یادگیری برنامه نویسی از صفر با فیلم های آموزشی فرادرس

برنامه نویسی یکی از مهارت‌هایی به حساب می‌آید که در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد و تنها به حوزه علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات محدود نمی‌شود. با یادگیری برنامه نویسی می‌توان قابلیت‌ها و عملکردهای شگفت‌آوری را خلق کرد و ناممکن‌ها را امکان‌پذیر ساخت. با یادگیری برنامه نویسی می‌توان درآمد کسب کرد و پول درآورد؛ اما علاقه، تلاش و پشتکار لازم است. برای یادگیری برنامه نویسی حتماً لازم نیست فرد در رشته کامپیوتر تحصیل کرده باشد؛ منابع آموزشی عظیمی در اینترنت برای همه در دسترس است و می‌توان به سادگی و به صورت خودآموز در هر زمان و مکانی برنامه نویسی را یاد گرفت. فرادرس یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های آموزش آنلاین به زبان فارسی محسوب می‌شود که مجموعه‌ای جامع و کاربردی از دوره‌های مختلف آموزش برنامه نویسی رایگان و غیر‌رایگان را به علاقه‌مندان ارائه می‌دهد. در این مطلب به نحوه یادگیری برنامه نویسی از صفر با فیلم های آموزشی فرادرس پرداخته شده است.

در این نوشتار قصد داریم مسیر یادگیری برنامه نویسی را با استفاده از دوره‌های آموزش برنامه نویسی فرادرس ترسیم کنیم. یعنی به کلیه نکات مهم پیرامون یادگیری برنامه نویسی از صفر به صورت گام به گام پرداخته می‌شود و مشخص خواهد شد که در هر مرحله از مسیر یادگیری برنامه نویسی از صفر چه دوره‌های آموزشی مرتبطی در سایت فرادرس وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توان این مسیر را طی کرد.

اما پیش از شروع یادگیری برنامه نویسی از صفر ابتدا لازم است بدانیم که اصلاً برنامه نویسی چیست و به چه دردی می‌خورد و چرا باید برنامه نویسی یاد بگیریم؟ چرا می‌خواهیم برنامه نویس شویم؟ همچنین باید مشخص شود که آیا به برنامه نویسی علاقه داریم؟ آیا می‌توانیم برنامه نویس شویم؟

برنامه نویسی چیست و چه کاربردی دارد؟

به زبان ساده، برنامه نویسی اساساً اقداماتی برای به‌کارگیری کامپیوتر در راستای انجام وظیفه‌هایی مشخص و از قبل تعیین شده است که ضرورت دارد این وظیفه‌ها به‌درستی و بدون خطا انجام شوند. در واقع کامپیوتر مثل موجودی است که انسان می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند و از آن بخواهد تا کارهایی را انجام دهد.

برای برقراری این ارتباط و ارسال دستورالعمل‌هایی که کامپیوتر باید انجام دهد از برنامه نویسی استفاده می‌شود. برنامه نویسی کاربردهای فراوانی دارد و به کمک آن می‌توان کارهای خارق‌العاده‌ای را انجام داد. تا همینجا هم برنامه نویسی تحولات عظیمی را در زندگی بشر به وجود آورده است و دیگر می‌توان ادعا کرد بدون برنامه نویسی زندگی روزانه بسیاری از افراد در سراسر دنیا به میزان زیادی دچار اختلال خواهد شد.

به کمک برنامه نویسی می‌توان بسیاری از فرایندها را ساده‌سازی و خودکارسازی کرد و از این طریق سطح رفاه و آسایش را در جامعه بشری به میزان زیادی افزایش داد. برنامه نویسی در بسیاری از حوزه‌های مختلف کاربرد دارد.

بنابراین برای شروع یادگیری برنامه نویسی لازم است ابتدا مشخص شود که هدف فرد چیست و چرا می‌خواهد برنامه نویسی را یاد بگیرد؟ آیا می‌خواهد کار خاصی را با برنامه نویسی انجام دهد؟ یا می‌خواهد وارد یکی از حوزه‌های تخصصی برنامه نویسی مثل برنامه نویسی وب شود؟ مثلاً ممکن است فردی پزشک باشد و بخواهد یکی از فرایندهایی را خودکارسازی و مکانیزه کند که به طور روزانه در محل کارش انجام می‌دهد و از این طریق دقت کارش را افزایش دهد یا مثلاً قصد داشته باشد به این وسیله از فشار و حجم کاری خود بکاهد.

همچنین ممکن است برخی افراد بخواهند برنامه نویس وب شوند و در حوزه Back End و Front End فعالیت داشته باشند و از این طریق کسب درآمد کنند. این روزها بسیاری می‌خواهند برنامه نویسی را برای استفاده در هوش مصنوعی یاد بگیرند و مهندس یادگیری ماشین یا دانشمند داده شوند. بنابراین بهتر است پیش از شروع یادگیری برنامه نویسی شناختی از شاخه‌های مختلف برنامه نویسی بدست آید.

شاخه های برنامه نویسی کدامند؟

همان‌طور که پیش‌تر هم بیان شد، برنامه نویسی کاربردهای بسیار زیادی دارد و تقریباً در همه زمینه‌ها می‌توان از برنامه نویسی برای بهتر کردن فرایندها استفاده کرد. اما به طور کلی، برخی از شاخه‌ها و حوزه‌هایی وجود دارند که پایه و اساس آن‌ها برنامه نویسی است و این مهارت اصلی‌ترین نیازمندی برای فعالیت در آن‌ها به حساب می‌آید. البته باید در نظر داشت که دسته‌بندی یکسان و واحدی برای انواع برنامه نویسی و شاخه‌های مختلف آن وجود ندارد و می‌توان دسته‌بندی‌های متفاوتی را ارائه داد.

در ادامه سعی شده است هر یک از شاخه‌های برنامه نویسی به ترتیب اولویت و اهمیت فهرست شوند:

1. برنامه نویسی رقابتی (Competitive programming)
2. توسعه نرم افزارهای آزاد (Open Source Software Development)
3. توسعه وب (برنامه نویسی وب | Web Development)
4. توسعه فرانت‌اند (Front End Development)
5. توسعه بک‌اند (Back End Development)
6. برنامه نویسی فول استک (Full Stack Development)
7. توسعه برنامه‌های کاربردی (Application Development)
8. برنامه نویس کامپیوتر (Computer Programmer)
9. برنامه نویسی موبایل (Mobile Development)
   1. توسعه دهنده اندروید (Android Developer)
   2. برنامه نویس iOS
10. برنامه نویسی هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)
11. توسعه ربات هوشمند (رباتیک | Robotics)
12. یادگیری ماشین (ماشین لرنینگ | Machine Learning)
13. علم داده (Data Science)
14. تحلیل داده (Data Analytics)
15. تجزیه و تحلیل داده (Data Analysis)
16. توسعه بازی‌های کامپیوتری (Game Development)
    • برنامه نویسی بازی‌های موبایلی (Mobile Game Development)
17. امنیت سایبری (Cyber Security)
    • باگ بانتی (Bug Bounty)
18. شبکه‌های کامپیوتری (Computer Networks)
19. تحلیل سیستم‌های کامپیوتری (Computer System Analyst)
20. ادمین پایگاه داده (Database Administrator)
21. سایر موارد

شاخه های اصلی برنامه نویسی

از میان موارد فوق شاید بتوان برخی را به عنوان شاخه‌های اصلی در نظر گرفت تا فهرست بالا کمی کوتاه‌تر شود:

1. برنامه نویسی کامپیوتر
2. توسعه وب
3. برنامه نویسی موبایل
4. هوش مصنوعی
5. ساخت بازی‌های کامپیوتری
6. شبکه و امنیت
7. پایگاه داده

در نتیجه لازم است افراد پیش از شروع یادگیری برنامه نویسی از صفر تصمیم بگیرند که می‌خواهند در چه حوزه‌ای از برنامه نویسی فعالیت کنند. در بخش‌های بعدی این مقاله سعی شده است دوره‌های آموزشی برای فعالیت در برخی از مهم‌ترین شاخه‌های برنامه نویسی شامل برنامه نویسی وب، برنامه نویسی موبایل و سایر موارد نیز شرح داده شوند.

چرا برنامه نویسی یاد بگیریم؟

سوال بسیار مهم دیگری که پیش از شروع یادگیری برنامه نویسی باید مطرح شود این است که چه انگیزه‌ای برای شروع این کار داریم و آیا گرایش ما به این سو تنها جنبه مالی دارد؟ انگیزه افراد برای جذب شدن به سمت برنامه نویسی متفاوت است و البته بسیاری تنها با هدف پول در آوردن به سراغ یادگیری برنامه نویسی می‌روند.

لازم است افراد این نکته را در نظر داشته باشند که برای پولدار شدن از طریق برنامه نویسی باید بسیار تلاش و پشتکار داشت و ساعت‌ها وقت گذاشت.

در اکثر مواقع حین برنامه نویسی خطاها و باگ‌هایی بوجود می‌آیند که رفع آن‌ها نیازمند ساعت‌ها تحقیق و سعی و خطا است. در چنین مواقعی علاقه داشتن بسیار اهمیت دارد. علاقه نیروی محرکه‌ای است که فرد را به ادامه دادن وادار می‌کند. البته ممکن است بسیاری بر این باور باشند که برنامه نویسی سخت است و هر کسی از پس آن بر نمی‌آید و به همین دلیل افراد خیلی زود انگیزه خود را از دست می‌دهند.

همه چیز در ابتدا دشوار به نظر می‌رسد، اما در صورت ادامه دادن و تلاش و کوشش، وقتی گره‌ای باز شود و اولین مسئله برنامه نویسی حل و برنامه با موفقیت اجرا می‌شود، شور و اشتیاق لازم در فرد بوجود می‌آید و رفته رفته کار آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر خواهد شد.

البته انگیزه بسیاری از افراد دیگر، پول نیست و هدف آن‌ها بیشتر رسیدن به نتیجه مطلوب و پیاده‌سازی قابلیت‌های عملکردی مورد انتظار است. بسیاری از افراد به واسطه خودکارسازی فرایندهای ساده و روزمره، خود به خود وارد دنیای برنامه نویسی می‌شوند. این افراد معمولاً برنامه نویسی را نه به صورت منظم، اصولی و ساختاریافته بلکه به صورت عملی و در حین کار یاد می‌گیرند. به طور کلی بهتر است علاوه‌بر انگیزه‌های اقتصادی، علاقه و اشتیاق لازم هم برای یادگیری برنامه نویسی وجود داشته باشد؛ در این صورت احتمال موفقیت در این حوزه بیشتر خواهد بود. برای رسیدن به پاسخ این سوال که آیا برنامه نویسی سخت است، مطالعه مقاله زیر پیشنهاد می‌شود.

 

وظایف برنامه نویس چه هستند؟

برنامه نویسان برای برنامه‌های کامپیوتری و اپلیکیشن‌ها کد می‌نویسند. اگرچه این ممکن است خیلی ساده و یکنواخت به نظر برسد، اما وظایف برنامه نویس بسیار گسترده و متنوع هستند. برنامه نویسان انواع نرم افزارهای گوناگون مورد نیاز افراد مختلف را تولید می‌کنند و از برنامه نویسی اپلیکیشن‌های بانکی گرفته تا ساخت برنامه پخش موسیقی و ویدیو را انجام می‌دهند.

تقریباً همه صنایع به برنامه نویس نیاز دارند، بنابراین فرصت‌های بسیاری برای فعالیت در زمینه‌های مختلف برای برنامه نویسان مهیا است و می‌توان زمینه فعالیت را به دلخواه و برحسب علاقه انتخاب کرد. به طور کلی، برنامه نویسان حرفه‌ای ممکن است هر یک از وظایف زیر را برعهده بگیرند:

• نوشتن و تست کردن نرم افزارهای جدید
• به‌روزرسانی برنامه‌های فعلی
• اصلاح مسئله‌ها از طریق برنامه‌های کامپیوتری
• تست امنیت نرم افزار
• نگهداری و مراقبت از نرم افزارهای فعلی

یادگیری برنامه نویسی چقدر طول می کشد؟

پیش از شروع یادگیری برنامه نویسی از صفر با فیلم های آموزشی فرادرس لازم است مشخص شود که یادگیری برنامه نویسی چقدر زمان می‌برد. اما نمی‌توان مدت زمانی دقیقی را تعیین کرد، زیرا این مسئله که یادگیری برنامه نویسی چقدر طول می‌کشد به عوامل مختلفی بستگی دارد. در واقع این میزان برای هر فرد متفاوت است. هر فرد سرعت یادگیری متفاوتی دارد و ممکن است فردی سریع‌تر مفاهیم را متوجه شود و فردی دیگر نیاز به زمان بیشتری برای درک همان مفاهیم داشته باشد.

همچنین برخی افراد شاغل هستند یا به هر دلیلی به طور روزانه وقت کمتری برای یادگیری برنامه نویسی در اختیار دارند. البته در اینجا فرض شده است که یادگیری قرار است با فیلم‌های آموزشی فرادرس انجام شود؛ در غیر اینصورت استفاده از منابع متفاوت برای یادگیری برنامه نویسی هم قطعاً در مدت زمان یادگیری تاثیر دارد.

اما به هر حال با مشخص شدن سرفصل‌ها و موضوع‌هایی که لازم است افراد برای یادگیری برنامه نویسی از صفر مطالعه کنند و دوره‌هایی که لازم است بگذرانند به طور تقریبی می‌توان مشخص کرد که یادگیری برنامه نویسی چقدر طول می‌کشد. حالا اگر فردی زمان کمتری در هر روز اختصاص دهد، به طبع یادگیری برنامه نویسی روزهای بیشتری به طول خواهد انجامید. موضوع مهم دیگری هم وجود دارد که در خصوص مدت زمان لازم برای یادگیری برنامه نویسی اهمیت دارد و علاوه‌بر آن به‌طور کلی مشخص کردن آن پیش از شروع یادگیری برنامه نویسی نیز بسیار مهم است.

