فرادرستگ کنونیکال چیست؟ – توضیح کاربرد در سئو به زبان ساده
«تگ کنونیکال» یا «تگ کانونی» (Canonical Tag) قطعه کد کوتاهی در html است که به کمک آن به موتور جستجو اطلاع می‌دهید محتوای اصلی در کدام‌یک از صفحات وبسایت قرار گرفته است. به بیان ساده‌تر، تگ‌های کنونیکال وظیفه دارند نسخه اصلی محتوای صفحه را به موتورهای جستجویی مثل گوگل نشان دهند. با این کار گوگل بهتر تصمیم می‌گیرد کدام نسخه از صفحه را باید در صفحه نتایج به کاربران نمایش دهد. بنابراین با استفاده کردن از تگ‌های کانونی، از خزش و نمایه‌گذاری صفحاتی از وبسایت که محتوای تکراری یا مشابه دارند، جلوگیری می‌کنید. تگ کنونیکال اولین بار در سال ۲۰۰۹ به کارشناسان سئو معرفی شد و استفاده از آن به بهبود رتبه سئوی فنی وبسایت کمک زیادی می‌کند. در این آموزش از مجله فرادرس یاد می‌گیرید تگ کنونیکال چیست و افزودن آن به کد html صفحات وب چه اهمیت و مزایایی دارد. در ادامه یاد می‌گیرید چطور تگ کنونیکال بسازید و در چه محل‌هایی از آن استفاده کنید. در بخش پایانی مطلب نیز به بررسی نکات کلیدی مهم و اشتباهات رایج در استفاده از این تگ می‌پردازیم.
تعریف تگ کنونیکال یا کانونی
در تعریفی دقیق‌تر، تگ کانونی یا کنونیکال که به عنوانrel="canonical" هم شناخته میشود، یکی از تگ‌های اچ‌تی‌ام‌ال است که با اضافه کردن آن به بخش<head> کد اصلی صفحه (صفحه دارای محتوای تکراری یا اصلی)، آدرس نسخه اصلی هر صفحه وب را از بین صفحات دارای محتوای مشابه به موتورهای جستجو نشان می‌دهد. به بیان دقیق‌تر، تگ کنونیکال در زمانی که صفحاتی با محتوای تکراری یا مشابه در وبسایت وجود دارند، به موتور جستجو می‌گوید محتوای اصلی و موردنظر ما برای «خزش» (Crawling)، «نمایه‌گذاری» (Indexing)، رتبه‌بندی و نمایش به کاربر در صفحه نتایج کدام است.
گوگل در زمان بررسی صفحات وب، تشابه یا تکراری بودن محتوای آن‌ها را درک و تلاش می‌کند از بین چند صفحه مشابه، صفحهای را که محتوای بهتر و کامل‌تری نسبت به بقیه دارد، در صفحه نتایج به کاربران نمایش دهد. استفاده از تگ کنونیکال در حقیقت روشی است که به کمک آن به گوگل می‌گوییم آدرس صفحه وبی که بهترین نسخه محتوا در آن قرار گرفته، چیست.
استفاده از تگ کنونیکال در کد html صفحه دارای محتوای تکراری
از تگ‌های کنونیکال بهطور معمول به دو شکل استفاده میشود. در حالت اول، تگ را در کد html صفحهای از وبسایت قرار می‌دهیم که محتوای تکراری یا مشابه با صفحه دیگری در وبسایت داشته باشد. با این کار به گوگل در مورد تکراری بودن محتوای صفحه و آدرس صفحه دارای محتوای اصلی اطلاع‌رسانی می‌کنیم. پس کاربرد اول تگ کنونیکال، قرار گرفتن در کد یک صفحه تکراری، برای اشاره به آدرس صفحه دارای محتوای اصلی است.
