فرادرسصفات تفضیلی و عالی در ترکی استانبولی — فهرست صفات پرکاربرد + مثال
صفت‌ها کیفیت و ویژگی اسم‌ها را بیان می‌کنند و در ترکی استانبولی همیشه قبل از اسم به کار می‌روند. صفت در ترکی به شکل‌های توصیفی، معین، تفضیلی و عالی وجود دارد که در این مقاله، صفات تفضیلی و عالی در ترکی استانبولی را بررسی می‌کنیم.
صفات تفضیلی و عالی در ترکی استانبولی
صفات تفضیلی و عالی در ترکی استانبولی برای مقایسه و نشان دادن برتری یک یا چند شیء از چند مورد دیگر استفاده می‌شود. در این قسمت ابتدا صفت عالی «برترین» و سپس صفت تفضیلی «تر» را توضیح می‌دهیم.
صفت عالی
این صفت برای بیان برتری یک شیء یا جاندار در مقایسه با یک مجموعه، گروه و دسته استفاده می‌شود. برای ساخت این نوع از صفت‌ها کافی است که قبل از صفت، کلمه «en» در جمله قرار بگیرد. این قاعده در فارسی به شکل پسوند و در ترکی استانبولی به شکل پیشوند است. به مثال‌های زیر توجه کنید.
Sınıfın en çalışkan öğrencisi Ahmet.
احمد سخت‌کوش‌ترین دانش‌آموز کلاس است.
Türkiye’nin en yüksek dağı Ağrı Dağı’dır.
مرتفع‌ترین کوه ترکیه، کوه آغری است.
Dünyanın en kalabalık ülkesi Çin’dir.
چین شلوغ‌ترین کشور جهان است.
Zürafa, dünyadaki en uzun hayvandır.
زرافه، درازترین حیوان جهان است.
Bence Türkiye’nin en güzel şehri İstanbul’dur.
به‌نظر من، زیباترین شهر ترکیه استانبول است.
Urumiya Gölü, İranın’nin en büyük gölüdür.
دریاچه ارومیه، بزرگ‌ترین دریاچه ایران است.
نکته: اگر در جمله‌ای بخواهیم از ضمیر ملکی استفاده کنیم، باید صفت عالی قبل از ضمیر ملکی بیاید.
Evdeki en konuşkan kişi benim.
پرحرف‌ترین فرد در خانه من هستم.
Tanıdığım en güzel kız sensin.
زیباترین دختری هستی می‌شناسم.
صفات تفضیلی
صفات تفضیلی برای مقایسه بین دو شی یا دو جاندار یا بیشتر استفاده می‌شود. نشانه صفت تفضیلی در فارسی پسوند «تر» است و معادل آن در ترکی استانبولی کلمه «daha» بوده که قبل از صفت می‌آید. به مثال‌های زیر جهت درک بهتر صفت تفضیلی توجه کنید.
Annemin aldığı elbise daha güzel.
لباسی که مادرم خریده زیباتر است.
Amcamın arabası daha pahalı.
ماشین عمویم گران‌تر است.
daha büyük çantanız var mı?
آیا کیف بزرگ‌تری دارید؟
حالت‌های مختلف صفت تفضیلی در ترکی استانبولی
صفت تفضیلی شامل ۲ حالت مختلف است که در ادامه هر کدام را به ترتیب توضیح می‌دهیم.
- حالت اول: مقایسه بین دو شیء یا جاندار
- حالت دوم: بیان برابری در یک صفت
حالت اول
برای مقایسه بین دو شیء یا جاندار باید از این قاعده استفاده کنیم. نحوه ساخت به صورت جدول زیر است.
| صفت | daha | dan / den / tan / ten | اسم دوم | اسم اول |
دقت کنید که بعد از اسم اول، باید از نشانه ویرگول استفاده شود. به مثال‌های زیر، دقت کنید.
Zeynep, Ali’den daha çalışkan.
زینب، سخت‌کوش‌تر از علی است.
O benden daha genç.
او جوان‌تر از من است.
Eda, herkesten daha çok çalışıyor.
ادا، بیشتر از هر کسی کار می‌کند.
İstanbul, Ankara’dan daha kalabalık.
استانبول، شلوغ‌تر از آنکارا است.
Kaplumbağa, tavşandan daha yavaştır.
لاک‌پشت، آرام‌تر از خرگوش است.
Antalya, Erzurum’dan daha sıcaktır.
آنتالیا گرم‌تر از ارزروم است.