این موضوع مهم، مشخص کردن شاخه و حیطه‌ای از برنامه نویسی است که فرد قصد فعالیت در آن را دارد. به بیان دیگر، فرد پیش از شروع یادگیری برنامه نویسی از صفر ، باید هدف خود را از یادگیری برنامه نویسی مشخص کند. چرا که با توجه به این مسئله ممکن است یادگیری برنامه نویسی بیشتر یا کمتر طول بکشد.

یادگیری اصول و مبانی برنامه نویسی

پس از آنکه انگیزه و هدف فرد برای یادگیری برنامه نویسی مشخص شد، آنگاه مسیر یادگیری واضح‌تر می‌شود و می‌توان یادگیری برنامه نویسی از صفر را آغاز کرد. ابتدای مسیر یادگیری برنامه نویسی برای همه یکسان است، اما در ادامه این مسیر به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌شود و هر فرد بسته به هدفش مسیر متفاوتی را در پیش خواهد گرفت.

یادگیری اصول و مبانی برنامه نویسی اولین گام در یادگیری برنامه نویسی از صفر با فیلم‌های آموزشی فرادرس به حساب می‌آید. برای این منظور لازم است از دوره «آموزش اصول و مبانی برنامه نویسی» استفاده شود که رایگان هم هست:

اما پیش از آنکه به معرفی سایر دوره‌هایی پرداخته شود که باید بعد از دوره فوق گذراند، بهتر است ابتدا به معرفی دوره‌های یادگیری برنامه نویسی فرادرس برای مخاطبین کودک و نوجوان پرداخته شود. البته سایر افراد مبتدی در سنین مختلف هم می‌توانند از دوره‌های کودک و نوجوان استفاده کنند، زیرا این دوره‌ها بسیار ساده هستند و یادگیری برنامه نویسی با استفاده از آن‌ها آسان‌تر است.

یادگیری برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان

تقریباً بسیاری از افراد شنیده‌اند که برنامه نویسی آینده روشنی دارد. اما فارق از رویای ساخت بهترین و موفق‌ترین اپلیکیشن یا بازی کامپیوتری، در واقعیت یادگیری برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان می‌تواند به دلایل مختلفی بسیار کاربردی و مفید باشد. هر یک از این دلایل در ادامه به اختصار شرح داده شده‌اند.

• برنامه نویسی می‌تواند به کودکان و نوجوانان کمک کند تا درک بهتری از جهان پیدا کنند و مدیریت زندگی و کنترل خود را بدست بگیرند.
• یادگیری برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان در راستای موفقیت در آینده بسیار حیاتی به نظر می‌رسد.
• به وسیله تمرین کدنویسی توسط کودکان و نوجوانان، بسیاری از مهارت‌های شناختی به میزان زیادی تقویت می‌شوند.
• یادگیری برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان به منظور ورود به دانشگاه بسیار کاربردی و مفید است.

به منظور یادگیری برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان نیز تعدادی دوره آموزشی در پلتفرم فرادرس تهیه شده است که استفاده از آن‌ها حتی به بزرگسالانی پیشنهاد می‌شود که می‌خواهند یادگیری برنامه نویسی از صفر را شروع کنند.

اسکرچ زبان برنامه نویسی بصری به حساب می‌آید که هدف اصلی آن آموزش برنامه نویسی به کودکان، نوجوانان و افراد بسیار مبتدی است. در یادگیری برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان، زبان اسکرچ نقش بسیار مهمی دارد.

 

توصیه می‌شود افراد مبتدی و همچنین کودکان و نوجوانان علاقه‌مند، یادگیری برنامه نویسی از صفر را با زبان اسکرچ شروع کنند:

پس از یادگیری برنامه نویسی با اسکرچ، کودکان و نوجوانان می‌توانند از دوره کاربردی و جامع آموزش پایتون مخصوص نوجوانان فرادرس استفاده کنند:

این دوره دارای ۲ بخش است و پس از اتمام بخش اول آن لازم است یادگیری با استفاده از بخش دوم این دوره ادامه داشته باشد:

همچنین دوره دیگری هم به منظور یادگیری برنامه نویسی برای نوجوانان در پلتفرم فرادرس موجود که استفاده از آن هم می‌تواند به ویژه برای دانش‌آموزان کاربردی باشد:

در زمینه یادگیری برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان و موضوع‌هایی مشابه با آن، تا کنون مقاله‌هایی در مجله فرادرس منتشر شده‌اند. بنابراین بهتر است در این مطلب بیش از این در این خصوص توضیحاتی ارائه نشود و تنها به معرفی این مطالب برای افرادی بسنده می‌کنیم که می‌خواهند در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کنند.

مقاله دیگری نیز با همین در مجله فرادرس در دسترس است که لینک آن در ادامه آمده است.

یادگیری مبانی برنامه نویسی با آموزش الگوریتم و فلوچارت فرادرس

علاوه‌بر دوره رایگان اصول و مبانی برنامه نویسی، دوره آموزشی دیگری نیز با عنوان «آموزش مبانی برنامه نویسی – الگوریتم و فلوچارت با رویکرد حل مسئله» در سایت فرادرس منتشر شده است که استفاده از آن برای شروع یادگیری برنامه نویسی از صفر می‌تواند بسیار کاربردی باشد. این دوره شامل ۴ فصل است و در فصل اول مبانی و مفاهیم اولیه برنامه نویسی، در درس دوم بحث الگوریتم، در درس سوم موضوع فلوچارت و در فصل اخر نیز مفهوم آرایه در برنامه نویسی آموزش داده شده است.

در ادامه برخی از اصول مبانی برنامه نویسی را شرح داده و دوره‌های آموزشی مرتبط با آن‌ها معرفی شده‌اند.

معرفی برخی از اصول و مبانی برنامه نویسی

بسیاری بر این باور هستند که برای شروع یادگیری برنامه نویسی از صفر باید بلافاصله یک زبان برنامه نویسی را انتخاب و کدنویسی با آن زبان را آغاز کرد. اما فارق از آنکه کدام زبان انتخاب شود، برخی مفاهیم پایه و اصلی هستند که باید آن‌ها را یاد گرفت.

یادگیری اصول و مبانی برنامه نویسی باعث می‌شود پایه و بنیانی قوی برای یادگیری هر زبانی شکل بگیرد. در این بخش برخی از مهم‌ترین مفاهیم اساسی برنامه نویسی معرفی شده‌اند و برای هر کدام از آن‌ها سعی شده است تا حد امکان دوره‌های آموزشی مرتبط در فرادرس به علاقه‌مندان معرفی شوند.

البته اصلی‌ترین دوره آموزشی، همان دوره اصول و مبانی برنامه نویسی است که پیش‌تر معرفی شد و استفاده از دوره‌هایی که در ادامه این بخش برای هر یک از مفاهیم پایه برنامه نویسی معرفی می‌شوند اختیاری به حساب می‌آیند.

یادگیری متغیر در برنامه نویسی

بسیاری با اصطلاح «متغیر» (Variable) از دوران دبیرستان در درس جبر آشنا هستند. مفهوم متغیر در برنامه نویسی هم برای تمام زبان‌های کدنویسی وجود دارد و از آن استفاده می‌شود. متغیر در برنامه نویسی روشی است برای ذخیره‌سازی اطلاعات تا بتوان بعداً از آن اطلاعات استفاده کرد.

یادگیری ساختمان داده در برنامه نویسی

«ساختمان داده» (Data Structure) به مجموعه‌هایی از داده‌ها گفته می‌شود که برنامه نویسان می‌توانند به وسیله آن‌ها با مقادیر بزرگی از داده‌ها کار کنند. برای مثال «آرایه» (Array) نوعی ساختمان داده در برنامه نویسی است که می‌توان چندین مقدار از نوع یکسان (مثل چندین عدد صحیح) را در آن ذخیره کرد.

یادگیری ساختارهای کنترلی در برنامه نویسی

ساختارهای کنترلی جهت جریان برنامه را تعیین می‌کنند. این دستورات برای کامپیوتر تعیین می‌کنند که باید متغیرها را تجزیه و تحلیل کند و سپس کارهایی که در مرحله بعدی لازم است انجام شوند را بر اساس پارامترهای داده شده انتخاب می‌کنند.

کامپیوتر ممکن است اجرای دستورات را به صورت ترتیبی شروع کند. وقتی به شرایط از پیش تعیین شده برسد، بسته به نوع دستور، اجرای دستورات به سمت و سوی خاصی سوق پیدا می‌کند.

سینتکس در برنامه نویسی چیست؟

هر زبان برنامه نویسی دارای «سینتکس» (Syntax) یا همان قواعد نحوی مربوط به خودش است. سینتکس به قوانینی گفته می‌شود که ساختار زبان برنامه نویسی را تعریف و تعیین می‌کنند. به وسیله سینتکس برای برنامه نویس مشخص می‌شود که در زمان کدنویسی دقیقاً از چه نمادهایی باید استفاده کند. یادگیری سینتکس پس از انتخاب زبان برنامه نویسی و در حین یادگیری آن اتفاق خواهد افتاد.

 

یادگیری کار با ابزارهای برنامه نویسی

ابزارهای مختلف و متعددی وجود دارند که با استفاده از آن‌ها فرایند برنامه نویسی به میزان زیادی ساده‌تر می‌شود. ابزار برنامه نویسی در واقع برنامه‌ای نرم افزاری مثل یک «محیط توسعه یکپارچه» (Integrated Development Environment) یا به اختصار IDE است که در آن امکاناتی از قبیل بررسی خطاهای سینتکسی، سازماندهی فایل‌های برنامه، تکمیل خودکار خطوط کدها و بسیاری از موارد دیگر می‌شود.

ویرایشگر کد ویژوال استودیو (Visual Studio Code) که به آن VS Code هم می‌گویند یکی از محبوب‌ترین و بهترین ابزارها برای برنامه نویسی به حساب می‌آید. البته انتخاب و یادگیری ابزارهای برنامه نویسی هم وابستگی مستقیمی به حوزه فعالیت فرد در دنیای برنامه نویسی دارد. مثلاً بهترین ابزار برای برنامه نویسی اندروید، محیط توسعه اندروید استودیو است یا مثلاً برای توسعه اپلیکیشن‌های تحت ویندوز از محیط توسعه مایکروسافت یعنی ویژوال استودیو استفاده می‌شود که با VS Code فرق دارد.

در مقاله دیگری هم به معرفی ۵ ابزار کاربردی برای برنامه نویسی پرداخته شده است.

همچنین برای یادگیری VS Code نیز مطالعه مقاله زیر پیشنهاد می‌شود.

پس از آشنایی و یادگیری اصول و مبانی برنامه نویسی نوبت به مرحله انتخاب زبان مناسب برای یادگیری برنامه نویسی از صفر فرا می رسد.

انتخاب زبان برنامه نویسی برای شروع یادگیری

در خصوص اینکه بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع کدام است، نظرها و ایده‌های مختلف و متعددی وجود دارند. باید این نکته را هم در نظر داشت که به عنوان برنامه نویس، یادگیری اولین زبان تنها نقطه آغاز است و در ادامه کار شرایط به‌گونه‌ای پیش خواهد رفت که یادگیری زبان‌های جدید و فناوری‌های تازه اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

اگر دلیل مشخصی برای یادگیری برنامه نویسی وجود داشته باشد، بهتر می‌توان تعیین کرد که چه زبانی را باید یاد گرفت. مثلاً اگر کسی بخواهد علم داده را یاد بگیرد و در حوزه هوش مصنوعی فعالیت کند، آنگاه زبان پایتون و بعد هم R می‌توانند بهترین زبان‌ها برای شروع یادگیری برنامه نویسی از صفر محسوب شوند.

اگر فردی تنها بخواهد بدون آنکه تصمیم گرفته باشد از کجا باید شروع کند برنامه نویسی را یاد بگیرد، بسیاری از زبان‌های برنامه نویسی آسان و سازگار با افراد تازه‌کار می‌توانند نقطه شروع خوبی باشند.

یادگیری برنامه نویسی پایتون

پایتون یکی از ساده‌ترین زبان‌ها برای افراد مبتدی به حساب می‌آید. علاوه‌بر سادگی، بایتون زبانی همه‌منظوره است و در بسیاری از حوزه‌های مختلف کاربرد دارد. بنابراین به نوعی می‌توان گفت بهترین زبان برای یادگیری برنامه نویسی همین زبان پایتون است.

یادگیری برنامه نویسی C

زبان C هم به نوعی مادر تمام زبان‌های برنامه نویسی محسوب می‌شود و از گذشته در دانشگاه‌ها برای مقطع کارشناسی در درس مبانی برنامه نویسی تدریس شده است. می‌توان برای یادگیری برنامه نویسی از صفر به زبان C‌ هم مراجعه کرد و آن را یاد گرفت.

البته زبان C نسبتاً قدیمی است و یادگیری زبان‌های C++‎ (سی‌پلاس‌پلاس) و به ویژه سی‌شارپ (C#‎) می‌تواند کاربردی‌تر باشد.

برای یادگیری برنامه نویسی C#‎ نیز استفاده از دوره زیر پیشنهاد می‌شود.

آموزش برنامه نویسی به زبان جاوا

زبان برنامه نویسی جاوا (Java) هم یکی دیگر از زبان‌های پرکاربرد و همه‌منظوره به حساب می‌آید که یادگیری آن هم نسبتاً آسان است و بعد از پایتون شاید دومین یا سومین زبانی باشد که ارزش یادگیری را دارد و همچنین از بازار کار نسبتاً مناسبی هم برخوردار است.

