گیمیفیکیشن چیست؟ – مفهوم، کاربرد و پیاده سازی به زبان ساده

در «گیمیفیکیشن» یا «بازی‌وارسازی» از اصول و ویژگی‌های بازی‌ها برای انجام بهتر و موثرتر فعالیت‌هایی استفاده می‌کنیم که در ذات خود بازی نیستند. برای مثال در بازاریابی از سیستم‌های امتیازدهی، طرح معما و گردونه‌های شانس استفاده می‌کنیم. این موارد که از عناصر بازی هستند، برای جذب مشتریان بیشتر و تعامل موثرتر با آن‌ها استفاده می‌شود. بازی‌ها از زمان گذشته به دلیل حس چالش، حل مسئله و کنجکاوی که در افراد ایجاد می‌کنند، به اصلی‌ترین سرگرمی افراد تبدیل شده‌اند. در گیمیفیکیشن عناصر و المان‌های بازی را به فعالیت‌ها و کارهای روزمره وارد می‌کنیم تا انگیزه و عملکرد افراد را در انجام کارها بیشتر کنیم. کاربردهای بازی‌وارسازی گسترده‌‌اند و در حوزه‌های مختلفی ازجمله تبلیغات و مارکتینگ، آموزش، منابع انسانی و کسب و کار اجرایی هستند. در این مطلب از مجله فرادرس یاد می‌گیرید منظور از گیمیفیکیشن چیست و چطور چنین کاربردهای متنوعی پیدا کرده است. در ادامه نیز با انواع گیمیفیکیشن در بازاریابی دیجیتال محصولات و خدمات، نمونه‌های موفق گیفیمیفیکشن مارکتینگ در ایران و جهان، انواع گیمیفیکیشن و نکات مهم در پیاده‌سازی آن در استراتژی بازاریابی کسب و کار آشنا می‌شوید.

منظور از گیمیفیکیشن چیست ؟

«گیمیفیکیشن» (Gamification) یا «بازی‌وارسازی»، «بازی‌آفرینی» یا «بازی‌گونه‌سازی» به معنی استفاده از روش‌ها، ویژگی‌ها و قوانین بازی در فعالیت‌ها و محیط‌هایی است که به‌صورت پیش‌فرض برای بازی کردن طراحی یا ایجاد نشده‌اند. به‌عبارت بهتر، در گیمیفیکیشن با تعبیه کردن عناصر بازی مثل سیستم‌های امتیازدهی یا برد و باخت در محیط‌های غیربازی، انجام فعالیت را برای کاربر لذت‌بخش‌تر کرده یا مخاطب را بیشتر با فعالیت و اقدام موردنظر سرگرم می‌کنیم.

کاربرد اصلی گیمیفیکیشن ترغیب افراد به حل مسئله، چالش یا انجام موثرتر اقدام موردنظر و به‌طور کلی درگیر کردن بیشتر افراد با موقعیت و فعالیت است. گیمیفیکیشن از تمایل ذاتی انسان‌ها به بازی، حل مسئله و سرگرمی استفاده می‌کند تا فعالیت‌های روتین و خسته‌کننده زندگی را در قالب چالش‌ها و مسائلی جذاب و سرگرم‌کننده به افراد نشان دهد. یکی از ساده‌ترین نمونه‌های گیمیفیکیشن را در زمان قطع شدن اینترنت در مرورگر گوگل کروم می‌بینید:

در این نمونه گیمیفیکیشن، شرکت گوگل از یک بازی ساده برای سرگرم کردن کاربران و ماندن بیشتر آن‌ها در پلتفرم استفاده می‌کند. این موضوع نشان می‌دهد به‌کارگیری گیمیفیکیشن برای اهداف مختلفی انجام می‌شود و خیلی اوقات با خلاقیتی ساده می‌توان موقعیت‌های کسل‌کننده را برای افراد سرگرم‌کننده کرد. در ادامه به‌طور خلاصه و با ذکر مثال یاد می‌گیرید کاربرد گیمیفیکیشن در حوزه‌های مختلف چیست و پس از آن مفهوم، اهداف و اهمیت آن را در بازاریابی محصول یا خدمت را درک می‌کنید.

کاربردهای گیمیفیکیشن

گیمیفیکیشن مفهوم نسبتا جدیدی است ولی با این وجود وارد حوزه‌های مختلفی شده و برای اهداف متنوعی مورد استفاده قرار گرفته است. این حوزه در ایران بیشتر در آموزش و دیجیتال مارکتینگ وارد شده است.

در فهرست زیر کاربردهای گیمیفیکیشن را به‌طور مختصر بررسی کرده‌ایم:

• کاربرد گیمیفیکیشن در یادگیری: بهترین مثال برای کاربرد بازی‌سازی در یادگیری، اپلیکیشن‌های موبایلی یادگیری زبان مانند «دولینگو» (Duolingo) و «ببل» (Babble) هستند که کاربران در آن‌ها با یادگیری بیشتر امتیاز جمع می‌کنند و سطح پیشرفت خود را با عناصر بصری مختلف ارزیابی می‌کنند.

• گیمیفیکیشن در حوزه آموزش: بسیاری از مراکز آموزشی و اساتید از تکنیک‌های مختلف گیمیفیکیشن استفاده می‌کنند و با قرار دادن مهارت‌آموزان در موقعیت‌های واقعی و به‌کارگیری عناصر بازی تلاش می‌کنند فرایند آموزش و ارزشیابی را به شیوه موثرتری پیش ببرند.

• گیمیفیکیشن در بازاریابی: یکی از اصلی‌ترین کاربردهای گیمیفیکیشن در بازاریابی محصولات و خدمات کسب و کار است. برندها از تکنیک‌های مختلف گیمیفیکیش (که در ادامه بررسی می‌کنیم) برای سرگرم کردن مخاطبان و افزایش تعامل با آن‌ها و ایجاد جامعه‌ای از مشتریان وفادار استفاده می‌کنند.

• گیمیفیکیشن در کسب و کار: راه و روش بازی به حوزه‌های مختلف کسب و کار اجازه می‌دهد میزان همکاری و مشارکت کارمندان را افزایش دهند. یکی از مثال‌های خوب این حوزه استفاده از سیستم امتیازدهی به مدیران فروش است. مثال دیگر تعیین پاداش برای کارمندانی است که وظایف خود را به سطح بالاتری از میزان تعیین‌شده توسط سازمان می‌رسانند.
• گیمیفیکیشن در حوزه منابع انسانی: کارشناسان منابع انسانی از بازی‌ها و معماهای مختلف برای سنجش و ارزیابی میزان مهارت و توانایی افراد در فرایند جذب و استخدام استفاده می‌کنند.

در ادامه این مطلب روی کاربرد گیمیفیکیشن در بازاریابی و تبلیغات تمرکز می‌کنیم و مزایا و معایب آن را در مارکتینگ ارزیابی می‌کنیم. در ادامه نیز به سراغ نمونه‌های موفق گیمیفیکیشن در ایران و جهان می‌رویم و نحوه به‌کارگیری این روش را در کانال‌های بازاریابی مختلفی مانند وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی بررسی می‌کنیم.

مفهوم گیمیفیکیشن در بازاریابی

تا این‌جا می‌دانید گیمیفیکیشن چیست و بیشتر در چه حوزه‌هایی کاربرد دارد. استفاده از «گیمیفیکیشن در بازاریابی» که آن را به نام «گیمیفیکیشن مارکتینگ» (Gamification Marketing) می‌شناسند، به معنی استفاده از تکنیک‌های مختلف بازی‌سازی در استراتژی بازاریابی محصولات و خدمات با هدف ارتقای جایگاه برند، درگیر و سرگرم کردن مخاطبان و در نهایت فروش بیشتر محصولات و خدمات است.

در این روش بازاریابی تجربه‌های معمول و روزمره مشتریان را که در بسیاری از موارد انجام آن‌ها هیچ‌گونه جذابیتی برای آن‌ها ندارد، با بازی و تکنیک‌های مختلف بازی ترکیب می‌کنیم تا انجام آن‌ها به‌‌شیوه‌ای متفاوت توسط مشتریان انجام شود و علاقه‌مندی بیشتر آن‌ها را به دنبال داشته باشد. زمانی که در یک مسابقه اینستاگرامی شرکت می‌کنید تا برنده جایزه شوید (تعامل با برند) یا وقتی در ازای ثبت نظر در فروشگاه اینترنتی، در خرید بعدی ۱۰ درصد تخفیف می‌گیرید (انجام اقدام موردنظر کسب و کار)، در حقیقت در معرض تکنیک‌های گیمیفیکیشن مارکتینگ قرار گرفته‌اید. به‌طور کلی کسب و کارهای مختلف برای رسیدن به سه هدف کلی از گیمیفیکیشن در فعالیت‌های بازاریابی خود استفاده می‌کنند.

