چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟ — از صفر تا ورود به بازار کار

برنامه نویسی برای همه افرادی مناسب است که به آن علاقه دارند و برای فعالیت در این حوزه با انگیزه هستند. این باور غلط وجود دارد که برای برنامه نویس شدن، حتماً باید مدرک تحصیلی مرتبط، مثلاً مدرک علوم کامپیوتر، داشت. در دسترس بودن منابع آموزشی متنوع و متعدد به صورت آنلاین یکی از عواملی به حساب می‌آید که باعث شده است تا شروع یادگیری برنامه نویسی بسیار آسان‌تر شود؛ این منابع آموزشی اکثراً به صورت رایگان یا با هزینه بسیار اندک در دسترس همگان قرار دارند. در این مقاله، علاوه بر تحلیل جامع سوال «چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم»، به سایر سوالات مرتبط، مثل «چگونه برنامه نویسی وب را شروع کنیم»، «چگونه برنامه نویسی اندروید را شروع کنیم» و «چگونه برنامه نویسی پایتون را شروع کنیم» نیز پرداخته شده است.

با مطالعه این مقاله به پاسخ سوال خود در خصوص اینکه چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم دست خواهید یافت. معمولاً زمانی که افراد تصمیم می‌گیرند برنامه نویسی را شروع کنند، سوالاتی در ذهن آن‌ها شکل می‌گیرد که برخی از کلیدی‌ترین آن‌ها به شرح زیرند:

• برای شروع برنامه نویسی باید چه کاری را انجام دهم؟
• برای شروع برنامه نویسی چقدر زمان لازم است؟
• مسیرها و نقشه راه‌های مختلف برنامه نویسی چه هستند؟
• آیا برای برنامه نویسی داشتن تخصص لازم است؟

در این مقاله به این مسئله پرداخته خواهد شد که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم و چطور وارد حرفه برنامه نویسی شویم تا بتوانیم در مسیر درست قرار بگیریم.

برنامه نویسی مهارتی برای همه

برنامه نویسی مهارتی بسیار مفید به حساب می‌آید که می‌تواند فعالیت حرفه‌ای افراد را بازتعریف کند. شروع برنامه نویسی و یادگیری آن به طرز شگفت‌آوری ساده و آسان است. یکی از حوزه‌های بسیار محبوب و کاربردی در برنامه نویسی، «توسعه وب فرانت اند» (Fornt-End) محسوب می‌شود که یادگیری و شروع فعالیت در آن نسبت به سایر حوزه‌های برنامه نویسی بسیار آسان‌تر و سریع‌تر است. برنامه نویسی وب فرانت اند را می‌توان با یادگیری HTML و CSS آغاز کرد.

ممکن است این باور وجود داشته باشد که یادگیری برنامه نویسی چندان هم آسان نیست. چگونه یک فرد می‌تواند از صفر شروع کند و به یک مهندس نرم افزار حرفه‌ای تبدیل شود که همه چیز را راجع به وب اپلیکیشن‌ها یا نحوه ساخت وب سایت می‌داند؟ ممکن است این سوال در ذهن افراد بسیاری شکل بگیرد که آیا واقعاً می‌توان به یک برنامه نویس حرفه‌ای تبدیل شد؟ بله؛ پاسخ مثبت است و برخی از شاخه‌ها و حوزه‌های برنامه نویسی، مثل برنامه نویسی وب، آسان‌تر هستند که تقریباً همه می‌توانند در آن زمینه‌ها فعالیت حرفه‌ای داشته باشند.

ممکن است دشوار به نظر برسد، اما حقیقت این است که همیشه افراد بسیاری این کار را انجام می‌دهند و وارد دنیای برنامه نویسی می‌شوند. این باور کاملاً اشتباه است که برنامه نویسی فقط به نابغه‌های فناوری و افراد با استعداد اختصاص دارد. حقیقت این است که افراد معمولی که می‌خواهند زندگی خود را متحول کنند هم به راحتی می‌توانند برنامه نویسی را شروع کنند. به همین دلیل، در بخش بعدی مطلب «چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم» به تأثیر برنامه نویسی در زندگی روزمره پرداخته شده است و برخی از جایگاه‌های شغلی رایج برنامه نویسی هم معرفی شده‌اند.

برنامه نویسی چیست؟

به بیان ساده و خلاصه، توانایی ساخت اپلیکیشن‌ها، وب‌سایت‌ها و به طور کلی هر نوع نرم افزاری را مهارت برنامه نویسی (Programming) یا کدنویسی (Coding) می‌گویند. برای برنامه نویسی از ابزارهای مختلفی مانند ویرایش‌گر کد، IDE، فریم ورک، مرورگر وب و بسیاری از ابزارهای دیگر استفاده می‌شود و بعد برنامه تولید شده (محصول نهایی) روی نوع خاصی از کامپیوتر یا انواع دستگاه‌های کامپیوتری قابل اجرا خواهد بود. کامپیوتر‌ها نرم افزار را روی سخت افزار (Hardware) اجرا می‌کنند. سخت افزار بخشی از کامپیوتر به حساب می‌آید که در واقع محاسبات را انجام می‌دهد. نرم افزار هم در واقع دستورالعمل‌هایی است که برای کامپیوتر تعیین می‌کنند چه کاری را انجام دهند.

شروع برنامه نویسی چه فایده ای دارد؟

یادگیری برنامه نویسی می‌تواند تحول بزرگی را در زندگی افراد ایجاد کند. در حال حاضر، مهارت‌های فنی بسیار مورد تقاضا هستند. حتی اگر افراد به تازگی برنامه نویسی را شروع کرده باشند، باز هم می‌توانند در موقعیت‌های شغلی بسیاری استخدام شوند. به عنوان مثال، تنها پس از گذراندن چند دوره آموزش برنامه نویسی می‌توان در نقش‌های شغلی زیر شروع به فعالیت کرد:

• توسعه دهنده تازه کار (Junior Developer)
• پشتیبانی مشتریان برای یک محصول فنی
• برنامه نویس فرانت اند (Front-End Developer)
• توسعه دهنده فول استک (Full Stack Developer)
• برنامه نویس برنامه‌های کاربردی (Applications Developer)

علاوه بر موارد ذکر شده، بسیاری از موقعیت‌های شغلی دیگر نیز وجود دارند. یادگیری برنامه نویسی فقط برای فعالیت حرفه‌ای و کاریابی انجام نمی‌شود. با یادگیری برنامه نویسی می‌توان پروژه‌های خود را ایجاد کرد و ابزارها و اپلیکیشن‌هایی را ساخت که برای ارتقای کیفیت زندگی شخصی مورد نیاز هستند. با یادگیری برنامه نویسی می‌توان به یک کارآفرین تبدیل شد و اپلیکیشن دلخواه خود را ساخت.

می‌توان نرم افزار خود را مثلاً در فروشگاه‌های اپلیکیشن، مثل گوگل پلی، قرار داد یا آن را در محیط وب منتشر کرد و این محصول می‌تواند کاملاً مطابق با سلیقه‌ها و خواسته‌های سازنده آن باشد. بسیاری از افراد به این دلیل وارد دنیای برنامه نویسی می‌شوند که رویایی در سر دارند و می‌خواهند از طریق برنامه نویسی و ساخت نرم افزار نقشی در تحولات دنیای فناوری داشته باشند.

چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم ؟

با وجود اینکه داشتن درک درستی از مفاهیم پایه علوم کامپیوتر می‌تواند برای شروع برنامه نویسی بسیار مفید باشد، اما حتماً لازم نیست یادگیری برنامه نویسی با یک دوره علوم کامپیوتر آغاز شود. بهترین نقطه برای شروع برنامه نویسی، تمرین کردن و انجام پروژه‌های عملی است. بنابراین پیشنهاد می‌شود ابتدا از یک دوره مقدماتی برای یادگیری مبانی برنامه نویسی استفاده شود و سپس به سراغ یادگیری زبان برنامه نویسی مورد نظر خود در سطح مبتدی رفت.

انتخاب زبان برنامه نویسی هم بر اساس علاقه فرد و حوزه‌ای انجام می‌شود که قصد فعالیت در آن وجود دارد. پس از گذراندن دوره مقدماتی برای یادگیری زبان برنامه نویسی مورد نظر خود، بلافاصله باید انجام تمرین و کار عملی را آغاز کرد. برای انجام پروژه‌های عملی می‌توان از دوره‌های آموزشی تکمیلی، پیشرفته و پروژه محور استفاده کرد. اولین گام برای شروع برنامه نویسی یادگیری اصول و مبانی برنامه نویسی است.