یکی از کاربردهای جاوا در برنامه نویسی موبایل یا به طور دقیق‌تر برنامه نویسی اندروید نمود پیدا می‌کند. البته اخیراً زبان کاتلین در برنامه نویسی اندروید جایگزین جاوا شده است، اما کاتلین هم شباهت زیادی به جاوا دارد و آشنایی با جاوا می‌تواند به یادگیری بهتر و سریع‌تر کاتلین کمک کند. از دیگر کاربردهای مهم جاوا می‌توان به استفاده از آن در برنامه نویسی وب بک‌اند و توسعه اپلیکیشن‌های Enterprise اشاره کرد.

انجام پروژه بهترین راه یادگیری برنامه نویسی

اگرچه در در آغاز کار بیشتر باید به یادگیری مباحث مختلف برنامه نویسی با استفاده از دوره‌های آموزشی پرداخته شود، اما بهترین راه برای یادگیری برنامه نویسی کار روی پروژه‌های واقعی است. استفاده از دوره‌های آموزش مقدماتی برای یادگیری برخی از مفاهیم خوب است، اما انجام پروژه‌های برنامه نویسی بسیار تاثیر بیشتری دارد. بنابراین در این راستا می‌توان از دوره‌های پروژه‌محور برای یادگیری برنامه نویسی به صورت عملی استفاده کرد.

وقتی با کمک چنین دوره‌هایی پروژه‌های مورد علاقه خود را می‌سازید، به سرعت مهارت خود را افزایش خواهید داد و آنچه را که تا کنون یاد نگرفته‌اید خواهید آموخت. می‌توان یک دوره پروژه‌محور را شروع کرد، ولی پیش از کمک گرفتن از آن دوره، خود فرد باید سعی کند پروژه را انجام دهد و بعد اگر با حداکثر تلاشمان به نتیجه نرسیدیم، می‌توانیم از دوره آموزشی هم کمک بگیریم. به طور کلی تا حد امکان باید بدون کمک گرفتن پروژه‌ها را انجام داد. همچنین در آغاز کار بهتر است با ساده‌ترین پروژه‌ها شروع کرد.

چگونه پروژه برنامه نویسی برای یادگیری انتخاب کنیم؟

نکته مهمی که در ارتباط با انجام تمرین و پروژه برای یادگیری برنامه نویسی و تقویت مهارت وجود دارد این است که چطور می‌توان پروژه مناسبی را انتخاب کرد؟ بسیاری از افراد در این خصوص با چالش مواجه می‌شوند. به طور کلی در این زمینه می‌توان ۳ نکته را بیان کرد:

• باید به دنبال علاقه‌مان برویم: مثلاً برخی از افراد به بازی‌های کامپیوتری علاقه دارند، برخی دیگر کاردستی درست کردن را دوست دارند و سایر افراد هم ممکن است به تعمیر خودرو علاقه‌مند باشند. بنابراین می‌توان پروژه‌های برنامه نویسی مرتبط با علاقه و سرگرمی‌های خود را انجام داد. مثلاً اگر علاقه‌مندی به پرورش گیاهان وجود داشته باشد، می‌توان سیستمی را ساخت که سطح رطوبت خاک را اندازه بگیرد و وقتی نیاز به آبیاری گیاه وجود داشته باشد، از طریق اعلان روی گوشی به کاربر اطلاع‌رسانی کند.

• باید با پروژه‌های ساده شروع کرد: مثلاً اگر قصد ورود به حوزه ساخت بازی‌های کامپیوتری وجود داشته باشد، ممکن است از همان ابتدا فرد وسوسه شود تا یک بازی آنلاین بزرگ و پیچیده بسازد. اما همیشه بهتر است در آغاز، کار روی پروژه‌ای ساده را شروع کرد، مثلاً می‌توان ساخت بازی مار با پایتون را انجام داد. همچنین ساخت یک وب سایت پرتفوی ایستا و ساده چیزی است که می‌تواند به همراه فرد رشد و پیشرفت کند. افراد می‌توانند آنچه آموخته‌اند را در وب‌سایت شخصی خود به صورت عملی به نمایش بگذارند و همان‌طور که مهارت‌های خود را ارتقا می‌دهند پروژه‌های پیچیده‌تری را در وب سایت خود پیاده‌سازی کنند.
• چیزی که می‌سازیم بهتر است کاربردی و مفید باشد: برای انجام پروژه در راستای تقویت مهارت و یادگیری برنامه نویسی می‌توان به چالش‌های روزمره فکر کرد. مثلاً می‌توانیم به این بیاندیشیم که روزانه چه مشکل و چالشی اغلب تکرار می‌شود یا چه کارهایی تکراری وجود دارد که هر روز ناچاریم آن‌ها را انجام بدهیم؟ می‌توان برنامه‌ای را نوشت که مشکل روزمره‌ای را حل یا کارهای تکراری را خودکارسازی کند.

معرفی فیلم های آموزش پروژه محور فرادرس برای یادگیری برنامه نویسی

در پلتفرم فرادرس برای دسترسی بهتر کاربران، دوره‌های مرتبط با یکدیگر، در قالب مجموعه‌های آموزشی مختلفی دسته‌بندی شده‌اند. در زمینه برنامه نویسی هم مجموعه‌های آموزشی متعددی مثلاً برای زبان‌های برنامه نویسی مختلف مثل پایتون و جاوا و همچنین برای حوزه‌ها و مشاغل مختلف برنامه نویسی، مانند برنامه نویسی اندروید یا برنامه نویسی وب تشکیل شده است که هر کدام از آن‌ها حاوی چندین دوره آموزشی گوناگون هستند.

بزرگ‌ترین مجموعه آموزش مرتبط با کدنویسی در فرادرس، «مجموعه دوره‌های آموزش برنامه نویسی» است. علاوه‌بر آن، مجموعه دیگری هم با عنوان «مجموعه دوره‌های آموزش پروژه‌محور برنامه‌ نویسی» در پلتفرم فراردس ایجاد شده است؛ همان‌طور که از نام این مجموعه پیداست، تمام دوره‌های آن پروژه‌محور هستند و برای انجام پروژه‌های برنامه نویسی با زبان‌های مختلف و موضوعات مختلف می‌توان از دوره‌های آموزشی این مجموعه کمک گرفت. در تصویر فوق تنها تعدادی از دوره‌های کاربردی این مجموعه مشاهده می‌شوند.

• برای شروع انجام پروژه های برنامه نویسی با دوره های پروژه محور فرادرس + اینجا کلیک کنید.

ایده های پروژه برای یادگیری برنامه نویسی

در این بخش تعدادی پروژه سطح مبتدی معرفی شده‌اند که افراد می‌توانند از آن‌ها ایده بگیرند.

• ساخت تقویم شمارش معکوس برای رویدادی پیش‌بینی شده
• ایجاد خزنده وب برای جمع‌آوری داده‌های عمومی از یک وبسایت

• ساخت اپلیکیشنی که محاسبات خاصی را انجام بدهد، مثلاً برنامه‌ای که محاسبه کند براساس نوع پیتزای مورد علاقه دوستان، باید چقدر پیتزا سفارش داد.
• ایجاد «نمایشگر عکس» (Slideshow) جاوا اسکریپت
• بات توییتری که هر روز به صورت خودکار دیالوگ‌هایی را از فیلم مورد علاقه‌تان توییت می‌کند.
• ساخت برنامه دستورات آشپزی

 

یادگیری مبانی معماری کامپیوتر

زبان‌های برنامه نویسی سطح بالا دارای قابلیت انتزاع (شکل‌گیری مفهوم یا تصور کلی از مواردی خاص) هستند. این قابلیت به میزان زیادی نیاز به درک تمام اتصال‌های سخت‌افزاری و تحت شبکه‌ای را از بین برده است که در پس‌زمینه اتفاق می‌افتند.

اگرچه بلافاصله و در شروع یادگیری برنامه نویسی افراد با «معماری کامپیوتر» (Computer Architecture) سر و کار نخواهند داشت، اما درک نحوه کارکرد سیستم‌های کامپیوتری افراد را به برنامه‌نویسان بهتری تبدیل خواهد کرد. در ادامه برخی از اجزایی معرفی شده‌اند که تشکیل دهنده سیستم‌های کامپیوتری به حساب می‌آیند:

• واحدهای ورودی: دستگاه‌هایی که برای فراهم‌سازی داده‌ها و سیگنال‌های کنترلی برای کامپیوتر استفاده می‌شوند (مثل ماوس، کیبورد، دوربین، میکروفون و سایر موارد)
• واحدهای ذخیره‌سازی: برای ذخیره‌سازی تمام داده‌ها و دستورالعمل‌ها استفاده می‌شوند. همچنین نتایج میانی را برای دسترسی آینده نگهداری می‌کنند. ذخیره‌گاه اصلی در یک کامپیوتر، حافظه دسترسی تصادفی است که حافظه اجرایی را نگهداری می‌کند. ذخیره‌گاه ثانویه هم حافظه دائمی است.
• واحد محاسبات و منطق: این واحد که با سرنام ALU شناخته می‌شود، تمام محاسبات مورد نیاز کامپیوتر را اجرا می‌کند. پس از آنکه محاسبات کامل شدند، نتایج به واحد ذخیره‌سازی بازگردانده می‌شوند.
• واحد کنترل: واحد کنترل از واحد پردازنده مرکزی (CPU) و ALU تشکیل شده است. این واحد تصمیم گیرنده به حساب می‌آید که تمام عملکردهای کامپیوتر را تحت کنترل دارد.
• واحدهای خروجی: این واحدها شامل تمام سخت‌افزارهایی می‌شوند که اطلاعات درخواستی را به قالب قابل خواندن تبدیل می‌کنند. رایج‌ترین واحدهای خروجی مانیتورها و پرینترها هستند.

برای یادگیری مفاهیم معماری کامپیوتر می‌توان از دوره معماری فرادرس استفاده کرد. البته این نکته باید مد نظر قرار داده شود که این دوره بسیار جامع است و بیشتر می‌تواند برای دانشجویان رشته کامپیوتر مفید باشد که باید درس معماری کامپیوتر را یاد بگیرند.

یادگیری معماری شبکه‌های کامپیوتری و در کل آشنایی با نحوه کارکرد و ساز و کارهای شبکه برای یادگیری برنامه نویسی حائز اهمیت است. بنابراین، در ادامه به این موضوع پرداخته شده است.

یادگیری معماری شبکه های کامپیوتری

معماری شبکه (Network Architecture) به چگونگی جریان داشتن داده‌ها از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر مربوط می‌شود.

در ادامه به این بحث پرداخته شده است که اجزای شبکه‌های کامپیوتری چه هستند.

اجزای شبکه های کامپیوتری چه هستند؟

راه‌های مختلف بسیاری برای پیکربندی معماری‌های شبکه وجود دارند، اما تمام آن‌ها اجزای زیر را دارا هستند:

• سخت افزار: تجهیزاتی که اجزای شبکه را تشکیل می‌دهند.
• رسانه انتقال: به نحوه اتصال دستگاه‌های شبکه به صورت فیزیکی مربوط می‌شود. این اتصال‌ها می‌توانند به صورت کابلی یا بی‌سیم باشند.
• پروتکل‌های شبکه: قوانینی و مدل‌هایی هستند که به وسیله آن‌ها بر چگونگی انتقال داده‌ها از دستگاهی به دستگاه دیگر نظارت می‌شود. پروتکل‌ها به عنوان زبانی مشترک خدمت‌رسانی می‌کنند و به واسطه آن‌ها امکان برقراری ارتباط دستگاه‌های متفاوت با یکدیگر در داخل شبکه فراهم می‌شود.
• توپولوژی شبکه: یعنی شبکه چگونه شکل گرفته و اتصال‌ها به چه صورت انجام شده است؟ توپولوژی سرعت رسیدن داده‌ها به مقصد را تحت تاثیر قرار می‌دهد که در نهایت میزان عملکرد را تعیین می‌کند. انواع توپولوژی‌های مختلفی وجود دارند که هر کدام نقاط قوت و ضعف خودشان را دارند.

در ادامه به معرفی دوره‌های آموزش شبکه‌های کامپیوتری فرادرس پرداخته شده است.

معرفی فیلم های آموزش شبکه های کامپیوتری فرادرس

در پلتفرم آموزشی فرادرس مجموعه‌ای آموزشی نیز برای یادگیری شبکه‌های کامپیوتری تدارک دیده شده است که بیش از ۴۰ دوره آموزشی جامع و کاربردی پیرامون مفاهیم و مباحث مختلف شبکه‌های کامپیوتری را در بر می‌گیرد.

در تصویر فوق تعدادی از دوره‌های این مجموعه که برای یادگیری برنامه نویسی از صفر مناسب هستند، گلچین شده است. شبکه‌های کامپیوتری یکی از شاخه‌های برنامه نویسی به حساب می‌آید و افرادی که به حوزه پیکربندی شبکه‌های کامپیوتری علاقه‌مند هستند باید مفاهیم شبکه را به خوبی یاد بگیرند.

• برای شروع یادگیری شبکه های کامپیوتری و دسترسی به تمام دوره‌های آموزش شبکه فرادرس + اینجا کلیک کنید.

ارتقای سطح مهارت خود از مبتدی به حرفه ای

پس از یادگیری مباحث مقدماتی و پایه، مسیر یادگیری برنامه نویسی چالش‌برانگیزتر می‌شود. در حالی که منابع آموزشی بسیاری برای افراد مبتدی وجود دارند، برای برنامه نویسان سطح متوسط و حرفه‌ای این چنین نیست و منابع یادگیری به نسبت کمتر هستند.

با رشد مجموعه مهارت‌ها، لازم است افراد کار روی پروژه‌هایی را شروع کنند که فراتر از سطح مهارت فعلی آن‌ها هستند. راه دیگر برای پیشرفت این است که افراد دانش خود را وسیع‌تر و از دوره‌های آموزشی پیشرفته‌تر استفاده کنند. مثلاً برای پایتون می‌توان از ۲ دوره آموزشی زیر در فرادرس استفاده کرد.