حالت دوم
یک از ویژگیهای صفت عالی و تفضیلی در ترکی استانبولی، امکان بیان برابری دو شیء یا جاندار در یک صفت است که نحوه ساخت آن در جدول زیر آورده شده است.
| پسوند شخصی | صفت | kadar | اسم دوم | de | اسم اول |
برای درک بهتر این موضوع به مثال‌های زیر توجه کنید.
İzmir de İstanbul kadar güzel şehir.
ازمیر هم به اندازه استانبول، شهر زیبایی است.
Zehra da ablası kadar çalışkan bir kız.
زهرا هم به‌اندازه خواهرش سخت‌کوش است.
Bu yıl, mavi rengi de pembe kadar elbiselerde çok kullanııyor.
امسال، رنگ آبی به اندازه رنگ صورتی در لباس‌ها استفاده می‌شود.
دقت کنید که می‌توانیم به‌جای اسم اول، از ضمیر و به‌جای اسم دوم، از ضمیر ملکی استفاده کنیم. به مثال‌های زیر دقت کنید.
Ben de Zeynep kadar mızıkçı mıyım?
آیا من هم به‌اندازه زینب غرغرو هستم؟
Sen de ablan kadar çok güzelsin.
تو هم به‌اندازه خواهرت زیبا هستی.
Aylin de senin kadar ders çalışıyor ama notları çok kötü.
آیلین هم به‌اندازه تو درس می‌خواند اما نمره‌هایش خیلی بد است.
Ben de onun kadar spor yapsaydım şimdi fit bir bedene sahip olurdum.
من هم اگر به اندازه او ورزش می‌کردم، الآن تناسب اندام داشتم.
تفاوت gibi / kadar
یکی از موضوع‌هایی که در بحث صفات تفضیلی و عالی در ترکی استانبولی باید اشاره کرد، تفاوت بین دو کلمه «به اندازه» (kadar) و «مثل» (gibi) است. کلمه «kadar» برای مقایسه استفاده می‌شود درحالی‌که «gibi» برای بیان شباهت استفاده می‌شود. در ادامه به مثال‌های زیر دقت کنید.
Dün Aylin bize taş gibi kek ikram etti, hiç beğenmedik.
کیکی که دیروز آیلین به ما تعارف کرد مثل سنگ بود، اصلا نپسندیدیم.
Çamaşırları yıkadım. Kar gibi bembeyaz oldu.
لباس‌ها را شستم، مثل برف سفید شدند.
Mehmet’in dağ kadar borcu var.
محمد به اندازه کوه بدهی دارد.
Ali de babası gibi öğretmen olacak.
علی هم مثل پدرش معلم خواهد شد.
Gülay’ın boyu senin boyun kadar uzun.
قد «گولای» به اندازه قد تو بلند است.
نکته: در بعضی از جمله‌ها با توجه به معنی جمله، می‌توان از کلمه «Gibi» به جای کلمه «Kadar» استفاده کرد اما برعکس این موضوع صحیح نیست. به مثال زیر توجه کنید.
Sen de ablan kadar çok güzelsin.
تو هم به اندازه خواهرت زیبا هستی.
Sen de ablan gibi çok güzelsin.
تو هم به اندازه خواهرت زیبا هستی.
فهرست صفت‌های پرکاربرد
در جدول زیر، فهرست صفت‌هایی نوشته شده است که برای توصیف شخصیت و ویژگیهای مثبت استفاده می‌شوند.
| ترجمه فارسی | ویژگی مثبت | ترجمه فارسی | ویژگی مثبت |
| مهمان نواز | Misafirperver | منطقی | mantıklı |
| فرهیخته | Entelektüel | با اراده / با انظباط | disiplinli |
| آزاد | Özgür | با اعتماد بنفس | özgüvenli |
| باصداقت | Sadakatli | عاشقانه | Romantik |
| خلاق | Yaratıcı | قابل اعتماد / قابل اطمینان | Güvenilir |
| شیرین / بامزه | Tatlı | خوش‌بین | İyimser |
| مهربان | Sevecen | مودب | Nazik |
| ماجراجو | Maceracı | خوب / مثبت | Hoş |
| باسواد | Eğitimli | نیکوکار | Yardımsever |
ادامه ویژگیهای مثبت شخصیتی
| ترجمه فارسی | ویژگی مثبت | ترجمه فارسی | ویژگی مثبت |
| درست / صادق / سالم | Dürüst | عاقل | Akıllı |
| شجاع | Cesaretli | باوجدان | Vicdanlı |
| جدی | Ciddi | توانا / باقابلیت | Kabiliyetli |
| مصمم | kararlı | صبور | Sabırlı |
| صمیمی / گرم | samimi | کنجکاو | Meraklı |
| آرام | Sakin | متواضع | Mütevazi |
| ساده / ساده لوح / بی شیله پیله | Saf | دست و دل باز | Cömert |
| شوخ | Komik | توانا / باصلاحیت | Yetenekli |
| خوش قلب | İyi kalpli | شجاع | Cesur |
| ترجمه فارسی | ویژگی مثبت | ترجمه فارسی | ویژگی مثبت |
| قوی | Güçlü | باحال | Eğlenceli |
| گرم / صمیمی | Sıcak | بامحبت | Şefkatli |
| توانا / ماهر | Becerikli | صادق | Sadık |
| منظم | Düzenli | بادل جرعت | Delikanlı |
| دوست‌داشتنی | Sempatik | زیبا / خوشگل | Güzel |
فهرست صفت‌های منفی شخصیتی
برای توصیف و بیان ویژگیهای منفی شخصیتی از صفت‌های جدول زیر استفاده می‌شود.