اهداف گیمیفیکیشن در بازاریابی

اهداف ازاریابان دیجیتال از استفاده از گیمیفیکیشن را می‌توان در موارد فهرست زیر خلاصه کرد:

• جذب مشتری بیشتر: با کمک گرفتن از عناصر بازی‌ها، مخاطبان هدف کسب و کار با محتوای تولیدی آن بیشتر درگیر می‌شوند و چون توجه بیشتری به آن نشان می‌دهند، احتمال بیشتری وجود دارد که به «مخاطب راغب» (لید) فعال برند تبدیل شوند.
• درگیر کردن و سرگرم نگه داشتن مشتری با محصول یا خدمت: گیمیفیکیشن کمک می‌کند محصول یا خدمت کسب و کار جذابیت بیشتری برای مشتریان پیدا کند. حس شرکت کردن در بازی و حل چالش باعث می‌شود مخاطبان وقت و زمان بیشتری را در وب‌سایت یا حساب کاربری شبکه‌های اجتماعی برند شما سپری کنند.
• جمع‌آوری اطلاعات مشتریان: پیاده‌سازی بسیاری از تکنیک‌های گیمیفیکیشن در بازاریابی مانند پرکردن پرسشنامه یا ثبت‌ نظر در وب‌سایت برای دریافت امتیاز بعد از دریافت اطلاعات پایه مشتریان صورت می‌گیرد. برندها با کمک گرفتن از این اطلاعات می‌توانند پیام‌های تبلیغاتی سفارشی‌تر و مرتبط‌تری برای این مشتریان ارسال کنند.

گیمیفیکیشن در بازاریابی چگونه کار می کند؟

حالا که می‌دانید گیمیفیکیشن در بازاریابی چیست و چه کاربردهایی دارد بهتر است کمی هم در مورد نحوه کار این استراتژی بازاریابی یاد بگیرید. همه تکنیک‌های گیمیفیکیشن از هر نوعی که باشند، بر اساس دو عامل اساسی چالش و پاداش کار می‌کنند. بنابراین در هر زمینه‌ای که بتوانید این دو عنصر را به‌کار بگیرید، عملا از گیمیفیکیشن استفاده کرده‌اید. اگر می‌پرسید این دو عنصر چطور مشتریان را به انجام اقدام موردنظر کسب و کار یا تعامل بیشتر با او ترغیب می‌کنند، در پاسخ باید گفت افراد از حس رقابت و حل مسئله لذت می‌برند و به‌همین دلیل است که از شرکت در بازی استقبال می‌کنند.

ایجاد حس چالش در مشتریان البته تمایل ان‌ها را برای دریافت پاداش بالا‌تر می‌برد به‌همین دلیل بسیار مهم است که در به‌کارگیری گیمیفیکیشن حتما برای برندگان پاداش مجازی یا واقعی در نظر بگیرید. برای مثال زمانی که از گردونه‌های شانس در بو‌سایت استفاده می‌کنید، نوعی تکنیک گیمیفیکیشن را به‌کار گرفته‌اید که پاداش شرکت در آن می‌تواند کد تخفیف یا عوضیت رایگان در باشگاه مشتریان ویژه باشد. فراموش نکنید که اگر مشتریان حس کنند بعد از انجام کار پاداش می‌گیرند، قطعا زمان بیشتری را به تعامل با بازی (کسب و کار شما) اختصاص می‌دهند. در ادامه بیشتر در مورد انواع گیمیفیکیشن و نحوه استفاده از آن‌ها می‌خوانید. قبل از آن بهتر است عناصر گیمیفیکیشن در بازاریابی را بهتر بشناسید.

مهم ترین عناصر گیمیفیکیشن در بازاریابی چیست ؟

پیاده‌سازی گیمیفیکیشن در بازاریابی انواع و تکنیک‌های مختلف و متنوعی دارد. از طراحی بازی جداگانه برای تبلیغ محصول جدید برند گرفته تا یک چالش اینستاگرامی، همه و همه در حوزه گیمیفیکیشن مارکتینگ قرار می‌گیرند. قبل از آشنایی با این تکنیک‌ها باید عناصر ساده بازی را که در همه کمپین‌های بازی‌وارسازی مشترک‌اند، بشناسید و بدانید هرکدام چه حسی در مشتری ایجاد می‌کنند:

• «امتیازها» (Points): می‌توانید پس از هربار خرید کردن یا بردن در بازی به مشتریان امتیاز بدهید. امتیازات بیشتر با خدمت یا محصول رایگان یا تخفیف بیشتر قابل‌معاوضه است. در اغلب فروشگاه‌های اینترنتی معمولا پس از هر بار خرید، تعداد مشخصی امتیاز به حساب کاربری شما اضافه می‌شود.
• «نشان‌ها» (Badges): بعد از تکمیل هر فرایند می‌توان به مشتری یا کاربر نشان مشخصی اختصاص داد. برای مثال مشتریان وفادار نشان طلایی می‌گیرند و بقیه مشتریان نشان‌های نقره یا برنز از طرق وب‌سایت دریافت می‌کنند.
• «جدول رتبه‌بندی» (Leaderboard): نمایش نام و امتیاز شرکت‌کنندگان در بازی در وب‌سایت یا شبکه‌های اجتماعی حس رقابت را در آن‌ها بیدار می‌کند.
• «شمارش معکوس» (Countdowns): می‌توانید برای انجام اقدام موردنظر توسط کاربر یا مشتری بازه زمانی تعیین کنید تا با انگیزه بیشتری آن را انجام دهد.
• «نوارهای پیشرفت» (Progress Bars): نوارهای پیشرفت و تکمیل فرایند حس عبور از یک مرحله و رفتن به مرحله بعدی را در کاربران بیدار می‌کنند و آن‌ها را به تکمیل خرید یا ثبت‌نام ترغیب می‌کنند.

عناصر و نحوه کار گیمیفیکیشن در بازاریابی را به ذهن بسپارید تا در ادامه با چند اصطلاح تخصصی در مورد گیمیفیکیشن مارکتینگ آشنا شوید.

انواع گیمیفیکیشن در بازاریابی

در بخش‌های قبلی به این نکته اشاره کردیم که یکی از اصلی‌ترین کاربردهای گیمیفیکیشن در حوزه بازاریابی است. در این بخش یاد می‌گیرید انواع گیمیفیکیشن در بازاریابی چیست و به چه شکل‌هایی از آن استفاده می‌شود. در فهرست زیر، انواع گیمیفیکیشن در بازاریابی را آورده‌ایم:

• «ترنس‌مدیا» (Transmedia)
• «تبلیغات درون بازی یا برندیفیکیشن» (Brandification)
• «بازی تبلیغاتی» (Advergame)
• «بازاریابی تجربی» (Experiential Marketing)
• «بازی واقعیت جایگزین» (Alternate Reality Games)

در ادامه هرکدام از موارد بالا را به‌طور مختصر بررسی می‌کنیم.

ترنس مدیا در گیمیفیکیشن چیست ؟

واژه ترانس‌مدیا که می‌توان آن را به صورت «بین رسانه‌ای» ترجمه کرد، در گیمیفیکیشن به‌معنی استفاده از رسانه‌های مختلف برای معرفی و تبلیغ محتوای رسانه اصلی است. برای مثال در سال ۱۹۹۷ و قبل از اکران فیلم سینمایی جیمزباند، برای تبلیغ بیشتر آن یک بازی تلویزیونی بر اساس داستان این فیلم ساخته شد که بیشتر از خود فیلم موردتوجه قرار گرفت.

تبلیغات درون بازی یا برندیفیکیشن

در ساده‌ترین شکل برندیفیکیشن، برندها و کسب و کار محصولات و خدمات خود را وارد بازی‌های ویدیویی می‌کنند تا از این طریق آگاهی از برند و میزان تعامل مخاطبان با آن را افزایش دهند. این شیوه از تبلیغات از اواخر دهه ۱۹۸۰ توسط کسب و کارها مورد استفاده قرار گرفته است ولی یکی از بهترین نمونه‌های آن را می‌توان در تبلیغات شرکت تسلا در پلتفرم بازی‌های ویدیویی PUBG مشاهده کرد که از پرمخاطب‌ترین بازی‌های ویدیویی در دنیا است. در این شیوه از تبلیغات افراد با خودروهای ساخت تسلا در بازی با یکدیگر رقابت می‌کردند.

مفهوم بازی تبلیغاتی در گیمیفیکیشن چیست ؟

در این تکنیک گیمیفیکیشن، محصول یا خدمت کسب و کار توسط یک بازی مجزا به مشتریان معرفی و تبلیغ می‌شود. این روش گیمفیکیشن بهترین و ایده‌آل‌ترین روش آن است و در آن از الگوهای از پیش‌تعیین‌شده بازی برای معرفی محصولات و خدمات استفاده می‌شود. یکی از بهترین نمونه‌های بازی‌های تبلیغاتی، بازی Shrimp Attack برند KFC بود که با استقبال بسیار بالای مشتریان این برند روبه‌رو شد.