دوره دوم هم مربوط به آموزش پایتون در سطح تکمیل است که می‌توان برای تسلط هر چه بیشتر برنامه نویسی پایتون از آن استفاده کرد.

علاوه‌بر دوره‌های پیشرفته برنامه نویسی پایتون، برای اکثر دیگر زبان‌های برنامه نویسی محبوب و رایج نیز دوره‌های تکمیلی و پیشرفته در پلتفرم فرادرس قابل دسترسی هستند و افرادی که زبان‌ دیگری به غیر از پایتون را انتخاب کرده‌اند می‌توانند از این دوره‌ها استفاده کنند.

بحث پارادایم‌های یا همان شیوه‌ها و سبک‌های مختلف در برنامه نویسی نیز یکی از مواردی است که در یادگیری برنامه نویسی از صفر اهمیت دارد و به همین سبب در ادامه به این موضوع پرداخته شده است.

یادگیری پارادایم های برنامه نویسی

«پارادایم‌های برنامه نویسی» (Programming Paradigms) به شیوه‌ها یا استایل‌هایی گفته می‌شود که برنامه یا زبان برنامه نویسی را می‌توان بر اساس آن‌ها سازمان‌دهی کرد. هر پارادایم ساختارها، قابلیت‌ها و عقایدی در خصوص چگونگی حل مسائل رایج برنامه نویسی را شامل می‌شود. پرسیدن این سوال که چرا پارادایم‌های برنامه نویسی زیادی وجود دارند، درست مثل این است که بپرسیم چرا تعداد زیادی زبان برنامه نویسی داریم.

برخی از پارادایم‌های خاص برای برخی از مسائل خاص بهتر هستند، بنابراین، استفاده از پارادایم‌های مختلف برای پروژه‌های مختلف امری منطقی به نظر می‌رسد. همچنین روش‌هایی که برای ساخت پارادایم‌ها استفاده می‌شوند در طول زمان تغییر می‌کنند. به لطف پیشرفت‌های حاصل شده، هم در سخت افزار و هم نرم افزار، رویکردهای جدیدی پدید آمده است که پیش از این وجود نداشته‌اند.

یادگیری برنامه نویسی شی گرا

یکی از محبوب‌ترین پارادایم‌های برنامه نویسی، «شی گرایی» (Object Oriented Programming) است که به اختصار OOP خطاب می‌شود و یادگیری آن برای پیشرفت در مهارت برنامه نویسی بسیار اهمیت دارد. مثلاً برای یادگیری برنامه نویسی شی گرا در پایتون می‌توان از دوره مربوط به آن در فراردس استفاده کرد.

در ادامه این بخش به معرفی رایج‌ترین و پراستفاده‌ترین پارادایم‌های برنامه نویسی پرداخته شده است.

رایج ترین پارادایم های برنامه نویسی کدامند؟

در ادامه پراستفاده‌ترین و رایج‌ترین پارادایم‌های برنامه نویسی فهرست شده‌اند.

• برنامه نویسی دستوری (Imperative Programming): مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های جزئی که برای اجرا در ترتیبی خاص به کامپیوتر انتقال داده می‌شوند.
• برنامه نویسی رویه‌ای (Procedural Programming): مشتق شده از روش دستوری است که در آن قابلیت استفاده از تابع یا «روال» (Prodedure) یا «زیرروال» (Subroutine) نیز اضافه شده است.
• برنامه نویسی تابعی (Functional Programming): مفهوم تابع و استفاده از آن در این پارادایم از برنامه نویسی رویه‌ای فراتر می‌رود. در این شیوه توابع به عنوان اصلی‌ترین موجودیت‌ها شناخته می‌شوند؛ به این معنی که می‌توان آن‌ها را به متغیرهایی تخصیص داد، آن‌ها را به عنوان آرگومان ارجاع داد و از دیگر توابع آن‌ها را بازگرداند.
• برنامه نویسی اعلانی (Declarative Programming): این روش تماماً راجع به مخفی کردن پیچیدگی‌ها و نزدیک کردن زبان‌های برنامه نویسی به زبان‌های انسانی و تفکر انسان‌گونه است. این پارادایم مستقیماً در نقطه مقابل و مخالف برنامه نویسی دستوری قرار می‌گیرد. یعنی برنامه نویس دستورالعمل‌های مربوط به چگونگی اجرای وظایف را برای کامپیوتر مشخص نمی‌کند، بلکه در این شیوه انسان تنها تعیین می‌کند که چه نتیجه‌ای مورد انتظار است.
• برنامه نویسی شی گرا (Object Oriented Programming): یکی از محبوب‌ترین پارادایم‌های برنامه نویسی، روش شی گرایی یا برنامه نویسی شی گرا (OOP) است. مفهوم کلیدی OOP، جداسازی دغدغه‌ها و تبدیل آن‌ها به موجودیت‌هایی است که با عنوان شی (Object) شناخته می‌شوند. هر موجودیت دارای مجموعه‌ای از اطلاعات داده شده (خصوصیت‌ها | Property) است و همچنین تعدادی از عملکردهایی (متُدها | Method) را هم دارد که می‌توانند به وسیله آن موجودیت انجام شوند.

برای یادگیری برنامه نویسی شی گرا با C# هم می‌توان از دوره زیر استفاده کرد.

یادگیری برنامه نویسی تابعی هم مهم است و به همین دلیل در ادامه به مسائل مهم پیرامون آن پرداخته شده است.

یادگیری برنامه نویسی تابعی

علاوه‌بر شی گرایی از میان پارادایم‌های فوق، روش برنامه نویسی تابعی هم بسیار مهم است و کار با تابع در برنامه نویسی بسیار اهمیت دارد. حتی بهتر است پیش از یادگیری شی گرایی، برنامه نویسی تابعی را فرا گرفت. در سطحی بالاتر از توابع، مفهوم «ماژول» (Module) هم وجود دارد. یعنی تابع را می‌توان واحد کاری در نظر گرفت که کار خاصی را انجام می‌دهد و وقتی تعداد زیادی تابع وجود داشته باشد که بتوان آن‌ها را به گونه‌ای خاص گروه‌بندی کرد، در واقع آن‌ها در داخل یک ماژول جای می‌گیرند.

دوره‌ای رایگان هم برای یادگیری تابع در پایتون در پلتفرم فرادرس موجود است که در ادامه معرفی شده است.

آشنایی با رابط خط فرمان در سیستم عامل‌های مختلف نیز در فرایند یادگیری برنامه نویسی از صفر مبحثی بسیار مهم است؛ لذا در ادامه به این موضوع پرداخته شده است.

تمرین و یادگیری اصول و مبانی خط فرمان

«خط فرمان» (Command Line) در کامپیوتر به افراد امکان می‌دهد تا بتوانند به جای استفاده از رابط کاربری گرافیکی دستورات را با کیبوردشان وارد کنند. استفاده از خط فرمان به برنامه نویس امکان می‌دهد درک کند وقتی با رابط گرافیکی تعامل صورت می‌گیرد، دقیقاً چه اتفاقی روی کامپیوتر در حال رخ دادن است.

می‌توان از خط فرمان برای خاموش کردن کامپیوتر خود در زمانی مشخص استفاده کرد و همچنین می‌توان تمام برنامه‌های روی کامپیوتر خود را در خط فرمان فهرست کرد، فایل‌ها را تغییر داد و بسیاری از موارد دیگر نیز به کمک خط فرمان قابل انجام هستند. در حین برنامه نویسی هم نیاز به خط فرمان بوجود می‌آید و برنامه نویسان حرفه‌ای اکثراً در خصوص کار با خط فرمان تسلط کافی را دارا هستند.

حال در زیربخش بعدی از این بهش به شرح برخی از مزایای یادگیری مهارت کار با خط فرمان برای یادگیری برنامه نویسی پرداخته شده است.

مزایای یادگیری خط فرمان چیست ؟

اگرچه استفاده از خط فرمان ممکن است نسبت به رابط گرافیکی که معمولاً افراد به استفاده از آن عادت دارند نسبتاً دشوارتر است، مزایای یادگیری خط فرمان هم کم نیستند که در ادامه فهرست شده‌اند:

• مدیریت سریع‌تر سیستم عامل
• امکان ذخیره‌سازی اسکریپت‌هایی که می‌توان با استفاده از آن‌ها وظایف رایج و تکراری را به صورت خودکار انجام داد
• عیب یابی آسان‌تر، به ویژه عیب‌یابی مشکلات شبکه
• امکان کنترل بیشتر و دقیق‌تر اپلیکیشن یا سیستم عامل

 

آشنایی با سیستم عامل لینوکس و خط فرمان لینوکس نیز بسیار اهیمت دارد و در نهایت برنامه نویسان حرفه‌ای به محیط لینوکس مهاجرت می‌کنند و معمولاً ویندوز را کنار می‌گذارند.

 

بنابراین استفاده از دوره مقدماتی آموزش لینوکس فرادرس می‌تواند نقطه شروع خوبی برای مهاجرت به این سیستم عامل آزاد و محبوب و یادگیری خط فرمان لینوکس به حساب آید.

انتخاب مسیر و حوزه فعالیت در حرفه برنامه نویسی

همان‌طور که پیش‌تر هم بیان شد، برنامه نویسی شاخه‌های مختلفی دارد و در حوزه‌های مختلفی از صنایع و کسب و کارها می‌توان مهارت برنامه نویسی را به کار گرفت. در این میان، برخی از شاخه‌های اصلی وجود دارند که برنامه نویسی در آن‌ها کلیدی‌ترین مهارت به حساب می‌آید. در بخش‌های آغازین این مطلب، ۷ شاخه اصلی برنامه نویسی معرفی شدند و بیان شد که از همان ابتدا افراد باید علاقه‌مندی‌های خود را شناسایی کنند تا بدانند در طول مسیر یادگیری برنامه نویسی بیشتر چه مواردی را باید بیاموزند.

در این مرحله لازم است صورت قطعی مسیر و حوزه فعالیت خود را در دنیای برنامه نویسی تعیین کرد و وارد آن مسیر به خصوص شد. البته یادگیری برنامه نویسی وب یکی از پرطرفدارترین و محبوب‌ترین شاخه‌ها و مسیرهای یادگیری برنامه نویسی به حساب می‌آید و اکثر افراد این مسیر را انتخاب می‌کنند.

محبوب ترین و رایج ترین شاخه های برنامه نویسی کدامند؟

تقریباً بدون شک می‌توان گفت که «برنامه نویسی وب» (توسعه وب | Web Development) که معمولاً آن را «طراحی وب» یا «طراحی سایت» هم خطاب می‌کنند، رایج‌ترین و محبوب‌ترین شاخه در برنامه نویسی است و در اکثر مطالب راهنمای یادگیری برنامه نویسی از صفر ، مسیر یادگیری برنامه نویسی وب را به عنوان مسیر کلی یادگیری معرفی می‌کنند. البته بسیاری از برنامه نویسان حرفه‌ای فعالیت برنامه نویسی خود را از توسعه وب شروع می‌کنند و بعداً وارد حوزه‌های دیگر می‌شوند.

بعد از توسعه و برنامه نویسی وب هم می‌توان «برنامه نویسی موبایل» (Mobile Development) را به عنوان پرطرفدارترین حوزه معرفی کرد. «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence)، «علم داده» (Data Science)، «یادگیری ماشین» (Machine Learning) و «رباتیک» (Robotics) که همگی تقریباً در یک مسیر قرار دارند نیز در جایگاه سوم قرار می‌گیرند و افراد بسیاری علاقه‌مند به استفاده از برنامه نویسی در این حوزه‌های نسبتاً جدیدتر هستند. البته شبکه‌های کامپیوتری و مدیریت سیستم‌ها و سرورها نیز یکی از حوزه‌های پرطرفدار و پرتقاضا در ایران به حساب می‌آیند.

یادگیری کنترل نسخه

«کنترل نسخه» (Version Control) که از آن با عنوان «کنترل منبع» (Source Control) هم یاد می‌کنند، شیوه ردیابی و مدیریت تغییرات در کدهای نرم افزار به حساب می‌آید. سیستم‌های کنترل نسخه ابزارهای نرم افزاری هستند که به تیم‌های توسعه نرم افزار کمک می‌کنند مدیریت تغییرات کدهای منبع در طول زمان را انجام دهند. با افزایش سرعت محیط‌های توسعه، سیستم‌های کنترل نسخه به تیم‌های نرم افزاری کمک می‌کنند تا سریع‌تر و هوشمندانه‌تر کار کنند.

سیستم‌های کنترل نسخه مخصوصاً برای تیم‌های DevOps بسیار مفید هستند، زیرا این سیستم‌ها به مهندسان DevOps کمک می‌کنند زمان توسعه را کاهش دهند و تعداد مستقرسازی‌های موفقیت‌آمیز را افزایش دهند. اگر در حین برنامه نویسی اشتباهی رخ بدهد، توسعه دهندگان می‌توانند به کمک سیستم‌های کنترل نسخه که محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین آن‌ها «گیت» (Git) است،‌ زمان را به عقب بازگردانند و نسخه‌های قبلی را با نسخه جدید مقایسه کنند. این امکان به رفع اشکال‌ها بسیار کمک می‌کند و در عین حال از ایجاد مشکل برای تمام اعضای تیم جلوگیری می‌شود.

بنابراین یادگیری کنترل نسخه، به ویژه یادگیری سیستم کنترل نسخه گیت پس از انجام چند پروژه ساده و در بدو آغاز پروژه‌های بزرگ‌تر یا ملحق شدن به تیم‌های برنامه نویسی، امری بسیار ضروری و مهم به حساب می‌آید. برای شروع یادگیری گیت می‌توان از دوره رایگان گیت، گیت‌هاب و گیت‌لب فرادرس استفاده کرد که توسط جادی میرمیرانی تهیه شده است.

