم». هر سه این جمله‌های هم‌پایه با استفاده از واو ربط به یکدیگر پیوند خورده‌اند.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، برای جلوگیری از تکرار واو ربط، بین دو جمله اول، از علامت ویرگول به‌جای واو ربط استفاده شده است.

مثال دهم

در مثال زیر، کاربرد حرف ربط واو را مشاهده می‌کنید. این واو با قرار گرفتن بین دو جمله هم‌پایه «باد بین درخت‌ها می‌پیچید» و «شاخه‌هایشان را تکان می‌داد»، جمله مرکب زیر را تشکیل داده است، بدون اینکه هیچ‌کدام از این جمله‌ها را به آن دیگری وابسته کند.

در فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم فرادرس، مثال‌های بیشتری از حروف ربط، به‌ویژه حرف ربط «و» آموزش داده شده است. همچنین در مطلب زیر از مجله فرادرس، واو ربط و کاربردهای آن با مثال بررسی شده است.

روش تشخیص واو عطف و واو ربط

حتماً با خواندن بخش‌های قبلی، کاربردهای واو عطف و واو ربط را به‌طور کامل یاد گرفته‌اید و به فرق واو عطف و واو ربط پی برده‌اید. با این حال، گاهی ممکن است در تشخیص آن‌ها از یکدیگر دچار مشکل شوید. در این بخش، نشان می‌دهیم که چطور این حروف را به‌آِسانی از هم تشخیص بدهید.

فیلم آموزش ادبیات فارسی – پایه دهم در فرادرس

کلیک کنید

هنگام تشخیص و شناسایی واو عطف و واو ربط، به نکته‌های زیر توجه داشته باشید.

• اگر دو طرف «و»، دو یا چند کلمه (اسم، صفت، قید و...) قرار گرفته باشند، آن «و» از نوع واو عطف است.
• واوهایی که در گروه‌های اسمی به کار می‌روند، واو عطف هستند.
• گاهی ممکن است در جمله‌های مرکب هم‌پایه، فعل جمله به قرینه لفظی حذف شود. در این صورت، باز هم آن را یک جمله مرکب کامل در نظر می‌گیریم. چنانچه بین دو بخش این جمله مرکب از «و» استفاده شده باشد، آن «و» از نوع واو ربط خواهد بود.
• اگر قبل و بعد از «و»، دو یا چند جمله، همچنین دو یا چند فعل قرار داشته باشند، آن «و»، نوعی واو ربط به شمار می‌آید.
• واوهایی که در ساختار کلمه‌ها می‌آیند، نه واو ربط و نه واو عطف محسوب نمی‌شوند.

با مثال‌هایی که در ادامه آورده‌ایم، نکته‌های بالا را بهتر می‌آموزید.

مثال ۱

در جمله زیر از حرف واو استفاده شده است. برای اینکه تشخیص بدهیم این «و» از نوع واو ربط است یا واو عطف، باید به کلمه‌های قبل و بعد از آن توجه کنیم. قبل و بعد از این واو از جمله کاملی استفاده نشده است. «و» در واقع بین گروه‌های اسمی «عکس‌های زیبا» و «تابلوهای چشم‌نوازی» قرار گرفته است.

با توجه به نکته‌های بالا نتیجه می‌گیریم که «واو» در این جمله، نوعی حرف عطف به شمار می‌آید.

مثال ۲

در مثال زیر، حرف «و» به کار رفته است. با کمی دقت متوجه می‌شویم که دو طرف «و» از جمله‌های کامل و هم‌پایه استفاده شده است. البته در جمله اول، فعل کمکی «است» به قرینه جمله دوم حذف شده است. با این حال، جمله اول را جمله کاملی در نظر می‌‌گیریم.

با توجه به این نکته‌‌ها، نتیجه می‌گیریم که «و» در این جمله حرف ربط و در واقع، «واو ربط» است.

یادگیری حروف فارسی با آموزش‌ های فرادرس

در زبان فارسی، حروف فراوانی وجود دارند که می‌توان آن‌ها را در دسته‌های «حروف ربط»، «حروف اضافه»، «حروف عطف» و... قرار دارد. در مطلبی که پیش رو دارید، یک مورد از حروف ربط و یک مورد نیز از حروف عطف را بررسی کردیم.

با وجود این، در صورتی که بخواهید انواع حروف فارسی، به‌ویژه حروف اضافه را نیز یاد بگیرید، توصیه می‌کنیم از فیلم‌های آموزشی زیر در فرادرس کمک بگیرید.