برای مثال در تصویر زیر، تگ کنونیکال به کد html نسخه AMP صفحه اضافه شده که محتوای آن تکراری است:
در این حالت، به آدرس صفحهای که تگ کنونیکال در کد آن قرار گرفته، «صفحه جایگزین» (Alternate Page) گفته میشود. این روش استفاده از تگ کانونی بین دو صفحه از دو وبسایت مختلف هم قابل‌انجام است که به آن تگ کنونیکال Cross-domain گفته میشود. اگر بپرسند کاربرد دیگر تگ کنونیکال چیست باید از قابلیت Self-referencing آن نام ببرید.
استفاده از تگ کنونیکال در کد html صفحه دارای محتوای اصلی
در حالت دوم، از تگ کنونیکال در کد html خود صفحهای استفاده می‌کنیم که محتوای اصلی در آن قرار دارد. در حقیقت با این کار به رباتهای جستجو تاکید می‌کنیم که صفحه دارای محتوای اصلی همین صفحه وب است. به این تگ‌های کنونیکال چون به خود صفحه اشاره دارند، در اصطلاح سئو، «تگ کنونیکال خود ارجاع» (Self-referencing Canonical Tag) گفته میشود.
طبق گفته‌های گوگل، بهتر است که هریک از صفحات وبسایت که نسخه اصلی محتوا در آن‌ها قرار گرفته و می‌خواهیم حتما در صفحه نتایج به کاربران نمایش داده شوند، در کد html خود تگ کنونیکالی دارای پیوند یکتای خودشان داشته باشند.
تصویر زیر، نمونه استفاده از تگ کنونیکال Self-referencing را در وبسایت نشان می‌دهد:
گوگل می‌گوید استفاده از این تگ‌ها ضروری نیست اما وجود آن‌ها پیدا کردن صفحه و محتوای اصلی را برای رباتهای جستجو خیلی آسان‌تر می‌کند. فرض کنید از وبسایت شما یک نسخه اصلی به آدرس زیر در دسترس است:
https://www.example.com
حالا فرض کنید یک نسخه موبایلی به آدرس زیر برای همین وبسایت ایجاد کنید:
https://www.m.example.com
گوگل این دو آدرس را مجزا و جداگانه در نظر می‌گیرد و آن‌ها را جداگانه نمایه‌گذاری می‌کند که این موضوع به ضرر سئوی وبسایت است. برای حل این مشکل، لازم است از تگ کنونیکال در هردو آدرس‌های بالا به‌صورت زیر استفاده کنید:
- تگ کنونیکال Self-referencing در کد صفحه نسخه اصلی وبسایت
- تگ کنونیکال معمولی در کد صفحه نسخه موبایلی وبسایت
تا اینجا می‌دانید تگ کنونیکال چیست و به شکل‌هایی می‌توان از آن استفاده کرد. در ادامه، بخشهای مختلف این تگ را بررسی می‌کنیم.
تگ کنونیکال چه بخش هایی دارد؟
برای این‌که درک بهتری از مفهوم و کاربرد تگ کنونیکال پیدا کنید، بهتر است ابتدا ساختار آن را بشناسید. در قطعه کد زیر، ساختار کلی یک تگ کنونیکال را آورده‌ایم:
1<link rel="canonical" href="https://example.com/preferred-url-here/" />همان‌طور که در کد بالا می‌بینید، هر تگ کانونی از دو بخش اصلی زیر تشکیل میشود:
- rel="canonical" : این بخش یعنی لینکی که در ادامه در این تگ قرار گرفته، نسخه اصلی (کانونی) این صفحه وب است.
- href="https://example.cpm/preferred-url-here/": در بخش دوم، آدرس صفحهای که محتوای اصلی در آن قرار گرفته، درج شده است.
به زبان بسیار ساده، با قرار دادن تگ کنونیکال در کد صفحات وب، خیلی واضح و مشخص به آدرس نسخه اصلی صفحه که تمایل داریم در صفحه نتایج به کاربر نمایش داده شود، اشاره می‌کنیم تا کار گوگل را در شناسایی اهمیت صفحات راحت‌تر کنیم.
