سرمایه چیست؟ – از تعریف تا انواع به زبان ساده


برای اینکه افراد بتوانند فعالیت اقتصادی انجام دهند، به سرمایه نیاز دارند. سرمایه همانند سوخت باعث حرکت فعالیتهای اقتصادی میشود. هنگامی که درباره سرمایه صحبت میشود معمولا تصویری از مقدار زیادی دارایی یا اعتبار مالی در ذهن مجسم میشود. اما سرمایه تنها به داراییهای ملموس یا اعتبار بانکی محدود نمیشود. برای مثال میزان تجربه و مهارت کارکنان یک مجموعه اقتصادی نوعی سرمایه برای شرکت محسوب میشود. بنابراین لزوم شناخت انواع سرمایه و نحوه مدیریت درست آن میتواند باعث افزایش کارآیی و سودآوری شرکت شود. بنابراین این موضوع در کنار نحوه تامین سرمایه برای شرکتها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطلب از مجله فرادرس به این موضوع میپردازیم که سرمایه چیست. برای این منظور پس از ارائه تعریفی از سرمایه، انواع سرمایه از قبیل سرمایه فیزیکی، انسانی، اجتماعی و مالی را شرح میدهیم. سپس به بررسی ساختار سرمایه در شرکتها میپردازیم و در پایان نیز بازار سرمایه را توضیح میدهیم.
سرمایه چیست؟
سرمایه در تعریفی کلی بهمعنای داراییهای مالی و دیگر منابع برای تولید ثروت و انجام فعالیتهای اقتصادی است. در معنایی وسیعتر سرمایه میتواند به اشکال متنوعی باشد که نقشی اساسی در تولید و گسترش محصولات و خدمات در اقتصاد دارد. سرمایه دارای انواع مختلفی است که در ادامه توضیح میدهیم.
انواع سرمایه چیست؟
همانطور که از تعریف سرمایه میتوان متوجه شد، کلیه منابعی که بهنحوی باعث تولید ثروت میشوند و فعالیت اقتصادی را رونق میدهند، میتوانند بهعنوان سرمایه محسوب شوند. بنابراین سرمایه میتواند طیف وسیعی از منابع و داراییهای مادی و معنوی را شامل شود. برای مثال روابط سازنده و سالم کاری در بین کارکنان یک مجموعه که میتواند باعث رشد و رونق اقتصادی مجموعه شود، یکی از انواع سرمایه بهحساب میآید. در فهرست زیر برخی از انواع سرمایه را مشاهده میکنید که در ادامه این مطلب هرکدام را بهطور جداگانه شرح میدهیم.
- سرمایه فیزیکی
- سرمایه انسانی
- سرمایه اجتماعی
- سرمایه مالی

سرمایه فیزیکی چیست؟
به داراییهای فیزیکی و ملموس در شرکتها همانند ساختمان، تجهیزات و زیرساختهای موردنیاز سرمایه فیزیکی میگویند. سرمایه فیزیکی بهعنوان یکی از انواع سرمایه به داراییهای بادوام و غیرمالی گفته میشود که در فرآیند تولید کالا و خدمات استفاده میشوند. در ادامه این مطلب برخی از انواع سرمایه فیزیکی را شرح میدهیم.
- تجهیزات و ماشینالات: انواع تجهیزات و ماشینالاتی که در فرآیند تولید یا ارائه خدمات در شرکت موردنظر استفاده میشوند، در گروه سرمایههای فیزیکی قرار دارند. برای مثال میتوان به انواع تجهیزات و ماشینالات در خط تولید و تجهیزات کامپیوتری شرکت اشاره کرد.
- زمین و ساختمان: تجهیزات شرکت میبایست در مکانی مستقر شوند که این محل میتواند زمین یا ساختمان باشد که هرکدام از این موارد جزو داراییهای فیزیکی محسوب میشوند.
- تجهیزات حمل و نقلی: وسائل حمل و نقلی که در شرکتها استفاده میشوند نیز جزو سرمایه فیزیکی شرکت مربوطه هستند. برخی از این وسائل حمل و نقل برای جابجایی افراد و برخی دیگر برای جابجایی کالا استفاده میشوند که در مجموع در زیرمجموعه سرمایه فیزیکی شرکت قرار دارند.
سرمایه انسانی چیست؟
سرمایه انسانی به دانش، مهارت، تجربه و توانایی افراد شاغل در یک شرکت اشاره میکند. هر کدام از کارکنان شرکت تواناییها و مهارت خاصی دارند که به بهبود وضعیت شرکت و سودآوری آن کمک میکند. این تواناییها همانند سرمایهای هستند که باعث رونق شرکت میشوند.
سرمایه انسانی شرکتها تاثیر زیادی در افزایش راندمان و سودآوری شرکتها دارند. همانطور که شرکتها برای سودآوری بیشتر، تجهیزات و مواد لازم برای گسترش تولیدات و خدمات خود را با سرمایهگذاری در این موارد تامین میکنند، شرکتهای پیشرو معمولا با سرمایهگذاری بر روی ارتقای آموزش و مهارت کارکنان خود، راندمان و سودآوری شرکت را بیشتر میکنند. برخی از مواردی که باعث افزایش سرمایه انسانی شرکت میشوند را در ادامه این مطلب شرح میدهیم.

نقش آموزش در سرمایه انسانی
آموزش نقش مهمی در افزایش سرمایه انسانی سازمان یا مجموعه موردنظر دارد. آموزش میتواند شامل آموزشهای رسمی و آکادمیک، آموزشهای ارائه شده برای کسب دانش در حوزهای خاص، آموزشهای ضمن خدمت و هرگونه آموزش دیگری را شامل شود. با توجه به انواع آموزشهایی که افراد میتوانند برای ارتقای سطح علمی خود از آنها استفاده کنند، هر اندازه تعداد افرادی که از سطح بالایی از این اموزشها برخوردار هستند، در شرکت مربوطه افزایش پیدا کند، به همان نسبت سرمایه انسانی شرکت بالاتر میرود.