بازاریابی تجربی

در این روش گیمفیکیشن، برندها با برگزاری رویداد‌های تبلیغاتی حضوری و دعوت از مشتریان تلاش می‌کنند تجربه واقعی از تعامل با برند برای مخاطبان خود ایجاد کنند. یکی از موفق‌ترین نمونه‌های این روش گیمیفیکیشن، توسط کمپانی فولکس واگن انجام شد که در آن پله‌های ایستگاه مترو در چند شهر بزرگ دنیا با عبور افراد صدای پیانو می‌دادند.

این نمونه تجربه متفاوت و جذابی برای انجام کارهای روزمره افراد رقم زد و حس مثبتی نسبت به برند ایجادکننده تبلیغات ایجاد کرد.

بازی واقعیت جایگزین در گیمیفیکیشن چیست ؟

«بازی‌های واقعیت جایگزین» (Alternate Reality Games | ARGs) از ایجاد عناصر دنیای واقعی برای بیان داستانی در خلاف تجربه‌های آنلاین کاربر یا گروهی از کاربران استفاده می‌کند. کاربران در این روش معمولا با تشکیل گروه و شبکه تلاش می‌کنند معمای موجود در بازی را حل کنند تا به اطلاعات بیشتری در مورد محصول یا خدمت برسند. برخلاف بازی‌های دیگر که تلاش می‌کنند حواس کاربر را برای مدت کوتاهی هم که شده از واقعیت‌های زندگی پرت کنند، بازی‌های واقعیت جایگزین تلاش می‌کنند واقعیت را به شکل جذاب‌تری برای کاربران تعریف کنند.

در یکی از بهترین نمونه‌های بازی‌های ARG، پوستر تبلیغاتی یک فیلم سینمایی به شکلی معماگونه طراحی شد و کاربران باید با حل این معماها، اطلاعات موجود در پوستر را که با فیلم مرتبط بود جمع‌آوری می‌کردند.

تا اینجا یاد گرفتید انواع گیمیفیکیشن در بازاریابی چیست و نمونه‌های موفق هرکدام کدامند. در ادامه در مورد استراتژی‌های گیمیفیکیشن مارکتینگ می‌خوانید.

تکنیک های گیمیفیکیشن در بازاریابی

اسامی انواع و گستردگی روش‌های استفاده از گیمیفیکیشن در بازاریابی ممکن است شما را نگران کرده باشد و با خودتان فکر کنید که به‌عنوان یک کسب و کار باید بودجه زیادی برای اجرای روش‌های بالا صرف کنید. واقعیت این است که گیمیفیکیشن مارکتینگ در ابعاد حرفه‌ای و برای برندهای بزرگ به صرف هزینه و طراحی حرفه‌ای نیاز دارد ولی با چند کار و استراتژی ساده‌تر هم می‌توان عناصر بازی را وارد تبلیغات برند کرد و تعامل بیشتری از کاربران دریافت کرد. حالا که می‌دانید انواع گیمیفیکیشن چیست بدون معطلی به سراغ معرفی تکنیک‌های مختلف آن می‌رویم.

در ادامه به ۴ مورد از اصلی‌ترین تکنیک‌هایی اشاره می‌کنیم که برندها صرف‌نظر از بزرگی و کوچکی، می‌توانند برای انجام آن‌ها برنامه‌ریزی کنند. این تکنیک‌ها در زیر فهرست شده‌اند:

• بازی‌های درون وب‌سایت
• برنامه‌های وفاداری به برند
• استفاده از نوارهای تکمیل فرایند
• نشان‌های مجازی

در ادامه بیشتر در مورد این تکنیک‌ها می‌خوانید.

استفاده از بازی درون وب سایت

استفاده از بازی‌وارسازی در بازاریابی دیجیتال بسیاری از اوقات با طراحی بازی درون وب‌سایت آغاز می‌شود. بازی‌های درون وب‌سایت می‌توانند به شکل‌های مختلفی اجرا شوند. یکی از بهترین نمونه‌ها نمایش گردونه‌های شانس آن هم در زمانی که کاربر تازه وارد وب‌سایت شده یا روی محصول خاصی کلیک می‌کند.

بسیاری از اوقات هم کارت‌های شانس مجازی گزینه‌های خوبی هستند و مشتریان با خراشیدن سطح آن‌ها به تخفیف پیشنهادی کسب و کار شما روی محصولات موردعلاقه‌شان می‌رسند.

از هر نوع بازی که در وب‌سایت استفاده می‌کنید حتما مطمئن شوید که انجام آن را تا جای امکان ساده نگه داشته‌اید و ظاهر شدن بازی در صفحه هیچ مزاحمتی برای کاربران ایجاد نمی‌کند. سه نکته طلایی را در بازی‌های درون وب‌سایت همیشه مدنظر قرار دهید:

• بازی کردن را تا جای امکان برای کاربران ساده کنید.
• همیشه اجازه دهید کاربران چیزی برنده شوند.
• راهی برای خروج آسان از بازی ایجاد کنید.

کاربرد گیمیفیکیشن در برنامه وفاداری به برند

برنامه‌های وفاداری به برند روش بسیار خوبی برای بازی‌سازی تجربه مشتریان است. برای شروع می‌توانید با اختصاص امتیاز در باشگاه مشتریان یا تخفیف و پیشنهاد ویژه خریداران فعلی کسب و کار را به خرید مجدد از وب‌سایت ترغیب کنید.

استفاده از نوار تکمیل فرایند

روش دیگری که به کمک آن می‌توانید مشتریان را به خرید یا انجام اقدام موردنظر کسب و کار ترغیب کنید، نوارهای تکمیل فرایند است. برای مثال می‌توانید مراحل مختلف خرید از ثبت سفارش تا انتخاب نحوه ارسال و پرداخت هزینه را به‌صورت یک فرایند به مشتری نشان دهید. این کار باعث می‌شود در مشتری حس پیشرفت و هدف داشتن ایجاد شود که تأثیر مستقیمی در افزایش تعامل آن‌ها با برند دارد.

اهمیت اعطای نشان مجازی به مشتری در گیمیفیکیشن چیست ؟

اعطای جوایز و نشان‌های مجازی برای انجام اقداماتی خاص در وب‌سایت مشتریان را ترغیب می‌کند دوباره به کسب و کار شما سر بزنند تا دوباره جایزه بگیرند، خصوصا اگر با این نشان‌ها بتوانند مزیت دیگری به دست بیاورند. یکی از بهترین نمونه‌های نشان‌های مجازی که حتما با آن برخورد داشته‌اید، امتیاز دیجی‌کلاب فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا است.

گیمیفیکیشن در وب سایت

تا این بخش از مطلب می‌دانید گیمیفیکیشن چیست و چه انواع و اهمیتی دارد. در ادامه روش‌های استفاده از گیمیفیکیشن را در وب‌سایت با ذکر مثال بررسی می‌کنیم. به‌کارگیری گیمیفیکیشن در وب‌سایت‌های فروشگاهی با کمی خلاقیت و دانش در مورد توسعه وب قابل‌‌انجام است. کار را می‌توانید با روش‌های زیر شروع کنید:

• سیستم امتیاز و نوار پیشرفت
• دریافت نشان مجازی
• گردونه‌های شانس
• نوارهای پیشرفت فرایند خرید

در ادامه هریک از روش‌های بالا را بررسی می‌کنیم. این نکته را هم بگوییم که این موارد فقط چند نمونه متداول گیمیفیکیشن در وب‌سایت هستند و ممکن است نمونه‌های دیگری هم وجود داشته باشند.

سیستم امتیازدهی و نوار پیشرفت

از «نوار پیشرفت» (Progress Bar) در وب‌سایت می‌توانید برای نمایش میزان پیشرفت مشتری در انجام فرایند یا دفعات خرید از برند استفاده کنید. برای این هدف می‌توانید از سیستم امتیازدهی هم استفاده کنید. مثلا این‌که مشتری با هر بار خرید از وب‌سایت چند امتیاز دریافت کرده و مجموع امتیازات او در زمان خرید چقدر است. این نوار پیشرفت یا نشان امتیاز را بهتر است در نقطه‌ای از حساب کاربری قرار دهید که کاربر آن را ببیند. این کار در او حس هدف داشتن و تکمیل فرایند ایجاد می‌کند.

در فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا، پس از ورود به حساب کاربری در بالا و سمت چپ می‌توانید تعداد امتیازات دریافتی تا آخرین خرید را ببینید:

دریافت نشان و مدال

«نشان یا مدال» (Badge) را در وب‌سایت می‌توانید در صورت انجام اقدام موردنظر توسط کاربر به او اختصاص دهید. اقدام موردنظر شما در وب‌سایت از طریق فراخوان به اقدام‌های ویژه‌ای که ترتیب می‌دهید، به مشتری اعلام می‌شود. ازجمله فراخوان به اقدام‌های متداول وب‌سایت‌ها می‌توان به موارد فهرست زیر اشاره کرد:

• دنبال کردن حساب کاربری کسب و کار در شبکه‌های اجتماعی
• ارسال دعوت‌نامه استفاده از وب‌سایت برای کاربران دیگر
• استفاده از کوپن تخفیف
• ثبت‌نام در فهرست ایمیلی
• ثبت اولین سفارش مشتری

گردونه های شانس

تا اینجا می‌دانید اهمیت استفاده از نشان و نوار پیشرفت در گیمیفیکیشن چیست و نمونه‌های آن را می‌شناسید. «گردونه شانس» (Spinning Wheel) نیز یکی از متداول‌ترین نمونه‌های استفاده از گیمیفیکیشن در وب‌سایت است. در هریک از بخش‌های این گردونه می‌توانید جوایز مختلفی مثل تخفیف‌های درصدی، ارسال رایگان یا موارد مشابهی را قرار دهید. زمانی که کاربر گردونه را می‌چرخاند، برنده جایزه می‌شود و جایزه به حساب کاربری او در وب‌سایت افزوده می‌شود. در تصویر زیر نمونه دیگری از گردونه‌های شانس را می‌بینید:

گیمیفیکیشن در شبکه های اجتماعی

استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای اهداف بازاریابی و معرفی و تبلیغ محصولات و خدمات که به آن «بازاریابی شبکه‌‌های اجتماعی» (Social Media Marketing) گفته می‌شود، مدت زمان زیادی است که بین کسب و کارهای مختلف رواج پیدا کرده و کمتر کسب و کاری وجود دارد که یک حساب کاربری رسمی در یک یا چند مورد از شبکه‌های اجتماعی ایجاد نکرده باشد. اگر شما هم از شبکه‌های اجتماعی برای معرفی و تبلیغ محصولات و خدمات خود استفاده می‌کنید، به سه دلیل باید گیمیفیکیشن را در استراتژی سوشال مدیا مارکتینگ کسب و کارتان بگنجانید:

• حضور اغلب کسب و کار‌ها در شبکه‌های اجتماعی باعث شده فضای سوشال مدیا از انواع مختلف محتوا اشباع شود. در چنین فضای پررقابتی، استفاده مناسب از گیمیفیکیشن برند شما را از دیگران متمایز می‌کند.
• ماهیت تعاملی شبکه‌های اجتماعی بستر بسیار خوبی برای بازی و سرگرمی است، چون اغلب افراد برای گذران وقت و دیدن محتوای سرگرم‌کننده به این شبکه‌ها مراجعه می‌کنند. پس چرا از این فضا برای تعامل بهتر و بیشتر با مشتری استفاده نکنید؟
• شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب مثل اینستاگرام و توییتر امکانات و ابزارهای زیادی هم برای به‌کارگیری و اجرای آسان تکنیک‌های گیمیفیکیشن ارائه کرده‌اند که با کمک گرفتن از آن‌ها می‌توانید ایده‌های خلاقانه‌ای را اجرا کنید.

حالا که قانع شده‌اید اهمیت استفاده از گیمیفیکیشن در شبکه‌های اجتماعی چیست در ادامه چند تکنیک مختلف برای انجام این کار را به با ذکر چند مثال بررسی می‌کنیم.

تکنیک های گیمیفیکیشن در شبکه های اجتماعی

اگر بخش قبلی را به خوبی مطالعه کرده باشید می‌دانید اهمیت به‌کارگیری گیمیفیکیشن در سوشال مدیا مارکتینگ چیست پس باید تکنیک‌های آن را نیز بشناسید. به‌‌طور کلی به ۵ روش مختلف می‌توان از بازی‌وارسازی در شبکه‌های اجتماعی بهره گرفت. این روش‌ها در زیر فهرست شده‌اند:

• اجرای چالش تولید محتوای UGC
• استفاده از جدول‌های رتبه‌بندی
• همکاری با بلاگرهای مختلف و اینفلوئنسرها
• برگزاری مسابقه و جایزه دادن

در ادامه یاد می‌گیرید روش ترکیب گیمیفیکیشن با هریک از استراتژی‌های بالا چیست و نمونه‌های موفق آن کدام‌اند. فراموش نکنید که اجرای گیمیفیکیشن در کمپین‌های بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی تعامل بیشتر مخاطبان را به‌‌دنبال دارد.

چالش تولید محتوا توسط کاربر

«محتوای تولیدی کاربر» (User-generated Content) محتوایی است که مشتریان برند برای معرفی یا تبلیغ محصولات و خدمات آن در فضای وب و خصوصا شبکه‌های اجتماعی با دیگران اشتراک‌گذاری می‌کنند. برندها برای تولید محتوای UGC هزینه‌ای به مشتریان پرداخت نمی‌کنند و دقیقا به همین دلیل است که این نوع محتوا نقش بسیار مثبتی در افزایش اعتبار و آگاهی از برند در بین مشتریان هدف دارد. موارد فهرست زیر اگر توسط کاربران تولید شوند، بخشی از محتوای UGC هستند:

• پست‌های شبکه‌های اجتماعی به همراه متن، تصویر، صوت یا ویدیو
• پست‌های وبلاگ
• پرسش‌‌و‌پاسخ تالارهای گفتگو و انجمن‌های آنلاین
• ویدیوهای منتشرشده در یوتیوب و پلتفرم‌های دیگر
• بازخوردها و بررسی محصولات

احتمالا در این مرحله این سوال برای شما ایجاد شده که نقش گیمیفیکیشن در این میان چیست و چه ارتباطی با محتوای UGC دارد. در پاسخ به این سوال باید گفت درست است که در اصل محتوای UGC برای تولید نیازی به صرف هزینه ندارد و باید به‌طور طبیعی برای برند تولید شود، اما با برگزاری چالش، مسابقه و تعیین جایزه که همه از عناصر گیمیفیکیشن هستند، می‌توانید مشتریان را به تولید محتوا برای برندتان ترغیب کرده و روحیه رقابت کردن را در آن‌ها تقویت کنید.

به‌عنوان مثال می‌توانید یک مسابقه عکاسی ترتیب دهید و از مشتریان بخواهید هرکجا که هستند، با محصول شما عکس بگیرند و آن را با هشتگ مشخص و تعیین‌شده توسط برند شما در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده و صفحه رسمی کسب و کار شما را در آن پست تگ کنند. در نظر گرفتن کدتخفیف یا مشوق‌‌های دیگر آن‌ها را بیشتر برای این کار ترغیب می‌‌کند. برای رقابتی‌تر کردن کمپین می‌توانید برای عکس برتر (بر اساس تعداد لایک یا اشتراک‌گذاری) جایزه هم تعیین کنید.

کمپین کوکاکولا

یکی از بهترین نمونه‌های استفاده از بازی‌وارسازی با محتوای UGC در شبکه‌های اجتماعی کمپین تبلیغاتی کوکاکولا به نام «Share A Coke» بود که در آن از مشتریان خواسته شده بود با عکس گرفتن و انتشار آن با هشتگ مخصوص کمپین در مسابقه بهترین عکس برای دریافت جایزه شرکت کنند.

در مطلب زیر توضیح مفصلی در مورد محتوای UGC و روش‌های تولید آن ارائه شده است:

استفاده از جدول رتبه بندی

تکنیک بعدی در بازاریابی شبکه‌های اجتماعی که می‌توانید آن را با گیمیفکیشن جذاب‌تر کنید، استفاده از تابلو‌های امتیازدهی است. منظور از تابلوی امتیازدهی، جدولی است که بهترین و برترین شرکت‌کننده در مسابقه را نشان می‌دهد. در این روش یک چالش یا مسابقه در شبکه اجتماعی رسمی کسب و کار برگزار می‌کنید و به کمک تابلوی امتیازدهی یا نشان‌های مخصوص برندگان و افراد برتر مسابقه را به دیگر کاربران در همین شبکه‌ها یا وب‌سایت رسمی کسب و کار نمایش می‌دهید. این شیوه تشویق کردن باعث می‌شود افراد بیشتری به شرکت در مسابقه یا چالش ترغیب شوند.

اهمیت همکاری با بلاگرها و اینفلوئنسرها در گیمیفیکیشن مارکتینگ چیست ؟

تا اینجا یاد گرفتید کاربرد جدول رتبه‌بندی و تولید محتوای UGC در گیمیفیکیشن چیست و چرا باید از آن‌ها استفاده کرد. یکی دیگر از تکنیک‌های اثربخش در بازاریابی شبکه‌های اجتماعی، «بازاریابی از طریق افراد تأثیرگذار»  یا «اینفلوئنسر مارکتینگ» (Influencer Marketing) است. این افراد چون مخاطبان و دنبال‌کنندگان زیادی در شبکه‌های اجتماعی دارند، می‌توانند روی رای و نظر مشتریان تأثیرگذار باشند به‌همین دلیل بسیاری از برندها، تبلیغ محصولات و خدمات خود را از طریق این افراد انجام می‌دهند. تبلیغ و معرفی محصول یا خدمت را در اینفلوئنسر مارکتینگ می‌توانید به کمک گیمیفیکیشن برای مخاطبان جذاب‌تر کنید.