پیوند یکتای کنونیکال چیست و چطور می‌توان آن را مشخص کرد؟
حالا که می‌دانید تگ کنونیکال چیست و چه بخش‌هایی دارد، ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که پیوند یکتای کنونیکال چیست و چه تفاوتی با تگ کنونیکال دارد. «پیوند یکتای کنونیکال» (Canonical URL) به آدرس صفحهای در وبسایت گفته میشود که به‌نظر گوگل اصلی‌ترین و معتبرترین نسخه در بین صفحات دارای محتوای کپی یا مشابه است.
برای درک بهتر این مفهوم، دو پیوند یکتای زیر را در نظر بگیرید که محتوای کاملا مشابهی در هردوی آن‌ها وجود دارد:
https://example.com/blog
https://example.com/blog/?page=1
فرض کنید گوگل قرار است از بین دو پیوند یکتای بالا، یکی را بهعنوان URL کنونیکال انتخاب کند و در صفحه نتایج به کاربران نمایش دهد. برای این کار، الگوریتم‌‌های این موتور جستجو به معیارهای مختلفی در مورد این صفحات توجه می‌کنند که ازجمله اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تعداد و کیفیت لینک داخلی و بک‌لینک هر صفحه: از بین دو صفحه با محتوای تکراری، گوگل آدرسی را بهعنوان پیوند یکتای کنونیکال در نظر می‌گیرد که لینک‌های داخلی و خارجی باکیفیت‌تری به طرف آن ایجاد شده باشد.
- «تنظیمات کنونیکال» (Canonical Setup) هر صفحه: از بین دو صفحه با محتوای تکراری، گوگل به تنظیمات کنونیکال هر صفحه هم توجه می‌کند تا آدرس دارای محتوای اصلی را تشخیص دهد. بهطور کلی متخصصان سئو برای نشان دادن پیوند یکتای کنونیکال از یکی از روشهای زیر استفاده می‌کنند:
- با اضافه کردن تگ کنونیکال به بخش <head> کد html صفحه: همان‌طور که در تعریف تگ کنونیکال گفتیم، در این روش با قرار دادن پیوند یکتای صفحه موردنظر ما برای نمایش در SERP در کد html صفحه، به گوگل در مورد این موضوع اطلاع‌رسانی می‌کنیم. این روش متداول‌‌ترین کاری است که برای مشخص کردن URL کنونیکال انجام میشود.
- با اضافه کردن URL کنونیکال به http response header : در این روش URL کنونیکال موردنظرمان را به http response header صفحه اضافه می‌کنیم تا رباتهای جستجو خیلی سریع متوجه شوند نسخه موردنظر ما برای خزش و نمایه‌گذاری کدام است.
- با افزودن URL کنونیکال به سایت‌مپ: روش مهم دیگر برای مشخص کردن پیوند یکتای کنونیکال، اضافه کردن آدرس آن به نقشه XML وبسایت است چون رباتهای جستجو بهطور پیش‌فرض همیشه صفحاتی را که آدرس آن‌ها در سایت‌مپ موجود است، کنونیکال در نظر می‌گیرند.
- HTTP یا HTTPS بودن هرکدام از صفحات: گوگل در حالت کلی، صفحات دارای https را مهم‌تر از صفحات http در نظر می‌گیرد.
همان‌طور که گفتیم، گوگل از روشهای مختلفی برای تعیین نسخه اصلی صفحات وب استفاده می‌کند و اگر از تگ کنونیکال در کد صفحات استفاده کرده باشیم، در واقع نوعی نشانه بر سر راه خزش و نمایه‌گذاری رباتهای جستجو گذاشته‌ایم تا آن‌ها را بهتر راهنمایی کرده باشیم که در نتیجه این کار، صفحاتی را که ما تشخیص می‌دهیم کنونیکال هستند، کنونیکال در نظر بگیرند و به کاربران نمایش دهند.
اگر تا این بخش از مطلب را به‌خوبی مطالعه کرده باشید، می‌دانید تگ کنونیکال چیست و استفاده از آن به چه شکلی انجام میشود. در ادامه، در مورد مزایا و دلایل اهمیت استفاده از این تگ‌ها می‌خوانید.