نقش تجربه و مهارت در سرمایه انسانی
کسب تجربه و مهارت در حین کار از دیگر موارد مهمی است که نقش مهمی در ارتقای سرمایه انسانی شرکت مربوطه دارد. برخی از مهارتها تنها طی سالیان دراز و با کسب تجربه در کار حاصل میشوند. اینگونه مهارتها را نمیتوان در کلاسهای آموزشی بهدست آورد و تنها راه کسب آن فعالیت در حوزه مربوطه و کسب تجربه است.
برای مثال فروشندهای را درنظر بگیرید که برای شرکتی بازرگانی کار میکند. این فرد با توجه به شناختی که از مشتریان شرکت در طی سالهای فعالیت خود در مجموعه مربوطه بهدست آورده است، درک مناسبی از مشتریان خود پیدا کرده است. این موضوع باعث میشود تا بتواند ارتباط مناسبی با مشتریان شرکت برقرار کند و در نتیجه در حوزه کاری خود موفقتر شود.
از سویی دیگر مشتریان شرکت مربوطه که خود ممکن است در قالب مجموعههایی اقتصادی فعالیت کنند، فرد موردنظر را بهتر میشناسند و از نحوه کار او اطلاع دارند. بنابراین این فرد که بهعنوان فروشنده در شرکت موردنظر مشغول به فعالیت است با شناخت و تجربهای که دارد، بهتر و بیشتر از افراد تازهکار میتواند امور مربوطه را انجام دهد.
نکتهای که در این مثال وجود دارد درباره اهمیت توجه به این تجارب و مهارتها در شرکتها است که از آنها بهعنوان سرمایه انسانی میتوان نام برد. بدیهی است هراندازه میزان تجربه و مهارت این افراد در حوزه کاری خود بیشتر شود، سرمایه انسانی شرکت مربوطه افزایش پیدا میکند.
نقش کارکنان خلاق در سرمایه انسانی
از دیگر مواردی که بهعنوان سرمایه انسانی در شرکتها از آن یاد میشود، میزان خلاقیت و نواوری کارکنان شرکت است. خلاقیت کارکنان شرکت باعث میشود تا با سطح یکسانی از مهارت و آموزش که برای حوزه کاری مربوطه درنظر گرفته شده است، فرد بتواند راهحلهای بهتر و مناسبتری را برای مشکلات پیدا کند. علاوه بر این خلاقیت تنها به حل مشکلات محدود نمیشود. افراد خلاق با نوآوریهایی که در حوزه کاری خود ایجاد میکنند، قادر هستند با کاهش هزینههای شرکت، سودآوری مجموعه را افزایش دهند. بنابراین کارکنان خلاق سرمایههای انسانی با ارزشی برای شرکتها محسوب میشوند.
نقش سلامت کارکنان در سرمایه انسانی
سلامت جسمی و روانی کارمندان شرکت از موارد مهمی است که بهعنوان سرمایه انسانی مجموعه درنظر گرفته میشود. این موضوع از آن جهت اهمیت پیدا میکند که کارمندانی که از نظر جسمی و روحی از سلامت بیشتری برخوردار هستند، راندمان کاری بالاتری دارند.
بنابراین یکی از مواردی که شرکتهای کارآمد همواره درنظر دارند، ایجاد شرایطی است تا کارمندان بتوانند سلامت جسمی و روحی خود را حفظ کنند. علاوه بر این شرکتها سعی میکنند تا حد امکان به درمان مشکلات جسمی و روحی نیروی انسانی خود کمک کنند. این موضوع باعث برخورداری از نیروی کاری سالمتر در مجموعه میشود که درنهایت به افزایش کارآیی و سودآوری شرکت کمک میکند.
برای مثال در محیطهای صنعتی بهدلیل آلودگیهایی که وجود دارد، احتمال بروز بیماریهای جسمی و روحی وجود دارد. این شرکتها برنامههایی برای انجام آزمایشات دورهای برای کارمندان مربوطه دارند تا از سطح سلامت آنها مطلع شوند. در این حالت با انجام این آزمایشات دورهای شرکتها میتوانند افرادی که آسیبپذیرتر هستند را شناسایی و اقداماتی را برای جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی انجام دهند.
نقش نیروی کار انعطافپذیر در سرمایه انسانی
نیروی کار انعطافپذیر نقش مهمی در بالا بردن سرمایه انسانی در شرکت مربوطه ایفا میکنند. در شرکتهایی که از منابع انسانی کارآمدی برخوردار هستند، این واحد میزان انعطافپذیری کارمندان مجموعه را درنظر میگیرد و از آنها برای انجام کارهایی موازی با حوزه کاری فعلی آنها استفاده میکند.
این موضوع از جوانب مختلفی برای شرکت اهمیت دارد. کارمندانی که این قابلیت را دارند تا در حوزههای متنوعی در شرکت مربوطه فعالیت کنند، افراد ارزشمندتری برای شرکت محسوب میشوند. این موضوع به این دلیل است که شرکتها میتوانند از یک فرد در قسمتهای مختلفی استفاده کنند.
این موضوع باعث میشود تا شرکت از تجربه و مهارت افراد برای انجام کارهای مشابهی در شرکت استفاده کند و علاوه بر عدم نیاز به استخدام نیروی جدید که باعث تحمیل هزینه به شرکت است، از تجربه و مهارت کارمندان قدیمی شرکت نیز برای انجام بهینه کارها استفاده کند. تمامی این موارد به این موضوع بستگی دارد که فرد موردنظر انعطافپذیری لازم را برای قبول مسئولیتهای جدید در شرکت داشته باشد. افراد انعطافپذیر از موارد دیگری نیز برای شرکت اهمیت دارد.
برای مثال شرکتی را درنظر بگیرید که قصد دارد در حوزهای جدید فعالیت کند، در این حالت کارمندان شرکت نیاز دارند تا سطح دانش و تواناییهای خود را در حوزه مربوطه افزایش دهند. بنابراین افرادی که این انعطافپذیری را داشته باشند که قابلیتها و تواناییهای جدیدی بهدست بیاورند، بهتر میتوانند با تغییرات شرکت خود را سازگار کنند. این موضوع نیز باعث افزایش راندمان و کارآیی بیشتر مجموعه موردنظر میشود که در نهایت سودآوری بیشتری را برای شرکت ایجاد میکند.