برای مثال می‌توانید کد تخفیف مشخصی برای هر اینفلوئنسر در نظر بگیرید تا پست یا استوری تبلیغاتی خود به مخاطبان ارائه کند. این کار باعث می‌شود مخاطبان به انجام اقدام موردنظر شما بیشتر ترغیب شوند. علاوه بر کد تخفیف می‌توانید از پک رایگان محصولات یا حتی گزینه‌های ارزان‌تری مثل عضویت رایگان در اشتراک‌های پولی برند استفاده کنید.

در مطلب زیر از مجله فرادرس در مورد اینفلوئنسر مارکتینگ و روش‌های انجام آن بحث کرده‌ایم.

برگزار کردن مسابقه و جایزه دادن

بارها شده پست‌های مسابقه کسب و کارهای مختلف را در حساب کاربری رسمی آن در شبکه‌های اجتماعی ببینید. این مسابقه‌ها و چالش‌ها نمونه‌های واقعی گیمیفیکیشن در شبکه‌های اجتماعی هستند و در اغلب آن‌ها از کاربران درخواست می‌شود که اقدام خاصی را در رابطه با پست یا استوری شما در شبکه‌های اجتماعی انجام دهند. بعضی از این مسابقه‌ها طراحی خیلی ساده‌ای دارند. مانند نمونه زیر که در آن از کاربران خواسته شده پاسخ درست را زیر پست کامنت کنند تا با قرعه‌کشی بین پاسخ‌های درست به فرد برنده جایزه تعلق بگیرد:

در نمونه‌‌های دیگر از کاربران خواسته شده استوری تبلیغاتی برند را برای شخص دیگری ارسال کنند و پس از ارسال اسکرین‌شات آن برای حساب رسمی کسب و کار، در قرعه‌کشی داده شوند. مسابقه‌های شبکه‌های اجتماعی البته همیشه با هدف جایزه دادن انجام نمی‌شوند و شکل های ساده‌تری از آن‌ها هم وجود دارد که بیشتر برای جذب تعامل و سرگرم‌کردن بیشتر مخاطبان طراحی می‌شوند و قرار نیست جایزه بزرگی هم در صورت انجام آن‌ها به مشتریان بدهید.

برای مثال نمونه زیر از برند «رامک» را ببینید. کاربران برای شرکت در این مسابقه (زوم کردن روی تصویر و انتخاب شخصیت شبیه به خود) درگیر حس سرگرمی و چالش جذاب آن می‌شدند:

جالب است بدانید این توییت بیشتر از سه و نیم میلیون بار در توییتر دیده شد و حدود ۲۵۰۰ بار با پاسخ کاربران بازنشر شد. این موضوع نشان می‌دهد نیازی نیست جایزه‌ای که برای مسابقات شبکه‌های اجتماعی در نظر می‌گیرید چیز قابل‌توجهی باشد و همین که مسابقه به اندازه کافی جذاب و حل چالش آن تا حد امکان آسان باشد، احتمال تعامل مشتریان بالقوه برند با آن بیشتر است. برای نمونه، جایزه شرکت در مسابقه رامک تعدادی تیشرت با طرح سفارشی این برند بود.

شبکه‌های اجتماعی خصوصا اینستاگرام قابلیت‌های متعددی هم برای برگزاری مسابقه دارند. برای مثال می‌توانید در استوری، از کادرهای پرسش و پاسخ دو و چند گزینه‌ای استفاده کنید. این کار تعامل افراد با برند شما را افزایش می‌دهند:

پیاده سازی گیمیفیکیشن در بازاریابی دیجیتال

با مطالعه بخش‌های قبلی حتما یاد گرفته‌اید روش‌های استفاده از گیمیفیکیشن در بازاریابی چیست و به چه نکاتی باید در هرکدام توجه کنید. در این بخش مهم‌ترین نکات و قوانینی را که باید در زمان پیاده‌سازی هرکدام از تکنیک‌های بازی‌وارسازی به آن‌ها توجه کنید، بررسی می‌کنیم. این نکات در زیر فهرست شده‌اند:

• ساده نگه داشتن
• شناخت و درک کامل مخاطب هدف
• جایزه دادن
• تشویق کاربران به دعوت کردن دوستان برای شرکت در چالش
• ترویج کمپین گیمیفیکیشن

در ادامه هریک از موضوعات بالا را به‌طور خلاصه بررسی می‌کنیم.

ساده نگه داشتن بازی

کاربران از بازی انتظار سرگرمی دارند، پس نباید آن‌ها را درگیر چالش‌های پیچیده کنید. بازی و سازوکار آن را آنقدر ساده نگه دارید تا خیلی سریع و در عرض چند ثانیه بتوانند درک کنند چه کاری لازم است برای برنده شدن در آن انجام دهند. اگر بودجه و منابع لازم برای طراحی بازی‌های پیچیده‌تر را در اختیار دارید بهتر است آن را به چند مرحله تقسیم کنید تا کاربران با گذراندن مراحل ساده به مراحل پیچیده‌تر برسند.

شناخت و درک کامل مخاطب هدف

هر ساختاری که برای بازی انتخاب می‌کنید، همیشه باید مخاطب هدف را در اولویت قرار دهید. اگر مشتریان هدف محصولات و خدمات را که درنهایت تصمیم به خرید از شما می‌گیرند، اساس تصمیم‌گیری کار قرار ندهید، نمی‌توانید از گیمیفیکیشن نتیجه چندان خوبی بگیرید. بنابراین حتما در تمام مراحل بازی‌وارسازی این سوال را از خودتان بپرسید که آیا مخاطب هدف من با این بازی تعامل می‌کند یا خیر. نباید انقدر درگیر طراحی کمپین شوید که فراموش کنید مخاطب هدف شما چه برداشتی از آن می‌کند.

برای موفق شدن در این مرحله بهتر است به «پرسونای خریدار» (Buyer Persona) و ویژگی‌هایی که از او می‌شناسید، رجوع کنید. ببینید چه علاقه‌مندی‌ها و چالش‌هایی دارد. در این بررسی حتما فاکتورهایی مانند سن، جنس و موقعیت مکانی حدودی را در نظر بگیرید. با پیدا کردن پاسخ این سوالات است که می‌توانید بهترین تکنیک گیمیفکیشن را برای کسب و کارتان پیدا کنید. با پیاده‌سازی تکنیک مناسب برای نوع کسب و کار است که می‌توانید نرخ تبدیل موردانتظارتان را پس از به اتمام رسیدن کمپین انتظار داشته باشید.

جایزه دادن

حتما برای بازی جایزه‌ای هرچند کوچک تعیین کنید. همه مشتریان از این‌که با انجام یک بازی ساده، جایزه‌ای هرچند کوچک برنده شوند، استقبال می‌کنند. این‌که به مشتریان شانسی برای برنده شدن بدهید آن‌ها را ترغیب می‌کند تا شانس خود را امتحان کنند. اگر تازه استفاده از گیمیفیکیشن را شروع کرده‌اید، جایزه‌های کوچک و بازی‌های خیلی ساده در نظر بگیرید تا مخاطب هدف شما خیلی سریع بتواند روش شرکت در بازی را یاد بگیرد و با آن تعامل کند.

مخاطبان را در مورد بازی کنجکاو کنید. حس کنجکاوی باعث می‌شود نتوانند بی‌تفاوت از کنار بازی عبور کنند. برای مثال اگر از گردونه شانس در وب‌سایت استفاده می‌کنید تا چند کد تخفیف به مشتریان بدهید، اول این‌که حتما اجازه دهید چیزی برنده شوند و دوم این‌که حتما چند بار به آن‌ها فرصت بدهید تا شانس خود را امتحان کنند. برای مثال اجازه دهید تا سه بار گردونه را بچرخانند و بیشترین کدتخفیفی را که به دست آورده‌اند، استفاده کنند.

تشویق کاربران به دعوت کردن دوستان برای شرکت در چالش

حتما گزینه‌ای را برای دعوت دوستان و کاربران دیگر در بازی قرار دهید. این کار علاوه بر رقابتی‌تر و تعاملی‌تر کردن بازی، باعث می‌شود چالش یا بازی شما در معرض دید افراد بیشتری قرار بگیرد. برای مثال می‌توانید امکان اشتراک‌گذاری تجربه شرکت در بازی را در شبکه‌های اجتماعی به کاربران بدهید یا لینک قابل‌کلیکی روی صفحه بگذارید که افراد از طریق آن بتوانند خیلی سریع و بدون هیچ مکثی دوستان خود را به صفحه بازی هدایت کنند.