معرفی فیلم آموزش رایگان اصول و مبانی برنامه نویسی

همان‌طور که بیان شد، برای شروع برنامه نویسی بهتر است ابتدا اصول و مبانی برنامه نویسی را آموخت و پس از آن هم یک دوره مقدماتی را برای زبان برنامه نویسی مورد نظر خود آغاز کرد. برای یادگیری مفاهیم مقدماتی و مباحث پایه، می‌توان از دوره آموزش رایگان اصول و مبانی برنامه نویسی استفاده کرد. مزیت اصلی این دوره رایگان بودن آن است و همچنین مباحث به بیانی ساده به صورت بصری و با ذکر مثال شرح داده شده‌اند. این دوره از سه بخش اصلی تشکیل شده که عنوان‌های آن‌ها شامل «مبانی برنامه نویسی و انواع زبان های برنامه نویسی»، «انواع دستورها و بخش های سازنده یک برنامه» و «انواع داده و ساختارهای مدیریت و ذخیره سازی اطلاعات» است.

• برای مشاهده فیلم آموزش اصول و مبانی برنامه نویسی – (رایگان) + اینجا کلیک کنید.

انتخاب حوزه فعالیت برای شروع برنامه نویسی

حوزه‌های برنامه نویسی مختلفی وجود دارند و افراد می‌توانند بر اساس علاقه و هدف خود یکی از این حوزه‌ها را انتخاب کنند. برای شروع برنامه نویسی لازم است زمینه فعالیت و حوزه کاری مورد نظر مشخص شود. زیرا در هر حوزه، زبان برنامه نویسی و ابزارهای خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای شروع برنامه نویسی در هر یک از حوزه‌های مختلف برنامه نویسی باید زبان‌های برنامه نویسی و ابزارهای متفاوتی را یاد گرفت.

به عنوان مثال، برای شروع برنامه نویسی وب باید کار را با یادگیری HTML و CSS شروع کرد و در ادامه هم باید به دنبال یادگیری جاوا اسکریپت رفت. یا مثلاً برای فعالیت در حوزه هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) و علم داده، باید زبان برنامه نویسی پایتون (Python) و همچنین زبان R را آموخت. هر یک از حوزه‌های اصلی برنامه نویسی در ادامه فهرست شده‌اند:

• برنامه نویسی دسکتاپ
• برنامه نویسی و توسعه وب
• توسعه اپلیکیشن‌های تلفن‌های هوشمند
• برنامه نویسی علم داده
• توسعه بازی‌های کامپیوتری
• طراحی ربات هوشمند

برای آشنایی بیش‌تر با انواع برنامه نویسی و حوزه‌های مختلف آن، مطالعه مقاله زیر پیشنهاد می‌شود:

• مقاله پیشنهادی: انواع برنامه نویسی – معرفی حوزه ها و کاربردهای مختلف برنامه نویسی

چه نوع کامپیوتری برای شروع برنامه نویسی مناسب است؟

با هر نوع کامپیوتری می‌توان برنامه نویسی را شروع کرد و حتماً لازم نیست که کامپیوتر ما قابلیت‌های سخت‌افزاری ویژه‌ای داشته باشد یا بسیار قدرتمند و گران قیمت باشد. اما، مهم‌ترین مسئله‌ای که در خصوص کامپیوتر مورد استفاده برای شروع برنامه نویسی وجود دارد، سیستم عامل آن کامپیوتر است. سیستم عامل در تعامل برنامه نویس با کامپیوتر بسیار مهم و تعیین کننده است. سه مورد از محبوب‌ترین سیستم عامل‌ها، ویندوز، لینوکس (Linux) و مک OS هستند.

در خصوص سیستم عامل لینوکس، انواع مختلفی از این سیستم عامل وجود دارند که هر یک از آن‌ها برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند. برای مثال، سیستم عامل اوبونتو (Ubuntu) برای لپ تاپ شخصی مناسب است و لینوکس Red Hat Enterprise برای مدیریت و پیاده‌سازی سرورهای سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اما برای شروع برنامه نویسی هیچ جای نگرانی در خصوص نوع کامپیتور مورد استفاده وجود ندارد و اصلاً مهم نیست که از چه نوع کامپیوتر یا سیستم عاملی استفاده شود. تمام ابزارهای پایه‌ای و ابتدایی کدنویسی برای همه انواع کامپیوترها یا سیستم عامل‌ها تقریباً به شکل یکسانی عمل می‌کنند. معمولاً برای شروع برنامه نویسی ، فرآیند یادگیری با استفاده از یک IDE آغاز می‌شود.

«محیط توسعه یکپارچه» (Integrated Development environment) یا همان IDE همان‌طور که از نامش پیداست یک برنامه جامع و پر امکانات برای کدنویسی و تولید نرم افزار به حساب می‌آید که در آن تمام ابزارهای مورد نیاز برای برنامه نویسی مثل کتابخانه‌های مختلف فراهم شده‌اند. البته برای شروع می‌توان ابزارهای ساده‌تری از جمله «ویرایشگر کد» (مثل VS Code) یا حتی یک «ویرایشگر متن» ساده (مثل Notepad ویندوز) را هم استفاده کرد.

برای شروع برنامه نویسی از چه زبانی شروع کنیم ؟

انواع زبان‌های برنامه نویسی مختلفی وجود دارند که هر یک در حوزه خاصی از برنامه نویسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سوال که برای شروع برنامه نویسی از چه زبانی شروع کنیم ، پاسخ ثابتی ندارد. انتخاب زبان برنامه نویسی برای شروع همان‌طور که قبلاً هم بیان شد، به این مسئله بستگی دارد که فرد قصد شروع فعالیت در چه حوزه‌ای از برنامه نویسی را دارد. زبان‌های برنامه نویسی رایج و محبوب بسیاری وجود دارند که هر یک دارای کاربرد خاصی هستند. برای مثال زبان‌های محبوب در حوزه برنامه نویسی وب شامل CSS ،Html، جاوا اسکریپت، روبی و PHP می‌شوند.
همچنین، برای شروع برنامه نویسی می‌توان یک زبان برنامه نویسی همه‌منظوره را یاد گرفت. از جمله محبوب‌ترین زبان‌های همه‌منظوره می‌توان پایتون و جاوا را نام برد. مزیت زبان‌های همه‌منظوره این است که در حوزه‌های مختلف برنامه نویسی کاربرد دارند و با یادگیری آن‌ها، بعداً گزینه‌ها و مسیرهای بیشتری در دنیای برنامه نویسی در پیش روی افراد قرار خواهند داشت.

برای شروع برنامه نویسی ، زبان پایتون می‌تواند گزینه بسیار مناسبی باشد؛ چرا که علاوه بر همه‌منظوره بودن، سطح این زبان هم بسیار بالا است (یعنی به زبان انسان نزدیک‌تر است) و به همین دلیل یادگیری آن نسبت به سایر زبان‌های برنامه نویسی بسیار آسان‌تر خواهد بود. پایتون حتی در برنامه نویسی وب هم کاربرد دارد و با یادگیری فریم ورک جنگو می‌توان از پایتون در توسعه بک اند استفاده کرد. از جمله سایر زبان‌های برنامه نویسی رایج و محبوب نیز می‌توان به زبان‌های C‎/C++/C# ‎ و SQL اشاره کرد. برای آشنایی بیش‌تر با هر یک از بهترین زبان‌های برنامه نویسی ، مطالعه مقاله زیر پیشنهاد می‌شود:

• مقاله پیشنهادی: بهترین زبان های برنامه نویسی سال ۱۴۰۱ یا ۲۰۲۲

یادگیری فریم ورک ها و کتابخانه ها برای شروع برنامه نویسی

علاوه بر زبان‌های برنامه نویسی، بخش مهم دیگر برای شروع کدنویسی، یادگیری کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های مورد نیاز است. برای هر کاربرد و هدف خاص در دنیای برنامه نویسی، فریم ورک‌ها (چارچوب‌ها) و کتابخانه‌های خاصی مخصوص هر یک از زبان‌های برنامه نویسی مختلف وجود دارند که بر حسب نیاز باید آن‌ها را یاد گرفت و از آن‌ها استفاده کرد. پیش از آنکه به مرحله یادگیری فریم ورک‌ها و کتابخانه‌ها برسیم، باید آشنایی مقدماتی با چیستی این دو مفهوم مهم در برنامه نویسی داشته باشیم. بنابراین در ادامه، هر یک از این دو مفهوم یعنی فریم ورک و کتابخانه در برنامه نویسی به طور مختصر معرفی شده‌اند.