سرمایه اجتماعی چیست؟
سرمایه اجتماعی یکی دیگر از انواع سرمایه است که از اهمیت بالایی در موفقیت شرکتها برخوردار است. سرمایه اجتماعی به روابط و تعامل اجتماعی بین افراد داخل شرکت و زیرمجموعههای مربوطه اشاره میکند. سرمایه اجتماعی با ارتباط شخصی و کاری که در شرکتها بهوجود میآید در بین کارمندان شکل میگیرد. سرمایه اجتماعی باعث کارکرد بهتر افراد و در نتیجه افزایش کارآیی شرکت و میزان سودآوری آن میشود. سرمایه اجتماعی همانند یک چسب اجزای مختلف شرکت را در کنار هم نگه میدارد و باعث افزایش راندمان مجموعه میشود.
بنابراین شرکتها همواره سعی میکنند سرمایه اجتماعی شرکت را با بهبود تعامل و روابط بین کارکنان شرکت افزایش دهند. برای روشنتر شدن این موضوع در ادامه این مطلب مواردی که باعث تعامل بهتر بین کارمندان و در نتیجه ارتقای سرمایه اجتماعی شرکتها میشوند را بهطور جداگانه شرح میدهیم.
نقش کارکنان در سرمایه اجتماعی شرکت چیست؟
هر شرکتی دارای واحدهای مختلفی است که بر حسب حوزه فعالیت مربوطه از تعداد مشخصی نیروی کار تشکیل میشود. این افراد که در یک مجموعه در کنار هم فعالیت میکنند، پس از مدتی نحوه تعامل صحیح با یکدیگر را برای افزایش کارآیی مجموعه یاد میگیرند. از سویی دیگر فعالیتهای مشابه برای رسیدن به هدفی مشترک بهتدریج باعث افزایش روابط صمیمانهتر در میان آنها میشود. این موضوع باعث میشود تا کارکنان موردنظر برای حل مشکلات احتمالی با هم متحد شوند. در این حالت با توجه به اینکه پیشرفت واحد برای همه اعضای آن اهمیت دارد، بنابراین این افراد سعی میکنند همدیگر را در انجام کارهای موردنظر کمک کنند. این تعامل بین کارکنان شرکت همان سرمایه اجتماعی است که از روابط مثبت بین همکاران مجموعه حاصل میشود و درنهایت موجب کارکرد بهتر مجموعه و افزایش سودآوری شرکت میشود.
نقش صداقت در افزایش سرمایه اجتماعی چیست؟
صداقت در محیط کار یکی از مواردی است که باعث ایجاد پیوندهای کاری عمیقی بین افراد مجموعه میشود. این موضوع باعث میشود تا افراد تمایل داشته باشند در گروههایی با یکدیگر تعامل داشته باشند. تعامل بهتر بین کارکنان این امکان را بهوجود میآورد تا آنها بتوانند کارهای گروهی بیشتری انجام دهند. کارهای گروهی که با همکاری و روابط بین کارکنان انجام میشود، باعث افزایش کارآیی و بالاتر رفتن سرمایه اجتماعی مجموعه میشود که این موضوع درنهایت باعث افزایش سودآوری شرکت مربوطه میشود.

نقش تعامل واحدهای شرکت در سرمایه اجتماعی چیست؟
هر شرکتی ممکن است از واحدهای مختلفی تشکیل شود که این واحدها در کنار هم در راستای هدف واحدی که همان سودآوری شرکت است، با یکدیگر همکاری میکنند. در این حالت در بیشتر موارد نیاز است تا بین این واحدها روابط مناسبی جهت تبادل اطلاعات و هماهنگی برای انجام بهینه کارها انجام شود. این موضوع درنهایت باعث اتحاد بیشتر بین مجموعههای داخل شرکت برای رسیدن به هدف واحدی میشود.
این موضوع نیز نمونهای از سرمایه اجتماعی در شرکتها است که از اهمیت بالایی برای مدیران مجموعه برخوردار است. بنابراین منابع انسانی مجموعه همواره سعی میکند تا روابط و تعاملات بین مجموعههای مختلف موجود در شرکت را بهتر کند.
تاثیر تعاملات خارجی در سرمایه اجتماعی شرکت چیست؟
تعاملات بهینه شرکت با واحدها و مجموعههای بیرون شرکت نقش مهمی در افزایش سرمایه اجتماعی شرکت مربوطه دارد. هر شرکتی نیاز دارد تا برای انجام امور خود با شرکتهای دیگر تعامل داشته باشد. برای مثال شرکت تولیدی را درنظر بگیرید که برای تولید محصولات خود نیاز دارد تا با شرکتهایی که مواد خام برای محصول موردنظر تولید میکند، در حوزههای متعددی تعامل داشته باشد.
بدیهی است که هراندازه کیفیت این تعامل بهتر باشد، شرکت مربوطه راحتتر و با صرف هزینه کمتری میتواند به اهداف موردنظر خود برسد. از سویی دیگر همین شرکت تولیدی نیاز دارد پس از نهایی شدن محصول مربوطه آن را از طریق شرکتهایی در اختیار مصرفکننده نهایی قرار دهد. در این حالت نیز شرکت تولیدی میبایست با مجموعههای متعددی که در بیرون شرکت فعالیت میکنند، تعاملات بهینهای داشته باشد. بنابراین هراندازه کیفیت تعاملات و روابط بین شرکت موردنظر با شرکتهای دیگر بیشتر و بهتر باشد، باعث تسهیل بیشتر در رسیدن به اهداف موردنظر میشود.

سرمایه مالی چیست؟
سرمایه مالی به منابع پولی یا داراییهایی گفته میشود که شرکتها یا دولتها برای افزایش درآمد و ثروت خود از آنها استفاده میکنند. سرمایه مالی به صورتهای متفاوتی نظیر پول نقد، حسابهای بانکی، سهام، اوراق بدهی و دیگر ابزارهای مالی میتواند وجود داشته باشد. سرمایههای مالی با تسهیل سرمایهگذاریها و تولیدات نقش مهمی در فعالیتهای اقتصادی دارند.