پس از اتمام دوره گیت جادی نیز برای یادگیری بیشتر استفاده از دوره تکمیلی آموزش Git فرادرس پیشنهاد می‌شود:

مسیر یادگیری برنامه نویسی وب از صفر

در ادامه برخی از مواردی فهرست شده‌اند که می‌توان برای ارتقای سطح مهارت خود در زمینه برنامه نویسی وب انجام داد:

• کار روی HTML
• یادگیری و تمرین CSS
• یادگیری جاوا اسکریپت

می‌توان گفت برنامه نویسی وب دارای ۳ گام اصلی است که با پیشرفت و بهتر شدن در هر یک می‌توان به گام بعدی صعود کرد. اولین، رایج‌ترین و محبوب‌ترین گام یا شاخه یا حوزه در برنامه نویسی وب را «فرانت‌اند» (Front End) می‌نامند. فرانت‌اند یا برنامه نویسی سمت کلاینت یا کاربر در واقع ایجاد و ساخت رابط کاربری و تمام مواردی است که کاربر در سمت مرورگر با آن‌ها سر و کار دارد و آن‌ها را می‌بیند. مواردی که در بالا فهرست شده‌اند به نوعی مبانی برنامه نویسی فرانت‌اند به حساب می‌آیند.

دومین شاخه، حوزه، زمینه یا گام در توسعه وب، «بک‌اند» (Back End) یا برنامه نویسی سمت سرور نام دارد. در برنامه نویسی بک‌اند ارتباط با سرور، پایگاه داده و عملکردهای سمت پنهانی وب سایت یا برنامه کاربردی تحت وب پیاده‌سازی می‌شوند. البته می‌توان مستقیماً برنامه نویس بک‌اند شد، اما در هر صورت افرادی که در سمت بک‌اند فعالیت می‌کنند باید با فرانت‌اند هم آشنا باشند؛ معمولاً بهتر است ابتدا برنامه نویسی فرانت‌اند را یاد گرفت و کمی تجربه بدست آورد و سپس به سراغ بک‌اند رفت و در این حوزه فعالیت کرد.

سومین و آخرین شاخه اصلی و کلیدی برنامه نویسی وب را «فول استک» (Full Stack) می‌گویند. فردی که بتواند یک کاربرد تحت وب یا وب سایت را از صفر تا صد هم در فرانت‌اند و هم در بک‌اند توسعه دهد، برنامه نویس یا توسعه دهنده فول استک است. چنین فردی هم متخصص فرانت‌اند و محسوب می‌شود و هم در بک‌اند حرفه‌ای است.

در ادامه این بخش به معرفی دوره‌های آموزش برنامه نویسی وب فرادرس پرداخته شده است:

معرفی فیلم های آموزش برنامه نویسی وب فرادس

برنامه نویسی وب یکی از پرطرفدارترین حوزه‌های برنامه نویسی به حساب می‌آید و افراد بسیاری تصمیم می‌گیرند برنامه نویس و توسعه دهنده وب شوند. برای یادگیری برنامه نویسی وب، علاقه‌مندان می‌توانند از دوره‌های جامع و کاربردی فرادرس استفاده کنند که تقریباً تمام آن‌ها در «مجموعه آموزش‌های برنامه نویسی وب» گردآوری شده‌اند.

برای برنامه نویس وب شدن می‌توان به ترتیب هر یک از دوره‌های نمایش داده شده در تصویر فوق را از مجموعه دوره‌های توسعه وب فراردس انتخاب کرد و همچنین پس از آن هم بر حسب علاقه‌مندی و نیاز، استفاده از سایر دوره‌های آموزشی این مجموعه پیشنهاد می‌شود.

• برای شروع یادگیری توسعه و برنامه نویسی وب با آموزش‌های فرادرس + اینجا کلیک کنید.

یادگیری HTML برای برنامه نویسی وب (فرانت اند)

HTML مخفف «Hypertext Markup Language» به معنی «زبان نشانه‌گذاری فرامتنی» است و ساختار صفحه‌های وب به وسیله آن فراهم می‌شود. HTML زبان برنامه نویسی به حساب نمی‌آید، چون نمی‌توان به وسیله آن عملکرد خاصی را پیاده‌سازی کرد. در واقع در HTML از برچسب‌ها (تگ‌ها | Tag) برای مشخص کردن عناصر یک صفحه وب استفاده می‌شود.

برچسب‌ها در HTML صفت‌هایی (Attributeهایی) را مثل هدینگ‌ها، بدنه و پاراگراف‌ها مشخص می‌کنند. این صفت‌ها به وسیله مرورگرهای وب مثل کروم استفاده می‌شوند تا صفحه وب مربوطه به کاربر نمایش داده شود. برای شروع یادگیری HTML می‌توان از دوره آموزش HTML مقدماتی فرادرس استفاده کرد.

پس از یادگیری دوره مقدماتی HTML نیز می‌توان از دوره HTML تکمیلی فرادرس برای یادگیری و تسلط بیشتر بر مباحث HTML استفاده کرد.

یادگیری CSS در برنامه نویسی وب (فرانت اند)

سرنام CSS مخفف عبارت «Cascading Style Sheets» است که می‌توان آن را «شیوه‌‌نامه‌های پی در پی» ترجمه کرد. با استفاده از کدنویسی CSS می‌توان نحوه نمایش صفحه وب را برای مرورگر تعیین کرد. تمام صفحه‌های وب به وسیله شیوه‌نامه‌های پی در پی تحت تاثیر قرار می‌گیرند. CSS این امکان را فراهم می‌سازد تا بتوان عنصرهای HTML را در هر جایی از صفحه جایگذاری کرد.

علاوه‌بر این CSS به کدنویس اجازه می‌دهد تا بتواند وب‌سایت‌های واکنش‌گرایی بسازد که در دستگاه‌های مختلف به گونه‌ای متفاوت نمایش داده می‌شوند. همچنین CSS این توان را به فرد می‌دهد تا بتواند تمام عناصر یک وب سایت را شخصی‌سازی کند و شیوه‌نامه‌های پی در پی را در صفحه‌های وب مختلف به طور همزمان ایجاد، نگهداری و به‌روزرسانی کند. برای شروع یادگیری CSS می‌توان از دوره آموزش مقدماتی CSS فرادرس استفاده کرد:

پس از دوره مقدماتی آموزش CSS نیز استفاده از دوره تکمیلی فرادرس می‌تواند به یادگیری هر چه بهتر و بیشتر CSS کمک کند.

یادگیری HTML و CSS پروژ محور برای برنامه نویسی فرانت اند

پس از یادگیری هر یک از زبان‌های HTML و CSS در سطح مقدماتی و تکمیلی می‌توان برای تقویت مهارت کدنویسی HTML و CSS از دوره‌های پروژه محور فرادرس استفاده کرد.

در بخش بعدی از این مقطع در این مطلب به معرفی مجموعه دوره‌های آموزش HTML و CSS فرادرس پرداخته شده است.

معرفی فیلم های آموزش HTML و CSS فرادرس

پس از یادگیری HTML و CSS می‌توان یادگیری فریمورک‌ها و ابزارهای مبتنی بر HTML و CSS را آموخت. این فریمورک‌ها و ابزارها فرایند کدنویسی و برنامه نویسی فرانت‌اند را به میزان زیادی آسان‌تر می‌کنند و با استفاده از آن‌ها می‌توان سریع‌تر به نتیجه رسید. از جمله این موارد می‌توان به «بوت‌استرپ» (‌Bootstrap) و «جی‌کوئری» (jQuery) اشاره کرد.

برای یادگیری فریمورک‌ها و ابزارهای تسهیل‌کننده کدنویسی HTML و CSS می‌توان از مجموعه دوره‌های آموزش HTML و CSS فرادرس استفاده کرد. در این مجموعه، دوره‌های آموزشی مختلفی گنجانده شده است که شامل آموزش‌های پروژه‌محور و همچنین دوره‌هایی برای فریمورک‌ها و ابزارهای رایج و محبوب HTML و CSS می‌شوند. در تصویر فوق تنها برخی از دوره‌های موجود در این مجموعه به عنوان نمونه نشان داده شده‌اند.

• برای یادگیری HTML و CSS + اینجا کلیک کنید.

یادگیری جاوا اسکریپت برای برنامه نویسی وب

جاوا اسکریپت (JavaScript) یک زبان اسکریپتی است که برای ایجاد و کنترل محتوای پویا در وب‌سایت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر چیزی که روی صفحه وب بدون بارگذاری مجدد آن صفحه تغییر می‌کند با جاوا اسکریپت نوشته شده است. جاوا اسکریپت برای مواردی مثل به‌روزرسانی «خوراک‌ها» (Feed)، پیشنهادات «تکمیل خودکار» (Autocomplete) و تغییر رنگ دکمه‌ها وقتی که ماوس را روی آن نگه می‌داریم و بسیاری از موارد دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جاوا اسکریپت یکی از پر استفاده‌ترین زبان‌های برنامه نویسی به حساب می‌آید. اگرچه جاوا اسکریپت بیشتر در فرانت‌اند کاربرد دارد، اما در بک‌اند هم استفاده‌هایی از آن می‌شود (Node.js). حتی اگر فردی قصد فعالیت در حوزه فرانت‌اند را نداشته باشد، باز هم درک نحوه عملکرد CSS ،HTML و جاوا اسکریپت امری مهم به حساب می‌آید. برای یادگیری جاوا اسکریپت می‌توان از دوره آموزشی جامع و کاربردی فرادرس در این زمینه استفاده کرد.

معرفی فیلم های آموزش جاوا اسکریپت فرادرس

با توجه به اهمیت زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت و استفاده گسترده از آن در برنامه نویسی وب، مجموعه‌ آموزشی اختصاصی برای جاوا اسکریپت هم در پلتفرم فرادرس ایجاد شده که حاوی دوره‌های آموزشی کاربردی و جامع متعدد و گوناگونی است.

برای جاوا اسکریپت هم کتابخانه‌ها و فریمورک‌های متعددی وجود دارند که برای مقاصد مختلف استفاده می‌شوند و کار برنامه نویسی جاوا اسکریپت با استفاده از آن‌ها بسیار ساده‌تر می‌شود. از جمله این کتابخانه‌ها می‌توان به «ری‌اکت» (React) در فرانت‌اند و نودجی‌اس (Node.js) در بک‌اند اشاره کرد.

در مجموعه آموزش جاوا اسکریپت فرادرس بسیاری از دوره‌های آموزشی پروژه محور نیز برای این زبان برنامه نویسی ارائه شده‌اند. در تصویر فوق تنها ۶ دوره آموزشی شاخص در این مجموعه به عنوان نمونه معرفی شده‌اند.

• برای شروع یادگیری جاوا اسکریپت و دسترسی به همه دوره‌های مجموعه آموزش جاوا اسکریپت + اینجا کلیک کنید.

ادامه مسیر یادگیری برنامه نویسی وب

با یادگیری CSS ،HTML و جاوا اسکریپ و تسلط بر آن‌ها می‌توان وارد عرصه برنامه نویسی فرانت‌اند شد و با انجام چند پروژه و ساختن پرتفوی نمونه‌کارهای خود، ورود به بازار کار امکان‌پذیر است. علاوه‌بر استخدام در شرکت‌های مختلف، امکان فعالیت به صورت فریلنسری هم وجود دارد و می‌توان در سایت‌های فریلنسری فعالیت کرد و از این طریق تجربه و رتبه خود را در این عرصه ارتقا داد.

البته آن دسته از افرادی که به برنامه نویسی بک‌اند علاقه‌مند هستند می‌توانند به صورت سطحی‌تر مباحث فرانت‌اند را یاد بگیرند و سریع از آن عبور کنند و یادگیری مباحث بک‌اند را شروع کنند. همچنین پس از مدتی فعالیت در زمینه فرانت‌اند، بسیاری از برنامه نویسان و توسعه‌دهندگان به عنوان ارتقای شغلی و پیشرفت در حوزه برنامه نویسی وب، مسیر حرفه‌ای خود را به سمت یادگیری بک‌اند سوق می‌دهند و وارد برنامه نویسی سمت سرور می‌شوند.

یادگیری برنامه نویسی بک اند

پس از یادگیری برنامه نویسی و توسعه فرانت‌اند، آمادگی و پیش‌زمینه لازم برای ورود به حوزه برنامه نویسی بک‌اند بوجود می‌آید. در این بخش برخی از مهارت‌های ضروری و مهمی معرفی شده‌اند که باید برای برنامه نویسی بک‌اند یاد گرفت.

یادگیری برنامه نویسی بک اند با پایتون

همان‌طور که پیش‌تر هم بیان شد، پایتون زبان ساده‌ای برای یادگیری به حساب می‌آید، البته برای تسلط بر این زبان برنامه نویسی نیاز به تمرین زیاد و صرف زمان کافی وجود دارد. پایتون در زمینه برنامه نویسی بک‌اند هم کاربرد دارد و میزان استفاده از آن در این حوزه به میزان زیادی رو به افزایش است. تعدادی فریمورک و کتابخانه وجود دارند که به طور اختصاصی برای برنامه نویسی وب در سمت بک‌اند با پایتون ارائه شده‌اند که محبوب‌ترین آن‌ها فریمورک جنگو (Django) به حساب می‌آید.

جنگو یکی از پراستفاده‌ترین و محبوب‌ترین فریمورک‌های توسعه وب پایتون محسوب می‌شود. در پلتفرم فرادرس نیز دوره‌ای برای آموزش جنگو ارائه شده است که علاقه‌مندان می‌توانند برای استفاده از پایتون در این حیطه آن را مشاهده کنند.