فریم ورک چیست ؟

فریم ورک‌ها مجموعه‌ای از کدهای از پیش آماده به حساب می‌آیند که بخش‌های بزرگی از فرآیند توسعه را پوشش می‌دهند و باعث می‌شوند که حجم و پیچیدگی برنامه نویسی کم‌تر شود. در واقع فریم ورک‌ها چارچوب و اسکلتی پیش‌ساخته را در اختیار برنامه نویس قرار می‌دهند. توسعه‌دهندگان فریم ورک‌ها، مجموعه‌ای از توابع رایج و تکراری را در قالب چارچوب‌هایی آماده کرده‌اند تا خود و دیگر برنامه نویسان ناچار نباشند که هر بار این چرخه را دوباره تکرار کنند.

به عنوان مثال، یکی از فریم ورک‌های بسیار محبوب مبتنی بر پایتون، فلسک (Flask) است. فلسک مجموعه‌ای از کتابخانه‌ها و ماژول‌ها را نشان می‌دهد که توسعه‌دهندگان برنامه‌های کاربردی وب را قادر می‌سازد تا بدون نگرانی در مورد جزئیات سطح پایین مانند پروتکل، مدیریت رشته و موارد دیگر بنویسند. در بخش بعدی از این مطلب آموزشی به آشنایی با مفهوم کتابخانه در برنامه نویسی پرداخته شده است.

• مقاله پیشنهادی: آموزش فلسک رایگان | راهنمای شروع با Flask — به زبان ساده

کتابخانه در برنامه نویسی چیست؟

کتابخانه‌ها ساده‌تر از فریم ورک‌ها هستند. کتابخانه‌ها، فایلی محسوب می‌شوند که شامل یک دسته کد هستند که می‌توانند به عنوان میان‌بری برای انجام چیزهای پیچیده استفاده شوند. برای مثال، ممکن است از یک کتابخانه امنیت سایبری در برنامه خود استفاده کنیم. چنین کتابخانه‌ای را‌های میان‌بری ارائه می‌دهد که می‌توان با استفاده از آن‌ها به راحتی رمزهای عبور را به صورت ایمن ذخیره کرد.

ویژگی عالی در مورد کتابخانه‌ها این است که نیازی نیست بفهمیم آن‌ها چگونه کار می‌کنند. آن‌ها قرار است تنها راه‌های میان‌بری باشند که به شما اجازه دهند کاری که می‌خواهید را بدون صرف وقت و فکر کردن در مورد چگونگی انجام آن کار انجام دهید.

• مقاله پیشنهادی: کتابخانه در برنامه نویسی چیست ؟ — مفهوم و کاربرد Library به زبان ساده
  

بهترین منابع برای شروع برنامه نویسی کدامند؟

صدها منبع برای یادگیری برنامه نویسی وجود دارد. در این بخش به بررسی گزینه‌ها و انتخاب‌های موجود برای شروع برنامه نویسی پرداخته شده است.

فرادرس، بهترین سایت آموزش آنلاین برنامه نویسی

یکی از بهترین منابع برای شروع برنامه نویسی ، پلتفرم‌های آموزش آنلاین است. فرادرس بزرگ‌ترین پلتفرم آموزش آنلاین در ایران به حساب می‌آید. یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین مجموعه‌های آموزش برنامه نویسی در سایت فرادرس موجود است. تقریباً برای تمام زبان‌های برنامه نویسی محبوب و مطرح، دوره‌های آموزشی مختلفی در سطوح مقدماتی، تکمیلی، پیشرفته و پروژه‌محور در سایت فرادرس در دسترس قرار دارند.

بسیاری از دوره‌های آموزش برنامه نویسی در فراردس به صورت رایگان ارائه شده‌اند که بهترین آن‌ها برای شروع برنامه نویسی، «دوره آموزش اصول و مبانی برنامه نویسی دکتر کلامی» به حساب می‌آید که پیش‌تر در بخش «چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم» معرفی شده است. دوره‌هایی که رایگان نیستند هم نسبت به سایر وب سایت‌ها بسیار مقرون به صرفه‌اند و بسیار جامع و کاربردی هستند.

معرفی فیلم های آموزش برنامه نویسی فرادرس

در پلتفرم فرادرس، دوره‌ها و فیلم‌های آموزشی مختلف، بر اساس موضوع دسته‌بندی شده‌اند و صفحه‌هایی در قالب «مجموعه‌های آموزشی» در وب سایت فرادرس موجود هستند. مجموعه‌های آموزشی بسیاری هم در سایت فرادرس با موضوع برنامه نویسی در دسترس قرار دارند. در واقع، برای زبان‌های برنامه نویسی مختلفی مثل پایتون، جاوا، سی‌شارپ، PHP و انواع مختلف زمینه‌ها و حوزه‌های برنامه نویسی مثل «برنامه نویسی اندروید» یا «برنامه نویسی موبایل»، مجموعه‌های آموزشی مختلفی ایجاد شده‌اند.

بزرگ‌ترین و جامع‌ترین مجموعه آموزشی مرتبط با برنامه نویسی در سایت فرادرس، «مجموعه دوره‌های آموزش برنامه نویسی» به حساب می‌آید. آن دسته از افرادی که این سوال برایشان به وجود آمده است که برنامه نویسی چیست و اکنون پس از رسیدن به پاسخ سوال خود قصد شروع یادگیری برنامه نویسی را دارند، می‌توانند از این مجموعه آموزشی جامع و کاربردی استفاده کنند. جهت آشنایی بیش‌تر، در ادامه برخی از دوره‌های آموزشی مهم و کلیدی این مجموعه به طور مختصر معرفی شده‌اند:

• فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون Python – مقدماتی (مدت زمان: ۲۰ ساعت، مدرس: پژمان اقبالی شمس آبادی): پایتون یکی از محبوب‌ترین و بهترین زبان‌های برنامه نویسی به حساب می آید و یادگیری آن برای شروع برنامه نویسی توصیه می‌شود. برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی برنامه نویسی پایتون + کلیک کنید.
• فیلم آموزش برنامه نویسی سی شارپ C#‎ (مدت زمان: ۸ ساعت، مدرس: وحید اسدزاده): زبان C#‎ هم یکی از زبان‌های همه‌منظوره و محبوب به حساب می‌آید که از آن در ساخت برنامه‌های دسکتاپی، توسعه وب و بازی‌سازی استفاده می‌شود و یادگیری آن بسیار کاربردی است. برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی سی شارپ C#‎ + کلیک کنید.
• فیلم آموزش برنامه نویسی PHP (مدت زمان: 29 ساعت، مدرس: مصطفی کلامی هریس): زبان PHP یکی از محبوب‌ترین زبان‌ها در زمینه برنامه نویسی وب (بک اند) به حساب می‌آید. این زبان برای افرادی بسیار کاربردی است که می‌خواهند توسعه وب را یاد بگیرند. برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی PHP  + کلیک کنید.
• فیلم آموزش جاوا اسکریپت (JavaScript) (مدت زمان: ۹ ساعت، مدرس: محمد عبداللهی) : جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی حیاتی در توسعه وب به حساب می‌آید و هر فردی که قصد فعالیت در این زمینه را داشته باشد، لازم است که حتماً این زبان را یاد بگیرد. برای مشاهده فیلم آموزش جاوا اسکریپت (JavaScript) + کلیک کنید.
• فیلم آموزش برنامه نویسی جاوا (Java) (مدت زمان: ۱۹ ساعت، مدرس: مصطفی کلامی هریس): زبان برنامه نویسی جاوا در زمینه توسعه اپلیکیشن‌ها و وب اپلیکیشن‌های تجاری بسیار کاربرد دارد و استفاده از این دوره جامع برای علاقه‌مندان به این حوزه می‌تواند بسیار کاربردی باشد. برای دیدن فیلم آموزش برنامه نویسی جاوا (Java) + کلیک کنید.
• فیلم آموزش برنامه نویسی متلب MATLAB (مدت زمان: ۹ ساعت، مدرس: مصطفی کلامی هریس): نرم افزار متلب یک پلتفرم برنامه نویسی محسوب می‌شود که به طور خاص برای مهندسین و دانشمندان جهت تحلیل و طراحی سیستم‌ها و محصولات مختلف نرم افزاری به کار می‌رود. متلب کاربرد آموزشی نیز دارد و در دانشگاه‌ها بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای پیاده‌سازی مفاهیم نظری درسی استفاده می‌شود. برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی متلب MATLAB + کلیک کنید.
• برای دسترسی به همه فیلم های آموزش برنامه نویسی + کلیک کنید.