مفهوم سرمایه مالی برای شرکتها چیست؟
سرمایه مالی به این معنی است که شرکتها چگونه در تجارت خود سرمایهگذاری میکنند. هر شرکتی برای اینکه بتواند خدمات یا محصولات خود را ارائه کند، در ابتدا نیاز دارد تا لوازم و ابزارهای موردنیاز را برای شرکت مربوطه خریداری کند. این تجهیزات باید در مکانی مستقر شوند.
بنابراین شرکت موردنظر علاوه بر تامین ابزارها و لوازم برای شرکت، نیاز دارد تا محلی را برای استقرار شرکت درنظر بگیرد. ابزارآلات موردنیاز با توجه به نوع شرکت میتواند متفاوت باشد. در صورتی که شرکت موردنظر شرکتی تولیدی باشد، نیاز است تا مواد خام اولیه نیز برای شرکت تامین شود. تمامی این موارد به سرمایه نیاز دارد و شرکتها با استفاده از سرمایه مالی این موارد را تامین میکنند.
بنابراین با سرمایهگذاری برای تامین مواد و تجهیزات موردنیاز، این شرکت میتواند پس از مدتی با فروش محصولات و خدمات خود سود کسب کند. به عبارتی دیگر سرمایهگذاری مربوطه در صورتی که بهطور مناسبی انجام شود، میتواند برای شرکت سودآوری داشته باشد. برای آشنایی بیشتر با این موضوع در ادامه این مطلب به این موضوع میپردازیم که انواع سرمایه مالی چیست و نحوه کارکرد آنها را شرح میدهیم.
انواع سرمایه مالی چیست؟
در دنیای تجارت بهطور کلی سه دسته سرمایه مالی داریم که در فهرست زیر مشاهده میکنید.
- بدهی
- سهام
- سرمایه در گردش
- سود انباشته
هر کدام از این موارد به رشد تجارت موردنظر کمک میکند. با وجود این نحوه عملکرد هر کدام متفاوت است که در ادامه هر کدام را شرح میدهیم.

بدهی برای تامین سرمایه مالی چیست؟
شرکتها میتوانند سرمایه لازم برای گسترش تولیدات و خدمات خود را از طریق انتشار اوراق بدهی تامین کنند. بنابراین بدهی بهعنوان نوعی از سرمایه مالی درنظر گرفته میشود که شرکتها در ابتدا مقدار سرمایه لازم را از خریداران اوراق تامین میکنند و بعد از مدتی اصل سرمایه را همراه با سود آن به خریداران اوراق بدهی پرداخت میکنند.
برای درک بهتر این موضوع میتوانید فردی را تصور کنید که برای راهاندازی تجارت کوچک خود از افراد خانواده خود پول قرض میگیرد. در این حالت این فرد ممکن است برادر خود را مجاب کند که در صورت سرمایهگذاری در تجارت جدید میتواند از سود حاصل از این سرمایهگذاری برخوردار شود. در حالتی دیگر شرکتها میتوانند در صورت داشتن سابقهای مناسب از بانکها وامهایی را برای گسترش خدمات و محصولات خود دریافت کنند. بنابراین شرکتها میتوانند از طریق بدهکار کردن خود به سرمایهگذاران سرمایه مالی لازم برای شرکت را تامین کنند.
انتشار اوراق بدهی برای تامین سرمایه
اوراق بدهی نیز سازوکاری مشابه با مثالهای قبلی دارد. زمانی که شرکتها به اندازه کافی گسترش پیدا کنند، این امکان را دارند تا با انتشار اوراق بدهی منابع مالی موردنیاز شرکت را تامین کنند. با انتشار اوراق بدهی شرکت مربوطه درواقع به خریداران این اوراق بدهکار میشود.
شرکت میبایست این بدهی را بههمراه سود مربوطه در بازه زمانی تعیین شده به سرمایهگذاران پرداخت کند. بنابراین اوراق بدهی یکی از ابزارهای تامین مالی محسوب میشود که شرکتها میتوانند از آن استفاده کنند. از مزیتهایی که انتشار اوراق بدهی برای تامین سرمایه برای شرکتها دارد این است که شرکتها نیازی ندارند تا خریداران اوراق بدهی را در سود شرکت سهیم کنند و تنها مقدار سودی مشخص را در سررسیدهای معینی به سرمایهگذاران پرداخت میکنند.
البته از سویی دیگر این شرکتها موظف هستند حتی در صورت عدم سودآوری و موفقیت در پروژه مربوطه، مقدار بدهی خود را به سرمایهگذاران پرداخت کنند.

سهام برای تامین سرمایه مالی چیست؟
از دیگر روشهایی که شرکتها میتوانند منابع مالی موردنیاز خود را تامین کنند، انتشار و فروش سهام شرکت است. در این حالت شرکتها با فروش سهام خود به سرمایهگذاران، آنها را در شرکت مربوطه سهیم میکنند. به عبارتی دیگر افرادی که سهام شرکتی را خریداری میکنند، با توجه به مقدار سهام خریداری شده از مالکیت شرکت مربوطه برخوردار هستند.
بنابراین در صورتی که سودآوری شرکت افزایش پیدا کند، سهامداران در این سود به نسبت سهام خریداری شده سهیم میشوند. شرکتها میتوانند در صورتی که شرایط لازم برای عرضه سهام خود در بورس را داشته باشند، سهام موردنظر را در عرضه اولیه سهام مربوطه به سرمایهگذاران ارائه کنند.
سرمایه در گردش چیست؟
از دیگر مواردی که در ساختار سرمایه شرکتها درنظر گرفته میشود، میزان سرمایه در گردش شرکت است. سرمایه در گردش یک شرکت به مقدار سرمایه لازم برای انجام معاملات روزانه شرکت گفته میشود. سرمایه در گردش برای شرکتها از تفاضل بین داراییهای جاری و بدهیهای جاری حاصل میشود. داراییها و بدهیهای جاری شرکتها در ترازنامه مربوط به شرکت در سال مالی مربوطه ثبت میشود.