افزایش میزان یادگیری برنامه نویسی جاوا به عنوان زبان دوم

جاوا هم تقریباً مثل پایتون زبانی بسیار پراستفاده به حساب می‌آید و یادگیری آن هم به میزان قابل قبولی آسان است. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند جاوا گزینه مناسبی برای زبان دوم باشد. چرا که برنامه نویسان حرفه‌ای معمولاً به بیش از یک زبان برنامه نویسی تسلط دارند.

بسیاری از موضوع‌ها و مهارت‌هایی که فرد برای اولین زبان برنامه نویسی خود می‌آموزد در اکثر زبان‌ها مشترک هستند، بنابراین یادگیری زبان دوم بسیار آسان‌تر است و لازم نیست حتماً یادگیری برنامه نویسی زبان دوم از صفر شروع شود.

معرفی فیلم های آموزش جاوا

در بخش‌های آغازین این مطلب، دوره جامع و کاربردی جاوا معرفی شد. این دوره آموزشی یکی از دوره‌های مجموعه آموزش جاوا در پلتفرم فرادرس به حساب می‌آید. علاوه‌بر این دوره، بسیاری از دوره‌های کاربردی دیگر نیز برای زبان برنامه نویسی جاوا در این مجموعه گردآوری شده‌اند. جاوا در حوزه تولید نرم افزارهای Enterprise بسیار کاربرد دارد. نرم افزار Enterprise گونه‌ای از نرم افزار است که وسعت زیادی دارد و در سطح سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یکی از فریمورک‌های مهم برای تولید نرم افزارهای Enterprise، فریمورک اسپرینگ (Spring) در جاوا است. علاوه‌بر دوره آموزش Spring، دوره‌های مختلف بسیاری در مجموعه آموزش جاوای فرادرس در دسترس علاقه‌مندان قرار داده شده‌اند. در تصویر فوق تنها تعداد کمی از دوره‌های مجموعه آموزش‌های جاوای فرادرس ملاحظه می‌شوند.

• برای شروع یادگیری جاوا و دسترسی به تمام فیلم های آموزش جاوای فراردس + اینجا کلیک کنید.

یادگیری PHP برای برنامه نویسی بک اند

زبان PHP که نام آن مخفف عبارت «Hypertext Preprocessor» به معنی «پیش‌پردازنده ابَرمتن» است، یکی از رایج‌ترین و قابل استفاده‌ترین زبان‌های اسکریپتی سمت سرور در توسعه وب به حساب می‌آید. اسکریپتی بودن PHP به این معنا است که PHP، اسکریپت‌ها (دستورالعمل‌های برنامه نویسی) را در زمان اجرا (Runtime) برای خودکارسازی پردازش‌های همیشگی (تکراری) یا بهبود عملکرد برنامه کاربردی تفسیر می‌کند.

بر اساس آمار ارائه شده توسط «Guru99»، بیش از ۲۰ میلیون وب سایت و اپلیکیشن تا کنون با استفاده از PHP توسعه داده شده‌اند که این نشان از اهمیت این زبان دارد. برای یادگیری PHP به منظور استفاده از آن در برنامه نویسی وب سمت بک‌اند می‌توان از دوره جامع آموزش مربوط به آن در سایت فراردس استفاده کرد.

معرفی فیلم های آموزش PHP فرادرس

علاوه‌بر دوره آموزشی مرتبط معرفی شده در بالا، برای زبان PHP نیز مانند دیگر زبان‌های مهم و مطرح، مجموعه‌ای از دوره‌های آموزشی در پلتفرم فرادرس ایجاد شده است که از آموزش‌های پروژه‌محور PHP و همچنین دوره‌هایی برای فریمورک‌های رایج و محبوب PHP تشکیل شده است. در تصویر فوق تنها تعداد کمی از دوره‌های مهم‌تر این مجموعه نمایش داده شده‌اند.

• برای شروع یادگیری برنامه نویسی PHP و دسترسی به همه فیلم های آموزش PHP فرادرس + اینجا کلیک کنید.

یادگیری برنامه نویسی SQL برای مدیریت پایگاه داده در سمت سرور

درست است که فناوری به سرعت پیشرفت مي‌کند و بسیاری از زبان‌ها و ابزارها منسوخ می‌شوند، اما این مسئله در مورد SQL صدق نمی‌کند. SQL مخفف عبارت «Structured Query Language» به معنای «زبان پرس و جوی ساختار یافته» است. این زبان توسط سازمان استاندارد ANSI به عنوان زبان استاندارد برای کار با پایگاه داده در سمت سرور تعیین شده است. زبان SQL به توسعه دهندگان بک‌اند این قدرت را می‌دهد تا بتوانند از طریق آن به «پایگاه داده‌های رابطه‌ای» (Relational Database) دسترسی داشته باشند و تغییر لازم را در آن‌ها اعمال کنند.

از SQL برای مدیریت پایگاه داده‌ها یا بانک اطلاعاتی انواع نرم افزارهای مختلف مثلاً اپلیکیشن‌های موبایل هم استفاده می‌شود و نمي‌توان کاربرد آن را تنها به برنامه نویسی بک‌اند محدود کرد. در واقع هر نرم افزاری که به پایگاه داده نیاز داشته باشد، معمولاً در آن از SQL و سیستم‌های پایگاه داده مبتنی بر SQL مثل MySQL استفاده می‌شود. البته SQL تنها زبانی نیست که برای کار با پایگاه داده آن را به کار می‌گیرند؛ نوع دیگری از زبان‌های پایگاه داده، «NoSQL» نامیده می‌شوند که مبتنی بر SQL نیستند. تصمیم‌گیری در خصوص انتخاب SQL یا NoSQL به نیازهای برنامه نویس دارد در پروژه مورد نظر بستگی دارد.

برای یادگیری برنامه نویسی SQL و نحوه استفاده از سیستم مدیریت پایگاه داده MySQL فیلم آموزش پایگاه داده MySQL فرادرس به علاقه‌مندان پیشنهاد می‌شود.

علاوه‌بر MySQL، سیستم مدیریت پایگاه داده SQL Server هم که توسط شرکت مایکروسافت ارائه شده است بسیار کاربرد دارد. برای یادگیری SQL‌ Server نیز می‌توان از دوره آموزشی مرتبط زیر استفاده کرد.

همچنین دوره تکمیلی SQL Server نیز در سایت فرادرس تهیه شده است و می‌توان پس از دوره مقدماتی SQL Server از آن استفاده کرد.

علاوه‌بر دوره تکمیلی، دوره پیشرفته SQL Server نیز در سایت فرادرس قابل دسترسی است و پس از اتمام دوره تکمیلی، می‌توان برای تسلط کامل‌تر بر SQL Server این دوره را مورد استفاده قرار داد.

برای کار با SQL Server در نرم افزار SQL Management Studio نیز مطالعه مقاله کاربردی زیر پیشنهاد می‌شود.

در ادامه نیز به معرفی مجموعه آموزش‌های پایگاه داده فرادرس پرداخته شده است.

معرفی فیلم های آموزش پایگاه داده فرادرس

علاوه‌بر سیستم‌های پایگاه داده MySQL و SQL Server، سیستم‌های مدیریت پایگاه داده دیگری هم وجود دارند که برخی مبتنی بر SQL و برخی دیگر NoSQL هستند. ممکن است بسته به نوع پروژه نیاز به یادگیری هر یک از این DBMSها بوجود بیاید یا برخی از برنامه نویسان سیستم‌های دیگر را ترجیح بدهند.

در مجموعه دوره‌های آموزش پایگاه داده فرادس علاوه‌بر دوره‌هایی مربوط به درس پایگاه داده برای رشته کامپیوتر و IT، دوره‌های متعدد دیگری هم برای اکثر سیستم‌های محبوب و پراستفاده پایگاه داده تهیه شده است. در تصویر فوق تنها برخی از این دوره‌های شاخص معرفی شده‌اند.

• برای یادگیری پایگاه داده و دسترسی به همه فیلم های آموزش مدیریت بانک اطلاعاتی + اینجا کلیک کنید.

ادامه یادگیری برنامه نویسی به صورت مداوم

چشم‌انداز دنیای فناوری همواره در حال تحول است. اگر فردی وارد حرفه برنامه نویسی نرم افزار شود، لازم است به طور مداوم مهارت‌های جدیدی را بیاموزد. براساس تحقیقات انجام شده، یک سوم مهارت‌های فهرست شده در آگهی‌های شغلی چند سال قبل، اکنون دیگر اعتباری ندارند و منسوخ شده‌اند.

در دنیای سریعاً‌ رو به رشد برنامه نویسی، «یادگیری مداوم» شیوه و سبکی از زندگی به حساب می‌آید. بنابراین هیچگاه نمی‌توان یادگیری برنامه نویسی را متوقف کرد و هر روز چالش جدیدی برای برنامه نویسان بوجود می‌آید که برای عبور باید به جستجو و یادگیری پرداخت.

یادگیری مهارت های نرم مورد نیاز برای حرفه برنامه نویسی

علاوه‌بر مهارت‌های فنی که تا کنون معرفی شدند، برای فعالیت به عنوان یک برنامه نویس حرفه‌ای، برخی از مهارت‌های نرم هم مورد نیاز است. در ادامه ۵ مهارت نرم مهم برای تبدیل شدن به برنامه نویس حرفه‌ای فهرست شده است:

1. مهارت حل مسئله
2. توانایی برقراری ارتباط موثر
3. کار تیمی
4. مسئولیت‌پذیری
5. مدیریت زمان

یادگیری مهارت حل مسئله

کسب و تقویت مهارت حل مسئله در یادگیری برنامه نویسی و فعالیت به صورت حرفه‌ای در این حوزه بسیار اهمیت دارد. تنها تمرکز بر زبان برنامه نویسی، یادگیری سینتکس و یادگیری کدنویسی کافی نیست و بسیاری از افراد در مسیر یادگیری برنامه نویسی، یادگیری حل مسئله را فراموش می‌کنند. این در حالی است که در بسیاری از کاربردهای برنامه نویسی، هدف حل مسئله است و ضرورت دارد فرد متخصص ابتدا مسئله‌ای را حل کند و سپس برنامه نویسی لازم را انجام دهد و حل مسئله را در عمل پیاده کند.

البته در برخی دیگر از کاربردهای برنامه نویسی ممکن است چندان مسئله سختی برای حل کردن وجود نداشته باشد. اما در هر صورت هنگام اولین اجرای کدها، معمولاً برنامه با خطا مواجه می‌شود و لازم است برنامه نویس خطاها را برطرف کند و این کار نیازمند داشتن مهارت حل مسئله است. برای یادگیری مهارت حل مسئله می‌توان از دوره آموزشی مرتبط با این موضوع در سایت فرادرس استفاده کرد:

یادگیری توانایی برقراری ارتباط موثر

برقراری ارتباط موثر هم در محل کار و هم در زندگی شخصی مهارتی بسیار کلیدی است. برنامه نویسان معمولاً در تیم‌های برنامه نویسی فعالیت می‌کنند و باید به طور دائم با اعضای تیم تعامل داشته باشند یا در صورت فعالیت به صورت مستقل، مستقیماً با کارفرما و سایر افراد ذیربط ارتباط دارند.

بنابراین یادگیری مهارت‌هایی مثل واضح و با قاطعیت صحبت کردن، خوب گوش دادن، صحبت اشخاص دیگر را قطع نکردن و سایر مهارت‌های ارتباطی بسیار اهمیت دارد. برای یادگیری این نوع مهارت‌ها می‌توان از دوره مرتبط با آن در پلتفرم فرادرس استفاده کرد:

یادگیری مهارت کار تیمی

فارق از اینکه چه کاری انجام می‌دهیم و در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کنیم، زمانی فرا خواهد رسید که فعالیت به عنوان عضوی از یک تیم اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. همان‌طور که پیش‌تر هم شرح داده شد، برنامه نویسان و توسعه دهندگان باید بتوانند برای کسب موفقیت با یکدیگر در قالب تیم به خوبی کار کنند. فعالیت به صورت تیمی باعث می‌شود کار کردن لذت‌بخش‌تر شود و همچنین باعث می‌شود افراد در آینده بیشتر به شما کمک کنند.

ممکن است همیشه بر سر تمام مسائل در داخل تیم توافق وجود نداشته باشد، اما نتیجه وجود ایده‌ها و نظرهای مختلف در نهایت کسب موفقیت و سوددهی برای همه خواهد بود. در پلتفرم فرادرس دوره‌ای آموزشی به نام «آموزش موفقیت در کار تیمی - اصول تیم‌سازی»‌ تهیه شده است که می‌تواند به تقویت این مهارت مهم کمک کند:

یادگیری مهارت مدیریت زمان

در حرفه برنامه نویسی و همچنین بسیاری از حرفه‌ها و مشاغل دیگر، پروژه سفارش داده شده و وظایف محول شده باید در زمان مقرر انجام شوند و تحویل آن‌ها به موقع باشد. معمولاً کار برنامه نویسی سنگین است و وظیفه‌ها (تسک‌های) بسیاری باید در مدت زمانی محدود به نتیجه برسند. بنابراین داشتن مهارت چگونگی مدیریت زمان بسیار اهمیت دارد. مدیریت زمان به فرد کمک می‌کند تا بتواند زمان و انرژی خود را روی انجام وظایفی متمرکز کند که از همه مهم‌تر هستند و به طور کلی کارها را با بهینگی بیشتری به اتمام برسانند.

روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی برای مدیریت زمان وجود دارند که در ادامه ۲ نمونه از آن‌ها فهرست و شرح داده شده است:

• «فن پومودورو» (Pomodoro Technique): برای بازه زمانی مشخصی فقط روی کار تمرکز کرد، سپس استراحتی کوتاه انجام می‌شود و بعد دوباره ادامه کار انجام می‌شود.
• «کانبان» (Kanban): در این روش وظیفه‌ها (تسک‌ها) بصری‌سازی (تصویرسازی) می‌شوند.