معرفی فیلم های رایگان آموزش برنامه نویسی فرادرس

در این بخش به معرفی اکثر مجموعه‌ها و دوره‌های رایگان آموزش برنامه نویسی در سایت فرادرس پرداخته شده است. در حال حاضر، دو مجموعه آموزش رایگان برنامه نویسی برای زبان‌های جاوا و PHP در سایت فرادرس موجود هستند. همچنین برای پایتون هم فیلم‌های آموزشی رایگان مختلفی در سایت فرادرس قابل استفاده‌اند که در ادامه این بخش برای سهولت دسترسی به آن‌ها، به صورت یکجا گردآوری شده‌اند. در انتهای این بخش نیز فهرستی از تمام دیگر دوره‌ها و فیلم‌های رایگان آموزش برنامه نویسی فرادرس به همراه لینک دسترسی ارائه شده است.

مجموعه فیلم های رایگان آموزش PHP

زبان برنامه نویسی PHP یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین زبان‌ها در حوزه برنامه نویسی وب و به طور دقیق‌تر، در زمینه برنامه نویسی سمت سرور به حساب می‌آید. معمولاً افرادی که قصد فعالیت حرفه‌ای در زمینه برنامه نویسی و توسعه وب را دارند، نیاز است زبان PHP را یاد بگیرند و آشنایی لازم را با آن داشته باشند. اکثر دوره‌های مجموعه آموزش رایگان PHP در سطح مقدماتی و با موضوعاتی ابتدایی ارائه شده‌اند تا علاقه‌مندان و افراد مبتدی بتوانند به راحتی یادگیری برنامه نویسی PHP را به صورت رایگان آغاز کنند. از جمله دوره‌های رایگان ارائه شده در این مجموعه می‌توان به دوره «آموزش پیاده‌سازی یک پروژه وب کامل و ساده»، «آموزش آشنایی باPHP ‎»، «آموزش آرایه ها در PHP» و سایر موارد اشاره کرد.

• برای دسترسی به همه فیلم های آموزش رایگان PHP فرادرس + اینجا کلیک کنید.

مجموعه فیلم های رایگان آموزش جاوا

زبان برنامه نویسی جاوا یک زبان همه منظوره و بسیار پرکاربرد است. جاوا در برنامه نویسی سمت سرور، برنامه نویسی اندروید، ساخت برنامه‌های نرم افزاری دسکتاپ، ساخت بازی‌های رایانه‌ای، محاسبات عددی و سایر موارد کاربرد دارد. برای شروع یادگیری جاوا می‌توان از مجموعه دوره‌های آموزش رایگان جاوا در وب سایت فرادرس استفاده کرد. اکثر دوره‌های آموزشی در این مجموعه رایگان، پیرامون مباحث مقدماتی و پایه‌ای زبان جاوا و برای شروع یادگیری این زبان برنامه نویسی محبوب تهیه شده‌اند. برخی از دوره‌های این مجموعه آموزشی رایگان شامل «آموزش مبانی برنامه نویسی شی گرا در جاوا»، «آموزش اجزای سازنده برنامه ها و انواع داده ها در جاو»ا، «آموزش داده های شمارشی در جاوا» و سایر موارد می‌شوند.

• برای دسترسی به همه فیلم های آموزش رایگان جاوا فرادرس + اینجا کلیک کنید.

فیلم های رایگان آموزش پایتون فرادرس

تعدادی فیلم آموزش رایگان پایتون نیز در سایت فرادرس موجود است که همه آن‌ها در این بخش گردآوری و در فهرست زیر معرفی شده‌اند.

• آموزش داده ساختارها و الگوریتم ها در برنامه نویسی پایتون (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش رشته و متن در برنامه نویسی پایتون (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش تابع در زبان برنامه نویسی پایتون با مثال (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش محاسبات ماتریسی و برداری در پایتون (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش آشنایی با مفاهیم اولیه شی گرایی در پایتون (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش کلاس در پایتون (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش مدیریت استثناها در زبان برنامه نویسی پایتون با مثال (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش الگوریتم های مرتب سازی در زبان برنامه نویسی پایتون با مثال (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش برنامه نویسی رزبری پای (Raspberry Pi) در پایتون (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش خواندن و نوشتن فایل ها در پایتون (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش حل معادلات با کتابخانه SciPy در پایتون (رایگان) + اینجا کلیک کنید.

معرفی سایر فیلم های آموزش رایگان برنامه نویسی فرادرس

برخی از سایر فیلم‌های آموزش برنامه نویسی رایگان فرادرس در این بخش از مقاله «بهترین سایت های یادگیری برنامه نویسی در سال ۱۴۰۱ یا ۲۰۲۲» فهرست شده‌اند. سعی شده است دوره‌های آموزش برنامه نویسی رایگان با موضوع آشنایی مقدماتی با زبان‌های برنامه نویسی مختلف در این بخش معرفی شوند.

• آموزش انواع دستورها و بخش های سازنده یک برنامه – (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش توابع و برنامه نویسی ماژولار (پیمانه ای) (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش ساختارهای تصمیم در برنامه نویسی C++‎ (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش آشنایی با زبان برنامه نویسی روبی (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش توسعه وب با زبان برنامه نویسی Go (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش رایگان نکات و ترفندهای متلب + اینجا کلیک کنید.
• آموزش آشنایی با برنامه نویسی R (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش آشنایی باPHP ‎ (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش گیت ، گیت هاب و گیت لب جادی (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش آشنایی با زبان برنامه نویسی Microsoft Small Basic – (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش مقدماتی برنامه نویسی بیسیک فور اندروید (B4A) (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش ‌آرایه در برنامه نویسی Swift (سوویفت) (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش برنامه نویسی در محاسبات علمی و آماری با R (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش داده کاوی و زبان برنامه نویسی R (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش اعداد علامت دار در برنامه نویسی اسمبلی (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش حلقه ها و تکرار در زبان برنامه نویسی کاتلین (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش خطایابی در زبان برنامه نویسی پرل (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش افزونه ها در برنامه نویسی وب با جی کوئری (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش متغیرهای خاص در زبان برنامه نویسی پرل (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش اشاره گر در برنامه نویسی پیشرفته C++‎ (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش آشنایی با میکروکنترلرها (رایگان) + اینجا کلیک کنید.
• آموزش کار با بخش صدا در زبان Scratch (رایگان) + اینجا کلیک کنید.

Youtube، منبع ویدیویی دیگری برای یادگیری رایگان برنامه نویسی به زبان انگلیسی

منابع عالی بی‌شماری در یوتیوب برای شروع برنامه نویسی به صورت رایگان در دسترس هستند. مجموع تعداد ساعت‌های آموزش رایگان برای شروع برنامه نویسی در سایت یوتیوب حتی از ساعت‌های عمر انسان هم بیش‌ترند. اکثر فیلم‌های آموزش برنامه نویسی با کیفیت در یوتیوب به زبان انگلیسی ارائه شده‌اند و برای استفاده از آن‌ها باید حتماً به این زبان تسلط داشت. همچنین در ازای رایگان بودن ویدیوها، کاربران ناچارند تبلیغات بعضاً طولانی یوتیوب را تحمل کنند.

مقاله های آموزشی، منابعی متنی برای یادگیری برنامه نویسی به صورت رایگان

مشابه یوتیوب، مقاله‌ها و آموزش‌های نوشتاری بسیاری در اینترنت برای شروع برنامه نویسی وجود دارند که اکثراً رایگان هستند. این نوع از منابع آموزشی بیش‌تر برای زمانی مناسب هستند که در حال کار روی یک مسئله خاص هستیم که فراتر از مواردی است که در یک دوره آموزشی می‌توان یاد گرفت.

از طریق جستجو در گوگل، می‌توان به فهرستی از منابع مختلف آموزشی مرتبط با موضوع مورد نظر دسترسی یافت و از این طریق می‌توان روش‌های مخصوص برای حل یک مسئله خاص را مطالعه کرد و یاد گرفت. هر زمانی که سعی در رسیدن به اهداف خاصی در خصوص مهارت‌های تازه کسب شده برنامه نویسی وجود داشته باشد، می‌توان به سراغ چنین منابع متنی رفت.