مزایای استفاده از تگ کنونیکال در صفحات وب
برای درک بهتر کاربرد تگ‌های کنونیکال، بهتر است همین ابتدای کار درک کاملی از کاری که واقعا برای وبسایت و صفحات آن انجام می‌دهند، پیدا کنید. هدف اصلی تگ کنونیکال نشان دادن صفحه دارای محتوای اصلی و محتوای کپی به رباتهای جستجو است، چون در حالت کلی اغلب وب‌سایت‌ها چند صفحه با محتوای تکراری یا مشابه و URL-های متفاوت دارند. در چنین وضعیتی رباتهای جستجو باید زمان زیادی را به پیدا کردن کنونیکال URL اختصاص دهند. بر همین اساس می‌توان مزایای استفاده از تگ‌های کنونیکال را در موارد فهرست زیر بیان کرد:
- اطلاع‌رسانی در مورد محتوای اصلی و تکراری به موتور جستجو: همان‌طور که در بخشهای قبلی گفتیم، اصلی‌ترین کاربرد و اصلا دلیل استفاده از تگ‌های کنونیکال، حل مشکل محتوای کپی یا مشابه در وبسایت است. وجود محتوای تکراری در صفحات وبسایت موتورهای جستجو را سردرگم می‌کند چون برای تشخیص آدرس محتوای اصلی، باید زمان و منابع زیادی را صرف کنند. با قرار دادن تگ کنونیکال در کد صفحات، به گوگل کمک می‌کنیم محتوای تکراری را راحت‌تر و سریع‌تر تشخیص دهد. یکی از قوانین اولیه سئوی فنی آسان‌تر و سریع‌تر کردن فرایند خزش و نمایه‌گذاری صفحات وب است.
- جمع کردن رتبه صفحه: تگ‌های کنونیکال به تثبیت و یکپارچه کردن «رتبه صفحه» (PageRank) یا همان «ارزش لینک» بین صفحات دارای محتوای تکراری و مشابه کمک می‌کند. ممکن است برای شما هم مثل ما این سوال ایجاد شود که تثبیت و یکپارچه کردن ارزش لینک یعنی چه؟ پاسخ در نحوه عملکرد تگ‌های کنونیکال وجود دارد. زمانی که URL کنونیکال صفحه وب اصلی را در صفحه وبی با محتوای کپی قرار می‌دهید، گوگل از طریق آن متوجه میشود که فقط باید به سراغ نمایه‌گذاری صفحه کنونیکال برود. این رفتار رباتهای جستجو باعث میشود تمام ارزش لینک صفحات کپی به URL کنونیکال انتقال پیدا کند.
- خزش و نمایه‌گذاری بهینه‌تر و موثرتر صفحات و هدر نرفتن سهمیه خزش: استفاده از تگ‌های کنونیکال البته مزیت دیگری هم دارد و آن هدر نرفتن «بودجه خزش» (Crawl Budget) وبسایت شماست. بودجه خزش به تعداد صفحاتی در وبسایت گفته میشود که در بازه زمانی معینی توسط رباتهای جستجو خوانده یا «خزش» (Crawl) می‌شوند. وقتی با استفاده از تگ کنونیکال به رباتهای جستجو آدرس‌های اصلی را نشان می‌دهیم، دیگر نیازی نیست نسخههای متعدد و غیرمهمی را که از یک صفحه در وبسایت ما وجود دارد، خزش کنند که این به‌معنی مصرف کمتر سهمیه خزش است.
بنابراین با کمک گرفتن از تگ‌های کنونیکال، مطمئن می‌شویم رباتهای جستجو هم دقیقا همان صفحاتی را که از نظر ما دارای محتوای اصلی هستند، برای نمایه‌گذاری و نمایش به کاربران انتخاب می‌کنند و تلاش‌های سئوی وبسایت به‌دلیل وجود محتوای تکراری در صفحات به هدر نمی‌رود. حالا که می‌دانید تگ کنونیکال چیست به سراغ آموزش استفاده از این تگ‌ها می‌رویم.