سود انباشته شرکت چیست؟
شرکتها میتوانند مقداری از سود بهدست آمده از فعالیتهای اقتصادی شرکت را برای مواردی نظیر توسعه شرکت، تحقیقات و کاهش میزان بدهیها استفاده کنند. بنابراین به این مقدار سود که بین سهامداران تقسیم نمیشود و در شرکت برای مصارف ذکر شده ذخیره میشود، در اصطلاح سود انباشته میگویند. بنابراین یکی از انواع سرمایههای مالی که شرکتها میتوانند برای توسعه فعالیتهای خود در حوزه اقتصادی مربوطه استفاده کنند، مقداری از سود سهام سالانه شرکت است که در قالب سود انباشته در شرکت ذخیره میشود.
ساختار سرمایه در شرکت چیست؟
به روشی که شرکتها سرمایه موردنیاز را تامین و مدیریت میکنند، ساختار سرمایه در شرکت میگویند. همانطور که پیشتر در این مطلب از مجله فرادرس اشاره شد، شرکتها میتوانند سرمایههای موردنیاز خود را از طریق انتشار اوراق بدهی یا فروش سهام شرکت تامین کنند. بسیاری از شرکتها از ترکیب این دو روش استفاده میکنند.
در این حالت میتوان نسبت بین تامین سرمایه از طریق بدهی به سهام را برای ارزیابی شرکتها استفاده کرد. بسیاری از تحلیلگرها از این نسبت ساده استفاده میکنند تا بتوانند شرکت مربوطه را تحلیل کنند. در این حالت اگر میزان تامین سرمایه شرکت از اوراق بدهی نسبت به سهام بیشتر باشد، در این حالت شرکت مربوطه برای سرمایهگذاری پرریسکتر است. برای درک بهتر این موضوع در ادامه تاثیر ساختار سرمایه شرکت را بر روی مدیریت ریسک بررسی میکنیم.
تاثیر ساختار سرمایه بر مدیریت ریسک شرکت چیست؟
با توجه به اینکه ساختار سرمایه در شرکت میزان استفاده از فروش سهام یا اوراق بدهی را مشخص میکند، بنابراین در مدیریت ریسک شرکت تاثیر زیادی دارد. زمانی که شرکت از اوراق بدهی برای تامین مالی استفاده میکند، این امکان را دارد تا با استفاده از سرمایه بهدست آمده سودآوری بیشتری داشته باشد.
اما این موضوع در حالتی معکوس باعث میشود شرکت نتواند سودآوری لازم را از سرمایه بهدست آمده از اوراق بدهی داشته باشد. از سویی دیگر شرکت موظف است در بازههای زمانی مشخص سود این اوراق را به سرمایهگذاران پرداخت کند. بنابراین استفاده بیشتر از اوراق بدهی نسبت به استفاده از سهام برای شرکت مربوطه ریسک بالاتری دارد.
با توجه به اینکه سهامداران در واقع مالکان شرکت محسوب میشوند، بنابراین هراندازه که شرکت سودآوری داشته باشد، میتوانند به نسبت سهام خریداری شده از سود آنها برخوردار شوند. این موضوع باعث میشود تا تامین مالی شرکت از طریق عرضه سهام نسبت به فروش اوراق بدهی ریسک کمتری داشته باشد.

بازار سرمایه چیست؟
بازار سرمایه نوعی بازار مالی است که این امکان را به خریداران و فروشندگان میدهد تا بتوانند داراییهایی نظیر سهام، اوراق قرضه، ارزهای کشورها و داراییهای مالی دیگر را معامله کنند. شرکتها در بازار سرمایه میتوانند با عرضه سهام در این بازار نسبت به تامین مالی شرکت اقدام کنند. از سویی دیگر بازار سرمایه سرمایهگذاران را قادر میکند تا بتوانند با خرید سهام و اوراق بدهی در این بازار سرمایهگذاری کنند. بازار سرمایه شامل بازارهای متنوعی است که در ادامه برخی از آنها را شرح میدهیم.
بازار سهام چیست؟
در بازار سهام خریداران و فروشندگان سهام شرکتهای بورسی را معامله میکنند. شرکتهایی که شرایط ورود به بازار سرمایه را دارند میتوانند برای تامین سرمایه، سهام خود را برای فروش در بورس عرضه کنند. سرمایهگذاران نیز میتوانند با خریداری این سهامها مالکیت قسمتی از شرکت موردنظر را بهدست آورند. سهام شرکتها طی فرآیندی بهنام عرضه اولیه به سرمایهگذاران فروخته میشود. پس از انجام عرضه اولیه افراد میتوانند سهام شرکت را همانند سهام شرکتهای دیگر بورسی در این بازار معامله کنند.
ورود سرمایه به بورس چیست؟
ورود سرمایه به بورس بهمعنای استقبال سرمایهگذاران از بازار سهام و انجام معاملات با هدف خرید سهام از بورس است. سرمایهگذاران میتوانند با ثبتنام در کارگزاری و دریافت کد بورسی از سامانه سجام نسبت به خرید سهام موردنظر خود در بورس اقدام کنند. سرمایهگذاران به دو دسته سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی تقسیم میشوند.
سرمایهگذاران حقیقی تریدرهایی هستند که برای کسب سود با سرمایههای اندک وارد بازار سرمایه میشوند. اما سرمایهگذاران حقوقی حجم بیشتری از معاملات را انجام میدهند و معمولا موسسات مالی را تشکیل میدهند. ورود سرمایه توسط حقوقیها میتواند بر قیمت سهام مربوطه تاثیرگذار باشد و آن را دچار نوسان کند.
تحلیل بازار برای ورود سرمایه به بورس چیست؟
تحلیل بازار برای ورود سرمایه به بورس به معنی بررسی و تحلیل سهامی است که سرمایهگذار میخواهد آنها را خریداری کند. برای این منظور با توجه به استراتژی انتخابی میتواند از روشهای متفاوتی برای تحلیل استفاده کند که در ادامه به دو روش تحلیل بلندمدت و کوتاهمدت برای ورود به بازار بورس اشاره میکنیم.