مجله فرادرس، جامع‌ترین و کاربردی‌ترین منبع رایگان مقاله های آموزش برنامه نویسی

مجله فرادرس را می‌توان یکی از جامع‌ترین سایت‌های متنی یادگیری برنامه نویسی به زبان فارسی در نظر گرفت. تا کنون هزاران مطلب آموزش برنامه نویسی با موضوعات گوناگون و با محوریت زبان‌های برنامه نویسی مختلف، مفاهیم گوناگون برنامه نویسی و کلیه موضوعات و مباحث مهم و کاربردی پیرامون برنامه نویسی و کدنویسی منتشر شده‌اند. در صورتی که علاقه‌مندان به برنامه نویسی بخواهند در خصوص یک موضوع خاص مرتبط با برنامه نویسی اطلاعات کسب کنند، می‌توانند به راحتی با جستجو در مجله فرادرس، مقاله مورد نظر خود را پیدا کنند.

همچنین یک صفحه مخصوص برنامه نویسی هم در مجله فرادرس وجود دارد که با مراجعه به آن می‌توان به تمام مطالب منتشر شده با موضوع برنامه نویسی دسترسی داشت. علاوه بر برنامه نویسی، تا کنون مقاله‌های بسیاری هم در خصوص سایر موضوعات مربوط به علوم کامپیوتر و همچنین هوش مصنوعی و علم داده نیز در مجله فرادرس منتشر شده‌اند و این فرآیند همچنان ادامه دارد.

بوت کمپ برنامه نویسی،‌ روشی تقریباً منسوخ شده برای شروع

ممکن است راجع به بوت‌کمپ‌های برنامه نویسی چیزهایی شنیده باشید. اما این بوت‌کمپ‌ها واقعاً چه هستند؟ بوت‌کمپ‌ها (Bootcamp) دوره‌های آموزشی خصوصی فشرده‌ای هستند که توسط موسسات آموزشی تشکیل می‌شوند. آن‌ها یک برنامه آموزشی را به دانشجویان خود ارائه می‌کنند که معمولاً در حدود ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد. در پایان، دانشجویان یک پروژه نهایی خواهند داشت که مهارت‌های آموخته شده در قالب آن پروژه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

بوت‌کمپ‌های برنامه نویسی چه معایبی دارند؟

بوت‌کمپ‌ها معمولاً برنامه‌های حضوری تمام وقت و حضوری هستند و هزینه‌های بسیار بالایی دارند. اگرچه ممکن است که کیفیت آموزش‌ها در بوت‌کمپ با یکدیگر متفاوت باشند اما معمولاً ادعا می‌شود که کیفیت آموزش‌ها بالا هستند و دانشجویان پس از اتمام دوره، آماده کار و استخدام در مشاغل خواهند بود. موانع و معایب متعددی برای ورود افراد به بوت‌کمپ‌ها وجود دارد که باعث شده است این راه برای شروع برنامه نویسی چندان روش مناسبی نباشد. در ادامه برخی از بزرگ‌ترین معایب بوت‌کمپ‌ها فهرست شده‌اند:

• نمی‌توان همزمان هم شاغل بود و هم از طریق بوت‌کمپ یادگیری برنامه نویسی را شروع کرد. بوت‌کمپ‌ها معمولاً تمام وقت هستند و دانشجویان باید در طی ساعات کاری در بوت‌کمپ حضور داشته باشند.
• بوت‌کمپ‌ها ارزان نیستند؛ اگرچه در بوت‌کمپ چیزهای زیادی یاد گرفته می‌شود، اما آن‌ها هزینه بالایی دارند. ممکن است یک سال کامل طول بکشد تا کسی چنین پول زیادی را پس‌انداز کند.
• نمی‌توان یادگیری را متوقف کرد و بعداً کار را دوباره از سر گرفت. اگر اتفاق غیرمترقبه‌ای رخ بدهد و به هر دلیلی فرد نتواند در کلاس‌های بوت‌کمپ حاضر شود و نیاز به چند روز مرخصی داشته باشد، ممکن است باعث شود که فرد از ادامه تحصیل باز بماند و تمام هزینه‌های پرداخت شده بدون نتیجه هدر بروند.
• بوت‌کمپ پس از مدتی تمام می‌شود و دیگر ادامه تحصیل وجود نخواهد داشت. پس از این که دانشجویان از بوت‌کمپ فارغ‌التحصیل می‌شوند، همه چیز تمام می‌شود و دیگر هیچ دوره و هیچ چیز بیش‌تری برای ادامه یادگیری وجود ندارد.
• اکثر بوت‌کمپ‌ها حضوری هستند. نیاز به حضور فیزیکی در محل برگزاری کلاس‌های بوت‌کمپ نیز یکی دیگر از معایب بزرگ شروع برنامه نویسی به این روش محسوب می‌شود. آیا واقعاً هزینه و وقتی که صرف رفت و آمد می‌شود ارزشش را دارد؟

مزیت های شروع برنامه نویسی با دوره های آموزش آنلاین چه هستند؟

با استفاده از دوره‌های ویدیویی آموزش برنامه نویسی فرادرس می‌توان به همان سطح کیفی آموزش‌های بوت‌کمپ دسترسی داشت؛ با این تفاوت که سرعت پیشرفت به دلخواه قابل تنظیم است و می‌توان در هر مکان و زمان دلخواهی به یادگیری ادامه داد. با دریافت دوره‌های فرادرس می‌توان برنامه نویسی را بدون هیچ‌گونه محدودیت، اتلاف وقت، انرژی و هزینه اضافی شروع کرد و همواره به یادگیری و ارتقای مهارت‌های خود با استفاده از دوره‌های تکمیلی، پیشرفته و پروژه‌محور ادامه داد.

هم می‌توان شاغل بود و در محل کار حضور پیدا کرد و هم می‌توان در زمان‌های آزاد خود به یادگیری برنامه نویسی با استفاده از فیلم‌های آموزشی فرادرس پرداخت و نیازی به ترک شغل خود وجود نخواهد داشت. دوره‌های فرادرس محدودیت زمانی ندارند؛ بنابراین اگر یک اتفاق ناگهانی رخ بدهد و امکان ادامه یادگیری برنامه نویسی برای مدتی وجود نداشته باشد، به راحتی می‌توان استفاده از فیلم‌های آموزشی دریافت شده را متوقف کرد و هر زمان که دوباره امکانش به وجود آمد، یادگیری را ادامه داد.

• برای دسترسی به همه دوره‌های آموزش برنامه نویسی فرادرس + اینجا کلیک کنید.

در حین شروع برنامه نویسی از چه کسی می‌توان کمک گرفت؟

برای شروع برنامه نویسی و آغاز یادگیری آن بهتر است افراد از یک مشاور و راهنمای باتجربه و معتمد (یا همان منتور) کمک بگیرند و یاد در یک گروه و انجمن برنامه نویسی عضو شوند. تنها در برخی از موارد نادر می‌توان به تنهایی به سطوح بالا رسید، اما در اصل برنامه نویسی فعالیتی تیمی و گروهی است و در اکثر مواقع تنها با کار تیمی می‌توان به اهداف مورد نظر دست یافت.

با داشتن یک منتور یا عضویت در یک انجمن می‌توان در مسیر درست قرار گرفت و می‌توان دریافت که در مرحله بعدی باید چه چیزهایی را یاد گرفت. منتورها و انجمن‌ها به شما کمک خواهند کرد تا بتوانید جهت‌یابی صحیحی در جهان یادگیری داشته باشید و بتوانید در خصوص نحوه پیشرفت در مسیر خود تصمیم‌گیری کنید.

چگونه برنامه نویسی وب را شروع کنیم ؟

اگر بخواهیم خیلی کوتاه و مستقیم به این سوال پاسخ بدهیم، برای شروع برنامه نویسی وب باید به سراغ یادگیری HTML و CSS رفت. برای یادگیری این دو زبان می‌توان از دوره‌های آموزشی مقدماتی ارائه شده در سایت فرادرس استفاده کرد که در ادامه این مقاله به علاقه‌مندان معرفی شده‌‌اند.

یکی از سوالات رایجی که در کنار سوال چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم مطرح می‌شوند این است که چگونه برنامه نویسی وب را شروع کنیم؟ آیا توسعه وب آسان است؟ چطور می‌توانم همگام با آخرین فناوری‌های طراحی وب پیش بروم؟ همچنین بسیاری از افراد در خصوص تفاوت بین طراحی وب و توسعه یا همان برنامه نویسی وب دچار سردرگمی می‌شوند. اما در این بخش تنها پیرامون برنامه نویسی (توسعه) وب بحث شده است.