ترویج کمپین گیمیفیکیشن

ترویج کلید موفقیت هر کمپین تبلیغاتی و بازاریابی است. اگر می‌خواهید افراد بیشتری محتوای بازی شما را ببینند باید در کانال‌های بازاریابی مختلف آن را ترویج کنید. اول از همه باید تشخیص دهید بهترین روش برای ترویج کمپین گیمیفیکیشن شما چیست و غالب مخاطبان قرار است از چه طریقی از بازی خبردار شوند. برای مثال اگر قرار است مسابقه را در وب‌سایت برگزار کنید، می‌توانید در مورد آن در حساب کاربری اینستاگرام یا توییتر اطلاع‌رسانی کنید.

از طریق ایمیل مارکتینگ هم می‌توانید اعضای خبرنامه یا وب‌سایت را به شرکت در مسابقه یا بازی دعوت کنید. تبلیغ و ترویج کمپین گیمیفیکیشن معمولا خیلی موردتوجه قرار نمی‌گیرد ولی اگر می‌خواهید بهترین نتیجه را از کمپین بگیرید، باید حتما برای انجام هرچه بهتر آن برنامه‌ریزی کنید.

چند نمونه گیمیفیکیشن در بازاریابی ایران و جهان

تا این بخش از مطلب با کاربردهای مختلف گیمیفیکیشن و نحوه به‌کارگیری آن در وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی آشنا شدید. در ادامه، چند مورد از نمونه‌های موفق گیمیفیکیشن را در کسب و کارهای ایرانی و بررسی می‌کنیم تا با شیوه به‌کارگیری آن بیشتر و بهتر آشنا شوید.

نمونه گیمیفیکیشن مارکتینگ در ایران

گیمیفیکیشن در ایران هم توسط کسب و کارهای مختلف به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود که نمونه‌های زیادی از آن را در بخش‌های قبلی بررسی کردیم. در اینجا چند نمونه دیگر را می‌بینید.

بازی در زمان انتظار

یکی از بهترین نمونه‌های گیمیفیکیشن در ایران که حتما بسیاری از شما آن را دیده یا در آن شرکت کرده‌اید، مسابقه ماشین‌سواری اپلکیشن تاکسی اینترنتی برند تپسی است. این بازی در زمانی که کاربر لازم است منتظر بماند تا تاکسی برای او پیدا شود، باز می‌شود و کاربر می‌تواند در صورت علاقه‌‌مندی در آن شرکت کند.

سفر به ناکجا

دومین نمونه موفقیت‌آمیز استفاده حرفه‌ای از گیمیفیکیشن، کمپین «سفر به ناکجا» سرویس تاکسی اینترنتی اسنپ بود که در آن به‌صورت ناگهانی از مسافران خواسته می‌شد تا در یک سفر هیجانی به مناطق نامعلوم با اسنپ همراه شوند:

نمونه گیمیفیکیشن بازاریابی در جهان

تا اینجا می‌دانید کاربرد گیمیفیکیشن در بازاریابی چیست و چطور می‌توان از استراتژی‌های مختلف آن استفاده کرد. کسب و کارهای بزرگ و مطرح دنیا مدت زمان زیادی است که از تکنیک‌های گیمیفیکیشن برای افزایش فروش محصولات و خدمات خود استفاده می‌کنند. در ادامه چند مورد از اصلی‌ترین کمپین‌های گیمیفیکیشن را در جهان بررسی می‌کنیم.

کمپین استارباکس

یکی از بهترین نمونه‌های گیمیفیکیشن کمپین Starbucks Rewards این برند بود که با استقبال بالای مشتریان و فروش بیشتر محصولات این برند همراه شد. در این کمپین مشتریان با هربار خرید ۲۵ دلار، یک ستاره دریافت دریافت می‌کردند و با هر ۱۰۰ ستاره می‌توانستند قهوه و کروسان رایگان از استارباکس دریافت کنند.

کمپین اپل

در یکی از بهتریت و موفق‌ترین کمپین‌های گیمیفیکیشن مارکتینگ برند اپل در شبکه‌های اجتماعی، از مشتریان خواسته شده با آیفون عکس‌های به‌یادماندنی بگیرند و با هشتگ Shot on Iphone در شبکه‌های اجتماعی اشتراک‌گذاری کنند. بهترین عکس‌ها در قرعه‌کشی شرکت داده می‌شدند و از اپل جایزه می‌گرفتند و در بیلبوردهای تبلیغاتی اپل از آن‌ها استفاده می‌شد. این کمپین یکی از موفق‌ترین نمونه‌ای بازی‌وارسازی برند اپل بود.

کمپین اسمارتیز M&M

یکی دیگر از نمونه‌های معروف گیمیفیکیشن را برند اسماتیزهای M&M اجرا کرد. این برند تصویری گرافیکی از اسمارتیز در شبکه‌های اجتماعی خود منتشر کرد و از مخاطبان خواست چوب‌شور پنهان شده در آن را از بین اسماتیزها پیدا کنند.

مزایا و معایب استفاده از گیمیفیکیشن مارکتینگ

حالا که می‌دانید گیمیفیکیشن چیست و چرا انقدر در دنیای بازاریابی امروز مهم شده است، بد نیست با چند مورد از اصلی‌ترین مزیت‌ها و چالش‌های به‌کارگیری این تکنیک در بازاریابی هم آشنا شوید.

مزایای به کارگیری گیمیفیکیشن در مارکتینگ

با استفاده از تکنیک‌های گیمیفکیشن در بازاریابی مزایای زیر را به دست می‌آورید:

• افزایش و بهبود آگاهی از برند: طراحی و اجرای بازی و چالش خصوصا اگر در فضای مجازی و شبکه‌های مجازی دیده (وایرال) شوید، میزان شناخت و آگاهی از برند را به شکل چشم‌گیری افزایش داده و شما را بیشتر در معرض دید مخاطبان هدف قرار می‌دهد.
• سرگرم کردن کاربران و تعامل بیشتر آن‌ها با برند: بازی و سرگرمی توجه کاربران را به برند جلب و آن‌ها درگیر می‌کند. واضح است که بازی کردن جذابیت خیلی بیشتری در مقایسه با خواندن یک محتوای ساده در خبرنامه ایمیلی دارد.
• فروش بیشتر و طبیعی‌تر محصولات و خدمات: مردم و کاربران (مخاطبان هدف شما) مدت زمان زیادی را در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی سپری می‌کنند بنابراین تکنیک‌های جذاب گیمیفیکیشن بهتر و بیشتر از تبلیغات ساده و استاندارد می‌تواند توجه آن‌ها را به برند و محصولات آن جلب کند. برندها نیز می‌توانند از طریق گیمیفیکیشن محصول و خدمت بیشتری را به مخاطبان معرفی کنند. نکته مهم دیگر آن است که معرفی محصولات و خدمات از طریق گیمیفیکیشن طبیعی‌تر صورت می‌گیرد و شما و مشتری را در موقعیت متفاوت‌تری نسبت به فروشنده و خریدار قرار می‌دهد.
• بهبود وفاداری به برند: چون در گیمیفیکیشن مردم از طریق بازی کردن و سرگرمی با برند شما ارتباط برقرار می‌کنند، توجهشان بیشتر به شما جلب می‌شود و همین موضوع احساسات آن‌ها را هم درگیر کار می‌کند. به‌همین دلیل است که در پایان مشتریان وفادارتری خواهید داشت.

چالش های گیمیفیکیشن مارکتینگ

حالا که می‌دانید مزیت استفاده از گیمیفکیشن در بازاریابی چیست بهتر است با دو مورد از اصلی‌ترین چالش‌های به‌کارگیری آن هم آشنا شوید:

• همه کسب و کارها نمی‌توانند در استراتژی بازاریابی خود از گیمیفیکیشن بهره ببرند و این موضوع به میزان زیادی به نوع کسب و کار بستگی دارد. برای مثال مشتریان برندهای بسیار بزرگ که تصویر جدی و به‌دور از سرگرمی از خود به مشتریان نشان داده‌اند، ممکن است با نمایش بازی به مشتریان آن‌ها را از دست بدهند.
• به‌کارگیری تکنیک‌های گیمیفیکیشن خصوصا در دیجیتال مارکتینگ به صرف زمان، هزینه و خلاقیت بالایی نیاز دارد. ممکن است لازم باشد از طراحان بازی متخصص برای طراحی بازی کمک بگیرید یا نیروی تیم را برای مدتی صرف طراحی، اجرا و بررسی نتایج بازی کنید. به‌همین دلیل است که کسب و کار باید از منابع زیادی برای استفاده از گیمیمفیکیشن به‌صورت حرفه‌ای کمک بگیرد.