تحلیل بلندمدت برای سرمایه گذاری چیست؟
در صورتی که معاملهگر بخواهد سرمایهگذاری بلندمدتتری را انجام دهد، میبایست توجه بیشتری به شرایط بنیادی سهم مربوطه داشته باشد و برای تحلیل بنیادی سهام مربوطه زمان بیشتری صرف کند. تحلیل بنیادی سهم، بررسی سهام موردنظر برای پیدا کردن ارزش ذاتی یا واقعی آن است. برای این منظور سرمایهگذار میبایست عوامل تاثیرگذار بر روی قیمت سهم را بهدقت بررسی کنند. سرمایهگذار میبایست علاوه بر بررسی وضعیت شرکت مربوطه، عوامل بیرونی تاثیرگذار بر قیمت سهام را نیز بررسی کند.
عواملی همانند وضعیت اقتصاد کلان جامعه، روابط سیاسی و تجاری با دیگر کشورها و عوامل تاثیرگذار بر روی صنعت موردنظر مواردی هستند که سرمایهگذار میبایست در تحلیل بنیادی خود درنظر داشته باشد. برای بررسی وضعیت داخلی شرکت نیز سرمایهگذار میتواند مواردی مانند میزان سود و زیان شرکتها و طرحهای توسعهای آنها را مورد توجه قرار دهد.
در این حالت سرمایهگذار میبایست تحلیل کاملی از سهام موردنظر را برای خرید انجام دهند. برای این منظور سرمایهگذاران میتوانند با بررسی ترازنامه و دیگر صورتهای مالی شرکتها از وضعیت شرکت مربوطه و میزان سود و زیان آن مطلع شوند. برای این کار علاوه بر صورتهای مالی در سال مالی مربوطه میتوانند گزارشات مالی شرکتها را در بازههای زمانی کوتاهتر نیز بررسی کنند.
در نهایت پس از بررسیهای لازم سرمایهگذار میتواند برای پیدا کردن قیمت مناسب برای خرید سهم از تحلیل تکنیکال نیز استفاده کند. تحلیل تکنیکال این امکان را به تریدرها و سرمایهگذاران میدهد تا بتوانند نمودار قیمت را با ابزارهایی همانند انواع اندیکاتورها و اسیلاتورها و با روشهای متنوعی همانند پرایس اکشن تحلیل کنند. با انجام این کار سرمایهگذاران میتوانند قیمتهای مناسبتر را برای ورود سرمایه به بازار انتخاب کنند.

نحوه تحلیل برای سرمایه گذاری کوتاه مدت چیست؟
علاوه بر سرمایهگذاران بلندمدت در بازار سرمایه، افراد میتوانند در بازههای زمانی کوتاهمدتتری نیز از بازار سهام کسب سود کنند. برای این منظور تریدرها میبایست توجه بیشتری به نمودار قیمت داشته باشند. هدف سرمایهگذاران کوتاهمدت نوسانگیری از بازار موردنظر در بازههای زمانی کوتاهمدت است. برای این منظور این افراد ممکن است کمتر به عوامل بنیادی توجه کنند.
سرمایهگذاران کوتاهمدت روندهای کوتاهمدت سهم را با استفاده از بررسی نمودار قیمت گذشته سهام بررسی میکنند. در این حالت تریدرها ممکن است با استفاده از انواع الگوهای قیمتی که در تحلیل تکنیکال استفاده میشوند، موقعیتهای مناسبی را برای باز کردن پوزیشنهای معاملاتی پیدا کنند. بنابراین تریدرها میتوانند در تارگتهای قیمتی که با توجه به تحلیل تکنیکال مشخص میکنند از روندهای کوتاه مدت بازار کسب سود کنند.
بازار اوراق بدهی چیست؟
قسمتی از بازار سرمایه را بازار بدهی تشکیل میدهد. بازار بدهی بازاری است که در آن انواع اوراق بدهی همانند اوراق قرضه خرید و فروش میشوند. شرکتها میتوانند برای تامین مالی انواع اوراق بدهی همانند اوراق مشارکت را منتشر کنند. سرمایهگذاران میتوانند با خرید این اوراق در فعالیت اقتصادی شرکت مربوطه مشارکت کنند.
در این حالت شرکت مربوطه موظف است در تاریخهای مشخصی نسبت به پرداخت سود این اوراق به خریداران اقدام کند. هر کدام از این اوراق تاریخ سررسیدی مشخص دارد که در آن تاریخ کل سرمایه به خریداران این اوراق بازپرداخت میشود. این اوراق میتوانند در انواع مختلف کوپندار و بدون کوپن سود، منتشر شوند.
در اوراق بدهی کوپندار شرکت مربوطه موظف است علاوه بر پرداخت ارزش اسمی اوراق در تاریخ سررسید، در زمانهای معینی سود این اوراق را به سرمایهگذاران پرداخت کند. اما در اوراق بدهی بدون کوپن خریداران تنها میتوانند از اختلاف قیمت بین ارزش اسمی و قیمت خرید این اوراق کسب سود کنند.

بازار مشتقه چیست؟
بازار مشتقه بازاری است که در آن ابزارهای مالی مشتقه معامله میشوند. ابزارهای مشتقه داراییهایی هستند که ارزش آنها بر حسب داراییهای پایه محاسبه میشود. برای مثال قراردادهای آتی و اختیار معامله دو نوع از ابزارهای مالی قابل معامله در بازار مشتقه هستند. افرادی که در بازار مشتقه فعالیت میکنند این امکان را دارند تا از روند نزولی بازار نیز کسب سود کنند.
برای مثال افرادی که قرارداد آتی در بورس کالا را معامله میکنند، میتوانند همانند کسب سود از روند صعودی بازار از روند نزولی آن نیز کسب سود کنند. در این حالت تریدرها میبایست عواملی که باعث ریزش قیمت در بازار مربوطه میشود را بهدقت ارزیابی کنند و در موقعیتهای مناسبی نسبت به باز کردن پوزیشن معاملاتی شورت اقدام کنند.
زمانی که معاملهگر در بازار مشتقه پوزشن شورت باز میکند به این معنی است که روند بازار را نزولی پیشبینی کرده است. در این حالت تریدر میتواند تارگتهای قیمتی خود را در قیمتهایی پایینتر از قیمت ورود قرار دهد تا با رسیدن قیمت به تارگت مربوطه از روند نزولی بازار کسب سود کند. در این حالت نیز تریدرها میتوانند همانند روندهای صعودی در چند مرحله و در تارگتهای مختلف تیک پروفیت خود را انجام دهند.