روش‌هایی از این دست، برای ساخت و ایجاد عادت‌های روزمره یا یادگیری نحوه تمرکز کردن برای برنامه نویسان و توسعه‌دهندگان بسیار اهمیت دارد، چرا که آن‌ها باید دائماً کارهای مختلفی را به صورت همزمان پیش ببرند. برای یادگیری مهارت‌های مرتبط با مدیریت زمان نیز دوره‌هایی در پلتفم فرادرس موجود است که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها به حضور معرفی می‌شود:

اکثر دوره‌های آموزشی که در این بخش معرفی شدند جزئی از مجموعه آموزش‌های توسعه مهارت فردی فرادرس به حساب مي‌آیند و برای دسترسی به دوره‌های آموزشی دیگر در این زمینه می‌توان به صفحه مربوط به این مجموعه آموزشی مراجعه کرد.

• برای شروع یادگیری مهارت های توسعه فردی و دسترسی به همه دوره‌های آموزشی مربوط به این موضوع + اینجا کلیک کنید.

یادگیری برنامه نویسی موبایل

یکی دیگر از شاخه‌های محبوب و پرتقاضای برنامه نویسی، توسعه اپلیکیش‌های موبایل (Mobile Development) است. امروزه استفاده از دستگاه‌های همراه هوشمند بسیار رایج شده است و بسیاری از افراد در سراسر دنیا روزانه از اپلیکیشن‌های موبایل برای مقاصد مختلف استفاده می‌کنند.

بنابراین بسیاری از کسب و کارها و شرکت‌ها به سراغ ساخت اپلیکیشن موبایل و ارائه خدمات خود از این طریق روی آورده‌اند و به همین دلیل در سال‌های اخیر تقاضا برای برنامه نویسان موبایل به میزان زیادی افزایش پیدا کرده است و این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت. همچنین با یادگیری برنامه نویسی موبایل می‌توان ایده‌های خود را در قالب برنامه کاربردی موبایل پیاده‌سازی کرد و با قرار دادن اپلیکیشن خود در بازارهای اپلیکیشن‌های موبایل به صورت مستقل کسب درآمد کرد.

برنامه نویسی موبایل را می‌توان به طور کلی به ۲ دسته «برنامه نویسی اندروید» (Android Development) و «برنامه نویسی آی‌او‌اس» (iOS Development) تقسیم کرد که این ۲ در واقع روش‌های توسعه اپلیکیشن به صورت بومی (Native) هستند.

البته شاخه دیگری را هم می‌توان برای این حوزه در نظر گرفت که به آن «برنامه نویسی چندپلتفرمی» (Cross Platform Development) می‌گویند. در رویکرد چندپلتفرمی از روش‌ها و ابزارهایی استفاده می‌شود که با استفاده از آن‌ها می‌توان اپلیکیشن‌هایی قابل اجرا هم روی اندروید و هم روی iOS ایجاد کرد. یکی از این روش‌های چندپلتفرمی ساخت «وب‌اپلیکیشن» (Web Application) یا برنامه کاربردی تحت وب است که در آن بخش عمده کارکردهای اپلیکیشن بر بستر وب توسعه داده می‌شوند و به همین سبب روی پلتفرم‌های مختلف (یعنی هم اندروید و هم iOS) قابل اجرا هستند.

همچنین از ابزارها و محیط‌های توسعه‌ای مثل «فلاتر» (Flutter) و «زمرین» (Xamarin) هم برای برنامه نویسی چندپلتفرمی موبایل استفاده می‌شود. تقریباً در همه روش‌های چندپلتفرمی معمولاً در نهایت، ساز و کاری برای تبدیل کدهای نوشته شده به کدهای بومی (Native Code) وجود دارد. معمولاً این ساز و کارها تا حد زیادی خودکارسازی می‌شوند. مزیت این روش این است که برنامه نویس تنها یک بار کدها را می‌نویسد و معمولاً لازم نیست تلاش زیادی برای نوشتن کدهای بومی و در واقع نوشتن دوباره کدها برای هر پلتفرم به صورت مسنقل انجام شود.

معرفی فیلم های آموزش برنامه نویسی موبایل فرادرس

برای برنامه نویسی موبایل هم مجموعه‌ای آموزشی در پلتفرم فرادرس تدارک دیده شده است که دوره‌هایی جامع و کاربردی برای اکثر شاخه‌ها، روش‌ها و ابزارهای مختلف برنامه نویسی موبایل در دسترس هستند. برای برنامه نویسی اندروید، برنامه نویسی iOS و همچنین توسعه چندپلتفرمی دوره‌های آموزشی مجزایی در مجموعه آموزش‌های برنامه نویسی موبایل فراردس قابل استفاده هستند و علاقه‌مندان می‌توانند براساس علاقه و نیازشان از این دوره‌ها استفاده کنند.

همچنین دوره‌های آموزشی پروژه‌محور مختلفی هم برای رویکردهای گوناگون برنامه نویسی موبایل در این مجموعه ارائه شده‌اند. در تصویر فوق تنها برخی از دوره‌های آموزشی این مجموعه گلچین شده‌اند تا تصویری از طیف متنوع آموزش‌های ارائه شده در مجموعه آموزش‌های برنامه نویسی موبایل فرادرس بدست آید.

• برای شروع یادگیری برنامه نویسی موبایل و دیدن همه آموزش‌های این حوزه در فرادرس + اینجا کلیک کنید.

یادگیری برنامه نویسی اندروید از صفر با فیلم های آموزشی فرادرس

بیشترین درصد کاربران موبایل از گوشی‌های اندرویدی استفاده می‌کنند و به همین سبب برنامه نویسی اندروید بازار کار بسیار گسترده‌ای دارد و بسیاری از برنامه نویسان به این حوزه روی می‌آورند. برای یادگیری برنامه نویسی اندروید آشنایی با زبان جاوا و تسلط بر برنامه نویسی کاتلین بسیار اهمیت دارد و همچنین نحوه کار با نرم افزار و محیط توسعه یکپارچه اندروید استودیو هم بسیار مهم است.

در واقع اندروید استودیو اصلی‌ترین و بهترین محیط توسعه برای ساخت برنامه‌های اندرویدی به حساب می‌آید. برای شروع یادگیری برنامه نویسی اندروید بهتر است ابتدا دوره آموزش برنامه نویسی کاتلین را مشاهده کرد:

برای یادگیری برنامه نویسی اندروید در محیط اندروید استودیو نیز پس از اتمام دوره کاتلین، می‌توان به ترتیب از دوره‌های آموزش مقدماتی، تکمیلی و پیشرفته برنامه نویسی اندروید فرادرس استفاده کرد:

پس از اتمام دوره مقدماتی می‌توان یادگیری برنامه نویسی اندروید را با دوره تکمیلی ادامه داد.

پس از گذراندن دوره تکمیلی نیز می‌توان دوره پیشرفته یادگیری برنامه نویسی اندروید را شروع کرد.

۳ دوره فوق در مجموعه دوره‌های آموزش برنامه نویسی اندروید فرادرس قرار دارند؛ این مجموعه آموزشی در ادامه معرفی شده است.

معرفی فیلم های آموزش برنامه نویسی اندروید فرادرس

همانند بسیاری از سایر حوزه‌ها و فناوری‌های مرتبط با برنامه نویسی و علوم کامپیوتر برای توسعه اندروید هم مجموعه‌ای آموزشی در پلتفرم فرادرس تشکیل شده است و تمام دوره‌های مرتبط با این حوزه در آن گردآوری شده‌اند.

در مجموعه آموزش‌های برنامه نویسی اندروید فرادرس علاوه‌بر ۳ دوره آموزش مقدماتی، تکمیلی و پیشرفته اندروید، دوره‌های پروژه‌محور و دوره‌هایی هم برای کاربردهای خاص یا بخش‌های مهم مربوط به توسعه اندروید مثل ارتباط با پایگاه داده قابل دسترسی هستند. پس از گذراندن دوره‌های مقدماتی، تکمیلی و پیشرفته می‌توان از سایر دوره‌های این مجموعه برای تسلط و یادگیری هر چه بیشتر برنامه نویسی اندروید استفاده کرد.

• برای دیدن فیلم های آموزش برنامه نویسی اندروید فرادرس + اینجا کلیک کنید.

یادگیری برنامه نویسی iOS با فیلم های آموزشی فرادرس

شرکت اپل یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارین تولیدکنندگان گوشی‌ها، تبلت‌ها و گجت‌های هوشمند به حساب می‌آید و بعد از دستگاه‌های اندرویدی، گوشی‌های مبتنی بر سیستم عامل iOS ساخته شرکت اپل جایگاه دوم را در بازار دستگاه‌های همراه هوشمند به خود اختصاص داده است. علاوه‌بر آن، تعداد برنامه نویسان iOS نسبت به برنامه نویسان اندروید کمتر است و این باعث شده بازار کار در این حوزه ظرفیت خالی داشته باشد و تقاضا برای توسعه‌دهنده iOS به میزان قابل قبولی وجود داشته باشد.

بنابراین یادگیری برنامه نویسی iOS نیز می‌تواند انتخاب معقولی برای برنامه نویسان به حساب آید. در برنامه نویسی iOS عمدتاً از زبان «سوئیفت» (Swift) استفاده می‌شود و بهترین راه برای توسعه اپلیکیشن‌های بومی iOS استفاده از سوئیفت و محیط توسعه XCode است. بنابراین برای شروع گام برداشتن در مسیر یادگیری برنامه نویسی iOS می‌توان از دوره زیر در فرادرس استفاده کرد:

البته می‌توان رویکردهای برنامه نویسی چندپلتفرمی را هم برای ساخت اپلیکیشن‌های قابل اجرا روی iOS در پیش گرفت که از جمله آن‌ها می‌توان به استفاده از فلاتر، React Native و زمرین اشاره کرد.

برای یادگیری برنامه نویسی موبایل چندپلتفرمی با Xamarin هم می‌توان از دوره زیر استفاده کرد:

بسیاری از افراد هم می‌خواهند بدانند برنامه نویسی iOS در ویندوز چگونه است که برای رسیدن به پرسش خود می‌توانند مقاله زیر را مطالعه کنند:

 

آموزش برنامه نویسی بازی های کامپیوتری

همان‌طور که در بخش‌های آغازین این مطلب هم بیان شد، می‌توان برنامه نویسی بازی و ساخت ویدیو گیم را به لحاظ محبوبیت و اهمیت، در جایگاه سوم پس از برنامه نویسی وب و برنامه نویسی موبایل در نظر گرفت. بازی‌های کامپیوتری روز‌به‌روز پیشرفت می‌کنند و کیفیت آن‌ها دائم در حال بهتر شدن است. امروزه صنعت بازی رشد بسیار چشمگیری داشته و به مهم‌ترین سرگرمی بسیاری از افراد در سنین مختلف تبدیل شده است.

بنابراین بازار کار گسترده‌ای در این حوزه وجود دارد و استودیوهای بازی‌سازی مختلفی به دنبال استخدام برنامه نویسان مسلط به توسعه بازی‌های کامپیوتری هستند. علاوه‌بر این، صنعت بازی‌سازی مستقل (Independent Games) که به «ایندی گیم» (Indie Game) معروف شده است نیز رونق دارد و بسیاری از برنامه نویسان با رویای موفقیت در این حوزه شانس خود را امتحان می‌کنند.

برای یادگیری برنامه نویسی بازی به چه مهارت هایی نیاز است؟

از جمله زبان‌های برنامه نویسی برای ساخت بازی می‌توان به C++‎، سی‌شارپ، پایتون و جاوا اشاره کرد. یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی مورد استفاده در ساخت بازی‌های کامپیوتری C++‎ است و بنابراین نقطه خوبی برای شروع یادگیری برنامه نویسی بازی از صفر به حساب می‌آید.

برای شروع از صفر البته می‌توان دوره آموزش ساخت بازی با اسکرچ را استفاده کرد که یادگیری آن آسان‌تر است:

همچنین می‌توان از دوره رایگان مقدماتی زیر هم استفاده کرد:

یادگیری گرافیک کامپیوتری سه بعدی

یکی دیگر از مهارت‌های مهم در یادگیری برنامه نویسی بازی، گرفیک کامپیوتری سه‌بُعدی است. بدون استفاده از گرافیک کامپیوتری توسعه بازی غیرممکن است.

یادگیری مباحث ریاضی برای بازی سازی

در زمینه گرافیک سه‌بعدی یادگیری برخی مباحث ریاضی هم اهمیت دارند. از جمله مفاهیم ریاضی مورد نیاز می‌توان به جبرخطی اشاره کرد که برای ایجاد و تغییر گرافیک‌های سه‌بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین یادگیری مباحثی مثل معادلات خطی، بردارها و ماتریس‌ها نیز کمک می‌کنند تا بهتر بتوان به جلوه‌های بصری پدید آمده در ذهن، جامه عمل پوشاند. البته بسته به جایگاه شغلی مورد فعالیت، ممکن است چندان نیازی به استفاده از چنین مهارت‌هایی بوجود نیاید. اگرچه، برای بازی‌سازی مستقل، یادگیری این مباحث ضروری به نظر می‌رسد.

 

انتخاب و شروع یادگیری موتور های بازی

پس از یادگیری مباحث پایه و مبانی مورد نیاز برای بازی‌سازی که تا اینجا شرح داده شدند، نوبت به انتخاب یک موتور بازی‌سازی (Game Engine) فرا می‌رسد. موتور بازی‌سازی برای کمک به رندر کردن گرافیک‌های کامپیوتری، پشتیبانی از عملکردهای صوتی، متحرک‌سازی گرافیک‌های کامپیوتری و بسیاری از وظایف دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از موتورهای بازی محبوب و پراستفاده، یونیتی (Unity) و Unreal Engine نام دارد.