مسیر یادگیری برنامه نویسی وب چگونه است؟

برنامه نویسی وب یکی از بخش‌های آسان‌تر در دنیای برنامه نویسی به حساب می‌آید و با یادگیری آن می‌توان به راحتی با کمک کتابخانه‌های آماده وب سایت‌های پویا ایجاد کرد. همچنین انواع فریم ورک‌ها هم برای طراحی وب سایت در دسترس هستند که به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند. خوشبختانه تقریباً‌همه این ابزارهای کمکی به صورت رایگان در دسترس هستند و تنها باید یاد گرفت که چطور از آن‌ها استفاده کرد. برای یادگیری انواع فریم ورک‌ها و کتابخانه‌های توسعه وب نیز در سایت فرادرس دوره‌های آموزشی متعددی در دسترس قرار دارند و برای یادگیری هیچ جای نگرانی نیست. به طور کلی، مواردی که برای شروع برنامه نویسی وب باید فرا گرفته شوند، در ادامه فهرست شده‌اند:

1. زبان نشانه‌گذاری HTML5: با HTML می‌توان ساختار اساسی صفحات وب را ایجاد کرد.
2. زبان استایل‌دهی CSS3: به بیان ساده از CSS برای زیبا‌سازی صفحات HTML استفاده می‌شود.
3. زبان برنامه نویسی JavaScript: جاوا اسکریپت برای پیاده‌سازی برخی از وظایف کاربردی در صفحه وب مثل اتفاقاتی که با کلیک کردن روی یک دکمه در صفحه رخ می‌دهند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. ابزار واکنش‌گرا سازی Bootstrap: بوت استرپ نیز برای واکنش‌گرا کردن صفحات وب به کار گرفته می‌شود. واکنش‌گرایی حالتی است که عناصر صفحه خود را با اندازه صفحه نمایش دستگاه تطبیق می‌دهند.
5. زبان اسکریپت نویسی سمت سرور PHP: زبان پی‌اچ‌پی برای برنامه نویسی موارد مربوط به ارتباط سایت با سرور آن مورد استفاده قرار می‌گیرد و یک زبان بک اند به حساب می‌آید. علاوه بر PHP، زبان‌ها و ابزارهای دیگری هم مثل ASP.NET و پایتون برای بک اند به کار گرفته می‌شوند.
6. سیستم مدیریت پایگاه داده MySQL: برای مدیریت داده‌های مربوط به وب سایت یا وب اپلیکیشن نیاز به یک سیستم مدیریت پایگاه داده مثل MySQL یا SQL Server وجود دارد.
7. فناوری‌های پیشرفته توسعه وب: برای توسعه و ساخت وب سایت‌های بزرگ‌تر در سطح تجاری علاوه بر موارد فوق، نیاز به یادگیری نحوه کار با فناوری‌های پیشرفته‌تر هم وجود دارد که این فناوری‌های شامل موارد زیر می‌شوند:
   1. فریم ورک‌های برنامه نویسی وب
   2. کتابخانه‌های توسعه وب
   3. APIها

برای آشنایی بیش‌تر با نحوه شروع برنامه نویسی وب مطالعه مقاله‌های زیر هم می‌تواند کاربردی باشد:

• برنامه نویسی وب چیست و چگونه آن را یاد بگیریم؟ — راهنمای کامل و رایگان
• چگونه برنامه نویسی وب را شروع کنم؟

معرفی فیلم آموزش مقدماتی HTML برای شروع برنامه نویسی وب

برای شروع برنامه نویسی وب، اولین گام استفاده از دوره آموزش HTML مقدماتی فرادرس به حساب می‌آید. مدت زمان این فرادرس به صورت تقریبی ۳ ساعت و مدرس آن مهندس محمد عبداللهی است. این دوره آموزشی به ۱۲ درس تقسیم‌بندی شده و شامل مقدمات HTML، تگ‌های Text Formatting، ساخت لینک،‌ عکس‌ها در صفحه وب، مروری بر CSS، لیست‌ها، جدول، تگ Div، فرم‌ها و بسیاری موارد دیگر است. ادامه این دوره آموزشی نیز در قالب بخش تکمیلی بر روی سایت فراردس در دسترس قرار دارد.

• برای مشاهده فیلم آموزش HTML اچ تی ام ال برای طراحی وب – مقدماتی + اینجا کلیک کنید.

چگونه برنامه نویسی اندروید را شروع کنیم ؟

برای شروع برنامه نویسی اندروید باید کار با اندروید استودیو را یاد گرفت و همچنین یادگیری زبان‌های برنامه نویسی جاوا و کاتلین را شروع کرد. ساخت اپلیکیشن‌های تلفن همراه یکی از پردرآمدترین مشاغل دنیای امروز به حساب می‌آید. معمولاً از زبان‌های برنامه نویسی کاتلین، جاوا و ++C برای توسعه اندروید (Android) استفاده می‌شود. با وجود این که ممکن است محدودیت‌های API وجود داشته باشد، توسعه‌دهندگان با استفاده از ابزارهای خاص می‌توانند زبان‌های زیادی مانند C، جاوا اسکریپت و اسمبلی (Assembly) را به کار ببرند.

اندروید امکانات بی‌پایانی دارد. از بازی‌های ساده و برنامه‌های کابردی گرفته تا نرم افزارهای پخش کننده موسیقی از جمله فرصت‌های زیادی هستند که با استفاده از زبان برنامه نویسی اندروید ایجاد می‌شوند. اندروید جامعه توسعه‌دهندگان و منابع آموزشی آنلاین زیادی دارد که باعث می‌شود یادگیری آن راحت باشد. در ادامه مطلب آموزشی چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم به مسیر حرفه‌ای شدن در برنامه نویسی اندروید و زبان‌های برنامه نویسی رایج آن پرداخته می‌شود.

معرفی زبان های برنامه نویسی اندروید برای شروع

زبان های برنامه نویسی زیادی برای توسعه برنامه‌های کاربردی اندروید وجود دارد. برخی از آن‌ها، زبان برنامه نویسی همه‌منظوره محسوب می‌شوند در حالی که برخی از زبان‌های دیگر کارکردهای بسیار خاصی دارند. انتخاب زبان برنامه نویسی مناسب برای اندروید می‌تواند بسیار اضطراب‌آور باشد. در این بخش از مقاله آموزشی به معرفی بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای دستگاه‌های اندرویدی پرداخته می‌شود.

معرفی زبان برنامه نویسی جاوا

جاوا زبان رسمی برنامه نویسی اپلیکیشن‌های اندروید محسوب می‌شود، بنابراین با اطمینان می‌توان گفت که یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای برنامه‌های کاربردی اندروید است. کد جاوا معمولاً روی ماشین مجازی جاوا (Java Virtual Machine | JVM) اجرا می‌شود در حالی که در اندروید، خطوط کد از طریق چیزی به نام ماشین مجازی دالویک (Dalvik) کامپایل می‌شوند. جاوا یک زبان کدنویسی بومی (Native) به حساب می‌آید که در اندروید استودیو (Android Studio) استفاده می‌شود و APIهای اندروید زیادی برای آن در دسترس است.

جاوا زبانی منحصر به فرد است، زیرا با خط مشی یکبار بنویس و همه جا اجرا کن ( به اختصار WORA) طراحی شده است تا برای سازگاری با سیستم عامل‌ها و سخت افزارهای مختلف، نیازی به کامپایل مجدد نداشته باشد. به عبارت دیگر،‌ کد جاوا فقط یکبار کامپایل می‌شود و برای اجرا در هر پلتفرمی که از جاوا پشتیبانی می‌کند، فرموله شده است. جاوا منابع آنلاین زیادی دارد و به عنوان پلتفرمی ساده برای افراد مبتدی در نظر گرفته می‌شود.

معرفی فیلم آموزش برنامه نویسی جاوا

مسیر یادگیری Java با دوره آموزش برنامه نویسی جاوا فرادرس آغاز می‌شود. طول مدت این دوره آموزشی به طور تقریبی ۱۹ ساعت و مدرس آن، دکتر سید مصطفی کلامی هریس است. این دوره آموزشی در طی ۲۳ فصل، مخاطب را به صورت کامل با زبان برنامه نویسی جاوا و امکانات مختلف آن آشنا می کند. در این آموزش، مبانی نظری برنامه نویسی جاوا ارائه شده است. همچنین در این آموزش، چند مثال عملی به صورت گام به گام پیاده‌سازی می‌شود. علاوه بر این مباحث مربوط به برنامه نویسی شی گرا (به همراه مبانی نظری) و برنامه نویسی رابط‌های گرافیکی (طراحی و برنامه نویسی GUI) نیز پرداخته شده است.

• برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی جاوا Java + اینجا کلیک کنید.