• فیلم آموزش فارسی پایه هفتم فرادرس
• فیلم آموزش درس فارسی پایه هشتم فرادرس
• فیلم آموزش فارسی پایه نهم فرادرس
• فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دهم فرادرس
• فیلم آموزش فارسی پایه دوازدهم فرادرس

با مشاهده فیلم‌های فهرست بالا، نه‌تنها حروف فارسی، بلکه کاربرد آن‌ها را نیز با مثال می‌آموزید. چنانچه قصد دارید دامنه اطلاعات خود را در مورد دستور زبان فارسی گسترش بدهید یا با موضوعات ادبیات فارسی نیز آشنا شوید، مجموعه فیلم‌های آموزشی زیر را از دست ندهید.

• مجموعه فیلم‌های آموزش ادبیات فارسی و نگارش دوره متوسطه فرادرس

مروری بر انواع واو در فارسی

تا اینجا با دو مورد از انواع واو، یعنی واو عطف و واو ربط آشنا شدید. همچنین فرق واو عطف و واو ربط را نیز یاد گرفتید. لازم به یادآوری است که انواع واو به این دو مورد محدود نمی‌‌شوند.

در فارسی، طیف مختلفی از «و» وجود دارد که هر کدام کارکردهای به‌خصوصی دارند. در این بخش، مهم‌ترین انواع واو و کاربردهای آن‌ها را با یکدیگر مرور خواهیم کرد. انواع واو را در جدول زیر و با مثال نشان داده‌ایم.

سؤالات متداول

در بخش‌های پیشین، مهم‌ترین فرق واو عطف و ربط را یاد گرفتید و به‌طور جداگانه، کاربرد هر کدام از این حروف را آموختید. در ادامه، نکته‌های تکمیلی را در مورد این حروف یاد می‌گیرید.

در هر جمله، چند بار می‌توان از واو عطف یا ربط استفاده کرد؟

برای استفاده از واو عطف یا ربط در جمله، محدودیتی وجود ندارد. با این حال، برای جلوگیری از تکرار این حرف، بهتر است به‌جای آن علامت ویرگول قرار بدهید و فقط بین دو کلمه آخر یا دو جمله هم‌پایه آخر، واو عطف یا ربط را به کار ببرید.

آیا واو فقط به‌عنوان حرف ربط و عطف به کار می‌رود؟

خیر، «و» کاربردهای متنوعی در زبان فارسی دارد. برخی از این کاربردها را در بخش «مروری بر انواع واو» همین مطلب بررسی کرده‌ایم.

نمونه سؤال واو عطف و واو ربط

با مطالعه بخش‌های قبلی یاد گرفتید که واو ربط چیست و واو عطف چگونه است. همچنین با فرق واو عطف و ربط آشنا شدید و مثال‌هایی را نیز در این مورد بررسی کردید. در ادامه، ۱۰ سؤال چهارگزینه‌ای ارائه شده است که با پاسخگویی به آن‌ها می‌توانید سطح یادگیری خود را در مورد این حروف ارزیابی کنید.

فیلم آموزش ادبیات فارسی – پایه دوازدهم در فرادرس

کلیک کنید

برای پاسخ دادن به هر سؤال، فقط لازم است یکی از گزینه‌های آن سؤل را علامت بزنید. بعد از اینکه به هر سؤال پاسخ دادید، می‌توانید با کلیک روی گزینه «مشاهده جواب»، پاسخ درست سؤال مورد نظر را مشاهده کنید.

هر کدام از سؤال‌ها دارای پاسخ تشریحی نیز هستند. با کلیک روی گزینه «شرح پاسخ» که زیر هر سؤال قرار دارد، به پاسخ تشریحی آن سؤال دسترسی خواهید داشت.

پس از اینکه به همه سؤال‌ها پاسخ دادید، گزینه «دریافت نتیجه آزمون» را مشاهده خواهید کرد. با کلیک روی آن، تعداد امتیازهایی که در این آزمون کسب کرده‌اید، نشان داده می‌شود.

جدول خلاصه فرق واو عطف و واو ربط

واو ربط و واو عطف، هر دو در زبان فارسی کاربردهای فراوانی دارند. در این مطلب از مجله فرادرس، ضمن معرفی این دو نوع واو، فرق واو عطف و واو ربط را نیز با مثال نشان دادیم. خلاصه‌ای از مهم‌ترین‌ تفاوت‌های واو عطف و ربط را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

در بخش پایانی این مطلب، ۱۰ سؤال چهارگزینه‌ای را به‌عنوان تمرین و برای مرور نکته‌های واو عطف و واو ربط ارائه کرده‌ایم.