یکی دیگر از محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین موتورهای بازی‌سازی هم Unreal Engine است که می‌توان آن را انتخاب و یادگیری آن را با دوره آموزشی زیر شروع کرد:

حال در ادامه به معرفی مجموعه جامع دوره‌های آموزشی ساخت بازی موجود در پلتفرم فرادرس پرداخته شده است.

معرفی فیلم های آموزش ساخت بازی فرادرس

پس از آشنایی نحوه کار با موتور بازی دلخواه خود، می‌توان با استفاده از دوره‌های آموزشی پروژه محور، ساخت بازی آموزش داده شده در آن دوره را تقلید کرد. بهترین راه برای شروع از صفر، استفاده از دوره‌ای است که ساخت بازی بسیار ساده‌ای در آن آموزش داده شده است. مثلاً شاید ساخت بازی مار گزینه مناسبی باشد. در سایت فرادرس مجموعه‌ای جامع متشکل از دوره‌های متنوع آموزش بازی‌سازی در دسترس قرار دارد که در آن تعداد زیادی دوره پروژه محور ساخت بازی با Unity و Unreal هم موجود است.

علاوه‌بر این، دوره‌های متعدد دیگری با موضوعات مختلف در زمینه برنامه نویسی و ساخت بازی در این مجموعه گردآوری شده‌اند که علاقه‌مندان مي‌توانند بر حسب نیاز در هر یک از آن‌ها ثبت‌نام کنند. در تصویر فوق برخی از دوره‌های مطرح مجموعه آموزش بازی‌سازی فرادرس مشاهده می‌شود.

• برای شروع یادگیری ساخت بازی با آموزش های فرادرس و دسترسی به همه دوره‌های بازی سازی + اینجا کلیک کنید.

یادگیری برنامه نویسی هوش مصنوعی با فیلم های آموزشی فرادرس

هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) که بیشتر با سرنام AI خطاب می‌شود، یکی از حوزه‌های بسیار جذاب و به سرعت رو به رشد به حساب می‌آید. فناوری هوش مصنوعی روز‌به‌روز در حال نزدیک‌تر شدن به مفاهیم و ایده‌های به تصویر کشیده شده در فیلم‌های علمی تخیلی است. برخی از کاربردهای AI مثل خودروهای خودران همچنان در مرحله توسعه و بهبود قرار دارند، اما برخی دیگر از موارد استفاده AI مثل «تحلیل پیشگویانه» (Predictive Analysis) به نتیجه رسیده‌اند و به صورت عملی به کار گرفته شده‌اند.

هوش مصنوعی حوزه‌ای بسیار کاربردی است که تقریباً در تمام صنایع می‌توان از آن در جهت بهبود فرایندها و ابداع شیوه‌های نوین استفاده کرد. با توجه به جذابیت‌های زیاد AI، افراد بسیاری به این حوزه علاقه‌مند می‌شوند و تصمیم می‌گیرند وارد دنیای هوش مصنوعی شوند. در AI، برنامه نویسی یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که افراد باید یاد بگیرند. البته برای فعالیت در حوزه هوش مصنوعی یادگیری برنامه نویسی به تنهایی کافی نیست و یادگیری مباحث دیگری به خصوص آمار و احتمالات و ریاضیات هم بسیار اهمیت دارد.

پیرامون برنامه نویسی هوش مصنوعی پیش از این مقاله‌ای جامع و کاربردی در مجله فرادرس منتشر شده است. بنابراین بهتر است از شرح بحث‌های تکراری در این خصوص پرهیز شود. علاقه‌مندان به این حوزه برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به برنامه نویسی هوش مصنوعی می‌توانند این مقاله را مطالعه کنند:

اما در ادامه سعی شده است به طور مختصر و سریع، مسیر یادگیری برنامه نویسی هوش مصنوعی از صفر با فیلم‌های آموزشی فرادرس ترسیم شود.

مسیر یادگیری برنامه نویسی هوش مصنوعی از صفر با فیلم های آموزشی فراردس

اول از همه لازم است علاقه‌مندان اصول و مبانی علوم کامپیوتر را یاد بگیرند. برخی از مهم‌ترین اصول و مبانی علوم کامپیوتر در ادامه فهرست شده است:

• نظریه‌های الگوریتم‌ها مثل جبر بولی، ریاضیات دودویی و نظریه محاسبات
• سیستم‌های سخت‌افزاری کامپیوتر شامل اجزای فیزیکی کامپیوترها، منطق دیجیتال، معماری کامپیوتر و معماری شبکه
• سیستم‌های نرم افزاری و عناصری مثل زبان‌های برنامه نویسی، کامپایلرها، گرافیک کامپیوتری و سیستم‌های عامل

معرفی فیلم های آموزش علوم کامپیوتر فرادرس

با بررسی موارد فوق می‌توان دریافت که تحصیل در رشته علوم کامپیوتر مقطع کارشناسی می‌تواند نقطه شروع خوبی برای نوجوانان علاقه‌مند به این حوزه باشد، چرا که اکثر موارد فهرست شده در بالا جزء درس‌های ارائه شده در رشته علوم کامپیوتر هستند.

البته این بدان معنا نیست که افرادی که رشته تحصیلی متفاوتی داشته‌اند نمی‌توانند وارد حوزه هوش مصنوعی شوند و تنها با مطالعه و یادگیری سریع مباحث مهم می‌توان به سرعت از این مرحله عبور کرد و وارد بخش‌های مهم‌تر مسیر یادگیری هوش مصنوعی شد. به منظور یادگیری اصول و مبانی علوم کامپیوتر می‌توان از دوره‌های مجموعه آموزش‌های مهندسی و علوم کامپیوتر فرادرس استفاده کرد:

• برای شروع یادگیری اصول و مبانی علوم کامپیوتر + اینجا کلیک کنید.

یادگیری آمار و احتمالات برای برنامه نویسی هوش مصنوعی

احتمالات یکی از اصول کلیدی و هسته‌ای مورد استفاده در هوش مصنوعی به حساب می‌آید، زیرا به وسیله آن می‌توان به کامپیوتر آموزش داد چگونه در مواجهه با عدم قطعیت با منطق رفتار کند. یادگیری در ماشین‌ها از طریق داده‌ها اتفاق می‌افتد و درک و فهم داده‌ها از طریق علم آمار حاصل می‌شود.

خوشبختانه برای آمار و احتمالات نیز مجموعه آموزشی جامع و کاربردی در پلتفرم فرادرس تهیه شده است که علاقه‌مندان می‌توانند از دوره‌های گنجانده شده در آن برای یادگیری مباحث این حوزه بهره‌مند شوند.

• برای شروع یادگیری امار و احتمالات + اینجا کلیک کنید.

همچنین یکی از شاخص‌ترین دوره‌های آمار و احتمال فرادرس نیز در ادامه به علاقه‌مندان معرفی شده است:

یادگیری ریاضیات هوش مصنوعی

علاوه‌بر آمار و احتمالات، یادگیری اصول و مبانی ریاضی هم برای متخصص شدن در هوش مصنوعی لازم است. مهم‌ترین مباحث ریاضی مورد نیاز برای AI در ادامه فهرست شده‌اند:

• جبر خطی
• مبانی دیفرانسیل و حساب چندمتغیره
• تبدیل مختصات و تبدیل غیرخطی
• رگرسیون خطی و همچنین رگرسیون مرتبه بالاتر
• رگرسیون لجیستیک
• آنالیز عددی

برای یادگیری مباحث فوق نیز می‌توان از مجموعه آموزش‌های ریاضیات فرادرس استفاده کرد. با وارد شدن به صفحه این مجموعه می‌توان هر یک از موارد فوق را جستجو کرد تا بتوان مرتبط‌ترین دوره مربوط به آن موضوع را یافت. همچنین برای بسیاری از مباحث فرعی در ارتباط با ریاضیات و سایر موضوع‌ها، دوره‌های کوتاه رایگان نیز در پلتفرم فرادرس موجود هستند که با جستجوی عنوان مورد نظر در فرادرس یا گوگل می‌توان آن‌ها را پیدا کرد.

• برای شروع یادگیری مباحث ریاضی هوش مصنوعی + اینجا کلیک کنید.

چه زبان هایی برای یادگیری برنامه نویسی هوش مصنوعی مناسب هستند؟

برای برنامه نویسی هوش مصنوعی هم یادگیری زبان‌هایی مثل پایتون، جاوا، R، پرولاگ (Prolog)، لیسپ (Lisp) و SQL توصیه می‌شود. البته در ابتدا تنها یادگیری یک زبان کافی است و نیازی نیست که همه این زبان‌ها را یاد بگیریم. بهترین گزینه، یادگیری، زبان پایتون است که در ابتدای این مقاله هم یادگیری آن توصیه شد.

دوره‌های آموزشی فرادرس برای یادگیری پایتون، جاوا و SQL پیش‌تر در این مطلب معرفی شده‌اند. برای یادگیری زبان برنامه نویسی R، استفاده از دوره زیر به علاقه‌مندان پیشنهاد می‌شود:

در صورت نیاز، برای یادگیری زبان Lisp هم می‌توان از دوره آموزشی زیر استفاده کرد:

یادگیری ساختمان داده برای هوش مصنوعی

ساختمان داده (Data Structure) هم یکی از مباحث مهم و پایه برای یادگیری هوش مصنوعی به حساب می‌آید و یادگیری آن بسیار مهم است. برای یادگیری ساختمان داده‌ها نیز دوره‌های آموزشی کاربردی و جامعی در پلتفرم فرادرس قابل دسترسی هستند:

برای یادگیری ساختمان داده‌ها با پایتون هم می‌توان از دوره آموزشی زیر استفاده کرد:

دوره دیگری هم برای آموزش ساختمان داده همراه با پیاده‌سازی در C++‎ موجود است:

همچنین می‌توان از کتاب آموزش رایگان ساختمان داده‌ها استفاده کرد:

یادگیری الگوریتم ها برای هوش مصنوعی

علاوه‌بر ساختمان داده، یادگیری مباحث الگوریتم‌ها هم در حوزه هوش مصنوعی بسیار اهمیت دارد. برای یادگیری ماشین، لازم است الگوریتم‌هایی طراحی شوند که به کامپیوترها امکان می‌دهند به طور مستقل و خودکار یاد بگیرند و وظایف محوله را انجام دهند. جامع‌ترین و محبوب‌ترین دوره آموزش طراحی الگوریتم فرادرس در ادامه معرفی شده است:

همچنین دوره آموزشی دیگری هم برای طراحی الگوریتم به همراه مثال‌های عملی در پلتفرم فرادرس موجود است:

به طور کلی برای یادگیری ساختمان داده و الگوریتم‌ها می‌توان از مجموعه آموزشی حاوی دوره‌های مرتبط با این دو حوزه مهم در فرادرس استفاده کرد:

• برای شروع یادگیری ساختمان داده و طراحی الگوریتم + اینجا کلیک کنید.

تا اینجا مباحثی که معرفی شدند در واقع پیش‌نیازهای یادگیری هوش مصنوعی و برنامه نویسی AI به حساب می‌آیند. پس از یادگیری این پیش‌نیازها، می‌توان یادگیری نظریه هوش مصنوعی را آغاز کرد. برای یادگیری هوش مصنوعی استفاده از دوره آموزش مقدماتی هوش مصنوعی فرادرس به علاقه‌مندان پیشنهاد می‌شود:

البته پیش از استفاده از دوره آموزشی فوق، می‌توان از دوره رایگان زیر استفاده کرد:

پس از یادگیری هوش مصنوعی در سطح مقدماتی، می‌توان دوره تکمیلی را شروع کرد:

آموزش برنامه نویسی یادگیری ماشین با فیلم های فرادرس

یادگیری ماشین یکی از مهم‌ترین، اصلی‌ترین و رایج‌ترین حوزه‌های هوش مصنوعی است که یادگیری آن بسیار اهمیت دارد. برای یادگیری ماشین هم مجموعه آموزشی جامعی در فرادرس تدارک دیده شده است که علاقه‌مندان می‌توانند از دوره‌های برای کسب مهارت در این حوزه مهم استفاده کنند.

• برای شروع یادگیری ماشین لرنینگ + اینجا کلیک کنید.

یکی از دوره‌های محبوب و کاربردی برای ماشین لرنینگ در فرادرس دوره آموزش یادگیری ماشین با پایتون است که استفاده از آن می‌تواند مفید واقع شود:

در خصوص برنامه نویسی هوش مصنوعی بسیاری از دوره‌ها و مجموعه‌های آموزشی متنوع دیگر نیز در پلتفرم فرادرس موجود هستند. تعداد این دوره‌ها بسیار زیاد است و به همین منظور معرفی تمام این دوره‌ها و مجموعه‌ها از حوصله این مطلب خارج است. اما علاقه‌مندان می‌توانند با چند جستجوی ساده در سایت فرادرس و موتورهای جستجو آموزش‌ها مورد نظر خود را بیابند. همچنین مجموعه آموزش‌های هوش مصنوعی فرادرس هم حاوی دوره‌های آموزشی متعددی پیرامون مباحث مختلف AI است که فعالان این حوزه می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند:

• برای شروع یادگیری هوش مصنوعی و دسترسی به همه دوره‌های مرتبط با AI در فرادرس + اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی شد تا حد امکان مسیر یادگیری برنامه نویسی از صفر با فیلم های آموزشی فرادرس به طور جامع و مفصل ارائه شود. همچنین دوره‌های آموزشی فرادرس برای شاخه‌های اصلی برنامه نویسی از جمله برنامه نویسی وب، برنامه نویسی موبایل، برنامه نویسی بازی و سایر موارد نیز معرفی شدند. امید است این مقاله مفید واقع شود.