معرفی زبان برنامه نویسی کاتلین

با وجود این که زبان برنامه نویسی کاتلین (Kotlin)، زبان جدیدی در دنیای اندروید است، انتخاب فوق‌العاده‌ای هم محسوب می‌شود. Kotlin زبانی چند پلتفرمی (Cross-Platform)، تایپ ایستا (Statically Type)، منبع‌باز و همه‌منظوره است. این زبان برنامه نویسی با در نظر گرفتن کارایی، کاربردی بودن و اثربخشی طراحی شده است. کاتلین کاملاً با زبان جاوا سازگار بوده و در نتیجه به عنوان دومین زبان برنامه نویسی رسمی اندروید شناخته می‌شود.

زبان Kotlin با این هدف ایجاد شد که از جاوا کارآمدتر، جدیدتر و کاربردی‌تر باشد. در نتیجه خواندن آن از جاوا راحت‌تر است و طرح‌بندی منطقی‌تری هم دارد. اگر چه احتمالاً جاوا همچنان سریع‌تر از کاتلین است و پایه کاربری گسترده‌تری دارد، زبان Kotlin، کد کوتاه‌تر، تایپ سریع‌تر و خصوصیت‌های امنیتی بیش‌تری دارد. با توجه به آمار ارائه شده توسط شرکت JetBrains، تقریباً ۶۰٪ از ۱۰۰۰ پروژه‌ برتر اندروید از زبان برنامه نویسی کاتلین استفاده می‌کنند.

فیلم آموزش برنامه نویسی کاتلین – توسعه اندروید با Kotlin – مقدماتی

زبان کاتلین توانایی‌ها و ویژگی‌های زبان‌های برنامه نویسی جاوا و جاوا اسکریپت را در برمی‌گیرد. همچنین از ویژگی فوق‌العاده کوتاه بودن کد و توانایی بالای خطایابی در کدها بهره‌مند است. مدت زمان این دوره آموزشی به صورت تقریبی ۳ ساعت و مدرس آن، علیرضا منعم است. این دوره آموزشی در مدت زمان ۱۰ فصل به معرفی کاتلین (Kotlin) و کامپایلرها، شروع برنامه نویسی با کاتلین، کاراکترهای کنترلی، متغیرها، عبارت‌ها و عملگرها، گرفتن ورودی از کاربر و بسیاری موارد دیگر می‌پردازد.

• برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی کاتلین – توسعه اندروید با Kotlin – مقدماتی + اینجا کلیک کنید.

چگونه برنامه نویسی پایتون را شروع کنیم ؟

برای شروع برنامه نویسی پایتون باید مباحث پایه این زبان برنامه نویسی را یاد گرفت و همچنین می‌توان از یک دوره مقدماتی پایتون استفاده کرد. این برای شروع کافی است. اما برای ادامه کار و پس از یادگیری پایتن در سطح مقدماتی، باید مشخص شود که فرد قصد استفاده از پایتون را در کدام یک از حوزه‌های برنامه نویسی دارد؟ مثلاً آیا قصد استفاده از پایتون در توسعه وب وجود دارد یا قرار است فرد در برنامه نویسی موبایل از پایتون استفاده کند؟ البته کاربرد اصلی پایتون و بهترین حوزه‌ای که می‌توان در آن از پایتون استفاده کرد، علم داده است. اما این زبان برنامه نویسی همه‌منظوره کاربردهای بسیار گسترده‌تری دارد و مثلاً در طراحی ربات خوشمند یا همان رباتیک هم از پایتون استفاده می‌شود. برای آشنایی بیش‌تر با مسیر یادگیری پایتون، مطالعه مقاله زیر پیشنهاد می‌شود:

• مقاله پیشنهادی: بهترین مسیر یادگیری پایتون چیست؟ — راهنمای شروع آموزش

حال در ادامه به معرفی سرفصل‌های اصلی آموزش مقدماتی پایتون پرداخته شده است:

 سرفصل‌های اصلی آموزش مقدماتی پایتون کدامند؟

برای شروع برنامه نویسی پایتون باید نصب پایتون، ساختار نحوی و دستورات پایه‌ای آن را فراگرفت. در ادامه مواردی فهرست شده‌اند که برای شروع یادگیری پایتون موردنیاز هستند:

• آشنایی با Python (پایتون)
  • نصب پایتون
  • یک برنامه ساده در پایتون و تفسیر آن
  • Standard Library در پایتون
  • بلوک‌های کد در پایتون
  • دستورات شرطی در پایتون شامل If و else
  • آموزش حلقه for در پایتون
  • Python Shell
  • تولید Random Integers با پایتون
  • range
• ساختمان داده در پایتون
  • نوع داده لیست و قابلیت‌های آن در پایتون
  • نوع داده Tuple
  • نوع داده دیکشنری
  • نوع داده مجموعه در پایتون (Set)
• توابع و ماژول‌ها
  • تابع در پایتون
  • ماژول‌های پایتون (Python Modules)
• کلاس در پایتون
  • شی و کلاس در پایتون
  • ارث‌بری در پایتون
• خواندن و نوشتن فایل‌ها
  • خواندن و نوشتن فایل در پایتون
  • نوشتن و خواندن فایل‌های txt
  • Exception Handling در کار با فایل‌ها
  • خواندن و نوشتن فایل‌های JSON
  • نوشتن و خواندن فایل‌های اکسل

تمامی موارد ذکر شده به همراه موارد دیگر در دوره آموزش برنامه نویسی پایتون فرادرس ارائه شده‌اند. برای آشنایی بیشتر با زبان برنامه نویسی پایتون، مشاهده این دوره آموزشی پیشنهاد می‌شود. در این دوره آموزشی تمام مباحث مقدماتی پایتون برای شروع برنامه نویسی آن به شیوه‌ای عالی ارائه شده است.

فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون Python – مقدماتی

استفاده از دوره مقدماتی آموزش پایتون فرادرس می‌تواند برای شروع برنامه نویسی پایتون بسیار مناسب باشد. مدت زمان این فرادرس به صورت تقریبی ۲۰ ساعت و مدرس آن مهندس پژمان اقبالی شمس آبادی است. این دوره آموزشی به ۵ فصل تقسیم‌بندی شده و تمام مطالب مقدماتی لازم برای برنامه نویسی با پایتون را شامل می‌شود. این آموزش برای افراد مبتدی مناسب است و مباحث آشنایی با پایتون، ساختمان داده در پایتون، توابع و ماژول‌ها، کلاس و خواندن و نوشتن فایل‌ها را شامل می‌شود.

• برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون Python – مقدماتی + اینجا کلیک کنید.

یکی از موارد شایع در زمان شروع برنامه نویسی ، کار نکردن کدها هنگام انجام تمرینات و پروژه‌های برنامه نویسی به شمار می‌رود. بنابراین بهتر است در ادامه این مقاله به این سوال پاسخ داده شود که در زمان کار نکردن کدها، باید چه کار کرد؟

در شروع برنامه نویسی وقتی کدها کار نمی‌کنند چه کار باید کرد؟

کار نکردن کد، رویدادی کاملاً طبیعی است. این اتفاق همیشه برای همه رخ می‌دهد. چند روش بسیار کلیدی برای مدیریت این مشکل وجود دارد که در ادامه به آن‌ها پرداخته شده است. اولین گام برای رفع خطای کد، حفظ خونسردی و تصدیق این است که بروز چنین اتفاقی طبیعی است. اگر کدی کار نمی‌کند بدان معنی نیست که برنامه نویس به اندازه کافی هوشمندی ندارد. در چنین وضعیتی باید افکار منفی را رها کرد. مثلاً ممکن است در خطی از کد، یک پرانتز اشتباه گذاشته شده که مانع از اجرای صحیح کدها می‌شود. در صورتی که مشکل به این شیوه حل نشد، می‌توان روش‌هایی را دنبال کرد که در ادامه آمده است.

جستجوی خطای به وجود آمده در گوگل

پس از این که کدها برای پیدا کردن مشکلی مانند وجود یک براکت یا موارد دیگر بازنگری شدند و مشکلی وجود نداشت، نیاز است که پیام خطای مربوطه را در گوگل جستجو کرد. احتمالاً چندین نفر دیگر، مشکل مشابهی داشته‌اند و آن را در یک تالار گفتمان (Forum) مطرح کرده‌اند. پس از خواندن پاسخ‌ها و بررسی این که آن‌ها چگونه این مشکل را حل کرده‌اند، احتمالاً می‌توان مشکل را برطرف کرد.

طرح پرسش در انجمن های برنامه نویسی

ممکن است که مدرسان و دانشجویانی که آموزش را منتشر یا خریداری کرده‌اند، قبلاً با این مشکل مواجه شده و از نحوه رفع آن آگاه باشند. با پیگیری و طرح سوال از آن‌ها ممکن است که بتوان مشکل را حل کرد.