| ترجمه فارسی | ویژگی منفی | ترجمه فارسی | ویژگی منفی |
| دوست‌نداشتنی | Sevimsiz | گستاخ | Küstah |
| ترسو | Korkak | زیرک / مکار / حیله گر | Kurnaz |
| حسود | Kıskanç | سفت / خشک | Sert |
| بدبخت / بیچاره | Zavallı | بی‌ثبات / بی‌قرار | kararsız |
| بی ادب | Kaba | خجالتی / کم رو | çekingen |
| حاضر جواب | Hazırcevap | دارای مشغولیت فکری | Dalgın |
| خجالتی | Utangaç | خسیس | Cimri / Pinti |
| حساس | Hassas | بد دل / سنگ دل | Kötü kalpli |
| مغرور | Mağrur | لجباز | inatçı |
ادامه ویژگیهای منفی شخصیتی
| ترجمه فارسی | ویژگی منفی | ترجمه فارسی | ویژگی منفی |
| بی‌تربیت | Terbiyesiz | احساسی | Duygusal |
| بی‌فکر / بدون درک | Anlayışsız | خیال پرست / رویا پرداز | Hayalperest |
| بی‌رحم | Gaddar | پرحرف | Geveze / Konuşkan |
| دروغگو | Yalancı | حریص | Hırslı |
| کلاه بردار / متقلب | Dolandırıcı | مغرور / متکبر | Kibirli |
| خیانتکار | Aldatıcı | از خود راضی | kendini beğenmiş |
| بی‌شخصیت | Karaktersiz | خود خواه | Bencil |
| دو رو | Ikiyüzlü | سرد | Soğuk |
| آب زیر کاه / موذی | Sinsi | بی‌ادب / بی‌نزاکت | Nezaketsiz |
| ترجمه فارسی | ویژگی منفی | ترجمه فارسی | ویژگی منفی | |
| بی صبر / عجول | Sabırsız | تنبل | Tembel | |
| خالی / پوچ | Boş | بد بین | Kötümser | |
| نازک‌بین / سخت‌پسند / وسواسی | Titiz | بی تعادل | Dengesiz | |
| بی‌سواد | Eğitimsiz | احمق / نادان | Aptal | |
| غیر قابل اعتماد | Güvenilmez | حسود | Kıskanç |
جمع‌بندی صفات تفضیلی و عالی در ترکی استانبولی
صفت یکی از آسان‌ترین موضوع‌ها در یادگیری زبان ترکی استانبولی است که به ۴ شکل توصیفی، مشخص، تفضیلی و عالی تقسیم می‌شود. در این مقاله، صفات تفضیلی و عالی در ترکی استانبولی را با تمامی ویژگی‌هایشان بررسی کردیم.
برای ساخت صفت عالی، قرار دادن پیشوند «en» قبل از صفت کافی است و برای ساخت صفت تفضیلی، از کلمه «daha» استفاده می‌کنیم. صفت تفضیلی دو حالت مختلف دارد، که ابتدا یکی از آن‌ها را انتخاب می‌کنیم و سپس جمله خود را می‌سازیم. در جدول‌های زیر، نحوه ساخت صفت تفضیلی در دو حالت مختلف آورده شده‌اند.
- حالت اول
| صفت | daha | dan / den / tan / ten | اسم دوم | اسم اول |
- حالت دوم
| پسوند شخصی | صفت | kadar | اسم دوم | de | اسم اول |