ورود سرمایه به بازار مالی بورس کالا چیست؟
بازار مالی یکی از انواع بازارهای موجود در بورس کالا است که سرمایهگذاران میتوانند با ورود سرمایه به آن از فرصتهای موجود برای سرمایهگذاری استفاده کنند. بورس کالا بازاری است که در آن انواع محصولات کشاورزی، محصولات مربوط به حوزه انرژی و انواع فلزات معامله میشود. بورس کالا امکان مدیریت ریسک بهتر را برای تولیدکنندگان فراهم میکند.
در بازار مالی بورس کالا ابزارهای مالی همانند گواهی سپرده کالایی وجود دارد که افراد میتوانند برای خرید کالاهای موردنظر از آنها استفاده کنند. از سویی دیگر برخی از این گواهیهای سپرده کالایی این امکان را دارند تا در بازارهای ثانویه خرید و فروش شوند. برای درک بهتر این موضوع برای مثال در ادامه این مطلب نحوه سرمایهگذاری در گواهی سپرده کالایی را شرح میدهیم.
سرمایه گذاری در گواهی سپرده کالایی چیست؟
یکی از اوراق بهاداری که افراد میتوانند در بورس آن را خرید و فروش کنند، گواهیهای سپرده کالایی است. گواهی سپرده کالایی نوعی برگه بهادار است که نشاندهنده مالکیت دارنده آن به مقدار مشخصی از کالا است. کشاورزان و تولیدکنندگان میتوانند محصولات خود را به انبارهای موردتایید بورس کالا تحویل دهند و در مقابل گواهی سپرده کالایی مربوطه را دریافت کنند.
سپس این اوراق سپرده را میتواند در بازار سرمایه بفروشد. فروش کالا از طریق اوراق سپرده کالایی برای تولیدکننده محصول این مزیت را دارد که میتواند محصول خود را در بازاری گسترده و با قیمتی رقابتی بفروشد. در این حالت پس از تحویل کالای مربوطه به انبار بورس کالا پس از مدتی گواهی سپرده کالایی در پرتفوی پلتفرم معاملاتی تولیدکننده محصول قرار میگیرد.
برخی از گواهیهای سپرده کالایی دارای بازار ثانویه هستند. بازار ثانویه به این معنی است که خریدار گواهی سپرده کالایی میتواند ان را دوباره بفروشد. این موضوع این امکان را به افراد میدهد تا بتوانند از نوسانات قیمتی گواهی سپرده کالایی برای کسب سود استفاده کنند. افرادی که برای سرمایهگذاری در گواهی سپرده کالایی اقدام میکنند میبایست علاوه بر توجه به وجود بازار ثانویه برای گواهی سپرده کالایی مربوطه، به تاریخ سررسید این اوراق نیز توجه کنند.
در این حالت تریدرها تنها میتوانند تا قبل از تاریخ سررسید این اوراق نسبت به انجام معاملات آنها اقدام کنند. یکی از انواع گواهی سپرده کالایی که از محبوبیت بالایی در بین تریدرها برخوردار است، گواهی سپرده کالایی سکه است که در ادامه این مطلب نحوه سرمایهگذاری در آن را شرح میدهیم.
سرمایه گذاری در گواهی سکه چیست؟
یکی از گواهیهای سپرده کالایی محبوب که افراد زیادی در آن سرمایهگذاری میکنند، گواهی سپرده کالایی سکه است. افرادی که قصد خرید سکه از بورس کالا را دارند میتوانند همانند خرید دیگر محصولات بورس کالا همانند خرید زعفران از طریق گواهی سپرده زعفران، با خرید گواهی سپرده کالایی سکه از بورس کالا، سکه خریداری کنند.
برای این منظور همانند خرید دیگر گواهیهای سپرده کالایی، میتوانند با کد بورسی و از طریق پلتفرمهای معاملاتی کارگزاری مربوطه نسبت به خرید گواهی سپرده کالایی سکه اقدام کنند. پس از خرید این گواهیها میتوانند در تاریخهای معین سکه خریداری شده را از انبارهای بورس کالا تحویل بگیرند. برخی افراد نیز قصد فروش سکه خود را از طریق بورس کالا دارند که در ادامه فروش سکه در بورس کالا را شرح میدهیم.
فروش سکه در بورس کالا
برای فروش سکه در بورس کالا، افراد میبایست سکه موردنظر را به انبار بانکهای مورد تایید بورس کالا ارائه کنند و قبض انبار مربوطه را دریافت کنند. پس از یک روز از تحویل سکه به انبار مربوطه، گواهی سپرده کالایی سکه در پورتفوی معاملاتی فرد فروشنده قرار میگیرد. بعد از قرارگیری گواهی سپرده کالایی سکه در پورتفوی معاملاتی، فروشنده میتواند گواهی سپرده سکه را بهطور آنلاین از طریق پلتفرم معاملاتی کارگزاری بفروشد.

نقش سرمایه در بازار کریپتو چیست؟
همانند دیگر بازارهای مالی سرمایه ورودی به بازار کریپتو نقش مهمی در ادامه فعالیتهای شرکتهای رمزارزی دارد. بازار کریپتو بازاری است که در آن رمزارزها معامله میشوند. رمزارزها نوعی دارایی دیجیتال هستند که در بسترهای غیرمتمرکزی نظیر بلاک چین توسعه پیدا میکنند. کلماتی مانند کوین و توکن نیز همان معنای ارز دیجیتال را دارند.
ارزهای دیجیتال توسط افرادی که ممکن است در قالب شرکتهایی فعالیت کنند، در بسترهای غیرمتمرکز تولید میشوند. این شرکتهای رمزارزی برای ادامه فعالیتهای خود در حوزه مربوطه نیاز به سرمایهگذارانی دارند تا با حمایتهای مالی خود از این شرکتها بتوانند به رشد و شکوفایی انها کمک کنند. نقش سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال تنها به سرمایهگذاری افراد و موسسات در این حوزه محدود نمیشود. بلکه در بررسی «ارزش بازار» (Market Capitalization) رمزارزها نیز نقش مهمی دارد که در ادامه آن را شرح میدهیم.