استفاده از Stack Overflow

Stack Overflow، یک انجمن تبادل نظر (Forum) برای کدنویسی و خطاهای مرتبط با آن محسوب می‌شود. در این فروم، برنامه نویس‌‌های دیگر مشکلات خود و راه حل آن را مطرح می‌کنند. بنابراین می‌توان از طریق جستجو در Stack Overflow و استفاده از راه حل‌های درخشان دیگر برنامه نویس‌ها، خطاها و مشکلات کدنویسی را رفع کرد. امروزه دنیای توسعه به این روش کار می‌کند که برنامه نویس‌ها کدها را با دیگران مبادله و داد و ستد می‌کنند تا زمانی که بلاخره نتیجه درست به دست بیاید،

آزمایش متغیرها

یکی از گزینه‌های عالی برای پیدا کردن مشکل کدها این است که متغیرها آزمایش شوند. برای این کار به طور معمول یک گزاره چاپ (Print) برای هر تکرار متغیرها نوشته می‌شود و مجدداً بررسی خواهد شد که آیا مقدار متغیر، همان مقدار مورد انتظار است یا خیر؟ ممکن است که در طول مسیر برنامه نویسی، یک نوع داده با متغیر مخلوط شده باشد و تا زمانی که مقدار آن به جای «۱» به صورت [۱] چاپ نشود، این مشکل مشخص نخواهد شد.

استراحت کردن

امکان دارد که استراحت کردن، تنها کار مورد نیاز باشد. گاهی اوقات انجام کدنویسی پس از کمی استراحت، باعث می‌شود که خستگی چشم‌ها رفع شود و برنامه نویس بتواند بخش اشتباه را پیدا کند. مثلاً می‌توان کمی روی چیز دیگری کار کرد و سپس مجدداً به سراغ رفع مشکل رفت.

چه زمانی می توان یادگیری برنامه نویسی را متوقف کرد؟

در دنیای برنامه نویسی، این واقعیت وجود دارد که هیچ کس، همه چیز را در مورد کدنویسی نمی‌داند. برنامه نویسان همواره با چالش‌های جدیدی روبه‌رو می‌شوند و همیشه هدف تازه‌ای پیش رو خواهد بود که آن‌ها خواهان رسیدن به آن هستند. به عبارت دیگر، یک برنامه نویس باید هر هفته زبان‌ها و افزونه‌های جدیدی را امتحان کند و مهم نیست که چقدر چیزهای جدیدی یاد می‌گیرد. زیرا همیشه چیزهایی بیش‌تری برای یادگیری وجود دارند.

عالی بودن برنامه نویس به عنوان نیروی کار به این معنا نیست که باید همه چیز را در مورد کاری که انجام می‌دهد، بداند. بلکه ممکن است به این معنی باشد که بتواند چیزهای جدید را به خوبی فرا بگیرد و برای ایجاد راه‌حل‌های مناسب در محصولی که روی آن کار می‌کند به خوبی از ذهن خود استفاده کند. هیچ وقت نباید برنامه نویسی را متوقف کرد. مقاله‌ها و دوره‌های آموزشی رایگان و غیر رایگان زیادی روی سایت فرادرس وجود دارند که می‌تواند در این مسیر بسیار کمک‌کننده باشند.

معرفی فیلم های آموزشی برای شروع برنامه نویسی

در دنیای امروزی، برنامه نویسی یکی از مشاغل پرتقاضا و پردرآمد به حساب می‌آید. آموزش‌های زیادی برای اصول و مبانی برنامه نویسی،‌ زبان‌های برنامه نویسی، فریم ورک‌ها و کتابخانه‌ها و موارد دیگر در سایت فرادرس منتشر شده‌اند. در این قسمت پایانی از مقاله آموزشی «چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم» به معرفی برخی از دوره‌های آموزشی موجود در سایت فرادرس پرداخته می‌شود که برای شروع برنامه نویسی مفید هستند. اولین آموزشی که به معرفی آن پرداخته شده، دوره «آموزش مقدماتی برنامه نویسی سی شارپ‎» است.

فیلم آموزش مقدماتی برنامه نویسی سی شارپ #C

در این مطلب آموزشی چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم به زبان #C به عنوان یکی از زبان‌های همه‌منظوره مناسب برای توسعه وب و بازی سازی اشاره شد. حال در این بخش به معرفی دوره آموزشی این زبان پرداخته می‌شود. زبان #C به دلیل سادگی در یادگیری و امکانات آن، بیش‌تر از گذشته مورد توجه برنامه نویس‌ها قرار گرفته است. در این دوره آموزشی، زبان برنامه نویسی سی شارپ از مباحث پایه تا پیشرفته‌ترین موارد آن آموزش داده شده است. این دوره از سطح مقدماتی آغاز می‌شود و افراد مبتدی می‌توانند از آن استفاده کنند.

طول مدت این فرادرس به صورت تقریبی ۸ ساعت و مدرس آن مهندس وحید اسدزاده است. این آموزش به ۱۱ درس تقسیم‌بندی شده و مباحثی مانند مفاهیم اولیه سی شارپ، متغیرها، ثوابت، کار با محیط فرم و معرفی کنترل‌ها، عبارت‌ها، عملگرها و دستورهای شرطی و بسیاری موارد دیگر را ارائه می‌کند. علاوه بر این به مباحث پایگاه داده در سی شارپ و گرافیک در #C نیز پرداخته شده است.

• برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی برنامه نویسی سی شارپ C#‎ + اینجا کلیک کنید.

فیلم آموزش مقدماتی زبان برنامه نویسی پرل Perl

زبان برنامه نویسی پرل، زبانی متن باز و چند سکویی به حساب می‌آید که در نوشتن اکسپلویت (Exploit)، کدهای تخریب و سیستم‌های Spidering در مدیریت شبکه توسط هکرها استفاده می شود. علاوه بر این زبان Perl برای پردازش متن در برنامه‌های دات نت (NET.) نیز به کار برده می‌شود و به علت استفاده از CGI در صفحات وب‌سایت و قدرت بالای این زبان در پردازش متن و تطبیق الگو، آن را برای نوشتن CGI نیز به کار می برند.

مدت زمان این فرادرس به صورت تقریبی ۳ ساعت و مدرس آن مهندس علی دژبرد است. این دوره آموزشی شامل ۱۶ فصل است و به مباحثی مانند معرفی زبان پرل، آشنایی اولیه، متغیر، عملگرها، اسکالر و بسیاری از مباحث دیگر می‌پردازد و برای مخاطبینی که با این زبان آشنایی ندارند نیز مناسب است.

• برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی زبان برنامه نویسی پرل Perl + اینجا کلیک کنید.

فیلم آموزش برنامه نویسی متلب MATLAB

یکی از بهترین زبان‌ها و ابزارهای لازم برای مطالعات و تحقیقات علمی در رشته‌های مختلف، زبان برنامه نویسی و نرم افزار متلب (MATLAB) محسوب می‌شود. مدت زمان این دوره آموزشی به صورت تقریبی، ۹ ساعت و مدرس آن، دکتر سید مصطفی کلامی هریس است.

این دوره آموزشی، شامل ۶ فصل است و درس اول آن به مقدمات و آشنایی با نرم‌افزار و زبان برنامه‌نویسی متلب می‌پردازد و درس دوم آن به انواع داده در متلب اختصاص یافته است. درس سوم نیز به ساختارهای کنترل برنامه در متلب و درس چهارم به تعریف و استفاده از توابع در متلب پرداخته شده است. در درس پنجم گرافیک و ترسیم نمودار در متلب ارائه شده و در درس ششم و پایانی این دوره آموزشی به مدیریت فایل‌ها و اطلاعات در متلب پرداخته خواهد شد.

• برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی متلب (MATLAB) +‌ اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی

یادگیری برنامه نویسی برای عموم افراد مناسب است و برای یادگیری آن، نیاز به علاقه و پشتکار وجود دارد. در این مقاله آموزشی به این سوال کلیدی پاسخ داده شد که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم ؟ یادگیری زبان برنامه نویسی به شخص کمک می‌کند تا پروژه‌های موردنظر خود را پیاده‌سازی کند و باعث آسان‌تر شدن زندگی روزمره می‌شود. به توانایی ایجاد برنامه‌های کاربردی و وب‌سایت‌ها، برنامه نویسی گفته می‌شوددر این مطلب به این سوال رایج پرداخته شد که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم ؟ علاوه بر آن به نحوه شروع برنامه نویسی وب، برنامه نویسی اندروید، چگونگی شروع برنامه نویسی پایتون نیز پرداخته شد. امید است که مطالعه این مقاله آموزشی، مفید واقع شود.