کتاب گیمیفیکیشن

اگر تا این بخش از مطلب را به‌خوبی مطالعه کرده باشید حتما می‌دانید کاربردها و مزایای استفاده از گیمیفیکیشن در بازاریابی چیست و چه این تکنیک چه انواعی دارد. در این بخش چند مورد از کتاب‌های معروف این حوزه را معرفی می‌کنیم که با مطالعه آن‌ها می‌توانید دید بهتر و کامل‌تری در مورد گیمیفیکیشن پیدا کنید. در فهرست زیر اسامی این کتاب‌ها را آورده‌ایم:

• کتاب Gamification by Design
• کتاب Actionable Gamification
• کتاب Gamification Marketing for Dummies
• کتاب Gamify
• کتاب Gamification in Education and Business

در ادامه، معرفی کوتاهی از هرکدام از این کتاب‌ها خواهیم داشت.

کتاب Gamification by Design

کتاب Gamification by Design ضمن معرفی و بررسی مبانی اصلی طراحی بازی و پیاده‌سازی آن در کسب و کار، بازی‌وارسازی و به‌کارگیری عملی تکنیک‌های آن را از دیدگاه یک متخصص بررسی می‌کند. در فصل اول این کتاب با اصول و مبانی کار، در فصل دوم با بحث انگیزه بازیکنان، در فصل سوم با مکانیک‌های مختلف بازی آشنا می‌شوید. در فصل‌های بعدی این کتاب نیز دیدگاه کاملی در مورد روش‌های طراحی بازی برای درگیر کردن ذهن، مثال‌های گیمیفیکیشن و پلتفرم‌های طراحی بازی آشنا می‌شوید. این کتاب در زبان فارسی هم با عنوان طراحی گیمیفیکیشن توسط انتشارات صبح امروز ترجمه و به چاپ رسیده است.

بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مزیت این کتاب آن است که با مقایسه نمونه‌های موفق استفاده از گیمیفیکیشن در برندهایی مانند نایکی و Foursquare، تلاش می‌کند وجه مشترکی بین آن‌ها را پیدا کند. با مطالعه این کتاب درک کاملی در مورد استراتژی و تاکتیک‌های استفاده از مکانیک‌های بازی در هر نوع وب‌سایت یا اپلیکیشن موبایل پیدا می‌کنید.

کتاب Actionable Gamification

کتاب Actionable Gamification بهترین و کامل‌ترین منبع برای درک روانشناسی پشت بازی و روش‌های انجام آن است. این کتاب اصول کلیدی و پایه و اساس طراحی بازی را بررسی و تکنیک‌های موثر و غیرموثر را در طراحی و اجرای بازی با یکدیگر مقایسه می‌کند. با مطالعه این کتاب به‌طور کامل یاد می‌گیرید بازی‌ها چطور با هدف درگیر کردن مخاطبان ایجاد می‌شوند و بر اساس چه سازوکاری انگیزه افراد را بیشتر می‌کنند. در بخش‌‌های بعدی کتاب با نحوه به‌کارگیری بازی و طراحی اصول آن برای ترغیب هرچه بیشتر افراد به انجام فعالیت‌ها آشنا می‌شوید و کاربرد استفاده از جدول‌های امتیازبندی و نشان‌های مجازی را در زمان شروع بازی‌های مختلف یاد می‌گیرید.

به کارگیری نتیجه‌بخش بازی در کسب و کار نیازمند درک درست از مفاهیم بازی‌سازی و اصول روانشناسی بازی و ترکیب این دو حوزه با یکدیگر است. با مطالعه این کتاب با چارچوب معروف «اکتالیسیس» (Octalysis) آشنا می‌شوید که برای تعریف عناصر بازی و اصول طراحی گیمیفیکیشن ایجاد شده و یاد می‌گیرید که چطور این چارچوب را در عمل برای بهبود تلاش‌های بازاریابی۷ کسب و کار و ... به کار بگیرید.

کتاب Gamification Marketing for Dummies

کتاب Gamification Marketing for Dummies نوشته Zarrar Chrishti به‌طور ویژه برای بازاریابان نوشته شده تا با روش‌های استفاده از گیمیفیکیشن در بازاریابی برای جذب مشتریان بیشتر آشنا شوند و مزایای به‌کارگیری این روش را به‌طور کامل درک کنند. این کتاب در چند فصل مختلف نوشته شده که این فصل‌ها به ترتیب به موارد زیر می‌پردازند:

• معرفی گیمیفیکیشن مارکتینگ
• نحوه به‌کارگیری گیمیفیکیشن در استراتژی بازاریابی
• اجرای برنامه گیمیفیکیشن
• نظارت بر روند اجرای گیمیفیکیشن و آنالیز داده‌ها
• بررسی موفق‌ترین نمونه‌های گیمیفیکیشن در بازاریابی کسب و کارهای مختلف

این کتاب منبع بسیار خوبی برای یادگیری مفاهیم و اصول انجام گیمیفیکیشن در بازاریابی است و دید کاملی در مورد مراحل انجام کار و اقدامات موردنیاز در اختیار شما قرار می‌دهد.

کتاب Gamify

کتاب Gamify نوشته Brian Burke اطلاعات کاملی در مورد گیمیفیکیشن و نحوه توسعه ایده‌های بازی‌سازی در اختیار شما قرار می‌دهد. نویسنده در ابتدا چند تصور و سوء برداشت در مورد گیمیفیکیشن را بررسی می‌کند و توضیح می‌دهد که این تصورهای اشتباه در مورد بازی‌وارسازی چگونه باعث شده افراد و کسب و کارها نتوانند به‌خوبی از استراتژی‌های بازی‌وارسازی برای بهبود فعالیت‌ها استفاده کنند.

کتاب Gamify گیمیفیکیشن را در عمل به شما معرفی می‌کند و یاد می‌گیرید چطور از آن به‌عنوان روشی قدرتمند برای درگیر کردن افراد و انگیزه دادن به آن‌ها برای انجام یا تکمیل کارها و فعالیت‌ها بهره بگیرید. البته کاربرد گیمیفیکیشن فقط انجام کارها و تکمیل فعالیت‌ها نیست و می‌تواند به‌عنوان روشی برای تغییر رفتار، ارتقای مهارت‌ها و ابتکار و نوآوری ایده کمک بگیرید که در این کتاب به همه این موضوعات به‌طور کامل پرداخته می‌شود.

کتاب Gamification in Education and Business

کتاب Gamification in Education and Business به‌نویسندگی تورسن راینرز به بررسی مفهوم گیمیفیکیشن در آموزش و کسب و کار می‌پردازد و به‌طور همزمان اشتباهات رایج پیاده‌سازی تکنیک‌های گیمیفکیشن را در حوزه‌ها و پروژه‌های مختلف بررسی می‌کند بررسی این مفاهیم در این کتاب در چهار بخش تئوری، آموزش، کسب و کار و کاربردها صورت می‌گیرد. به‌عبارت بهتر با مطالعه این کتاب به‌صورت مرحله به‌ مرحله و دقیق اول با مبانی کار بازی‌سازی آشنا می‌شوید، سپس کاربرد آن را در تجارت و حوزه‌های آموزشی یاد می‌گیرید و در پایان روش‌های پیاده‌سازی این تکنیک‌ها و مفاهیم در پروژه‌های عملی را می‌آموزید.

در مطالب زیر از مجله فرادرس چند مورد از اصلی‌ترین منابع دیجیتال مارکتینگ را بررسی کرده‌ایم که با مطالعه آن‌ها بهتر درک می‌کنید محل قرار گرفتن گیمیفیکیشن در پازل بازاریابی کسب و کار چیست و کجاست.

تاریخچه گیمیفیکیشن

اگر تا این بخش از مطلب را به خوبی مطالعه کرده باشید می‌دانید انواع گیمیفیکیشن چیست و چه نکاتی را در زمان پیاده‌سازی آن در استراتژی بازاریابی باید در نظر بگیرید. در این مرحله ممکن است بخواهید بدانید تاریخچه گیمیفیکیشن چیست و اولین بار چه کسی از عنصر بازی در فعالیت‌هایی به غیر از بازی استفاده کرد. در این بخش تاریخچه گیمیفیکیشن را بررسی می‌کنیم.

جدول زیر توصیف مناسبی از نمودار زمانی شکل‌گیری و شروع استفاده از گیمیفیکیشن به شما نشان می‌دهد:

گیمیفیکیشن برای رسیدن به این نقطه مسیر طولانی و پرپیچ و خمی را طی کرده و هنوز هم راه درازی در پیش دارد. در مجموع متخصصان این حوزه آینده روشنی برای آن پیش‌بینی می‌کنند و نسبت به ایده‌های جدید گیمیفیکیشن بسیار خوش‌بین هستند.

معرفی کاپریلا به عنوان اولین سیستم تبلیغات هدفمند کلیدواژه ای ایران

استفاده از تبلیغات هدفمند در تبلیغات آنلاین روشی بسیار مؤثر برای معرفی محصول به بازار هدف است. به کمک این نوع از تبلیغات می‌توان کمپین‌های تبلیغاتی را بر اساس ویژگی‌های مشترک مخاطبان هدف سازماندهی کرد و کمپین‌های تبلیغاتی را کاملاُ مرتبط با ویژگی‌های شخصی، رفتار و علاقه‌مندی‌های مخاطب ایجاد کرد. این امر در نهایت سبب افزایش نرخ تبدیل و فروش خواهد شد.