نقش سرمایه در مارکت کپ رمزارزها چیست؟
مارکت کپ ارزهای دیجیتال بهنوعی میزان سرمایه موجود در ارز دیجیتال را نشان میدهد. برای محاسبه مارکت کپ تعداد عرضه در گردش توکنها را در قیمت روز ارز دیجیتال مربوطه ضرب میکنند. مقدار عرضه در گردش نشاندهنده تعداد توکنهای قابل معامله و موجود در بازار است.
از آنجایی که هر کدام از این توکنها قیمتی دارند، بنابراین ارزش بازار رمزارز موردنظر در واقع بیانگر مقدار سرمایهای است که در ارز دیجیتال موردنظر وجود دارد و این سرمایه متعلق به مجموع دارندگان رمزارز مربوطه است. هراندازه میزان مارکت ارز دیجیتال بیشتر باشد، تغییرات قیمتی آن سختتر انجام میشود. این موضوع برای ارزهای دیجیتال با مارکت کپ پایین باعث میشود با ورود سرمایه به آنها تغییرات قیمتی شدیدی را تجربه کنند.
ورود سرمایه به ارزهای دیجیتال بهمعنای خرید ارزهای دیجیتال توسط سرمایهگذاران است. ورود سرمایه به ارز دیجیتال به معنای افزایش تقاضا برای خرید است. این موضوع در ارزهای دیجیتال باعث افزایش قیمت میشود. در حالتی برعکس خروج سرمایه از ارزهای دیجیتال نیز بهمعنای فروش دارندگان ارزهای دیجیتال و افزایش عرضه است که درنهایت باعث کاهش قیمت ارز دیجیتال مربوطه میشود.

بررسی سرمایه گذاران در انتخاب توکن پرپتانسیل
یکی از مواردی که در انتخاب توکنهای پرپتانسیل به آن توجه میشود، بررسی سرمایهگذاران و حامیان پروژه رمزارزی مربوطه است. سرمایهگذاران سازمانی معمولا توکنهایی را انتخاب میکنند که درباره قابلیتهای انها نظر مثبتی دارند. در این حالت با بستن قرارداد همکاری با پروژههای رمزارزی مربوطه در آنها سرمایهگذاری میکنند. با ورود سرمایه به پروژه رمزارزی این امکان ایجاد میشود تا افراد بیشتری برای ارتقای زیرساختهای مربوط به آن فعالیت کنند.
این موضوع باعث پیشرفت پروژه و درنهایت افزایش تقاضا برای توکن مربوطه میشود. از سویی دیگر برخی از سرمایهگذاران سازمانی از محبوبیت بالایی در میان فعالان حوزه ارزهای دیجیتال برخوردار هستند. بنابراین همکاری این شرکتهای معتبر با پروژههای رمزارزی باعث شناسایی بیشتر ارز دیجیتال مربوطه میشود. این موضوع نیز در نهایت باعث افزایش تقاضا و قیمت ارز دیجیتال موردنظر میشود. البته عوامل دیگری نظیر تیم پروژه، اهداف مربوطه، کاربرد و نحوه توزیع توکن نیز در کنار بررسی سرمایهگذاران، در انتخاب توکنهای پرپتانسیل میبایست بررسی شوند.
توکنهای پرپتانسیل توکنهایی هستند که پتانسیل رشد بالایی دارند. این توکنها ممکن است به دلایلی از قبیل عدم شناخته شدن کافی توسط کاربران، قیمت بازاری پایینی داشته باشند. اما با توجه به تحلیلهایی که از پروژه مربوطه به عمل میآید، پیشبینی میشود که این توکنها بتوانند قیمتهای بالاتری را تجربه کنند. در این حالت سرمایهگذاران میتوانند با شناسایی این توکنها و خرید آنها در قیمتهای پایینتر از روند صعودی قیمت آنها در آینده کسب سود کنند.
جمعبندی
در ابتدای این مطلب از مجله فرادرس سرمایه را تعریف کردیم و برخی از انواع آن را نام بردیم. برای این منظور سرمایه فیزیکی را توضیح دادیم و مواردی که شامل سرمایه فیزیکی میشوند را شرح دادیم. سرمایه انسانی یکی از انواع سرمایه است که در ادامه آن را توضیح دادیم. برای این منظور نقش آموزش، نقش تجربه و مهارت، نقش کارکنان خلاق، نقش سلامت کارکنان و نقش نیروی کار انعطافپذیر را در سرمایه انسانی شرح دادیم.
سپس سرمایه اجتماعی را بیان کردیم و نقش کارکنان، نقش صداقت، نقش تعامل واحدهای شرکت و تاثیر تعاملات خارجی را در سرمایه اجتماعی شرکت بیان کردیم. سرمایه مالی را شرح دادیم و مفهوم سرمایه مالی برای شرکتها را بیان کردیم. در ادامه انواع سرمایه مالی را شرح دادیم. برای روشن شدن نحوه تامین سرمایه مالی، استفاده از روش بدهی در قالب اوراق بدهی و استفاده از سهام را توضیح دادیم. سپس سرمایه در گردش و سود انباشته شرکت را شرح دادیم. سپس ساختار سرمایه در شرکت را بیان کردیم و تاثیر ساختار سرمایه بر مدیریت ریسک شرکت را شرح دادیم.
بازار سرمایه را شرح دادیم و به توضیح بازار سهام پرداختیم. انواع تحلیل بلندمدت و کوتاهمدت را برای ورود سرمایه به بورس بیان کردیم. در ادامه بازار اوراق بدهی و بازار مشتقه را شرح دادیم و توضیحاتی درباره ورود سرمایه به بازار مالی بورس کالا بیان کردیم. سپس سرمایهگذاری در گواهی سکه را شرح دادیم. نقش سرمایه در بازار کریپتو را بیان کردیم و ارتباط آن را با مارکت کپ رمزارزها بیان کردیم. در پایان نیز درباره اهمیت بررسی سرمایهگذاران در انتخاب توکنهای پرپتانسیل توضیحاتی ارائه کردیم.