می‌توان «کاپریلا» را به عنوان یکی از پلتفرم‌های برتر برای تبلیغات آنلاین هدفمند معرفی کرد. کاپریلا با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، بهترین و مرتبط‌ترین تبلیغات هدفمند کلیدواژه‌ای را با توجه به کمپین‌های فعال کسب و کار به کاربران نمایش می‌دهد. این پلتفرم با شبکه‌ای گسترده از ناشران برای انتشار تبلیغات کلیکی و اجاره‌ای همکاری می‌کند. با توجه به این‌که شبکه کاپریلا بیشتر متمرکز بر وب‌سایت‌های بزرگ دانشجویی، آموزشی و عمومی کشور بوده و قشر جوان و دانشجوی کشور، بهره‌گیری مناسبی از اینترنت دارند، با استفاده از تبلیغات هدفمند کلیدواژه‌ای می‌توان تمرکز را روی این قشر معطوف کرد و در صورت انتشار تبلیغات هدفمند در شبکه نسبتاً بزرگ ناشران همکار کاپریلا، امکان هدف‌گذاری شبکه متمرکزی از دانشجویان و کاربران جوان علاقه‌مند به اینترنت برای کسب و کارها فراهم می‌شود.

علاوه بر این، سیستم آماری کاپریلا با بهره‌گیری از سیستم آمارگیری مبتنی بر گوگل آنالیتیکس، در تشخیص کلیک‌های صحیح و غیرتکراری دقت بسیار زیادی دارد.

خدمات کاپریلا در دو بخش «ناشر» و «تبلیغ‌دهنده» به کاربران ارائه می‌شود. نمونه‌ای از این تبلیغات را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که مجموعه بنرهای تبلیغاتی با اندازه و حجم کم را شامل می‌شود. این بنرها، به طور کامل با موضوع نوشته شده در مجله – در اینجا «بازاریابی عصبی چیست؟ — نورومارکتینگ به زبان ساده» ـ مرتبط است.

بخش دوم این پلتفرم در قالب «تبلیغ‌دهنده» امکان معرفی کسب‌وکار به دیگران را برای شما فراهم می‌کند. از مزایای دیگر این روش تبلیغات می‌توان به نرخ تبدیل بالای آن اشاره کرد، چراکه این تبلیغات فقط به مخاطبان هدف نمایش داده می‌شوند و در نتیجه، افراد بیشتری به استفاده از محصولات و خدمات کسب‌وکار شما ترغیب می‌شوند.

• برای آشنایی بیشتر و دسترسی به خدمات کاپریلا + اینجا کلیک کنید.

معرفی نشریلا به عنوان پلتفرم عالی جهت رپورتاژ آگهی، انتشار بررسی محصول و معرفی خدمات

استفاده از رپورتاژ آگهی یکی از روش‌های تبلیغات آنلاین برای گرفتن بک‌لینک و بهبود رتبه سایت در موتورهای جستجو به شمار می‌رود. رپورتاژ آگهی اگر به شکلی صحیح و متناسب با لحن هر رسانه نوشته شود تأثیرگذار است و رعایت تمام اصول و معیارهای انتشار رپورتاژ آگهی مناسب به صرف هزینه و زمان زیادی نیاز دارد. به همین دلیل، بهتر است برای انتشار رپورتاژ آگهی از پلتفرمی مانند پلتفرم «نشریلا» استفاده کنید که محتوای مناسب رپورتاژ آگهی را با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه تولید و منتشر می‌کند. نشریلا با استفاده از مطالب تخصصی، برای انتشار بررسی محصولات یا معرفی خدمات نیز به شما کمک می‌کند.

• برای آشنایی بیشتر و دسترسی به خدمات نشریلا + اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی

در این مطلب از مجله فرادرس به بررسی مفهوم «گیمیفیکیشن» یا «بازی‌وارسازی» پرداختیم و آن را به‌صورت استفاده از عناصر، قوانین و المان‌های بازی در فعالیت‌ها و محیط‌های غیربازی تعریف کردیم. بازی‌وارسازی از تمایل ذاتی افراد برای حل مسئله و چالش و حس رقابت استفاده می‌کند تا تجربه‌ها و اقدامات روتین و روزمره زندگی را به فعالیت‌هایی جذاب‌تر برای آن‌ها تبدیل کند. گیمیفیکیشن استراتژی نسبتا جدیدی است اما با این وجود توانسته در حوزه‌های مختلفی مانند آموزش، کسب و کار و بازاریابی وارد شود و نتایج موثری را به دنبال داشته باشد. ازجمله اصلی‌ترین کاربردهای گیمیفیکیشن در ایران، استفاده از عناصر و المان‌های بازی در فعالیت‌های بازاریابی و کمپین‌های تبلیغاتی برندهای مختلف است که با هدف تعامل بیشتر و موثرتر با مشتریان و درنهایت افزایش نرخ فروش محصولات و خدمات صورت می‌گیرد.

استفاده از گیمیفیکیشن در بازاریابی می‌تواند به‌سادگی اعطای کد تخفیف یا نشان مجازی در باشگاه مشتریان برای ترغیب مشتری به خرید بیشتر یا پیچیدگی طراحی بازی مرتبط با برند در اپلیکیشن باشد. هردو این روش‌ها از دو عنصر مهم چالش و جایزه برای جذب تعامل مشتریان استفاده می‌کنند. استفاده از گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ محدود به وب‌سایت نیست و با کمک گرفتن از شبکه‌های اجتماعی هم می‌توانید دنبال‌کنندگان برند را بیشتر با آن درگیر و سرگرم کنید. هرکدام از این روش‌ها را که انتخاب می‌کنید حتما توجه کنید که بازی‌های انتخابیش ما تا جای امکان ساده باشند و مشتریان با شرکت کردن در آن‌ها حتما جایزه‌ای هرچند کوچک به دست بیاورند.

سوالات متداول در مورد گیمیفیکیشن

در بخش‌های قبلی یاد گرفتید مفهوم گیمیفیکیشن چیست و چه انواع و تکنیک‌هایی دارد. در ادامه به چند سوال پرتکرار در مورد بازی‌وارسازی پاسخ می‌دهیم.

اهداف استفاده از گیمیفیکیشن در بازاریابی چیست ؟

هدف اصلی استفاده از گیمیفیکیشن در تمامی حوزه‌ها درگیر کردن افراد و تعامل موثرتر آن‌ها با فعالیت یا اقدام موردنظر است. در بازاریابی دیجیتال از گیمیفیکیشن برای اهدافی مثل جذب مشتری بیشتر، سرگرم نگه داشتن مشتریان فعلی با برند و جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مرتبط به مشتریان استفاده می‌شود.

روش استفاده از گیمیفیکیشن در اینستاگرام چیست ؟

شبکه اجتماعی اینستاگرام به‌دلیل ماهیت بصری خود بستر بسیار مناسبی برای پیاده‌سازی تکنیک‌های مختلف گیمیفیکیشن است و با روش‌هایی مثل برگزاری مسابقه یا چالش‌های اینستاگرامی، شرکت دادن دبنال‌کنندگان در قرعه‌کشی، استفاده از سوالات چندگزینه‌ای در استوری، همکاری با اینفلوئنسرها و اختصاص کدتخفیف ويژه به آن‌ها می‌توان به‌خوبی از آن برای گیمیفیکیشن بهره گرفت.

چالش استفاده از گیمیفیکیشن در بازاریابی چیست ؟

گیمیفیکیشن در کنار مزایای زیادی که برای کسب و کارها فراهم می‌کند، دو چالش اصلی هم دارد. اول این‌که استفاده از آن به نوع کسب و کار بستگی دارد و همه برندها خصوصا برندهای بسیار بزرگ و گران که قشر خاصی از مردم را هدف قرار می‌دهند باید با احتیاط بیشتری از آن استفاده کنند. علاوه بر این موضوع به‌کارگیری تکنیک‌های حرفه‌ای گیمیفیکیشن در وب‌سایت و طراحی بازی در پلتفرم‌های مختلف در اغلب موارد هزینه و زمان زیادی را ااز برندها صرف می‌کند و این موضوع به چالشی برای کسب و کارهای کوچک‌تر تبدیل شده است.

در زمان به کارگیری گیمیفیکیشن در استراتژی بازاریابی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

در زمان به‌کارگیری تکنیک‌های مختلف گیمیفیکیشن در بازاریابی باید به چند نکته به‌صورت همزمان توجه کنید که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ساده نگه داشتن بازی، شناخت و درک کامل مخاطب هدف، تعیین جایزه و پاداش برای مشتریان، تشویق کاربران به دعوت دوستان برای شرکت در مسابقه و چالش و ترویج کمپین گیمیفیکییشن مارکتینگ اشاره کرد.